Научная статья на тему 'НОТИЖОРАТ ТАШКИЛОТЛАРИ ТЎҒРИСИДАГИ ҚОНУНЧИЛИКНИ ТАКОМИЛЛАШТИРИШ МАСАЛАЛАРИ'

НОТИЖОРАТ ТАШКИЛОТЛАРИ ТЎҒРИСИДАГИ ҚОНУНЧИЛИКНИ ТАКОМИЛЛАШТИРИШ МАСАЛАЛАРИ Текст научной статьи по специальности «История и археология»

CC BY
75
12
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
юридик шахс / матлубот кооперативи / жамоат бирлашмалари / жамоат фондлари / муниципиал муассасалар / хусусий муассасалар / юридик шахс бирлашмалари / фуқароларнинг ўзини ўзи бошқариш органлари / нотижорат ташкилот. / legal entity / press cooperative / public associations / public funds / municipal institutions / private institutions / associations of legal entities / self-government bodies of citizens / non-profit organization.

Аннотация научной статьи по истории и археологии, автор научной работы — Аҳрорқулов, А.

Бугунги кунда мамлакатимизда олиб борилаётган ислоҳотлар шароитида нотижорат ташкилотларининг тутган ўрни муҳим аҳамият касб этади. Ушбу мақсад йўлида қаратиладиган асосий эътибор бу ННТлар фаолиятини қонун нуқтаи назаридан такомиллаштириш бўлиб, ҳозирда амалда бўлган Ўзбекистон Республикасининг Фуқролик кодекси ҳамда ушбу соҳага оид бошқа қатор қонун ҳужжатларидаги ҳуқуқий бўшлиқларни тўлдириш тўғрисидаги фикрлар, таклиф ва тавсиялар берилган.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

PROBLEMS OF IMPROVING LEGISLATION ON NON-PROFIT ORGANIZATIONS

The role of non-profit organizations in the context of reforms in our country is important today. The main focus of this goal is to improve the activities of NGOs from a legal point of view, as well as providing ideas, suggestions and recommendations for filling legal gaps in the current Civil Code of the Republic of Uzbekistan and a number of other relevant legislative acts.

Текст научной работы на тему «НОТИЖОРАТ ТАШКИЛОТЛАРИ ТЎҒРИСИДАГИ ҚОНУНЧИЛИКНИ ТАКОМИЛЛАШТИРИШ МАСАЛАЛАРИ»

Oriental Renaissance: Innovative, educational, natural and social sciences Scientific Journal Impact Factor Advanced Sciences Index Factor

VOLUME 2 | ISSUE 6 ISSN 2181-1784 SJIF 2022: 5.947 ASI Factor = 1.7

НОТИЖОРАТ ТАШКИЛОТЛАРИ ТУГРИСИДАГИ ЦОНУНЧИЛИКНИ ТАКОМИЛЛАШТИРИШ МАСАЛАЛАРИ

А. А^роркулов

юридик фанлари буйича фалсафа доктори(PhD)

АННОТАЦИЯ

Бугунги кунда мамлакатимизда олиб борилаётган ислоуотлар шароитида нотижорат ташкилотларининг тутган урни мууим ауамият касб этади. Ушбу мацсад йулида царатиладиган асосий эътибор бу ННТлар фаолиятини цонун нуцтаи назаридан такомиллаштириш булиб, уозирда амалда булган Узбекистон Республикасининг Фуцролик кодекси уамда ушбу соуага оид бошца цатор цонун уужжатларидаги ууцуций бушлицларни тулдириш тугрисидаги фикрлар, таклиф ва тавсиялар берилган.

Калит сузлар: юридик шахс, матлубот кооперативи, жамоат бирлашмалари, жамоат фондлари, муниципиал муассасалар, хусусий муассасалар, юридик шахс бирлашмалари, фуцароларнинг узини узи бошцариш органлари, нотижорат ташкилот.

АННОТАЦИЯ

Роль некоммерческих организаций в контексте реформ в нашей стране сегодня важна. Основной направленностью данной цели является совершенствование деятельности НПО с правовой точки зрения, а также предоставление идей, предложений и рекомендаций по восполнению правовых пробелов в действующем Гражданском кодексе Республики Узбекистан и ряде других соответствующих законодательных актов.

Ключевые слова: юридическое лицо, пресс-кооператив, общественные объединения, общественные фонды, муниципальные учреждения, частные учреждения, объединения юридических лиц, органы самоуправления граждан, некоммерческая организация.

ABSTRACT

The role of non-profit organizations in the context of reforms in our country is important today. The main focus of this goal is to improve the activities of NGOs from a legal point of view, as well as providing ideas, suggestions and recommendations for filling legal gaps in the current Civil Code of the Republic of Uzbekistan and a number of other relevant legislative acts.

Oriental Renaissance: Innovative, educational, natural and social sciences Scientific Journal Impact Factor Advanced Sciences Index Factor

VOLUME 2 | ISSUE 6 ISSN 2181-1784 SJIF 2022: 5.947 ASI Factor = 1.7

Keywords: legal entity, press cooperative, public associations, public funds, municipal institutions, private institutions, associations of legal entities, self-government bodies of citizens, non-profit organization.

Харакатлар стратериясининг кабул килиниши мамлакатни ижтимоий-сиёсий ва социал-иктисодий ривожлантиришнинг барча сохаларини ривожлантиришга кучли туртки берди. Хдракатлар стратегияси, мазмунан, мамлакатимизнинг ва жамиятимизнинг максадли йуналтирилган устувор ривожланишини тезлаштиришга ундайдиган якин беш йиллик ислохотларнинг "йул харитаси" булди.

Узбекистон Республикасининг "Узбекистон Республикасида жамоат бирлашмалари тугрисида"ги, "Нодавлат нотижорат ташкилотлари тугрисида"ги, "Сиёсий партиялар тугрисида"ги, "Жамоат фондлари тугрисида"ги, "Нодавлат нотижорат ташкилотлари фаолиятининг кафолатлари тугрисида"ги конунлар ва бошка бир катор Президентимиз фармонлари, карорлари ва Хукумат карорлари кабул килинди. Умуман, фукаролик жамияти институтларининг хукукий макоми, роли ва ахамиятини кучайтиришга каратилган 200 дан ортик конун хужжатлари кабул килинган булиб, уларнинг сони хам йилдан-йилга ошиб бормокда.

Харакатлар стратегияси доирасида "учинчи сектор"ни янада ривожлантириш ва хар томонлама кумак курсатиш масаласига алохида эътибор каратилди. Утган давр мобайнида бир катор фукаролик жамияти институтларининг фаолиятини такомиллаштириш борасида чоралар курилди. Харакатлар стратегиясида белгиланган вазифаларни самарали амалга ошириш максадида жамоат ташкилотларининг бир катор янги нодавлат нотижорат ташкилотларини ташкил этиш ва кайта куриб чикиш тугрисидаги таклифлари давлат томонидан куллаб-кувватланди. Фукаролик жамияти шаклланишини мониторинг килиш мустакил институти (ФЖТПМКМИ), "Махалла", "Нуроний" жамгармалари, Узбекистон Савдо-саноат палатаси, Узбекистон ёшлар харакати, Узбекистон фермер, дехкон хужаликлари ва томорка ер эгалари кенгаши, "Тараккиёт стратегияси" маркази, "Эзгу максад" жамгармаси, Маданият вазирлиги кошидаги Маданият ва санъатни ривожлантириш жамгармаси шулар жумласидандир.

Бугунги кунда халкаро нотижорат ташкилотлар хам уз фаолиятини курсатмокда. Жумладан, «Buyuk kelajak» халкаро нодавлат нотижорат

КИРИШ

Oriental Renaissance: Innovative, educational, natural and social sciences Scientific Journal Impact Factor Advanced Sciences Index Factor

VOLUME 2 | ISSUE 6 ISSN 2181-1784 SJIF 2022: 5.947 ASI Factor = 1.7

ташкилоти Адлия вазирлигида давлат руйхатидан утказилган. Ташкилот томонидан хорижда яшаб-фаолият юритаётган уз касбининг етук мутахассислари булган узбекистонлик ватандошлар иштирокида экспертлик кенгаши тузилгани хакида хабар берилган эди.

МУХ,ОКАМА ВА НАТИЖАЛАР

«Buyuk kelajak» халкаро нодавлат нотижорат ташкилоти Узбекистонда амалга оширилаётган ислохотлар буйича янги таклифлар такдим этишни максад килиб куйган. Жумладан, 2021 йилга кадар кабул килинган Хдракатлар стратегияси доирасида «Тараккиёт стратегияси» маркази билан якин хамкорликда фаолият олиб боради. Шу билан бирга хамкорликда турли соха мутахассисларидан иборат экспертлар кенгаши аъзоларини фаол жалб килиш оркали келгуси йиллар учун ишлаб чикиладиган Давлат дастурларига таклифлар такдим этиб боради. Ташкилотнинг асосий максади сифатида Узбекистонни янада жадал ривожланиши учун хизмат киладиган узок муддатли таклиф ва стратегиялар ишлаб чикиш назарда тутилган.

Шу билан бирга, Узбекистон электрон оммавий ахборот воситалари миллий ассоциацияси 575 нодавлат нотижорат ташкилот саъй-харакатларини бирлаштирувчи йирик фукаролик жамияти институти эканлигининг узи Давлат дастурига жалб этилган ННТлар доираси кенгайишига катта туртки берганлиги алохида таъкидлаш зарур.

Мамлакатимизда иктисодиётнинг бозор хужалик шаклига утилиши жамият хаётининг барча сохаларида туб узгаришлар руй беришига замин яратиши билан бирга, юридик шахсларнинг алохида тури булган ва куплаб ташкилий-хукукий шаклларда ташкил этиладиган нотижорат ташкилотларидан самарали фойдаланишнинг хукукий шаклларига янгича муносабатда булиш заруриятини юзага келтирди. Асосан нотижорат тусдаги вазифаларни амалга ошириши билан бирга, мулкий муносабатларнинг хам фаол иштирокиси хисобланган нотижорат ташкилотларининг фукаролик муомаласига кенг жалб этилиши фукаролик-хукукий муносабатларнинг мазкур субъектлари хукукий макомини, улар фаолиятининг мулкий асосларини янгича бахолашни талаб этади.

Таъкидлаш лозимки, нотижорат ташкилотлари ва уларнинг алохида ташкилий-хукукий шакллари юридик шахсларнинг нисбатан кенг таркалган турлари булиб, давлат ва жамият манфаатларини таъминлашда мухим рол уйнайди. Бу борада Узбекистон Республикасининг Биринчи Президенти

Oriental Renaissance: Innovative, p VOLUME 2 | ISSUE 6

educational, natural and social sciences IV ISSN 2181-1784

Scientific Journal Impact Factor Q SJIF 2022: 5.947

Advanced Sciences Index Factor ASI Factor = 1.7

H.A.KapuMoB KyHugarugapHu xaKgu paBumga TatKuggaS yTraH эgн: ^yKapoguK HHCTHTyTnapn, HogaBgaT Hora^opaT TamKugoTgapu xo3upru KyHga geMOKparaK Kagpuaraap, hhcoh xyKyK Ba эpкннgнкgapн xaMga KOHyHun MaH^aaraapuHu xumoa KugumHuHr MyxuM OMugura afigaHMOKga, ^yKapogapHuHr y3 canoxuaTnapuHH pyeSra HHKapurnH, ygapHuHr h^thmohh, coцнag-нктнcogнн ^aogguru Ba xyKyKHH MagaHH^THHH omupum ynyH mapouT apaTMOKga, ^aMuaTga MaH^aaraap MyBO3aHaTuHu TatMuHgamra KyMaKgamMOKga1.

^apxaKuKaT, Hora^opaT TamKugoTgapu gaBgaTra Kapamgu Sygumu SugaH Supra, HogaBgaT Hora^opaT TamKugoTgapu cu^arnga xaM TamKug этнgнmн MyMKuH. ffly caSaSgu xaM HOTu^opaT TamKugoTgapuHuHr ropuguK maxc cu^aTugaru xyKyKKH MaKoMuHu aHuKgam Ba gaBgaT xaMga HogaBgaT TamKugoTu cu^araga ygapra Mog-MygKura эгa Sygum xaMga ygapgaH ^yKapoguK MyoMagacuga ^ongagaHumra HucSaTaH gyagucraK (ukku eKgaMaguK) xogaraHu SupgamrapyBHu yMyMun ^MxaraapHu epuram MyxuMgup.

KogaBepca, ropuguK maxc cu^arnga Hora^opaT TamKugoTgapuHuHr Typgapu paHrSapaHrguru, ygapHuHr ^yKapoguK-xyKyKKH MyHoca6aTgapga umTupoKu Typgu KoHyH xy^^araapu SugaH TapraSra coguHumu xaM SyryHru KyHga y3ura xoc gog3ap6guK Kac6 этagн.

ropuguK maxc cu^araga Hora^opaT TamKugoTgapuHuHr Mog-MygKKa эгa Sygumra oug Kougagap OKga SegrugaHraH. EupoK Ma3Kyp KogeKcga Hora^opaT TamKugoTgapuHuHr xyKyKuft gaeKarn, ygapHuHr Mog-MygKura oug Kougagap ^yga KaM SyguS, acocaH gaBgaTra Terumgu Hora^opaT TamKugoTgapu, ^yMgagaH, MyaccacagapHuHr xyKyKKH MaKoMu SugaH SorguKgup. ffly Souc OKga HoTu^opaT TamKugoTgapuHuHr xyKyKKH gaeKarn Ba ygapHuHr agoxuga Typgapura xoc SygraH yMyMun KougagapHu KeHraHTupum MaKcagra MyBo^uKgup.

Kyn xoggapga HoTu^opaT TamKugoTgapu, MacagaH Myaccacagap MygKgop ToMoHugaH TamKug этнgagнгaн Ba 6omKapyB, н:m,нмoнн-мagaннн Ba3u^agapHu eKu Tu^opaTHuguKgaH uSopaT SygMaraH 6omKa Ba3u^agapHu aMagra omupumra KaparngraH ropuguK maxc cu^arnga gaBgaT Ba ^aMu^T xaeTuga KaTTa ypuH Tyragu. Myaccacagap ^aogutfrnHuHr acocun MaKcagu $onga ogumra KaparngMacagaH, ygap TagSupKopguK ^aoguara SugaH myryggaHumgapu Ba my opKagu MyanaH gapoMag Kypumgapu MyMKuH. ffly Souc MyaccacagapHuHr TagSupKopguK ^aoguaTu 6ugaH myryggaHumgapura oug HopMagapHu TaKoMuggamTupum xaM MyxuM axaMu^T Kac6 этagн.

1 KapuMoB H.A. Maмgaкaтнмнзga geMoKpaTuK ncgoxoTgapHn aHaga nyKypgamTupum Ba ^yKapognK ^aMnHTuHn puBo^gaHTupum кoнцeпцнacн. - TomKeHT: Y36eKMcToH, 2010. - 45 6

896

Oriental Renaissance: Innovative, educational, natural and social sciences Scientific Journal Impact Factor Advanced Sciences Index Factor

VOLUME 2 | ISSUE 6 ISSN 2181-1784 SJIF 2022: 5.947 ASI Factor = 1.7

Амалдаги конунчиликда муассасаларнинг кайси мулк шакли асосида ташкил этилиши борасида муайян коидалар назарда тутилмаган. Бу эса уз навбатида муайян турдаги ижтимоий-маданий вазифаларни амалга ошириш максадида мулкдор томонидан ташкил этилган ва молиялаштириладиган юридик шахсни муассаса сифатида эътироф этиши ва унинг хукукий макомини белгилашда кийинчиликлар тугдиради. Шу сабабли конунчиликда муассасалар айни пайтда давлат ва хусусий шахслар томонидан хам ташкил этилиши мумкинлиги коидаларни назарда тутиш зарур.

ФКда муассасалар мулкдор томонидан ташкил этилган ва тула ёки кисман молиявий таъминлаб туриладиган ташкилот сифатида белгилангани холда, молиявий таъминлашнинг энг кам микдори ва унинг муддатлари белгиланмаган.

Бугунги кунда муассасанинг мулкий жавобгарлиги турлича тартибга солинмокда. Таъкидлаш лозимки, хукукни куллаш ва суд амалиёти айнан муассасанинг пул маблагларига ундирув каратиш холатлари билан тукнашиш холатлари мавжуд. Бунда муассасанинг бошка мол-мулкига нисбатан ундирув каратилиши мумкин эмас.

Ушбу холатда РФ Олий Арбитраж судининг 2006 йил 22 июндаги 21-сонли Пленум карори хамда 1999 йил 14 июлдаги 45-сонли ахборот хати мавжуд булиб, РФ ГК белгиланган муассаса мол-мулкига ундирув каратишга оид тушунтиришларни ифодалайди2.

Бюджет муассасалари жавобгарлигининг чегараси мол-мулкнинг турли категориялари билан белгиланади ва унинг узига хослиги пул маблагларига ундирув каратишда куринади. Хусусий ва бюджет муассасаларининг фукаролик-хукукий жавобгарлигидан фаркли равишда бюджет муассасаларининг субсидиар жавобгарлигини назарда тутмайди. Бирок, бу уринда пул маблагларига ундирув каратишда ухшашлик мавжуд. Субсидиар жавобгарликнинг мавжуд эмаслиги кредиторлар талаблари карздорнинг мол-мулки мавжуд булмаса ёки етарли булмаслиги холатларида хукукий мавхумликни келтириб чикаради. Айрим тадкикотчилар бунинг ечими сифатида муассасанинг ташкилий-хукукий шаклини узгартиришни таклиф

2 Постановление Пленума Высшего Арбитражного Суда РФ от 22.06.2006 № 21 (ред. от 19.04.2007) «О некоторых вопросах практики рассмотрения арбитражными судами споров с участием государственных и муниципальных учреждений, связанных с применением статьи 120 Гражданского кодекса Российской Федерации» // Вестник ВАС РФ. 2006. № 8.; Информационное письмо Президиума Высшего Арбитражного Суда РФ от 14.07.1999№ 45 «Об обращении взыскания на имущество учреждения» // Вестник ВАС РФ. 1999. №

Oriental Renaissance: Innovative, educational, natural and social sciences Scientific Journal Impact Factor Advanced Sciences Index Factor

VOLUME 2 | ISSUE 6 ISSN 2181-1784 SJIF 2022: 5.947 ASI Factor = 1.7

Kunagu3. EupoK, SyHgafi eHgamyBHu SomKa TagKuKoTHunap Saxcnu экaнпнrннн Kafig KHnnmagH4.

^aBnar MyaccacacHHHHr MycTaKun MynKufi ^aBoSrapnuru xaKugaru MaB^yg Kouganap Kpegmopnap MaH^aaraapuHu eTapnuna KaHoaraaHTupMafigu. AfipuM xonnapga "^oöganu Myaccacanap'^u Tammn этнm ^u^uageK SynuS Tyronagu. ^yHKH Myaccaca ^aonnaTHHHHr h^thmohh HyHanTHpnnraHnHrH ynapHuHr $oöga onum hmkohhathhh fiyKKa HuKapagu.

MyaccacaHuHr Sapna nyn MaSnaraapu yHuHr Mon-MynKHHH caKgaHumu ynyH cap^naragu. EyHgaH TamKapu PO TKga anoxuga KufiMarra эra SynraH Mon-MynKKa yHgnpyBHH KapaTHmHH TatKuKgafigu. EyHgaH KenuS HHKagHKH, KpeguTopnap TanaönapHHH KaHoarnaHTupum ynyH nyn MaSnaraapu «Ha Konumu gapryMOH, myHHHrgeK KonraH Mon-MynK xaMga "anoxuga KufiMarra эra" Mon-MynKKa HucSaraH ®;o3H6agopnHrH Sy-rnMafigu5.

Y3ÖeKHCTOH PecnySnuKacuHuHr "HogaBnar Hora^opar TamKunoraap TyrpHCHga"rH KoHyHHuHr 28-Moggacuga KypcaTHnnmHHa, HogaBnar HoTu^opar TamKHnoTH y3 Ma^SypHtfraapn M3acugaH KoHyHnapra MyBo^HK yHgupum KaparannrnH MyMKHH SynraH Mon-MynKu SunaH ^bboS Sepagu. EupoK, Sy ypuHga Hora^opar TamKHnoTHHHHr KaHgafi Mon-MynKu ymSy Tou^ara Kupumu Macanacu ohhk kohhS KeTraH. Ey Sopaga PO "HoTH®;opaT TamKunoTnapu Tyrpucuga^ru Ba "Abtohom Myaccacanap Tyrpucuga^ru KoHyHnapuga6MyafiaH TanaSnap SenrunaHraH SynuS, SyHgafi Mon-MynK Typnapu gaBnar ^okumu^tu opraHu eKu MatMypuaTu ToMoHugaH aHuKgaHagu. EyHgafi Mon-MynKHuHr pyfixaru Myaccuc ^yH^uflnapu Ba BaKonaraapuHu aManra omupyBHu Terumnu opraHnap ToMoHugaH SenrunuHagu. fflyHuHrgeK, PO XyKyMaruHuHr 2010 nun 26 uwngaru 538-coh Kapopu SunaH TacguKgaHraH "Abtohom eKu Swg^eT Myaccacacu Mon-MynKuHu anoxuga KufiMarra эra geS Tonum TapTuSu^ga7 Kyfiugaru Me3oHnap SenrunaHraH:

3MaTBeeB B. M. rpa^gaHcKo-npaBoBofi cTaTyc ynpe^geHufi no 3aKoHogaTe^bcTBy Poccuhckoh Oegepaquu Ha coBpeMeHHoM этaпe : amope^. guc. ... KaHg.rop. HayK. M., 2013.24-25 c.

4 CroöapeBaH.O.npaBoBoe pery^npoBaHne ipa^gaHcKo-npaBoBofi oTBeTcTBeHHocTu ynpe^geHufi. // BecTHuK EarraficKoro ^egepaibHoro yHnBepcmeTa um. H. KaHTa. 2013. Bbm. 9. C. 55.

5 EaKuH A.C. CyScuguapHaa oTBeTcTBeHHocTb coScTBeHHuKauMy^ecTBa ynpe^geHna no 3aKoHogaTe^bcTBy PO. //BecTHuK tomckoto rocygapcTBeHHoro yHuBepcuTeTa, 2012, №4(6), -84 6.

60 HeKoMMepnecKMx opraннзaцнaх: ^egepa^bHbifi 3aKoH Poc. Oegepa^u ot 12.01.1996№ 7-O3 (peg. ot 28.07.2012) //CoSpaHue 3aKoHogaTe^bcTBa PO. 1996. № 3. Ct. 145.; OS aBTOHoMHbix ynpe^geHnax: ^egepa^bHHH 3aKoH Poc. Oegepaцнн ot 03.11.2006№ 174-O3 (peg. ot 06.11.2011) //CoSpaHue 3aKoHogaTe^bcTBa PO. 2006. № 45. Ct. 4626.

7nocTaHoBfleHne npaBuTe^bcTBa PO ot 26 bkjh 2010 r. № 538 «O nopagKe oTHeceHna uMy^ecTBa aBToHoMHoro u^u Srog^eraoro ynpe^geHua k KaTeropuu ocoSoro ^HHoro gBu^MMoroMMy^ecTBa» //CoSpaHue 3aKoHogaTe^bcTBa PO. 2010. № 31. Ct. 4237.

Oriental Renaissance: Innovative, educational, natural and social sciences Scientific Journal Impact Factor Advanced Sciences Index Factor

VOLUME 2 | ISSUE 6 ISSN 2181-1784 SJIF 2022: 5.947 ASI Factor = 1.7

1) федерал автоном ва бюджет муассасалари 200 минг рублдан 500 минг рублгача булганда, РФ субъектлари 50 минг рублдан 500 минг рублгача булганда, муниципиал муассасалар учун 50 мингдан 200 минг рублгача блганда;

2) бошка мол мулк, агар унинг олиб куйилиши уставга мувофик уз олдига куйган устав максадларни амалга ошира олмайдиган ахволга тушишига олиб келса;

3) бегоналаштирилиши конун хужжатларига мувофик алохида тартибни талаб килувчи мол-мулк, шу жумладан, музей коллекциялари ва предметлари, музей фонди, архив фонди хужжатлари ва хк.

Узбекистон Республикасининг "Музейлар тугрисида"ги конуннинг 3 -моддасига мувофик, музей ашёлари ва музей коллекцияларини саклаш, урганиш хамда оммага намойиш этиш учун мулкдор томонидан ташкил этилган доимий фаолият юритувчи нотижорат маданият муассасаси хисобланади. Бу уринда конун чикарувчи музейни муассаса ташкилий-хукукий шаклидаги нотижорат ташкилотлар каторига киритади.

Узбекистон Республикаси Вазирлар Махкамасининг 2010 йил 12 апрелдаги 68-сон карори билан тасдикланган Музейларни ташкил этиш, кайта ташкил этиш ва тугатиш тартиби тугрисидаги низомнинг 19-бандига кура музейларнинг моддий-техника базаси зарур иморатлар, коммуникациялар, жихозлар, музейлар фондини музей ашёлари ва коллекциялари билан бойитиш, уларни саклаш, аниклаш, туплаш, маданий, маърифий, илмий ва таълим фаолиятини амалга ошириш, урганиш, эълон килиш сохасидаги бошка вазифаларни хал этишда фойдаланиладиган бошка мол-мулкдан иборат булади.

Фикримизча, бундай мезонлар куйилиши максадга мувофик эмас. Чунки мазкур мезонлар амалда ундирувни муассаса мол-мулкига каратишни мумкин булмаслигига олиб келади. Чунки, муайян микдорда хатто 50 минг рубл ёки ундан ортик микдордаги пул маблаги табиийки, одатда барча муассасаларда булиши мумкин. Шу билан бирга айрим муассасаларда шундай мол-мулклар мавжуд буладики, уларни бегоналаштириш муассасанинг функционал вазифаларни бажаришига имкон бермайди. Масалан, транспорт воситалари, махсус асбоб-ускуналар, жихозлар, интеллектуал мулк объектлари ва хк.

Узбекистон Республикасининг Фукаролик кодекси 40-моддаси учинчи кисмида тижоратчи ташкилот булмаган юридик шахс жамоат бирлашмаси, ижтимоий фонд ва мулкдор томонидан молиявий таъминлаб туриладиган муассаса шаклида ташкил этилиши мумкинлиги курсатилган булсада, тижоратчи булмаган ташкилотларга багишланган 3 параграф 73-моддаси

Oriental Renaissance: Innovative, educational, natural and social sciences Scientific Journal Impact Factor Advanced Sciences Index Factor

VOLUME 2 | ISSUE 6 ISSN 2181-1784 SJIF 2022: 5.947 ASI Factor = 1.7

MaraySoT KooneparnBu, 74-Mogga ^aMoaT SupnamManapu, 75-Mogga ^aMoaT ^oHgnapu Tap3uga u^oganaHraH. BaxonaHKu, OKra 2004 nun 30 anpenga KHprnunraH y3rapTHpurn anoxuga Mogganapga Tyrpu u^oganaHraH xpnga, 40-Mogga yHHHHH khcmh эскн Taxpupga atHu, h^thmohh $OHg maKnuga KonuS KeTraH. YmSy KaMHunuK эtтнSopgaн HeTga KonuS KeTraH Ba SapTapa^ этнm 3apypaTH W3ara KenraH.

ffly SunaH Supra Hora^opaT TamKunoTnapHHHr Typnapu Ba KaHgafi TamKHHHH-xyKyKHH rnaKnga Tammn этнпнmнгa goup anoxuga Kpuganap OKga öenrunaHMaraH.

ffly MyHocaöaT SunaH OKga HoTH^opaT TamKunoTnapuHH pyfixaTHHH Ba ynapHHHr TypnapuHH SenrunamgaH onguH Hora^opar TamKunoTnapHHHr yMyMufi KouganapuHH Senrunam MaKcagra MyBo^HKgup. EyHgafi aManueT Sup KaTop xopu^HH MaMnaKaraap KoHyHHunuruga Ky^^aHuna. XycycaH, PO rpa^gaHnuK KogeKCuga anoxuga naparpa^ga atHu, 123!-12316-Moggara Kagap HoTu^opaT TarnKunoTnapra SarumnaHraH.

OyKaponuK KogeKcuHuHr Myaccacanapra SarumnaHraH Kouganapu ^yga MaB^yM u^oganaHraH SynuS, SyHga Myaccacanap Kaficu MynK maKrnapuga Tammn этнпнmн arap Sup BaKTHuHr y3uga Myaccaca eKu xycycufi MynK KypuHumuga TamKun этнпгaнga ynapHuHr MaKoMu Sopacugaru KouganapHu SenrunaMafigu.

OuKpuMrona, SyHgafi HoaHuKguK aManueTga xycycufi Typgaru MyaccacanapHuHr MaKoMuHu aHuKgamga KußuHHunuKnap Tyrgupagu. MacanaH, xo3upru KyHga KeHr TapKanaeTraH HogaBnaT TatnuM Myaccacanapu. YmSy SymnuKHu Tyngupum MaKcaguga OyKaponuK KogeKcura 761, 762-MogganapHu KupuTum Ba ynapga anoxuga gaBnaT Myaccacanapra Ba anoxuga xycycufi Myaccacanapra SarumnaHraH HopManapHu Senrunam 3apyp. Ha3apuMu3ga, Sy Kouganap Kyfiugaruna u^oganaHumu ho3um:

"761-Mogga. ^aB.iaT Ba муннцнпна^ Myaccaca^ap

^aBnaT eKu мyннцнnнaп Myaccacanap oneparaB SomKapum xyKyKu acocuga TamKun этнпagн.

^aBnaT eKu мyннцнnнaп Myaccacanap ^aonuflTuHu MonuaBufi TatMuHnam TapTuSu KoHyHHunuK SunaH SenrunaHagu.

^aBnaT eKu мyннцнnнaп Myaccacanap y3 Mon-MynKu MyrngopuHuHr Ma^Syputfraapu Syfiuna ^aBoSrap SynMafigu.

^aBnaT eKu мyннцнпнaп Myaccacanap Ma^Sypu^raapu Syfiuna y3 Tacappy^uga SynraH nyn MaSnarnapu SunaH ^aBoSrap Synagu. nyn MaSnarnapu

Oriental Renaissance: Innovative, educational, natural and social sciences Scientific Journal Impact Factor Advanced Sciences Index Factor

VOLUME 2 | ISSUE 6 ISSN 2181-1784 SJIF 2022: 5.947 ASI Factor = 1.7

eTapnu SynMaraH xpnnapga gaBnar eKu мyннцнnнaп Myaccaca Mon-MynKuHuHr MynKgopu Ma^SypuaTnap Syfiuna cyScuguap ®;aBoSrap Synagu.

^aBnar eKu мyннцнпнaп Myaccacanap y3 Ma^SypuaTnapu Syfiuna oneparuB SomKapyB xyKyKu acocuga Terumnu SynraH Sapna Mon-MynKu, my ^yMnagaH gapoMag KenTupaguraH ^aonuaragaH onuHraH MaSnaraap SunaH ®;aBoSrap Synagu, gaBnar eKu мyннцнпнaп Myaccacara SupuKTupunraH anoxuga KufiMarra эгa SynraH Kynap Mon-MynK, my ^yMnagaH KaHgafi MaSnaraap xucoSura onuHraHnurugaH Kartufi Ha3ap KyHMac MynKnap SyHgaH MycTacHo.

OyKaponapra 3apap eткaзнпraнпнrн Hara^acuga KenuS HuKaguraH Ma^SypuaTnap Syfiuna gaBnar eKu мyннцнnнaп MyaccacanapHuHr ymSy MoggaHuHr SupuHHu KucMura MyBo^uK yHgupum KapaTunumu MyMKuH SynraH Mon-MynKu eTapnu SynMaraH xonnapga Myaccaca Mon-MynKuHuHr MynKgopu cyScuguap ^aBoSrap Synagu.

KoHyHga Ha3apga TyrunraH xonnapga gaBnar eKu мyннцнnнaп Myaccacanap SomKa Tam^-Hufi-xy^^rn maKngaru Tu^opaTHu SynMaraH TamKunoT maKnuga KafiTa TamKun этнпнmн MyMKuH.

^aBnar eKu мyннцнnнaп Myaccacanap xyKyKufi MaKoMuHuHr y3ura xoc xycycuaTnapu KoHyH xy^^araapu SunaH SenrunaHagu.

762-Mogga. XycycHH Myaccaca^ap

Xycycufi Myaccaca yHuHr Mon-MynKu MynKgopu ToMoHugaH TynuK eKu KucMaH мoпнaпamтнpнпagн.

Xycycufi Myaccaca y3 Ma^SypuaTnapu Syfiuna Tacappy^ugaru nyn MaSnarnapu SunaH ^aBoSrap Synagu. KypcaruS yranraH Mon-MynKnap eTapnu SynMaraH xonnapga xycycufi Myaccaca Ma^SypuaTnapu Syfiuna yHuHr Mon-MynKu MynKgopu cyScuguap ®;aBoSrap xucoSnaHagu.

Xycycufi Myaccaca $oHg maKnuga KafiTa TamKun этнпнmн MyMKuH."

REFERENCES

1. ASgycanoMoB M. TagSupKopnap xyKyK Ba MaH^aaraapuHu xuMoa Ku^umHuHr ^yKaponuK xyKyKufi ycynnapu Ba MyaMMonapu. m.^.h. A^Tope^epar. -T.: 2003

2. Tpa^gaHcKue npaBa. Tom-1. YneSHuK. OTB.peg. E.A.CyxaHoB -M.: "EEK».

1998. -197 S.

3. Tpa^gaHcKoe npaBo ^-1. -M.: npocneKT. nog.peg. C.n.CepreeBa.K.ToncToro

1999. -127 S.

11-S

Oriental Renaissance: Innovative, p VOLUME 2 | ISSUE 6

educational, natural and social sciences IV ISSN 2181-1784

Scientific Journal Impact Factor Q SJIF 2022: 5.947

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.

Advanced Sciences Index Factor ASI Factor = 1.7

4. Зокиров И.Б. Узбекистан Республикаси Фукаролик шукуки. -Т.: Адолат 1996 -57 б.

5. Муаллифлар жамоаси. Фукаролик кодексига шархлар. Т.1. Т.: Vector press, 2010. 72-73 б.

6. Муаллифлар жамоаси. Фукаролик хукуки. Дарслик. 1-кисм. Т.: ТДЮУ, 2017. 81 б.

7. Понамарева О.А. Правовое регулирование и порядок создания некоммерческих организаций. //Вопросы управления. Выпуск №6(37) декабрь 2015г. -255 с.

8. Сойфер Т.В. Концепция некоммерческих организаций в российском гражданском праве. Автореферат диссертации на соискание ученой степени доктора юридических наук. -М., 2010. -19-20 с. -28-29 с.

9. Юлдашев Ж. Акциядорлик жамиятлари - фукаролик хукукининг субъекти сифатида. Т.: ТДЮИ, 2004. 128 б.

10. O'G'Li, I. D. B. (2022). YURIDIK SHAXSLARNING UMUMIY YIG'ILISH QARORLARINI HAQIQIY EMAS DEB TOPISHNING HUQUQIY OQIBATLARI. Oriental renaissance: Innovative, educational, natural and social sciences, 2(1), 430-447.

11. Imomov, N. F. (2011). New objects of intellectual property law/Editor-in-Chief O. Okyulov. Tashkent: TSIL.

12. ИМОМОВ, Н. (2017). CRITICAL ANALYSIS OF DIVISION OF LEGAL ENTITIES INTO TYPES. Юридик фанлар ауборотномаси, (1), 68-74.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.