Научная статья на тему 'ЛОКОМОТИВ ДЕПОСЫНДАҒЫ ЖӨНДЕУ ЦЕХЫНЫҢ ЖҰМЫС АЙМАҒЫ АУАСЫН ГИГИЕНАЛЫҚ БАҒАЛАУ'

ЛОКОМОТИВ ДЕПОСЫНДАҒЫ ЖӨНДЕУ ЦЕХЫНЫҢ ЖҰМЫС АЙМАҒЫ АУАСЫН ГИГИЕНАЛЫҚ БАҒАЛАУ Текст научной статьи по специальности «Науки о здоровье»

CC BY
46
8
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
ЛОКОМОТИВНОЕ ДЕПО / ПРОМЫШЛЕННЫЕ АЭРОЗОЛИ / ГИГИЕНИЧЕСКАЯ ОЦЕНКА / ПРЕДЕЛЬНО ДОПУСТИМЫЕ КОНЦЕНТРАЦИИ / ЛОКОМОТИВ ДЕПОСЫ / өНЕРКәСіПТіК АЭРОЗОЛДЕР / ГИГИЕНАЛЫқ БАғАЛАУ / ШЕКТі РұқСАТ ЕТіЛГЕН КОНЦЕНТРАЦИЯ / LOCOMOTIVE DEPOT / INDUSTRIAL AEROSOLS / HYGIENIC ASSESSMENT / MAXIMUM PERMISSIBLE CONCENTRATIONS

Аннотация научной статьи по наукам о здоровье, автор научной работы — Сайлыбекова А.Қ., Карабалин С.Қ., Аскарбаева А.Н.

Жұмыста электр машиналары мен жабдықтарын жөндеу бойынша цехтың жұмыс аймағының ауасын зерттеу нәтижелері келтірілген. Локомотив депосының қызметкерлері арасында кәсіби қауіп-қатерді бағалау және талдау теміржол медицинасында маңызды. Технологиялық операцияларды орындау кезінде бөлшектеу, сіңдіру, агрегаттар мен жабдықтарды бояу, зиянды химиялық аэрозольдар жұмыс аймағының ауасына шығарылады. Аккумуляторшылар мен мен құюшылар жұмыс орындарындағы зиянды заттардың құрамы шекті рұқсат етілген концентрациядан жоғары болған. Изоляторларды және басқа бөліктерді эмальдармен, лактармен жабу процесінде жұмысшыларға бояу мен олардың ұшпа компоненттері тікелей әсер еткен. Бұл жұмыстың мақсаты электр машиналары мен локомотив депосының жабдықтарын жөндеу бойынша цехтың жұмыс аймағында болатын өнеркәсіптік аэрозолды гигиеналық бағалау болды.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Похожие темы научных работ по наукам о здоровье , автор научной работы — Сайлыбекова А.Қ., Карабалин С.Қ., Аскарбаева А.Н.

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

HYGIENIC ASSESSMENT OF THE AIR ENVIRONMENT OF THE WORKING AREAS OF THE REPAIR SHOP LOCOMOTIVE DEPOT

The paper presents the results of the study of the air of the working area of the repair shop for electrical machines and equipment. Assessment and analysis of occupational risks among employees of the locomotive depot is relevant in railway medicine. When performing technological operations, such as disassembly, impregnation, painting of aggregates and equipment, harmful chemical aerosols were emitted into the air of the working area. The content of harmful substances in the workplaces of the battery and the breeder exceeded the maximum permissible concentration. The process of coating insulators and other parts with enamels, varnishes was accompanied by contact with the workers themselves and their volatile components. The purpose of this work was to evaluate the hygienic industrial aerosols contained in the working area of the repair shop for electric machines and locomotive depot equipment.

Текст научной работы на тему «ЛОКОМОТИВ ДЕПОСЫНДАҒЫ ЖӨНДЕУ ЦЕХЫНЫҢ ЖҰМЫС АЙМАҒЫ АУАСЫН ГИГИЕНАЛЫҚ БАҒАЛАУ»

ЮеиЫ1к ХажМММ №2-2019

УДК 616-056.22:613.6:656.26(574.51)

А.К. Сайлыбекова, С.К. Карабалин, А.Н. Аскарбаева

С.Ж. Асфендияров атындагы Цазсщ ¥лттьщ медицина университетг Нутрициология кафедрасы мен профилактикалыц медицина курсы кафедрасы ЖШС Алматы темгржол ауруханасы

ЛОКОМОТИВ ДЕПОСЫНДАГЫ ЖвНДЕУ ЦЕХЫНЬЩ Ж¥МЫС АЙМАГЫ АУАСЫН ГИГИЕНАЛЫК БАГАЛАУ

Жумыста электр машиналары мен жабдыцтарын жвндеу бойынша цехтыц жумыс аймагыныц ауасын зерттеу нэтижелерi келтiрiлген. Локомотив депосыныц цызметкерлерi арасында кэ^би цауiп-цатердi багалау жэне талдау темiржол медицинасында мацызды. Технологиялыц операцияларды орындау кезнде бвлшектеу, tiцдiру, агрегаттар мен жабдыцтарды бояу, зиянды химиялыц аэрозольдар жумыс аймагыныц ауасына шыгарылады. Аккумуляторшылар мен мен цуюшылар жумыс орындарындагы зиянды заттардыц цурамы шектi руцсат етлген концентрациядан жогары болган. Изоляторларды жэне басца бвлiктердi эмальдармен, лактармен жабу проце^нде жумысшыларга бояу мен олардыц ушпа компоненттерi тiкелей эсер еткен. Бул жумыстыц мацсаты электр машиналары мен локомотив депосыныц жабдыцтарын жвндеу бойынша цехтыц жумыс аймагында болатын внеркэсiптiк аэрозолды гигиеналыц багалау болды.

ТYйiндi свздер: локомотив депосы, внеркэсiптiк аэрозолдер, гигиеналыц багалау, шектi руцсат етлген концентрация

Юр^пе. Локомотив депосыныц жумысшыларыныц ецбепне жумыс ортасыныц ;олайсыз факторларыныц курделшп, ауырлыгы мен ;ар;ындылыгы кешен^ эсер ете^ш белпль Жумысшылардыц денсаулыгына тер^ эсер ететш eндiрiс ортасыныц факторлары арасында темiржол кел^нде кецшен ;олданылатын б1р;атар зиянды химикаттар(тYрлi техникалы; майлар,тотыгуга ;арсы суйы;ты;тар жэне т.б.). Локомотив депосыныцэлектр машиналарын жендеуге арналган алацдарындапайда болаты кеп компоненттi зиянды ендiрiстiк аэрозольдерi сол жерде жумыс ^тейтш жyмыскерлердiц денсаулыгына зиянын типзетш кэсiби ;ауштер ;атарына жатады[1-2].

Локомотив депосыныц жумысшыларыныц денсаулыгына ба;ылау ЖYргiзу, себеп-салдарлы; ;атынастарды аны;тау жэне зерттеу темiржол келiгiндегi ецбек гигиенасыныц мацызды мшдеэт болып табылады [3].

Химиялы; факторлардыц локомотив депосыныц жумысшылары агсасына на;ты ;ауштшпн талдау нэтижелерi локомотивтерге техникалы; ;ызмет керсету, жеке процестер технологиясын жендеу ЖYЙесiн жетiлдiрудема;сатындаескерiлуi тшс.

Жогарыда айтылгандарды ескере отырып осы зерттеудi еткiздiк.

Осы жумыстыц мацсаты Алматы локомотив депосыныц электр машиналары мен жабды;тарын жендеу цехыныц жумыс алацындагы ендiрiстiк аэрозолдерi (химиялы; ;осылыстар жэне шац газ компоненттерi) гигиеналы; багалау болды.

Материалдар мен зерттеу эднтерь

Зерттеу нысаны - Алматыдагы локомотив депосыныц электр машиналары мен жабды;тарын жендеу цехы, ;урамында 9 жендеу учаскеа бар.

Жумыс орындарындагы шац мен газдардыц ;урамын багалау ;алалы;санитарлы; сараптама орталыгымен бiрге «Жумыс аймагындагы зиянды заттардыц шепру;сат етiлген концентрациясы (ШРЕК)» жэне ГОСТ 12.1.005-«Жумыс орындарындагы ауага зиянды заттардыц шегii ру;сат етiлген концентрациясы(ШРЕК)»нормативтiк ;ужаттарына сэйкес ЖYргiзiлдi. Барлыгы 162 елшем. Нэтижелерi мен талцылау. Электр машиналарын жендеу цехында эр тYрлi технологиялы; операциялары ЖYргiзiлетiн жумыс орындарында шац децгейi 2,2 мг/м3-ден 2,8 мг/м3-га дейiн жетш, шегi ру;сат етiлген концентрациясынан 0,2-ден 0,8 есеге дейiн асатындыгы бай;алды, ягни орта есеппен шацныц мелшерi 8,5 ± 1,7 мг/м3дейiн кетерыдь нормалы; децгейi 6 мг/м3. 8ндiрiстiк операцияларды орындау процесiнде Агрегаттар мен жабды;тарды белшектеу, сiцдiру, бояу кезшде жумыс аймагыныц ауасына зиянды химиялы; аэрозольдар жинилады. Алайда зерттеу барысында кемiртек тотыгы мен KYкiрттi сутепсия;ты химиялы; заттар мелшерi ру;сат етшген нормалардан аспады.

1-кестеделокомотив депосындагы электр машиналары цехы ауасындагы шац мен газдардыц мелшерш зерттеу нэтижелерi керсетыген. Шацныц белiнуi токарлы; станоктар алацында 8,5±1,7мг/м3децгейiнде бай;алган, бул нормадан жогары. Бас;а алацдарда шац 2,2 -3,1мг/м3аралыгында, ал газдардыц мелшерi барлы; жендеу алацдарында ШРЕК -нан аспады.

Кесте 1 - Локомотив депосындагы электр машиналары цехы ауасындагы шац мен газдардыц мелшерш зерттеу (М+т)

Жендеу алацдары Шац ШРЕК -6,0, мг/м3) SO2 ШРЕК -10 мг/м3 ) СО ШРЕК -20 мг/м3 ) N0 ШРЕК 2 мг/м3 )

Электр машиналары мен жабдык тарын жендеуге арналган цех

1.Электр машиналарын жендеу бойынша алацдар (мотористер) 2,8±0,8 0,06±0,003 5,9±1,1 0,08±0,02

2.Жылжымалы ;урамды жендеу алацдары (механиктер) 2,2±0,5 0,06±0,003 6,0±1,2 0,7±0,02

3Доргасын-;алайы ;орытпаларын ;ую алацдары (;уюшылар) 2,4±0,7 0,4±0,07 9,0±1,4 2,5±0,5

4.Кесектердi сiцдiруге арналган алацдар (импрегматорлар) 2,3±0,6 0,03±0,001 7,0±0,9 0,7±0,03

5.Токарь станоктарыныц алацдары (токарщиктер) 8,5±1,7 0,07±0,003 5,0±0,7 0,9±0,03

б.Компрессорды жендеу алацдары (компрессоршы) 2,2±0,2 0,06±0,03 6,0±1,0 1,2±0,2

7.Электр жабды;тарын жендеу (электрлж, газды; жэне электр дэнекерлеушыер) алацдары 3,1±0,8 0,04±0,002 5,4±0,8 0,8±0,03

8.Механикалы; жинау жумыстарын ЖYргiзу алацдары (механиктер, мотористер) 2,3±0,5 0,04±0,002 5,4±0,7 0,8±0,03

Вестник Ка^НЖУ №2-2019

9Дурал алацы (курастырушылар) |_2,2±0,5_| 0,65±0,003 | 6,0±1,0 | 0,8±0,03

Аккумуляторларды зарядтау, механикалык бвлшектердi шацнан тазарту, электролит децгешн бакылау, агрегаттардыц пiшiнiн дайындау, коргасын корытпаларын дайындау жэне кую сиякты вндiрiстiк процестердi жузеге асыру кезшде аккумуляторшыларга химиялык заттар зиянды эсер етедь Осылайша, аккумулятор операторларыныц жэне куюшылардыц жумыс орындарындагы азот оксидi мвлшерi 0,5-тен 0,8 есеге, куирт кышкылы 1,5-тен 1,8 есеге ШРЕК дан жогары. Газбен дэнекерлеу, газдбен кесу жэне металдарды тазарту кезшде, коргасын калайы корытпаларын дайындауда,

уйкел^ тораптарын майлау, гальваникалык жабындыларды бурку жэне колмен бояу колданган кезде локомотив депосы жумысшылары зиянды химиялык заттардыц эсерiне ушырайды. Бул химиялык улы заттар кэсiби кауыптар тобына кiредi, терец зерттеудi, талдауды талап етедь 2-кестеден кврiп отыргандай, изоляторлар мен олардыц баска да белшектерш эмальдау мен лактау кезiнде бояу eнiмдерi мен олардыц ушпа компоненттерiмен (фенол-формальдегид пен битумдык шайырлар) жумысшылар тiкелей байланыста болады.

Кесте 2 - Локомотив депосы мамандарыныц жумыс аймагы ауасындагы зиянды заттардыц курамы (М+т)

Мамандыктар РЬ МпО Ксилол Толуол Бензол

ШРЕК - ШРЕК - ШРЕК - ШРЕК - ШРЕК -

0,01 мг/м3) 0,2 мг/м3) 50 мг/м3) 50 мг/м3) 5,0 мг/м3)

Мотористер 0,022±0,001 0,058±0,002 10,2±1,2 8,0±0,6 0,8±0,6

Электр дэнекерлепштер 0,008±0,001 0,42±0,001 72,6±4,2

Куюшылар 0,026±0,001 0,062±0,002 48,2±1,3 10±0,7 1,3±0,7

Сщд1руш1лер 0,017±0,001 0,063±0,002 84,2±6,2 14,0±0,7 2,8±0,7

Якорь катушкаларын глифталь лакпен, алстаторды арнайы лакпенбояу ауага ерiткiштердiц буларыныц таралуы анык байкалады. Атап айтканда, электр машиналарыныц канка мен бвлiктерi мен iшкi жактарынбояган кезде ауага бензин, толуол, ксилол, ацетон, бутил жэне амилацетат, скипидар, бензин жэне баска да ерпташтердщ буы ауага тарайды. Сонымен катар, электр жэне газ дэнекерлеушшер жэне сiцiрушiлер сиякты мамандардыц жумыс аймагында жогары ксилол концентрациясымен дем алуы мYмкiн, ксилолдыц децгейi 22,6 мг/м3-ден 38,3 мг/м3-ге дейiн кетершш,ШРЕК-нан асып тYCтi.

Цуюшылар мен моторшылар жумыс орындарыныц жумыс зонасындагы ауада коргасын буы 0,023 ± 0,001 мг/м3аралыгында, ШРЕК-дан 1,3 жэне 1,6 есе асып тYCтi. Газ дэнекерлеу жумыстарын ЖYргiзген кезде жумысшылар марганецтiц жогары концентрациясыныц эсерiне ушырайды, ШРЕК -нан 2,8-3,2 есе асып кетть

Сонымен, гигиеналык зерттеулер нэтижелерi локомотив депосында жендеу жумыстарыныц технологиялык операциялары орындалган кезде жумысшыларга зиянды химиялык факторлары эсер етедь Сонымен катар, локомотив депосындагы жендеу жумыстары шацныц кеп мелшерде пайда болуына жэне химиялык эртYрлi аэрозолдардыц ауага таралуына экеп соктыратындыгы белгiлi болды. Цортынды.

1.Локомотив депосыныц электрмашиналары мен жабдыктарын жендеу цехы жумысшылары ауасында шац-газ коспаларыныцшегi руксат етiлген концентрациясынан 2,2-ден 3,4 есежогарыжагдайындаецбек етедi.

2.Жендеу цехындагы жумысшылардыц ецбек жагдайларын жаксарту практикалык усыныстары, ец алдымен, гигиеналык бакылауды KYшейтуге жэне кэаби кауiптердi темендетуге арналган алдын алу шараларын iске асыруга багытталады.

ЭДЕБИЕТТЕР Т1З1М1

1 Капцов В.А., Вильк М.Ф., Каськов Ю.Н., Шайсултанов К.Ш. Современные проблемы гигиены и эпидемиологии на железнодорожном транспорте и пути их решения // Гигиена труда и медицинская экология. - 2006. - №4(9). - С. 82-96.

2 Атьков О.Ю На страже безопасности движения поездов и здоровье работников железнодорожного транспорта // Здравоохранение на железнодорожном транспорте: сб. науч. тр. - М., 2005. - С. 5-9.

3 Седенко В.Н. Особенности условий и режима труда, отдыха и питания локомотивных бригад // В сб. научно-практических работ «Здравоохранение на железнодорожном транспорте государств-участников СНГ на современном этапе: теория и практика». - М., 2005. - С. 217-219.

А.Ц. Сайлыбекова, С.Ц. Карабалин, А.Н. Аскарбаева

ГИГИЕНИЧЕСКАЯ ОЦЕНКА ВОЗДУШНОЙ СРЕДЫ РАБОЧИХ УЧАСТКОВ РЕМОНТНОГО ЦЕХА ЛОКОМОТИВНОГО ДЕПО

Резюме: В работе представлены результаты исследования воздуха рабочей зоны цеха по ремонту электрических машин и оборудований. Оценка и анализ профессиональных рисков среди работников локомотивного депо является актуальным в железнодорожной медицине. При выполнении технологических операций, таких как, разборка, пропитка, окраска агрегатов и оборудования в воздух рабочей зоны выделялись вредные химические аэрозоли. Содержание вредных веществ на рабочих местах аккумуляторщика и заливщика превышала предельно допустимые концентрации. Процесс покрытия изоляторов и других деталей эмалями, лаками сопровождалась контактом работающих с самими продуктами и с их летучими компонентами. Целью данной работы являлась гигиеническая оценка промышленных аэрозолей, содержащихся в рабочей зоне цеха по ремонту электромашин и оборудований локомотивного депо.

Ключевые слова: локомотивное депо, промышленные аэрозоли, гигиеническая оценка, предельно допустимые концентрации.

Vestnik KazNMU №2-2019

A.K. Saylybekova, S.K. Karabalin, A.N. Askarbayeva

HYGIENIC ASSESSMENT OF THE AIR ENVIRONMENT OF THE WORKING AREAS OF THE REPAIR

SHOP LOCOMOTIVE DEPOT

Resume: The paper presents the results of the study of the air of the working area of the repair shop for electrical machines and equipment. Assessment and analysis of occupational risks among employees of the locomotive depot is relevant in railway medicine. When performing technological operations, such as disassembly, impregnation, painting of aggregates and equipment, harmful chemical aerosols were emitted into the air of the working area. The content of harmful substances in the workplaces of the battery and the breeder exceeded the maximum permissible concentration. The process of coating insulators and other parts with enamels, varnishes was accompanied by contact with the workers themselves and their volatile components. The purpose of this work was to evaluate the hygienic industrial aerosols contained in the working area of the repair shop for electric machines and locomotive depot equipment. Keywords: locomotive depot, industrial aerosols, hygienic assessment, maximum permissible concentrations

УДК 616.71/.74-001-06-053.2

А.Н. Баймаханов1, Т.К. Кожахметов2, А.Е. Ошибаева2, А.М. Смагулов3, А.Д. Раимханов1, Д.Т. Жуматаев1, Б.К. Мукашев1, Б.Т. Аскеев1

1 Казахский Национальный медицинский университет имени С.Д. Асфендиярова 2 Казахский национальный университет имени аль-Фараби 3№4 Городская клиническая больница г. Алматы

АНАЛИЗ НЕКОТОРЫХ ПОКАЗАТЕЛЕЙ МЕДИЦИНСКОЙ ПОМОЩИ ПАЦИЕНТАМ С ПОЛИТРАВМОЙ В ПРОМЫШЛЕННОЙ ЧАСТИ Г. АЛМАТЫ

В работе проведен ретроспективный анализ результатов оказания медицинской помощи пациентам с политравмой. Дана характеристика роста травматизма в мегаполисе,в том числе за счет дорожно-транспортных происшествий. Проведена оценка догоспитального этапа, начиная со времениприбытия бригады СМП на место происшествия, квалификация транспортировки, а также оказание квалифицированной помощи «мультидисциплинарной активной группы» в стационаре. Ключевые слова: политравма, мегаполис, дорожно-транспортное проишествие, «золотой час»

Актуальность. По данным мировой статистики, травма занимает первое место как причина смерти среди людей до 45 лет [Darlene B. Murdock, 2008]. Одной из основных причин травматизма являются дорожно-

транспортныепроисшествия (далее ДТП), которые происходят во всем мире. Ежегодно фиксируются до 20 млн. дорожно-транспортных происшествий, в которых свыше 50 миллионов человек получают тяжкие телесные повреждения, а 1,25 миллионов человек умирают [WHO, 2017 May]. Согласно данным Всемирной организации здравоохранения за 2017 год, в Казахстане сохраняется высокий уровень показателя смертности при дорожно-транспортных происшествиях, что подтверждается статистически в сравнении со странами ЕСи занимает одно из последних мест (24,2% на 100 000 человек). При происшедшем ДТП, если пострадавшему, при угрозе его жизни не будет оказана помощь в течение первого часа, то выжить шансов практически нет. Если же помощь будет оказана в первые 18 минут, то шансы выжить возрастают до 15%, а в случае оказания помощи в первые 9 минут - до 90%. [Н.П. Пахомова, 2001; Г.И. Петров, 2000]. Такой 60 минутный посттравматический период получил название «золотого часа».

Целью нашего исследования является анализ эффективности алгоритма оказания медицинской помощи пациентам с политравмой на этапах госпитализации в промышленной части г. Алматы.

Материалы и методы.Нами был проведен ретроспективный анализ историй болезней и карт пациентов с политравмой, госпитализированных в ГКП на ПХВ «Городская клиническая больница №4» (далее ГКБ №4) г. Алматы в периодс 2013 по 2017 гг. В исследование входили не только бумажные носители, а также

электронные карты пациентов архивной базы программ: МИСС 03, КОМЕК, АДИС И ГКП на ПХВ «Служба скорой медицинской помощи» (далее ССМП)г.Алматы. Пациенты были распределены по критериям, таким как возраст, пол, этиологические факторы травмы, время прибытия скорой медицинской помощи на место происшествия и оказания первой медицинской помощи, время транспортировки в стационар, и время оказания квалифицированной медицинской помощи.

Критерием включения нашего исследования были: Пациенты с политравмой; Пациенты старше 15 лет;

Пациенты, доставленные с сопровождением сотрудников

скорой медицинской помощи, родственников и очевидцев

происшествия;

Критерием исключения:

Пациенты младше 15 лет;

Пациенты с летальным исходом до госпитального этапа; Пациенты с комбинированными травмами; ГКБ №4расположена в районе, в котором находятся государственно важные объекты (Международный аэропорт Алматы, железнодорожный вокзал №1), в сферу ее обслуживания входят скоростные автомобильные магистрали (Алматы-Талдыкорган, Алматы-Хоргос, Кульджинский тракт), Район насыщен промышленными предприятиями,на которых нередки случаи

производственных травм.

Результаты и их обсуждение. За анализируемый период в ГКБ №4 поступило 198 пациентов с политравмой. Средний возраст пострадавших составил 37,2±14,6 лет, из них135(68,2%) мужчины, 63 (31,8%) женщины. Из поступавших, каждые 2 пациента из 3-х, являлись лицами молодого и трудоспособного возраста (Таблица 1).

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.