CC BY
9ПЕДАГОГИЧЕСКИЕ НАУКИ
МРНТИ 14.35.09
Икимбаева 1 Н.А.
1 ветеринариялыц санитария магистрi, asa оцътушы «Семей цаласынъщ Шэкэрiм атътдагыyHueepcumemi» КеАК,
Семей, К,азацстан
ON-LINE Б1Л1М БЕРУ ЖАГДАЙЫНДА, ВЕТЕРИНАРИЯ САЛАСЫ БОЙЫНША КЭС1БИ ЦИКЛ ПЭНДЕРШ ОЦЫТУДА ИННОВАЦИЯЛЬЩ ТЕХНОЛОГИЯНЫ ЦОЛДАНУ
Икимбаева Н.А.1
1 магистр ветеринарной санитарии, старший преподаватель НАО «Университет имени Шакарима города Семей»
Семей, Казахстан
ПРИМЕНЕНИЕ ИННОВАЦИОННЫХ ТЕХНОЛОГИЙ В ПРЕПОДАВАНИИ ДИСЦИПЛИН ПРОФЕССИОНАЛЬНОГО ЦИКЛА В ОБЛАСТИ ВЕТЕРИНАРИИ В УСЛОВИЯХ
ON-LINE ОБУЧЕНИЯ
Ikimbayeva N.A.1
1Master of Veterinary Sanitation, Senior Lecturer ^University named after Shakarim of Semey city, Semey Kazakhstan
THE USE OF INNOVATIVE TECHNOLOGIES IN THE TEACHING OF PROFESSIONAL DISCIPLINES IN THE FIELD OF VETERINARY MEDICINE IN THE CONDITIONS OF
ON-LINE TRAINING
Авдатпа. Б^л макалада «К&^рп элемдеп жогары бшм: жагдайы мен болашагы» атты университеттщ эдiстемелiк апталыгы аясында еткен, Аграрлык факультет эдiстемелiк аптасында «On-line бiлiм беру жагдайында, кэаби цикл пэндерiн окытуда инновациялык технологияны колдану» такырыбында жасалган баяндама бойынша, кэсiби цикл пэндерiн окытуда бiрт¥гас акпараттык жYЙенi К¥Ру аркылы окытушылардыц бiлiм денгейiн арттыруда кашыктыктан окыту технологиясыныц артыкшылыктары мен тиiмдi т^стары атап керсетiлген.
Кашыктыктан окыту жYЙесшщ к¥рылымдары жайлы тYсiнiктер карастырылган. Сонымен катар, online тYPде кэаби пэндердi окытуда колданылатын эдiстер айкындалынган. Синхронды жэне асинхронды окыту жYЙелершщ артыкшылыктары мен кемшiлiктерi жэне кэаби цикл пэндерш окытуда бiлiм алушылармен керi байланысты орнатудагы мацыздылыгы баяндалынган. Сонымен катар, бiлiм алушылардыц on-line керi байланыска шыгуын камтамасыз ету жYЙелерi сипатталган.
Аннотация. В данной статье изложены материалы доклада в рамках методической недели Аграрного факультета по теме: «Применение инновационных технологий при изучении дисциплин профессионального цикла в условиях on-line обучения».
Рассмотрены концепции структуры системы дистанционного обучения. Кроме того, определены методы, используемые при преподавании профессиональных дисциплин в режиме онлайн. Описаны преимущества и недостатки систем синхронного и асинхронного обучения, а также важность установления обратной связи со студентами при преподавании дисциплин профессионального цикла. Изложено, что при правильно проведенной обратной связи можно узнать собственное мнение обучающихся.
Abstract. This article presents the materials of the report within the framework of the methodological week of the Agrarian Faculty on the topic: «Application of innovative technologies in the study of disciplines of the professional cycle in on-line learning»
The concepts of the structure of the distance learning system are considered. In addition, the methods used in teaching professional disciplines online are defined. The advantages and disadvantages of synchronous and asynchronous learning systems are described, as well as the importance of establishing feedback with students when teaching disciplines of the professional cycle. It is stated that with the correct feedback, you can find out your own opinion of students.
TYüiH свздер: on-line бшм беру, кэаби цикл naHdepi, инновациялыц технологиялар, эдiстемелiк нусцаулыц, ветеринариялыц-санитариялыц сараптау.
Ключевые слова: on-line обучения, дисциплины профессионального цикла, инновационные технологии, методические указания, ветеринарно-санитарная экспертиза.
____!
Keywords: on-line learning, disciplines of the professional cycle, innovative technologies, methodological instructions, veterinary and sanitary expertise.
Kipicne. K^ipri заман талабына сай, бiлiм мен техника дамыган заманда, гылым мен инновациялык технологиянын дамуы аркасында заманауи жeтicтiктepгe нeгiздeлгeн кашыктыктан бiлiм беру жYЙeci манызды роль аткарып отыр. Кашыктыктан бiлiм беру жYЙeciн дамытудын нeгiзгi максаттарынын бipi - жогары оку орны бшм алушыларынын бiлiм беру акпараттык жYЙeciн куру аркылы бiлiм алушылардын бшм денгешнщ дэpeжeciн жогарылату болып табылады. Сонгы кeздepi кашыкьыктан окытудын жергшкп жYЙeci бYгiндe толык дамып, жан-жакты зepттeлiнiп, онын тиiмдi тустары да нэтиже беруде. Мысалы, Америка Курама Штаттарында 1995 жылдан бастап жогары оку орындарыныц 58%-ы кашыктыктан окыту технологиясына тэжipибe жасап, онын тиiмдi eкeнiн алга тартыпты. Kазipдe бул елде мындаган оку орындары осы эдю бойынша жумыс жасауда. Осы елдерде кYндiзгi немесе кашыктыктан бшм берудщ кайсысынын дурыстыгы жвнiндe сез де болмайды екен. вйткeнi, кашан да калай болганда да - басты орында -сапалы бшм [1].
K&Jipri уакытта акпараттык-коммуникациялык технологиялар гылыми зерттеулер мен бiлiм беруде, ендipicтiк жэне адам кызмeтiнiн баска салаларында жогаргы мэнге ие [2].
Осы максатта, КеАК «Семей каласынын Шэкэpiм атындагы университепнде» «K&Jipri элемдеп жогары бiлiм: жагдайы мен болашагы» атты унивepcитeттiн эдicтeмeлiк апталыгы аясында еткен, Аграрлык факультет эдicтeмeлiк аптасында «On-line бiлiм беру жагдайында, кэаби цикл пэндepiн окытуда инновациялык технологияны колдану» такырыбы бойынша баяндама жасалып, кэciби цикл пэндepiн окыту кезшде колданыстагы бipнeшe эдicтep мен тэсшдер жайлы мэлiмeттep бepiлдi.
Зepттeудiн эдюнамалык нeгiздepi. Жалпы кашыктыктан, on-line окыту дeгeнiмiз - бip-бipiнeн кашыкта орналаскан бiлiм алушы мен ок^гтуш^1нын эpтYpлi байланыс
технологияларынын квмeгiмeн жанама турде взара эpeкeттecтiккe тYcуi. Кашыктыктан окытуды уйымдастырудагы манызды кезен виртуалдык (синхронды немесе асинхронды) езара ic-кимыл [3, 4].
Баска салаларга караганда, жалпы кэаби цикл пэндepiн on-line окытуда, кеп киындыктар кeздeceдi. Сeбeбi, аграрлык сектор, сонын iшiндe, ветеринария саласы бул - зертханалык жэне
тэжiрибелiк зерттеулерд1 жYргiзудi талап ететш б1рден-б1р сала болып саналады.
Нобель сыйлыгыньщ иегерi, академик, галым И.П. Павлов: «Медицина дэрiгерi адамды емдейдi, ал ветеринарлык дэрiгер адамзатты емдейдЬ) - деп айткандай, ветеринарлык дэрiгерлердi зертханада зерттеу жYргiзу аркылы окытканга караганда, online турде даярлау, кептеген киыншылыктар тудырады. Алайда, кез келген салада езiне тэн айрыкша окыту эдiстемелерi жеткiлiктi турде колданылуда.
«Ветеринария» мамандыгыныц «всiмдiк, балык, кус жэне ара шаруашылыгы енiмдерiн ветеринариялык-санитариялык сараптау», «Ет жэне сут енiмдерiн ендiру технологиясы, гигиенасы, санитариясы жэне ветеринариялык-санитариялык сараптау», «1ндеттану жэне iндеттi аурулары» сиякты кэсiби пэндерiнiн силлабустары, зертханалык жэне тэжiрибелiк сабактарына арналган эдiстемелiк нускаулыктары, онымен катар бшм алушылардын ездж жумыс жасауына арналган эдютемелж нускаулыктары, бiлiм алушыларга арнайы алдын ала зертханаларда тYсiрiлген бейне жазбалар, YouTube, Google т.б. желшерден жуктелген видеолар мен электронды штаптар колданылады.
Зерттеудщ нэтижелерi жэне талкылануы. Жалпы ветеринария саласы бойынша, кэаби цикл пэндерiн on-line окытуда бiрнеше эдiстер колданылды. Атап айтсак, синхронды жэне асинхронды. Синхронды эдюте, окытушы мен бiлiм алушы алдын ала жоспарланган кестеге сэйкес байланыска шыгып отырады, муны бiз, ZOOM TEAMS багдарламалары аркылы жузеге асырып отырамыз.
Ал, асинхронды эдюте бiлiм алушы мен окытушы on-line байланыска шыкпайды, тек кашыктыктан тапсырма берiлiп, WhatsApp, e-mail почта аркылы тапсырмаларды орындап, бшм алушы керi байланыска шыгып отырады.
Ветеринария саласында кез келген кэаби цикл пэндерш окыту кезiнде, зертханалык сабак немесе тэжiрибелiк сабак болсын, бiз эдiстемелiк нускаулыктармен таныстырып, зерттеу жумыстарын кезен-кезенмен тYсiндiремiз. Кебiнесе, алдын-ала тYсiрiлген бейне жазбаларды (Сурет 1) жэне GOOGLE YOUTUBE т.б интернет желiлерi бойынша жуктелген (Сурет 2) видеоларды колданып, зерттеу жумыстарынын нэтижеамен таныстырамыз.
ON-LINE lil.lIM blil'Y KLJIIULЛГ11ЛИЫ ШЧХЛНЛДЛ TVCIPI.II I II ы inn ЖЛЗКЛНЫ КОЛДАНУ
Сурет 1 - On-line бжм беру кезтде арнайы зертханада тYсiрiлген бейне жазбаны цолдану
ON-T.INF. K1.1IM KF.PV KF 141ДК Г,ООГ,1 F.. YOI TI BR Т.К. "vKYk'TFJirF.II ВНДГОИЫ КОДДЛИ-
Сурет 2 - On-line бжм беру кезтде YouTube, Google т.б интернет желiлерi бойынша
жуктелген видеоны цолдану
Сурет-1 керсеплгендей, «Ет жэне CYт ешмдерш ендiру технологиясы, гигиенасы, санитариясы жэне ветеринариялык-санитариялык сараптау» пэнiнен, шужык енiмдерiн ветеринариялык-санитариялык сараптау
такырыбына арнайы тYсiрiлген бейне жазба колданылганы эдiстемелiк апталык
катысушыларына баяндалуда, сонымен катар, сурет-2 керсетiлгендей, осы пэн бойынша бшм алушылардын ендiрiстiк жагдайда технологиялык процесстердщ калай жYргiзiлетiнiн, олардын дагдыларын калыптастырып, ары карай дамуына тэж1рибе тYрiнде ыкпал ету максатында YouTube, Google т.б интернет желiлерi бойынша жYктелген видеоны колдану ^сынылады.
Кэсiби цикл пэндерi кебiнесе жогары курстарда бшм алатын студенттерде окылатындыктан, олардын ветеринариялык-санитариялык сараптау пэндершен эдiстемелiк н^скаулыктарды менгерiп, олардын ездерiнiн сараптама жYргiзулерiн кадагалай отырып, бiлiм алушылардын керi байланыска шыгып, алган бiлiмдерiн пысыктауга, берiлген материалды калай менгергенiн айкындалады. Кейбiр бiлiм алушылар видео тYрiнде (Сурет 3 жэне 4), ал кейбiреулерi фото-есеп тYрiнде (Сурет 5) зерттеу нэтижелерiн дэптер бетiне жазып керi байланыска шыгып отыруын кадалап отырамыз.
Сурет 3 - БШм алушылардыц эдiстемелiк HYсцаулыцтарга сзйкес ветеринариялъщ-санитариялъщ циклi
бойынша сараптау жYргiзу барысы
Сурет 4 - БШм алушылардыц Kepi байланысца шыгуы.
3 жэне 4 суреттерде керсеплгендей, «0с1мдак, бальщ, кус жэне ара шаруашылыгы ешмдерш ветеринарияльщ-санитарияльщ сараптау» жэне «Ет жэне CYт ешмдерш ендiру технологиясы, гигиенасы, санитариясы жэне ветеринариялык-санитариялык сараптау» пэндершен видео жазба тYсiру аркылы бiлiм алушылардыц окытушымен керi байланыска шыгуы керсетiлген болса, 5-суретте бшм алушылардыц зерттеу жумыстарын жасау барысында тYсiрiлген фото-есептерi бейнеленген.
Жалпы, on-line окыту кезiнде, бiлiм алцшалар мен окытушы арасында орнатылатын керi байланыс ете мацызды роль аткарады. Керi байланыс дегенiмiз - оку YДерiсiнiц барысы туралы
тYсiнiк калыптастырудыц бiрден-бiр куралы, оку максатына жетуi мен багалау критерийiн орындау децгешн аныктауга мYмкiндiк беретiн YPДiс болып табылады.
Сонымен катар, on-line окыту барысында еткен такырыпты кандай децгейде бшм алушылардыц мецгергенш аныктау Yшiн, кептеген эдютер мен тэсiлдер колдануга болатыны белгiлi. Соныц iшiнде, эр тYрлi пэндердiц езiндiк ерекшелiктерiне байланысты тест тапсырмалары, сурак-жауаптар, кроссордтар мен ребустар курастырылып, эр бiлiм алушыныц алган бiлiм децгейiн еткен такырыптарды кандай децгейде мецгергендшн аныктау Yшiн колдану усынылады.
Cypem 5 - БШм aлyшъlлaрдъщ mancbipMaHbi opbmdan, Kepi 6aüMamia^a шыгуы. Cypem 6 - On-line бшм беру кезтде mecm maпсыpмaлapын цолдaнy
Бшм aлyшылapдыц бшм децгейлерш eткeн тaкыpыптap бойыншa с¥paктap кою apкылы немесе тест тaпсыpмaлapын колдaнy apкылы, eткeн тaкыpыпты тYсiнбeй кaлFaн жaFдaйдa сол тaкыpыптapды Kaftra кapaстыpyFa ]^мшншшк тyдыpaды.
Осы мaксaттa, вeтepинapия мaмaндыFыныц бiлiм aлyшылapынa «Iндeттaнy жэне iндeттi aypyлap» пэнiнeн бiлiм aлyшылapдыц бiлiм децгейлерш тeксepy Yшiн, тест тaпсыpмaлapы Kernen колдaнылaды (Сypeт-б).
Вeтepинapия сaлaсы бойыншa, зepтхaнaлык сaбaктapды жYpгiзгeн кезде, зepттey эдiстeмeлiк нyскayлыктapды колдaнсaк, aл тэж1рибелш сaбaктa, мысaлы: «Iндeттaнy» пэнi бойыншa сшyaциялык тaпсыpмa оpындayды ^сыга отырып, бiлiм aлyшыныц eздiк ж^мыс aткapyынa Ken кeцiл бeлiп, iндeттiк жaFдaй тyындaFaн жaFдaйдa, ол ситyaциядaн кaлaй шыFy кepeктiгiн жоспapлaп, эдебиеттермен ж^мыс iстeй отырып, кесте толтыру apкылы eздiк ж^мыс оpындayлapын кaдaFaлay ¥сынылaды (Сурет 7).
Сурет 7 - Тэжiрибелiк сабац кезтде Сурет 8 - On-line бшм беру кезтде тапсырма орындау (кесте толтыру) кроссвордты шешудi цолдану
Сонымен катар, YHeMi зертханальщ жэне тэж1рибелж зерттеулердi жYргiзудi колданып кана коймай, бiлiм алушылардын бшмдерш тексере отырып, пэнге деген кызыгушылыктарын арттыру жэне сеpгiту максатында, кросворд жэне ребус шешудi де (Сурет 8) колдану ^сынылады.
Корытынды. Кррытындылай келе, бiлiм алушыларга on-line немесе дэстYpлi тYpде сабак етк1зу кезiнде, эр мамандыктын, сонын iшiнде ветеринария мамандыгынын тYп максатын ескере отырып, зертханалык жэне тэжipибелiк сабактарды жогары денгейде етуiн кадагалауымыз кажет. Сонымен катар, бшмнщ сапалы болуымен катар, бшм алушынын казipгi заман талабына сай, бiлiм алуынын жогары денгейде болуын да ескеру керек.
na^a4aHbWFaH эдебиеттер räiMi:
1. 9мipбаева Т. Жогары оку орындарындагы кашыктыктан окыту - заман талабы // Жас Алаш газетi,-2020ж
2. Полат Е.С. Бшм беру жYЙесiндегi жана педагогикалык жэне акпараттык технологиялар. М., 2000.-148б.
3. Белялова Т.Б., Сапакова П.К. Химиялык пэндеpдi кашыктыкта окыту кезiндегi тиiмдi кеpi байланысты жYзеге асырудын эдiс тэсiгдеpi.// Семей: «Семей каласынын Шэкэpiм атындагы мемлекеттiк унивеpситетiнiн хабаршысы» «Педагогика» сериясы, ISSN 2311-47706 №4 (28) 20207 12-16бет
4. Ахметова Г.К., Караев Ж.А., Мухамбетжанова С.Т. Бшм беру ^йымдарына электрондык окыту жYЙесiн енпзу жагдайында педагогтардын бiлiктiлiгiн арттыруды ^йымдастыру эдiстемесi // Алматы: АК «¥БАО «9рлеу». - 2013.
5. Ерулекова А.Б. Кашыктыктан окыту ОНЛАЙН КУРС URL: http://ust.kz/word/qasyqtyqtan_oqyty-217550.html (каралган куш 14.02.2021ж).
