CC BY
1Педагогическая наука и практика
МАМАНДАРДЫҢ АРНАЙЫ ПӘНДЕР
БОЙЫНША КӘСІБИ ҚАЛЫПТАСТЫРУДАҒЫ
БАСТЫ БАҒЫТТАРЫ
Аңдатпа
Бүгінгі таңда білім беруді жаңғырту-заманның
талабы. Болашақ мамандарды даярлауда олардың
кәсіби құзіреттілігін қалыптастырудың маңыздылығы қазіргі таңда жаңа технологиялармен оқыту жүйелі түрде жүргізілуде.Ол үшін студенттердің
кәсіби құзіреттілігін теориялық және тәжірбиелік
тұрғыдан жетілдіру қажет және білім беру ұйымдарына қызмет жасайтын мамандарды қайта оқыту,
интерактивті білім беру, түрлі технологиялық тәсілдер арқылы оқуға деген қолжетімділікті арттыру,
білім беруді жаңғырту сынды мысалдарды айтуға
болады.
Мақала мақсаты-педагог мамандардың кәсіби іс-әрекетінің басты бағыттарын анықтау және
тиімді пайлану жолдарын қарастыру.
Міндеттері:
• білім беру ұйымдарын оңтайландыру және
оқыту үдерісіне қазіргі заманғы әдістемелер мен
технологияларды енгізуін талдау;
• оқу-тәрбие үдерісін жаңғырту және педагогтар
құрамының сапасы;
• болашақ мамандар ақпараттық ортадағы өзіндік жұмысты ұйымдастурға жеткілікті дәрежеде
дайын болуы.
Зерттеу қортындысы: оқу орындарында болашақ
мамандардың арнайы пәндердің көмегімен кәсіби
құзіреттілігін қалыптсарудың сапасы қоғам сұранысына сай болуы ескеріледі.
Аннотация
На сегодняшний день модернизация образования - это требование современности. В статье рассматривается важность формирования профессио
нальной компетенции будущих специалистов. В
настоящее время систематически ведется обучение
новым технологиям. Необходимо теоретическое и
практическое совершенствование профессиональных компетенций студентов, и можно назвать такие
1(39)/2023
Иманбаева С.М.,
арнайы пәндердің
оқытушысы,
Қостанай индустриялықпедагогикалық колледжі,
Қостанай қаласы
Негізгі сөздер: басты ба
ғыттар, кәсіби даярлау,оқу
тәрбие әдістемесі, оқытушы
лар, зерттеушілер, арнаулы
педагогикалық білім.
Ключевые слова: профес
сиональная подготовка, ме
тодика учебного воспитания,
преподаватели, исследовате
ли, специальные педагогичес
кие знания.
Keywords: professional trai
ning, methodology of education,
teachers, researchers, special
pedagogical knowledge.
ТЕОРИЯ И ТЕХНОЛОГИЯ ОБРАЗОВАНИЯ
УДК 377.5
ГРНТИ 14.33.01
45
46
Педагогическая наука и практика
ТЕОРИЯ И ТЕХНОЛОГИЯ ОБРАЗОВАНИЯ
примеры, как переобучение специалистов, обслуживающих организации образования,
интерактивное образование, повышение доступности обучения различными технологическими способами, модернизация образования.
Цель статьи - определить основные направления профессиональной деятельности
педагогических специалистов и рассмотреть пути их эффективной трансформации.
Задачи определены:
• оптимизация организаций образования и анализ внедрения современных методик
и технологий в процесс обучения;
• модернизация учебно-воспитательного процесса и качество педагогического состава;
• наличие достаточной готовности будущих специалистов к организации самостоятельной работы в информационной среде.
Результаты исследования показывают, что качество формирования профессиональных компетенций будущих специалистов в учебных заведениях с помощью специальных дисциплин соответствует потребностям общества.
Annotation
Today, the modernization of education is a requirement of our time. The article considers
the importance of forming the professional competence of future specialists. New technologies
are being systematically trained. Theoretical and practical improvement of professional
competencies of students is necessary, and such examples as retraining of specialists from
educational organizations, interactive education, increasing the availability of training in
various technological ways, modernization of education can be mentioned.
The purpose of the article is to determine the main areas of professional activity of
pedagogical specialists and to consider ways of their effective transformation. The tasks are
defined:
• optimization of educational organizations and analysis of the introduction of modern
methods and technologies into the learning process;
• modernization of the educational process and qualification of the pedagogical staff;
• availability of sufficient readiness of future specialists to organize independent work in
the information environment.
The results of the study show that the quality of the formation of professional competencies
of future specialists in educational institutions through special disciplines meets the needs
of society.
Еліміздегі саяси, экономикалық, мәдени, қоғамдық өміріндегі өзгерістерге сай
жоғары оқу орындары үлкен жауапкершілікті сезініп, өз ісінің шебері, бәсекеге
қабілетті, кең ауқымды, жан жақты дамыған, өзінің әлеуметтік-экономикалық
және рухани дамуының мазмұны мен сипаттарының өзгеруіне және еңбек сапасына талаптың жоғарылуына байланысты өз
ісін жеік білетін, кәсіби білігі мол маман-
дарды даярлауды көзлеп отыр.
Қазақстанда болашақ мамандарды кәсіби даярлаудың қазіргі кезеңдегі жай-күйіне талдау жасауда жоғарғы оқу орындардың алдына әлеуметтік,этикалық,
экономикалық және ұйымдастыру-басқарушылық сауатты мамандарды даярлау
міндеті қойылып отырғандығы анықталды. Педагог мамандардың кәсіби іс-әрекетінің өзіндік ерекшеліктері бар. Мұның
1(39)/2023
өзі оларды жаңа ғылыми-педагогикалық
идеяларды шығармашылықпен қабылдай
алатын, оқыту теориясы мен әдістемесін
игерген кәсіби-педагогикалық құзіреттіліктің жоғары деңгейін меңгерген маман
даярлау мәселесін шешу көзделуде.
Бүгінгі таңда білім беруді жаңғырту-заманның талабы. Болашақ мамандарды
даярлауда олардың кәсіби құзіреттілігін
қалыптастырудың маңыздылығы қазіргі
таңда жаңа технологиялармен оқыту жүйелі түрде жүргізілуде. Ол үшін студенттердің кәсіби құзіреттілігін теориялық
және тәжірбиелік тұрғыдан жетілдіру
қажет және білім беру ұйымдарына қызмет жасайтын мамандарды қайта оқыту,
интерактивті білім беру, түрлі технологиялық тәсілдер арқылы оқуға деген қолжетімділікті арттыру, білім беруді жаңғырту сынды мысалдарды айтуға болады.
Біздің елімізде білім беру жүйесін жаңғырту үш басты бағыттар бойынша жүзеге
асуда. Біріншісі, білім беру ұйымдарын
оңтайландыру және оқыту үдерісіне қазіргі заманғы әдістемелер мен технологияларды енгізу [3].
Екіншісі, оқу-тәрбие үдерісін жаңғырту және педагогтар құрамының сапасын
арттырудың маңызы зор. Арнаулы педагогикалық білім берудің үлгі һ-қалыптарын оқу орындарының оқытушыларының біліктілігін арттыруға талаптарды
күшейті қажет. Әр өңірде педагогтардың
біліктілігін арттыратын интеграцияланған
орталықтар жұмыс істеу тиіс. Үшіншісі,
білім беру қызметтерінін тиімділігі мен
қолжетімділігін арттыру және біліктілікті
жетілдірудің тәуелсіз жүйесін құру қажет.
Нәтижесінде, зерттеу мәселесінің талдауы мен жалпылауны бір жағынан тәжірбие талаптарына жауап беруімен байланысты болады және екінші жағынан осындай
іс-әрекеттің арнайы пәндер арқылы теориялық негізін анықтау деп қарастырамыз
[1]. Сондықтан, білім алушылардың ар1(39)/2023
47
найы пәндері сапалы игеруі-кәсіби қалыптасунынң дамуындағы маңызды процесс.
Осы кезде өзін-өзі басқаруы,арнайы пәндердің инновациялық әдістерді пайдалана отырып өткізлуі-пәнді қабылдауы мен
кәсіби тәжірбиесінде анықталады.
Мамандар даярлауда оқу - тәрбие
үдерісін жаңғырту білім саласына ене
бастады. Мәселен, бүгінгі таңда академиялық еркіндікті дамыту білім беру жүйесін
түбегейлі өзгертті деп айтуға болады. Білім
алушының таңдаған пәні бойынша, мамандығына қатысты сабақтарды меңгеруі
–академиялық еркіндікті басты қағидаты
болып саналады. Білім беру қызметтірінің
тиімділгі мен қолжетімділігін арттыруда
инновациялық технологияларды, компьютер мүмкіндіктерін пайдалану, интерактивті білім беру,қашықтықтан оқыту тағы
басқаларды тәжірбиеге ендіруге баса назар аудару қажет. Ғалым-оқытушылар,
зерттеушілер кәсіптік білім беретін оқу
орындарының жаңашыл оқытушыларменбірлесе отырып инновациялық технологияларды енгізу арқылы студенттердің
интеллектуалдық қабілеттерін арттыруды
көздейді.
Білім беру жүйесінің жаңарту жағдайында кәсіби қызметтің жаңа тәсілдерін,педагогикалық үдеріске қатысушылар арасындағы жаңа қатынас құрылымын игерген
маман даярлануы қажет. Кәсіби құзіреттерді білім беруді ақпараттандыруға байланысты талаптарға сәйкестігі-педагогикалық оқу орындарының түлектері соңғы
уақыттарда бастапқы қолдану дағдыларын
игергенін көрсетәп жүр. Біліктілікті арттыру жүйесі мен түрлі серіктестіктер жобалары жалпы алғанда қызметкерлердің
компьютерлік сауттылығын қамтамасыз
ету міндеттерін орындауға көңіл бөлгенігімен, болашақ мамандар ақпараттық ортадағы өзіндік жұмысты ұйымдастурға
жеткілікті дәрежеде дайын болуы керек.
ТЕОРИЯ И ТЕХНОЛОГИЯ ОБРАЗОВАНИЯ
Педагогическая наука и практика
48
Педагогическая наука и практика
ТЕОРИЯ И ТЕХНОЛОГИЯ ОБРАЗОВАНИЯ
1-нші сурет: болашақ мамандар ақпараттық ортадағы өзіндік жұмысты ұйымдастурға жеткілікті дәрежесінің дайындығын қолдауы
Осыған орай, білім беру жүйесін жаңғырту жағдайында әлеуметтік шындық және
оларды көрсететін тенденциялар өз жұмысының аумағында білікті және кәсәби-педагогикалық мәдениетке ие мамандар
даярлауда олардың меңгеруге тиісті төмедегендей кәсіби құзіреттіліктеріне тоқталамыз.
Кәсіби қалыптастырудағы болашақ манамндардың теориялық білімін тереңдетумен шеберліктің жиынтығын,яғни, кәсіби
орындау әдістеріне үйрену аса маңызды
болмақ [2]. Болашақ мамандардың кәсіби
қалыптасуда төмендегі мәселерге: кәсіби құзыреттікті қалыптастурыдың тиімді
жолдарын айқындай алуға, іс-әрекетті ұйымдаструға қызығушылықтарының басым
болуына; стандартты және стандартты
емес жағдайларда шешім қабылдау және
олар үшін жауапкершілік арту, кәсібиміндеттерді тиімді орындау, кәсіби және жеке
даму үшін қажетті ақпаратты іздеу және
пайлануды жүзеге асыру, кәсіби қызметте
ақпараттық-коммуникациялық технологияларды қолдану; кәсіби және жеке даму
міндеттірін өз бетінше анықтау, өз бетімен
білім алу, біліктілікті арттыруды саналы
жоспарлау; жұмыстың технологиялық
процесін оқу және сызу, сондай-ақ жол ақауларын пайдалану жоспарлары; Қазақстан
Республикасының заңнамасының,нормативтік актілер ме нұсқаулықтардың талаптырын сақтау; ұсынылған жаңа білім
мазмұнын және оны эмоцианалдық көңіл
күймен қабылдауы; шығармашылықпен
болжам жасай білуі мен нәтижеге жетуге
ұмтылысының болуына баса назар аудару
қажет [3].
Кәсіби білімнің қазіргі жүйесі болашақ
мамандар өзінің түсінігімен ғана емес,сонымен бірге басқа да әріптестермен, басшылармен «байланыстыратын» өзіндік
қасиеттерді бағалаумен де байланысты
біліктілігінің рефлексивті құрамдас бөлігін иеленуді талап етеді. Аталған құрамдас
бөлікті жүзеге асыру тиімділігі педагогтың
ойлау, талпыныс пен талдау жасау, өзінің
ұстанымын дәлелдей алуы, ақпаратты сейкесінше қабылдауы сияқты қаситтерге ие
болуымен байланысты. Нәтижесінде: оқу
орындарында болашақ мамандардың арнайы пәндердің көмегімен кәсіби құзіреттілігін қалыптсарудың сапасы қоғам сұранысына сай болуы ескеріледі.
ӘДЕБИЕТТЕР:
1.Қазақстан Республикасында білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы. - Астана 2020.
2.Назарбаев Н.А Қазақстан халқына
арналған «Қазақстан-2050 стратегиясы». Астана, 2012.
3.Тұрғынбаев Б.А. Мұғалімнің шығармашылық әлеуетін біліктілікті арттыру
жағдайында дамыту: теория және тәжірбие. - Алматы, 2005.
1(39)/2023
