Научная статья на тему 'МАКТАБ ЎҚУВЧИЛАРИНИ ЖИСМОНАН ТАРБИЯЛАШДА ЖИСМОНИЙ ТАРБИЯ ЎҚИТУВЧИЛАРИНИНГ ЎРНИ'

МАКТАБ ЎҚУВЧИЛАРИНИ ЖИСМОНАН ТАРБИЯЛАШДА ЖИСМОНИЙ ТАРБИЯ ЎҚИТУВЧИЛАРИНИНГ ЎРНИ Текст научной статьи по специальности «Науки об образовании»

635
76
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
ҳаракат сифатлари / бошланғич синф / естетик онг / жисмоний тарбия дарслари. / attributes of movement / primary class / aesthetic consciousness / physical education classes

Аннотация научной статьи по наукам об образовании, автор научной работы — Улуғбек Муроджон Ўғли Зокиров, Алишер Исломбоевич Султонов

Мақолада жисмоний тарбия ўқитувчиси касбининг долзарблиги, жисмоний тарбия ўқитувчисининг ўқувчилар билан коммуникатив боғлиқлиги, жисмоний тарбия дарси жараѐнида ўқитувчининг спорт ва ҳаракатли ўйинлардан самарали фойдалана олиши ҳамда умумий ўрта таълим мактаби ўқувчиларининг ахлоқий, рухий, эстетик тарбиясида жисмоний тарбия ўқитувчисининг ўрни кўриб чиқилади

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Похожие темы научных работ по наукам об образовании , автор научной работы — Улуғбек Муроджон Ўғли Зокиров, Алишер Исломбоевич Султонов

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

THE ROLE OF PHYSICAL EDUCATION TEACHERS IN THE EDUCATION OF SCHOOLCHILDREN

The article considers the relevance of the profession of a physical education teacher, the communicative connection of a physical education teacher with students, the effective use of the teacher in sports and moving games in the process of physical education lesson, as well as the role of a physical education teacher in the moral, spiritual, aesthetic education of students of the general secondary school.

Текст научной работы на тему «МАКТАБ ЎҚУВЧИЛАРИНИ ЖИСМОНАН ТАРБИЯЛАШДА ЖИСМОНИЙ ТАРБИЯ ЎҚИТУВЧИЛАРИНИНГ ЎРНИ»

ACADEMIC RESEARCH IN EDUCATIONAL SCIENCES VOLUME 2 | ISSUE 6 | 2021

ISSN: 2181-1385

Scientific Journal Impact Factor (SJIF) 2021: 5.723 DOI: 10.24412/2181-1385-2021-6-1119-1123

МАКТАБ УКУВЧИЛАРИНИ ЖИСМОНАН ТАРБИЯЛАШДА ЖИСМОНИЙ ТАРБИЯ У^ИТУВЧИЛАРИНИНГ УРНИ

УлуFбек Муроджон уFли Зокиров

Чирчик давлат педагогика институти укитувчиси

Алишер Исломбоевич Султонов

Чирчи; давлат педагогика институти укитувчиси

АННОТАЦИЯ

Маколада жисмоний тарбия укитувчиси касбининг долзарблиги, жисмоний тарбия укитувчисининг укувчилар билан коммуникатив богликлиги, жисмоний тарбия дарси жараёнида укитувчининг спорт ва харакатли уйинлардан самарали фойдалана олиши хамда умумий урта таълим мактаби укувчиларининг ахлокий, рухий, эстетик тарбиясида жисмоний тарбия укитувчисининг урни куриб чикилади.

Калит сузлар: харакат сифатлари, бошлангич синф, естетик онг, жисмоний тарбия дарслари.

THE ROLE OF PHYSICAL EDUCATION TEACHERS IN THE EDUCATION OF SCHOOLCHILDREN

ABSTRACT

The article considers the relevance of the profession of a physical education teacher, the communicative connection of a physical education teacher with students, the effective use of the teacher in sports and moving games in the process of physical education lesson, as well as the role of a physical education teacher in the moral, spiritual, aesthetic education of students of the general secondary school.

Keywords: attributes of movement, primary class, aesthetic consciousness, physical education classes.

КИРИШ

Узбекистон Республикаси президенти Мирзиёев Шавкат Миромонович томонидан 2017 йил 3 июнда "Жисмоний тарбия ва оммавий спортни янада ривожлантириш чора - тадбирлари тугрисидаги" карори кабул килинди. Карорга биноан жисмоний тарбия ва спортни ривожлантириш, ёшларнинг

ACADEMIC RESEARCH IN EDUCATIONAL SCIENCES VOLUME 2 | ISSUE 6 | 2021

ISSN: 2181-1385

Scientific Journal Impact Factor (SJIF) 2021: 5.723 DOI: 10.24412/2181-1385-2021-6-1119-1123

саломатлигини мустахкамлаш, халкаро спорт майдонларида ватанимиз шарафини муносиб химоя килишга кодир спортчиларни тарбиялаш устувор масала килиб куйилди. Президентимиз томонидан чикариладиган карор ва фармоишлар Узбекистон Республикасида "Жисмоний тарбия ва оммавий спортни" таргиб этиш, хамда жисмоний тарбия ва спортга йуналтирилган таьлим муассасаларида малакали кадрлар яъни спортчилар, спорт усталарини тайёрлашдан иборатдир.

Узбекистон республикасида халк таълими вазирлигининг тасарруфидаги умумий урта таълим мактабларда, жисмоний тарбия фани хар томонлама усиб келаётган ёш авлоднинг тарбиясида мухим уринларни эгаллаб келмокда. Жисмоний тарбия мактаб укувчиларининг организмининг функционал яъни орган ва тукималарининг ички ва ташки томондан ривожланишида хамда аклан теран, кенг фикрловчи, зукко булишларида узининг юкори мохиятига эгадир.

АДАБИЁТЛАР ТА^ЛИЛИ ВА МЕТОДОЛОГИЯСИ

Жисмоний тарбия мактаб укувчиларининг соглом турмуш тарзига ургатади, харакат малакалари ва куникмаларини шакллантиради. Жисмоний тарбия фани ёрдамида укувчилар хар кандай психологик, эмоционал, индивидуал, когнитив мухитларда усиб улгайиб боради.

Хрзирги вактда усиб келаётган ёш авлод жисмоний тарбия билан кам шугулланиб келмокда. Бу эса уларнинг соглом турмуш тарзига амал килишларига тускинлик килади. Уларнинг жисмоний (харакат) сифатларининг жумладан куч, чакконлик, эгилувчанлик, тезкорлик, чидамлилик сифатларининг ривожланишига тускинлик килади. Мактаб укувчилари жисмоний тарбия билан кун давомида шугулланишмаса уларнинг организмида фаоллик сусаяди, хаттоки турли хил касалликларнинг хам келиб чикишига олиб келиши мумкин булади. Мактаб укувчиларига хафтасига камида икки маротаба жисмоний тарбия дарсларини утиш уларнинг жисмоний камолотга эришишлари учун замин яратиб беради.

Умумий урта таълим мактабларида жисмоний тарбия укитувчиларининг урни жуда хам маъсулиятлидир. Укитувчи мактабда укувчига хар томонлама педагогик ёндашиб дарс утиши керак булади. Жумладан уларнинг шахсий кечинмалари, психологик холатларини индивидуал тарзда урганиб чикилса, укувчиларнинг нимани хохлашини, унинг фан юзасидан кизикишларини билиб олади. Укитувчида дарс утишда педагогик махоратга катта эътибор бериши лозим булади. Жисмоний тарбия укитувчилари умумий урта таьлим

ACADEMIC RESEARCH IN EDUCATIONAL SCIENCES VOLUME 2 | ISSUE 6 | 2021

ISSN: 2181-1385

Scientific Journal Impact Factor (SJIF) 2021: 5.723 DOI: 10.24412/2181-1385-2021-6-1119-1123

мактабларида жисмоний тарбия дарсларида машгулотни ташкил этишда хавфсизликга риоя этишларидан ташкари, мухим вазифалари бордир. Дарс мобайнида укитувчи жисмоний тарбияни кенг микиёсида ёйиши, дарсдан ташкари укувчиларни фаол харакатларга ургатишга, соглом турмуш тарзини таргиб этиш хамда тугри овкатланишга эътибор бериш, укувчиларнинг жисмоний холатини текшириш ва укувчиларга мотивация (фаолиятга ундовчи кучни) беришни таргиб этиш вазифаларидан иборатдир.

НАТИЖАЛАР ВА МУ^ОКАМА

Замонавий жисмоний тарбия укитувчиси шахснинг хар томонлама ривожланганлик даражасида булмоглиги лозим. Бунинг учун педагог укитувчида умумий маданиятнинг юкори даражаси, хаётий фаолиятга теран фикрлар билан карашини шакллантириши зарурдир. Жисмоний тарбия укитувчиси узида педагогик функцияларни акс эттириши керак булади. Улар куйдагилардир: психалогик ва педагогик куникмага эга булиши, комил инсон тушунчасига, укув - методик куникмага, коммуникативлик ва ташкилотчилик кобилиятига, тадкикотчилик малакасига. Махоратли укитувчи жисмоний тарбия дарсларини ташкил этишда жисмоний тарбиянинг методларидан тугри фойдаланиши, укувчиларнинг ота оналари билан алокада булиши, укувчилар орасида келиб чикадиган муаммоларни олдиндан кура олиш махоратларига эга булиши керакдир.

Хрзирги вактда халкаро ривожланган мамлакатларнинг мактабларида жисмоний тарбия дарсларини ташкил этишда инновацион - технологиялардан фойдаланиб келишмокда. Жумладан Америка Кушма Штатларида мактаб жисмоний тарбиясини ва мактаб мусобакаларини уюштиришда мустахкам тизим ишлаб чикилган. Бу тизим Америка Кушма Штатларида мактаб укувчиларининг жисмоний камолотга эришишларига туртки булди. Улар бу тизимда асосан укувчиларнинг дарс мобайнида максимал тарзда жисмоний тарбия билан шугулланишларини, дарсдан буш вактларида укувчилар мустакил равишда жисмоний тарбия дарсининг машкларининг усулларини урганишлари, соглом турмуш тарзига риоя этишлари, укувчиларнинг кунлик фаолиятида ота оналарнинг ва укитувчиларнинг соглом турмуш тарзини таргиб этишларида назоратда булишлари, укитувчи томонидан хар бир укувчининг шахсий натижаларини билиши оркали Америка Кушма Штатларининг ишлаб чикган тизими ижобий натижаларни берди. Америка Кушма Штатларида олиб бориладиган мактабларнинг жисмоний тарбия дарсларидаги амалий ишлари

ACADEMIC RESEARCH IN EDUCATIONAL SCIENCES VOLUME 2 | ISSUE 6 | 2021

ISSN: 2181-1385

Scientific Journal Impact Factor (SJIF) 2021: 5.723 DOI: 10.24412/2181-1385-2021-6-1119-1123

натижасида, жуда куплаб ёшларнинг юкори малакали кадр булиб чикишларига замин яратди.

ХУЛОСА

Жисмоний тарбия дарсларида жисмоний тарбия укитувчилари укувчиларнинг индивидуал холатларига эътибор беришлари, унинг камчиликларини вактида бартараф этишлари, уларга жисмоний, аклий, эстетик тарбиялардан билимларни кушимча билим тарикасида бериб боришлари, дарсларни утишда юксак савияда педагогик технологиялардан фойдаланиб ташкил этишлари, укувчилар уртасида дарсдан ташкари соглом турмуш тарзига риоя килишларини ташкил этишса укувчиларнинг назарий билим ва амалий куникмалари янада шаклланиб боради.

REFERENCES

1. Nurmatov Farkhod, Jumaev Adilkhakim, Mamatkulov Ravshanjon, Sultanov Alisher. GENDER EQUALITY IN SPORT: STAGES OF WOMEN'S SPORT DEVELOPMENT IN UZBEKISTAN PJAEE, PalArch's Journal of Archaeology of Egypt/Egyptology. №18 (08). 1733-1746. (2021).

2. Ulugbek Zokirov. Individual Features Of Development Of Information And Communicative Competence In Masters Of Higher Pedagogical Education. The American Journal of Social Science and Education Innovations. № 3 (3), 486-491. (2021). https://usaiournalshub.com/index.php/taissei/article/view/2423/2314

3. Зокиров У.М. "Эркин курашчиларнинг умумий ва махсус жисмоний тайёргарликларини такомиллаштириш усуллари". The journal of academic research in educational sciences. № 1 (2), 306-314. (2020).

4. Султонов А.И. Узбекские национальные виды спорта физические игры. Liv International scientifik and praktikal conference. № F00778 76-77. 2019.

5. Зокиров У.М. "Совершенствование тренировочного процесса студентов факультета физической культуры специализирующихся в спортивной борьбе" маг. Диссертация ФерГУ 2020 г. 25,26,27,28.

6. Султонов А.И. Мактабгача ёшдаги болаларни жисмоний тарбиялаш мазмун ва воситалари. Баркарор ривожланишда узлуксиз тальм: « Муаммо ва ечимлар халкаро илмий-амалий анжуман илмий ишлар туплами» 326-327.

7. Zokirov Ulugbek Murodjon ogli. Scientific and Theoretical Bases of Didactic Principles of Development of Information - Communicative Competence in Masters of Higher Pedagogical Education of the Republic of Uzbekistan. Annals of the

ACADEMIC RESEARCH IN EDUCATIONAL SCIENCES VOLUME 2 | ISSUE 6 | 2021

ISSN: 2181-1385

Scientific Journal Impact Factor (SJIF) 2021: 5.723 DOI: 10.24412/2181-1385-2021-6-1119-1123

Romanian Society for Cell Biology. № 25 (4), 2021. 8896-8903. http : //annal sofrscb.ro/index.php/j ournal/article/view/3 612

8. Султонов А.И. Жимоний-маданий тадбирларни ташкил этишнинг услуб ва воситалари. Таълим, фан ва ишлаб чикариш интеграциясида интеллектуал салохиятли ёшлар -мамлакат тараккиётининг мухим омили. 84-85. 2018.

9. Зокиров У., Жураев Ш. Умумий урта таълим мактабларида жисмоний маданият буйича синфдан ташкари ишларни мониторингини ташкил этиш. The Journal Of Academic Research In Educational Sciences. №1 (3), 1115-1121 (2020).

10. У.М.Зокиров. Олий педагогик таълим магистрларида ахборот -коммуникатив компетентликни ривожлантиришнинг дидактика тамойилларини илмий - назарий асослари. "УзМУ ХАБАРЛАРИ" Мирзо Улугбек номидаги Узбекистон миллий университети илмий журнали. № 1/4/1, 74-77. (2021).

11. U.M.Zokirov. Umumiy o'rta ta'lim maktablarida jismoniy tarbiyada sinfdan tashqari ishlarni tashkil etishning shakllari. "Xalq ta'limi" O'zbekiston Respublikasi Xalq ta'limi vazirligining ilmiy-metodik jurnali. № 5, 38-41. (2021).

12. Sultonov A.I. Novateur publications physical qualities and their essence. JournalNX- A Multidisciplinary Peer Reviewed Journal. № volume 7, issue 1, 131138. 2021.

13. U.M.Zokirov. Oliy pedagogik ta'lim magistrlarida axborot - kommunikativ kompetentlikni rivojlantirish usullari. "Xalq ta'limi" O'zbekiston Respublikasi Xalq ta'limi vazirligining ilmiy-metodik jurnali. № 5, 97-100. (2021).

14. Sultonov A.I. Значение кластерного метода в развитии физической культуры детей школьного возраста. "Xalq ta'limi" O'zbekiston respublikasi xalq ta'limi vazirligining ilmiy-metodik jurnali. 5-son. 118-120. 2021.

15. Зокиров У.М. Умумий урта таълим мактабининиг 5-6 синф укувчиларини баскетбол спорт уйини оркали жисмоний тайёргарликларини ривожлантириш. Наманган давлат университети илмий ахборотномаси. № 6, 544-549. (2021).

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.