Научная статья на тему 'МЕСТО И РОЛЬ РАБОЧЕГО ОРГАНА ПО БОРЬБЕ С КОРРУПЦИЕЙ, ОРГАНИЗОВАННОГО В РЕСПУБЛИКЕ УЗБЕКИСТАН'

МЕСТО И РОЛЬ РАБОЧЕГО ОРГАНА ПО БОРЬБЕ С КОРРУПЦИЕЙ, ОРГАНИЗОВАННОГО В РЕСПУБЛИКЕ УЗБЕКИСТАН Текст научной статьи по специальности «Политологические науки»

CC BY
72
18
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Журнал
Review of law sciences
Ключевые слова
коррупция / преступность / должностное лицо / специализированный институт / следствие / превентив / профилактика / предупреждение. / corruption / crime / official / specialized Institute / investigation / preventive / prevention / prevention.

Аннотация научной статьи по политологическим наукам, автор научной работы — Джаббаров Элёр Абдукаримович

в статье рассматривается роль и значение Республиканской межведомственной комиссии по борьбе с коррупцией и рабочего органа Республики Узбекистан, особенности правовой основы и функции специализированных интитутов, созданных в зарубежных странах.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

THE ROLE AND IMPORTANCE OF THE WORKING BODY IN THE FIGHT AGAINST CORRUPTION IN THE REPUBLIC OF UZBEKISTAN

the article considers the role and significance of the Republican interdepartmental Commission against corruption and the working body of the Republic of Uzbekistan, features of legal framework and functions of specialized institutions established in foreign countries.

Текст научной работы на тему «МЕСТО И РОЛЬ РАБОЧЕГО ОРГАНА ПО БОРЬБЕ С КОРРУПЦИЕЙ, ОРГАНИЗОВАННОГО В РЕСПУБЛИКЕ УЗБЕКИСТАН»

THE ROLE AND IMPORTANCE OF THE WORKING BODY IN THE FIGHT AGAINST CORRUPTION IN THE REPUBLIC OF UZBEKISTAN

E.DJABBOROV

Tashkent state University of law, Tashkent, 100047, Uzbekistan

МЕСТО И РОЛЬ РАБОЧЕГО ОРГАНА ПО БОРЬБЕ С КОРРУПЦИЕЙ, ОРГАНИЗОВАННОГО В РЕСПУБЛИКЕ УЗБЕКИСТАН

Э.ДЖАББАРОВ

Ташкентский государственный юридический университет, Ташкент, 100047, Узбекистан

УЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИДА КОРРУПЦИЯГА ЦАРШИ КУРАШИШ БУЙИЧА ТАШКИЛ ЭТИЛГАН ИШЧИ ОРГАН УРНИ ВА

АХДМИЯТИ

Э.ДЖАББАРОВ

Тошкент давлат юридик университети, Тошкент, 100047, Узбекистон

Аннотация: мазкур мацолада коррупцияга царши курашишда Узбекистон Республикасида ташкил этилган Коррупцияга царши курашиш буйича республика идоралараро комиссияси уамда унинг ишчи органи урни ва ауамияти, хорижий давлатларда ташкил этилган махсус ваколатли институтларнинг узига хос жиуатлари, уларнинг ууцуций асослари ва функциялари куриб чицилади.

Калит сузлар: коррупция, жиноят, мансабдор шахс, ихтисослашган институт, тергов щракатлари, превентив, олдини олиш, огощантириш.

Аннотация:в статье рассматривается роль и значение Республиканской межведомственной комиссии по борьбе с коррупцией и рабочего органа Республики Узбекистан, особенности правовой основы и функции специализированных интитутов, созданных в зарубежных странах.

Ключевые слова: коррупция, преступность, должностное лицо, специализированный институт, следствие, превентив, профилактика, предупреждение.

Annotation:the article considers the role and significance of the Republican interdepartmental Commission against corruption and the working body of the Republic of Uzbekistan, features of legal framework and functions of specialized institutions established in foreign countries.

Keywords:corruption, crime, official, specialized Institute, investigation, preventive, prevention, prevention.

Бугунги кунда мураккаблашган ва жадаллашган ижтимоий муносабатларда уюшган ва иктисодий жиноятлар тобора авж олиб бормокда. Хрзирда давлатларнинг мух,им вазифаларидан бири бу давлат бошкаруви тизими ва иктисодиёт асосларига зарба бераётган коррупцияга карши курашиш булиб колмокда.

Коррупциянинг тарихий илдизи маълум бир имтиёзларга ёки макомга эга булиш максадида совга ва адцялар бериш одатларига бориб такалади. Кимматба^о совга бериш бир одамни бошка одамлардан ажратиб турган ва бу совга килувчининг илтимоси ерда колдирилмаслигига ёрдам берган. Шунинг учун бирламчи жамиятларда сардорлар ёки диний рах,намоларга хдцялар бериш одатий х,ол х,исобланган. Бошкарувнинг мураккаблашганлиги ва давлат марказида х,окимиятнинг кучайиши ихтисослашган мансабдор шахсларнинг вужудга келишига олиб келган. Режага асосан ушбу мансабдор шахслар давлат томонидан такдим этиладиган маошларга ишлаши лозим булса, амалда улар уз даромадларини кенгайтириш йулида мансаб ваколатларидан фойдаланиб келишган.

Узбекистон Республикаси Биринчи Президенти И.Каримов таъкидлаганидек, "...коррупция деган бало, яъни порахурлик, таъмагирлик, хизмат вазифасини суиистеъмол килиш каби иллатлар учраб тураётганини инкор этиб булмайди. Конунга зид булган бундай хунук х,олатлар билан муроса килишга чек куйишнинг вакти келди" [1].

Давлатимиз коррупцияга карши курашишда кенг ислох,отлар олиб бормокда. Жумладан, фукаролар давлат учун эмас, балки давлат фукаролар учун хизмат килаётганлиги, миллий конунчиликка х,амда давлат х,окимияти органлари тизимига катта узгартиришлар киритилаётганлиги, давлат хизматларини курсатишда ахборот коммуникация технологиялари имкониятларидан кенг фойдаланилаётганлиги ва бошка катор чора-тадбирлар амалга оширилаётганлиги бунга мисол булади.

Коррупцияга карши ^укукни мух,офаза килувчи ва узини узи бошкариш органлари, фукаролик жамияти институтлари, оммавий ахборот воситалари ва кенг жамоатчилик биргаликда курашса ва унинг олдини олса, самарали булади. Бу борада махсус ихтисослаштирилган институтлар ташкил этиш амалиёти хорижий давлатларда кенг кулланилади.

Жумладан, БМТнинг 2003 йил 31 октябрдаги "Коррупцияга карши Конвенция"си коррупцияга карши курашишда 2 турдаги институтларни ташкил килишни тавсия килади. Булар: коррупцияни огохдантирувчи органни х,амда ^укукни мух,офаза килувчи органлар ёрдамида коррупцияга карши курашувчи орган ёки мансабдор шахсларни жорий килиш.

^укукни мух,офаза килувчи воситалар оркали коррупцияни огохдантиришда х,ам ва унга карши курашишда х,ам турли сох,аларда кенг доирадаги функцияларни жорий килишни талаб килади. Давлатлар томонидан ихтисослашган институтни ташкил килишдан аввал ана шундай функцияларнинг таъсири ва самарадорлигини урганиб чикиш лозим булади. Жумладан:

- сиёсат йуналишини ишлаб чикиш, тах,лилий тадкикот, мониторинг ва координация;

- давлат х,окимиятида коррупцияни огохдантириш;

- укув-тарбиявий ва тушунтириш функцияси;

- коррупцион х,олатларини таъкиб килиш ва тергов олиб бориш каби функциялар шулар жумласидандир [2].

Узбекистон Республикаси Президенти Ш.Мирзиёев 2016 йил 7 декабрдаги Конституциянинг кабул килинганлигининг 24 йиллигига багишланган тантанали йигилишдаги уз маърузасида: "Жамият ривожига гов булаётган яна бир иллат - бу коррупция балосидир. Бундай хатарга карши курашиш максадида якинда конунчилик палатаси томонидан кабул килиниб, Сенатга юборилган "Коррупцияга карши курашиш тугрисида'ги Конунни тезрок амалиётга жорий этиш чора-тадбирларини куришимиз лозим" деб таъкидлаган [3].

Шунга асосан, 2017 йилнинг 2 февралида Коррупцияга карши курашиш буйича республика идоралараро комиссияси ташкил этилди, унинг асосий вазифалари коррупцияга карши курашиш буйича фаолиятни амалга оширувчи ва унда иштирок этувчи органлар ^амда ташкилотларнинг фаолиятини мувофиклаштиришдан иборат. Комиссиянинг ишчи органи функцияси Узбекистон Республикаси Бош прокуратурасига топширилди [4]. Эътиборлиси шундаки, Бош прокуратура факатгина ишчи орган булиб колмасдан, балки коррупцияга карши курашувчи махсус ваколатли орган х,ам х,исобланади.

Коррупцияга карши курашишда, унинг олдини олиш ва профилактика килишда ишчи орган мух,им ахдмият касб этиб, унинг ишчи орган сифатида фаолиятининг асосий йуналишлари Узбекистон Республикаси Президентининг 2017 йил 2 февралдаги "Коррупцияга карши курашиш тугрисида'ги Узбекистон Республикаси Конунининг коидаларини амалга ошириш чора-тадбирлари тугрисида'ги П^-2752-сонли карори билан тартибга солинади.

Хусусан, Карор билан тасдикланган "Коррупцияга карши курашиш буйича республика идоралараро комиссияси тугрисида'ги Низомга асосан ишчи орган комиссия фаолиятини моддий-

техника жихатидан таъминлайди, унинг иш режасини ишлаб чщади, ижросини назорат ^илади, вазирлик ва идоралар билан биргаликда Комиссиянинг ^абул ^илинган ^арорлари ижроси назоратини ва мониторингини олиб боради, Комиссия раисига тегишли ахборот ва таклифларни киритади, келиб тушаётган хат ва хужжатларни куриб чи^ади хамда Комиссия ваколатига кирадиган масалалар юзасидан ^арорлар тайёрлайди, коррупцияга ^арши курашиш буйича таклифлар ишлаб чи^ади, ^онун хужжатларига мувофщ бош^а функцияларни хам амалга ошириши мумкин.

Бош^а давлатларда ташкил этилган комиссиялардан фар^ли уларов, Коррупцияга ^арши курашиш буйича республика идоралараро комиссияда коррупцион жиноятларни тергов ^илиш ваколати берилмаган, у фа^атгина коррупцияга ^арши курашиш буйича фаолиятни амалга оширувчи ва унда иштирок этувчи органлар хамда ташкилотлар фаолиятини мувофи^лаштирувчи орган хисобланади. Биро^ бундай ваколат ишчи органда мавжуд булиб, бу тоифадаги жиноятларни тергов ^илиш учун махсус Уюшган жиноятчилик ва коррупцияга ^арши курашиш бош^армаси мавжуд.

Коррупцияга ^арши курашишда хорижий мамлакатларда ташкил этилган махсус институтлар тажрибасини куриб чи^адиган булсак, бунда махсус маъмурий худуд саналган Гонконгда ташкил этилган комиссия ажралиб туради. Ушбу маъмурий худуд "Transparency International" антикоррупцион ташкилотининг 2017 йилдаги коррупцияни ^абул ^илиш рейтингида 77 балл билан 13-уринни эгаллади [5]. Гонконгнинг коррупцияга ^арши курашиш буйича муста^ил комиссияси (ICAC - Hong Kong Independent Commission Against Corruption) 1974 йилда ташкил этилган булиб, куп функцияларни ^амраб олган институт саналган хамда куплаб Европа давлатларида андоза сифатида олинган. Унинг ваколатларига коррупцион жиноятларни тергов ^илиш ва тезкор-^идирув харакатларни амалга ошириш, коррупцияни вужудга келтирувчи шарт-шароитларни бартараф этиш, ахоли уртасида коррупциянинг о^ибатлари хасида тушунтириш ишларини олиб бориш ва укув машгулотларини утказиш, коррупцияга ^арши курашишни ^уллаб ^увватлашда жамоатчилик иштирокини таъминлаш кабилар киради [6].

Комиссия ташкил этилгандан буён узининг фаолиятини учта йуналиш буйича амалга оширган: коррупцияни огохлантириш, тергов харакатларини олиб бориш хамда тушунтириш ишлари. Комиссия уз фаолиятининг самарадорлигини таъминлаш максадида ^амовда олиш, тинтув ва олиб ^уйиш, активларни мусодара ^илиш ва молиявий маълумотларни олиш каби кенг ваколатлар билан хам таъминланган.

Комиссия раис ва 3та департаментдан иборат: тезкор ишлар буйича Департамент, коррупцияни огохлантириш буйича Департамент, жамоатчилик билан ало^а Департаменти.

Тезкор ишлар буйича Департамент коррупцияга оид шикоятларни ^абул ^илади, куриб чи^ади ва текширади (тергов ^илади).

Коррупцияни огохлантириш Департаменти бош^а органларда коррупция тар^алишини олдини олиш жараёнларини ва амалиётини урганиб чи^ади, тахлил ^илади хамда жамоат ташкилотларнинг суровларига асосан коррупцияни огохлантириш буйича тавсиялар ишлаб чи^ади.

Жамоатчилик билан ало^а Департаменти ахоли уртасида коррупциянинг хавф-хатарлари хасида тарбиявий ва тушунтириш ишларини олиб боради. Коррупцияга ^арши курашиш буйича муста^ил комиссияси алохида давлат органи булганлиги сабабли, унинг хузурида ишчи орган мавжуд эмас, яъни комиссияни хам, ишчи органни хам функциялари ягона бир ташкилотда жамланган.

Бундан таш^ари, Словения ("Transparency International" антикоррупцион ташкилотининг 2017 йилдаги коррупцияни ^абул ^илиш рейтингида 61 балл билан 34-уринни эгаллади) давлатида коррупциянинг олдини олиш буйича комиссия (CPC - The Commission for the Prevention of Corruption of the Republic of Slovenia) 2004 йилда ташкил этилган булиб, ундан давлат ва хусусий секторда коррупция хавфини камайтириш ва уни профилактика ^илиш ма^сади кузланган [7].

Комиссия координацион, тахлилий ва превентив функцияларни бажаради. Комиссия жиноят ишларини тергов ^илиш ва айб эълон ^илиш ваколатига эга эмас. Лекин комиссияга мансабдор шахслар томонидан мол-мулк тугрисида декларация бериш, совгалар олиш, манфаатлар ту^нашувини тартибини белгиловчи ^онун талабларини бузганлик учун маъмурий жавобгарликка тортиш ху^у^и берилган. "Коррупцияни огохлантириш тугрисида'ги Конунга асосан комиссия 200 евродан 42 минг еврогача жарима жазосини ^уллаши мумкин.

Шунингдек, комиссия коррупцияни огохлантириш буйича хал^аро ташкилотлар ва нодавлат ташкилотлар билан хамкорлик ^илувчи марказий орган хисобланади.

Комиссиянинг ху^у^ий асослари 2004 йилдаги "Коррупцияни огохлантириш тугрисида'ги Конун, "Коррупцияга ^арши курашиш буйича комиссия Регламента", "Словения Республикасида коррупцияни огохлантириш тугриси'даги Резолюция (коррупцияга ^арши курашиш буйича Миллий стратегия) хисобланади.

Ташкилий тузилмавий жихатдан комиссия муста^ил конститутцион орган хисобланади, у фа^ат парламентга буйсунади. Комиссия муста^ил орган ма^омига эга булганлиги сабабли у уз функцияларини давлат органларининг исталган бугини хамда суд ва парламентда амалга ошириши мумкин.

Комиссия ^онун билан белгиланган мансабдор шахсларни, хукумат вакилларини, судьяларни, прокурорлар ва парламент депутатларини мол-мулки хавдцаги ахборотларни йигади ва мониторинг ^илиб боради. Мансабдор шахснинг мол-мулки хасида декларацияни топшириш ха^идаги ^онун талабларини бажармаган тавдирда комиссиянинг таклифига кура ва^тинчалик ойлик маоши камайтирилиши ёки / ва лавозимдан озод ^илиниши мумкин. Бундан таш^ари, комиссия давлат хизматчиларига берилган ^онунда белгиланган совгаларни тегишлича са^ланишини назорат ^илиб боради.

Шу тарифа, комиссия мансабдор шахс ёки унинг оила аъзосининг тижорат компаниясини бош^арувида ^атнашиш ху^у^ини берадиган улуш, акция ёки бош^а ху^у^ларига эга булган, шу жумладан бевосита ёки билвосита ^арашли булган компанияларнинг "^ора руйхати"ни юритиб боради.

Ю^орида ^айд этилган функцияларни бажариш учун ^онун билан комиссияга текширув олиб боришида барча давлат ташкилотларига ихтиёрий маълумотларни олиш хасида суровнома жунатиш хамда мансабдор шахсларни тушунтириш беришлари учун ча^иртириш ваколати берилган.

Комиссия таркиби 11 нафар шахсдан иборат булиб, улар комиссия бошлиги ва унинг уринбосари, 3 нафар комиссия аъзолари ва 6 нафар котибият аъзолари ташкил ^илади. Котибият ходимлари молия сохаси ва ху^у^ни мухофаза ^илувчи орган ходимлари, ху^у^шунослик ва ахборот технологиялар мутахассисларидан жалб ^илинган. Комиссия фаолиятини молиялаштириш давлат бюджетидан амалга оширилади.

Бундан таш^ари, хорижий давлатларда коррупцияга ^арши курашиш буйича ташкил этилган комиссиялардан бири бу Австралиянинг Жанубий Уэлс штатини (Австралия "Transparency International" антикоррупцион ташкилотининг 2017 йилдаги коррупцияни ^абул ^илиш рейтингида 77 балл билан 13-уринни эгаллади) коррупцияга ^арши курашиш буйича муста^ил комиссия (ICAC - The Independent Commission Against Corruption New South Wales) булиб, у 1989 йилда ташкил этилган [8]. Комиссиянинг асосий функциялари 1988 йилдаги "Коррупцияга ^арши курашиш буйича муста^ил комиссия тугрисида'ги Конунда белгиланган [9].

Ушбу комиссияни ташкил этишдан ма^сад, 1980 йилларда Янги Жанубий Уэлс штати хукумати, суд хокимияти ва бош^а органларида коррупциянинг ошиб кетиши ва фу^ароларнинг давлат ташкилотларига ишонмай ^олганлиги булган.

Комиссиянинг асосий функциялари давлат тизимидаги коррупцион холатларни фош этиш ва тергов ^илиш, маслахат ва ёрдам бериш ор^али коррупцияни олдини олиш, штат ахолиси орасида коррупция ва унинг о^ибатлари хасида тушунтириш ишларини олиб бориш кабилардан иборат.

Комиссиянинг юрисдикцияси штатдаги барча давлат ташкилотлари, давлат корпорациялари, махаллий кенгашлар, парламент аъзолари, вазирлар, суд органлари ва губернаторларга бундан таш^ари, расмий оммавий вазифаларни бажарувчи шахсларга хам татби^ этилади. Унинг юрисдикцияси полицияга татби^ ^илинмайди, биро^ полиция томонидан коррупцион холат буйича утказилаётган тергов харакатларига ёрдам бериш юзасидан таклиф ^илиши мумкин.

Комиссия 4та асосий булимлардан иборат. Булар тергов, коррупцияни олдини олиш, корпоратив хизматлар, ху^у^ий булимлар. Комиссияда 110га я^ин ходимлар фаолият юритиб келиб, улар тергов, ху^у^, молия, давлат бошкаруви, таълим, ахборот технологиялар ва компьютер криминалистика сохалари мутахассисларидан иборат.

Комиссия уз фаолияти давомида парламент ва комиссия инспекторига хисобдор саналади. Парламентнинг иккита палатасидан ташкил топган ^умита комиссиянинг уз функциялари ва мажбуриятларини лозим даражада бажараётганлигини назорат ^илиб боради.

Комиссия инспектори муста^ил мансабдор шахс булиб, комиссиядан бош^а жойда жойлашган хамда унинг фаолиятини назорат ^илиб боради, унинг фаолияти самарадорлигига бахо беради. Шу каби комиссия ходимлари буйича тушган аризаларни куриб чи^ади.

Ю^оридаги ^айд этиб утилган коррупцияга ^арши курашиш буйича ташкил этилган махсус ихтисослаштирилган инстутларнинг функциялари турли хил булсада, лекин уларни ташкил этишдан давлатнинг ма^сади битта булган, яъни коррупция хавфи даражасини камайтириш ва давлат хизмати фаолиятининг шаффофлигини таъминлашдир.

Кайд этилган давлатларнинг коррупцияга ^арши курашишдаги олиб борган сиёсати хал^аро ташкилотлар томонидан ижобий бахо бериб келинган.

Президентимиз Ш.М.Мирзиёев таъкидлаганидек, "Бизнинг вазифамиз - тупланган тажриба ва илгор хал^аро амалиётга суянган холда узимизнинг таравдиёт ва янгиланиш моделимизни ^атьий амалга оширишдан иборат" [10].

Хулоса ^илиб айтганда, коррупцияга ^арши курашиш сохасида фаолиятни янада яхшилаш учун хал^аро амалиётнинг ижобий жихатларини урганган холда ^уйидагиларга алохида эътибор бериш лозим:

- Коррупцияга ^арши курашиш буйича республика идоралараро комиссияси ва ишчи органнинг коррупцияга ^арши курашишдаги ваколатлари, функциялари ва вазифаларини ^айта куриб чи^иш. Бунда хорижий давлатларнинг ижобий тажрибасида самарали фойдаланиш керак;

- комиссия ва ишчи органнинг фаолияти юзасидан хисобдорлигини таъминлаш ва уларни назорат ^илиб бориш буйича ху^у^ий механизмни шакллантириш мухим ахамият касб этади;

- норматив ху^у^ий хужжатларда ишчи органнинг комиссия фаолиятини моддий техник жихатдан таъминлаши учун пул маблагларини шакллантириш манбалари буйича ани^ нормалар киритиш хамда унинг моддий-техник имкониятларини кенгайтириш лозим;

- ишчи орган томонидан комиссия йигилишларини ташкил этиш, уларни утказиш, давлат дастурлари ижросини мониторинг ^илиб бориш хамда бош^а вазифаларни бажаришдаги фаолиятининг ани^ процессуал тартибларини ишлаб чи^иш керак;

- коррупцияга ^арши курашиш долзарблиги ва ахамиятлилигини инобатга олиб, ишчи органга унга юкланган вазифаларни тули^ ва самарали амалга ошириши учун ^ушимча штат бериш хамда унинг ходимлар билан таъминлаш ма^садга мувофи^ булади.

References:

1. Karimov I.A. Demokratik islohotlarni yanada chuqurlashtirish va fuqarolik jamiyatini shakllantirish -mamlakatimiz taraqqiyotining asosiy mezonidir. T.19. - T., 2011. - B.68.

2. Spetsializirovanniye instituti po borbe s korrupsiyey: obzor modeley Organizatsiya ekonomicheskogo sotrudnichestva i razvitiya. Set po borbe s korrupsiyey dlya stran Vostochnoy Yevropi i Sentralnoy Azii. <http://www.oecd.org/corruption/acn/39972100.pdf>. 2018 yil 25 fevral.

3. Mirziyoyev Sh.M. Qonun ustuvorligi va inson manfaatlarini ta'minlash - yurt taraqqiyoti va xalq farovonligining garovi // O'zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasi qabul qilinganligining 24 yilligiga bag'ishlangan tantanali marosimdagi ma'ruzasi. - 2016. - 7 dekabr.

4. O'zbekiston Respublikasi qonun hujjatlari to'plami. - 2017. - №5. - 62-modda; - №27. - 608-modda; -№37. - 982-modda.

5. https://www.transparency.org.

6. http://www.icac.org .hk/en/home/index.html.

7. https://www.kpk-rs.si/sl.

8. http://www.icac.nsw.gov.au.

9. Nauchno-issledovatelskiy institut akademii gosudarstvennogo upravleniya pri Prezidente Respublika Kazaxstan // Byulleten. - №18. - 2014.

10. Mirziyoyev Sh.M. Erkin va farovon, demokratik O'zbekiston davlatini birgalikda barpo etamiz // O'zbekiston Respublikasi Prezidenti lavozimiga kirishish tantanali marosimiga bag'ishlangan Oliy Majlis palatalarining qo'shma majlisdagi nutqi. - T.: O'zbekiston, 2016. - 56 b.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.