CC BY
35
УДК 61(07)
Е.Н. СРАУБАЕВ, С.Р. ЖАКЕНОВА, Н.У. ШИНТАЕВА, А.О. ДАУЛЕТОВА, Б. СЕРИК, Н.Ж. ЕРДЕСОВ
Караганды мемлекетт'к медицина университет'1, ецбек гигиена, кэабi аурулар, балалар жэне жасесЫр'тдер гигиена кафедрасы
КММУ ЕЦБЕК ГИГИЕНАСЫ КАФЕДРАСЫНДА Б1Л1М БЕРУ ПРОЦЕС1Н1Ц САПАСЫН БАС^АРУДЫ
ИННОВАЦИЯЛЫ^ БАГЫТТАУ
«ЦММУ ецбек гигиенасы кафедрасында бiлiм беру процесiнiц сапасын басцаруды инновациялыц багыттау» тацырыбында берлген мацалада бYгiнгi KYнi Цазацстан Республикасы тутынушылар к^щгын цоргау Агенттiгi керсетет'ш цызметтер'ш'щ сапасын жацсартуга багытталган KYPделi ц^рылымын модернизациялаудыц мацызды сатыларыныц бiрiн бейнелейдi.
ТYйiндi создер: оцытудыц белсендi эд'1стер'1, инновациялыц технологиялар, оцу технологиялары, кэаби компетенттл'к
Мркпе. ^аз1рп уак;ытта ж^мыс ктеушл халы;тыц денсаулыгын, ецбек ресурстарын са;тау Ресей Федерациясы сия;ты ^аза;стан Республикасында да елдщ мемлекетпк элеуметлк саясатыныц басымдылыгы ретiнде ;арастырылуы тиiс. Ецбек медицинасы ЖYЙесi мен ^лтты; багдарламаларды к^руга, шыгаруга ^сынылган, ягни биылгы жылдыц мамырында денсаулы; са;таудыц БYкiлэлемдiк ассамблеясымен ;арастырылган 2006 жылдыц тамызында жасалган «2008-2017ж.ж ж^мыс iстеушiлердiц денсаулыгы бойынша жаhанды; жоспардыц эрекет етуЬ> ДД¥ жобасы жасап шыгарылган. [9]
^аза;станда инновациялы; инфракдоылымды кдоу, ягни ;огамныц барлы; субъектiлерiмен, бiрiншi кезекте медициналы; бiлiм беру жэне еркш нары;ты; ;атынас жагдайында ;огамныц барлы; субъектiлерiмен езара эрекеттесу мен зерттеушiлiк белсендiлiгiн арттыра отырып, студент жастарды зерттеу процестерiне ;атыстыру жолымен гылым саласында оны белсендi пайдалануын ;арастырады.[1,2,3,4] Бiздiц республикамыздагы медициналы; бiлiм беру реформасы ец алдымен, сапалы медициналы; кемек керсете алатын жогаргы кэсiби компетенттiлiгi бар бэсекеге ;абтетп мамандарды дайындауды жэне тэжiрибелiк денсаулы; са;тауга барынша жа;ын бiлiмдi алуды кездейдi. [5,6,7]
М^нымен инновациялы; инфракдолым «инновация» бiртYтас ЖYЙесiн ;олдауды ;амтамасыз ете, денсаулы; са;тау елiмiздiц ^лтты; экономикалы; доктринасыныц бiр белт болуы тиiс, ягни елдiц кепсалалы экономикасыныц жалпы кдоылымында «бэсекеы» жэне ;амтамасыз етушi технологияны пайдалануды б1руак;ытта талап ететiн гылыми зерттемелердiц
коммерциализациясына кдоуды болжайды. [7,8] Президентiмiз Н.Э.Назарбаев белплеген ^за; мерзiмдi басымдылы; «Денсаулы;, Салауаттылы;, Бiлiм беру» призмасы ар;ылы «Инновация жэне бэсеке» принципiн ;арастыру Болон декларациясыныц негiзiнде гылым жэне медициналы; бiлiм беру секторы Yшiн БYкiлэлемдiк Сауда ¥йымыныц, Кедендiк Одагыныц бiрынí'ай кецiстiгiнде нары;ты; (;огамды;) ;атынастардыц орта;тасуын керсетедi. [10,11,12] ЖОО бЫм беру процесiнiц жетiлдiрiлуi инновациялар (жаца енпзулер) негiзiнде сапа менеджментi ЖYЙесiнiц кдоамына енгiзу ар;ылы iске асырылуы тиiс. ЖОО сапа менеджментi ЖYЙесiн жасау мен енгiзу инновацияларды енпзудщ куатты ынталандырушысы болып табылады. «Yнемi жа;сарту» приципiн iске асыру тек педагогикалы; инновациялардыц мойындалуын гана емес, сонымен ;оса, олардыц бiлiм беру процесше белсендi енгiзудi талап етедГ [14,15]
Соцы жылдары жогары о;у орындары студенттерiне медициналы; бiлiм беруде а;парат алу технологияларында, келемЫде,о;ыту формасыныц инновациялы; езгерiстерi YДемелi етiп жатыр. Бiлiктi мамандарды дайындау ^лт денсаулыгыныц кепiлi, халы;тыц сапалы медициналы; кемек алуын ;амтамасыз етудiц ;ажетт жагдайы болып табылады. Ецбек гигиенасы кафедрасындагы оку-тэрбиелт процесiндегi бетб^рыс, Караганды мемлекетпк медицина университетшщ бас;а кафедраларындагы сия;ты, ^аза;стан Республикасы медициналы; жэне фармацевтикалы; бiлiм беруiн реформалау концепциясына непзделедГ Жас маман болудыц негiзiн ;алаушы, кэсiби дагды-машы;тарын дамытудыц жэне ;алыптастырудыц мэнi, ол оныц профильдi кафедраларда о;у кезецiнде ететiн мектеп, олардыц ортасы,тэжiрибесi,салттары болып табылады. Б^л зерттеудi ЖYPгiзу MYмкiндiгi мемлекеттiк тiркелуi № ГР 0112РК00416, К;ММУ Еалымдар Кецеамен бекiтiлген «^аза;станда инновациялы; инфракдоылымды кец ау;ымды ;олдану ма;сатымен халы; (адамды; капитал), бизнес пен гылым жэне медициналы; бЫм берудiц серiктестiк жолдарын жасау» гылыми-техникалы; жобасына негiзделдi.
Зерттеу максаты. Нары;ты; жагдайында гылым мен медициналы; бiлiм берудiц сапасын арттыру жолдарын жасау. Мшдетгерк
1. Медициналы; бiлiм беру жэне гылым саласындагы нары;ты; езара ;атынастар дамуыныц халы;аралы; тэжiрибесiн талдау.
2. Бектлген регламентке сэйкес медициналы; бiлiм беру мен гылымын дамыту MYMкiншiлiктерiн зерделеу.
3. Медициналы; бЫм беру жэне гылым саласында студент жастардыц инновациялы; инфракдоылым MYMкiншiлiктерiн алу перспективаларын багалау. Материалдар мен эд^ер. «Инновация жэне бэсеке» принципiн зерделеу статистикалы; на;тыланган респонденттер саны гуманитарлы пэндерде о;итындар -70%, жэне профильдт пэндерде -30% о;итындарга арнайы жасалган сауалнама бойынша ЖYPгiзiлдi. Нэтижелер. Кез келген пэн кептеген гасырлар бойы шыгарылган бiр;алыпты бiлiм ЖYЙесiнен тирады. Сонды;тан студенттердiц о;итын пэншщ тек прагматикалы;, танымды; жагын гана емес, сонымен ;оса, эстетикалы; жагын да сезiнуi мацызды. Медициналы; ЖОО б^л мэселенi шешудiц мацызды ролi ецбек гигиенасына тэн. Ецбек гигиенасы кэаби аурулар мэселелерЫ жемiстi шешудi ;амтамасыз етуге бейiмделген гылыми пэндердщ iшiндегi жетекшi орындардыц бiрiн алады. Б^л пэн ЖОО о;ытылатын,
профилактикалык пэндердщ бeлiгi болып табылады. Окытушылар дэрктт жэне тэжiриелiк сабактарга ерекше кецт бeледi.Дэрiстердi оку кезiнде психологиялык рстаным жагынан аса тиiмдiсi мэселелi дэрiстердi айкын TYсiндiрмесiмен коса, мультимедиялык
презентацияларды пайдалану болып табылады. Мэселелi дэрктер студент алдына тек мэселенi гана емес, сонымен коса, оку багдардамасыныц кандай да бiр сррактары бойынша ец сощы гылыми акпараттарды береди инновация аркылы медициналык бiлiм беруд жетiлдiруде жанды кызугышылыгын тудырады, пэнге деген ыкыласы, ойлау кабтетЫ дамытады,танымдык кызметш дагдыландырады. Окытудыц техникалык к^ралдарын пайдалану ец алдымен, компьютерлiк кернекЫктер, мультимедиялык презентациялар баяндалатын дэрiстер келемш арттыруга, керсету процесiнде субъективтi факторлардыц эсерiн
темендетуге, кeрсетiлу сапасын жаксартуга MYмкiндiк бередi. Дэрiстi оку процесшде к¥нды кeрнекiлiк материалдарды пайдалану студентке жркпалы аурулардыц сурет-бейнесiн жаксы мецгеруге, рксас баска аурулармен ажырату диагностикасын ЖYPгiзуге MYмкiндiк бередi. Ецбек гигиенасы кафедрасында эр TYPлi eндiрiстiк жагдайлар кезiндегi фотосуреттердi керсету колданылады, брл ез алдына студенттердiн кабылдау сапасына, дэрiстiк материалды жаксы есте сактауга кемек бередi. Дэрiстiк процесс кезЫде мрндай мультимедиялык сдайдтарды пайдалану кажетт материалды кабылдаудыц жаца сапалы децгейш жогарлатты. Бiздiн кезкарасымыз бойынша, жаца материалдыц мацыздылыгын ашуга MYMкiндiк беретш, сэйкес TYсiндiрмелерi бар кeрнекiлiктердi беру, сосын оны мультимедиялык TYPДе керсету аркылы жаксы нэтижеге кол жетмзшедГ
Осылай, мультимедиялык формада кeрсетiлiмдердi пайдалана, жрмыс iстеушiлер организмiне eндiрiстiк факторлар эсершщ эрекеттесу механизмiн окыту, ягни брл механизмдер кезенiмен талкыланып, косымша кецес беруден кейiн, материалдыц игертуше кол жеткiзiлетiнiн кeрсеттi.
Тэжiрибелiк жрмыс - окытушыныц жетекшiлiгiмен жэне алдын ала белгiленген жоспар бойынша студенттердщ тэжiрибелердi жасап, белгiлi бiр тэжiрибелiк тапсырмаларды орындау процесiнде жаца материалды кабылдап, ргынатын окыту эдiсi.
Жаца материалды ргыну максатымен тэжiрибелiк сабактарды ЖYPгiзу келесi эдiстемелiк тэсiлдерден тррады:
1) сабак такырыбын кою жэне тэжiрибелiк жрмыстыц мiндеттерiн аныктау;
2) тэжiрибелiк жрмыстыц ретiн немесе оныц жеке кезендерiн аныктау;
3) студенттердщ ттелей тэжiрибелiк жрмысты орындауы жэне окытушыныц сабак барысын, техника каутаздтнщ сакталуын бакылау;
4) тэжiрибелiк жрмыстыц корытындысын шыгару жэне негiзгi тржырымды калыптастыру;
Осы мазмрндалгандар тэжiрибелiк жрмыстар окыту эдiсi ретiнде кeбiнесе зерттеушЫк сипатта екенiн кeрсетедi, сондай-ак дидактикада жогары багаланады. Олар студенттiц eндiрiсiк ортага, жрмысшылардыц коршаган ортасына терец кызыгушылыгын оятып, ргынуга талпынып, теориялык жэне тэжiрибелiк мэселелерде алган бЫмдерЫ колдана, шешiм кабылдау, айналадагы крбылыстарды зерделеуге эсер етедi. Брл эдк парасатты, салауатты ойларгадржырымдауда
ркыптылыкка тэрбиелейдГ Зертханалык-тэжiрибелiк жрмыстар студенттердiц казiргi eндiрiстiц гылыми негiздерiмен танысуына, техникалык окыту шартын к¥ра отырып, к¥рал-жабдыктармен жрмыс iстегенде дагды-машыктарын жаттыктыруга эсер етедк Осылайша, дэрiстер, тэжiрибелiк сабактар, жэне аудиториядан тыс шаралар ^ММУ ецбек гигиенасы кафедрасында шешiлетiн, тэрбиелт максат, мiндеттердi iске асыруга Yлкен MYMкiншiлiктер тугызады жэне жогары медициналык бiлiмi бар мамандарды сапалы дайындауды камтамасыз етедi.
^азiрri уакытта технологиялардыц даму темпi пэндк профильдiк бЫмдердщ Yнемi eзгерiсiне экеп соктырады, жэне жогары оку орыны шыгаратын мамандарга жрмыс берушiлердiц талаптары да артады. Бiлiм берудiц мемлекеттiк жалпыга мЫдетп стандарты сабакты ЖYPгiзуде интерактивтi жэне белсендi формалары оку процесiнде кещнен колдануын шамалайды. ^азiрri замангы окытушы ол Yшiн оку материалдарыныц белсендiрiлуi Yшiн акпараттык-коммуникативтi технологияларды тиiмдi пайдалана алуы кажет, электронды оку курсын кррута, оп!те-сервис аркылы студенттер мен эрттест^мен карым-катынас жасай алуы кажет. Б^р сезбен айтканда, окытушылар е-!еагпп технологиясын игере алуы кажет.
Е-!еагпт§ терминi мэселелер мен оларды шешу, жрмысты рйымдастырудыц арнайы эдiстемесi бар,акпараттык жэне электрондык технологияларды пайдалана, жогаргы оку орныныц окытушылары мен студенттерш окытуды шамалайды. Тиiмдi инновациялык бiлiм беру технологиялардыц ЖОО оку процеане енгiзiлуi, сонымен катар окытудыц соцы нэтижелерiн объективтi багалау кэаби компетенттiлiктi калыптастыруды окытудагы екпiндi ыгыстыруга MYMкiндiк бередi.
Болон процесi аясында компетенттiлiкке окыту моделi iске асатын окытудыц барлык багытында колдануга болатын ортак калыптастырылган «Дублиндык» дескрипторлар - багдарламасыныц барлык Yш децгейiн мецгерудщ бiрынí'ай талаптар тiзiмi бар. ^ММУ 051102-«^огамдык денсаулык сактау» мамандыгыныц TYлегi игеруге тиiстi шешушi компетенттЫк болып табылады: биомедициналык гылымдарды бту^ когамдык денсаулыкты баскару мен профилактикалык медицина дагдылары, коммуникативтi дагдылары, командада жрмыс iстеу дагдылары, гылыми зерттеулер дагдылары, профессионализм, Yнемi eзiн жетiлдiру дагдылары. Окытудыц нэтижелерi тек когамдык денсаулыкты баскару жэне мемлекетпк санитарлык эпидемиологиялык кадагалау мiндеттерiн тиiмдi шешу Yшiн кажеттi дагды-машыктар, стандартты бЫмдер жинагын мецгеру гана емес, сонымен коса, жрмыс аткарушылык жэне эр килы KYPДелi жагдайларында багдарлау кабшетшщ дамуы болып табылады. 2013жылдан бастап ^Р МСЭ^ атауы тртынушылардыц кркыгын коргау бойынша ^Р Агенттiгiне езгерттдк Маман eзiнiц кызметiнiц салдарлары туралы бiлуi кажет жэне оларга жауапты болуы тиiс. «^огамдык денсаулык сактау» мамандыгыныц эрекеттеп бiлiм беру багдарламасында студенттi кэсiби дагдылар шецберiне келе-келе, ЖYЙелi TYPДе кiрiстiру принципi кел^ртген. Осылай, студентте денсаулык сактауды рйымдастыру жэне профилактикалык медицина бойынша болашак маманы ретiнде калыптасуына карай «Биомедициналык бЫмдер» компетенттiлiгiн, «Профилактикалык медицина» жэне когамдык денсаулыкты баскару»
дагдысын калыптастырудан басталады, ягни
денсаулыкты баскару жэне кэаби кызме™ен тiкелей байланысты. «Коммуникативт дагдылар» дагдысы когамдык денсаулык сактау маманын кадрларды дайындау сурактарына, кэаби мамандармен езара кец катынаста болуга, медициналык мекемедегi ецбект уйымдастыру, когамдык денсаулыкты баскару процестерш камтамасыз етуге, жауапты шешiмдердi кабылдаудыц тэртiптiк дагдыларына, мемлекеттiк кызметкерлермен т.б езара кэаби карым катынас процесiнде тиiмдi мЫез-кулык дагдыларына бейiмдейдi. «Командада жумыс ктеу дагдысы» компетенттiлiгi KYмэнсiз мацызды, себебi интеграцияныц кажеттiлiгi мен ец эр TYPлi кэсiптегi адамдармен тиiмдi кызметтеспкпен тужырымдалады. «Кэсiби дагдысы»- бул кэаби кызметтщ жогаргы децгежн аныктайтын, ецбект iске асыру барысында езiн саналы езгертетiн жэне дамытатын, кэсiбiне жеке езЫдт шыгармашылык салым ететiн дагды. «Гылыми зерттеулер» дагдысы - бул зерттеушiлiк компетенттiлiгi, ягни зерттеушiлiк технологияларымен, эдiстемелiк бiлiмдерiне шамаланатын, т^лганыц интегративт сипаттамасымен сипатталады.
«^огамдык денсаулык сактау» мамандыгы бойынша медициналык жогаргы оку орын студенттерiн окытудыц KYтiлетiн нэтижелерi когамдык денсаулыкты баскару жэне мемлекетпк санитарлык эпидемиологиялык кадагалау мiндеттерiн тиiмдi шешу Yшiн кажеттi дагды-машыктар, стандартты бiлiмдер жинагын мецгеруiне, сонымен коса, жумыс аткарушылык жэне эр килы KYPДелi жагдайларында багдарлау кабшетшщ дамуына негiзделедi. [13 ]
«^огамдык денсаулык сактау» жэне «Медико-профилактикалык iс» мамандыгы TYлектерiнiц тэжiрибелiк дагдыларын объективтi багалау Yшiн ^ММУ мемлекетпк аттестация кезецнде емтихан екiншi жыл объективтi к¥рылымданган тэжiрибелiк емтихан TYPiнде ЖYPгiзiледi. (О^ТЕ) «^огамдык денсаулык сактау» мамандыгыныц студенп^ арасында еткiзiлетiн О^ТЕ когнитивтi жэне психологиялык домендердi багалауга MYмкiндiк бередi. Когнитивтi домен - интеллектуалды кабiлеттiлiктi керсететiн, окытудыц непзп доменi. Бiрак психомоторлы домен аса мацызды, ягни соцы (аякталган) кезецде 5 жыл бойы студенттердi неге окытканын, ненi Yйренгенiн бiлдiредi. Жогарыда айтылгандардан баска, О^ТЕ емтихан тапсырушыныц осындай мацызды жагдайларда стандартты емес шешiмдердi кабылдауга MYMкiндiк бередi. ^азакстанда медициналык бiлiм берудi жетiлдiру процеа еуропалык стандарт ЖYЙесiне дэрiгерлердi дайындау интеграциясы тендециясыныц контекстiнде ЖОО профессорлык-окытушылык к¥рамыныц алдына басты жэне пейiлдi максаттарды койды, ягни оныц есебшде окытудыц кредитты-модульды ЖYЙесiнiц талаптарына сэйкес диплом алды децгейде медициналык бЫм беру сапасын камтамасыз ету. Жогары медициналык бЫм беру ЖYЙесiнде бул максатты iске асыру окыту эдiстемелерi мен интерактивтi формаларды колдану механизмЫе мiндеттi екпiндеу жагдайында ец соцында жогары кэсiби, казiргi уакыттагы бYкiл талаптарга жауап беретiн, бэсекеге кабтетп мамандарды алуга MYMкiндiк бередi. О^ТЕ ету Yшiн кафедралар 5 профильдт пэннiц «Ецбек гигиенасы», «Тагам гигиенасы», «Коммуналды гигиенасы», «Балалар жэне жасеспiрiмдер гигиенасы» жэне «Эпидемиология» тэжiрибелiк тапсырмаларын
камтитын, 8 бекет жасап шыгарылган. Жаксы к¥рылымданган О^ТЕ тэжiрибелiк компетенттЫкт багалау Yшiн валидтiлiк жэне айкындылыктыц жогары децгейiн камтамасыз етедi. Бага критерийлерi бар эрбiр бекеттiц тапсырмаларын накты, рет-ретiмен орындау тэртiбiнен туратын багалау кагазы, емтихан алушыларга барлык сыналатындарды объективтi аттестациялауга MYMкiндiк бередГ Студенттердiц алган нэтижелерiн нактылау шарасы -барлык бекеттердi етiп болган соц, емтихан алушылардыц кортындыларды талкылау болып табылады. Будан баска, О^ТЕ осы саладагы мамандар мен маман еместер арасында Yлкен айырмашылыктарды жасамай, нэтижелердi
интерпретациялау бойынша емтихан алушыныц жумысын тиiмдiлiгiн идентификациялайды. Осы эдктеме бойынша емтихан еткiзудiц жаксы жагы катац шектелген уакыт болгандыктан, ягни кыска кезецде, бiруакытта барлык 5пэн бойынша кеп келемдегi студенттердiц бЫмЫ багалау болып табылады.
Осылайша, О^ТЕ объективтiлiктi,баFалаудыц бiрынгай ЖYЙесiн, емтихан алуышыныц да, аттестацияланушыныц да эрекетiнiц стандартизациясын, камтамасыз ете, емтихан тапсырушы студенттердщ соцы нэтижелерiнiц аныктылыFын жаксартады.
ЖОО окытудыц соцы нэтижелерш баFалауды осы эдк аркылы эрi карай жетiлдiру, колдану орныкты жэне перспективтi деп есептеймiз.
^азакстанда бiрнеше жылда элемдт Fылыми кецiстiгiнде еркiн баFдарлай алатын, жаца форматтаFы жас Fалымды сапалы дайындауга баFытталFан,казiргi заманFы докторантура моделi iске асырылады. ^араFанды мемелекеттiк медициналык университетпц алдыщы катарлы Fылыми-бiлiм беру технологияларын енгiзу Yшiн жеткiлiктi материалды-техникалык базасы, профессорлык-окытушылык курам инфракурылымы бар. Медицина Fылымдарыныц ец басты баFыттарыныц саласында магистрлiк жэне докторлык жумыстарды дайындауга ^ММУ Fылыми-зерттеу орталыFыныц базасында K¥PылFан зертхана ыкпалын тигiзедi. БYгiн университет саясаты халыкаралык байланыстары терецдетуге баFытталады. Медициналык бiлiм беру жэне FbmbiM саласында мамандарды дайындау y^1^ меморандумдар,халыкаралык баFдарламаларды,
семинар,конактык дэрiстер мен масстер-класстарды дамыту, Америка,Азия,Еуропа елдерi катарындаFы оку мекемелерiнiц интеграциясы мен академиялык алмасулар тужырымдалады. Шетелдiк стажировкалар, шетелдщ атакты Fалым-профессорларымен оку сабактары жэне кецестер - бул PhD докторантурасыныц айтыссыз артыкшылыктары.
Бiздiц ЖОО Болон декларациясыныц базалык принципi жэне PhD докторларын дайындау баFдарламасыныц сапасын колдау ретiнде халыкаралык кецiстiктi куру максатымен кейiнгi кужаттары мен докторлык дэрежен алудыц жалпы критерийлерiн бекiту колданFан, Докторлык мектеп ЖYЙесiн ныFайту Y^irn кiлттiк аспект -Fылыми зерттеулердеп улттык басымдылыкка айналуы. Кептеген жас талымдарда Fылыми зерттеулердi игеру даFДылары жок. Бiздiц ЖОО Fылыми-техникалык баFдарламаларды орындауда, грант аясындаFы сиякты докторанттардыц катысуы мiндеттi шарт болып табылады. Соцы жылдардаFы медициналык бiлiм беру мен фармациялык бiлiм беру жаFдайын талдай келе, келесi тенденциялар байкалады: медициналык спецификаны ескере, медициналык бЫм берудiц нормативтi-кукыктык базасын куру, медициналык ЖОО
оку-клиникалык; орталыгын ;уру; дамыган елдердщ тэжiрибесiн ескере, шыгарылган 2006жылдыц мемлекеттiк жалпыга мшдетп медициналы; жэне фармациялы; стандарттардыц кке асуы, бiлiм берудщ ушсатылы жуйесше ауысуды жузеге асыру, бiлiм берудщ инновациялы; технологияларын енгiзу, БYкiлэлемдiк Медициналы; Бiлiм беру Федерациясыныц халы;аралы; стандарты непзшде аккредитацияныц ултты;, институционалды стандарттарыныц болуы, каржылы; ресурстармен ;амсыздандырылган, денсаулы; са;тау, бiлiм берудi дамыту, ец жа;сы шетелдiк медициналы; мектептерде о;ыган, о;ытушылардыц белгiлi бiр потенциалыныц болуы; «^Р денсаулы; са;тау секторында институционалды реформаны ЖYPгiзудi жэне технологияларды беру» инвестициялы; жобасын iске асыру; Темпус - Жерорта,Батыс Бал;ан, Орта Азия, Шыгыс Еуропа серттес-елдершщ жогаргы бЫм берудi модернизациялау процесiн ;олдауга багытталган, Еуропалы; Ода;тыц бiр багдарламасы, ец бастысы, жогар о;у орыны аралы; ;ызметтес жобалардыц iске асуы. Багдарлама Еуропалы; Ода; пен серiктес-елдер арасындагы жогары бiлiм еру саласында к;ызметтестiктiц кецеюiне, жалпыеуропалы; процестегi серiктес-елдердiц жогары бЫм беру ЖYЙесiне ерiктi интегрнацияга ы;палын тигiзедi. 2007-2013жылдары ^аза;станда Темпус (Темпус IV) багдарламасыныц тeртiншi кезец -2007-2013жылдар. Оныц ;ызметтес непзп ^ралдарыныц iрi -Бiрiккен жобалар, ^урылымды; Шаралар, lлеспелi Шаралар. Б;л халы;аралы; багдарлама аясында ецбек гигиенасы кафедрасыныц барлы; кызметкерлерi оны iске асыруга ;атысады^пнп KYнi кафедра серiктес-елдердiц Италия (Claudio Colosio-Md. PhD, Швеция (Rune Anderson - Professor in Global Health, MD, PhD), Эстония (Martin Hallik - Vice-Rector for Academic Affairs, PhD)
о;ытушыларымен,докторант,магистранттарымен ынтыма;тасады.
«Темпус» хальщаралы; жобасын кке асыру аясында шетелдт серттес-елдердщ ;атысуымен о;ытушылардыц б^л^кт^л^г^н арттыру бойынша ^ыргыз Халы;аралы; жогары медицина мектебi базасында уйымдастырылган Жазгы мектепке кафедраныц о;ытушылар ^рамымен жол ЖYPУ жоспарлануда.
Мамандарды дайындау талабы о;ыту ЖYЙесiнен тыс ;алыптасады.Олар мемелекеттiц жалпы ;огамды; жэне экономикалы; ма;саттарынан шыгады. Сонды;тан жумыс iстеушi персоналдыц Yздiксiз бЫм беруiц дурыс жоспарлау Yшiн шетелдт зерттеушiлер eндiрiстiк мiндеттердi ЖYЙелi талдау ЖYPгiзу негiзiнде усынады,ягни кез келген жумысшы орындау тиiс. Олар
ецбек жагдайы мен мазмунын талдау барысында аны^талады.Жогары кэсiби бiлiм берудi дамуын алдын ала керу, тацдану ;абшет -оныц ;ызметЫщ сэтт болуыныц мацызды шарты. Маманды дайындауда процестер мен мазмунына ;ойылатын талап, теория мен тэжiрибенi салыстырганда алга озушы сипатта болуы тиiс. Бiлiм беру процеане инновациялы; технологияларды енгiзу жэне дамыту о;у процесiн уйымдастырудыц негiзгi кураушы элементтерi болып табылады -бiр-бiрiн толы;тыратын бiрт¥тас компоненттер,бiр-бiрiмен байланысты компетенциялар, кредиттер. Мунымен кредиттер ЖYЙесi о;ытуга компетенттЫкт енгiзгендей, о;у процесiн уйымдастыруда езгерiстердi енгiзедi. Егер о;ытудыц дэстYPлi ЖYЙесiнде «бцлцм беру стандарты-о;у багдарламасы -о;у жэне о;у-та;ырыпты; жоспары-тыцдаушы» байланысы болса, онда жаца ЖYЙеде кредит о;у прооцеан,о;ытушылардыц ;ызметш,ок;ыту багдарламаларын реттейтЫ мацызды бiрлiк болып табылады.
Осылайша, медициналы; жэне фармациялы; бiлiм берудi дамытудыц негiзгi принциптерi: сапа,компетенттi келiс,Fылым,тэжiрибемен интеграция, бэсекеге ;абтеттЫк,элеуметпк жауапкершiлiк болып табылады. Кредиттердi жина;тау ЖYЙесiн ;олдану, о;у процесiнiц модульды уйымдастыруы, Yнемi жоFары децгейдегi кэсiби компетенттiлiкке баFыттауды ;амтамасыз етедi. ^оFамды; денсаулы; са;тау бакалаврына бiлiм беру сапасы Yнемi кафедраныц, ЖОО,барлы; медициналы; бiрлестiктердiц, мемелекеттщ назарында болады. Тек кэсiби бЫм беру мэселесiн кешенд^барлы; баFытта шеше отыра, iс ЖYзiнде медициналы; кадрларды дайындау сапасын, яFни бiлiм беру сапасыныц децгейiн арттыруFа ;ол жет^зуге болады. Нэтиже.
1. Бiлiм беру сапасын ;амтамасыз ету жэне бас;ару ЖYЙесiне
инновациялы; технологияларды енгiзу тутастай жоFары бiлiм берудiц бэсекеге ;абтетп ;аза;станды; ЖYЙесiн ;амтамсыз етуге жэне ^ММУ бэсекеге ;абтетплтн арттыруга ы;палын тигiзедi.
2. О;у процесiнде жацаенпзулер мен инновациялар негiзiнде сапаны бас;ару ЖYЙесiн куру тек Yнемi жа;саруды Fана iске асырып ;оймай, сонымен ;оса, ^Р денсаулы; са;тау ЖYЙесiне мамандарды дайындаудыц сапасыныц жоFары децгежн бас^ар^а ауысу.
3. Халы;аралы; жоFары медицина мектебiнде ПО^ кафедраларынц бЫктЫпн арттыру о;ыту сапасыныц децгейiн арттырута MYмкiндiк бередi.
ЭДЕБИЕТТЕР Т1З1М1
1 Алексеева Л.Н. Инновационные технологии как ресурс эксперимента /Л. Н.Алексеева// Учитель, 2004. - № 3. - С. 78-81.
2 Государственная Программа развития образования РК на 2011-2020 годы. - Астана: 2010.
3 Изтлеуов М.К., Павленко В.П., Назаров З.А., Изтлеуов Е.М. «Инновационные технологии обучения». - Актобе, 2005. - 352 с.
4 Иванова Л.А. История возникновения идеи непрерывного образования и современное состояние проблемы [Электронный ресурс] // Образование: исследовано в мире. URL: http://oim.ru/reader@nomer=490.
5 Kronik A. In leading roles: you, we, he, you, I / A. Kronik, E. Kronic. - New York, 2006. - 106 p.
6 Лысов И. А. Учебные инновационные комплексы как модель устойчивого развития ВУЗа и инновационного предпринимательства// Проблемы современной экономики, N 1 (29), 2009. - С.13-16.
7 Малинецкий Г.Г. Методологические аспекты инновационного развития России /Г.Г. Малинецкий с соавт.//Экономические стратегии, 2010. - № 7-8. - С.23-25.
8 Менин С. Проблемно-ориентированное обучение - Школа медицины, Университет Нью-Мексика, 2007.
9 Измеров Н. Ф. «Национальная программа «Труд и здоровье работающего населения России». // Н. Ф. Измеров, Е. Н. Сраубаев. Материалы II Центрально-Азиатской конф. По мед.образованию «Совершенствованию медицинского образования через инновации» 10-11 октября 2013 г.//Медицина и экология Спец.выпуск,2013. - С. 129-130.
10 Саммит Европейского союза 2000, март [Электронный ресурс] // www.edc.-aes.ru
11 Ситуационная методика обучения: теория и практика / Сидоренко А. И., Чуба В. И. - Киев: Центр инноваций и развития, 2001. - 256 с.
12 Телеуов М. К. Инновационные технологии в обучении и оценке учебных достижений студентов Карагандинского государственного медицинского университета: монография / М. К. Телеуов, Р. С. Досмагамбетова, В. Б. Молотов-Лучанский, А. З. Муратова, А. З. Муратова, И. М. Риклефс, Ш. С. Калиева, В. П. Риклефс - Караганда: 2010. - 118 с.
13 Р. С. Досмагамбетова, М. Г. Калишев, Г.С. Кемелова, и др. «Сферы компетентности выпускника медицинского вуза специальности «Общественное здравоохранение: - Караганда: 2012. - 107 с.
14 Телеуов М.К., Досмагамбетова Р.С., Жакенова С.Р., Калишев М.Г. «Сферы компетентности выпускника Карагандинского государственного медицинского университета: навыки профилактической медицины и управления общественным здоровьем»: - Методические рекомендации. - Караганда: 2010. - 25 с.
15 Гличев А.В. Основы управления качеством продукции / А.В. Гличев. - М.: РИА «Стандарты и качество, 2001 - 416 с.
Е.Н. СРАУБАЕВ, С.Р. ЖАКЕНОВА, Н.У. ШИНТАЕВА, А.О. ДАУЛЕТОВА, Б. СЕРИК, Н.Ж. ЕРДЕСОВ
ИННОВАЦИОННАЯ НАПРАВЛЕННОСТЬ В УПРАВЛЕНИИ КАЧЕСТВОМ ОБРАЗОВАТЕЛЬНОГО ПРОЦЕССА
НА КАФЕДРЕ ГИГИЕНЫ ТРУДА КГМУ
Резюме: Данная статья на тему «Инновационная направленность в управлении качеством образовательного процесса на кафедре гигиены труда КГМУ» отражает один из важных шагов в модернизации всей сложной структуры образовательного процесса на сегодняшний день Агентства по защите прав потребителей, которая направлена на оптимизацию ее деятельности, что в конечном итоге, должно привести к улучшению качества предоставляемых услуг.
Ключевые слова: методы активного обучения, инновационные технологии, технологии образования, профессиональные компетенции.
Y.N. SRAUBAYEV, S.R. ZHAKENOVA, N.U. SHINTAEVA, A.O. DAULETOVA, B. SERIK, N.J. ERDESOV
INNOVATIVE FOCUS IN QUALITY MANAGEMENT OF THE EDUCATIONAL PROCESS AT THE DEPARTMENT
OF OCCUPATIONAL HEALTH OF KSMU
Resume: This article on the topic of "Innovative focus in quality management of the educational process at the Department of Occupational Health of KSMU" represents an important step in the modernization of the complex structure of the educational process to date, the Agency for Consumer Protection, which aims to optimize its operations, which ultimately should lead to an improvement in the quality of services provided.
Keywords: active learning methods, innovative technologies, educational technology, professional competence.
