CC BY
13
УДК 556.182
Navruzova A.A. assistent
"TIQXMMI" MTU Buxoro tabiiy resurslarni boshqarish instituti
O'zbekiston Respublikasi, Buxoro
NASOS AGRGATLARINI AVTOMATIK HIMOYALASHDA MASOFADAN BOSHQARISH TIZIMINI JORIY QILISH
Annotatsiya. Maqola nasos stansiyadagi nasos agregatlarining elektr dvigatellarini avtomatik himoyasini ta'minlashga bag'ishlangan. Tadqiqot ob'ekti - D turdagi 110 kVt 1000 ayl/min 5A markalielektr dvigatel holati va parametrlari o'rganib chiqilgan. Ob'ektning parametrlariga (quvvat, aylanish tezligi, qabul qilish kuchlanishi va h. k) mos ravishda JD turdagi himoya qurilmasi va masofadan boshqarish tizimini yaratish uchun CL8 GSMmodemi va boshqa kerakli qurilmalar tanlangan.
Kalit so'zlar: CL8 GSM-modem, nasos agregatlari, elektrodvigatel, avtomatik himoyalash, JD turdagi himoya qurilmasi.
Navruzova A.A. assistant
Bukhara institute of natural resources management of the NRU
"THAME"
Republic of Uzbekistan, Bukhara
INTRODUCTION OF A REMOTE CONTROL SYSTEM FOR AUTOMATIC PROTECTION OF PUMPING UNITS
Annotation. The article is devoted to the issues of automatic protection of electric motors of pumping units operating at pumping stations. The electric motor of the pumping unit was chosen as the object of study, the parameters were carefully studied. In accordance with the parameters of the selected object (power, engine speed, reception voltage, etc.), a JD type protection device was selected, as well as a CL8 GSM modem and other necessary devices for creating a remote control system for electric motor protection.
Key words: CL8 GSM-modem, pump unit, electric motor, automatic protection, JD type protection device.
Bugungi kunda ishlab chiqarish, texnologik jarayonlar va shu bilan birga suv xo'jaligi sohalarida ham zamonaviy uskunalar va innovatsion tizimlardan foydalanish keng tarqalgan. Shulardan biri GSM kontrollerlar yordamida tizim yoki qurilmalarni masofadan boshqarishdir. Biz ham tadqiqot ishimizda
elektodvigatelni ishdan chiqqan holatda yoki ish rejimida masofadan o'chirib yoqish tizimini ta'minlash uchun CL8 GSM kontrollerini tanladik.
Ushbu qurilma faqat 2G SIM kartani qo'llab-quvvatlaydi, shuning uchun faqat GSM tarmog'ini qo'llab-quvvatlaydi, 3G, 4G SIM karta va 3G, 4G tarmoqlarini qo'llab-quvvatlamaydi. Buyurtma berishdan oldin, iltimos, mamlakatingizning telekom kompaniyasi 2G SIM karta va 2G tarmog'ini qo'llab-quvvatlashiga ishonch hosil qiling, aks
nch
ydi.
(€ R6HS
loool [o"ool |o о Ol |o о o|
NC CÓM8
I I
I NO NC
I 1 1 I
I NO NC I
I
NO NC I NO NC I NO COM 7 COM6 COM5
CL8-GSM
controller
COM1 COM2 COM3 COM4 NO I NC NO I NC NO I NC NO I NC
I I I I I I I I I I I I
|o о o| [о о o| |o о o| |o О ol
t< ¿ л e
1-rasm. CL8-GSM kontrollerining ko'rinishi GSM tarmog'ini ulash.
Paneldagi SIG chirog'i 4 soniya miltillagandan so'ng kontroller GSMtarmog'iga ulangan bo'ladi. Undan keyin biz GSM kontrollerni sozlashimiz va boshqarishimiz mumkin.
Parolni o'rnatish.
GSM kontrollerining dastlabki paroli:0000
Parol buyrug'i formatini o'rnatish:"SN +to'rttalik eski parol+NEW+yangi to'rttalik parol"
Xotira funksiyasini o'chirish paroli. (NEW SN SETOK NEW SN IS ****) Misol uchun: SendSN0000NEW1234 Receive SN SETOK NEW SN IS 1234
Boshqaruv yoki master(keyingi o'rinlarda master) raqamini o'rnatish ( boshqaruv raqamini 5tagacha o'rnatish mumkin). Asosiy raqamni o'rnatishning 2 xil yo'li bor:birinchisi SMS sozlamalari orqali, ikkinchisi SET tugmasi orqali.
Masalan:parollar 1234, biz 66663979542 ni asosiy raqam qilib belgilashni xohlaymiz. Habar mazmunini tahrir qilamiz:GSM kontrollerga "SN1234SET66663979542"buyrug'ini beramiz, agar biz muvaffaqiyatli o'rnatsak quyidagi ko'rinishdagi sms habarni olamiz: faqat 66663979542 SETOK master raqamlari bo'lishi mumkin.
SET tugmasini bosganimizdan so'ng, STA1 chirog'i 30 soniya davomda yonib o'chib turadi, shu vaqt ichida kontroler telefon raqamini avtomatik ravishda o'chiradi, qo'ng'iroq qiluvchining raqami asosiy raqamlarga, xotira funksiyasi esa o'chirilgan bo'ladi.
Boshqaruv signali.
Foydalanuvchilar kontroller holatini o'zgartirganda GSM kontroller raqamini terish orqali uskunani boshqarishi va 1 soniyadan keyin o'chirishi mumkin. Agar foydalanuvchining telefoniga "You can not answer the phone, call, beep.. "habar kelsa demak, tizim to'gri bajarilgan.
CL8-GSM kontrollerini sozlash uchun SIM-kartani joylashtiring, quvvat adapterini tarmoqqa ulang va SIG signalining indikator chirog'i miltillashini kuting (GSM tarmog'i topildi).
Birinchi kontroller kanalini (COM1) qo'ng'iroq orqali boshqarish qurilma xotirasiga qo'shilgan beshta asosiy raqamdan mumkin. Barcha kontroller kanallarini (COM1, COM2, COM3, COM4) SMS orqali boshqarish istalgan raqamdan (parolni bilish) mumkin.
Xavfsizlik maqsadida SN0000NEWXXXX masofadan boshqarish buyrug'i uchun standart paroldan (0000) boshqa parol o'rnating - bu erda XXXX yangi paroldir.
Qurilma xotirasida maksimal beshta asosiy raqam saqlanishi mumkin. Qurilmaning xotirasi o'zgartirish printsipi asosida ishlaydi. Agar qurilmada beshta raqam allaqachon saqlangan bo'lsa, oltinchini qo'shish birinchisini o'chiradi, ettinchini qo'shish ikkinchisini o'chiradi va hokazo.
Bunday holda, masalan, agar siz raqamni SMS orqali qo'shsangiz: SN0000SET89000000000 va ishlamasa, SN0000SET79000000000 qo'shildi va u ishladi, shundan so'ng qurilmaning IKKITA xotira kataklari band bo'ladi.
Muayyan yuklanishsh liniyasini yoqish va o'chirish uchun SN0000œMNNNN - SN0000œMFFFF buyrug'idan foydalaning, bu erda 0000 o'rniga parolingizni kiriting (agar parol o'zgartirilgan bo'lsa) va MAQOMOTI buyrug'idan keyin barcha 4 qatorning holati ketma-ketlikda, bu erda N. =line yoqilgan va F=line o'chirilgan - masalan, SN0000ŒMFFFN buyrug'i faqat to'rtinchi yuklash liniyasini yoqadi.
SN0000ON (yoqish) va SN0000OFF buyruqlari barcha to'rtta elektr uzatish liniyasini yoqish va o'chirish uchun ishlatilishi mumkin. Agar parol o'zgartirilgan bo'lsa, 0000 raqamini o'zgartiring. Chiziq holatini nafaqat buyruqlar orqali, balki
old paneldagi tugmalar yordamida ham o'rnatishingiz mumkin - chiziqqa mos keladigan SW1-SW4 tugmasini bosish kifoya. Bunday holda, agar tugma 15 soniya davomida bosilsa, bu holat xotirada saqlanadi va quvvat qurilmaga ulanganda tiklanadi.
SN0000CHECK buyrug'ini yuborish orqali 4 ta yuk chizig'ining har birining holatini olish mumkin. Shuningdek, CL4-GSM o'rni 240 daqiqagacha ma'lum vaqt davomida quvvatni yoqish uchun SMS yuborish imkonini beradi. Chiziqni qisqa muddatli yoqish uchun SN0000T(0-9)XXXX SN0000T(0-9)CCCC shaklidagi buyruqdan foydalaning, bu erda 0-9 soniyalardagi vaqt, C -chiziqni yoqing, X-ni qoldiring. oldingi holatdagi chiziq. Masalan, SN0000T0XXXC buyrug'i faqat to'rtinchi qatorni bir soniyadan kamroq vaqt davomida yoqadi. Uzoqroq vaqt uchun T ni L bilan almashtiring va ish vaqtini
001 dan 240 gacha daqiqalarda belgilang - masalan, SN0000L060XCXC buyrug'i ikkinchi va to'rtinchi qatorlarni 1 soat davomida yoqadi.
Ruxsat etilgan raqamdan qo'ng'iroq qilishda elektr tarmog'ini yoqish qoidasini o'rnatish uchun - XT buyrug'idan foydalaning - masalan, SN0000XT5 liniyani 5 soniya davomida yoqish qoidasini o'rnatadi.
Sozlamalar va parolni tiklash uchun SET va SW1 tugmalarini bir vaqtning o'zida taxminan 1 soniya bosib turing. STA1 indikatori ikki marta yonadi - qayta o'rnatish tugallandi. Agar siz GSM boshqaruvchisidan SMS xabarlarni olmagan bo'lsangiz - SN0000SM0 buyrug'i bilan mintaqaviy sozlamalarni o'zgartiring -ba'zi qurilmalarda SN0000SM1 rejimi sukut bo'yicha o'rnatiladi.
CL-8 GSM ulanishi
Kontroller oddiy kalit kabi 220 voltli tarmoqqa ulanadi. Tekshirish moslamasi 220 voltli tarmoqdagi to'xtatuvchidir. Bir vaqtning o'zida rozetkadan
2 ta simni qo'shilmaydi, faqat yuk kabelini qo'shiladi. Kirishdagi faza markazga ulanadi va chiqishda u kommutatsiya printsipiga qarab NO yoki NC konnektorlaridan biriga ulanishi kerak.
Odatda boshqariladigan qurilmaga sim NO ga ulanadi - bu uning standart holati o'chirilganligini bildiradi (odatda ochiq). Aksincha, agar sukut bo'yicha yoqilgan bo'lishi kerak bo'lgan quvvat manbaini ulasansa, masalan, server rafi, yuk ulanishi NC (odatda yopiq) ulagichga o'tadi.
ÊÊtk-
TT- ^
2-rasm. Elektr dvigatelni himoyalashning GSM kontroller bilan birgalikdagi
ABC
JD-6
3-rasm. Elektr dvigatelni himoyalashning GSM modem bilan birgalikdagi
prinsipial sxemasi
GSM kontroller ichki gsm standartiga muvofiq aloqa moduli bilan jihozlangan. Avtomatik nazorat va boshqaruvdan tashqari masofadan boshqarish imkonini beradi. Dasturiy ta'minotga o'zgartirishlar kiritish imkoniyati mavjud. Elektr dvigatel ish rejimlarini nazorat qilish uchun qo'llanishi mumkin. Jumladan elektr dvigatelning elektr energiya iste'moli, temperaturasi va texnik holati haqida masofadan nazorat qilish va boshqarish imkonini beradi. GSM kontrolleri aloqa uzilib qolishidan himoyalangan tizimga ega. Avtonom rejimda berilgan meyorlardan chetga chiqishda va avariya holatlarida elektr dvigatelni manbaadan uzish funksiyasiga ega. GSM kontrolleri an'anaviy elektr dvigatel rele himoyasi tizimi bilan birgalikda qo'llaniladi. Elektr dvigatelning texnik ko'rikdan
o'tkazish, ekspluatasiya davri haqida ma'lumotlarni saqlash va ogohlantish berishi mumkin.
References:
1.Указ Президента Республики Узбекистан. «Об утверждении Концепции развития водного хозяйства в 2020-2030 годах» https://water.gov.uz>posts
2.Указ Президента Республики Узбекистан «О мерах по дальнейшему совершенствованию системы питьевого водоснабжения и канализации, а также повышению эффективности инвестиционных проектов в данной сфере.
htpps://Lex.uz.
3.Водное хозяйство Узбекистана - настоящее, прошлое и будущее. http ://www.cawater-info.net
4.Расчёт эксплуатационных параметров насосного агрегата. htpps://ciberleninka.ru
5.Технические средства автоматики. Вородин И.Ф., Агропромиздат, М., 2017.
6.Tеxnоlоgik jаrаyonlаmi аvtоmаtlаshtirish аsоslаri. O'quv qo'llаnmа. 1, 2-qism. Yusupbеkоv N.R, Igаmbеrdiyеv X.Z., Mаlikоv
