CC BY
15ISSN: 2181-3337
SCIENCE AND INNOVATION
INTERNATIONAL SCIENTIFIC JOURNAL
2022 № 3
УДК 616.12-073.97-71 MAGNITOSTRIKTIV VA LAZERLI INNOVATSION GIBRID -
STOMATOLOGIK SKALER QURILMASI
*Abdukadirov Ramazan Abdujalil o'g'li
Toshkent Davlat texnika Universiteti "Biotibbiyot muhandisligi" kafedrasi talabasi
2Turdiyev Sanjarbek O'roq o'g'li Toshkent Davlat texnika Universiteti "Biotibbiyot muhandisligi" kafedrasi talabasi
2Shakarov Farhod Quvondiqovich Toshkent Davlat texnika Universiteti "Biotibbiyot muhandisligi" kafedrasi assistenti https://doi.org/10.5281/zenodo.6667692 Annotasiya. Maqolada, stomatologiyada tishlarni oqartirish, tozalash va davolash kabi
amaliyotlarni bajaruvchi skaler qurilmasi haqida so'z boradi. Ultratovushli skaler qurilmasidan
foydalanganda nozul uchlarining ingichkaligi klinik amaliyotlarning og'riqsiz o'tishi va skaler
uchining shakli ishlov berilgan ildiz sirtlarining egriligiga sezilarli darajada ta'sir qilishi bayon
etilgan. Bundan tashqari tish ultratovushli o'lchagichlarining tebranish naqshlari qurilmaning
magnitostriktiv yoki p 'ezoelektrik konstruksiyaga bog'liq ekanligi aytiladi. Maqola so'ngida esa
Magnitostriktiv va Lazerli Innovatsion Gibrid - Stomatologik Skaler Qurilmasining tuzilish
printsipiga asolgan rasmi keltirib o'tilgan.
Kalit so'zlar: stomatologiya, ultratovush, lazer, magnitostriktiv, p'ezoelektrik, nozul,
skaler.
МАГНИТОСТРИКЦИОННЫЙ И ЛАЗЕРНЫЙ ИННОВАЦИОННЫЙ ГИБРИД - СТОМАТОЛОГИЧЕСКИЙ СКЕЙЛЕР Аннотация. В статье рассматривается применение в стоматологии скалерных аппаратов, с помощью которых выполняют такие операции, как отбеливание, чистка и лечение зубов. Сообщалось, что тонкие кончики насадок при использовании ультразвукового скалера безболезненны в клинических процедурах, и что форма кончика скалера значительно влияет на кривизну обработанных поверхностей корней. Также говорят, что характер выбрации стоматологических ультразвуковых измерителей зависит от магнитострикционной или пьезоэлектрической конструкции устройства. В конце статьи приведена картина, основанная на принципах построения инновационных стоматологических устройств с магнитострикционными или пьезоэлектрическими свойствами.
Ключевые слова: стоматология, ультразвук, лазер, магнитострикционный, пьезоэлектрический, насадка, скалер.
SCIENCE AND INNOVATION 2022
№ 3
INTERNATIONAL SCIENTIFIC JOURNAL
ISSN: 2181-3337
MAGNETOSTRICTIVE AND LASER INNOVATIVE HYBRID - DENTAL
SCALER DEVICE
Annotation. The article discusses scaler device in dentistry that performs operations such as whitening, cleaning and treatment of teeth. It has been reported that the thinness of the nozzle tips when used with an ultrasound scaler devices is painless in clinical procedures and that the shape of the scaler tip significantly affects the curvature of the treated root surfaces. It is also said that the vibration patterns of dental ultrasound meter depend on the magnetostrictive or piezoelectric design of the device. At the end of the article there is a picture based on the principles of construction of innovative dental devices with magnetostrictive and piezoelectric properties.
Key words: Dentistry, ultrasound, laser, magnetostrictive, piezoelectric, nozzle, skaler.
KIRISH
Hozigi kunda stomatologiya rivojlanib bormoqda va tabiiyki stomatologiyada ishlatilinuvchi yangidan yangi qurilmalar ishlab chiqarilayapti, eskilari esa tobora yangilanib bormoqda. Shunday yangi qurilmalardan biri bu "skaler" qurilmasidir. U stomatologiyada tishlarni oqartirish va davolashda qo'llaniladi va tobora ommalashib bormoqda. Tishlarni oqartishir va tozalashda ultratovushli skalerdan, tishlarni davolash va muolaja o'tkazishda esa lazerli skalerdan foydalaniladi [1].
Sun'iy ravishda tadqiqotda ingichka skaler uchi dizaynidan foydalanish kengroq skaler uchi dizayni bilan solishtirganda kamroq tish moddalarining yo'qolishiga olib keladi. Kilinik tadqiqotda keng skaler uchi dizayniga qaraganda kamroq og'riq kuzatilgan [2].
TADQIQOT MATERIALLARI VA METODOLOGIYASI
Shunday tadqiqotlardan yana binning natijalari shuni ko'rsatdiki, skaler uchining shakli va lateral kuch magnitostriktiv ultratovushli masshtablash moslamasi bilan ishlov berilgan ildiz sirtlarinig o'rtacha va maksimal sirt egriligiga sezilarli darajada ta'sir qiladi. Har qanday o'ziga hos parametrda, sirt egriligi ultratovushli masshtablash moslamasi uchun qo'l kuretkasi bilan solishtirganda sezilarli darajada yuqori bo'lgan [3]. Tekshirilgan ikkala ultratovushli maslahatlar ham bakterial ajralishga olib keldi, ammo harakat rejimi, shuningdek, uchi konfiguratsiyasi va moslashuviga bioplyonkani olib tashlash samaradorligi ta'sir ko'rsatdi [4].
Tish ultratovushli o'lchagichlarining tebranish naqshlari qurilmaning magnitostriktiv yoki p'ezoelektrik konstruksiyaga bog'liq ekanligi aytiladi. Keyinchalik bu naqshlar sun'iy ravishda ildiz yuzasini tozalashdagi farqlar bilan bog'lanadi. Zond tebranish naqshlari
SCIENCE AND INNOVATION 2022
№ 3
INTERNATIONAL SCIENTIFIC JOURNAL
ISSN: 2181-3337
ultratovush ishlab chiqarish mexanizmidan mustaqil va zond shakli va generator quvvatiga bog'liq. Yuklangan zondlar elliptik naqsh bilan tebranadi [5]. Bundan shu ma'lum bo'ladiki agarda skaler uchi ya'ni nozullar ingichka bo'lsa, u holda albatta qurilmaning magnitostriktiv yoki p'ezoelektrik konstruksiyasi tebranish naqshlarini o'zgartiradi.
TADQIQOT NATIJALARI VA MUHOKAMA
Lazer yordamida og'iz bo'shlig'ining professional gigienasi protsedurasi tishlarni yumshoq blyashka, tatar va dog'laridan tozalashning zamonaviy innovatsion usuli hisoblanadi. Lazer bilan tozalash mutlaqo xavfsiz va og'riqsizdir. Og'iz bo'shlig'ini reabilitatsiya qilish jarayonida mutaxassis tish to'qimalariga kontaktsiz ta'sir ko'rsatadigan va shilliq pardalarni shikastlamasdan, uglerod lazeridan foydalanadi [6].
V , '
1-rasm. Magnitostriktiv va lazerli gibrid skaler.
Ammo bu - sakaler qurilmasi juda ham samarali va ommabop bo'lmasin ko'pchilikning
cho'ntagi bu qurilmani ko'tarmaydi. Uni kam harj materiallardan ixcham, sodda va arzon qilib ishlab chiqarish lozim. Bizning maqsadimiz ultratovushli hamda lazerli skalerlarni birlashtirib bir qurilmada jamlashdan ya'ni gibrid qurilmani yasashdan iborat. Buning uchun biz turli xil nazariy va amaliy tajribalar olib bormoqdamiz [7]. XULOSA
Xulosa qilib aytganda shuni ta'kidlash kerakki, ultratovushli va lazerli skaler qurilmarini birlashtirish ish samaradorligini oshirishi bilan birgalikda qurilmaning anchayin arzon va hamyonbop bo'lishini ham ta'minlaydi.
Adabiyotlar:
[1]. Самедова Д.А., Кочнева А.А. «Препарирование твердых тканей зубов с помощью лазера», ГБОУ ВПО Саратовский ГМУ им. В.И. Разумовского Минздрава России, Бюллетень медицинских Интернет-конференций (ISSN 22246150) 2015. Том 5. № 11, С., 1311-1314, ID: 2015-11-5-R-5855.
ISSN: 2181-3337
SCIENCE AND INNOVATION
INTERNATIONAL SCIENTIFIC JOURNAL
2022 № 3
[2]. Abdul Hayei, N.A., Yahya, N.A., Safii, S.H. et al. Influence of scaler tip design on root surface roughness, tooth substance loss and patients' pain perseption: an in vitro and a randomised clinical trial. BMC Oral Health 21, 169 (2021). https://doi.org/10.1186/s12903-021-01540-0
[3]. Folwaczny, M., Merkel, U., Mehl, A., Hickel, R. Influce of Parameters on Root Surface Roughness Following Treatment With a Magnetostrictive Ultrasonic Scaler: An In Vitro Study. Journal Periodontal 2004, 75, 1221-1226. https://doi.org/10.1902/jop.2004.75.9.1221
[4]. Thurnheer, T., Rohrer, E., Belibasakis, G.N. et al. Static biofilm removal around ultrasonic tips in vitro. Clin Oral Invest 18, 1779-1784 (2014). https://doi.org/10.1007/s00784-013-1157-2
[5]. Simon, C.L., Bernxard, F., Gabriel, L.A., Demien, U. Three-dimensional analyses of ultrasonic scaler oscillations. Journal of Clinical Periodontology 36, 44-50, (2008). https://doi.org/10.1111/j.1600-051X.2008.01339.x
[6]. Мандра Ю. В. ЛАЗЕРНЫЕ ТЕХНОЛОГИИ В СТОМАТОЛОГИИ. Учебное пособие / Мандра Ю.В., Абдулкеримов Х.Т., Светлакова Е.Н., Григорьев С.С., Жегалина Н.М., Семенцова Е.А., Власова М.И., Болдырев Ю.А., Котикова А.Ю., Ивашов А.С., Легких А.В., Абдулкеримов Т.Х., Диомидов И.А. — Екатеринбург: Издательский Дом «ТИРАЖ», 2019. — 140 с.
[7]. Abdukadirov R.A., Abdukadirov B.A, Shakarov F.Q. Innovatsion Stomatologik Gibrid Skaler Qurilmasi. «Биотиббиёт мухдндислигининг замонавий муаммолари ва истикболлари» мавзусидаги он-лайн республика илмий-амалий конференция материаллари туплами. -Т.: 2022. - 254 б. 189-191.
