Научная статья на тему '“НЕОФИТ” ВА ГЕМОСТАТ ПЛЁНКАСИНИНГ ФОРМАЛИНЛИ МОДЕЛИДА ЯЛЛИҒЛАНИШГА ҚАРШИ ТАЪСИРИНИ ЎРГАНИШ'

“НЕОФИТ” ВА ГЕМОСТАТ ПЛЁНКАСИНИНГ ФОРМАЛИНЛИ МОДЕЛИДА ЯЛЛИҒЛАНИШГА ҚАРШИ ТАЪСИРИНИ ЎРГАНИШ Текст научной статьи по специальности «Медицинские науки и общественное здравоохранение»

CC BY
0
0
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
“Неофит” / сичқон / левамикол / формалин / шиш / яллиғланиш

Аннотация научной статьи по медицинским наукам и общественному здравоохранению, автор научной работы — Бобожонова Ч. М., Султанова Р. Х., Azamatov A.A

Доривор ўсимликлар асосида олинган “Неофит” ва “гемостат” пленкасинингфармакологик хусусиятини ўрганишучун18-22 г вазндаги 36 та оқ зотсиз эркак сичқонларда яллиғланишга қарши хусусиятини ўрганиш учун “формалинли артрит” модели келтириб чиқарилди. Сўнгра формалин юборилган жойда ҳосил бўлган шишнинг қайтишини ҳисоблаш асосида яллиғланишга қарши таъсири мавжудлиги исботланди. Солиштирма объект сифатида Левамикол малҳами олинди. Ўрганилган натижаларга кўра “Неофит” ва “гемостат” пленкалари яллиғланишга қарши фармакологик таъсирга эга эканлиги аниқланди

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Похожие темы научных работ по медицинским наукам и общественному здравоохранению , автор научной работы — Бобожонова Ч. М., Султанова Р. Х., Azamatov A.A

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Текст научной работы на тему «“НЕОФИТ” ВА ГЕМОСТАТ ПЛЁНКАСИНИНГ ФОРМАЛИНЛИ МОДЕЛИДА ЯЛЛИҒЛАНИШГА ҚАРШИ ТАЪСИРИНИ ЎРГАНИШ»

EURASIAN JOURNAL OF MEDICAL AND NATURAL SCIENCES

Innovative Academy Research Support Center UIF = 8.3 | SJIF = 7.921 www.in-academy.uz

"НЕОФИТ" ВА ГЕМОСТАТ ПЛЁНКАСИНИНГ ФОРМАЛИНЛИ МОДЕЛИДА ЯЛЛИГЛАНИШГА КАРШИ ТАЪСИРИНИ УРГАНИШ

Бобожонова Ч.М. 1

Тошкент фармацевтика института charoskhon.bobojonova@mail.ru Султанова Р.Х.1 Тошкент фармацевтика института r.kh.sultanova@gmail.com Azamatov A.A.

Институт химии растительных веществ имени С.Ю.Юнусова Академии наук Узбекистан, г.Ташкент, Узбекистан azizbek.azamatov@bk.ru https://doi.org/10.5281/zenodo.10812323

ABSTRACT

ARTICLE INFO

Received: 06th March 2024 Accepted: 12th March 2024 Online: 13th March 2024 KEYWORDS

"Неофит", сичцон, левамикол, формалин, шиш, яллигланиш.

Доривор усимликлар асосида олинган "Неофит" ва "гемостат" пленкасининг фармакологик

хусусиятини урганиш учун 18-22 г вазндаги 36 та оц зотсиз эркак сичцонларда яллигланишга царши хусусиятини урганиш учун "формалинли артрит" модели келтириб чицарилди. Сунгра формалин юборилган жойда уосил булган шишнинг цайтишини щсоблаш асосида яллигланишга царши таъсири мавжудлиги исботланди. Солиштирма объект сифатида Левамикол малками олинди. Урганилган натижаларга кура "Неофит" ва "гемостат" пленкалари яллигланишга царши фармакологик таъсирга эга эканлиги аницланди.

КИРИШ. Уткир ва сурункали яллигланиш билан кечувчи жараёнлар дунёда 8090% инсонларда кечади. Яллигланиш жараёни томирлар тизимида ва бириктирувчи туцималарни турли флогогенлар (гистамин, формалин, коррагенин, серотонин, брадикининлар ва бошцалар) томонидан зарарланиш туфайли келиб чицади. Вацтида бу жараёнлар сабабчиларини даволамаслик эса турли огир оцибатларгача олиб келиши мумкин. Юмшоц туцималарда яллигланиш жараёнлари танада шиш, цизариш, мах,аллий хароратни кутарилиши ва сунгра огриц белгилари билан намоён булади. Бу каби белгиларни бартараф этиш учун ностероид яллигланишга царши дори воситалари, антибиотиклар ва умуммустахкамловчи витаминлар х,амда микроэлементлар сацловчи дори воситаларга булган талабни келтириб чицаради. Ностероид яллигланишга царши дори воситаларни узига хос ножуя таъсирлари булганлиги уларни сурункали яллигланиш жараёнларида цуллашда чекловларга сабаб булади. Бу эса табий доривор усимликлар асосида тайёрланган янги дори воситаларни яратишга булган цизициш уйготади [3,4].

EURASIAN JOURNAL OF MEDICAL AND NATURAL SCIENCES

Innovative Academy Research Support Center UIF = 8.3 | SJIF = 7.921 www.in-academy.uz

Далачой таркибида диантрон гиперицин, флавоноидлардан-гиперозид, рутин-юмшо; ту;ималарни ;айта тикланишига таъсир этувчи модда, буриштирувчи моддалар-ураб олувчи ва яллигланиш жараёнларига ;арши таъсир этади, эфир мойлари, витамин С, Е ва турли биологик фаол моддалари са;лайди. Тиббиётда ундан тайёрланган дамламаларни огиз бушлиги ва милкларнинг яллигланиш касалликлари-гингивит, стоматитда чайиш учун ишлатилади. Гемостат сую; экстракти таркибида эса ;он тухтатувчи ва яллигланишга ;арши таъсирга эга доривор усимликлар композициясидан иборат булиб, тиббиётда бачадондан ;он кетишида ишлатилади.

ИШНИНГ МАК^САДИ. Ю;оридагиларни инобатга олган холда, хлоргексидин 0.02г+5г гемостат сую; экстракти, хлоргексидин 0.01г+5г гемостат сую; экстракти са;лаган стоматологик плёнка хамда далачой 2г+метронидазол 0.01г хамда далачой 2г+Метронидазол 0.02г са;лаган "Неофит" плёнкасининг формалинли яллигланиш моделида яллигланишга ;арши таъсирини левамикол малхамига солиштирилган холда урганиш.

МАТЕРИАЛ ВА УСЛУБЛАР. Лаборатория хайвонлари 10-кун утказилган карантинда са;ланди. Урганилаётган плёнкаларининг яллигланишга ;арши хусусияти 18-22 г вазндаги 36 та о; зотсиз эркак сич;онларда олиб борилди. Бунда сич;онларнинг унг оё;-сон аппоневрозига 0.1 мл дан ми;дорда 2% ли сувли формалин юборилиб "формалинли артрит" модели келтириб чи;арилди. Урганилаётган модданинг яллигланишга ;арши таъсири та;;ослаш учун олинган Левамикол малками билан солиштирилди. Урганилаётган плёнкаларини физиологик эритма ёрдамида гел холатга утказилди ва 72 соат мобайнида тажриба хайвонларини формалин юборган оё; ;исмига кунига 2 маротаба (эрталаб ва кечки пайт) суртилди. 72 соатдан кейин сич;онлар оё; хажми методика буйича оё;лар хажми чап оё; хажмига солиштирилди [1,2].

Хайвонларни бтадан 6 та гурухга булинди:

1 гурух назорат гурухи булиб, формалин 2% 0.1 мл юборилган+дистилланган сув;

2 гурух, солиштирма препарат Левамиколь малками формалин юборилган оё; юзасига (эрталаб ва кечки пайт) суртилди;

3 гурух далачой 2г+метронидазол 0.01г плёнкаси тажриба хайвонларини формалин юборган оё; ;исмига кунига 2 маротаба (эрталаб ва кечки пайт) суртилди;

4 гурух далачой 2г +метронидазол 0.02г плёнкаси тажриба хайвонларини формалин юборган оё; ;исмига кунига 2 маротаба (эрталаб ва кечки пайт) суртилди;

5 гурух хлоргексидин 0.02г+5г гемостат сую; экстракти плёнкаси тажриба хайвонларини формалин юборган оё; ;исмига кунига 2 маротаба (эрталаб ва кечки пайт) суртилди;

6 гурухга хлоргексидин 0.01г+5г гемостат сую; экстрактини плёнкаси физиологик эритма ёрдамида гел холатга утказилди ва 72 соат мобайнида тажриба хайвонларини формалин юборган оё; ;исмига кунига 2 маротаба (эрталаб ва кечки пайт) суртилди. 72 соатдан кейин сич;онлар оё; ;исми методика буйича оё;лар хажм чап оё; хажмга солиштирилди.

1 жадвал.

«Формалинли артрит» моделида урганилаётган плёнкаларнинг ялл^ланишга ;арши таъсири (н=6)

EURASIAN JOURNAL OF MEDICAL AND NATURAL SCIENCES

Innovative Academy Research Support Center UIF = 8.3 | SJIF = 7.921 www.in-academy.uz

№ Юборилган модда Вазни, гр. Чап оёк Унг оёк Оёк х;ажмдаги фарк Шишга карши самарадорлиги, %

1 Назорат х,айвонлар + формалин 2% 0.1 мл 20 721.2±0.9 917.6±2.2 196.4±1.6

2 Левамикол 19 742.7±0.9 813.4±2.3 70.4±1.5 64.1

3 "Неофит" 0.01г (далачой 2г +метронидазол 0.01г ) 21 733.2±0.7 876.3±2.6 143.1±1.2 27.1

4 "Неофит" (далачой 2г +метронидазол 0.02г) 20 737.3±0.8 858.2±2.4 120.9±1.0 38.4

5 Стоматологик плёнка (Хлоргексидин 0.01г+гемостат) 20 735.6±0.7 864.5±2.6 128.9±1.2 34.3

6 Стоматологик плёнка (Хлоргексидин 0.02г+гемостат) 19 744.3±0.8 861.7±2.4 117.4±1.0 40.2

Изоц: *Р=0.05 назорат гуруци билан солиштирилганда

ОЛИНГАН НАТИЖАЛАР. Тажриба якунида х,айвонларнинг унг ва чап оё; х,ажм улчанди. Солиштирма препарат Левамикол малх,амининг шишга ;арши фаоллиги 64.1%га назорат х,айвонларига нисбатан пасайтирган. Урганилаётган янги препаратлар Стоматологик плёнка-1 (Хлоргексидин 0.01г+гемостат) х,амда Стоматологик плёнка-2 (Хлоргексидин 0.02г+гемостат) назорат х,айвонларига нисбатан мос равишда 34.3 ва 40.2 фоизга, "Неофит" 0.01г (далачой 2г +метронидазол 0.01г) х,амда "Неофит" (далачой 2г +метронидазол 0.02г)эса мос равишда 27.1 ва 38.4 фоизга шишни пасайтиргани тажрибаларда уз исботини топди. Олинган натижалар 1 жадвалда келтирилди.

ХУЛОСА. Олинган натижаларга асосланиб, урганилган янги плёнкалар яллигланишнинг "формалинли артрит" моделида "Неофит" (далачой 2г +метронидазол 0.02г) плёнкаси х,амда хлоргексидин 0.02г+5г гемостат сую; экстракти плёнкасида сезиларли равишда шишга ;арши сезиларли равишда таъсир этганлигини куришимиз мумкин.

EURASIAN JOURNAL OF MEDICAL AND NATURAL SCIENCES

Innovative Academy Research Support Center UIF = 8.3 | SJIF = 7.921 www.in-academy.uz

References:

1. Алиев Х.У., Рахимова ГД., Файзиева З.Т., ва б. "Трибулепил" препаратининг уткир захарлилиги ва яллигланишга ;арши таъсирини урганиш. Узбекистон фармацевтик хабарномаси №2, 2017-81-85 б.

2. Миронов А.Н. и др. Методические указания по изучению общетоксического действия фармакологических веществ //Руководство по экспериментальному (доклиническому) изучению новых фармакологических веществ, Часть 1. М.: Издательство «ГрифиК». 2000, М. -С. 18-25.

3. Спиваковский, Ю. М. Микроэлементы и их роль в жизни человека Медицинская сестра. - 2006. - № 1. - С. 39-41.

4. Huang, Y. S. Serial experimental and clinical studies on the pathogenesis of multiple organ dysfunction syndrom (MODS) in severe burns / Y. S. Huang, L.

5. S. Yang, X. S. Liu // Burns. - 1998. - Vol. 24. - P. 706-716.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.