CC BY
27УДК 37Ы74Х476.5У1924/1930"
ЛАТЫШСК1Я ШКОЛЫ ЛЁЗНЕНСКАГА РАЁНА У 1924-1930 ГГ.
К. Карпекш
г. Вгцебск, Беларусь
Статья посвящена созданию и начальному этапу деятельности латышских школ Лиозненского района и подготовлена на основе документов Государственного архива Витебской области. В регионе национальные учреждения образования создавались достаточно интенсивно: если в 1924 г. действовала только 1 латышская школа в Лиозно, то к 1930 г. они также открылись в деревнях Барсеево, Матушево, Уно и Черницы. Все школы были небольшими, количество учащихся в них не превышало 30 человек. Школы располагались в местах наиболее массового проживания латышей, обслуживали также жителей ближайших деревень, в которых проживали представители данной национальности. Кроме того, следует отметить, что незначительное число латышей обучалось и в белорусских школах.
Ключевые слова: Лиозненский район, национальное образование, школа, латыши.
The article is devoted to the establishment and initial operations of the Latvian schools of the Liozno region and are prepared on the basis of documents of the State Archives of Viciebsk region. In the region, national institutions and analysis created quite intense: in 1924 acted only one Latvian School in Lio-zna, and by 1930 its also opened in the Village Barseeva, Matusheva, Una and Char-nicy. All schools were small; the number of pupils does not exceed 30 people. School is located in the mass stay advise Latvians also serves residents of nearby villages, which were home to the representatives of this nationality. In addition, it should be noted that a small number of Latvians were enrolled in Belarusian schools.
Keywords: Liozna region, national education, school, Latvians.
У другой палове 1920-х гг. Лёзненсю раён з'яуляуся адмшютрацыйна-тэрытарыяльнай адзшкай, у межах якой дастаткова масава пражывала ла-тышскае насельнiцтва. Згодна з вынiкамi перапiсу 1926 г., прадстаунш зга-данай нацыянальнасцi паводле сваёй шматлшасщ займалi трэцяе месца пасля беларусау i яурэяу. Усяго на тэрыторьи раёна налiчвалася 2 362 ла-тышы, што складала 6% ад агульнага лiку яго насельнщтва [1, арк. 12адв.; 2]. Характэрнай рысай савецкай адукацыйнай палпыю другой паловы 1920-х гг. было актыунае стварэнне нацыянальных школ, i гэтая тэндэнцыя мела сваё адлюстраванне у адносiнах да латышскага насельнiцтва. Дадзены арты-кул прысвечаны пачатковаму этапу дзейнасцi латышскiх школ Лёз-неншчыны.
На працягу даследуемага перыяду колькасць школ, якiя дзейшчаш на тэрыторыi Лёзненскага раёна, паступова павялiчвалася. Адначасова узрас-тау лш i латышскiх нацыянальных школ. У прыватнасщ, усяго у 1925/1926 навучальным годзе тут функцыянавала 41 школа: 36 беларусюх, 2 яурэйсюя, 1 латышская (у Лёзне), 1 эстонская i 1 польская [1, арк. 12адв.].
У наступным 1926/1927 навучальным годзе у межах раёна наичвалася 44 школы, з якiх латышскiмi былi 2 (акрамя Лёзненскай яшчэ i Мату-шоуская) [3, арк. 7адв.]. Варта адзначыць, што латышы навучалiся не толькi у нацыянальных школах: так, у студзеш 1926 г. у Дабрамыслшскай сям^а-довай школе з 232 вучняу прадстаунiкамi згаданай нацыянальнасцi з'яулялiся 12 [1, арк. 16].
Усяго у 1927/1928 навучальным годзе у Лёзненсюм раёне навучалася
3 518 дзяцей, з яюх латышамi былi 123 (альбо 3,5%) [4, арк. 155адв.].
Да 1928/1929 навучальнага года колькасць школ павялiчылася да 50, з iх 3 былi сямiгодкамi i 47 - школамi 1-й ступенi. У сваю чаргу сярод апошшх
4 з'яулялюя нацыянальнымi латышскiмi, яны размяшчалюя у Лёзне, Мату-шове, Барсееве i Уна. Ва усiх школах раёна навучалася 3 793 дзщящ, што перавышала аналагiчны паказчык мшулага года. Разам з тым колькасць вуч-няу-латышоу скарацiлася да 110, адпаведна iх доля у агульнай колькасщ навучэнцау знiзiлася да 2,9% [4, арк. 155адв., 239].
У верасш 1929 г. у Лёзненсюм раёне налiчвалася 51 школа, з яюх ла-тышскiмi па-ранейшаму былi 4. Апроч таго, былi школы шшых нацыянальных меншасцяу: 1 яурэйская, 1 польская, 1 лггоуская i 1 эстонская [5, арк. 44].
Як i раней, латышы навучалiся не толькi у сваiх нацыянальных школах: так, восенню 1928 г. яны наведваи 19 беларусюх школ (прауда, колькасць вучняу-латышоу там была зушм нязначнай). Звяртае на сябе увагу i той факт, што не усе вучш латышсюх школ таксама з'яулялiся латышамi (напрыклад, такая з'ява была характэрна для Барсееускай школы у 1928 г., Лёзненскай - у 1928-1929 гг.) (гл. таблщу).
Таблща - Дынамша колькасцi вучняу у школах Лёзненскага раёна, 1927
- 1929 гг. [4, арк. 18, 19адв., 21, 24, 25, 27, 31, 34-36, 44, 46, 47, 50, 51, 53, 54, 60, 62, 64, 65, 69-71, 75-77, 81, 81а, 81б, 82, 88, 89, 91, 92, 95-97, 103, 107, 109, 118, 119, 122, 123, 125, 126, 134, 140, 144, 149, 152, 154, 156адв., 157адв., 158адв., 159адв., 160адв.; 6, арк. 26, 26а, 36адв., 53, 57; 7, арк. 12, 13, 16, 17, 19, 21, 24, 27, 29, 46, 55, 56, 66, 67, 70].
Назва школы Храналапчны перыяд
восень 1927 г. 1 лютапада 1928 г. 1 студзеня 1929 г. 1 красавца 1929 г. восень 1929 г.
Адаменская - 105 (1) 103 (1) 102 (1) -
Бандорская бела-руска-л1тоуская - 39 (1) 39 (1) 37 (1) 43 (0)
Барсееуская латышская - 20 (16) 17 (17) 15 (15) 25 (25)
Буёуская - 46 (3) 48 (3) 39 (3) -
Глоданская - 47 (1) 47 (1) 47 (1) -
Горбауская бела-руская 87 (5) - 92 (1) 78 (1) -
Горбауская эстонская - 42 (3) 45 (3) 43 (1) -
Дабрамыслшская сям1гадовая 228 (15) 261 (8) - - 267 (6)
Заазерская 88 (3) 110 (2) 93 (1) 88 (1) 105 (4)
Заальшанская 114 (5) 120 (4) 120 (4) 120 (4) 140 (7)
Зачарнянская - 94 (3) 89 (3) 87 (3) 167 (2)
Лёзненская бела-руская сям1гадо-вая 430 (6) 495 (7) 472 (7)
Лёзненская латышская - 19 (15) 21 (18) 20 (17) 18 (17)
Матушоуская бе-ларуская - 25 (1) 22 (1) 24 (7) 37 (0)
Матушоуская латышская - 12 (12) 14 (14) 14 (14) 19 (19)
Нова-Бельская - 54 (6) 55 (6) 52 (5) 105 (9)
Палёнауская - 73 (4) 70 (2) 58 (2) 90 (3)
Пнёуская - - - - 85 (1)
Разумоуская - - - - 58 (6)
Рубяжнщкая - 65 (1) 60 (1) 57 (1) 84 (2)
Сггнянская - 47 (3) 51 (3) 51 (3) -
Скуграуская - 56 (2) 55 (2) 48 (2) -
Сяргееуская - 54 (4) 55 (3) 41 (3) -
Унауская бела-руская - 118 (1) 110 (1) 107 (1) 105 (0)
Унауская латышская - 13 (13) 14 (14) 12 (12) 26 (26)
Заувага: У таблщы змешчаны звестю толью пра тыя школы, у яюх навучалюя ла-тышы (колькасць прадстаушкоу дадзенай нацыянальнасщ пазначана у дужках).
Першай латышскай школай, якая узнiкла на тэрыторыи раёна, была Лёз-ненская. У студзенi 1926 г. у навучальнай установе налiчвалася 55 вучняу (усе яны з'яулялюя латышамi) [8, арк. 57]. Восенню 1927 г. пасаду яе за-гадчыка займау Нiкалаеу Пётр Андрэевiч (ён нарадзiуся у 1887 г., i настаушчау у мястэчку з 1919 г.) [6, арк. 1].
Выпускшю школы здавалi iспыты па латышскай, беларускай i рускай мовах, а таксама па матэматыцы. Матэрыяльнае забеспячэнне установы ажыццяулялася пераважна за кошт мясцовага насельнщтва: так, у маi 1929 г. для таго, каб нарыхтаваць дровы, набыць iнвентар, ачысцiць дымаходы, грошы былi сабраны з бацькоу [4, арк. 197]. Пры школе меуся зямельны надзел (у чэрвеш 1929 г. яго плошча складала 0,09 га), 1/3 яго была ад-ведзена пад градкi, на яюх вучш вучылiся сельгаспрацы, а астатшм кары-стауся вартаунiк школы [9, арк. 79].
У маi 1929 г. на базе юнуючай латышскай школы у Лёзне была адкрыта сямiгодка [10, арк. 93]. Яе наведваш не толькi жыхары мястэчка, але i дзецi з суседшх вёсак Вагараушчына, Зачэрня, Марцюткава, Паддуб'е, Разумова, Старыны i Шлёмю (гл. дадатак). Усяго у студзеш 1930 г. у школе навучалася 25 чалавек [11, арк. 44].
У Матушове адкрыццё латышскай школы было запланавана на восень 1926 г. Паколью у вёсцы меуся толью адзiн школьны будынак (у яюм раз-мяшчалася беларуская школа), памiж латышскiм i беларускiм насельнщтвам узнiк канфлiкт: нiхто не жадау застацца без навучальнай установы. У вышку адкрыццё нацыянальнай школы было адкладзена на пэуны час: да той пары, пакуль аддзел народнай адукацыи Лёзненскага райвыканкама не змог бы вы-лучыць асобнага настаушка для дзяцей-латышоу, а таксама сродю для падзелу школы на 2 памяшканш [1, арк. 48].
У красавшу 1927 г. у Матушове ужо мелася 2 школы, яюя размяшчашся у адным будынку. У гэты час там быу ажыццёулены рамонт: падпраулены падмурак, зашклёныя вокны, наладжаны ганкi, абсталявана прыбiральня [12, арк. 47]. У гэты перыяд у латышскай школе было 19 вучняу (усе без выключэння з'яулялюя латышам^ [8, арк. 114]. Прыкладна такая ж колькасць вучняу захоувалася i надалей: у прыватнасщ, паводле стану на 1 студ-зеня 1930 г., у школе навучалася 18 дзяцей [11, арк. 1].
Справа па аргашзацыи латышскай школы у Барсеева пачалася у 1927 г. 20 лютага у вёсцы адбыуся агульны сход латышоу-жыхароу Барсеева, Гор-бава i Жукаую. У згаданых населеных пунктах наичвалася 40 дзяцей ва узросце ад 8 да 14 гадоу, таму латышы хадайшчаи пра адкрыццё нацыянальнай школы у 1927/1928 навучальным годзе. Блiжэйшая латышская школа знаходзшася у Лёзне - за 15 вёрст ад гэтых вёсак [8, арк. 43].
10 красавка 1927 г. камiсiя у складзе сябрау школьнай рады Гор-баускай латышскай працоунай школы 1-й ступенi пастанавша, што наву-чальную установу мэтазгодна перамясцщь з Горбава у Барсеева, бо туды
вучням будзе зручней дабiрацца на занятю. Дзеля гэтага з вяскоyцамi Карлам Брэдам i Пятром Малкалнам бым заключаны дамовы на арэнду будын-кау, дзе часова размясцшся школа i iнтэрнат для дзяцей [8, арк. 45].
У пачатку мая 1927 г. у латышсюх калошях Горбава, Барсеева, Мар'янова, Трапашюна, Жукаука, Бандоры Горбаускага сельсавета i Каменка Дабрамыслшскага сельсавета налiчвалася 56 дзяцей ад 3 да 14 гадоу - мерка-валася, што яны будуць наведваць новую школу [8, арк. 91]. Рашэнне пра яе адкрыццё было прынята прэзщыумам Лёзненскага райвыканкама 25 мая 1927 г. [12, арк. 3], i у лшеш гэтага ж года аддзел народнай адукацыи заняуся пошу-кам настаушкау для новай Барсееускай латышскай школы [13, арк. 184].
У 1928/1929 навучальным годзе занятю у школе пачалiся са спазненнем - 24 верасня - паколью большасць вучняу разам з бацькамi займалюя сель-скагаспадарчай працай. Яшчэ на працягу прыкладна 3 наступных тыдняу школу наведвала ад 4 да 9 чалавек. Значныя цяжкасщ у навучаннi стваралi розны узровень падрыхтоую вучняу 1 -й групы (некаторыя не yмелi чытаць, а шшыя ужо чыталi), адсутнасць латышскiх буквароу амаль да самага канца навучальнага года, а таксама дастатковай колькасщ рускамоуных падруч-нiкаy, дыдактычных матэрыялау. У школе была ажыццёулена даволi шыро-кая практыка самастойнага засвойвання матэрыялу вучнямi, але у вышку узровень ix ведау аказауся нiзкiм. Для ушх дзяцей былi арганiзаваны экс-курсп на мясцовыя прадпрыемствы - паравы млын i зернеачышчальны пункт, старэйшыя вучылiся пераплётнай справе. Кантроль ведау у школе ажыццяуляуся 2 разы на год - восенню i вясной - i праводзiУся у форме тэс-тау. Пазакласная выхаваучая праца у школе заключалася у святкаваннi дня Кастрычнiцкай рэвалюцыi, "Леншсюх" дзён, дня Чырвонай Армii, 1 Мая. У сувязi з гэтым вучнi разам з настаyнiкамi ставш п'есы, ладзiлi выставы ма-люнкау, вечарыны з дэкламацыямi вершау. З нагоды перавыбарау Саветау i пасяуной кампанп былi выпушчаны насценгазеты [14, арк. 70 - 71].
Да вясны 1929 г. школа функцыянавала у арандаваным будынку, а да 1929/1930 навучальнага года быу узведзены адмысловы будынак з вогнетры-валых матэрыялау: цагляны i крыты дахоукай [10, арк. 10, 120а; 14, арк. 48].
Як i у шшых латышсюх школах раёна, у Барсееускай навучалася не-вялiкая колькасць дзяцей. Так, паводле стану на 1 лютапада 1930 г. у школе наичвалася 18 вучняу [11, арк. 9].
Перадумовы для стварэння латышскай школы юнаваи таксама у вёсцы Уна: у красавшу 1927 г. у Унаусюм нацыянальным савеце наичвалася 32 дзiцяцi ва узросце 8 - 12 гадоу: 8 - у Грышчонках, 15 - у Уна, 2 - у Нова-Клшыне, 7 - у Мixалiнаве [8, арк. 180 - 180 адв.]. Нацыянальная школа тут была адчынена у вераснi 1928 г. [9, арк. 133]. У пачатку 1929 г. яе маёмасць складалася з шафы, стала, дошю, 6 парт i 3 табурэтау [9, арк. 184], на 1 студ-зеня 1930 г. у школе наичвалася 26 вучняу [11, арк. 35].
Можна меркаваць, што прыкладна восенню 1930 г. на тэрыторьи раёна была адчынена яшчэ адна нацыянальная латышская школа - у Чарнщах.
Яна размяшчалася у будынку, канфiскаваным у заможных сялян [15, с. 7]. Паводле стану на 1 лютапада 1930 г. тут наичвауся 21 вучань (усе яны з'яулялюя латышам^ [11, арк. 51а].
Такiм чынам, у 1924-1930 гг. на Лёзненшчыне былi створаны неблагiя умовы для развщця адукацыi нацыянальных меншасцяу. Нягледзячы на тое, што колькасць школ у раёне павялiчвалася пераважна за кошт адкрыцця новых беларусюх устаноу, сярод нацыянальных школ найбольш актыуна ства-ралiся менавiта латышсюя школы. Усе яны былi невялтм^ колькасць наву-чэнцау у iх не перавышала 30 чалавек. Тым не менш гэтыя навучальныя установы размяшчалiся у месцах найбольш масавага пражывання латышоу, абслугоуваи таксама блiжэйшыя вёскi, што рабiла нацыянальную адука-цыю даступнай.
Выкарыстаныя крын1цы:
1. Дзяржауны архiу Вiцебскай вобласцi (ДАВВ). Ф. 170. Воп 1. Спр. 148.
2. Бондарева, Е. Из истории Лиозненщины (1924-1931 гг.) / Е. Бондарева // Сцяг перамоп. - 2004. - 17 лшеня. - С. 2.
3. ДАВВ. Ф. 170. Воп 1. Спр. 149.
4. ДАВВ. Ф. 160. Воп 11. Спр. 16.
5. ДАВВ. Ф. 170. Воп 1. Спр. 198.
6. ДАВВ. Ф. 160. Воп 11. Спр. 7.
7. ДАВВ. Ф. 160. Воп 11. Спр. 31.
8. ДАВВ. Ф. 160. Воп 11. Спр. 2.
9. ДАВВ. Ф. 160. Воп 11. Спр. 17.
10. ДАВВ. Ф. 160. Воп 11. Спр. 24.
11. ДАВВ. Ф. 160. Воп 11. Спр. 38.
12. ДАВВ. Ф. 160. Воп 11. Спр. 10.
13. ДАВВ. Ф. 160. Воп 11. Спр. 5.
14. ДАВВ. Ф. 160. Воп 11. Спр. 23.
15. Тугай, У. Аргашзацыя сютэмы адукацьи i культурна-асветнщкая дзейнасць у латыш-сюх калошях БССР i Заходняй вобласщ (20-30-ыя гады) / У. Тугай // Псторыя: праблемы выкла-дання. - 2002. - № 2. - С. 3-18.
16. ДАВВ. Ф. 160. Воп 11. Спр. 30.
ДАДАТАК
Стс дзяцей ва узросце 8 - 12 гадоу па Унаускаму нацыянальнаму савету, 1927 г.
[8, арк. 180 - 180 адв.]
Апен Мшьда Давщауна (в. Уна, 11 гадоу), Апен Серафiма Давщауна (в. Уна, 10 гадоу), Баяр Мшалай Аляксандравiч (в. Уна, 10 гадоу), Берзш 1ван Аугуставiч (в. Мiхалiнава, 12 гадоу), Берзш Конан Аугуставiч (в. Мiхалiнава, 10 гадоу), Бiркан Мшьда Карлауна (в. Грышчонкi, 10 гадоу), Галдзш Фаiна Карлауна (в. Грышчоню, 11 гадоу), Калнiн Валянцiна Аляксандрауна (в. Уна, 8 гадоу), Ласман Пётр Iванавiч (в. Уна, 12 гадоу), Ласукова Аляксандра Фёдарауна (в. Нова-Клiшына, 8 гадоу), Мулашка Вера 1ванауна (в. Грышчонкi, 8 гадоу), Наудзш Алег Iванавiч (в. Уна, 12 гадоу), Наудзш 1рма 1ванауна (в. Уна, 8 гадоу), Наудзш Уладзiмiр Адамавiч (в. Уна, 8 гадоу), Праворная Алюа Карлауна (в. Уна, 8 гадоу), Праворная Вольга Карлауна (в. Уна, 12 гадоу), Праворны Аляксандр Карлавiч (в. Уна, 10 гадоу), Прэйс Валянцша Андрэеуна (в. Грышчонкi, 11 гадоу), Прэйс Мшалай Андрэевiч (в. Грышчоню, 11 гадоу), Рубен Аляксандра Карлауна (в. Уна, 12 гадоу), Салауёва Вера Васшьеуна (в. Грышчоню, 12 гадоу), Салауёу Аляксандр Сямёнавiч (в. Грышчонкi, 9 гадоу), Сщар Марыя 1ванауна (в. Уна, 8 гадоу), Стырна Алена Карлауна (в. Мiхалiнава, 12 гадоу), Стырна Уладзiмiр Карлавiч (в. Мiхалiнава, 8 гадоу),
Танке Мшалай Андрэевiч (в. Грышчонкi, 12 гадоу), Ушт Марыя 1ванауна (в. Мiхалiнава, 12 гадоу), Цатт Андрэй Iванавiч (в. Уна, 9 гадоу), Штэйман Алена 1ванауна (в. Мiхалiнава, 12 гадоу), Штэйман Марта 1ванауна (в. Мiхалiнава, 10 гадоу), Эмсш Валянцiна Аугустауна (в. Нова-Клiшына, 10 гадоу), Янсан Мшалай Iванавiч (в. Уна, 10 гадоу).
Стс вучняу Лёзненскай латышскай школы, 30 мая 1929 г. [4, арк. 198 - 198 ада.]
Берзш Аляксандр Пятровiч (паюнуты на друп год у 4-й групе), Берзш Уладзiмiр Пятровiч (пераведзены з 4-й групы у 5-ю), Брыльян Яуген Рыгоравiч (пераведзены з 4-й групы у 5-ю), Вiтол Карл Iванавiч (пераведзены з 4-й групы у 5-ю), Кальцоу Максiм Фамiч (пераведзены з 2-й групы у 3-ю), Канер Яугешя Хрыстафорауна (пераведзена з 4-й групы у 5-ю), Касцючэнка Ле-анцiна (пераведзена з 1-й групы у 2-ю), Краузэ Уладзiмiр (пераведзены з 4-й групы у 5-ю), Крэвiн Пётр Пятровiч (пераведзены з 1-й групы у 2-ю), Крэвiна Зэльма Пятроуна (пераведзена з 1-й групы у 2-ю), Назер Марцш Iванавiч (пераведзены з 2-й групы у 3-ю), Праворная Алеся Карлауна (пераведзена з 1-й групы у 2-ю), Праворная Аляксандра Карлауна (пераведзены з 4-й групы у 5-ю), Праворная Вольга Карлауна (пераведзена з 4-й групы у 5-ю), Смшда Яуген Карлавiч (пераведзены з 1-й групы у 2-ю), Стырна Уладзiмiр Карлавiч (пераведзены з 1-й групы у 2-ю), Шюр'янава Ганна Паулауна (пераведзена з 1-й групы у 2-ю), Шюр'янава Нiна Паулауна (пераведзена з 2-й групы у 3-ю), Эмсшь Валянцша Аугустауна (пераведзена з 2-й групы у 3-ю), Янсан Мшалай Iванавiч (пакiнуты на другi год у 4-й групе).
Стс дзяцей ва узросце 5 - 9 гадоу, пражываючых на тэрыторыи, абслугоуваемай Барсееускай латышскай школай, 4 чэрвеня 1929 г.
[16, арк. 16 - 16 адв.]
Аболiн Карл Аляксандравiч (в. Горбава, 9 гадоу), Аука Лiда Паулауна (в. Горбава, 8 гадоу), Аука Пётр Паулавiч (в. Горбава, 5 гадоу), Брэд Валянцша Аугустауна (в. Мар'янова, 9 гадоу), Брэд Зшаща Аугустауна (в. Мар'янова, 8 гадоу), Залман Уладзiмiр Пятровiч (в. Малькава, 9 гадоу), Зэльцш 1ван Iванавiч (в. Бандоры, 8 гадоу), 1рбэ Вольга Карлауна (в. Горбава, 9 гадоу), Казак Вера Пятроуна (в. Мар'янова, 5 гадоу), Казак Зшаща Пятроуна (в. Мар'янова, 5 гадоу), Лаукфальд Роберт Карлавiч (в. Горбава, 9 гадоу), Лейман Эльза 1ванауна (в. Трапашкша, 7 гадоу), Лшайс Мшьда 1ванауна (в. Горбава, 9 гадоу), Малкалн Лща Пятроуна (в. Барсеева, 8 гадоу), Пурлац Андрэй Карлавiч (в. Мар'янова, 9 гадоу), Пурлац Валянцша Канстанцшауна (в. Мар'янова, 5 гадоу), Пурлац Мшалай Карлавiч (в. Мар'янова, 7 гадоу), Сшю Альфрэд Iванавiч (в. Бандоры, 6 гадоу), Скарсан Лоня Пятроуна (в. Барсеева, 9 гадоу), Эгат Валянцша Аугустауна (в. Барсеева, 7 гадоу), Эгл^ Вера Аугустауна (в. Барсеева, 8 гадоу), Юрмалнак Арнольд Iванавiч (в. Бандоры, 9 гадоу), Юрмалнак Валянцша 1ванауна (в. Бандоры, 9 гадоу), Юрмалнак Зэбальт Пятровiч (в. Азярышча, 9 гадоу), Юрмалнак Эльвiра 1ванауна (в. Бандоры, 6 гадоу).
Стс дзяцей ва узросце 5 - 9 гадоу, пражываючых на тэрыторып, абслугоуваемай Лёзненскай латышскай школай, 1929 г. [16, арк. 88 - 88 адв.]
Анцэвiч 1ван (в. Разумова, 5 гадоу), Анцэвiч Марыя (в. Разумова, 7 гадоу), Анцэвiч Пётр (в. Разумова, 9 гадоу), Баяр Лща (в. Паддуб'е, 5 гадоу), Берзш Альвша (в. Паддуб'е, 7 гадоу), Берзш Валянцша (в. Старыны, 5 гадоу), Берзш Ева (в. Паддуб'е, 9 гадоу), Берзш Эльвiра (в. Шлёмю, 9 гадоу), Бернат Зэльма (в. Разумова, 8 гадоу), Бернат 1ван (в. Разумова, 7 гадоу), Брынка Сафiя (в. Паддуб'е, 9 гадоу), Ветнш 1ван (в. Паддуб'е, 5 гадоу), Ветнш Уладзiмiр (в. Паддуб'е, 8 гадоу), Вггол Альма (в. Разумова, 9 гадоу), В™л Жэня (в. Разумова, 7 гадоу), В™л 1ван (в. Разумова, 5 гадоу), В™л Мшалай (в. Разумова, 5 гадоу), В™л Пётр (в. Разумова, 6 гадоу), В™лш Уладзiмiр (в. Марцюткава, 9 гадоу), Войтава Паулша (в. Разумова, 7 гадоу), Дарзш Антон (в. Разумова, 7 гадоу), Дарзш Карл (в. Разумова, 5 гадоу), Дарзш Пётр (в. Разумова, 9 гадоу), Зедзш Аляксей (в. Вагараушчына, 5 гадоу), Зедзш 1ван (в. Вагараушчына, 8 гадоу), Канцан Жан (в. Паддуб'е, 5 гадоу), Канцан Лiва (в. Паддуб'е, 5 гадоу), Канцан Пётр (в. Паддуб'е, 7 гадоу), Канцан Эрмша (в. Паддуб'е, 7 гадоу), Карсан Лща (в. Разумова, 5 гадоу), Крайвш Зэльма (в. Зачэрня, 8 гадоу), Крайвш 1ван (в. Зачэрня, 9 гадоу), Лейм Мшда (в. Старыны, 8 гадоу), Лiмдэнберг Пётр (в. Разумова, 7 гадоу), Лiмдэнберг Якау (в. Разумова, 9 гадоу), Мальберг 1ван (в. Вагараушчына,
7 гадоу), Орс Зэльма (в. Разумова, 5 гадоу), Орс Лща (в. Разумова, 9 гадоу), Орс Роберт (в. Раз-умова, 6 гадоу), Фогель Уладзiмiр (в. Старыны, 9 гадоу), Экштэйн 1ван (в. Разумова, 9 гадоу), Экштэйн Пётр (в. Разумова, 6 гадоу).
Стс дзяцей ва узросце 5 - 9 гадоу, пражываючых на тэрыторып, абслугоуваемай Матушоускай латышскай школай, 1929 г. [16, арк. 104]
Азол Лща 1ванауна (в. Матушова, 5 гадоу), Балод Зшаща Аугустауна (в. Куляцша, 5 гадоу), Баяр Арвiд Эдвардавiч (в. Матушова, 7 гадоу), Бейтман Марыя Кр. (в. Матушова, 6 гадоу), Бош Леанцша Альфрэдауна (в. Куляцша, 6 гадоу), Брэд Альфрэд Пятровiч (в. Матушова, 5 гадоу), Брэд Пётр Пятровiч (в. Матушова, 9 гадоу), Вейдман Марыя Р. (в. Матушова, 8 гадоу), Дэйч Аляксандр Iванавiч (в. Куляцша, 6 гадоу), Дэйч Вера 1ванауна (в. Куляцша, 5 гадоу), Калнш Альфрэд А. (в. Матушова, 7 гадоу), Лесцш Пётр Iванавiч (в. Матушова, 6 гадоу), Раманау Альфрэд (в. Куляцша, 9 гадоу), Раманау Роберт (в. Куляцша, 7 гадоу), Сшабрэд Аркадзь Iванавiч (в. Матушова, 8 гадоу), Сшабрэд Арыя 1ванауна (в. Матушова, 5 гадоу), Сшабрэд Вольга 1ванауна (в. Матушова, 7 гадоу), Стырна Аугусцша 1ванауна (в. Матушова, 7 гадоу), Стырна 1ван Якаулевiч (в. Матушова, 8 гадоу), Стыро Алена Аугустауна (в. Куляцша, 7 гадоу), Шмщра Ва-лянцiн Iванавiч (в. Матушова, 7 гадоу).
