Научная статья на тему 'НУТҚ АКТИ НАЗАРИЯСИДА ХУШМУОМАЛАЛИЛИК ТУШУНЧАСИНИ ЎРГАНИШНИНГ ЁНДАШУВЛАРИ ВА МОДЕЛЛАРИ'

НУТҚ АКТИ НАЗАРИЯСИДА ХУШМУОМАЛАЛИЛИК ТУШУНЧАСИНИ ЎРГАНИШНИНГ ЁНДАШУВЛАРИ ВА МОДЕЛЛАРИ Текст научной статьи по специальности «Науки о Земле и смежные экологические науки»

CC BY
229
54
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
Мазкур мақолада хушмуомалалик тушунчасини таҳлилига оид турли ёндашувлари ва моделлари муҳокама қилинади. Хушмуомалалик алоҳида муаммо сифатида ажралиб туради ва у тилшунослик / сотсиология / психология / этнография / маданиятшунослик / ижтимоий антропология / прагматик тилшунослик / социалингвистика / психолингвистика / амалий тилшунослик ва бошқалар каби бир қатор гуманитар фанлар мутахассисларининг тадқиқотларида асосий мавзулардан бири. / politeness / Grice’s maxims / speech acts / locution / illocution / perlocution / representations / directives / instructions / expressive / declarative sociology / psychology / ethnography / cultural studies / social anthropology / pragmatic linguistics / sociolinguistics / psycholinguistics / applied linguistics.

Аннотация научной статьи по наукам о Земле и смежным экологическим наукам, автор научной работы — Ҳафизов, Аброр Алишер Ўғли

Мазкур мақолада хушмуомалалик тушунчасини таҳлилига оид турли ёндашувлари ва моделлари муҳокама қилинади. Хушмуомалалик алоҳида муаммо сифатида ажралиб туради ва у тилшунослик, сотсиология, психология, этнография, маданиятшунослик, ижтимоий антропология, прагматик тилшунослик, социалингвистика, психолингвистика, амалий тилшунослик ва бошқалар каби бир қатор гуманитар фанлар мутахассисларининг тадқиқотларида асосий мавзулардан бири.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

APPROACHES AND MODELS OF STUDYING THE CONCEPT OF KINDNESS IN THE THEORY OF SPEECH

This article discusses different approaches and models for studying the concept of politeness. Politeness stands out as a separate problem, which is of interest to specialists in a number of humanities, such as linguistics, sociology, psychology, ethnography, cultural studies, social anthropology, pragmatic linguistics, sociolinguistics, psycholinguistics, applied linguistics, etc.

Текст научной работы на тему «НУТҚ АКТИ НАЗАРИЯСИДА ХУШМУОМАЛАЛИЛИК ТУШУНЧАСИНИ ЎРГАНИШНИНГ ЁНДАШУВЛАРИ ВА МОДЕЛЛАРИ»

Oriental Renaissance: Innovative, p VOLUME 2 | ISSUE 5

educational, natural and social sciences ISSN 2181-1784

Scientific Journal Impact Factor Q SJIF 2022: 5.947

Advanced Sciences Index Factor ASI Factor = 1.7

HYTK AKTH HA3APHflCH^A XYmMyOMAIAIH^HK TymYHHACHHH yPrAHHmHHHf EH^AmyB^APH BA MO^E^APH

Х,афизов Аброр Алишер ртли,

Узбекистан халкаро ислом академияси, abrorbek.hafizov92@gmail. com

АННОТАЦИЯ

Мазкур мацолада хушмуомалалик тушунчасини таулилига оид турли ёндашувлари ва моделлари мууокама цилинади. Хушмуомалалик алоуида муаммо сифатида ажралиб туради ва у тилшунослик, сотсиология, психология, этнография, маданиятшунослик, ижтимоий антропология, прагматик тилшунослик, социалингвистика, психолингвистика, амалий тилшунослик ва бошцалар каби бир цатор гуманитар фанлар мутахассисларининг тадцицотларида асосий мавзулардан бири.

Калит сузлар: хушмуомалалик, Грайс максимлари, нутц актлари, локуция, иллокуция, перлукация, ваколатлар, директивалар, курсатмалар, экспрессив, декларатив сотсиология, психология, этнография, маданиятшунослик, ижтимоий антропология, прагматик тилшунослик, сотсиалингвистика, психолингвистика, амалий тилшунослик.

АННОТАЦИЯ

В данной статье рассмотрены разные подходы и модели изучения понятия вежливости. Вежливость выделяется как отдельная проблема, которой интересуются специалисты ряда гуманитарных наук, таких как лингвистика, социология, психология, этнография, культурология, социальная антропология, прагматическая лингвистика, социолингвистика, психолингвистика, прикладная лингвистика и др.

Ключевые слова: вежливость, максимы Грайса, речевые акты, локуция, иллокуция, перлокуция, репрезентации, директивы, поручения, экспрессивные, декларативные социология, психология, этнография, культурология, социальная антропология, прагматическая лингвистика, социолингвистика, психолингвистика, прикладная лингвистика.

ABSTRACT

This article discusses different approaches and models for studying the concept of politeness. Politeness stands out as a separate problem, which is of interest to specialists in a number of humanities, such as linguistics, sociology, psychology,

Oriental Renaissance: Innovative, educational, natural and social sciences Scientific Journal Impact Factor Advanced Sciences Index Factor

О

R

VOLUME 2 | ISSUE 5 ISSN 2181-1784 SJIF 2022: 5.947 ASI Factor = 1.7

ethnography, cultural studies, social anthropology, pragmatic linguistics, sociolinguistics, psycholinguistics, applied linguistics, etc.

Keywords: politeness, Grice's maxims, speech acts, locution, illocution, perlocution, representations, directives, instructions, expressive, declarative sociology, psychology, ethnography, cultural studies, social anthropology, pragmatic linguistics, sociolinguistics, psycholinguistics, applied linguistics.

Коммуникатив хатти-харакатларнинг узига хос стратегияси сифатида хушмуомалалик огзаки мулокотнинг прагматик назарияси билан боглик;. Огзаки мулокотни фаолият шакли сифатида куриб чи;иш лингвистик одобни урганишда мухим рол уйнаган нут; актлари назарияси ривожланишида уз ифодасини топди.

Нут; фаолиятининг минимал бирлиги ва муайян жамиятда мавжуд булган нуткий хатти-харакатлар тамойиллари ва коидаларига мувофик амалга ошириладиган максадли нут; харакати сифатида нут; актига кизикиш бугунги кунда тилни урганишда кузатилаётган умумий бурилишнинг куринишларидан биридир, яъни идеал сузловчи ва идеал тингловчи томонидан кулланиладиган идеал, зиддиятли булмаган тизим булган тил энди мураккаб ва купинча карама-карши тизим сифатида урганиш, тилни инсоннинг ижтимоий узаро муносабатлари шартлари ва максадларида фаолият курсатувчи ва узгартирувчи тизим сифатида урганишгача узгарди.

Нутк актлари назариясини тилнинг фаоллик хусусиятини амалга ошириш усулларидан бири деб хисоблаш мумкин. Бу назария нуткий харакатларнинг мазмунини очиб беради ва уларни ифодалаш воситаларини аниклаш ва тизимлаштиришга каратилган. Нут; актлари назарияси вакиллари нуткий харакат ёки нут; харакатини "инсоннинг маълум бир максадга эришиш йули..." (2) деб тушунадилар ва бу коммуникатив максад (ният) муайян прагматик вазият доирасидаги меъёрий ижтимоий-нутк хатти-харакати бирлиги булган иллокацион харакат оркали амалга оширилади.

Огзаки мулокот одатда мураккаб коммуникатив ходиса, жумладан, унинг мазмуни ва тушунчасини белгилайдиган вазият, психологик, ижтимоий омиллар сифатида белгиланади. Нут; акти - бу хар бир жамиятда кабул килинган коммуникатив хатти-харакатлар тамойиллари ва коидаларига мувофик амалга ошириладиган максадли нут; харакати. Ж.Остиннинг фикрича, нутк актини амалга ошириш деганда умумий тушунарли товуш кодига кирувчи

КИРИШ

Oriental Renaissance: Innovative, educational, natural and social sciences Scientific Journal Impact Factor Advanced Sciences Index Factor

о

R

VOLUME 2 | ISSUE 5 ISSN 2181-1784 SJIF 2022: 5.947 ASI Factor = 1.7

артикуляр товушларни талаффуз килиш, грамматик коидаларга мувофик маълум тил сузларидан маъно ва ишора билан, яъни локация оркали вокелик билан узаро богланиш, нуткка максадлилик бериш, уни исталган окибатларга олиб келадиган (перлокация), яъни адресатнинг онги ва хулк-атворига таъсир килувчи иллокацион харакатга айлантириш (3) оркали гап ясаш тушунилади.

АДАБИЁТЛАР ТАХДИЛИ ВА МЕТОДЛАР.

Замонавий лингвистик адабиётларда турли таксономик уринишлар кенг намоён булиб, унда нуткий харакатларнинг турли синфлари (тоифалари) батафсил тахлил килинади, масалан, баёнотлар, буйруклар, талаблар, илтимослар, маслахатлар, таклифлар, таклифлар, ваъдалар, саволлар, эътикодлар, ва бошкалар.

Нутк актини таснифлаш тавсифининг келиб чикишида Ж. Остин схемаси ётади, у аник бажарувчи феъллар, яъни гапнинг бажарувчилик холатини ва унинг ифодаловчи кучини белгиловчи феъллар, асосида ишлаб чикди, (3). Бу феъллар аввал адабиётда одоб-ахлок коидаларига кура хушмуомалалик деб хисобланган нуткий харакат турларини (суров, миннатдорчилик, саломлашиш ва хоказо) ажратиб курсатишга ёрдам беради. Муайян даражада хатти-харакатларга жавоблар ва бошка одамларга нисбатан хатти-харакатлар билан боглик булган ижрочилар шахслараро муносабатлар ва хис-туйгуларни ифодалаш учун мулжалланган.

Ж. Остин уларнинг иллокацион функтсияси нуктаи назаридан нуткий харакатларни беш синфга ажратди: такдимотлар, хукмлар, мажбурият актлари, мотивация актлари ва одоб-ахлок хатти-харакатлари. Нутк одоб-ахлоки харакатининг тасвирий максади сузловчининг тингловчининг харакатларига ёки фазилатларига - мактов, айблаш, миннатдорчилик, жирканиш ва бошкаларга муносабатини билдиришдир.

"Бихабитс" деб аталадиган одоб-ахлок коидалари куйидаги тушунчаларни уз ичига олади - бошка одамларнинг хатти-харакатларига реактсиялар, шунингдек, уларнинг утмишдаги ёки келажакдаги хатти-харакатларига муносабати ва бу муносабатнинг аник ифодаси. Бихобийлар хис-туйгуларимизни айтиш ёки тасвирлаш билан хам, ифодаси билан хам (хис-туйгуларнинг тукилиши маъносида) яккол богликлик курсатсалар хам, барибир иккаласидан фарк килади (3, 126-бет).

Бир катор тадкикотчиларнинг фикрича, Ж.Остиннинг бу борадаги позициясининг туб камчилиги шундаки, у "иллокацион акт" ва "иллокацион

Oriental Renaissance: Innovative, educational, natural and social sciences Scientific Journal Impact Factor Advanced Sciences Index Factor

О

R

VOLUME 2 | ISSUE 5 ISSN 2181-1784 SJIF 2022: 5.947 ASI Factor = 1.7

феъл" тушунчаларини ажратмайди (2, 14-бет). Нутк актининг замонавий типологияси, асосан, Ж.Сеарл таснифига асосланади, у бешта асосий турни ажратади: курсатмалар, курсатмалар, курсатмалар, шунингдек, ифодали ва декларатив актлар (4, 181-188-бетлар).

Шуни таъкидлаш керакки, хозирги вактда тадкикотчиларда у ёки бу нуткий харакатни маълум бир прагматик турга нисбатлаш буйича ягона нуктаи назар мавжуд эмас ва шунинг учун нут; актининг ажратилган турлари сони инлокацион функтсияга караб узгаради.

Демак, Г.Г.Почептсов нуткий харакатларнинг куйидаги турларини ажратади: констататив, ваъда берувчи, узгарувчан, курсатма ва сурок (5, 271-б.). Куриб турганингиздек, танланган нуткий харакатлар жумлаларнинг прагматик турларига тенглаштирилган. В.В.Богданов томонидан берилган яна бир таснифда нуткий харакатнинг 10 тури ажратилади: декларатив, сурок, курсатма, гаплар, ваъда, рухсат берувчи, ижролар, курсатмалар, такдимотлар, кондириш. Иложи харакатларнинг ушбу ро'йхати нуткий харакатларнинг мавжуд синфларини янада кичик синфларга бо'лиш имкониятини назарда тутади: масалан, директивалар доирасида инунуктивлар, реквизитлар ва хоказолар алохида ажратилади (6, 53-58-бетлар).

Хушмуомалалик муаммоси нуктаи назаридан нут; акти назарияси доирасидаги бошка тадкикотлар кизикиш уйготади. Шундай килиб, немис тадкикотчиси Д. Вундерлих саккизта иллокацион турни таклиф килди: директивалар (суровлар, буйруклар, талаблар, курсатмалар ва бошкалар); курсатмалар (ваъдалар, тахдидлар ва бошкалар); сурок (саволлар); такдимотлар (баёнотлар, хабарлар ва бошкалар); коникиш (кечирим, тилаклар ва бошкалар); рад этиш (ваъдани бекор килиш, тасдиклашни рад этиш ва бошкалар); эълонлар (эълонлар, учрашувлар ва бошкалар); вокативлар (чакирувлар, мурожаатлар ва бошкалар) (7, 183-бет). Шуниси эътиборга лойикки, Д. Вундерлих асл функтсияни бажарадиган, яъни кабул килувчида, масалан, директив ва таъсирчан жавобни уйготадиган уша иллокацион типдаги коммуникантларнинг диалогик узаро таъсирида алохида ролни таъкидлайди. Д. Вундерлих аник ижро этувчи булмаган турли формал воситалар билан ифодаланишни узгартириш муаммосини, гапнинг лисоний шакли билан унинг ифода кучи уртасидаги номувофикликни урганишга алохида эътибор беради.

Шуни таъкидлаш керакки, турли таснифлар билан бир каторда нутк акти номларида хам номувофикликлар мавжуд. Демак, нуткий харакатнинг бир

Oriental Renaissance: Innovative, educational, natural and social sciences Scientific Journal Impact Factor Advanced Sciences Index Factor

о

R

VOLUME 2 | ISSUE 5 ISSN 2181-1784 SJIF 2022: 5.947 ASI Factor = 1.7

турини турли муаллифлар турлича аташади: бихабитив (3), экспрессив (4), одоб-нутк харакати (8), нутк одоби клишеси (9), нутк одоби формуласи (10).

НАТИЖАЛАР ВА МУ^ОКАМА

Ушбу ишнинг вазифалари нуктаи назаридан алохида кизикиш уйготадиган нарса Г. Лич томонидан таклиф килинган нутк актларининг таснифи булиб, унда нутк актларининг туртта синфи "урнатиш ва саклашнинг ижтимоий максади билан кандай богликлигига кура" ажралиб туради. мулойим алока." Бу таксономия нутк актининг тасвирий кучи ва мулойим узаро таъсирни урнатиш ва куллаб-кувватлашнинг ижтимоий максадлари уртасидаги богликлик принтсипига асосланади. Г.Лич таснифида нуткий актнинг куйидаги синфлари ажратилади.

1. "Ракобатбардош" нуткий харакатлар (ракобат тури): уларнинг иллокацион максади коммуникантларнинг ижтимоий максадлари билан мос келмайди. Деярли барча директивалар ушбу нуткий харакатларга тегишли булиши мумкин.

2. "Байрам" нуткий харакатлари (конвивиал тип): уларнинг иллокацион максади коммуникаторларнинг ижтимоий максадларига тулик мос келади. Бу гурухга одоб-ахлок формулалари ва бошка нутк харакатлари, масалан, жумлалар киради.

3. "Хдмкорлик килувчи" нутк акти (кушма тип): иллокацион максад ижтимоий максадларга бефарк. Бу нуткий актларга вакиллик ва декларатив актлар киради.

4. «Конфликт" нутк акти (конфликт тури): иллокацион максад ижтимоий максадларга зиддир. Буларга баъзи комиссиялар киради (11, п.104).

Г.Лич таксономиясида хушмуомалалик категорияси нуткий харакатларнинг дастлабки икки гурухи - "ракобатчи" (рагбатлантирувчи нутк актлари) ва "вербал" (одобли нутк актлари) билан бевосита богликдир. Бирок, бу гурухларда нутк акти, одоблилик тамойили, нутк актидаги вазифаларни бажаради. Агар нутк одоб-ахлок актида унга риоя килиш мулокотнинг хушмуомалалик даражасини оширса, унда рагбатлантирувчи нутк актида унинг вазифаси "текислаш", "одобсизликни камайтириш" дир. «Х,амкорлик килувчи" нутк актида одоблилик принсипининг амал килиши бузилади, «зиддиятли" нуткий харакатнинг иллокацион максади эса одобга риоя килишни амалда истисно килади.

Oriental Renaissance: Innovative, educational, natural and social sciences Scientific Journal Impact Factor Advanced Sciences Index Factor

о

R

VOLUME 2 | ISSUE 5 ISSN 2181-1784 SJIF 2022: 5.947 ASI Factor = 1.7

Шубхасиз, турли терминологик нутк акти ва маълум даражадаги нутк акти учун юкоридаги таснифлар нутк актининг бир катор умумий хусусиятларини очиб беради. Бирок, шунга карамай, нутк актининг типологияси муаммоси хали аник ечим топмаган ва бугунги кунда нутк актида нутк актининг умумий кабул килинган ягона таснифи мавжуд эмас. Уз олдимизга бундай вазифани куймасдан, биз факат хушмуомалаликка "реакция" киладиган нутк турларини ажратиб курсатамиз.

Булар, биринчи навбатда, рагбатлантириш (ёки бошка терминологияда "директив") нутк харакатларидир. Синтактик даражада тилшунослар уларни нуткий харакат, рагбатлантирувчи гаплар сифатида курадилар. Ва мотивацион баёнотларнинг нутк акти модели Ж. Сеарл (4), Г.Г. томонидан нутк актларининг таснифларига асосланган схема билан ифодаланиши мумкин. Почептсов (5), шунингдек, А.В Дорошенко (12) ва Л.П. Чахоян (13) томонидан аникланган директив нутк актларининг моделлари аслида курсатма булиб, улар уз навбатида нутк актига кура икки кичик гурухга булинади:

А) инъекция (буйрук, тайинлаш, такиклаш),

Б) тафсилотлар (суров, илтимос)

Демак, нутк актини рагбатлантиришнинг умумий актига батафсил тухталиб утамиз. Рагбатлантирувчи нутк харакатлари "хавфли коммуникатив харакатлар" деб номланиши мухимдир. Бу куйидаги халокат акти билан изохланади. Агар сиз кимгадир буйрук берсангиз ёки илтимос билан харакат килсангиз, сиз кабул килувчи буни бажарадиган нутк харакатисиз. Агар сизнинг гап курилишингиз нотугри булса ва сухбатдошингиз сизнинг устунлигингизни кабул килмаса ёки сизнинг танишлигингиз даражаси етарли эмас деб хисобласа, у буюртма ёки суровни бажаришдан бош тортиши мумкин (14, 58-бет).

Ушбу изох шуни курсатадики, рад этиш хавфи даражаси вертикал (статус) ва горизонтал (ижтимоий) масофага боглик. Инглиз тилидаги мулокотда коммуникантлар орасидаги ижтимоий масофа тарихий жихатдан катта ва якинлик (бирдамлик) даражаси паст булганлиги булганлиги сабабли, нутк актининг юкланишини, тахдидини минималлаштирадиган нутк актларидан фойдаланиш зарурати тугилади (14).

Тадкикотчилар мулокотда рагбатлантирувчи ниятларнинг куплигига кайта-кайта ишора килганлар (11; 8). Шундай килиб, "Мен буни килишингни хохлайман" ("Мен сени х килишингни хохлайман") огзаки прагматик маъноси нутк актининг огзаки харакатлари оркали амалга оширилади: бу буйрук,

Oriental Renaissance: Innovative, educational, natural and social sciences Scientific Journal Impact Factor Advanced Sciences Index Factor

о

R

VOLUME 2 | ISSUE 5 ISSN 2181-1784 SJIF 2022: 5.947 ASI Factor = 1.7

илтимос, илтижо, таклиф, маслахат, ва хоказо булиши мумкин. Олимлар уларни огзаки тасниф деб аташади ва огзаки таснифни таклиф килишади. Б. Фрейзер, хусусан, суров, буйрук, таклиф, курсатма, илтимосномани реквизитлар тоифасига каратади, унга кура харакатлар купинча харакат амалга оширилади, истаклар, тингловчини бажаришга мажбур этади (15, .75-бет). Ж.Сеарлга кура буйрук, талаб, ибодат, маслахат, таклиф, рухсат бериш нутки ва бошкалар билан бир каторда буйрук нутк актидаги илтимосни хам уз ичига олади, чунки бу барча нуткий харакатларнинг ифодаланиши тингловчини бирор харакатни бажаришга мажбурлашга уриниш ("бу харакатларнинг иллокацион маъноси шундан иборатки, улар сузловчининг тингловчини бирор нарса килишга мажбурлаш уринишларини ифодалайди") (4, 11-бет). Бундай назарияга кура бир хил нуткий актлар - директивалар ёки деталлар номлари остида бирлаштирилади.

Шундай килиб, В. Лабов ва Д. Фансчел буйрук ("уйга кел!"), илтимос ("илтимос, уйга кел?"), таклиф ("уйга келишга вактинг борми?") ва ишора ("энди кеч!")ни уз ичига олади. Шуни таъкидлаш керакки, нутк ва тил дизайнига карамай, ушбу баёнотларнинг хар бирида гапирувчи битта истакни билдиради - адресатни уйга кайтишга ундаш (16).

ХУЛОСА

Адабиётларда биз хамкорлик тамойилига нисбатан хушмуомалалик тамойилининг макомига оид турли карашларни учратамиз (17). Бир катор асарларда хушмуомалалик тамойили хамкорлик тамойилига кушимча сифатида каралади ва биринчилардан булиб Грис назариясини хушмуомалалик ходисасига нисбатан куллаган Робин Лакофф. Демак, Р.Лакофф томонидан илгари сурилган хушмуомалалик хакидаги илк назариялардан бири коммуникантларнинг хулк-атвори учун кушимча коидалар туплами холос (18).

Нутк актини таснифлашдаги асосий кийинчилик шундан иборатки, нуткий актларининг тил бирликлари бир хил огзаки-прагматик маънони билдира олади ва аксинча, бир хил лисоний шаклга, бир хил лингвистик куринишга эга булган гаплар нуткий актга эга булиши мумкин.

REFERENCES

1. Parret H. Discussing language. The Hague-Paris: Mouton, 1974

2. Кобозева И.М. Теория речевых актов как один из вариантов речевой деятельности // Новое в зарубежной лингвистике, вып.17: Теория речевых актов. М.: Прогресс, 1986а. - С. 7-21

Oriental Renaissance: Innovative, educational, natural and social sciences Scientific Journal Impact Factor Advanced Sciences Index Factor

о

R

VOLUME 2 | ISSUE 5 ISSN 2181-1784 SJIF 2022: 5.947 ASI Factor = 1.7

3. Austin J.L. How to Do Things with Words. Oxford: Oxford University Press,

4. Searle J.R. A taxonomy of illocutionary acts // Language, mind, and knowledge. Minnesota studies in the philosophy of science, 7, 1975b. - Pp. 344-369.

5. Почепцов Г.Г. Предложение // Теоретическая грамматика современного английского языка. М.: Высшая школа, 1981. - С. 164-281.

6. Богданов В.В. Речевое общение: Прагматические и семантические аспекты. Л.: Изд-во Ленингр. ун-та, 1990.

7. Wunderlich D. Meaning and context-dependence // Semantics from different points of view. Berlin, 1975. - Pp. 183-208.

8. Формановская Н.И. Коммуникативно-прагматические аспекты единиц общения. М.: Ин-т рус. яз. им. А.С. Пушкина, 1998.

9. Ступин Л.П., Игнатьев К.С. Современный английский речевой этикет. Л.: Изд-во ЛГУ, 1980.

10. Третьякова Т.П. Английские речевые стереотипы: функциональносемантический аспект. Санкт-Петербург: Изд-во Санкт.-Петерб. ун-та, 1995.

11. Leech G. The Pragmatics of Politeness. New York: Oxford University Press,

12. Дорошенко А.В. Побудительные речевые акты и их интерпретация в тексте (на материале английского языка). Автореф. дис ... канд. филол. наук. М., 1986.

13. Чахоян Л.П. Речемыслительные процессы и значение высказывания// Предложение и текст; семантика, прагматика и синтаксис / Отв. ред. В.В. Богданов. Л.: Изд-во Ленингр. ун-та, 1988. - С. 10-15.

14. Fasold R. The Sociolinguistics of Language. Cambridge: Basil Blackwell, 1990.

15. Fraser B. "Whither politeness" // Lakoff R & Ide S. (eds.) Broadening the Horizon of Linguistic Politeness. Philadelphia: John Benjamins, 2005. - Pp. 65-83.

16. Labov W., Fanshel D. Therapeutic discourse: Psychotherapy as Conversation. New York: Academic Press, 1977.

17. Ларина Т.В. Категория вежливости в английской и русской коммуникативных культурах. М.: Изд-во Рос. ун-та дружбы народов, 2003.

18. Lakoff G. Thinking Points: Communicating Our American Values and Vision. N.Y.: Farrar, Straus and Giroux, 2006.

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.

1962.

2014.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.