Научная статья на тему 'MAGISTRAL YOLLARNING KO'RINISHI CHEKLANGAN IKKINCHI DARAJALI KESISHMALARDA HARAKATLANADIGAN AVTOMOBILNING HARAKAT XAVFSIZLIGI TAKOMILLASHTIRISH'

MAGISTRAL YOLLARNING KO'RINISHI CHEKLANGAN IKKINCHI DARAJALI KESISHMALARDA HARAKATLANADIGAN AVTOMOBILNING HARAKAT XAVFSIZLIGI TAKOMILLASHTIRISH Текст научной статьи по специальности «Энергетика и рациональное природопользование»

CC BY
542
29
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
magistral yol / harakat xavfsizligi / tartibga solinmagan tengsiz chorrahalar / cheklangan ko'rinish / o'lik zona. / Highway Mane / safety of movement / unregulated unequal precautions / limited visibility / dead zone

Аннотация научной статьи по энергетике и рациональному природопользованию, автор научной работы — Akbarshox Usmonjon Ogli Jurayev

Ushbu maqolada magistral yo'llarning cheklangan ko'rinish sharoitida ikkinchi darajali kesishmada harakatlanadigan avtomobil bilan kesish mexanizmi ko'rib chiqildi, erkin hududlar aniqlandi. Avtomobil harakati rejimini o'zgartirmasdan kesishuv yo'li, favqulodda tormozlash va "o'lik zona" ni qo'llashda yo'l-transport hodisalarining oldini olish zonasi haydovchilarning harakatlarini o’rganib ishlab chiqish.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

IMPROVING THE SAFETY OF THE VEHICLE MOVING AT SECOND-LEVEL INTERSECTIONS WHERE THE VISIBILITY OF THE TRUNK ROADS IS LIMITED

In this article, the mechanism of cutting with a second-level moving car in conditions of limited visibility of the main roads was considered, free zones were determined. The intersection road, emergency braking and the prevention zone of road accidents in the application of the "dead zone" without changing the mode of movement of the car, the development of the study of the movements of drivers.

Текст научной работы на тему «MAGISTRAL YOLLARNING KO'RINISHI CHEKLANGAN IKKINCHI DARAJALI KESISHMALARDA HARAKATLANADIGAN AVTOMOBILNING HARAKAT XAVFSIZLIGI TAKOMILLASHTIRISH»

SCIENTIFIC PROGRESS VOLUME 2 I ISSUE 1 I 2021

ISSN: 2181-1601

MAGISTRAL YOLLARNING KO'RINISHI CHEKLANGAN IKKINCHI DARAJALI KESISHMALARDA HARAKATLANADIGAN AVTOMOBILNING HARAKAT XAVFSIZLIGI TAKOMILLASHTIRISH

Akbarshox Usmonjon og'li Jurayev

Farg'ona politexnika instituti

ANNOTATSIYA

Ushbu maqolada magistral yo'llarning cheklangan ko'rinish sharoitida ikkinchi darajali kesishmada harakatlanadigan avtomobil bilan kesish mexanizmi ko'rib chiqildi, erkin hududlar aniqlandi. Avtomobil harakati rejimini o'zgartirmasdan kesishuv yo'li, favqulodda tormozlash va "o'lik zona" ni qo'llashda yo'l-transport hodisalarining oldini olish zonasi haydovchilarning harakatlarini o'rganib ishlab chiqish.

Kalit so'zlar: : magistral yol, harakat xavfsizligi, tartibga solinmagan tengsiz chorrahalar, cheklangan ko'rinish, o'lik zona.

IMPROVING THE SAFETY OF THE VEHICLE MOVING AT SECOND-LEVEL INTERSECTIONS WHERE THE VISIBILITY OF THE TRUNK

ROADS IS LIMITED

Akbarshokh Usmonjon ugli Juraev

Ferghana poliytechnic institute

ABSTRACT

In this article, the mechanism of cutting with a second-level moving car in conditions of limited visibility of the main roads was considered, free zones were determined. The intersection road, emergency braking and the prevention zone of road accidents in the application of the "dead zone" without changing the mode of movement of the car, the development of the study of the movements of drivers.

Keywords: Highway Mane, safety of movement, unregulated unequal precautions, limited visibility, dead zone

KIRISH

Ushbu ishning maqsadi tartibga solinmagan teng bo'lmagan kesishgan joyni ikkilamchi yo'l tomondan xavfsiz o'tish imkoniyatini, xavfli holatlarning yuzaga kelish sharoitlarini va cheklangan ko'rinish sharoitida avtomobil to'qnashuvini oldini olish imkoniyatini baholashdan iborat.

ADABIYOTLAR TAHLILI VA METODOLOGIYA

Ikkilamchi yo'l yonidan harakatlanayotgan avtomobil to'xtash chizig'i oldida to'xtashi, piyodalar yo'lagi bo'lsa o'tsin va asosiy yo'ldagi avtomobillarga yo'l berib, harakatlana boshlashi kerak. Xavfsiz o'tish imkoniyatini baholash uchun ikkilamchi yo'lda harakatlanayotgan avtomobil haydovchisi asosiy yo'lda harakatlanayotgan avtomobilni ancha masofada ko'rishi kerak. Asosiy yo'lning trotuarida to'xtagan avtomobillarning mavjudligi, yo'l qoidalariga ko'ra, kesishgan yo'lning chetidan 10 m masofada, ko'rinishni sezilarli darajada cheklaydi va ichki yoki xalqaro standartlarga muvofiqligini ta'minlamaydi, ko'rish zonasini sezilarli darajada toraytiradi va haydovchiga transport vositalarini etarli masofada ko'rishga ruxsat bermaydi. Bu holda ko'rinishning uzoqligi yo'lning geometrik parametrlari, belgilar, geometrik parametrlari bilan aniqlanadi avtomobil va haydovchi o'rindig'i, parkdagi mashinalar joyi (1- rasm).

1-rasm. Yo'llar kesishmasida ko'rinishni hisoblash sxemasi:

A1-asosiy yo'lda harakatlanayotgan avtomobil; A2-ikkilamchi yo'lda harakatlanayotgan avtomobil; boshqa belgilar.

Ikkilamchi yo'lda harakatlanayotgan A1 avtomobilining haydovchisi uchun asosiy yo'lda harakatlanayotgan A2 avtomobilining ko'rinish masofasi bo'lishi mumkin ABE va CDE uchburchaklarning o'xshashligi asosida aniqlanadi

Sb=AB=CD*BE/DE, (1) Bu yerda CD = Sn + S^ +b; DE = Sk - y + a; BE = Sk + Ba + a; Sk -avtomobilning ikkilamchi yo'lning to'xtash chizig'ida to'xtagan masofa avtomobillarning mumkin bo'lgan to'qnashuvigacha (keyingi tahlilni soddalashtirish uchun avtomobillarning harakat yo'lagi kengligi avtomobillarning umumiy kengligiga teng deb qabul qilinadi), m

Sk=Sd+Bo+y (2)

Bu yerda, Sn -o'rta yo'lning chegarasiga asosiy yo'lda mashinalar avtomobil masofa (Sn minimal masofa, yo'l qoidalariga ko'ra, 10 m), m; S^ -yo'lning chap

chegarasidan masofa ikkilamchi yo'llar avtomobilning chap tomoniga, u orqali harakatlanib, m; b-avtomobilning chap tomonidan haydovchi o'rindig'igacha bo'lgan masofa, m; y - asosiy yo'lda qatnovchi avtomobil bilan avtomobil orasidagi yonma -yon rasmiylashtirish, m; A - avtomobilning old tomonidan haydovchi o'rindig'igacha bo'lgan masofa, m; Ba -avtomobil kengligi, m. Bo -asosiy yo'lning o'ng chegarasidan unga mashinalar qo'yilgan avtomobilning chap tomonigacha bo'lgan masofa m; Sd-ikkilamchi yo'ldagi to'xtash chizig'idan asosiy yo'lning chegarasigacha bo'lgan masofa, m.

Ikkilamchi yo'lda qatnaydigan avtomobil asosiy yo'lda qatnaydigan avtomobil o'zining transport yo'lagiga yetib borishidan oldin o'tishi uchun vaqt kerak bo'ladi. Bu holatda xavfsiz sayohat qilish sharti bo'ladi.

Sb-b ^2*(Sk+Ba+La)* jp ^2*Sp*jp

-^-:---:- (2)

V1 jp jp w

Agar ikkilamchi yo'lda harakatlanayotgan avtomobil haydovchisi asosiy yo'lda o'zining ko'ruv chizig'ida avtomobil paydo bo'lgan paytda darhol avtomobil to'xtaguncha harakat tezligini kamaytirish choralarini ko'ra boshlasa, transport vositalari to'qnashuvining oldini olish ham mumkin.

MUHOKAMA

Harakat boshlanishidan to'xtashgacha boradigan yo'l, bu holda uning tezlanish rejimida Sn ga boradigan masofa va to'xtash yo'li Sm dan iborat bo'ladi va Sk dan oshmasligi kerak.

Tn= t1+t2+t3*0.5 (3)

bu yerda, t1-haydovchining reaksiya vaqti, s; t2-tormoz yuritmasining kechikish vaqti, s; t3-sekinlanishning o'sish vaqti, s; jr-tezlanish vaqtida avtomobilning tezlanishi,

9 9

m/ s2; JT-tormozlanish vaqtida avtomobilning susayishi, m / s2; t2-avtomobil tezlashtirish, keyin favqulodda tormoz paytida to'xtatish mumkin bo'lgan tezligi, Sk-oshmaydigan umumiy masofani.

NATIJA

To'xtash yo'li quyidagi formula bilan aniqlanadi:

So=( t1+t2+t3)*Va^:Va ; (4)

Agar avtomobil asosiy yo'lda harakatlanayotgan bo'lsa, xavf tug'ilganda tormozlashni qo'llasa, uning harakatlanish vaqti ortadi va uning harakat yo'lagini avtomobil tomonidan kesib o'tish uchun yetarli bo'lishi mumkin, ya'ni ikkilamchi yo'l bilan boshqarilgan.

Avtomobilning "O'lik' oldindan o'tish zonasi Aj

Tormozknisli paytida ehtimoliy avaiiya oldini olish zonasi Ai

2-rasm. Ko'rinish zonalari tartibi.

XULOSA

1. Mavjud qoidalarga ko'ra yo'llar kesishishi sohasida mashinalar avtomobillar sezilarli ko'rinishi cheklaydi va transport vositalari harakati uchun xavfli joylarda mavjudligini belgilaydi, qachon bir to'qnashuv oldini olish uchun, haydovchilar qabul transport rejimini o'zgartirish uchun (favqulodda qadar) chora-tadbirlar qabul qilish kerak, shuningdek, "o'lik", sohasida haydovchilar hech harakatlar baxtsiz hodisalar oldini ta'minlash mumkin.

2. Yo'l harakati xavfsizligini yaxshilash faqatgina trafikni tashkil etishga tizimli yondashuv xolati kesmalarda ularning haqiqiy hisobga parametrlari.

3. Ko'rinishning teng bo'lmagan yo'llarning kesishish imkoniyatlariga ta'siri chuqur tadqiqotlarni talab qiladi.

4. Taklif etilayotgan tahlil usuli teng bo'lmagan yo'llarning tartibga solinmagan kesmalarida avariyalarning oldini olish imkoniyatini ekspertizadan o'tkazishda qo'llanilishi mumkin.

REFERENCES

1. Faol xavfsizlik tizimlari [Elektron resurs]: Alexsus veb-sayti - Kirish tartibi: http://systemsauto.ru/active/active.html (21.02.2020)

2. Иларионов В.А. Экспертиза дорожнотранспортных происшествий : учебник для вузов / В.А. Иларионов. - М. : Транспорт, 1989. - 255 с

3. Karimova Q.A. Avtomobilni boshqarish va harakatlanishda yol harakati xavsizligi asoslari. Toshkent Nashr 2019.

4. Рубидинов, Шохрух Еайратжон Угли. "БИКРЛИГИ ПАСТ ВАЛЛАРГА СОВУ^ ИШЛОВ БЕРИШ УСУЛИ." Scientific progress 1.6 (2021): 413-417.

5. Mamirov, Abdurashid, and Abduqahhor Omonov. "APPLICATION OF VACUUM CAPTURING DEVICES IN MECHANICAL ENGINEERING." Интернаука 42-2 (2020): 73-75.

SCIENTIFIC PROGRESS VOLUME 2 I ISSUE 1 I 2021

ISSN: 2181-1601

6. Тешабоев, Анвар Эргашевич, et al. "МАШИНАСОЗЛИКДА ЮЗА ТОЗАЛИГИНИ НАЗОРАТИНИ АВТОМАТЛАШ." Scientific progress 1.5 (2021).

7. Nomanjonov, S., et al. "STAMP DESIGN." Экономика и социум 12 (2019): 101104.

8. Fayzimatov, Sh N., Y. Y. Xusanov, and D. A. Valixonov. "Optimization Conditions Of Drilling Polymeric Composite Materials." The American Journal of Engineering and Technology 3.02 (2021): 22-30.

9. Усманов, Джасур Аминович, et al. "Исследование эффективности очистки хлопка-сырца от мелких сорных примесей." Проблемы современной науки и образования 11-1 (144) (2019).

10. Хусанбоев, Абдулкосим Мамажонович, Алишер Ахмаджон Угли Ботиров, and Доно Тошматовна Абдуллаева. "Развертка призматического колена." Проблемы современной науки и образования 11-2 (144) (2019).

11. Юсуфжонов, О. F., and Ж. F. Fайратов. "ШТАМПЛАШ ЖАРАЁНИДА ИШЧИ ЮЗАЛАРНИ ЕЙИЛИШГА БАРДОШЛИЛИГИНИ ОШИРИШДА МОЙЛАШНИ АДАМИЯТИ." Scientific progress 1.6 (2021): 962-966.

12. Todjiboyev, R. K., A. A. Ulmasov, and Muxtorov Sh. "3M structural bonding tape 9270." Science and Education 2.4 (2021): 146-149.

13. Файзиматов, Ш. Н., and М. А. Рустамов. "АЭРОДИНАМИЧЕСКИЙ ЭФФЕКТ ДЛЯ АВТОМАТИЗАЦИИ ПРОЦЕССА ПЕРЕКАЧКИ ХИМИЧЕСКИХ АГРЕССИВНЫХ РЕАГЕНТОВ." Современные исследования 6 (2018): 112-115.

14. Dostonbek, Valikhonov, and Arziev Saydullo. "Using gaming technologies in engineering graphics lessons." ACADEMICIA: An International Multidisciplinary Research Journal 10.5 (2020): 95-99.

15. Юсупов, Сардорбек Маъруфович, et al. "КОМПАЗИЦИОН МАТЕРИАЛЛАРНИ БОРЛАШ." Scientific progress 1.4 (2021).

16. Internet manzil https://uz.wikipedia.org/wiki/Avtomagistral.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.