Научная статья на тему 'МОДЕРНИЗАЦИЯ ИНФОРМАТИЧЕСКОЙ ПРОГРАММЫ И ВНЕДРЕНИЕ СОВРЕМЕННЫХ ТЕХНОЛОГИЙ В ОБРАЗОВАТЕЛЬНЫЙ ПРОЦЕСС'

МОДЕРНИЗАЦИЯ ИНФОРМАТИЧЕСКОЙ ПРОГРАММЫ И ВНЕДРЕНИЕ СОВРЕМЕННЫХ ТЕХНОЛОГИЙ В ОБРАЗОВАТЕЛЬНЫЙ ПРОЦЕСС Текст научной статьи по специальности «Компьютерные и информационные науки»

CC BY
227
34
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
ИНФОРМАТИКА / ПРОГРАММИРОВАНИЕ / ИКТ / ВИЗУАЛЬНЫЕ ЯЗЫКИ / ИНФОРМАЦИЯ / PYTHON / АЛИСА / СКРЕТЧ

Аннотация научной статьи по компьютерным и информационным наукам, автор научной работы — Арабов Муллошараф Курбонович

Время, в которое мы живем, - это время науки и техники, особенно информационных и коммуникационных технологий (ИКТ). Поэтому подготовка специалистов, отвечающих потребностям рынка труда в различных сферах жизни общества и знающих о ИКТ, является одним из приоритетов. Без начального (школьного) обучения высшие учебные заведения не могут подготовить современных специалистов, конкурентоспособных на рынке труда. Поэтому внедрение современных ИКТ в учебный процесс средних и средних специальных учебных заведений является своевременным шагом. Как известно, в течение нескольких лет в общеобразовательных школах (МТМУ) нашей страны преподаются в основном MS DOS, MS Office, Visual Basic и другие. Изучение этих технологий - это хорошо, но необходимо также повысить мыслительные способности учащихся, потому что освоение любой новой технологии, в первую очередь, помогает мыслительным способностям читателя. Кроме того, на международных соревнованиях проверяются только интеллектуальные способности учащихся. Поэтому предметы, связанные с ИТ, должны преподаваться как точный предмет, с особым акцентом на улучшение интеллектуальных способностей учащихся. Следует отметить, что в последние годы помимо компьютерных наук программированию преподают в большинстве учреждений развитого старана мира. Метод обучения программированию должен быть инновационным. Тем не менее, компьютерные науки также должны быть в центре внимания. В статье рассматриваются методики обучения программированию и информатике в СОШ с использованием новейших технологий в области информационных технологий.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

MODERNIZATION OF THE INFORMATIVE PROGRAM AND IMPLEMENTATION OF MODERN TECHNOLOGIES IN THE EDUCATIONAL PROCESS

The time we live in is the time of science and technology, especially information and communication technologies (ICT). Therefore, the training of specialists who meet the needs of the labor market in various spheres of society and are knowledgeable about ICT is one of the priorities. Without primary (school) education, higher educational institutions cannot prepare modern specialists who are competitive in the labor market. Therefore, the introduction of modern ICT in the educational process of secondary and secondary specialized educational institutions is a timely step. As you know, for several years in general education schools (MTMU) in our country, mainly MS DOS, MS Office, Visual Basic and others have been taught. Learning about these technologies is good, but it is also necessary to improve the thinking ability of students, because mastering any new technology, in the first place, helps the thinking ability of the reader. In addition, at international competitions, only the intellectual abilities of students are tested. Therefore, IT-related subjects must be taught as an accurate subject, with particular emphasis on improving the intellectual ability of students. It should be noted that in recent years, in addition to computer science, programming has been taught in most institutions in the developed world. The method of teaching programming must be innovative. However, computer science also needs to be in the spotlight. The article discusses the methods of teaching programming and computer science in secondary schools using the latest technologies in the field of information technology.

Текст научной работы на тему «МОДЕРНИЗАЦИЯ ИНФОРМАТИЧЕСКОЙ ПРОГРАММЫ И ВНЕДРЕНИЕ СОВРЕМЕННЫХ ТЕХНОЛОГИЙ В ОБРАЗОВАТЕЛЬНЫЙ ПРОЦЕСС»

БА ЗАМОНИ МУОСИР МУВОФЩ ГАРДОНИДАНИ БАРНОМА^ОИ ТАЪЛИМИ ИНФОРМАТИКАИ МАКТАБЙ ВА ^ОРЙ НАМУДАНИ ТЕХНОЛОГИЯМИ

МУОСИР ДАР РАВАНДИ ТАЪЛИМ

Арабов М.К,.

Донишгоуи славянии Россия ва Тоцикистон

Яке аз масъалахои дидактикии информатикаи мактабй - инкишоф алгоритмии хонандагон ба хисоб меравад. Дар замони муосир барои самаранок истифода намудани соатхои дар ихтиёрдоштаи фанни информатика, бояд барномаи таълимй тавре тахия карда шавад, ки диккати асосй ба инкишофи алгоритмй ва зехнии хонандагон равона карда шавад. Махз дар мактаби миёна метавон робитаи байнифанниро таъмин намуда, алгоритмхои гуногуни халли масъалахои математикй, физикй, химиявй ва гайраро ба хонандагон омузонд.

Дар тадкикотхои илмии олимони зиёди илми педагогика ба монанди: А.Г. Гейн, В.Н. Исаков, В.В. Исакова, В.Ф. Шолохович (самаранок истифодабарии гояи барноманависии сохтаёфта), Я.Н. Заделман, Г.В. Лебедов, Л.Е. Самоволнова (кори доимии мантикй(фикрй)), Т.Н. Лебедов (инкишофй зехнии хонандагон тавассути конструктори бозихо), С.В. Илчинко, И.В. Левченко, И.Н. Слинкина (мактаби ибтидой), А.И. Газекина, Л.Г. Лучко (мактаби асосй) масъалаи зехнии алгоритмй дар информатика мавриди бахс карор дода шудааст.

Дар Чумхурии Точикистон низ дар назар аст, ки минбаъд информатика аз синфи якум дарс дода шавад. Бинобар ин, дар маколаи мазкур тарзи дуруст ба синфхо таксим намудани информатика, ки метавонад кобилияти зехнии хонандагонро баланд бардошта, онхоро дар рухияи эчодкорй ва хамкадам бо замона будан тарбия кунад, мавриди бахс карор дода шудааст.

Дар замони инкишофи кайхонии ТИИ ва талаботи замони муосир зарур аст, ки информатика на хамчун фанни чамъиятй, балки хамчун фанни дакик дарс дода шавад. Х,оло мухтасаран масъалахо ва барномахои гуногуни ба синну сол мувофикро, ки дарс додани онхо икдоми саривактист, мавриди бахс карор медихем. Барои ин шакли ба синфхо таксим намудани информатика ва барноманависиро мухтасаран дида мебароем. Дар ин асос метавон барномаи таълимиро тартиб дод.

Синфи 1. Дар ин синф, ки хонандагон кадами нахустинашонро ба мактаб мегузоранд, бояд фанни информатика тавассути достонхои чолиби кутох ва шиносоии хосияти расму тасвирхои гуногун дарс дода шавад. Х,оло якчанд мисоли содаи ба ин синну сол мувофикро меорем [8-10].

Мисоли 1. Элементной х,ар гурух бо хамдигар чй умумият доранд?

Мисоли 2. Байрак;чах,ои зеринро бо ранги мувофик; ранг кунед.

Мисоли 3. Ашёи зиёдатиро хат занед.

Мисоли 4. Бобунах,ои зеринро то охир тасвир кунед.

Тавре ки дида мешавад, бо х,ал намудани ин кобилияти зех,нии хонанда инкишоф ёфта, оиди чизх,ои гуногун маълумот ба даст меорад. Ин таври дарсдих,й завки хонандагонро нисбати ТИИ баланд бардошта, кобилияти дарк ва ба назар гирифтани хдмаи чузъиёти ашёх,о дар онх,о инкишоф медихдд.

Синфи 2. Дар ин синф низ зарур аст хонандагон ба объектх,ои гуногун шинос шуда, хуллосабарориро ёд гиранд. Илова бар ин, бо пайдарпайии ададх,о шинос намудани хонандагон аз манфиат холй нест. Х,оло якчанд мисоли ба ин синну сол мувофикро меорем [8-10].

Мисоли 1. Ашёх,ое, ки аз як чисм (материал) тайёр карда шудаанд, тавассути хат бо х,ам пайваст кунед.

Мисоли 2. Ашёи мувофикро тасвир кунед.

Мисоли 3. Элементх,ои аз руи ягон нишона бо х,ам алокамандро хат кашида, гурух,бандй кунед. Чанд гурух, пайдо мешавад?

Мисоли 4. Номи хонандагонеро нависед, ки:

а) Математика ва забони русиро дуст медоранд.

б) Математика ё русиро дуст медоранд.

Мисоли 5. Се аъзои навбатии пайдарпайии ададии зеринро нависед.

1 5 9 13 17

Дар ин чо хонанда ба ашёи гуногун шинос шуда, оиди онхо маълумот ба даст меорад. Илова бар ин, кобилияти зехнии онхо бо хал намудани ин навъ масъалахо инкишоф ёфта, хулосабарориро меомузанд.

Синфи 3. Дар ин синф метавон хонандагонро ба мафхуми «алгоритм» ошно намуда, алгоритмхои гуногун аз олами вокеиро барои инкишоф додани кобилияти зехнии онхо зарур аст, дарс дод. Илова бар ин, дар ин синф омузондани клавиатура ва кор бо он тавассути барномахои омузишии гуногун (тренажерхо) сари вакт мебошад. Х,оло ба сифати намуна якчанд алгоритмро (мисолро) аз дунёи вокеии ба ин синну сол мувофи; меорем [8-10].

Мисоли 1. Бо тартиби дуруст фармонхои алгоритмро ракдмгузорй кунед.

| | Равен карданн макгуб I I Гузошгани лнфофа дар куттнн пупгга I I Гнрнфтанн макгуб. лнфофа ва тамга О Ибтндо

0 Кушоданн карданн тамга

1 I Баромадан аз хона I I Шнреш карданн лнфофа I I Гуз ошт анн м акту б дар лнф о ф а О Интняо

0 Гузопгганн макгуб

1 I Навнштанн сур ora дар лнфофа

Мисоли 2. Фармонхои сарфиназар шударо навишта, барои схемаи алгоритм хатчахои равишдор тасвир намуда, дар чойхои мувофи; калимахои "Х,а" ва "Не" нависед. Барои фармонхое, ки якчанд маротиба такрор мешаванд, хатти пайвасткунанда кашед.

Мисоли 3. Аз чи сохта шудааст ва чи амалро ичро мекунад? Расми чайникро тасвир намуда, ба саволхо чавоби мувофи; гардонед.

Чойник

Аз чй сохта шудааст? Чй амалро ичро мекунад?

Мисоли 3. Дар ин алгоритм чи гуна шартх,о метавонанд мавчуд бошанд?

Синфи 4. Дар ин синф низ алгоритмх,ои гуногуни нисбатан душвортар бояд омузонда шаванд. Дар ин синну сол хонанда метавонад барномах,ои кор бо клавиатураро омухта, усули расмкашй (дар Paint) ва тах,риргарх,ои матнй ба монанди Wordpad ва MS Word ва инчунин МБ Power Рот1;-ро аз худ кунад. Барои инкишоф додани кобилияти зех,нии хонанда дар ин синну сол якчанд намунаи мисолх,оро меорем.

Мисоли 1. Алй алгоритмро ичро намуда, аз х,ал;ачах,о ахромро сохт. Чанд маротиба тани алгоритм ичро шуд?

Мисоли 2. Алгоритм барои рассомон тавассути блок-схема ва алгоритмх,ои ёрирасон навишта шудааст. Ч,ойх,ои холигии алгоритмро тавре пур кунед, ки алгоритм бо расм

мувофикдт кунад.

Мисоли 3. Хусрав ва Хирсак арчаро ороиш доданд. Хусрав алгоритми "Арча"-ро ичро намуд. Хирсак бошад, пуфакх,оро дар он гузошт. Хусрав ва Хирсак мувофикан чи гуна арчах,оро оро доданд?

Синфи 5. Дар ин синф хонанадагон метавонад аллакай ба барномасозй дар мух,итх,ои визуалии ба Scratch [14] монанд огоз намуда, фармонх,ои асосии барноманависиро тавассути фармонх,ои визуалй аз худ кунанд. Илова бар ин, омузондани мафх,умх,ои асосии информатика, таърихи мошинх,ои электронии хисоббарор (МЭХ) ва асосх,ои Windows зарур мебошад.

^айд кардан бамаврид аст, ки скретч (англ. Scratch, MOA:sknet[) — забони визуалии барномасозй барои навомузон (кудакон) буда, соли 2007 аз чониби дастаи хурди барномасозон барои навомузон (кудакон) дар Институти техникии Массачусетский навишта шудааст. Барномаи мазкурро метавон, ба таври ройгон аз сомонаи расмии он [14] дастрас намуд.

Синфи 6. Дар ин синф метавон ба хонанда барноманависиро дар мух,итх,ои визуалии мисли Alice, Game Marker, GreenFoot, Squeak, Karel, PlayScape, Stencyl, MegaKerma, Baltie,

Mama ва гайра дарс дод. Дар байни ин барномахо забони Alice маъмултар буда, барои омузиш созгор мебошад. Тавассути он метавон бозихо ва аниматсияхои гуногуни ба ин синну сол мувофик тахия кард. Илова бар ин, омузондани системахои хисоб, таърихи МЭХ,, MS Power Point ва асосхои Windows низ дар ин сину сол мувофик мебошад.

^айд кардан ба маврид аст, ки забони Alice [7]- забони визуалй барои омузиши БОН буда, ба таври ройгон метавон онро аз сомонаи расмиаш [13] ба даст овард. Тавассути забони мазкур метавон бо истифода аз 3D-моделхо аниматсияхо ва бозихои компютерй тахия кард. Забони мазкур солхои 90-уми асри гузашта дар Донишгохи Вирчин коркард шудааст. Ибтидо барои навиштани забони мазкур аз забони Питон ва сипас аз забони Java истифода шудааст.

Мавриди зикр аст, ки метавон сар карда аз синфи 7 ба хонандагон барноманависиро омузонд. Махз барноманависй [1-5, 11-12] боиси инкишофи зехнии хонандагон ва ба таври лозимй таъмин намудани муносибати байнифаннй мегардад. Яке аз забонхои содда ва замонавй забони Python [6,15] ба хисоб меравад. Тавассути забони мазкур метавон масъалахои математикй, физикй, химиявй ва гайраро хал намуд. Илова бар ин, забони Python - ро барои омузиши зехни сунъй, тадкикоти илмй, барноманависй барои Windows, тахияи сомонахо ва веб-хизматхо ва гайра истифода намудан мумкин аст. Умуман, забони Python-ро метавон барои тамоми сохахои хаёти чомеа истифода намуд. Забони мазкур ройгон буда, нисбат ба дигар забонхо содда ва осон мебошад.

^айд кардан ба маврид аст, ки омузондани якчанд забони барномасозй дар мактаби миёна шарт набуда, хатто метавонад натичаи баръакс дихад. Бинобар ин, дар мактаби миёна омузондани як забони барномасозй кифоя мебошад. Дар аксари мактабхои Федератсияи Россия ва давлатхои пешрафтаи хоричй дар синну соли мактаби забони барноманависии Python омузонда мешавад. Х,арчанд ки каблан дар МТМУ-и аксари давлатхои пасошуравй забони Паскал забони омузишй ба хисоб мерафт, айни хол чойи онро забони Python банд намудааст.

Синфи 7. Дар ин синну сол метавон ба хонандагон барноманависиро омузонда, алгоритми халли масъалахои соддаи типи begin, integer ва boolean-ро омузонд. Ба сифати забони барноманависй интихоби забони python мувофик мебошад. Иловатан, омузондани мафхумхои асосии информатика, иттилоот, принтерхо, сканерхо ва гайра дар ин синну сол мувофик аст.

Синфи 8. Дар ин синну сол метавон барноманависиро давом дода, хонандагонро бо алгоритмхои шоханок ва даврй бо мисолу масъалахо (типхои if, for, while ва series) шинос намуд. Илова бар ин, омузондани мафхумхои асосии «шабака», «иттилоот» ва гайра дар ин синну сол лозим аст.

Синфи 9. Дар ин синну сол метавон барноманависиро давом дода, хонандагонро бо пайдарпайии додахо, массивхо, зербарномахо, сатру символхо ва файлхо бо мисолу масъалахо (типхои series, array, matrix, procedure, string ва file) шинос намуд.

^айд кардан ба маврид аст, ки барои хонандагони синфи 9 иловатан омузондани фанни информатика ва технологияхои иттилоотиву иртиботй (ТИИ) бо мисолу масъалахо хамчун фанни алохида зарур мебошад. Дар фанни мазкур бояд мавзуъхои монанд ба: микдори параметрхои объектхои иттилоотй, кодиронй ва декодиронии иттилоот, хакконияти мулохизахо, тахлили моделхои содаи объектхо, алгоритм барои ичрокунандахои мушаххас бо микдори кайдкардашудаи фармонхо, алгоритмхои формалии ичрокунандахо, принсипхои сурогагузорй дар интернет, принсипхои чустучуи иттилоот дар интернет, тахлили иттилооти ба шакли схема додашуда, навишти ададхо дар системаи хисобхои гуногун, чустучуи иттилоот дар файлхо ва каталогхо, муайянкунии андозаи файл, сохтани презентатсияхо, коркарди массивхои ва матритсахо, алгоритмхои кутох дар мухити ичрогаркунандахои формалй, чадвалхои электронй (MS Excel) ва пойгохи додахо (MS Access) ва гайра бо мисолу масъалахо дарс дода шаванд. Дар ин чо бояд диккати асосй барои хал намудани масъалахои гуногун равона карда шавад, зеро назария метавонад пас аз як муддати кутох бе амалия аз байн равад. Барои намуна якчанд мисолхои ТИИ-ро меорем.

Мисоли 1. Дар як системаи кодгузории Unicode хар як рамз (символ) 16 бит кодгузорй карда мешавад. Бо назардошти ин муайян кунед, ки матни зерин аз чанд байт иборат мебошад?

Ман барноманависиро дуст медорам ва мехохам барномасоз шавам.

Мисоли 2. Микдори ададхои бутуни x, ки барои онхо нобаробарии зерин ичро мегардад, муайян карда шаванд.

2А16 < х < 618

Мисоли 3. Дар расми зерин схемаи роххои байни шахрхои А, Б, В, Г, Д, Е, Ж ва К оварда шудааст. Тавассути хар як рох танхо бо самти нишондодашуда (стрелка) харакат кардан мумкин аст. Чанд рохи байни шахрхои А ва К, ки тавассути шахри В мегузаранд мавчуд аст?

Мисоли 4. Дар забони дархостхои серверй ба сифати ишорахои амали мантикии "ё" ва "ва" мувофикан рамзхои «|» ва «&» истифода бурда мешаванд. Дар чадвали зерин дархост ва микдори сахифахои ба он вобаста дар интернет оварда шудааст_

Дархост Микдори сахифахои ёфташуда (хазор)

Мургобй&Муш 130

Мургобй|Муш 260

Муш 180

Тавассути дархости "М ургобй" чи кадар сахифаро ёфтан мумкин аст. Бо назардошти он

ки хамаи дархостхо дар як вакт ичро мешаванд

Мисоли 5. Чунин адади калонтарини x -и ба 7 каратиро ёбед, ки барои он мулохизаи зерин хак аст.

(x <112) ва НЕ (x чуфт). Мисоли 6. Ичрокунандаи Алфа дорои се фармон, ки ракамгузорй карда шудаанд, мебошад.

1) Илова кардани b;

2) Бо 3 зарб кардан;

3) Ба 2 зарб кардан.

Дар ин чо b - адади номаълум.

Барнома барои ичрокунандаи Алфа пайдарпайии фармонхо мебошад. Маълум аст, ки барномаи 2113121 адади 3 -ро ба 136 табдил медихад. Адади b-ро ёбед? Х,ангоми дар ин сатх аз худ кардани барномаи таълимии информатика ва ТИИ ва инчунин барномасозй хонанда метавонад мустакилона дилхох технологияро аз худ карда, аз технологияхои муосир дар сохахои гуногуни хаёт истифода намояд.

Синфи 10. Дар ин синну сол метавон барноманависиро давом дода, хонандагонро амиктар ба барноманависй, хусусан, ба воситахои визуалй шинос намуд. Омузондани рекурсияхо, тахлили ифодахо ва гайра низ сари вакт мебошад. Иловатан, омузондани чадвалхои электронй (MS Excel), пойгохи додахо (MS Access) ва асосхои Web-барномасозй тавассути конструкторхо дар ин синну сол лозим аст.

Синфи 11. Дар ин синну сол метавон барноманависиро давом дода, хонандагонро Web-барномасозй дар асоси шаблонхои тайёр ба монанди WordPress ё Joomla омузонд. Илова бар ин, вобаста аз вакт ва хохиши хонандагон метавон дигар воситахои коркарди Web-барномахоро дар асоси забони Python низ омузонд.

^айд кардан бамаврид аст, ки барои хонандагони синфхои 10-11 низ иловатан омузондани фанни информатика ва ТИИ бо мисолу масъалахо хамчун фанни алохида зарур мебошад. Дар фанни мазкур бояд мавзуъхои монанд ба: системахои хисоб, чадвалхои хакконият ва схемахои мантикй, тасвири иттилоот, файлхои системавй, пойгохи додахо, кодиронй ва декодиронии иттилоот, алгоритмхо барои ичрокунандахои формалй, диаграммахо ва графикхо дар чадвалхои электронй, нигохдорй ва равон кардани иттилоот, микдори иттилоот, принсипхои тахияи шабакахои компютерй, микдори иттилооти пайгомхо, графхо, чустучуи рохи кутохтарин дар графхо, шабакахои чустучуй, ифодахои мантикй, стратегияхои бурд ва гайра бо мисолу масъалахо дарс дода шаванд. Дар ин чо низ бояд диккати асосй барои хал намудани масъалахои гуногун равона карда шавад. Х,оло барои намуна якчанд мисолхои информатика ва ТИИ-ро меорем.

Мисоли 1. Барои нигох доштани расми андозааш ба 160 х 160 пиксел баробар бо назардошти он ки расм метавонад 256 намуди рангхоро истифода барад, чй кадар микдори минималии хофиза (бо Кб) лозим аст?

Мисоли 2. Барои алифбои лотинии иборат аз панч харф, ки дар системаи хисоби дуй дода шуда (баъзе харфхо ду бит ва баъзе дигарашон 3 бит), кадом набори харфхоро дар сатри 1100000100110 рамзгузорй кардан мумкин аст?

A b c D e

000 110 1 001 0

Мисоли 3. Дар чойи ходиса чор порчаи когаз пайдо карда шуд. Мутахассисон муайян намуданд, ки онхо IP - сурогаро ифода мекунанд. Криминалистхо ин кисмхоро тавассути харфхои А, Б, В ва Г ишора карданд. IP-сурогаро баркарор кунед. Дар чадвали зерин иттилооти ёфташуда оварда шудаанд._

2.222 .32 22 2.22

А Б В Г

Мисоли 4. Дар сервери school.edu файли rating.net чойгир аст, ки бо он тавассути протоколи http метавон дастрас шуд. Фрагментхои сурогаи файли мазкур тавассути харфхои а, Ь, с... g ракамгузорй шудаанд. Пайдарпайии ин харфхоро ки сурогаи дурусти файлро дар интернет ифода мекунанд, нависед._

a .edu

b School

c .net

d /

e Rating

f http

g

Мисоли 5. Дар терминали TCP/IP никоби шабака адади дуй номида мешавад, ки хар кадом кисми IP-сурога ба сурогаи шабака ва кадом кисмаш ба сурогаи гирех (узел) дар ин шабака чойгиршударо ифода мекунад. Сурогаи шабака дар натичаи амалисозии амали конъюнксияи сурогаи додашуда бо никоби он хосил карда мешавад.

Бо дода шудани IP- сурога гирехи шабака ва никоб сурогаи шабакаро муайян кунед.

IP-сурога 145.92.137.88 Никоб: 255.255.240.0 Х,ангоми навиштани чавоб аз чадвали зерин чор элемети IP-сурогаро гирифта, онхоро бо тартиби мувофи; тавассути харфхо нависед.

A B C D E F G H

0 145 255 137 128 240 88 92

Мисоли 6. Байни нуктахои ахолинишини A, B, C, D, E, F рох сохта шудааст. Масофаи байни онхо дар чадвали зерин оварда шудааст (катакчаи холй рох набуданро ифода мекунад)._

A B C D E F

A 7 3

B 7 2 4 1

C 3 2 7 5 9

D 4 7 2 3

E 1 5 2 7

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.

F 9 3 7

Рохи кутохтарини байни нуктахои A ва F- ро ёбед..

Мисоли 7. Х,амаи калимахои 4 харфа, ки аз харфхои П, Р, С, Т иборатанд бо тартиби алифбо навишта шудаанд. Ибтидои руйхат чунин аст:

1. ПППП

2. ПППР

3. ПППС

4. ПППТ

5. ППРП

Калимаи нахустини бо харфи Р саршаванда дар кадом мавкеъ чойгир аст. Раками тартибии онро муайян кунед.

Мисоли 8. Системам муодилахои зерин чанд хдлли имконпазир дорад?

Х,амин тарик, агар дар муассисахои миёна ва миёнаи касбй бо чунин усул информатика ва ТИИ, инчунин барноманависй дарс дода шавад, пас муассисахои олй низ метавонанд дар навбати худ, мутахассисони ба бозори мехнат чавобгу ва ракобатпазирро тарбия кунанд. Бо дарназардошти норасоии омузгорон, маводи таълимй ва воситахои техникй, шояд, холо дар чунин сатх ташкил намудани дарс душвор ба назар расад, вале метавон батадрич дар оянда бо чунин усул дарси информатика ва ТИИ-ро дарс дод. Агар дар мактаби миёна хонанда аз олами техника ин кадар маълумотхоро аз худ карда тавонад, ба боварии комил метавон гуфт, ки дар чандсолаи наздик хатмкунандагони муассисахои олии кишварамон метавонанд дар бозори мехнати сатхи чахонй мавкеи худро пайдо намуда, бахри баланд бардоштани иктисодиёти кишварамон сахми худро гузоранд.

АДАБИЁТ

1. Абрамов С.А. Задачи по программированию // С. А. Абрамов, Г. Г. Гнездилова, Е. Н. Капустина, М. И. Селюн. - Наука, М., 1988. — 224 с.

2. Абрамян М.Э. 1000 задач по программированию. Часть 1 /М.Э. Абрамян.- Ростов-на Дону. - 2004. - 154

с.

3. Арабов М.К. Мачмуи мисол ва масъалахо аз барномасозй. // М.К. Арабов, М.Ш. Халилова. - Душанбе. ДСРТ, 2018. - 138 с.

4. Арабов М.К. Мачмуи мисол ва масъалахо аз барномасозй. ^исми 2 // М.К. Арабов, М.Ш. Халилова, Ф. Пиров. - Душанбе: ДСРТ, 2019. - 154 С.

5. Арабов М.К. Практикум по программированию //М.К. Арабов, Б.М. Замонов. - Душанбе: РТСУ, 2019. -370 с.

6. Васильев Д.А. Методические особенности изучения языка Python школьниками/Д.А. Васильев//Международный научный журнал «Символ науки». - 2017, №01-1. - С. 170-173.

7. Виртуальные миры Алисы / Электронный ресурс. Режим доступа: [http://621. metallo stroy. ru/Alice/studie s_2%20. htm]

8. Горячев А.В. Информатика 1 кл.: учеб. для организаций, осуществляющих образовательную деятельность, в 2 ч. Ч. 1./А.В. Горячев, КИ. Горина, Т.Ю.Волкова. - Изд. 3-е, испр.- М.: Баласс, 2015. - 64 с.

9. Горячев А.В. Информатика 2 кл.: учеб. для организаций, осуществляющих образовательную деятельность. В 3 ч. Ч.1./А.В. Горячев, Н.И. Суворова. - Изд. 2-е, испр.- М.: Баласс, 2015. -86 с.

10. Горячев А.В. Информатика 3 кл.: учеб. для организаций, осуществляющих образовательную деятельность. В 3 ч. Ч.1./А.В. Горячев, К.И. Горина, Н.И. Суворова. - Изд. 3-е, испр.- М.: Баласс, 2015. - 64 с.

11. Дженжер В. О. Место программирования в курсе информатики начальной школы/В.О. Дженжер // Вестник ОГУ. - 2010, №9 (115). - С. 154-159

12. Златопольский Д.М. Я иду на урок информатики: Задачи по программированию. 7-11 классы. Книга для учителя/Д.М. Златопольский. — М.: Первое сентября, 2001. — 208 с.

13. Официальный сайт Alice / Электронный ресурс. Режим доступа: [http://www.alice.org/index.php]

14. Сайт проекта Scratch [Электронный ресурс]. - URL: http://www. scratch.mit.edu (дата обращения: 27.06.2020).

15. Сорокина Н.А. Python как основной язык программирования в средней школе/Н.А. Сорокина // Молодой ученый. - 2019, № 5 (243). - С. 15-16.

МОДЕРНИЗАЦИЯ ИНФОРМАТИЧЕСКОЙ ПРОГРАММЫ И ВНЕДРЕНИЕ СОВРЕМЕННЫХ ТЕХНОЛОГИЙ В ОБРАЗОВАТЕЛЬНЫЙ ПРОЦЕСС

Время, в которое мы живем, - это время науки и техники, особенно информационных и коммуникационных технологий (ИКТ). Поэтому подготовка специалистов, отвечающих потребностям рынка труда в различных сферах жизни общества и знающих о ИКТ, является одним из приоритетов. Без начального (школьного) обучения высшие учебные заведения не могут подготовить современных специалистов, конкурентоспособных на рынке труда. Поэтому внедрение современных ИКТ в учебный процесс средних и средних специальных учебных заведений является своевременным шагом. Как известно, в течение нескольких лет в общеобразовательных школах (МТМУ) нашей страны преподаются в основном MS DOS, MS Office, Visual Basic и другие. Изучение этих технологий - это хорошо, но необходимо также повысить мыслительные способности учащихся, потому что освоение любой новой технологии, в первую очередь, помогает мыслительным способностям читателя. Кроме того, на международных соревнованиях проверяются только интеллектуальные способности учащихся. Поэтому предметы, связанные с ИТ, должны преподаваться как точный предмет, с особым акцентом на улучшение интеллектуальных способностей учащихся.

Следует отметить, что в последние годы помимо компьютерных наук программированию преподают в большинстве учреждений развитого старана мира. Метод обучения программированию должен быть инновационным. Тем не менее, компьютерные науки также должны быть в центре внимания. В статье рассматриваются методики обучения программированию и информатике в СОШ с использованием новейших технологий в области информационных технологий.

Ключевые слова. Информатика, программирование, ИКТ, визуальные языки, информация, Python, Алиса, Скретч.

Сведения об авторе:

Арабов Муллошараф Курбонович - кандидат физико-математических наук, кандидат физико-математических наук, Российско-Таджикский славянский университет, доцент кафедры информатики и информационных систем, адрес: 734025, Республика Таджикистан, Душанбе. Душанбе, ул. Мирзо Турсунзода, 30. Тел: (+992) 907380099, E-mail: cool.araby@mail.ru

About the author:

Arabov Mullosharaf Kurbanovich - Candidate of Physical and Mathematical Sciences, Russian-Tajik Slavic University, Associate Professor, Department of Informatics and Information Systems, address: 734025, Republic of Tajikistan, Dushanbe. Dushanbe, st. Mirzo Tursunzoda, 30. Phone: (+992) 907380099, E-mail: cool.araby@mail.ru

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.