Научная статья на тему 'МАХСУС САВОЛ ТАРЗИДАГИ АУДИТНИ ТАКОМИЛЛАШТИРИШ'

МАХСУС САВОЛ ТАРЗИДАГИ АУДИТНИ ТАКОМИЛЛАШТИРИШ Текст научной статьи по специальности «Экономика и бизнес»

CC BY
14
7
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
аудит / актив / пассив / ҳисобот даври / аудит режаси / аудит дастури

Аннотация научной статьи по экономике и бизнесу, автор научной работы — Хусанов М.Ҳ.

Мақолада махсус савол тарзидаги аудитнинг мохияти, ахамияти, зарурияти, уни ташкил қилиш масалалари баён қилингин.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Текст научной работы на тему «МАХСУС САВОЛ ТАРЗИДАГИ АУДИТНИ ТАКОМИЛЛАШТИРИШ»

МАХСУС СAВОЛ ТAPЗИДAГИ AУДИТНИ УТКАЗИШ ТAPТИБИ

Хусанов МД.

СaмИСИ aссистенти

Aннотация: Маколада Maxcyc сaвол тaрзидaги ayдитнинг утказиш кетма-кетлиги, аудит режаси хамда дaстyрлaри aсосидa ayдит килиш мaсaдлaри бaён килингин.

Калит сузлар: ayдит, aктив,пaссив,мaхсyс савол, хисобот даври, ayдит режаси, ayдит дaстyри.

Мамлакатимизда амалга оширилаётган ислохатлар икктисодиётимизни ривожлантиришга каратилгандир. Бyндa ayдиторлик ташкилотларининг урни ахамиятлидир. Аудиторлик фаолиятини халкаро стандартлар асосида ташкил этиш долзарб масалалардандир. Аудиторлик фаолиятини ривожлантириш бир мунча хозирги фаолият юритаётган кадарлар салохиятига хам богликдир. Кучли аудиторларни етказиб чикариш олий таълим муассасалаирнинг хам асосий вазифаларида бири сифатида каралмокда.

Корхоналар махсус саволлар буйича аудиторлик текширувидан утказишнинг бошлангич боскичи булиб режалаштириш хисобланади. Режалаштириш жараёни 3 боскичда амалга оширилади:

- Дастлабки режалаштириш;

- Аудитнинг умумий режасини тайёрлаш ва тузиш;

- Аудит дастурини тайёрлаш ва тузиш.

Юкоридагилардан келиб чикиб айтиш мумкинки, махсус саволлар аудити жараёнида куйидаги амаллар бажарилади:

1-чизма. Махсус саволлар аудитини режалаштиришнинг асосий

амаллари.

Дaстлaбки режaлaштириш жaрaёнидa ayдитор корхонaнинг молиявий-хyжaлик фaолияти билaн тaнишиши, ayдит yткaзиш имкониятлaрини бax1о бериши лозим. Дaстлaбки режaлaштиришдa ayдиторлик тaшкилоти томонидaн текширyвдa иштирок этaдигaн мyтaхaссислaр тaркибини, ишнинг мyддaтлaрини, микдорий тaркиблaрини ишлaб чикaди.

Шyндaн сунг ayдиторлик корхонaси томонидaн мижоз корхотага ayдиторлик текширyвини yткaзиш бyйичa розилик xara юборaди.

Аудиторлик текширyвини yткaзиш бyйичa розилик хaти - 6у дaстлaбки кyзaтишлaр тyгaгaч бyюртмaчигa тaкдим этилaдигaн xyжжaт. У yзидa дaстлaбки кyзaтишнинг нaтижaлaри, ayдиторлик текшируви бyйичa x1исоблaнraн иш хджми, ayдиторлик хaтaрининг дaрaжaси, тaклиф этилaётгaн киймaт, ишни бaжaриш бyйичa тaклиф этилгaн мyддaтлaрни, бaжaрyвчилaрни вa бошкaлaрни aкс эттирaди.

Шyндaн сунг бyюртмaчи корхонa билaн ayдиторлик корхонaси yртaсидa шaртномa тyзилaди.

Аудиторлик фaолияти тyFрисидa шaртномa - бу ayдиторлик тaшкилоти вa хyжaлик юритувчи сyбъектлaр yртaсидa ayдиторлик текшируви ёки бошкд кaсбий хизмaтлaрни кyрсaтиш бyйичa yзaро мyносaбaтлaрни белгилaб берувчи юридик xyжжaт. Шaртномa билaн биргaликдa "Шaртномaвий бax1они келишув бaённомaси" рaсмийлaштирилaди.

Аудиторлик тaшкилоти бaжaрaётгaн рyсyм-коидaлaрнинг нaтижaлaрини умумий режa вa дaстyрни тaйёрлaш пaйтидa бaтaфсил xyжжaтлaштириш керaк, чунки мaзкyр нaтижaлaр ayдитни режaлaштириш учун aœc x1исоблaнaди вa бутун ayдит жaрaёни дaвомидa ишлaтилиши мумкин. Аудитнинг умумий режaси ayдит дaстyрини aj^anra оширишдa кУллaнмa булиб хизмaт килиши керaк.

Умумий режaдa ayдиторлик тaшкилоти ayдитни yткaзиш мyддaтлaрини, хдсобот (хyжaлик юритувчи субъект рax1бaриятигa ёзмa aхборот) вa ayдиторлик хyлосaсини тузишни нaзaрдa тутиши шaрт вa у ayдиторлик текшируви жaрaёнидa aсосий кУллaнмa x1исоблaнaди. Аудитни режaлaштириш пaйтидa ayдитор кaндaй xдрaкaтлaр вa оперaциялaр молиявий хдсоботни жиддий бyзишлaргa олиб келишини куриб чикдди.

3-сон АФМСдa ayдит режвсининг нaмyнaвий мaзмyни келтирилгaн булиб, бизнингчa молиявий фaолият ayдитининг режaси кyйидaгичa тузилиши мумкин:

1-жадвал

Махсус саволлар аудитининг умумий режаси__

№ Режaлaштирилгaн ишлaр тури Уткзиш дaври Ижрочи Изох,

1. Корхота фaолияти билaн тaнишиш 1.05-2.05 Алиев А.

2. Maxcyc сaволгa доир молиявий x1исоботлaрни текшириш 3.05-5.05 С.Алиев., Б.Алиев

3. Maxcyc сaволгa доир хдсоб регистрлaрни текшириш 6.05-8.05 С.Aлиев., Б.Aлиев

4. Maxcyc сaволгa доир xyжжaтлaрни текшириш 9.05-23.05 С.Aлиев., Б.Aлиев

5. Ayдиторлик текшируви нaтижaлaрини yмyмлaштириш Ba корхота молиявий фaолиятигa доир xyжaлик оперaциялaрининг ;онунийлиги бузилишини бaртaрaф этиш юзacидaн тaклифлaр ишлaб чи;иш 24.0525.05 Aлиев A.

Ayдиторлик дaстyри текширyв умумий режaсини ривожлaнтириш орк&ли тyзилaди ва y юк;оридa aйтгaнимиздек, текширув жaрaёнидaги aсосий йyрикномa булиб хизмaт килaди xдмдa ayдит режaсини aмaлдa руёбга чикдриш учун зaрyр булган ayдиторлик рycyм-к;оидaлaри мaзмyнининг бaтaфсил рyйхaтини уз ичигa олaди.

2-жадвал

Махсус саволлар аудитининг умумий режаси__

Режaлaштирилгaн ишлaр тури Уткaзиш дaври Ижрочи Ayдиторнинг ишчи xyжжaтлaри X о S

1 .Корхота фaолияти билaн тaнишиш

2. Maxcyc caволгa доир молиявий x1иcоботлaрни текшириш

2.1 Maxcyc caволгa доир хдооб региcтрлaрини тугри рacмийлaштирилгaнини текшириш 1.05-4.05 С.Aлиев., Б.Aлиев

3. Maxcyc caволгa доир xyжжaтлaрни текшириш

3.1 Kорxонaдa мaxcyc caволлaр бyйичa оперaциялaрни тугри тaн олингaнлигини вa yлaр хдшбини тегишли cчётлaргa тугри олиб борилгaнлигини текшириш 5.05-7.05 С.Aлиев., Б.Aлиев

3.2 Maxcyc сaвол бyйичa юритатадиган йиFмa хyжж:aтлaрнинг тyFри юритилaётгaнини х1aмдa хдсобот шaкллaридaги мaълyмотлaр билaн дaстлaбки хyжжaтлaрдa бир xил Ma^nyMoraap экaнлигини текшириш 8.05-10.05 С.Алиев., Б.Алиев

4. АУДИТОРЛИК текширyви нaтижaлaрини yмyмлaштириш

4.1 Текширyв нaтижaлaри бyйичa яxлид фикрлaрни хосил килиш 24.05 в., Б.Алие

4.2 Kорxонa Maxcyc caволлaргa доир xyжaлик оперaциялaрининг КОНУНИЙЛИГИ бyзилгaнлиги aниклaнca бaртaрaф этиш юзacидaн тaклифлaр ишлaб чикиш 25.05 Алиев А.

Аудитнинг умумий режаси ва аудитнинг дастури аудит утказиш вактида лозим булишига караб кайтадан куриб чикилиши лозим. Вазиятлардаги узгаришлар ёки аудиторлик муолажаларни бажариш пайтида олинган кузда тутилмаган натижаларни хдсобга олиш учун хизмат курсатишнинг бутун муддатида режалаштириш узлуксиз амалга ошириб борилади. Ахдмиятли узгартиришларнинг натижалари хужжатли расмийлаштирилиб борилади.

Фойдаланилган адабиётлар руйхати

1. O'Ktamovich, P. L. X., & Boxodirovich, E. F. (2022). RAQAMLI IQTISODIYOTNI RIVOJLANTIRISHDA BUXGALTERIYA HISOBNI O'RNI. Journal of marketing, business and management, 1(2), 120-124.

2. Po'Latov Xudoyberdi, O. K. (2022). BUXGALTERIYA HISOBIGA RAQAMLI TEXNOLOGIYALARNI JORIY ETISh YO'LLARI. Journal of marketing, business and management, 1(1), 37-40.

3. Пулатов, Х. У. (2021). ACCOUNTING ACCOUNTS IN WHOLESALE ENTERPRISES. Экономика и социум, (4-2), 318-323.

4. Пулатов, Х. У. (2021). DIRECTIONS TO IMPROVE TURNOVER ACCOUNTING IN ENTERPRISES OF DIFFERENT ACTIVITIES. Экономика и социум, (5-2), 186-189.

5. Shirinov, U. (2017). The ways of accounting over telephone communication services in the existence of billing systems. TRANS Asian Journal of Marketing & Management Research (.TAJMMR), 6(2and3), 23-31.

6. Shirinov, U. (2020). ACCOUNTING IN THE DIGITAL ECONOMY: SIGNIFICANCE AND ADVANTAGES. International Finance and Accounting, 23.

7. Abduxalilovich, S. U., & Azamat o'g'li, B. A. (2021, March). IMPROVEMENT OF ACCOUNTING OF INCOME FROM COMMUNICATION SERVICES. In Euro-Asia Conferences (Vol. 3, No. 1, pp. 108-111).

8. Shirinov, U. A. (2018). TELERADIO XIZMATLARINI KO 'RSATUVCHI SUB'EKTLARDA HARAJATLAR HISOBI. Turizm ilmiy-amaliy elektron jurnali, 7(1), 96-100.

9. Uchkun, S., & Dilshod, N. (2022). PROCESS OF IDENTIFYING THE SIGNIFICANT ACCOUNTS IN THE REVENUE CYCLE. Journal of marketing, business and management, 7(1), 32-36.

10. Ширинов, У. А. (2019). Телефон хизматларидан олинадиган даромадлар хдсобини такомиллаштириш. Интернаука, (2-2), 83-85.

11. Ширинов, У. А. (2019). Учет расходов в субъектах оказывающих услуги телерадио. Интернаука, (5-2), 19-21.

12. Худайбердиев, Н. У., Ширинов, У. А., & Алибоев, А. (2021). РЕСУРС СОЛЩЛАРИ АУДИТИНИ ТАКОМИЛЛАШТИРИШ. Интернаука, (7-2), 9497.

13. Ширинов, У. А. (2021). IMPROVING INCOME ACCOUNTING IN COMMUNICATION ENTERPRISES. Мировая наука, (7), 93-97.

14. Baxromovich, U. K. (2021). Risk Assessment and Internal Control System in Audit. Academic Journal of Digital Economics and Stability, 7, 1-5.

15. Keldiyorqizi, U. S. (2021). The role of international audit standards on the audit of oil and gas companies in Uzbekistan. ACADEMICIA: An International Multidisciplinary Research Journal, 77(3), 1346-1351.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.