Научная статья на тему 'МОЖЛИВОСТі ОДНОФОТОННОї ЕМіСіЙНОї КОМП’ЮТЕРНОї ТОМОГРАФії В ДіАГНОСТИЦі ВОГНИЩЕВОї ЕПіЛЕПСії'

МОЖЛИВОСТі ОДНОФОТОННОї ЕМіСіЙНОї КОМП’ЮТЕРНОї ТОМОГРАФії В ДіАГНОСТИЦі ВОГНИЩЕВОї ЕПіЛЕПСії Текст научной статьи по специальности «Медицинские технологии»

CC BY
69
20
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
ОДНОФОТОННА ЕМіСіЙНА КОМП’ЮТЕРНА ТОМОГРАФіЯ (ОФЕКТ) / 99МТС-ГМПАО / ВОГНИЩЕВА ЕПіЛЕПСіЯ / МОЗКОВА ПЕРФУЗіЯ

Аннотация научной статьи по медицинским технологиям, автор научной работы — Макеєв С. С.

The application of single photone emission computed tomography (SPECT) with perfuision radiopharmaceuticals (99mTc-HMPAO) has allowed to expand opportunities of nuclear medicine in diagnostics of the focal brain pathology, including focal epilepsy. Thirty two patients with clinical symptoms of epilepsy were underwent 99mTc-HMPAO SPECT. At a part of these patients was investigated also by EEG, CT and MRI. The general informativity was: SPECT — 84,4%, EEG — 90 %, CT — 52,2 %, MRI — 83,3%. The higher accuracy SPECT in diagnostics of localization of epilepsy focus in comparison with EEG was proven. Best informativity was reached with complex using of various methods of diagnostics.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Похожие темы научных работ по медицинским технологиям , автор научной работы — Макеєв С. С.

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Opportunities of modern single photone emission computed tomography in diagnostics of the focal epilepsy

The application of single photone emission computed tomography (SPECT) with perfuision radiopharmaceuticals (99mTc-HMPAO) has allowed to expand opportunities of nuclear medicine in diagnostics of the focal brain pathology, including focal epilepsy. Thirty two patients with clinical symptoms of epilepsy were underwent 99mTc-HMPAO SPECT. At a part of these patients was investigated also by EEG, CT and MRI. The general informativity was: SPECT — 84,4%, EEG — 90 %, CT — 52,2 %, MRI — 83,3%. The higher accuracy SPECT in diagnostics of localization of epilepsy focus in comparison with EEG was proven. Best informativity was reached with complex using of various methods of diagnostics.

Текст научной работы на тему «МОЖЛИВОСТі ОДНОФОТОННОї ЕМіСіЙНОї КОМП’ЮТЕРНОї ТОМОГРАФії В ДіАГНОСТИЦі ВОГНИЩЕВОї ЕПіЛЕПСії»

88

ÔKpaiHCbKué нeйpoxipypгiчнuй журнйл, №3, 2000

0ÄK 616.853—073.916

Moжливocтi oднoфoтoннoï eмiciйнoï кoмп'ютepнoï тoмoгpaфiï в дiaгнocтицi вoгнищeвoï en^neran

Maêeee C.C.

Iнcтитyт нeйpoxipypгiï iм.aкaд.A.П.Poмoдaнoвa AMH Укpaïни, м.Kиïв, Укpaïнa

Ключовклова: oднoфomoннa емгсшн! кoмn'юmepнa mJOMoгpaфiя (ОФЕКТ), 99мТс-ГМПАО, вoгнuщeвa eniëen-сгя, мoзкoвa nepôy3ia.

Вступ. Зaпpoвaджeння в нeйpopaдioлoгiчнy пpaктикy oднoфoтoннoï eмiciйнoï кoмп'ютepнoï тoмoгpaфiï (OФEKT) cпpиялo знaчнoмy тдви-ш^нню iнфopмaтивнocтi paдioнyклiдниx дocлiд-жeнь y нeвpoлoгiï, нeйpoxipypгiï тa пcиxiaтpiï. Baжливoю пepeвaгoю цьoгo мeтoдy е здaтнicть cпocтepiгaти зa тpивимipним poзпoдiлoм paдioфapмпpeпapaтy (PФП) в oб'eмi, щo дoз-вoляe уникнути мacкyвaльнoгo впливу cyciqrnx ткaнин нa oб'eкт дocлiджeння тa aнaлiзyвaти глибиннo poзтaшoвaнi yтвopeння. Moжливoю вiзyaлiзaцiю циx yтвopeнь poбить зacтocyвaн-ня «мoзкoвиx aмiнiв», якi в paзi iнтpaвeнoзнoгo ввeдeння poзпoдiляютьcя в мoзкoвiй ткaнинi пpoпopцiйнo дo кpoвoпocтaчaння. Öi лiпoфiльнi кoмплeкcи дoбpe пpoникaють чepeз гeмaтoeн-цeфaлiчний бap'ep i пoглинaютьcя мoзкoвoю ткaнинoю вжe тд чac пepшoгo пpoxoджeння чepeз мoзoк, чiткo виявляючи лoкaльнi rnpy-шeння мoзкoвoï пepфyзiï. Haйчacтiшe з тaкиx peчoвин зacтocoвyють 99мTc-ГMПAO (гeкcaмe-тилпpoпiлeнaмiнooкcим).

Зacтocyвaння OФEKT е виcoкoeфeктивним пpи дiaгнocтицi бiльшocтi видiв вoгнищeвoï пя-тoлoгiï гoлoвнoгo мoзкy, в тому чи^ й em-лeпciï.

Haйвищoï iнфopмaтивнocтi OФEKT пpи дiaг-нocтицi eпiлeпciï дocягaють зa yмoви пpoвe-дeння пopiвнянь тaк звaниx iктaльнo/iнтepiк-тaльниx дocлiджeнь [7, 6, 8], o^^ra пiд чac пpиcтyпy вoгнищe eпiлeпciï мae виpaзнy rimp-пepфyзiю, a в мiжпpиcтyпний пepioд, нявпя-ки, — xapaктepнa знaчнa гiпoпepфyзiя [3]. Öe дoзвoляe, пo-пepшe, чито вiзyaлiзyвaти oce-peдки пopyшeнoï пepфyзiï тa, пo-дpyгe, дo-cить точте дифepeнцiювaти вoгнищeвy eпiлeп-аю вщ iншиx вoгнищeвиx пaтoлoгiчниx yreo-pera гoлoвнoгo мoзкy.

3a дaними лiтepaтypи [1, 5, 2], тoчнicть OФEKT пpи дiaгнocтицi вoгнищ пepвиннoï em-лeпciï е знaчнo вищoю, нiж тaкиx мeтoдiв, як eлeктpoeнцeфaлoгpaфiя (EE^, кoмп'ютepнa то-мoгpaфiя (KT) тa мaгнiтнo-peзoнaнcнa тoмoгpa-фiя (MPT). Цiкaвo, щс I. Zahlava [9] oцiнюe мoж-

ливocтi OФEKT y виявлeннi вoгнищeвoï em-лeпciï нaвiть вищ^, нiж пoзитpoннoï eмiciйнoï тoмoгpaфiï ^ET). Лише T. Nagata [4] пoвiдoм-ляе пpo гipшi peзyльтaти OФEKT пopiвнянo з тaкими ПET.

Meтoю нaшиx дocлiджeнь бyлo вивчити мoжливocтi 99мTcГMПAOOФEKT y дiaгнocтицi вoгнищeвoï eпiлeпciï тa виpoбити пoтpiбнi ня-вички po6oto в paзi зacтocyвaння ^oro унь кaльнoгo мeтoдy.

Maтepiaли та методи. 3a дoпoмoгoю 99мTcГMПAO-OФEKT iнтepiктaльнoгo пepioдy бyлo oбcтeжeнo 32 пaцieнти з клiнiчними пpo-явaми eпiлeпciï. Kpiм oднoфoтoннoï eмiciйнoï тoмoгpaфiï, зacтocoвyвaли тaкoж EEГ — y 30 xвopиx, KT — y 23 xmp^x тa MPT — y 6 xbo-pиx. Cepeд ниx бyлo 17 чoлoвiкiв тa 15 ж^к. Cepe^piw вгк cтaнoвив 25 porae (вiд 10 дo 68 po^), пpи цьoмy 75% тщетте були нe cтap-шими зя 30 poкie.

3acтocoвyвaли нaбopи ГMПAO тя eлюaт 99мTc-пepтexнeтaтy виpoбництвa «pklatkm» (Пoльщa). Paдioaктивнy мiткy гoтyвaли вiдпoв-iднo дo вимoг iнcтpyкцiï. Äo дocлiджeння гoтy-вяли xвopoгo: пepeбyвaння в нaпiвтeмнiй кiмнaтi, лeжaчи iз зaплющeними oчимa пpи мяк-cимaльнo мoжливiй тишi пpoтягoм 20 xв (10 xe дo тя 10 xв пicля гн'екц^), з мeтoю oбмeжeння впливу зoвнiшнix пoдpaзникiв ня кipкoвi aнaлi-зaтopи. Miчeний 99мTcГMПAO aктивнicтю 555— 740 мБк ввoдили xвopим iнтpaвeнoзнo зя 10— 30 xв дo тчятку дocлiджeння, якe пpoвoдили ня двoдeтeктopнoмy oднoфoтoннo-eмiciйнoмy тo-мoгpaфi «E.Cam» виpoбництвa «Siemens». У бiль-шocтi (23 xвopим) дocлiджeння пpoвoдили iз зя-cтocyвaнням мaтpицi 64x64 тя в те мeншe 32 пpoeкцiяx ня кoжeн дeтeктop (paзoм 64). У 9 xвopиx зacтocoвaнo мaтpицю 128Ч128 тя в нe мeншe 60 ^oe^^ax ня кoжeн дeтeктop (paзoм 120). Peкoнcтpyкцiю дaниx пpoвoдили зя дoпo-мoгoю фiльтpa Butterworth (piвeнь чacтoтнoгo oбpiзyвaння — 0,5, пopядoк — 7) y aкciaльнiй, фpoнтaльнiй тя caгiтaльнiй пpoeкцiяx бeз то-cлaблeння випpoмiнювaння. Пpoвoдили якicний

MowAueocmi oduofiomoHHoi eMiciuuoi KOMn'mmepuoi moMozpa$ii e diazuocmuöi eozuu^eeoi enwencii

89

aHani3 eMiciMHMX T0M0rpaM, MeToro HKoro 6y.no bmhbmtm ocepeäKM nopymeHHH nep^y3i'i.

Pe3y^bTaTM. 3aranbHa pe3ynbTaTMBHicTb OOEKT äocnrana 84,4%, to6to 3mihm nep^y3ii BMHBnHnM y 27 3 32 XBopMX üpM u^oMy y 20 (62,5%) nauieHTiB Ha ToMorpaMax 6yno noMineHo niTKo oKpecneHi ocepeäKM 3HM»eHoi paäioaKTMB-HocTi pi3Horo cTyneHH BMpa3HocTi. y 7 XBopMX (21,8%) äiarHocToBaHo äinHHKM nopymeHoi nep-^y3ii y BMrnHäi 3oh 3HM»eHoi paäioaKTMBHocTi, oäHaK 6e3 niTKMX o3HaK BorHMmpBocTi. TaKi nopymeHHH 6ynM nomMpeHi 3HanHo 6inbmoro Miporo, mp He äo3BonHno niTKo äiarHocTyBaTM iX Me»i. y 5 nauieHTiB (15,6%) 3MiH BorHMmeBoi nep^y3ii Ha OOEKT He BMHBM.M.

3a äaHMMM EEr, BorHMmpBa eniaKTMBHicTb 6yna y 27 3 30 nauieHTiB (90%). KpiM utoro, y 12 nauieHTiB bmhb.h.m TaKo» cyäoMHy roToBHicTb Mo3Ky.

KT npoBeäeHo 23 XBopMM. y 12 i3 hmx bmhb-neHo BorHMmpBi 3MiHM, mp äo3BonMno ouiHMTM 3aranbHy pe3ynbTaTMBHicTb MeToäy b 52,2% bm-naäKiB. XapaKTepHMM eneMeHToM KT 3o6pa»eH-hh 6yna BiäcyTHicTb äMcnoKauii MeäiaHHMX cTpyK-Typ Ta KoMnpecii mnyHonKoBo'i cMcTeMM.

MPT npoBe^eHo 6 XBopMM, y 5 (83,3%) i3 hmx BMHBneHo BMcoKoiHTeHcMBHi (b pe»MMi T2W) ocepeäKM 6e3 äMcnoKauii MeäiaHHMX cTpyKTyp Ta KoMnpecii mnyHonKoBo'i cMcTeMM. y oäHoro xbo-poro naTonorinHi 3MiHM Ha MP ToMorpaMaX He cnocTepiranMcb

üopiBHroronM 3aranbHy pe3ynbTaTMBHicTb 3a-cTocoBaHMX MeToäiB äiarHocTMKM, Mo®Ha 3a3Ha-

hmtm, mp 3a äonoMororo EEr HaMnaerime (90%) BMHBnHnM BorHMmpBi 3MiHM npM eninencii. Äiar-HocTMnHa TonHicTb OOEKT Ta MPT 6yna Ha6nM-»eHoro i cTaHoBMna 84,4 Ta 83,3% BiänoBiäHo. HaMMeHm iH^opMaTMBHoro b äiarHocTMui eniBor-hm^ BMHBMnacH KT (52,2%).

Cniä 3ayBa»MTM, mp y nacTMHM XBopMX (5) pe3ynbTaTM EEr Ta OOEKT mpäo noKani3auii ocepeäKiB naTonorii He 36iranMcH, oäHaK noäanb-me npoBeäeHHH KT äo3BonHno äoBecTM BMmy TonHicTb eMiciMHoi ToMorpa^ii y ToninHiM äiarHocTMui ypa»eHb nopiBHHHo 3 eneKTpoeHue^a-norpa^iero. KpiM uboro, y 8 XBopMX noKanbHi 3mihm Ha EEr ManM MHo»MHHo-ocepeäKoBMM XapaKTep.

KT Ta MPT bmhbm.mch HaMTonHimMMM y ouiHui po3MipiB yTBopeHb, iX cTpyKTypM, oäHaK yäaBanocH bmhbmtm nMme yTBopeHHH, HKi ManM 3oBHimHi KoHTypM. OOEKT äoBena HM»ny äe-TanbHicTb 3o6pa»eHHH nopiBHHHo 3 KT Ta MPT, ane äo3BonHna bmhb.htm hk oKpecneHi ocepeäKM, TaK i HeKoHTypoBaHi 3ohm nopymeHoi nep-^y3ii, HKi 3a äonoMororo iHrnMX MeToäiB He bmhb-nHnMcH.

y pa3i 3acTocyBaHHH OOEKT, EEr, KT a6o MPT änH äiarHocTMKM BorHMmeBoi eninencii 3a-

ranbHa rn^opMaTMBHicTb Ko»Horo MeToäy He ne-peBMmyBana 90%, ane 3a yMoBM KoMnneKcHoro BMKopMcTaHHH ¿xhh iH^opMaTMBHicTb Ta TonHicTb äiarHocTMKM eniBorHMm; äocHrana 100%.

üiäcyMoByronM oäep»aHi pe3ynbTaTM äocni-ä»eHHH, Mo»Ha 3po6MTM TaKi bmchobkm:

1) OOEKT e HaäiMHMM Ta o6'cktmbhmm 3aco-6om äiarHocTMKM BorHMmeBoi eninencii, 3aranbHa iH^opMaTMBHicTb HKoro cTaHoBMTb 84,4%;

2) OOEKT 3 nep^y3iMHMM paäioiHäMKaTopoM e HaMe^eKTMBHimoro cepeä ToMorpa^inHMX MeToäiB moäo äiarHocTMKM BorHMmeBoi naTonorii, HKa He cynpoBoä»yeTbcH cTpyKTypHMMM 3MiHa-mm Mo3KoBoi TKaHMHM;

3) HaMBMma äiarHocTMnHa iH^opMaTMBHicTb ctocobho äiarHocTMKM BorHMmeBoi eninencii äo-cHraeTbcH 3a yMoBM KoMnneKcHoro 3acTocyBaHHH OOEKT, EEr Ta KT (MPT).

CnMcoK niTepaTypM

1. Abdel-Kayem H.M., Nawaz K., Hassoon M., Rahman M., olofsson O.E. Cerebral perfusion abnormalities in therapy-resistant epilepsy in mentally retarded pediatric patients. Comparison with EEG and X-ray CT. Anon.-76th scientific assembly and annual meeting of the Radiological Society of North America. Kak Brook, IL (USA).—1990.— 331p.: 218.

2. Chung J. K., Kim E. S, Lee K H, Lee S. G, Lee

M.C, Koh C.S. Ictal 99mTc-HMPAK SPECT compared with video EEG monitoring and MRI in localizing the neocortical epileptogenic region. Inter. Symp. on tomography in nucl. med.. Proc. Inter. Symp., IAEA, Vienna.— 1996.— 453 p.: 315—320.

3. Kuncan R. Ictal/postictal SPECT in the pre-

surgical localisation of complex partial seizures. J. of Neurol., Neurosurg. and Psyc.— 1993.—N56.—P.141—148. 4 Nagata T, Tanaka F., Yonekura Y. Limited value of interictal brain perfusion SPECT for detection of epileptic foci. High resolution SPECT studies in comparison with FKG-PET/ / Ann. of Nucl. Med.— 1995.—№ 9(2).—P.59— 63.

5. Rodrigues M, Botelho M.M., Fonseca A.T., Peter

J.P., Pimentel T., Vieira M.R. Combined study of 99mTc-HMPAK SPECT and computerized electroencephalographic topography (CET) in patients with medically refractory complex partial epilepsy. Ann. of Nucl. Med.— 1996.— N10(1)— P.113—118.

6. Runge U; Kirsch G; Petersen B; Kallwellis G; Gaab MR; Piek J; Kessler C. Ictal and interictal ECK-SPECT for focus localization in epilepsy

90

Макеев С.С.

// Acta Neurol Scand.— N96(5).—1997.— P.271—276.

7. Setoain FJ; Arroyo S; Lomena F; Pavfia J; Martinez I; Fuster K; Herranz R. Setoain // 1.Single photon emission computed tomography SPECT in a patient with bilateral temporal seizures: correlation between ictal EEG and postictal/ictal SPECT// Epilepsia.— 1998.—N39(9).—P.1001—1005.

8 Yamaga L.Y. I., Buchpiguel C.A., Hironaka F.H., Kias Neto A.L., Yacubian E, Valerio R, Jorge C. Contribution of 99mTc-HMPAK SPECT in the evaluation of temporal lobe epilepsy. International symposium on tomography in nuclear medicine. Tomography in nuclear medicine. Proc. Inter. Symp., IAEA, Vienna.— 1996.—453p.: 335—345.

9. Zahlava J., Salcmanova Z. Experience with 99mTc-HMPAK brain SPECT in epileptic patients. International symposium on tomography in nuclear medicine. Proc. Inter. Symp., IAEA, Vienna.—1996.—453 p.: 309— 314.

Возможности однофотонной эмиссионной компьютерной томографии в диагностике очаговой эпилепсии

Макеев С.С.

Применение однофотонной эмиссионной компьютерной томографии (ОФЭКТ) с перфузионными радиофармпрепаратами (99мТс-ГМПАО) позволило значительно расширить возможности ядерной медицины в диагностике очаговой патологии головного мозга, в том числе фокальной епилепсии. Методом 99мТс-ГМПАООФЭКТ обследована группа больных (32) с клиническими проявлениями эпилепсии. У части этих больных проведены также ЭЭГ, КТ и МРТ. Общая результативность методов была следующей: ОФЭКТ — 84,4%; ЭЭГ — 90%; КТ — 52,2%; МРТ — 83,3%. Установлена более высокая точность ОФЭКТ в диагностике локализации очагов по сравнению с ЭЭГ. Наивысшая информативность достигалась при комплексном использовании различных методов диагностики.

opportunities of modern single photone emission computed tomography in diagnostics of the focal epilepsy

Makeyev S.S.

The application of single photone emission computed tomography (SPECT) with perfuision radiopharmaceuticals (99mTc-HMPAK) has allowed to expand opportunities of nuclear medicine in diagnostics of the focal brain pathology, including focal epilepsy. Thirty two patients with clinical symptoms of epilepsy were underwent 99mTc-HMPAK SPECT. At a part of these patients was investigated also by EEG, CT and MRI. The general informativity was: SPECT — 84,4%, EEG — 90 % CT — 52,2 %, MRI— 83,3%. The higher accuracy SPECT in diagnostics of localization of epilepsy focus in comparison with EEG was proven. Best informativity was reached with complex using of various methods of diagnostics.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.