Научная статья на тему 'ОЦЕНКА КАЧЕСТВА МЕДИЦИНСКОГО ОБСЛЕДОВАНИЯ ПРЕПОДАВАТЕЛЕЙ СРЕДНЕОБРАЗОВАТЕЛЬНЫХ ШКОЛ И РАСШИРЕНИЕ ЕЕ ВОЗМОЖНОСТЕЙ'

ОЦЕНКА КАЧЕСТВА МЕДИЦИНСКОГО ОБСЛЕДОВАНИЯ ПРЕПОДАВАТЕЛЕЙ СРЕДНЕОБРАЗОВАТЕЛЬНЫХ ШКОЛ И РАСШИРЕНИЕ ЕЕ ВОЗМОЖНОСТЕЙ Текст научной статьи по специальности «Науки о здоровье»

CC BY
98
7
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Журнал
Re-health journal
Область наук
Ключевые слова
ДЕКРЕТИРОВАННЫЙ КОНТИНГЕНТ / МЕДИЦИНСКОЕ ОБСЛЕДОВАНИЕ / ЭЛЕКТРОННОЕ МЕДИЦИНСКОЕ ОБСЛЕДОВАНИЕ / СОЦИАЛЬНОЕ АНКЕТИРОВАНИЕ / DECREED CONTINGENT / MEDICAL EXAMINATION / ELECTRONIC MEDICAL EXAMINATION / SOCIAL QUESTIONNAIRE / ДЕКРЕТИВ КОНТИНГЕНТ / АНАНАВИЙ ТИББИЙ КўРИК / ЭЛЕКТРОН ТИББИЙ КўРИК / ИЖТИМОИЙ СўРОВНОМА

Аннотация научной статьи по наукам о здоровье, автор научной работы — Эргашев Акром Абдухалилович

В целях проведения медицинского осмотра, контроля качества и повышения потенциала декретированного контингента из 339 учителей общеобразовательных школ Кибрайского района Ташкентской области были опрошены преподаватели общеобразовательных школ на предмет доступа к медицинскому обследованию. В результате исследования нами выяснено, что внедрение электронной системы медицинского осмотра и использование этой системы приведет к детальному анализу ряда вопросов, таких как сроки медицинских осмотров, экспертное заключение и рекомендаций.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

ASSESSMENT OF THE QUALITY OF MEDICAL EXAMINATION OF SECONDARY SCHOOL TEACHERS AND EXPANDING ITS CAPABILITIES

In order to conduct medical examinations, quality control and increase the potential of the decreed contingent of 339 teachers of secondary schools in the Kibray district of Tashkent region, teachers of secondary schools were interviewed for access to medical examination. As a result of the study, we found out that the introduction of an electronic medical examination system and the use of this system will lead to a detailed analysis of a number of issues, such as the timing of medical examinations, expert opinions and recommendations.

Текст научной работы на тему «ОЦЕНКА КАЧЕСТВА МЕДИЦИНСКОГО ОБСЛЕДОВАНИЯ ПРЕПОДАВАТЕЛЕЙ СРЕДНЕОБРАЗОВАТЕЛЬНЫХ ШКОЛ И РАСШИРЕНИЕ ЕЕ ВОЗМОЖНОСТЕЙ»

DOI: 10.24411/2181-0443/2020-10164

ОЦЕНКА КАЧЕСТВА МЕДИЦИНСКОГО ОБСЛЕДОВАНИЯ ПРЕПОДАВАТЕЛЕЙ СРЕДНЕОБРАЗОВАТЕЛЬНЫХ ШКОЛ И РАСШИРЕНИЕ ЕЕ ВОЗМОЖНОСТЕЙ

Эргашев Акром Абдухалилович

Ташкентский педиатрический медицинский институт

В целях проведения медицинского осмотра, контроля качества и повышения потенциала декретированного контингента из 339 учителей общеобразовательных школ Кибрайского района Ташкентской области были опрошены преподаватели общеобразовательных школ на предмет доступа к медицинскому обследованию. В результате исследования нами выяснено, что внедрение электронной системы медицинского осмотра и использование этой системы приведет к детальному анализу ряда вопросов, таких как сроки медицинских осмотров, экспертное заключение и рекомендаций.

Ключевые слова: декретированный контингент, медицинское обследование, электронное медицинское обследование, социальное анкетирование.

УМУМИЙ УРТА ТАЪЛИМ МАКТАБЛАРИ УЦИТУВЧИЛАРИНИНГ ТИББИЙ КУРИГИ СИФАТИНИ БАХДЛАШ ВА УНИНГ ИМКОНИЯТЛАРИНИ КЕНГАЙТИРИШ

Декретив контингентнинг тиббий куригини олиб бориш, сифатини назорат цилиш ва имкониятларини кенгайтириш мацсадида Тошкент вилояти, ^ибрай тумани умумий урта таълим муассасаларининг 339 нафар уцитувчиларини тиббий курикдан фойдалана олиш буйича ижтимоий суровнома орцали урганилди. Тадцицот пировардида, электрон тиббий курик тизимини жорий этиш ва ушбу тизим ёрдамида цайси ихтисосликдаги мутахассисга уз вацтида тиббий курик утиш муддати, мутахассис хулосаси, тавсияси, талаб ва эхтиёж каби цатор масалаларда аниц тахлилни юритиш амалга оширилади.

Калит сузлар: декретив контингент, ананавий тиббий курик, электрон тиббий курик, ижтимоий суровнома.

ASSESSMENT OF THE QUALITY OF MEDICAL EXAMINATION OF SECONDARY SCHOOL TEACHERS AND EXPANDING ITS CAPABILITIES

In order to conduct medical examinations, quality control and increase the potential of the decreed contingent of 339 teachers of secondary schools in the Kibray district of Tashkent region, teachers of secondary schools were interviewed for access to medical examination. As a result of the study, we found out that the introduction of an electronic medical examination system and the use of this system will lead to a detailed analysis of a number of issues, such as the timing of medical examinations, expert opinions and recommendations.

Key words: decreed contingent, medical examination, electronic medical examination, social questionnaire.

Узбекистон Республикаси Президентининг ташаббуси билан мамлакатимизда мактаб ва мактабгача таълим тизимини тубдан ислох цилишга алохида эътибор царатилмоцда.

Жумладан, мамлакатда

ицтисодий ривожланишнинг хозирги босцичида мехнатга лаёцатли ахоли саломатлигини, ишлаб чицариш омилларининг инсон саломатлигига салбий таъсирини олдиндан прогнозлаш ва олдини олиш билан

боглик муаммоларни х,ал килишга катта эътибор каратилмокда, жумладан, ах,олига ижтимоий химояни ривожлантиришнинг

устувор йуналишлари долзарблиги Узбекистон Республикаси

Президентининг 07.07.2017 йилдаги ПФ-4947-сонли карори билан тасдикланган "2017-2021 йилларда Узбекистонни ривожлантиришнинг бешта устувор йуналиши буйича Харакатлар стратегияси"да

белгиланган вазифаларни х,ал этиш билан богликдир [1].

Узбекистонда миллий

;онунчиликни ривожлантиришнинг истикболли йуналиши уни хал;аро ми;ёсда кабул килинган хужжатлар, биринчи навбатда Жах,он согли;ни саклаш ташкилоти (ЖССТ) ва Хал;аро мех,нат ташкилоти (Х.МТ) асосида такомиллаштириш

х,исобланади.

Жах,он согли;ни саклаш ташкилоти (ЖССТ) томонидан 20082017 йилларда ишчи-ходимларни саломатлигини саклаш буйича глобал х,аракатлар режасини тасдиклади [2], у мех,нат шароитлари билан богли; согли; учун хавфларни бах,олаш ва назорат килишни, бирламчи ва зарарли касб шароитида касалликларнинг ривожланиши ва инсон ресурсларини кучайтириш учун касбий хавф омилларини бирламчи олдини олишни таъминлайди. Мех,нат ресурслари давлат иктисодиётининг

шаклланиши ва ривожланишидаги асосий омилидир.

Мех,нат ресурслари - бу жисмоний ривожланиши, маълумоти ва касбий даражаси билан ижтимоий фойдали фаолият билан

шугулланиши мумкин булган

мех,натга лаё;атли ах,олининг бир кисми.

Бугунги кунда, Узбекистон Республикасида 2019-2020 укув йилида фаолият юритаётган умумий урта таълим муассасалари укитувчилари сони 481 604 нафарга етди, бу 2018-2019 укув йилига нисбатан 8,28% купдир.

Шу билан бирга, 2019-2020 укув йилида мактаб таълими тизимида 148 695 нафар эркак (20182019 укув йилида 131 253 нафар) ва 332 909 нафар аёл укитувчи (20182019 укув йилида 311 151 нафар) фаолият юритмокда.

Жумладан, 481 604 нафар укитувчилардан 2,7% олий тоифали, 11,4% - биринчи тоифали ва 26% -иккинчи тоифали укитувчиларни ташкил этади. Долган 46,4% укитувчилар эса тоифага эга эмас. Урта махсус маълумотли

укитувчилар сони 64 524 (13,5%) нафарни ташкил этади. Уларда х,ам тоифа мавжуд эмас [3].

Шунингдек 2019-2020 укув йили холатига Республика буйича жами 9942 та урта таълим мактаблари мавжуд, уларда жами 6 119 440 нафар укувчилар ташкил этади.

Бугунги кунда укитувчилар узларининг мавкеига, касбий ва ижтимоий ролига кура нафакат махсус билимларнинг ташувчиси, балки хулк-атвор одати ва согликка булган муносабат энг юкори намунасидир. Шу билан бирга, замонавий тадкикотлар шуни курсатадики укитувчиларнинг

жисмоний ва рух,ий саломатлик курсаткичлари улар иш стажининг ошиши билан пасаймокда деб таъкидлашмокда [4, 5, 6].

Узбекистон Республикасида фаолият юритаётган умумий урта таълим

мактаблари ва укувчилари сони

Худудлар номи 2017-2018 укув йили 2018-2019 укув йили 2019-2020 укув йили

Мактаблар Укувчилар Мактаблар Укувчилар Мактаблар Укувчилар

Республика буйича 9 628 5 248 484 9 691 5821861 9 942 6 119 440

Коракалпог -истон Республика си 705 294 136 706 325 943 725 344 042

Андижон вилояти 739 484 815 741 531 167 764 555 448

Бухоро вилояти 527 252 189 529 311 431 533 323 844

Жиззах вилояти 542 223 947 542 246 764 548 256 634

Кашкадарё вилояти 1 111 542 600 1 117 600 499 1 144 627 328

Навоий вилояти 354 153 979 356 170 515 364 178 060

Наманган вилояти 682 424 892 685 472 495 705 499 667

Самарканд вилояти 1 209 611399 1 216 682 019 1 245 719 684

Сирдарё вилояти 296 133 861 301 148 123 309 155 981

Сурхондарё вилояти 852 421 249 882 471 463 921 493 155

Тошкент вилояти 869 429 915 869 478 334 889 509 741

Фаргона вилояти 913 560 039 916 625 014 942 660 780

Хоразм вилояти 522 308 118 522 339 646 540 349 944

Тошкент шах,ар 301 368 665 303 409 703 307 436 048

ХТВ тасарруфид аги таълим муассасалар и 6 8 680 6 8 745 6 9 084

Укитувчининг касбий

саломатлиги замонавий мактабнинг самарали ишининг асоси ва унинг стратегик муаммоси булиб, унинг ах,амияти ва долзарблиги куплаб тадкикотчилар томонидан кайд этилган [7, 8, 9]. Баъзи муаллифлар

буни миллат саломатлигини х,имоя килишнинг умумий концепцияси нуктаи назаридан куриб чикадилар, чунки ёш авлоднинг саломатлиги куп жих,атдан укитувчига богликдир [10, 11].

Ук;итувчининг касбий

саломатлиги муаммосини миллат соглигини химоя килишнинг умумий тушунчаси нуктаи назаридан ахамиятлилик нуктаи назаридан куриб чи;иш керак, чунки ёш авлод саломатлигини куп жихатдан укитувчи белгилайди. У;итувчининг узи танада ва рухий соглом булиши керак.

Тахлиллар шуни курсатадики, илк бор касбий касалликларга чалинган беморларнинг клиник текшируви натижалари,

ишчиларнинг янги ташхис куйилган касбий касалликлари курсаткичлари Узбекистон Республикасида хар 10 минг ходимга 0,045 холатни ташкил этади, бу АКШга нисбатан 188 марта, Озарбайжонда 50 марта, Японияда 34 марта, Россияда 14 марта кам. Бунинг асосий сабаблардан бири, касбий касалликларга чалинган одамларни ани;лаш даражаси пастлиги ва лаборатория диагностика асбоб-ускуналарининг самарасиз

ишлатилиши, тиббий курикларда иштирок этадиган шифокорлар хафли ва зарарли ишлаб чи;ариш омиллари ишчилар соглигига таъсир килувчи омилларига хамда маълумотга кам эга булиш, руйхатдан утказиш ва тахлил килиш учун электрон хужжат айланишининг йуклиги билан боглик; [12].

Болалар учун доимий жавобгарлик режимида ишлаш, чексиз иш соатлари, шахслар аро ало;аларнинг ю;ори зичлиги, болалар билан доимий равишда олдиндан айтиб булмайдиган вазиятларнинг юзага келиши укитувчининг соглигига салбий таъсир ;илади ва бу ;атор касбий касалликларнинг пайдо булишига олиб келади [8,13].

У;итувчилар соглигини

са;лашни таъминлайдиган асосий ижтимоий механизм - бу согли;ни са;лаш сохасидаги меъёрий-хукукий базага риоя килиш. У;итувчилар соглигини са;лаш буйича

профилактика чора-тадбирлари тизимини тартибга солиш, таълим муассасалари рахбарлари томонидан укитувчиларнинг соглигига

муносабатини ва маъсулиятини шакллантириш, бу эса уз навбатида укув жараёни самарадорлигини ва умуман иш сифатини оширишнинг асосий механизмларидан бири сифатида куллаш зарур.

Шунингдек, иш берувчининг мажбуриятлари конунчиликда

белгиланган, жумладан Узбекистон Республикаси Мехнат кодексининг 214 бандига мувофик, иш берувчи томонидан мунтазам равишда ходимларни тиббий курикдан утказишни ташкиллаштириш талаб этилиши белгиланган [14].

Узбекистон Республикаси Адлия вазирлиги томонидан 2012 йил 29 августда руйхатдан утказилган, руйхат разами 2387, Узбекистон Республикаси согликни саклаш вазирининг 2012 йил 10 июлдаги 200-сон буйругига асосан «Ходимларни тиббий курикдан утказиш тартиби тугрисида» Низомга асосан тиббий куриклар ташкил этилади [15].

Укитувчи - бу боланинг ривожланишига таъсир

курсатадиган, унинг интеллектуал, жисмоний, маънавий салох,иятини руёбга чикаришга асосий х,исса кушадиган х,амда назорат ва коррекция киладиган шахсдир.

Шундай килиб, Согликни саклаш сохасидаги тиббий-санитария таълими ва саломатликни таргиб килиш буйича х,алк;аро иттифок (IUHPE) томонидан, бугунги кунда гигиеник таълим ва ах,олини тиббий маданиятини оширишдан ташкари согликни саклаш ва саломатликни химоя килиш учун энг афзал восита деб белгиланган [16].

Сифатнинг асосий

курсаткичлари х,ар хил усуллар билан улчанади, маълумот олиш усулларидан бири

истеъмолчиларнинг фикр-

мулохазалари воситалари

(суровномалар, ишонч телефонлари, Интернет-ресурслардаги шархлар, шикоят ва таклифлар китоби ва бошкалар) [17].

Мак;сад: Тошкент вилояти, Кибрай тумани декретив

контингентини тиббий

курикларнинг фойдалана олиш имкониятларини ва тиббий курикларни суровнома оркали сифати урганиш.

Материал ва услублар: Тошкент вилояти, Кибрай туманида фаолият юритаётган умумий урта таълим муассасалари ходимлари декретив контингентни тиббий курик ташкил килишнинг хозирги холати, шу жумладан социологиг тадкикот усулларидан фойдалланган холда тах,лил килиш.

Ахолини декретив

контингентини гурух килиб олдик ва тиббий курик тушунчаси, тиббий маданият, гигиеник таълим хамда тизимидаги камчиликларни

аниклаш, фикрларни, таклифларни урганиш ва гигиеник тайёргарлик даражасидан коникиш даражасини аниклаш учун, биз жами 339 нафар умумий урта таълим муассасалари ходимлари социологик урганиш (суровнома) утказдик.

Социологик тадкикот

ижтимоий суровномалар буйича утказилди. Субъектив ва тугридан-тугри мулохазалар, уларнинг хар бири учун респондентдан рози булиш, рози булмаслик ёки рад жавоб бериш суралган.

Натижалар: Мактаб

укитувчиларни сони тугрисида олинган статистик маълумотлар шуни курсатадики, Тошкент вилояти Кибрай туманида жами 50 та умумий урта таълим муассасалари мавжуд булиб, улардан 2553 нафар ходими уз фаолиятини олиб боради, шундан 2192 (85,86%) нафар аёл ва 361 (14,14%) нафари эркаклар.

Жами анкета тулдирган умумий урта таълим муассасалари ходимлари 339 нафарни ташкил этади, шундан эркак 22 нафар (6,4%) ва аёллар 317 нафар ташкил этади,

яьни 93,5% аёллар ташкил этади. Жами 2553 нафар умумий урта таълим муассасалари ходимларидан 339 нафар урганилган, яъни 13,2% ташкил этади.

Декретив контингент сони

Суровнома утмаган контингент сони Эркак

317

Суровнома утган контингент сони Аёл

Суровнома утказилалган

респодентларнинг ёшига цараб таснифи цуйидагича, 18-44 ёш 208 нафар (61,3%), уртача ёш - 45-60 ёш

122 нафар (35,9%) хамда кекса ёш -60-75 ёш 9 нафар (2,6%>)ташкил этади. Жами: 339 нафар.

Урганилган респодентлар жами 339 нафар тиббий курик натижалари, тиббий комиссия хулосаси, шу жумладан тавсия этилган даволаш-согломлаштириш муолажалар хацида маълумотга эга булиб, бироц аницланган

касалликлар характеридан келиб чициб урнатилган тартибда ходимларни стационар ёки санаторий-курорт даволанишга йуналтириш, хамда ходимларга дам олиш масканлари, санаторий ва профилакторийларга йулланма

бериш масаласи юзасидан жами 246 нафарга (72,5%) тиббий комиссия томонидан хеч кандай даволанишга курсатма берилмаганлигини маълум ;илишган.

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.

Шунингдек, тиббий комиссия етарли даражада ю;ори ва тор мутахассислар жалб этилмаган деб 38 нафар (11,2%) респодентлар хисоблайди.

Шу билан бирга, 68 нафар (20,0%) таълим муассасалари ходимлари соглиги туфайли иш берувчи томонидан енгилро; ёки ишлаб чи;аришнинг хавфли ва зарарли таъсири булмаган ишга утказиш тугрисида маълумотга эга эмас.

Аёлларда купрок учрайдиган кукрак сут бези саратони буйича тиббий курикдан утмаган 191 таълим муассасалари ходимлари (56,3%) ташкил этиб, асосий сабаблардан бири улар томонидан

маммография х,ар йил утказишга имконияти мавжуд эмаслигини 140 нафар (41,2%) билдирган.

Таълим муассасалари

ходимлари томонидан ;айта тиббий курик утиш ва;тини билган жами 300 нафар (88,4%), булсада шундан 16 нафар (4,7%) ходим уз ва;тида тиббий курик муддати утказиб юборганлиги учун туман ДСЭНМ томонидан жарима ;илинган.

Шунингдек ходимлар

томонидан 25 нафари (7,3%) "Шахсий тиббий дафтарчангиз"да "МУХ.Р" учун тиббий курик утилиши белгилаган. 334 нафар (98,5%) таълим муассасалари ходимлари шахсий тиббий дафтарчани электрон шакли ва тиббий курик натижалари электрон шаклда та;дим этиш, тиббий курик утиш ва;ти СМС хабар билан эслатса, уз навбатида кушимча кулайлик яратилишини ижобий жавоб берган.

№ Савол Жавоблар Жавоб бермади

"Ха" "Иук"

1 Сизга иш берувчи томонидан календарь режаси асосан тиббий курикдан утишингиз буйича маълумот берилганми? 335 2 2

2 Сизга тиббий курик натижалари, тиббий комиссия хулосаси, шу жумладан тавсия этилган даволаш-согломлаштириш муолажалар ха;ида маълумотга эгамисиз? 325 12 2

3 Сизда ани;ланган стационар ёки санаторий-курорт даволанишга йуналтириш, ёки дам олиш масканлари, санаторий ва профилакторийларга йулланма тиббий комиссияси томонидан берилганми? 91 246 2

4 Сизнингча тиббий комиссия етарли даражада ю;ори ва тор мутахассислар жалб этилганми? 299 38 2

5 Иш берувчи мех,нат шартномаси тузиш чогида дастлабки тарзда ва кейинчалик (иш давомида) ва;ти-ва;ти билан катор ходимларни тиббий курикдан утказишни ташкил килиши шартми? 317 20 2

6 Сизнинг соглигингиз туфайли иш берувчи томонидан енгилро; ёки ишлаб чи;аришнинг хавфли ва зарарли таъсири булмаган ишга утказиш тугрисида маълумотга эгамисиз? 269 68 2

7 Аёлларда купрок учрайдиган кукраксут бези саратони буйича тиббий курикдан утгансизми? 145 191 3

8 Маммография х,ар йил утказишга имкониятингиз борми? 196 140 3

9 Шахсий тиббий дафтарчангиз тиббий курик муддати утказиб юборганлигингиз учун ДСЭНМ (СЭС) томонидан штраф тулагансизми? 16 321 2

10 Сиз "Шахсий тиббий дафтарчангиз"да "МУХР" учун тиббий курик утасизми? 25 312 2

11 Цайта тиббий курик утиш ва;тини биласизми? 300 37 2

12 Шахсий тиббий дафтарчангиз электрон шакли ва тиббий курик натижалари электрон шаклда такдим этилса ва тиббий курик утиш ва;ти СМС хабар билан эслатса, Сизга кушимча кулайлик яратиладими? 334 3 2

Тошкент вилояти халк таълими бошкармаси Кибрай туман Халк таълими булимидан олинган маъулумотларга кура, 2018\2020 йилларда Тошкент вилояти Кибрай тумани укитувчилар томонидан жами 2004 нафар варакалари ва бола (декрет таътил)

муассасалари расмийлаштирилган.

2018 йилда 224 нафар тиббий хужжат расмийлаштирган, шундан

кассаллик парвариши тиббиёт томонидан

154 нафари касаллик варакаси 70 нафарга бола парвариши (декрет таътил) расмийлаштирилган.

2019 йилда 784 нафар тиббий хужжат рамийлаштирган, шундан 588 нафари касаллик варакаси 196 нафарга бола парвариши (декрет таътил) расмийлаштирилган.

2020 йилда 996 нафар тиббий хужжат расмийлаштирган, шундан 798 нафари касаллик варакаси 198 нафарга бола парвариши (декрет таътил) расмийлаштирилган.

2018-2020 йилларда кассаллик варакалари ва бола парвариши (декрет таътил) расмийлаштирилган ходимлар хакида маълумот

(n=2004)

1200 1000 800 600 400 200 0

2018 (n=224)

2019 (n=784) Йиллар кесимида

у 798

У

^/

-74 196 198

2020 (n=996)

I Касаллик варакаси расмийлаштирганлар сони I Бола парвариши (декрет таътили) расмийлаштирган

Хулоса: Тошкент вилояти Кибрай тумани урта мактабларда тиббий куриклар сифатини яхшилаш, укитувчиларнинг саломатлик

Холатини урганиш натижасида куйидаги ташкилий, профилактика тадбирларни тавсия этиш зарур деб Хисоблаймиз:

Согликни саклаш ва таълим муассасалари ва ташкилотлари фаолиятини мувофиклаштириш асосида укитувчилар соглигини Химоя килиш ва рагбатлантириш буйича кенг камровли идоралараро дастурни ишлаб чикиш, унга учта узаро боглик булимлар киради: ахборот, согликни саклаш ва тадкикот.

Укитувчиларни тиббий

курикларни ташкил этишда якин жойлашган тиббиёт олий таълим муассасалари профессор-

укитувчиларни ва юкори даражадаги мутахассисларни жалб этиш буйича чора-тадбир ишлаб чикиш;

Тиббий куриклар, айникса аёлларга муттахасисларни куригини кенгайтириш (мамолог) куриги жорий этиш буйича тадбирлар ташкил этилиши ва утказилишини таъминлаш;

Тиббий курикларни сифатли ташкил этиш ва лаборатория-инструментал текширувлар олиб бориш йули билан касалликларни эрта аниклаш ва уларнинг сурункали шаклга утишига йул куймаслик;

"Декретив контингент" буйича мутахассис хулосаси ва тавсияси, электрон тиббиётни жорий этиш, бу талаб ва эхтиёж каби цатор тизим ходим качон ва цайси масалаларда аниц статистика

ихтисосликдаги мутахассисга уз юритиш ва шундан келиб чициб,

вацтида тиббий курик утиш муддати, ишни ташкил этиш.

АДАБИЁТЛАР:

1. Всемирная организация здравоохранения. Глобальный план действий по охране здоровья работающих на 2008-2017 гг. ВОЗ; 2007. Электронный ресурс: http://who.int/occupational_health/WHO_health_assembly_ru_web.pdf (дата обращения 01.12.2017).

2. Состояние здоровья учителей по результатам самооценки и дополнительной диспансеризации / Е.Н. Илькаева, Р.М. Такаев, Е.Г. Степанов, Р.М. Фасиков, Г.С. Степанова // Здоровье населения и среда обитания. - 2009. - № 1. - С. 25-28.

3. Казин Э.М. Основы индивидуального здоровья человека: Введение в общую и прикладную валеологию / Э.М. Казин, Н.Г. Блинова, Н.А. Литвинова. - М.: ВЛАДОС, 2000. - 192 с.

4. Как протекают и каков исход профессиональных заболеваний в современной России / С.А. Степанов, В.А. Пилишенко, Н.Ю. Глушкова и др. // Здоровье населения и среда обитания. - 2009. - № 4. - С. 10-12.

5. Вишневский В.А. Теория и технология построения внутришкольной системы оздоровления в специфических условиях природной и социальной среды. - Сургут: СурГУ, 2005. - 224 с.

6. Гончарова, Н.В. Формирование культуры профессионального здоровья будущего учителя: дис.... канд. пед. наук: 13.00.08. - Волгоград, 2005. - 202 с.

7. Митина Л.М. Эмоциональная гибкость учителя: психологическое содержание, диагностика, коррекция / Л.М. Митина, Е.А. Асмаковец. - М.: Флинта, 2001. - 192 с.

8. Бардахчьян А.В. Гигиеническая оценка состояния здоровья учителей и его влияние на здоровье учащихся средних общеобразовательных учреждений: дис.... канд. мед. наук: 14.00.07. - Ростов-на-Дону, 2007. - 174 с.

12. Кокаева И.Ю. Роль учителя в сохранении и укреплении здоровья младших школьников // Здоровье населения и среда обитания. - 2004. - № 9 (138). - С. 8-10.

13. Адилов У.Х. Вопросы методологии оценки и управления профессиональными рисками работников, занятых в неблагоприятных условиях труда // Universum: Медицина и фармакология : электрон. научн. журн. 2018. № 1(46). URL: http://7universum.com/ru/med/archive/item/5446 (дата обращения: 25.06.2020).

14. Ильченко Ю.Г. Гигиеническая оценка состояния здоровья учителей общеобразовательных учреждений: дисс. канд. мед.наук: 14.00.07. - Ростов н/Д. - 2006. -183 с.

15. Панорама общественного здравоохранения, 5(2-3), 210-214.

16. Анализ факторов, определяющих качество медицинской помощи: использование социологических опроса врачей/ Н.О.Матицын, Н.Н.Богачанская, И.В.Слюсарь, Е.А. Аверченко, А.И. Баранов, А.А. Казакова // Социология медицины. 2014 № 2. С. 37-42.

17. URAZBAEV I. et al. DEVELOPMENT OF AGROTECHNICAL METHODS AND APPLICATION OF BIOMELIORANT PLANTS IN THE LOWER AREAS OF AMUDARYA //Journal of Critical Reviews. - 2020. - Т. 7. - №. 11. - С. 1327-1331.

18. Niyazova Z., Khegay L., Rakhmanov A. EVALUATION OF AN IRRITATING AND ALLERGIZING ACTION OF A BIOPELLICLE FOR THE TREATMENT OF PENETRATING EYE INJURIES //Journal of Critical Reviews. - 2020. - Т. 7. - №. 11. - С. 1321-1326.

19. Салахиддинов К. З. и др. Раневые покрытия-как эффективный метод лечения ожоговых ран.

20. Zebiniso N. et al. FEATURES OF PSYCHOLOGICAL REHABILITATION IN PATIENTS WITH EYE INJURIES.

21. Сыдиков А. А. и др. РЕЗУЛЬТАТЫ ПАТОМОРФОЛОГИЧЕСКОЙ ОЦЕНКИ ЭФФЕКТИВНОСТИ ПРИМЕНЕНИЯ ПЛЁНОЧНОГО БИОПОКРЫТИЯ «NOVACEL ZIYO» В ТЕРАПИИ ПРОНИКАЮЩИХ РАНЕНИЙ ГЛАЗ //Re-health journal. - 2020. - №. 3-2 (7).

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.