Научная статья на тему 'Основные принципы экологической политики Узбекистана'

Основные принципы экологической политики Узбекистана Текст научной статьи по специальности «СМИ (медиа) и массовые коммуникации»

CC BY
78
26
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
экология / конституция / международный пакт / национальная стратегия / устав / закон / политика / мировое сообщество / международные организации / инфраструктура / перспективы. / ecology / constitution / international pact / national strategy / charter / law / politics / world community / international organizations / infrastructure / prospects.

Аннотация научной статьи по СМИ (медиа) и массовым коммуникациям, автор научной работы — Зарифа Аннаева

В данной статье рассматривается политика Узбекистана в области охраны окружающей среды и экологии, а также участие страны в международных нормах по данному вопросу

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Basic principles of ecological policy of Uzbekistan

This article covers the policy of Uzbekistan in the field of environmental protection and ecology, as well as the participation of the country in international regulations on this issue.

Текст научной работы на тему «Основные принципы экологической политики Узбекистана»

Жамият ва инновациялар -Общество и инновации -Society and innovations

Journal home page: https://inscience.uz/index.php/socinov/index

Basic principles of ecological policy of Uzbekistan

Zarifa ANNAEVA1

Termez State University

ARTICLE INFO

ABSTRACT

Article history:

Received August 2021 Received in revised form 20 August 2021 Accepted 15 September 2021 Available online 11 October 2021

Keywords:

ecology,

constitution,

international pact,

national strategy,

charter,

law,

politics,

world community, international organizations, infrastructure, prospects.

This article covers the policy of Uzbekistan in the field of environmental protection and ecology, as well as the participation of the country in international regulations on this issue.

2181-1415/© 2021 in Science LLC.

This is an open access article under the Attribution 4.0 International (CC BY 4.0) license (https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/deed.ru)

Узбекистоннинг экологик отёгатининг acocий пpинциплapи

Калит сузлар:

экология,

конституция,

хал;аро пакт,

миллий стратегия,

низом,

;онун,

сиёсат,

жах,он х,амжамияти, хал;аро ташкилотлар, инфратузилма, исти;бол.

АННОТАЦИЯ

Ушбу мaк;oлaдa Узбeкиcтoндa aтpoф-муx,ит муx,oфaзacи вa экология бopacидa aмaлгa oшиpилaëтгaн шёгат x,aмдa pecпубликaнинг ушбу мacaлa юзacидaн к^бул килинган xaл;apo нopмaтив xужжaтлapдa иштиpoки мacaлaлapи ëpитиб бepилгaн.

1 Lecturer, Termez State University, Termez, Uzbekistan. E-mail: annaevazarifa@gmail.com.

Жамият ва инновациялар - Общество и инновации - Society and innovations Special Issue - 9 (2021) / ISSN 2181-1415

Основные принципы экологической политики Узбекистана

_ АННОТАЦИЯ_

устав, закон, политика,

мировое сообщество,

международные

организации,

инфраструктура,

перспективы.

Инсоният учинчи минг йилликка илгор технологиялар, юксак ишлаб чикариш салохияти, фан ва техника сохасида мисли курилмаган ютуклар билан бирга улкан экологик муаммолар Еуршовида кддам к;уйди. Цолаверса, дунё жахон суръатлар билан узгариб бормокда. Шунинг учун кечаги мезонлар билан хозирги вазиятни объектив бахолаш имконияти йу;. Узбекистон Республикасида атроф-мухит холати, унга таъсири, мухофаза килиш, шунингдек табиий ресурслардан фойдаланишни бахолаш механизми ёки кенг маънода умумлаштирилган тахлиллар сунгги йигирма йилда катта одимлар билан ривожланди. 1992 йилда Рио-де-Жанейрода БМТнинг атроф-мухит ва ривожланиш борасида анжумани утказилди. Ушбу анжуманда кабул ;илинган резолюциялар Узбекистон учун экологик мувозанатга эришишда хал;аро хамкорликни ривожлантириш буйича мухим омил булди. Узбекистон Республикасининг хал;аро дастурлар ва лойихаларда иштирок этиши, атроф-мухит сохасидаги конвенцияларга кушилиши, республикада экологик вазиятни юмшатиш, атроф-мухит холатини са;лаш ва яхшилаш хамда баркарор ривожланишга умумжахон жараёнларига кушилишга имконият яратди. Муста;иллик йилларда республикада атроф-мухитни мухофаза килиш ва табиий ресурслардан о;илона фойдаланиш бош;ариб турадиган карийиб 50 та конун ва 450 дан орти; меъёрий хукукий хужжат кабул килинди. Узбекистон республикасининг экологик хавфсизлик сиёсати Конституция конунчилик, Узбекистон Республикаси миллий хавфсизлик концепцияси, атроф-мухит ва баркарор ривожланиш буйича Рио-де-Жанейро ва Иоханнеесбург Декларацияларининг тамойил-лари асосида халкаро конвенциялар ва шартномалардан хамда етакчи давлатлар-нинг конунчилик сохасидаги келиб чикадиган республиканинг мажбуриятларини хисобга олган холда олиб борилади. Маъмурий-буйрукбозлик тизимдан бозор иктисодиётига утиш шароитларида макроиктисодий режалаштиришнинг табиат-ни мухофаза килиш сиёсати билан оптимал уйгунлашуви ва унинг ижтимоий ва бошка сохаларда юритилаётган сиёсат билан хамоханг булиши биринчи даражали мухим вазифа саналади.

Узбекистонда табиатни мухофаза килиш давлат кумитаси ташкил этилган булиб ушбу тузулма оркали давлат табиатни мухофаза килиш тизими ташкил этилган. Узбекистон Республикаси табиатни мухофаза килиш давлат кумитаси табиатни мухофаза килиш ресурслардан фойдаланиш ва кайта тиклаш сохасида

Ключевые слова:

экология, конституция, международный пакт, национальная стратегия,

В данной статье рассматривается политика Узбекистана в области охраны окружающей среды и экологии, а также участие страны в международных нормах по данному вопросу.

niiSfipnrp

Uli lv"'" Жамият ва инновациялар - Общество и инновации - Society and innovations

Special Issue - 9 (2021) / ISSN 2181-1415

давлат назорати ва тармоцлараро бошцарувни амалга оширувчи махсус ваколатли, идоравий ва мувофицлаштирувчи орган саналади. Узбекистон Ресупбликаси табиатни мухофаза цилиш давлат цумитасининг асосий вазифалари сифатида экологик хавфсизлик, атроф-мухитни мухофаза цилиш, табиий ресурслардан оцилона фойдаланиш ва цайта тиклаш сохасида ягона давлат сиёсатини таъминлаш;

- Вазирликлар, давлат цумиталари, идоралар, корхоналар, муассасалар ва ташкилотлар, шунингдек алохида шахслар томонидан ерлар, цазилма бойликлар, сув, урмонлар, хайвонот ва усимлик олами, атмосфера хавосидан фойдаланиш ва мухофаза цилиш сохасидаги цонунларга риоя этилиши устидан давлат назоратини амалга ошириш;

- табиатни мухофаза цилиш фаолиятини тармоцлараро комплекс бошца-рувини амалга ошириш;

- атроф-мухитнинг цулай холатини таъминлаш ва экологик холатни соглом-лаштириш буйича ишларни ташкил этиш ва мувофицлаштириш.

1996 йилда Узбекистон Республикасининг "Атмосфера хавосини мухофаза цилиш тугрисида"ги цонуни цабул цилинди. Мазкур цонун цилингандан кейин Узбекистон Республикаси Табиатни мухофаза цилиш давлат цумитаси томонидан вазирликлар, идоралар, ташкилотлар ва корхоналар билан биргаликда атмосфера хавосига салбий таъсирни камайтириш чоралари маълум тизимга солинди. 2007 йил якунларига кура атмосферага чицарилаётган ифлослантирувчи модда-ларнинг умумий хажми 2 млн тоннагача цисцарди. 2000 йилда "Экологик экспертиза тугрисида"ги Узбекистон Республикасининг цонуни цабул цилиниши атроф-мухитни мухофаза цилиш сохасида катта ахамиятга эга булди. Мазкур цонуннинг цабул цилиниши билан Давлат экологик экспертизасининг аниц вазифалари белгилаб берилди. Узбекистон Республикаси Президентининг 2017 йил 21 апрелдаги "Экология ва атроф-мухитни мухофаза цилиш сохасида давлат бошцаруви тизимини такомиллаштириш тугрисида"ги фармонига мувофиц Республикада экологик хавфсизликни таъминлаш ва атроф-мухитни давлат бошцарувини тубдан такомиллаштириш, экологик холатни яхшилаш, чицинди-ларнинг фуцаролар соглигига зарарли таъсирини олдини олиш, ахоли даражаси ва сифатини ошириш учун цулай шароитлар яратиш, маиший чициндиларни йигиш, сацлаш ташиш, утилизация цилиш, цайта ишлаш ва кумиш тизимини янада такомиллаштириш мацсадида Узбекистон Республикаси табиатни мухофаза цилиш давлат цумитаси цайтадан Узбекистон Республикаси экология ва атроф-мухитни мухофаза цилиш давлат цумитаси этиб ташкил этилди. Узбекистон Республикаси табиатни мухофаза цилиш буйича халцаро хамкорлиги миллий цонунчилик ва халцаро хамкорликнинг конвенциялари асосида тартибга солинади. Узбекистон-нинг атроф-мухит мухофазаси борасидаги миллий сиёсати ва мазкур масаладаги халцаро хамкорлиги мамлакатнинг экологик салохиятини сацлашга асосланган. Ушбу мацсадда Узбекистон Республикаси 1993 йилда "Озон цатламини мухофаза цилиш буйича" Вена конвенциясига, 1995 йилда "Биологик хилма-хиллик тугри-сида"ги Конвенцияга, "Бутун жахон маданий ва табиий меросларни мухофаза цилиш тугрисида"ги конвенция, 1997 йилда "Йуцолиб кетиш хавфи остида булган ёввойи фауна ва флора турлари билан халцаро савдо цилиш тугрисида"ги конвенция, 1998 йилда эса "Ёввойи хайвонларнинг кучиб юрувчи турларини мухофаза цилиш" буйича конвенция, шунингдек, табиатни мухофаза цилиш буйича хамкорлик сохасидаги цатор давлатлараро битимларга цушилган.

niiSfipnrp

Ull lv"'" Жамият ва инновациялар - Общество и инновации - Society and innovations

Special Issue - 9 (2021) / ISSN 2181-1415

Республика и;тисодиёти ривожланишининг исти;болларини унинг атроф-мухитга таъсирини куриб чи;иш, и;тисодий ва экологик сиёсатни узаро уйгун-лаштириш Узбекистон миллий сиёсатининг мухим бугини саналади.

ФОЙДАЛАНИЛГАН АДАБИЁТЛАР РУЙХАТИ:

1. Правда Востока, 1992 год 7 сентября.

2. Холмуминов Ж.Х. Экология ва атроф-мухит мухофазасининг ху;у;ий асослари. - Тошкент: "Турон-Ик;бол", 2008. - Б. 8.

3. Шодиметов Ю. Ижтимоий экологияга кириш. - Тошкент: "Ук;итувчи", 1999. - Б. 28-29.

4. Узбекистон Республикасида атроф-мухит холати ва табиий ресурслардан фойдаланиш тугрисида миллий маъруза. - Тошкент, 2008. - Б. 6.

5. Узбекистон Республикаси ;онунлари туплами. - Тошкент: "Адолат", 2011. -Б. 322-336.

6. "Узбекистон овози" газетаси, 2009 йил 20 сентябрь.

7. Узбекистон Республикаси ;онунлари туплами. - Тошкент, 2011. - Б. 431-436.

8. "Хал; сузи" газетаси. 2017 йил 23 апрель.

9. Kushakov S., & Akhmedov S. (2021). The Ethnic History And Composition Of Uzbek People: On The Example Of Two Languages, Settlement And Livestock Tribes. The American Journal of Interdisciplinary Innovations and Research, 3(02), 24-27.

10. Abdulloev S.B. (2021). Positive Attitudes To "Dev" In Central Asian People. The American Journal of Social Science and Education Innovations, 3(01), 275-279.

11. Rayimovich A.A. (2020). EARLY SETTLEMENTS OF CENTRAL ASIA AS A FACTOR OF FORMATION OF FIRST SOCIETIES (ON EXAMPLE OF THE SETTLEMENT OF SARAZM). European science review, (5-6).

12. Yusupovich K.S. "The Emergence of Religious Views Is Exemplified by The Southern Regions". The American Journal of Social Science and Education Innovations 2.10 (2020): 143-145.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.