CC BY
0МРНТИ 14.35.09, 31.01.45, 16.41.21
ОРТА Б1Л1М БЕРУ ЖYЙЕСIНДЕ ХИМИЯНЫ АРАЛАС ОЦЫТУДЬЩ К1Р1КТ1Р1ЛГЕН МОДЕЛ1Н ЖОБАЛАУ
ескЕНБАй д.е.
«7М1504-Химия педагогтерiн даярлау» мамандыгыныц 1-курс магистранты.
ШАГРАЕВА Б.Б.
Химия гылымдарыныц кандидаты, доцент 0збекэлi Жэнiбеков атындагы Ощуспк ^азакстан педагогикалык университетi, Шымкент,
^азакстан.
Аннотация: Бул мацалада орта бшм беру ЖYйесiнде химия пэтн аралас оцытудыц тшмдыт мен артыцшылыцтары царастырылады. Химия пэшнде аралас оцытуды
уйымдастыру дайындыгын аныцтау мацсатында жург1зтген сауалнаманыц нэтижелерi бершген.Аралас оцыту бшм беру мацсаттарыныц взгеруiне байланысты бiртYтас бшм беру ортасын цалыптастырудыц негiзi реттде царастырылады.Орта мектептегi химия сабагында оцушыларга Yйде квру Yшiн онлайн бейне сабацтар тагайындалады, онда олар жаца химиялыц тYсiнiктердi Yйренедi. Олар тYсiнiгiн бекту Yшiн онлайн жаттыгуларды орындайды. К^орытындылай келе,аралас оцыту жеке оцытуды онлайн ресурстармен бiрiктiредi. Оны онлайн цуралдарды тацдау, сандыц мазмунды эзiрлеу жэне онлайн викториналар арцылы оцушылардыц тYсiнiгiн багалау арцылы пайдалануга болады.
Kmmmi свздер: аралас оцыту, дэстYрлi оцыту, оцушы,онлайн оцыту,химия.
Abstract: In this research project, the effectiveness and advantages of combined teaching of chemistry in the secondary education system are considered. The results of a survey conducted in order to determine the readiness of the organization of mixed learning in chemistry are presented.Blended learning is considered as the basis for the formation of a unified educational environment in connection with changes in educational goals.In high school chemistry classes, students are assigned online video lessons to watch at home, where they learn new chemical concepts. They perform online exercises to consolidate their understanding. In conclusion, blended learning combines in-person learning with online resources. It can be used by selecting online tools, developing digital content, and evaluating students ' understanding through online quizzes.
Keywords: blended learning, traditional learning,learner,online learning, chemistry.
Kipicne
Орта бшм беру жYЙeciндe, "мрашм-окулык-окушы" моделшщ модульдершде окытудьщ дэcтYpлi к^рылымы жаца езгерютерге ушырауда. Элемнщ озык мектептершде аралас окыту кашыктыктан бшм беру технологиясыныц айтарлыктай мYмкiндiктepi бар дэcтYpлi окыту ретшде танымал.Бшм беру процесшде дэcтYpлi жэне электронды окытудыц ею немесе одан да кеп тэсшдерш, формалары мен эдютерш бipiктipeтiн аралас окыту.
Аралас окыту-бул кYндiзгi окыту технологиясы мен электрондык окыту технологиясыныц Yйлeciмiнe непзделген АКТ-ны колдана отырып, заманауи окыту кдаалдары мен жаца дидактикалык мYмкiндiктepгe непзделген бшм беру процесш уйымдастыру технологиясы[1,2].Аралас окыту-бул бшм алушы, студент немесе студент-студент ез бетшше де, окытушымен де онлайн режимшде бшм ала алатын бiлiм беру тужырымдамасы.Бул окыту технологиясы материалды зерттеудщ орнын, уакытын жэне траекториясын бакылауга мYмкiндiк бepeдi [3].
^азipгi бшм беру жYЙeci тек жаксы, калыпты, нeгiзгi бiлiм бepiп кана коймай, сонымен катар жацашылдыкка мэн беретш шыгармашыл cтудeнттepдi дайындауы керек."Цифрлык
^азакстан" багдарламасы бойынша елiмiзде жумыс iстей отырып, 6i3 элемдегi бэсекеге кабшетп елдердщ 6ipi болуга умтылуымыз керек.
Аралас окытудьщ ажырамас бeлiгi-сыныптаFы окыту, интернет жэне кашыктыктан окыту [4] .Акт мYмкiндiктерi аралас окытуды дамытуFа айтарлыктай Yлес косты, бул тек онлайн окытуFа караFанда тиiмдiрек.Б¥л Fылыми зерттеулермен дэлелденген.Айта кету керек, А^Ш Бiлiм министрлшнщ тапсырысы бойынша Стэнфорд университетшщ мамандары онлайн, дэстYрлi жэне аралас окытуFа баFытталFан мыцнан астам эмпирикалык зерттеулердi талдады[5,6].
Аралас окыту бойынша саба; етюзген кезде сабактыц тиiмдiлiгi артады,берiлген тапсырмаларды орындау барысында зертханалык-тэж1рибелер немесе деректермен жумыс,медиаресурстар негiзiнде окушылар бiлiм алады.Окушылар алFан бiлiмдерiн негiзге ала отырып, ез eмiрiнде тэжiрибелiк - логикалык реттiлiкте дербес - танымдыкты жYзеге асырады[7].
Аралас окыту колдану жэне одан эрi дамыту Yшiн кец мYмкiндiктерге ие дамып келе жаткан педагогикалык технология.Дурыс жэне толык пайдалану аркылы аралас окыту XXI Fасыр даFдылары деп аталатын кунды жеке касиеттердi калыптастыруFа жаFдай жасайды.
Зерттеу мацсаты: Орта бшм беру жYЙесiнде химия пэнiн окытуда аралас окыту технологиясыныц моделiн жобалау. Элемдш жэне отандык тэжiрибенi зерделеу аркылы орта бшм беру жYЙесiнде цифрлык бiлiм беру технологияларын интеграциялауFа непзделген аралас окытудыц алFышарттары мен мYмкiндiктерiн, дайындык децгейлерш талдау.
Зерттеу döicmepi. Зерттеу жYргiзуде сауалнама эдiсiн колдандык.Сауалнама эдiсi — курылымдык тYPде уйымдастырылFан сурактар жиынтыFы, олардыц эркайсысы зерттеудщ орталык мiндетiмен логикалык тYPде байланысты. Сауалнама эдiсiн колдана отырып, бiз тез эрi накты жумыс нэтижесш кере аламыз. Респонденттердщ саны бойынша сауалнамалардыц бiрнеше тYрi бар. Соныц iшiнде зерттеу барысында бiз аудиториялык сауалнама тYрiн колдандык.Сауалнамада химия пэнш окытуда аралас окыту тусшшнщ болуы ескере отырып эзiрлендi.Бул эдiсте усынылFан с¥рактарFа бiр Fана жауап нускасын тацдау жэне респонденттердщ ез ой-птрлерш жазып калдыруFа мYмкiндiк камтылды.
Нэтижелер жэне талцылаулар. Сауалнама №90 дарынды балаларFа арналFан мамандандырылFан мектеп-гимназиясыныц 8 сынып окушылары арасында 10.04.2024 мен 12.04.2024 уакыты аралыFында жYргiзiлдi. Сауалнама керi байланыс нысандарын к¥PУFа, онлайн тестшеу жэне сауалнамалар эзiрлеуге арналFан Google Форма — онлайн-сервис кемепмен эзiрлендi жэне WhatsApp желiсi аркылы окушыларFа таратылды. АлынFан
сауалнама нэтижелерi толык таныстырылып eтiледi.
Окытудыц кай тYрiн тиiмдi санайсыз?
Нэтижеде окушылардыц 77,8% -i аралас окытуды,ал 22,8%-i дэстYрлi окытуды тацдады. 1- суретке сай окушылардыц басым бeлiгi аралас окытуды тиiмдi деп санайды. Оныц шецбершде дэстYрлi форма кашыктыктан окыту формасымен тец пропорцияда араласады, ол максималды тиiмдiлiкке жету Yшiн компьютерлiк технологиялар мен интернет ресурстарын пайдалануды кездейдь
1- сурет. Сауалнаманьщ бiрiншi сурагы
Сауалнаманыц екiншi сурагына жауап ретiнде аралас окытуды калай тYсiнетiндiгi жайында жазылган,теменде нэтижeлeрi керсетшген.2- суретке сай респонденттердщ басым белш аралас окытуды eKi пэндi байланыстыра окыту деп тYсiнeдi,яFни кiрiктiре окыту деп ойлайды.
Аралас ок,ытуды к,алай тусшеаз? 15 ответов
Дэстурл1 ок,ыту тэсшдер1 мен K,a3ipri заман*ы технологияларды 6ipre араластырып ок,ыту
барлыгын ок,ыту турлерЫ 6ipiKTipin о^ыту
Eni пэнд1 6ipre косу деп ойлаим
EKi пэнд! KipiKTipin ок,ыту
EKi ок,ыту TypiH к,атар алып журу
KipiKTipe ок,ыту
Теорияны онлайн менгерсек практиканы универде Пэнаралык, байланыс TyciHiK жок,
Сурет - 2. Сауалнаманыц eкiншi сурак нэтижeсi
Кeлeсi сурак химия сабаFында аралас окытуды пайдалану Yшiн цифрлык технологияларды колдануы немесе колданбауы жайында болды.3-суретке сай нэтижeсiндe аралас окыту технологиясымен химия сабаFында жалпылама модель бойынша электронды ресурстарды жэне цифрлык технологияларды толы^ымен колданатындыFы керсeтiлдi.
Химия сабагында цифрлык, технологияларды к,олданасыз ба? 10 Копировать
15 ответов
• Иэ
• Жок
3 - сурет. Сауалнаманьщ Yшiншi сурак нэтижесi
Сауалнаманьщ тeртiншi сурагы цифрлык технологияларды колданудагы K¥зiреттiлiгiцiз кай децгейде екенi жайында койы1етан.Бшм алу процесiнде заманауи акпараттык-коммуникациялык технологиялар мен электронды ресурстарды колдануFа K¥зiреттiлiгi орташа децгейде екендiгiн 4 - суреттеп нэтижеден байкадык.
Цифрлык, технологияларды «.олданудагы К,уз1ретт1л1г1ц1з к,ай децгейде? (Р Копировать
ф Ж отары ф Орта # Темен
4 - сурет. Сауалнаманыц тeртiншi сурак нэтижес
Сауалнаманыц бесiншi с¥раFы химия пэнш кай оку пэнiмен езарабайланыстыра окытканды тиiмдi деп санауы жайында.Окушылардыц 66,7% биология пэшмен,22,2%^ физика пэнiмен жэне 11,1%^ математика пэнiмен байланыстыру тиiмдi деп жауап берген.5 -суретке сай жауаптарды талдай келе биология мен химия пэндершщ кiрiктiлiп окытылуын тиiмдi деп тацдаFан.
5 - сурет. Сауалнаманьщ бесiншi сурагыньщ нэтижес
Сауалнаманыц соцгы сурагы ашык форматта болды. Окушыларды химия пэншен аралас окытудыц бiлiм сапасына тигiзген acepi кандай,ягни артыкшылыктар мен кемшшктерш керу мак;сатында курастырылган.6- суретте нэтижелер1 керсетшген.
Химия пэн1н аралас оцытудыц 6m¡M сапацызга типзген acepi к,андай(артык,шылысы/ Химия пэнш ок,ытуда ете THÍMfli деп айта алатын ед|м. Ceóe6¡ к,азф жаИандану заманы сай дамыл
Баланын зейинин устап туруга комектеседи, жалыкпайды
6 - сурет.Сауалнаманыц алтыншы сурагыныц нэтижeci
Сауалнамага катыскан окушылардыц бipазы химия пэнш окытуда аралас окытуды колдануга усыныс бiлдipдi.Сауалнаманыц нэтижeлepiн талдау барысында химия сабактарын аралас окыту окушылар Yшiн тиiмдi eкeнiн керсетп. Аралас окыту езара эpeкeттecудi ынталандырады.Окушылар м¥Fалiммeн бipгe тужырымдамалар мен идеяларды талкылауга немесе практикалык жумыстар аркылы жумыс жаcауFа жиналады. Алайда,респонденттер аралас окыту тYciнiгiн пэнаралык байланыспен шатастыруында.Жауаптарды ескере отырып, сабак барысында колданылатын акпараттык коммуникациялык технологиялар жумыс жасау аралас окытудыц нeгiзi eкeнiн ^ындыру кажет.
Кррытынды. Дорыта келе, цифрлык дэуipдeгi окушылардыц технологияларды epкiн пайдалануы, ойлау жYЙeciнiц икeмдiлiгi, акпараттарды тез алуFа бeйiмдiлiгi дэcтYpлi окытуды езгертш, бiлiм алудыц технологиялык жYЙeciнe непзделген аралас окытуды толыFымeн орта
бшм беру жYЙесiне eHri3yi кажет деп ecern^MÍ3. Зерттеуде гылыми жобаныц жоспарына сай элемдеп жэне отандык зерттеушшердщ аралас окыту туралы ецбектерi талданды.Сауалнама нэтижелерi гылыми зерттеу процестерiн оцтайландыру мен жеделдету к¥ралы ретiнде химия пэнш окытуда аралас окытуды пайдалануга кызыгушылыгын растайды. Аралас оку багдарламаларыныц кейбiр кeрсеткiштерi окушылардыц окуын жещлдетед^ идеяларын тиiмдi тYPде жеткiзедi, окуга деген кызыгушыльщтарын кeрсетедi, тиiмдi уйымдастырады, окушыларга к¥рмет кeрсетiп, Yлгерiмдi эдiл багалайды.
ЭДЕБИЕТТЕР Т1З1М1
1. Bryan, A. Blended learning: definition, models, impli cations for higher education / A. Bryan, K.N. Volchen kova // Вестник ЮУрГУ. Серия «Образование. Педа гогические науки». -2016. - Т. 8, № 2. - С. 24-30. DOI: 10.14529/ped160204
2. Марголис А.А. Что смешивает смешанное обучение? Психологическая наука и образование Psychological Science and Education. - 2018. - Т. 23. - № 3. - C. 5—19.3. Liliya Midak, Khrystyna Buzhdyhan,Victor Lutsyshyn (2022).Journal of Physics Conference Series 2288(1):012017
3. Bergmann J., Sams A. Remixing chemistry class // Learning and Leading with Technology. -2008. - Vol. 36. - №4. - P. 24-27.
4. Rolé Sh. The Identification of Key Online Learning Dispositions of College Students Learning in A Blended Learning Course // European Journal of Teaching and Education. - 2020. - № 2(3). -С. 1-11.DOI:10.33422/ejte.v2i3.492.
5. Secor M. Hybrid and Blended Learning - A Step in the Right Direction // World Journal of Education. - 2022. - № 12(2). - С. 41-43. DOI: 10.5430/wje.v12n2p41.
6. Kapsargina S.A., Olentsova Ya.A. Using the elements of gamification on LMS MOODLE in the discipline of foreign language in a non-linguistic university// The Baltic Humanitarian Journal. -2019. - 1(26). - P. 237-241.
7. Kaleta R., Skibba K., Joosten T. Discovering, designing, and delivering hybrid courses. In A. G. Picciano & C. D. Dziuban (Eds.), Blended learning research perspectives. - 2007. - Vol. 11. - P. 111-143 .
