Научная статья на тему 'О современных возможностях криминалистического исследования трасологических объектов'

О современных возможностях криминалистического исследования трасологических объектов Текст научной статьи по специальности «Прочие медицинские науки»

CC BY
343
42
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
след / трасология / микротрассы / судебно-трасологическая экспертиза / микро-трасология / современные технико-криминалистические средства / интеграционная экспертиза. / Trace / Traceology / Micro-routes / Forensic traceology expertise / Micro-traceology / Modern technical and forensic tools / integration expertise.

Аннотация научной статьи по прочим медицинским наукам, автор научной работы — Абдувахоб Зулфукоров

В статье рассматриваются понятие и история развития трасологии, понятие следов в узком смысле слова, современные технико-криминалистические средства применяемые в трасологических исследованиях, современные возможности судебно-трасологических исследований различных видов следов с использованием новейшего оборудования и приборов в зарубежных странах. Изучена понятие интеграционной экспертизы в современном развитии судебно-трасологических экспертиз и показана значение интеграции знаний при решении задач в рамках судебно-трасологической экспертизы, а также, виды комплексных исследований в рамках судебнотрасологических экспертиз.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

About modern opportunities of criminalistic study of transport facilities

The article discusses the concept and history of the development of traceology, the concept of traces in the narrow sense of the word, modern technical and forensic tools used in traceological studies, modern possibilities of forensic traceological studies of various types of traces using the latest equipment and devices in foreign countries. The concept of integration expertise in the modern development of forensic traceology examinations is studied and the value of the integration of knowledge in solving problems within the framework of forensic traceological examination, as well as the types of complex studies within the framework of forensic traceological examinations, is shown.

Текст научной работы на тему «О современных возможностях криминалистического исследования трасологических объектов»

Жамият ва инновациялар -Общество и инновации -Society and innovations

Journal home page: https://inscience.uz/index.php/socinov/index

About modern opportunities of criminalistic study of transport facilities

Abduvakhob ZULFUKOROV 1

Academy of the Ministry of Internal Affairs

ARTICLE INFO

ABSTRACT

Article history:

Received September 2020 Received in revised form 15 November 2020 Accepted 20 November 2020 Available online 15 December 2020

Keywords:

Trace

Traceology

Micro-routes

Forensic traceology

expertise

Micro-traceology

Modern technical and

forensic tools, integration

expertise.

The article discusses the concept and history of the development of traceology, the concept of traces in the narrow sense of the word, modern technical and forensic tools used in traceological studies, modern possibilities of forensic traceological studies of various types of traces using the latest equipment and devices in foreign countries. The concept of integration expertise in the modern development of forensic traceology examinations is studied and the value of the integration of knowledge in solving problems within the framework of forensic traceological examination, as well as the types of complex studies within the framework of forensic traceological examinations, is shown.

2181-1415/© 2020 in Science LLC.

This is an open access article under the Attribution 4.0 International (CC BY 4.0) license (https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/deed.ru)

Трасологик объектлар криминалистик тадкикотларининг замонавии имкониятлари буиича аирим фикрлар

АННОТАЦИЯ

Калит сузлар:

Из

Трасология

Микротрассалар

Суд-трасологик

экспертиза

Микро-трасология

Замонавии техник-

криминалистик воситалар

Интеграциявий

экспертиза.

Ма;олада трасология тушунчаси ва ривожланиш тарихи, тор маънодаги излар тушунчаси, трасологик тад;и;отларда кулланиаётган замонавий техник-кримналистик воситалар, суд-трасологик экспертизаси тад;и;отларининг хорижий давлатларда самарали кулланилаётган янги русумдаги курилма ва воситалар ёрдамидаги замонавий имкониятлари куриб чи;илган. Суд-трасологик экспертизасининг ривожланиш бос;ичида интеграцион экспертиза тушунчаси урганилган х,амда бу турдаги

1 Lecturer of Academy of the Ministry of Internal Affairs of the Republic of Uzbekistan E-mail: info@akadmvd.uz

Жамият ва инновациялар - Общество и инновации - Society and innovations Issue -1, №02 (2020) / ISSN 2181-1415

экспертиза тад;и;отларига оид вазифаларни х,ал ;илишда махсус билимлар интеграциясининг ах,амияти, суд-трасологик экспертиза доирасида утказилиши мукин булган комплекс тад;и;отлар турлари ёритилган.

О современных возможностях криминалистического исследования трасологических объектов

_ АННОТАЦИЯ_

Бутун дунёда жиноятчилик даражасининг усиши излар ва ашёвий далилларни экспертиза тад;и;отларининг сунгги воситалари ва усулларини жиноятларни очиш ва тергов ;илиш буйича излаш ва амалий фаолиятга киритиш зарурлигини та;озо этмокда.

"Трасология" — криминалистика фанининг булими булиб, из хосил булиши жараёнининг назарий асослари, уларни колдирган объектларнинг таш;и тузилиши, изларнинг хосил булиш механизмлари, изларни топиш, хисобга олиш ва олиб куйиш усуллари ва воситалари, шунингдек жиноятларни очиш, тергов ;илиш ва олдини олишда амалий ахамиятга эга булган холатларни ани;лаш ма;садида излар тад;и;отининг умумий ва хусусий усулларини уз ичига олади [1, Б.8].

Суд экспертиза муассасаларининг томонидан ишлаб чи;илган ва ривожланган экспертиза тад;и;отлари методикаларидан бири бу - акс-изларнинг криминалистик тад;и;отлари методикалари булиб, бу турдаги тад;и;отлар мутахассислар (суд экспертлар) томонидан утказилган суд экспертизаларининг ярмидан купини ташкил этади. Тор маънодаги изларга жиноятларни очиш, тергов ;илиш ва уларни содир этиш учун кулай шароитларни ани;лаш учун имкон берадиган, булиб утган во;еа-ходисанинг изга оид манзарасини акс эттирадиган акс-излар, шунингдек из-буюмлар ва из-моддалар киради.

Таъкидлаш жоизки, эксперт-трасологларнинг биринчи монографиялари [2] давридан тортиб сунгги йиллардаги суд экспертларининг тад;и;отларига [3] кадар трасологик экспертиза унинг ривожланишида катта сифатли усишини кузатилди.

Мутахассислар (суд экспертлари) 30 йил олдин асосан анъанавий трасологик объектлар - пойабзал излари, бузиш куроллари, транспорт воситалари, шунингдек, мухрлар, кулфлар, пломбаларни ва шу кабиларни тад;и;отларини утказар эди.

Ключевые слова:

След

Трасология

Микротрассы

Судебно-трасологическая

экспертиза

Микро-трасология

Современные технико-

криминалистические

средства

Интеграционная

экспертиза.

В статье рассматриваются понятие и история развития трасологии, понятие следов в узком смысле слова, современные технико-криминалистические средства применяемые в трасологических исследованиях, современные возможности судебно-трасологических исследований различных видов следов с использованием новейшего оборудования и приборов в зарубежных странах. Изучена понятие интеграционной экспертизы в современном развитии судебно-трасологических экспертиз и показана значение интеграции знаний при решении задач в рамках судебно-трасологической экспертизы, а также, виды комплексных исследований в рамках судебно-трасологических экспертиз.

Жамият ва инновациялар - Общество и инновации - Бойе1у а^ тпоуайош ¡ББие -1, №02 (2020) / ¡ББЫ 2181-1415

Криминалистик изшунослик, яъни трасологик экспертизанинг бош;а турдаги объектлари камро; холатларда тад;и; этилар эди.

Суд экспертизаси назариясининг ривожланиши, илмий асосланган тад;и;от методларининг такомиллашуви ва замонавий илмий-техник воситалар ва методларнинг трасологик тад;и;отлар амалиётига татби; этилиши билан микро-трассалар (чизи;лар), одамлар ва хайвонлар терисининг излари, бургулаш излари ва тули; арралаш ва бош;алар каби мураккаб объектларни урганиш мумкин булди. Масалан, тиш изларини экспертизадан утказишнинг замонавий методикаси (одонтоскопия) та;;ослаш тад;и;отлари учун моделлаштириш ва намуналар олиш учун янги ;уйма моддалардан ("КОС-3", "СИЭЛАСТ", "Ортодент" ва бош;.) фойдаланишни назарда тутади. Х,ажмий изнинг тубини тули; урганиш учун рентгенография методи ;улланилади;

из хосил булиши ва излардаги белгиларнинг акс этиши механизмларини урганиш пастки жаг харакатларини ;айта тикловчи (такрорлайдиган) ;урилма -артикулятор ;урилмаси ;улланилади;

жагларнинг моделларини марказий холатд ;айд этиш (фиксация) учун -окклюдатор ;урилмаси ишлатилади ва х.к.

Янги турдаги из нусхаларини кучирувчи плёнкалар ва пасталарнинг яратилиши билан богли; холда, ;уло; чаногининг излари, одам танасининг бош;а аъзолари (яно;, пешона, бурун, ияк ва бош;.) излари, кийим излари купро; ани;лаб олинадиган ва текшириладиган булди. Замонавий илмий ва услубий асосда, трасологик тад;и;отларни утказиш жараёнида текширилаётган кийимларнинг ;исмларини бир бутунликка ва кийимнинг маълум бир шахсга тегишли эканлигини ани;лаш буйича масалалар хал ;илинмо;да. Цул;оп изларини экспертиза тад;и;отлари методикаси ишлаб чи;илди ва хозирда самарали фойдаланилмо;да.

Жиноятларни тергов ;илишда алохида ахамият микрообъектларни - барча улчамлари (узунлиги, кенглиги, ;алинлиги) 1,5 мм дан ошмайдиган, жиноят содир этиш жараёнида бош;а объектлардан ажраб ;олган моддий объектларникриминалистик тад;и;отлари натижаларига алохида эътибор ;аратилмо;да. Микро заррачаларнинг трасологик тад;и;отлари - микро трасологиянинг асосий вазифаларидан бири-микрообъектларнинг хосил булиш ;онуниятларини ани;лашдан. Масалан, жабрланувчи кийимларининг тад;и;отлари ва ундаги жиноятчи кийимидан ;олган толаларни ани;лаш ор;али -жиноятчининг (гумон ;илинувчи) жабрланувчи билан таъсирлашиш холати ани;ланади.

Микро объектларни трасологик тад;и; ;илишнинг асосий техник воситаси микроскопдир. Оптик микроскоплар ("МБС-10", "ПЕЛЕНГ" ва бош;.) ёрдамида объектлар 100 мартагача катталаштирилиб тад;и; ;илинади. "Ье1ка" русумли та;;ословчи мироскопда тад;и;от объектларини 200 мартагача ва ундан каттаро; тарзда катталаштириб урганиш мумкин.

Микрозаррачалар махсус микроскопик усуллар ёрдамида тад;и; ;илинади: микрозаррачаларни утувчи нурлардаги тад;и;отлари, тушувчи нурлардаги тад;и;отлари (о; ва ;ора майдонларни хосил ;илиш методлари билан) методлари;

;утбланган нурлардаги тад;и;от методлари [4, Б. 323].

Растрли электрон микроскоплар ("РЭМ-200", "РЭМ-1000" ва бош;.) ёрдамида тад;и;от объектларини минг мартагача катталаштириш имкони бор.

Жамият ва инновациялар - Общество и инновации - Бойе1у and тпоуайопБ ¡ББие -1, №02 (2020) / ¡ББЫ 2181-1415

Масалан, электрон микроскопия методлари махсулотларни ;албакилигини ани;лаш буйича экспертиза тад;и;отларини утказишга имкон беради: СД, ДВД дисклар сиртидаги полгигафик тасвирларнинг сифати, диск диафрагмаси четидаги махсус маркировкаларни (белгилар), лазер дискларидаги микротрассаларни бевосита узи тад;и; ;илинади.

Дунёнинг куплаб мамлакатларида микротрасааларни ю;орида таъкидланганидан бош;ача техник ечимлар ёрдамида тад;и; ;илиш учун компютер тизимларини яратиш буйича илмий изланишлар олиб борилмо;да. Мисол учун, Россия Федерацияси Бош;ирдистон Республикаси буйича Ички ишлар вазирлиги эксперт-криминалистика марказида, суд экспертлари хамда ва Уфа давлат авиация университети конструкторларининг хамкорликдаги фаолияти махсулотии - аэратиш ;обилияти 0,5 микрон булган "ОПТЕЛ-ПГ" ;урилмаси яратилди. Микро трассасаларни (микро-чизи;лар) лазерли сканерлаш натижалари ;урилманинг дисплейида (экран) рангли номограмма куринишида акс этади, автоматик равишда маълумотлар базасини тулдириб компютер хотирасида са;ланади.

Бу ;урилма ва тизимнинг афзаллиги шундаки, чекланган хажмли из юзасига (сирти) эга объектларни тад;и; ;илишда, масалан, диаметри 0,1 мм булган куп томирли (сим) кабелни ;ир;ишда (кесиш) ишлатилган объектни (омбир, ;айси ва х.к.) идентификация ;илишда ишлатилиши мумкин.

Суд экспертлик фаолиятини тахлил ;илиш курсатадики, трасологик тад;и;отларни утказишдаги сезиларли ижобий узгаришларга ;арамай, ху;у;бузарликларга ;арши курашишда жиноятларни бу турдаги экспертизанинг барча имкониятларидан фойдаланилмайди. Жумладан, ;уйидаги идентификацион экспертиза вазифалари жуда камдан-камхолларда хал этиш учун эксперт олдига топшири; сифатида берилади ва хал этилади:

— пойабзалнинг ичида акс этган оё; кафтининг индивидуал хусусиятларига ва пойабзалнинг айрим ;исмларининг эскириш белгиларига кура пойабзалнинг маълумбир шахсга тегишли эканлигини ани;лаш;

— юзаси нотекис бетон сиртидаги изларига кура пойабзални идентификация ;илиш;

— усимликларнинг барглари ва пояларида пойабзал изларининг идентификацион тад;и;отлари.

Шунингдек, суд экспертларига жуда кам холларда ;уйидаги диагностик вазифалар берилади:

— во;еа жойидан топилган металл пластинка ва пластик объектлардаги изларига кура пойабзалнинг хусусиятларини ани;лаш;

— ;ул излари хосил булишининг ва;тини (даврини) ани;лаш;

— одамнинг ва унинг кийимининг излари ;олган объектнинг узаро холатини ани;лаш вабош;.

Процессуал муаммоларни хал ;илишнинг мураккаблиги ва узига хослиги экспертиза тад;и;отларининг техник воситалари ва экспертиза тад;и;отлари методларини, балки трасологик экспертизанинг назарий ;оидаларини хам ривожланишини талаб ;илди. Жумладан, сунгги йилларда суд экспертизаси назарияси ва амалиёти негизида эксперт тад;и;отларининг янги йуналиши пайдо булди, уни "интеграциявий экспертиза" деб аташ мумкин (лотинча "интегратио"-

Жaмият ba иннoвaциялap - Oбщecтвo и иннoвaции - Society and innovations Issue -1, №02 (2020) / ISSN 2181-1415

KaндaИдиp к;иcмлap ë^ элeмeнтлapни биp бутунга биpлaштиpиш). Чунки, тpacoлoгия фaни из вa излapнинг xocил булиш мexaнизмини тaд;и;oт ycyллapини ypгaнaди. Н.П. МaИлиc "кpиминaлиcтик экcпepтизaлap aмaлиëтидa cyд-тpacoлoгик тaд;и;oтлapи acocиИ ypинлapдaн биpини эгaллaИди. Шу билaн биpгa, cyд-тpacoлoгик экcпepтизacининг нaзapиИ кoнцeпциялapи вa ycлyблapи (ycyл) жyдa ^м кeнгaИиб, aллa;aчoн кpиминaлиcтик билимлapнинг бу cox,a^ дoиpacидaн чи;иб кeтди xaмдa cyд экcпepтизaлapнинг бoш;a тypлapи дoиpacидa xaм, кpиминaлиcтикa билaн бoFли; бyлмaгaн бoш;a coxaлapдa xaм ;yллaнилмo;дa" дeб тaъкидлaИди [5, Б.1].

ИнтeгpaциявиИ экcпepтизa - бу илмий билимлapнинг кoмплeкc экcпepтизaдaн кeИинги y3apo yзвиИлaшyви вa бoFлaнишининг (ичигa киpиб бopиш) нaвбaтдaги бoc;ичидиp. AИpим oлимлapнинг таъкидлашича, "билимлapнинг биp coxacи дoиpacидa экcпepтизa вaзифaлapини хал ;илиш eтapли ва гафатли экcпepтизa тaд;и;oтлapини тaъминлaИ oлмaИ ^лди", ва "диффepeнциaция жapaëни шундай дapaжaгa eтдики, билимлapни тизимлaштиpиш жapaëни интeгpaциягa утишни талаб килмoкдa" [6, Б. 61].

Интeгpaциявий экcпepтизa - бу вoкea жoИининг мoддиИ xoлaтини экcпepтизa тaдкикoтлapи жapaëнидa жинoятчининг мopфoлoгик xycycиятлapини ани;лаш буйича экcпepтизa тaдкикoтлapидиp.

Интeгpaциявий экcпepтизa тaдкикoтлapини янада pивoжлaнтиpиш тaдкикoт oбъeктлapидaн катта микдopдaги кpиминaлиcтик axaмиятгa эгa мaълyмoтлapни oлишгa имкoн бepaди.

Шу caбaбли, анъанавий тpacoлoгик экcпepтизaлap дoиpacидa янги тypдaги экcпepтизa - мexaник ва иccиклик шикacтлaнишлap бyйичa xaмдa киcмлapгa ^pa биp бутунни aниклaш бyИичa тpacoлoгик-мaтepиaлшyнocлик экcпepтизaлapини aжpaтиш тaклиф килинмoкдa.

Фикpимизчa, экcпepтизa вaзифaлapини xaл килишдa тypдoш фaнлapгa oид билимлap вa мeтoдлap эмac, бaлки тacнифлaнишигa ^pa y3apo aнчaгинa фapк килувчи мaxcyc билимлap (тpacoлoгик вa кимëвиИ) caбaбли, тpacoлoгик-мaтepиaлшyнocлик экcпepтизacини янги тyp cифaтидa aжpaтмacдaн, уни кoмплeкc экcпepтизa дeб xиcoблaш кepaк. Ю.Г. Гaмaюнoвa aИнaн шу фи^га pиoя килaди xaмдa вaзифaлapни xa эилишидa интeгpaциoн билимлap тaлaб этилишига кapaмacдaн киcмлapгa ^pa биp бутунни aниклaш бyИичa тpacoлoгик-тoлaшyнocлик экcпepтизacини кoмплeкc экcпepтизaлap тypигa киpитaди [7, Б. 4750].

Koмплeкc экcпepтизaлapгa кyИидaгилapни киpaди: экcпepт-тpacoлoг тмoнидaн cyд-тиббий экcпepти билaн биpгaликдa yткaзилaдигaн кийимлapдaги мexaник шикacтлaниш излapини кpиминaлиcтик тaдкикoтлapи [8, Б.44-46], cyд-пopтлaш тexникacи экcпepтизacи [9, Б. 240-246] ва х.к.

Koмплeкc экcпepтизa учун xoc булган кyИидaги xycycиятлapи мaвжyд:

- кoмплeкc экcпepтизa дoиpacидa тaдкикoтлapни yткaзaëтгaн cyд экcпepтлapи биp вaктни yзидa тypличa oбъeктлapни тaдкик килaдилap. Бyндa acocиИ oмил булиб экcпepтизa oлдигa куйилган caвoллapгa умумий xyлocaлapни шaкллaнтиpиш xиcoблaнaди; - тypли фaн coxaлapидaги билим вa тaдкикoт ycyлидaн фoйдaлaнилaди;

Жамият ва инновациялар - Общество и инновации - Society and innovations Issue -1, №02 (2020) / ISSN 2181-1415

- комплекс экспертизада ягона тад;и;от предметининг мавжуд булади, яъни турли фан соха мутахассислари улар учун ягона тад;и;от предметини урганадилар;

- турли соха экспертларининг билимларидан ягона хулоса чи;аришда фойдаланилади. Бунда бир объект юзасидан берилган саволларга турли экспертлар уз сохаси юту;ларидан фойдаланиб хулоса берадилар.

Ю;оридагиларга асосан, комплекс экспертизаларни тад;и;отларни утказишдаги махсус билимларнинг ахамиятига кура куйидаги турларга ажратишни таклиф ;илиш мумкин [10, Б.14]:

- бир хил ах,амиятли комплекс экспертизалар, бундай экспертизада хар бир муайян мутахассислик буйича утказилган тад;и;отлар натижасида, эксперт хулосаси учун муста;ил ахамиятга эга жавоблар олинади;

- турдош (тенг хукукли) комплекс экспертизалар, бундай экспертизалар якуний хулоса чи;ариш учун зарур ахборотлар бир турдаги мутахассисликка оид махсус билимлардан фойдаланиб олинади, бирок;, утказилаётган экспертизанинг предмети тули; камраб олинмайди ва бинобарин бош;а турдаги махсус билимлардан фойдаланиш талаб этилади. Уз навбатида бу турдаги экспертизаларни утказишдаги фойдаланилмайдиган бош;а турдаги махсус билимлар асосий махсус билимларга турдош (тенг хукукли) хисобланади;

- комбинацияланган комплекс экспертизалар, бундай турдаги экспертизалар бир хил ахамиятли ва турдош комплекс экспертизалар хусусиятларига эга булади. Бундай холатда экспертиза олдига куйилган савол бир неча мутахассисликка тегишли махсус билимларнинг йигиндиси ёрдамида хал килинади, шунингдек бу жараёнда ;ушимча маълумотлардан хам фойдаланилади.

ИКТИБОСЛАР

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.

1. Р.Р. Шакуров ва бош;. Трасологик экспертиза / Дарслик. — Т.: Узбекистон Республикаси ИИВ Академияси, 2012. - 323 Б. R.R. Shakurov et al. Trasological examination / Textbook. - T .: Academy of the Ministry of Internal Affairs of the Republic of Uzbekistan, 2012. - 323 p.

2. Б.И. Шевченко. Научные основы современной трасологии. - М., 1947; Л.Г. Эджубов. Использование некоторых методов и средств кибернетики в дактилоскопии: Автореф. ... канд. юрид. наук. - М., 1962; Е.И. Зуев. Трасологическая экспертиза следов обуви. - М., 1964; Г.Л. Грановский. Основы трасологии (общая часть). - М., 1965; и др. B.I. Shevchenko. Nauchnbie osnovy sovremennoy trasologii. - M., 1947; L.G. Edjubov. Use of some methods and means of cybernetics in dactyloscopy: Author. ... Kand. jurid. science. - M., 1962; E.I. Zuev. Trasologicheskaya expertise sledov obuvi. - M., 1964; G.L. Granovskiy. Osnovy trasologii (obshchaya chast). - M., 1965; and dr.

3. Т.В. Аверьянова. Судебная экспертиза. Курс общей теории. - М., 2006; Теория и практика судебной экспертизы в гражданском и арбитражном процессе: Науч.- практ. пособие / Под ред. Е.Р. Россинской. - М., 2006; Н.П. Майлис. Руководство по трасологической экспертизе. - М., 2007. и др. T.V. Averyanova. Forensic examination. Course general theory. - M., 2006; Theory and practice of judicial expertise in civil and arbitration proceedings: Nauch.- practice. posobie / Pod red. E.R. Rossinskoy. -M., 2006; N.P. Maylis. Manual of trasologicheskoy expertise. - M., 2007. et al.

Жамият ва инновациялар - Общество и инновации - Society and innovations Issue -1, №02 (2020) / ISSN 2181-1415

4. Н.П. Майлис. Руководство по трасологической экспертизе. - Б.323. N.P. Maylis. Manual of trasologicheskoy expertise. - B.323.

5. Н.П.Майлис. Криминалистическая трасология как теория и система методов решения задач в различных видах экспертиз. Автореф. дис. док. юрид.наук. - М., 1992. - С.40. N.P.Maylis. Kriminalisticheskaya trasologiya kak teoriya i sistema metodov resheniya zadach v razlichnyx vidax ekspertiz. Autoref. dis. doc. yurid.nauk. - M., 1992. -S.40.

6. А.М. Зинин, Н.П. Майлис. Судебная экспертиза: Учебник. - М., 2002. - С.61. A.M. Zinin, N.P. Maylis. Forensic examination: Textbook. - M., 2002. - S.61.

7. Ю.Г. Гамаюнова. Комплексная трасолого-волокноведческая экспертиза: Науч.- методич. пособие / Под ред. проф. В.Ф. Орловой. - М., 2009. - С.47-50. Yu.G. Gamayunova. Complex trasologo-voloknovedcheskaya expertise: Nauch.- metodich. posobie / Pod red. prof. V.F. Orlovoy. - M., 2009. - S.47-50.

8. Н.И. Нестеров, Г.Н. Степанов, Ю.П. Фролов, В.И. Шапочкин, К.В. Ярмак. Сборник примерных заключений по трасологической экспертизе: Учеб-метод. пособие. - Волгоград, 2003. - С.44-46. N.I. Nesterov, G.N. Stepanov, Yu.P. Frolov, V.I. Shapochkin, K.V. Yarmak. Sbornik primernyx zaklyucheniy po trasologicheskoy expertise: Ucheb-metod. posobie. - Volgograd, 2003. - S.44-46.

9. С.М. Колотушкин, В.А. Федоренко. Взрывные устройства и следы их применения: Учебник. - Волгоград, 2004. - С.240-246. S.M. Kolotushkin, V.A. Fedorenko. Vzrbivnbie ustroystva i sledy ix primeneniya: Uchebnik. - Volgograd, 2004. -P.240-246.

10. Зулфукоров Абдувахоб Абдумалик утли. Суд комплекс экспертизаси буйича айрим фикрлар / "Узбекистонда илмий-амалий тад;и;отлар" мавзусидаги республика 13- куп тармо;ли илмий масофавий онлайн конференция материаллари туплами, 1-;исм, 29 февраль 2019 йил. - Тошкент: Tadqiqot, 2020. - Б.12-15. Zulfukarov Abduvahob Abdumalik oglu. Some thoughts on complex forensic examination / Proceedings of the 13th Republican Multidisciplinary Scientific Remote Online Conference on "Scientific and Practical Research in Uzbekistan", Part 1, February 29, 2019. - Tashkent: Research, 2020. - P.12-15.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.