Научная статья на тему 'ON THE NEED FOR THE FORMATION OF JUVENILE JUSTICE IN THE REPUBLIC OF TAJIKISTAN'

ON THE NEED FOR THE FORMATION OF JUVENILE JUSTICE IN THE REPUBLIC OF TAJIKISTAN Текст научной статьи по специальности «Право»

CC BY
75
9
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
ЮВЕНАЛЬНАЯ ЮСТИЦИЯ / ПРАВОВАЯ ЗАЩИТА РЕБЕНКА / УПОЛНОМОЧЕННЫЙ (ОМБУДСМЕН) ПО ПРАВАМ РЕБЕНКА / ПРАВОНАРУШЕНИЯ / ПРЕСТУПЛЕНИЯ / ЗАКОННЫЕ ПРЕДСТАВИТЕЛИ

Аннотация научной статьи по праву, автор научной работы — Иброхимов Солехджон

В свете происходящих перемен в политико-правовой системе современного Таджикистана и нового подхода к осмыслению роли правосудия, как важнейшего гаранта юридического обеспечения правового статуса личности, особенно несовершеннолетних, в статье рассмотрены проблемы формирования ювенальной юстиции в республике. Отмечается, что учреждением ювенальной юстиции можно оказать значительное влияние на реализацию прав и законных интересов несовершеннолетних. И тем самым способствовать эффективному применению общепризнанных основ международных норм, ратифицированные Таджикистаном, а также нормы национального законодательства направленные на защиту прав и интересов несовершеннолетних.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

О НЕОБХОДИМОСТИ ФОРМИРОВАНИЯ ЮВЕНАЛЬНОЙ ЮСТИЦИИ В РЕСПУБЛИКЕ ТАДЖИКИСТАН

In the light of the changes taking place in the political and legal system of modern Tajikistan and a new approach to understanding the role of justice as an important guarantee of legal support for the legal status of a person, especially children, the article deals with the problems of formation of the juvenile justice system in the country. It is noted that the establishment of the juvenile justice system can have a significant impact on the rights and legitimate interests of minors. And thereby contribute to the effective application of generally accepted basis of international norms ratified by Tajikistan, as well as national legislation to protect the rights and interests of minors.

Текст научной работы на тему «ON THE NEED FOR THE FORMATION OF JUVENILE JUSTICE IN THE REPUBLIC OF TAJIKISTAN»

ДОЙР БА ЗАРУРИЯТИ ТАЪСИСИ АДЛИЯИ ЮВЕНАЛИ ДАР ЧУМ^УРИИ ТОЧИКИСТОН

Иброуимов С.

Донишгоуи давлаmии mщораmи Тоцикисmон

Даp Баpномаи ислоxоти судй^укукии Ч,yмxypии Точикистон баpои солxои 20152017 [1] кайд каpда шyдааст, ки даp асоси тавсияxои Кyмитаи Созмони Милали Мyттаxид оид ба xy^^ ^дак, инчунин банди 13 Накшаи миллии Ч,yмxypии Точикистон оид ба татбики тавсияxои давлатxои аъзои Шypои Созмони Милали Myrrax^, оид ба xyKy^ инсон вобаста ба Шаpxи yнивеpсалии давpии Ч,yмxypии Точикистон оид ба xyKy^ инсон баpои солxои 2013-2015 таъсиси сyдxои ювеналй пешбини каpда шудааст. Пайваста ба ин банди 11-и Накшаи чоpабиниxо оид ба татбики Баpнома, Шypои адлия, Суди Олй, Пpокypатypаи генеpалй, Вазоpати адлия ва Вазоpати коpxои дохилии кишваppо вазифадоp намудааст, ки то соли 2017 масъалаxои таашкил ва таъсиси сyдxои ювеналиpо мавpиди омузиш каpоp дода, даp ин боpа ба Дукумати Ч,yмxypии Точикистон пешниxод манзyp намоянд.

Аз ин лиxоз даp маколаи мазкyp даp боpаи заpypияти таъсиси адлияи ювеналй маълумотй умумии xyKyKï дода доиp ба масоили ташкилии ин падида даp Ч,yмxypии Точикистон ибpози акида пешниxод каpда мешавад.

Аз чиxати луггавй адлияи ювеналй аз калимаи лотинй гиpифта шуда juvenälis-наврасона, ноболигона; jüstitia- баpоваpдани адолаmи судй [11, с. 462] даp мачмyъ аз нигоxи фаxмиши оммавй даp зеpи мафxyми адлияи ювеналй системаи муассиса ва ташкилотxо фаxмида мешавад, ки баpои пиёда намудани адолати судй оид ба xyкyквайpонкyнии ноболиFонpо ба yxда доpад.

Даp илми xyкyкшиносй мафxyми "адлияи ювеналй" xам бо мазмуни васеъ ва xам бо мазмуни маxдyд пешнщод каpда мешавад. Масалан, тибки акидаи И.И.Mаpтинович адлияи ювеналиpо даp замони мyосиp низоми мyассисаxо ва ташкилотxои судй, полис (милитсия), пpокypатypа, адвокатypаи ювеналй, айбдоpкyнандагони чамъиятй, хизмати pавоншиносони касбй ва низоми мyассисаxои ислоxи бояд ташкил диxанд, ки бо ноболотони xyкyквайpоннамyда ё чиноят содиp каpда даp асоси конyнгyзоpиxо, аз чумла конyнгyзоpиxои мypофиавй бо фаъолияти таpбиявию ислоxкyнй машFyланд [7, с. 6-15].

Муаллифони лоиxаи конун "Даp боpаи сyдxои ювеналии Федеpатсияи Руссия " Э.Б.Мельникова ва Г.Н. Ветpова баp он акида мебошанд, ки системаи адлияи ювеналй аз низоми макомотxои давлатй ибоpат мебошад, ки xифзи судии xyкyк ва манфиатxои ноболиFOнpо таъмин менамоянд [8, с. 38-40].

Гypyxи муаллифон бо саpваpии В.Д.Еpмаков, ки xоло соли 1999 лощаи конун "Даp боpаи асосxои конyнгyзоpии адлияи ювеналй даp ФР "^о таxия намуда буданд, тасдик менамоянд, ки адлияи ювеналй аз мачмyи механизмxои xyкyкии тибби-ичтимой, pавоншиносй-педогогй, ислоxкyнандагй (pеабилитатсионй) ва дигаp pасмиётxо ва баpномаxое, ки баpои пyppа таъмин намудани xифзи xyкyк, озодй ва манфиатxои ноболиFOн, инчунин шахсоне, ки ба таpбияи ноболиF масъуланд ва тавассути макомоти давлатй ва ташкилоту мyассисаxои Fайpидавлатй амалй менамоянд, ибоpат мебошанд [4, с. 14-15].

Даp лоиxаи номбypда ба падидаи адлияи ювеналй ваколатдоp оид ба xy^^ кyдак, сyдxои ювеналй бо сохтоpxои ёpиpасон (маслиxатхонаxои xyкyки ^дак-адвокатxо бо коpxои ноболиFOн, таxкик ва тафтишоти ювеналй), коpмандони xифзи ичтимой (комиссия оид ба xy^^ кyдак, макомоти васй ва паpастоpй, телефонxои боваpй, оилаxои кyдакpо кабул намуда, мyассисаxои xyкyкxимоякyнии чамъиятй ва дигаpxо) воpид каpда шудаанд.

Ин мyассисаxо тавассути технологияи ювеналй фаъолияти хyдpо пеш мебаpанд, ки аз мачмyи чоpабиниxое ибоpат мебошад, ки баpои амалй намудани xифзи xy^^ озодй ва манфиатxои кyдакон pавона каpда шудаанд. Аз ин лщоз адлияи ювеналиpо кисми таpкибии технологияи ювеналй xисобидан мумкин аст [15].

Аз гyфтаxои боло баpмеояд, ки мавкеи маpказиpо даp низоми мyасисаxои ювеналй сyдxои ювеналй ташкил медщанд, онxо даp доиpаи салоxиятxояшон паpвандаxои чиноятй, маъмypй ва гpажданиpо, ки яке аз таpафxои онpо ноболотон ташкил медиxанд баppасй менамоянд. Вазифаxои асосии ин муассиса ва ташкилотxо, аз чумла суди

ювеналй, аз химоя намудани хукуки наврасон, ноболигон ва ислох намудани онхо иборат мебошад [2, с. 79-83].

Таърих гувохи медихад, ки аввалин суди ювенали соли 1899 дар шахри Чикаго, иёлоти Иллинойси ИМА дар асоси конуни хамин иёлот "Дар бораи чорй кардани назорат нисбати кудакони сагирмонда, беназорат ва чиноятпеша" бо номи суди кудакона таъсис дода шуда буд. Барои баррасй намудани парвандахо дар суди кудакона мафхуми алохида ва фарккунандаи " делингивент" (delinquent)-"ууцуцвайронкунанда", " айбдор" чорй карда шуда буд, ки аз мафхуми "цинояткор", "циноятпеша"- «criminalmen» фарк карда мешуд [11, с. 462].

Тибки ин мафхум хукуквайронкунй ва чиноятхои ноболигон на хамчуни чиноят, ки бояд ба он чазо таъин карда шавад, балки хамчун шахси рохгумзада, тасодуфан ин кирдорро содир карда бахо дода, кушиш ба харч дода мешуд, ки ин ноболигон аз нав тарбия карда шаванд, зеро истифодаи фахмиши "маубас" нисбати ноболиг мамнуъ буд. Дамин тарик, макоми махсуси хукукии ноболиг пойдор гардид, ки кудакони рохгумзада, кашшок, беназорат, наврасони беинтизом, хукуквайронкунанда ва амсоли онхоро дар бар мегирифт.

Дертар соли 1908 адлияи ювенали дар Британияи Кабир дар асоси силсилаи конунхо дар бораи хукуки кудакон ва соли 1914 дар Фаронса, дар асоси тачрибаи Амрико, судхои ювеналй таъсис дода шуд [9, т. 3]. Дар Россияи подшохи судхои кудакона соли 1910 таъсис дода шуда буданд, аммо баъди инкилоби Октябри соли 1917 ва кабули Декрет "Дар бораи судхо" соли 1918, судхои кудакона ва чазои хабси нисбати ноболигон бекор карда шуданд. Аммо адлияи ювеналиро нигох дошта, дар асоси Декрет "Дар бораи комиссияи ноболигон" аз 14 январи соли 1918, парвандахои ноболигон ба комиссияхои ноболигон барои баррасй дода мешуд [14, с. 229-234].

Дар асоси инкишофи таърихии падидаи адлияи ювеналй чахони имруза моделхои зерини системаи адлияи ювеналиро кашф кардааст: модели англо-америкой; модели континенталй ва модели скандинавиягй [6, с. 141-157].

Тачрибаи зиёда аз садсолаи моделхои гуногуни адлияи ювеналии чахонй тасдик намудааст, ки хивзи хукук ва манфиатхои кудакон ва наврасон тавассути адлияи ювеналй самаронк мебошад. Барои тачриба аз соли 2004 дар вилоятхои Ростов, Саратов, Маскав, Санкт-Петербург ва дигар манотики Федератсияи Руссия аломатхои системаи адлияи ювеналй чорй карда шудааст. Масалан, дар доираи тачрибаи хукукй 15 намуди судхои хаммонанди ювеналй, аз чумла се судхои моделии ювеналй: мохи марти соли 2004 дар ш.Таганрог, сентябри 2005 дар ш. Шахтй, 15- сентябри 2006 дар нохияи Егорпик суди рустоии ювеналй ташкил карда шуда буд. Дар судхои модели ювеналй бо иштироки ёрдамчии судя, ки функсияхои корманди муассисаи ичтимоиро дорад парвандахои чиноятй, гражданй ва маъмурй нисбати ноболигон баррасй карада мешавад. Тачриба ва амалияи муассисахои оддитарин ин система ба монанди судхо, прокуратура, комиссияхои кор бо ноболигон, маслихатхонахои хукукии кудакона, марказхои реабилитатсионй ва г. технологияхои ояндадор ва самараноки адлияи ювеналиро чудо кард, ки инхо мебошанд:1)падидаи судхои комплексии ювеналй; 2)прокуратураи ювеналй; 3) адвокатураи ювеналй; 4) агентихои ваколатдор оид ба хукуки ноболигон; 5)зерсохторхои муассисахои ичтимой ва падидаи корммандони ичтимой [3].

Бояд кайд намуд, ки дар замони муосир зиёда аз 60 мамлакати чахон низоми судхои ювеналиро доро мебошанд. Дар ин давлатхо доир ба ташакули адлияи ювеналй муносибати якранга вучуд надоранд, вобаста ба омилхои миллй,таърихи, фархангй хар як давлат бо тарзи ба худ хос адлияи ювеналиро таъсис медихад. Аммо умумият дар кори ташкили ин ниход ба хар хол вучуд дорад. Тибки концепсияи ташаккули адлияи ювеналй системаи мустакили судхои ювеналй на дар хамаи мамлакатхо таъсис дода шудаанд. Аз ин хотир, асосан ду намудаи ташакули судхои ювеналй фарк карда мешаванд: 1. Системаи мустакили судхои ювеналй, ки ба судхои умумй вобаста нестанд; 2. Вохиди сохтории судхои умумй, ки салохияти баррасии парвандахои ноболигонро доранд ва мухсусгардонида шудаанд [12].

Бояд тазакур дод, ки дар конунгузории имрузаи Ч,умхурии Точикистон мафхуми адлияи ювеналй дода нашудааст, хамчунин конуни махсус дар бораи адлияи ювенали коркард ва кабул нагаштааст.Икдоми аввалин дар кори таъсис додани адлияи ювеналй дар Барномаи ислохоти судй -хукукии дар боло номбурда оврада шуд, мухимияти адлияи ювеналиро ба назар гирифта Президенти Ч,умхурии Точикистон, дар кори

таъсиси ин падидаи xy^^H чанд кадам пеш гузошт ва бо максади таъмини xифзи xyкyки кyдак даp Ч,yмxypии Точикистон пешниxод намуд, ки институти Ваколатдоp оид ба xy^^ кyдак таъсис дода шавад [12].

Асосxои ташкилию-xyкyкии адлияи ювеналй даp Конститутсия (Саpконyни) Ч,yмxypии Точикистон ва конyнгyзоpиxои дигаp, аз чумла даp Кодекси оилаи Ч,Т, Кодекси чиноятии Ч,Т, Кодекси мypофиаи чиноятии Ч,Т, Кодекси ичpои чазои Ч,Т, Конущои Ч,Т "Даp боpаи сисёсати чавонон", "Даp боpаи танзими анана ва чашну маpосимxо", "Даp боpаи масъулияти падаpy модаp даp таълиму таpбияи фаpзанд", "Даp боpаи таълиму таpбияи томактабй", "Даp боpаи xyкyки кyдак" ва дигаp санадxои меъёpию xy^^ танзими хyдpо ёфтаанд.

Даp моддаи 2 и Конуни Ч,Т "Даp боpаи xифзи xyкyки кyдак" аз 18 маpти соли 2015, № 1196 [16] кайд каpда шудааст, ки конyнгyзоpии Ч,yмxypии Точикистон даp боpаи xифзи xyкyкxои кyдак ба Конститутсияи (Саpконyни) Ч,yмxypии Точикистон асос ёфта, аз Конуни мазкyp, дигаp санадxои меъёpии xyкyкии Ч,yмxypии Точикистон ва санадxои xyкyкии байналмилалие, ки Точикистон онxоpо эътиpоф каpдааст, ибоpат мебошад.

Ч,yмxypии Точикистон сиёсати таъмин ва xифз намудани xyкyкxои кyдаконpо пеш гиpифта, аз чумла баxpи таъмини xyкyк ва манфиатxои конунии кyдакон чоpаxои pоx надодан ба поймолкунии ощо; таxкими кафолатxои асосии xyкyк ва манфиатxои конунии кyдакон, баpкаpоp каpдани xyкyкxои вайpоншyдаи онxоpо андешида, ташаккули асосxои xyкyкии манфиатxои конунии кyдаконpо кафолат медиxад (м. 3).

Баxpи амалй гаpдонидани сиёсати давлатй оид ба xифзи xyкyки кyдак самтxои афзалиятнок мyкаpаp каpда шудааст, ки аз чумла ищо мебошанд: мyкаppаp намудани xифзи xyкyкxои кyдак даp конyнгyзоpии Ч,yмxypии Точикистон; дастгиpии давлатии оила бо максади таpбияи xамачонибаи кyдак, xифзи xyкyкxои y, омода намудани ^дак ба зиндагии шоиста даp чомеа; эътиpофи афзалияти xy^^ озодй ва манфиатxои конунии ^дакони маъюб, ятим ва бепаpастоp, бо максади таъмини шаpоити мусоид баpои таълиму таpбияи онxо; pоx надодан ба табъизи ^дакон, новобаста ба мансубияти нажодй, миллй, чинсй, динй, забонй, xолати ичтимой ва молумулкй, вазъи саломатй ва дигаp аломатxо; дастгиpии давлатии ташкилотxое, ки xy^^ манфиатxои конунии кyдаконpо xифз менамоянд.

Конуни маpбyта салоxиятxои Дукумати Ч,yмxypии Точикистонpо оид ба xифзи xyкyкxои кyдак мyкаpаp намудааст, ки ощо аз: таxия, татбик ва назоpати баpномаxои максадноки давлатй оид ба xифзи xyкyкxои кyдак; муайян намудани макоми ваколатдоpи давлатй оид ба xифзи xyкyкxои кyдак; xамоxанг намудани фаъолияти макомоти ичpоияи маpказй ва маxаллии xокимияти давлатй оид ба xифзи xyкyкxои кyдак; ичpои yxдадоpиxои байналмилалии давлат оид ба xифзи xyкyкxои кyдакон ва xифзи манфиатxои онxо даp ташкилотxои байналмилалй; мyкаppаp каpдани меъёpxои давлатии xадди акали ичтимой баpои кyдак; маблаFгyзоpии чоpабиниxои давлатй чиxати амалй гаpдонидани сиёсати давлатй оид ба xифзи xyкyкxои кyдак аз xисоби маблаFxои пешбининамудаи бучети давлатй ва дигаp манбаъxое, ки конyнгyзоpии Ч,yмxypии Точикистон манъ накаpдааст, ибоpат мебошанд.

Mавpиди зи^ аст, ки даp паpтави Паёми xаминсолаи Пpезиденти мамлакат ба паpлyмон даp боpаи таъсис додани падидаи Ваколатдоp оид ба xифзи xy^^ кyдак даp моддаи 6-и Конуни мазкyp ваколатxои макоми ваколатдоpи давлатй оид ба xифзи xyкyкxои ^дак мyкаpаp каpда шудааст, ки аз ищо ибоpат мебошанд: таxия ва кабули санадxои меъёpии xyкyкй оид ба xифзи xyкyкxои кyдак даp доиpаи ваколатxои худ; xамоxанг намудани фаъолияти макомоти давлатй ва дигаp ташкилотxо оид ба xифзи Xyкyкxои кyдак; таxия ва баpои тасдик пешниxод намудани баpномаxои давлатй ва маxаллй оид ба xифзи xyкyкxои кyдак бо таpтиби мyкаppаpгаpдида; пешнщод намудани xисоботи солона ба Дукумати Ч,yмxypии Точикистон оид ба xифзи xyкyкxои кyдак; гyзаpонидани монитоpинги меъёpxои давлатии xадди акали ичтимоии нишондиxандаxои xаёти кyдакон; пешниxод намудани иттилоот оид ба таъмини xифзи xyкyкxои кyдак ба воситаxои ахбоpи омма, чомеа ва макомоте, ки ба xифзи xyкyкxои кyдак машFyланд; ба pоx мондани xамкоpии байналмилалй оид ба xифзи xyкyкxои кyдак; ташкил ва пешбypди Махзани ягонаи давлатии маълумот оид ба кyдакони маъюб, ятим ва бепаpастоp даp Ч,yмxypии Точикистон; даp доиpаи ваколатxои худ амалй намудани назоpати таъминоти моддй ва ичтимоии пyppаи давлатии ^дакони ятим ва бепаpастоp;

Мутобики ин конун Комиссия оид ба хукуки кудак дар назди Хукумати Чумхурии Точикистон (комиссияи миллй оид ба хукуки кудак) ва комиссия оид ба хукуки кудаки макомоти ичроияи махаллии хокимияти давлатй (комиссияи ма халлй оид ба хукуки кудак) ваколатхоеро амалй менамоянд, ки низомномаи онхо ва дигар санадхои меъёрии хукукии Чумхурии Точикистон дар сохаи таъмини хукук, озодй ва манфиатхои конунии кудакон мукаррар менамоянд (м.7).

Конуни тозаэчоди тахлилшаванда ваколатхои макомоти ичроияи махаллии хокимияти давлатй ва макомоти худидоракунии шахрак ва дехот оид ба хифзи хукукхои кудак, асосхои иштироки шахсони вокей ва хукукй дар кори хифз намудани хукукхои кудакро низ мукарар намудааст (мод.8, 9).

Чуноне, ки дар боло кайд карда шуд адлияи ювеналй тавассути технологияи ювеналй, ки чорабинихои ташкилию-хукукиро дар хифз намудани хукуки манфиатхои кудак дар назар дорад амалй карда мешавад. Заминаи хукукии чунин технологияро Конуни Ч,Т "Дар бораи хифзи хукуки кудак" мукарар намуда, дар банди 3 и мод. 11 мустахкам намудааст, ки давлат ба кудак барои фарохам овардани шароити мусоид тавассути мачмуи чорабинихои ичтимоию иктисодй тадбирхо меандешад.

Вокеан, дар Барномаи ислохоти судй хукукии кишвар барои солхои 2015-2017 таъсиси судхои ювеналй ба накша гирифта шудааст, хамзамон дар ин раванд, бо максади таъмини адолат нисбати ноболигон, хаматарафа таъмин намудани хукуку манфиатхои онхо, фарохам овардани мухити солим ба ноболигон дар рафти тахкик ва тафтиш, инчунин баррасии парвандахои маъмурй ва чиноятй дар суд, муайян намудани судяхои баррасикунандаи парвандахо оид ба хукуквайронкунии ноболигон дар хайати судхои амалкунанда ва такмили конунгузорй, аз чумла конунгузории мурофиавии чиноятй Чумхурии Точикистон мувофики максад хисобида шудааст [16].

Доир ба ин икдоми нек ибрози назар намуда, дар он андешаем, ки бахри таъсис додани системаи мустакили адлияи ювеналй дар Чумхурии Точикистон аз тачрибаи чахонй, хусусан аз натичахои тачрибаи вилоятхои Ростов, Саратов, Маскав, Санкт-Петербурги Федератсияи Русия истифода намуда, ба сифати намуна дар шахрхои Хучанд, Кургонтеппа ва Хоруг судхои ноболигон таъсис дода, вобаста аз натичахои бадастовардаи фаъолияти дусолаи ин судхо дар кори хифзи хукук, озодй ва манфиатхои ноболигон, ба Хукумати Чумхурии Точикистон пешниход намудани таъсиси системаи мустакили судхои ноболигон ё дар сохтори судхои умумй таъсисдодани вохидхои судй оид ба корхои ноболигон ба максад мувофиктар аст. Хамчунин бахри ба стандартхои пешкадами чахонй мутобик намудани шакл ва сифати судхои ноболигон омухтани тачрибаи давлатхои Украина, Гурчистон, Казокистон, Эрон ва Туркия барои аз чихати илмй асоснок кардани ин падида аз манфиат холй намебошад.

Адабиёт:

1. Барномаи ислохоти судй - хукукй дар Чумхурии Точикистон барои солхои 2011- 2013 [Захираи электронй]. - URL: http://mmk.tj/Government-programs/Programs/court (Вакти мурочиат 15.03. 2015).

2. Бойко С. С. Специальный состав судов общей юрисдикции в обеспечении защиты прав и законных интересов несовершеннолетних (административно-правовой аспект) // Юристъ — Правоведъ, № 1, 2010. С. 79—83.

3. Воронова Е. Л. Ювенальная юстиция: формирование системы пробации в Ростовской области // Сайт Ростовского областного суда, 01.06.2007.

4. Ермаков В. Д. и др. Ст. 1 проекта закона «Основы законодательства о ювенальной юстиции в Российской Федерации» 1999 г., Российская юстиция №8.

5. Kaeren M. Hess Juvenile Justice. Fifth Edition изд. Wadsworth, 2009. 462 с.

6. Комарницкий А. В. Научно-правовое обоснование системы «Ювенальная юстиция» и учебной дисциплины «Основы ювенальной юстиции» // Ленинградский юридический журнал, № 2, 2009.

7. Мартинович, И. И. Создание ювенальной юстиции в Беларуси требование времени. Под ред. Г.М.Леоновой. Минск 2004, с.6-15

8. Мельникова Э.Б. Будет ли в России ювенальная юстиция./Российская юстиция 1998, №11, с.38-40

9. Люблинский П.И. Суды для несовершеннолетними в Америке как воспитательные и социальные центры // Вестник воспитания. --М., 1911-т.3.

10. Накшаи чорабинихои Барнома [Захираи электронй]. - URL: http://mmk.tj (Вакти мурочиат 15.03. 2015).

11. Педагогический энциклопедический словарь / Гл. ред. Б.М. Бим-Бад. — М.: Большая Российская энциклопедия, 2003; Kaeren M. Hess Juvenile Justice. Fifth Edition изд. Wadsworth, 2009. 462 с.

12. Рыжкова Н.А. Место ювенальной юстиции в судебной системе Российской Федерации [Электронный ресурс]. - URL: http / www.scienceforum.ru (Дата обрашения: 15.03.2015).

13. Паёми Президенти Ч,умх,урии Точикистон Эмомали Рах,мон ба Мачлиси Олии Ч,умх,урии Точикистон аз 23 январи соли 2015, [Захираи электронй]. - URL: http://mmk.tj/Government-programs/Programs/court (Вакти мурочиат 15.03. 2015).

14. Славко А. А. Начало формирования нормативно-правовой базы по борьбе с детской беспризорностью и безнадзорностью в России в первые годы советской власти // Известия Алтайского государственного университета, № 4-4, 2009. С. 229—234.

15. Ювенальные_технологии [Электронный ресурс]. - URL: http://ru.wikipedia.org/wiki/ (Дата обращения: 15.04.2015).

16. ^онуни Ч,Т "Дар бораи хифзи хукуки кудак" аз 18 марти соли 2015, № 1196 [Захираи электронй]. - URL: http://mmk.tj/Government-programs/Programs/court (Вакти мурочиат: 15.03.2015).

О НЕОБХОДИМОСТИ ФОРМИРОВАНИЯ ЮВЕНАЛЬНОЙ ЮСТИЦИИ В РЕСПУБЛИКЕ

ТАДЖИКИСТАН

В свете происходящих перемен в политико-правовой системе современного Таджикистана и нового подхода к осмыслению роли правосудия, как важнейшего гаранта юридического обеспечения правового статуса личности, особенно несовершеннолетних, в статье рассмотрены проблемы формирования ювенальной юстиции в республике. Отмечается, что учреждением ювенальной юстиции можно оказать значительное влияние на реализацию прав и законных интересов несовершеннолетних. И тем самым способствовать эффективному применению общепризнанных основ международных норм, ратифицированные Таджикистаном, а также нормы национального законодательства направленные на защиту прав и интересов несовершеннолетних.

Ключевые слова: ювенальная юстиция, правовая защита ребенка, уполномоченный (омбудсмен) по правам ребенка, правонарушения, преступления, законные представители.

ON THE NEED FOR THE FORMATION OF JUVENILE JUSTICE IN THE REPUBLIC OF

TAJIKISTAN

In the light of the changes taking place in the political and legal system of modern Tajikistan and a new approach to understanding the role of justice as an important guarantee of legal support for the legal status of a person, especially children, the article deals with the problems of formation of the juvenile justice system in the country. It is noted that the establishment of the juvenile justice system can have a significant impact on the rights and legitimate interests of minors. And thereby contribute to the effective application of generally accepted basis of international norms ratified by Tajikistan, as well as national legislation to protect the rights and interests of minors.

Keywords: juvenile justice, legal protection, Commissioner (Ombudsman) for the Rights of the Child, offense, crime, legal representatives.

Сведения об авторе: Иброхимов Солехджон, доктор юридических наук, профессор кафедры коммерческого права Таджикского государственного университета коммерции, e-mail: soleh_52@mail.ru

About author: Ibrohimov Solehdzhon, Doctor of Law, professor of the Department of commercial right Tajik State University of Commerce

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.