Научная статья на тему 'Labour migration and population living standard promotion'

Labour migration and population living standard promotion Текст научной статьи по специальности «Право»

CC BY
85
10
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
МУњОљИРАТ / МУНОСИБАТ / ТАМАДДУНИ БАШАРї / АСЪОР / КАМБИЗОАТї / љАМЪИЯТ / КОРДИњАНДА / љОЙњОИ КОРї / СЕКТОРИ АГРАРї / АНДўХТ / САРМОЯ / МИГРАЦИОННЫЙ ПРОЦЕСС / MIGRATORY PROCESS / ОТНОШЕНИЕ / RELATION / МИРОВАЯ ЦИВИЛИЗАЦИЯ / WORLD CIVILIZATION / ВАЛЮТА / CURRENCY / МАЛООБЕСПЕЧЕННОСТЬ / ОБЩЕСТВО / SOCIETY / РАБОТОДАТЕЛЬ / EMPLOYER / МЕСТО РАБОТЫ / A WORK PLACE(VACANCY) / АГРАРНЫЙ СЕКТОР / AGRARIAN SECTOR / КАПИТАЛ / CAPITAL / NOT SUFFICIENTLY PROVIDED FOR

Аннотация научной статьи по праву, автор научной работы — Орифов Абдулло Орифович, Абдуллоева Адолат

Международный миграционный процесс является важнейшей проблемой мировой цивилизации. Переход к рынку дает возможность суверенному Таджикистану развивать свободные экономические, политические, социальные отношения. Для реализации этого в республике существуют необходимые условия. Ежегодно тысячи мигрантов из Таджикистана выезжают на работу за пределы республики. Значительное количество высылаемых ими в республику средств играет большую роль в повышении совокупных доходов населения и повышении уровня жизни. Вместе с тем авторы вносят ряд предложений по дальнейшему совершенствованию законодательных актов в области миграционных процессов.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

The international migratory process is the major problem of a world civilization. Transition to the market economy gives the chance to sovereign Tajikistan to develop free economic, political, social relations. There are necessary conditions for realization of it in our republic. Annually thousand migrants leave Tajikistan for work. A significant amount of means sent by them to our republic plays a great role in increase of cumulative incomes of the population and living standard promotion. At the same time authors bring a number of offers on the further perfection of acts in the field of migratory processes.

Текст научной работы на тему «Labour migration and population living standard promotion»

Орифов Абдулло Орифович,-

доктори илмпои иктисод1, профессор.

Мудири кафедраи Коргузории гумруки ДД^БСТ,

Абдуллоева Адолат,-унвонлуи кафедраи Иктисоди лапонии ДД^БСТ.

МУШОЛИРАТИ МЕШНАТ ВА ТАКМИЛИ САТШИ ЗИНДАГИИ АftОЛÏ

Муаолирати байналxалKии меанат имруз яке аз муаммоаои муаими ломеаи лааош гаштааст. Умyман, гyзариш ба муносибатаои озоди иктисод'1 ба Лумаурии Толикистон имконият дод, ки муносибатаои озоди иктисодию с^сии xешрo ташкил ва такмил диаад. Бо баробари ин системаи иктисод'1, илтимо'1 ва OTëGi ба монеааои гуногун барxyрда, ба аолатаои вазнини иктисодию сжс! дучор гардид. Имруз вазъи муаолирати байналxалKии меанат дар Толикистон ба таааввулот ва дастгир! ниëз дорад.

Аз ривoлëбï ва муътадил амал кардани ин соааи иKтисoдï сатаи зисти мардум ва xyди мамлакат вобастагии калон дорад. Воситаи асъории муаолирони меанат! барои паст кардани аолати камбизоат мусоидат менамояд ва он барои рушди соаибкории xyрдy миëна мусоидат дошта, дар xyди мамлакат лойаои кории нав ташкил менамояд. Муаолирати меанат нафакат ба баландшавии потенсиали иктисодию илтимоии ламъият мусоидат мекунад, балки барои устувор нигоа доштани курби асъори миллï, системаи мoлиявï ва булаи мамлакат аиссаи калон дорад. Вале бо баробари ин дар ин самт камбудиаои зтеде низ дар сари роа аст мисли муаолирати гайриконуш, вайронкунии конунаои мамлакати кордиаанда, надоштани иxтисoси мукаммали корЛ, надонистани забони муошират ва амсоли инао. Дар аолати назорати лиддï набурдан ба раванди муаолирати меанат он метавонад ба талафотаои илтимoï, мадаш, гендерï ва демoграфï оварда расонад.

Дар аалли масоили марбут ба шугли ааoлï бояд аз нуктаи назари имкониятаои макроиктисодии ватанамон амал намуд. Аз ин лиаоз, дар тамоми соаааои мyxталифи xoлагии xалK бидуни сектори xoлагии кишлок лойаои кoрï мyаайë бояд карда шаванд, ки ин лойаои xoлï бояд xеле арзишнок ва ба манфиати ломеа лавобгу бошанд. Мувофики нишондоди таалилао имконияти афзоиши анд^тро, ки суръати афзоиши ааолие, ки дар сектори аграрï истикомат менамоянд солаои ox^ 25-30 фоиз ташкил менамояд, аммо азxyд намудани заминаои o6ï факат 3 фоиз меафзояду xалoс.

Mo бояд ааракат намоем, ки имконияти афзоиши андуктро на дар вориди сармоя аз xoрили кишвар, балки дар дoxили кишвар аатман лустулу намоем. Умуман, дар мадди назари аввал яке аз омилаои рушди истеасол -сармояи инсош меистад. Сармояи инсош на танао касбу кор, маълумот,

балки аамаи хусусиятаои беатарини инсонии одамро дар бар мегирад. &ар кадар ки ватандуст бошем, дар кор масъулияти хешро нишон диаем, ба пешрафти ломеа мусоидат намоем, пас ба он аамаи имкониятао мавлуд аст. Аммо таалилао нишон медиаанд, ки аоло танао сатаи ааолии шуглдошта 50%-ро ташкил медиаад. Чунки он ашхосе, ки берун аз марзи Толикистон кору фаъолият менамоянд, онао ба аисоби мардуми шуглдошта дохил шуда наметавонанд.

Таъмини аукуки илтимоии шахсон, ки ба фаъолияти меанатии инфирод'' машгуланд, яке аз масъалааои хеле муаим ба аисоб меравад. Пас мо бояд кушиш намоем, ки тартиби бакайдгир'1 дар соааи сугуртаи илтимоии давлат'' ва пардохти андози илтимоии шаарвандоне, ки ба фаъолияти соаибкор'' машгуланд, ба низом дароварда шавад ва соаибкор аатман аз аукукаое, ки дар соааи аифзи илтимо'' дода мешавад, баараманд бошад. Аммо дар мараилаи буарони молияв'1 имкони татбики он кадре маадуд аст.

Аз таалили вазъи зисту зиндагонии табакааои мухталифи ломеа ва минтакааои лумаур'' бармеояд, ки дар айни замон таати фишори буарони молияв'-иктисодии лааош асосан кормандони аамон соааао ва минтакааое карор доранд, ки сатаи музди меанати онао паст мебошанд, ё масъалаи пардохти саривактии музди меанати онао ааллу фасли хешро наёфтааст. Умуман, аз нишондиаандааои омор'' бармеояд, ки дар айни замон сатаи баландтарини музди кори номинал! дар шаари Душанбе -530 сомон'' мебошад. Аммо ин нишондиаандаао нисбатан ба сатаи миёнаи музди меанати лумаурияв'' ва ноаияаои тобеъи лумаур'1 1,8 маротиба, Вилояти Мухтори Куаистони Бадахшон 2,2, вилояти Сугд 2,6 ва вилояти Хатлон 2,7 баробар баландтар аст. йаминро бояд кайд намуд, ки дар давоми 6 моаи соли 2010 маблаги карздор! аз пардохти музди меанат дар тамоми соаааои иктисоди лумаур'1 23,3 млн. сомониро ташкил намуд, ки ин микдор нисбат ба аамин давраи соли 2008 - 3,4 млн. сомон'! зиёд мебошад. Нисбати аалли ин муаммо ч'1 чораао бояд андешид?

Такмили накши давлатро дар танзими шугли ааол'1 ва баркарор намудани кафолатаои вокеии аифзи илтимоии аамаи табакааои ааол'1 дуруст арзёб'1 намудан, касбомузию бозомузии корлуяндагонро барои азхудкунии дастовардаои малакааои коргар' ва донишу тавоно' мутобики талаботи тагирёбандаи бозори меанат ривол додан, корлуяндагонро ба кораои ламъият' дар сохтмон, таъмиру тармими роау шоароаао ва сохтмони иншоотаои муаими давлат'1 лалб намудан, шароити мутобик барои рушди маблаггузор! ва тилорати хурд бо назардошти чорабиниаои эатимолии лалби потенсиали муаолирони меанат! ба тилорати хурд таъсис додан, имконияти даралаи аиссагузории созмонаои байналмилалиро дар аамаи зинааои лараёни муаолирати меанат'! баланд бардоштан, аамчунин ба таври васеъ дар амал лор' намудани интихоб ва интиколи маблагаои муаолирони меанат' тибки шартнома ва созишномаао бо субъектаои холагидории кишвараои дигар баари аалли масоили муносибатаои

меанат! ва рушди илтимо! ва монанди инао аатман ба омилаои муаими такмили сатаи зиндагии муаолирони меанат! дохил мешаванд.

Мутобики маълумотаои мавлуда дар наздик 3 соли охир интиколи маблагаои муаолирони меанатии толик кариб 60% кам шуданд ва ин микдор то нимаи авали соли 2010 давом кард. йаминро бояд кайд намуд, ки дар натилаи хушксолие, ки дар якчанд губернияаои Россия рух дод, ба иктисодиёти ин давлати бузург низ таъсири хосае расонид. Махсусан истеасоли маасулоти асосии озукавор! - галла хеле паст шуд, ки аатто йукумати Россия ба экспорти он эмбарго эълон намуд. Таъсири манфии ин аолат ба баъзе мамлакатаои Осиёи Марказ! низ мерасад. Агар ин тамоюли камшавии аалми интиколи маблагаои муаолирони меанат! дар соли лор! бок! монад, пас он метавонад на танао дар зиёд шудани шиддати илтимо! дар ломеъа, балки дар пайдо шудани хатари катаклизми илтимо! низ зоаир гардад.

йаминро бояд кайд намуд, ки самаранокии истифодаи заминаои обии лумауриамон ба талабот лавобгуй нест. Мо метавонем 300 рузи афтобие, ки дар кишвар вулуд дорад, тамоми сол аз замин аосили хуб гирифта, дастархони ааолиро пурнозу неъмат намоем. Аз руи таалили мутахасисони Лопон табиати бебааои толикон метавонад сатаи зиндагии беш аз 20 млн. ааолиро таъмин намояд.

Маълумотаои Агентии давлат! оид ба аифзи илтимо!, шугли ааол! ва муаолирати Толикистон нишон медиаад, ки зиёда аз 95% муаолирони меанатии толик мардао аастанд ва муаолирони меанатие, ки зиёда аз 1 сол дар хорил кор мекунанд - (26%), аз онао: соаиби зан ва фарзанд (77,9%) аастанд, (52%) макоми расм! надоранд ва дар кораои мавсим! ё муваккат! (112 моа) берун аз Толикистон кор мекунанд, одатан онао бааор мераванду тирамоа бармегарданд.

Кисми асосии муаолирони меанат!' ин сокинони ааолии деаоти Лумаурии Толикистон мебошанд. Гуруааои муаолирони сунну солашон то 30 сола (46%), аз 31 то 39 (31%) ва аз 40 сола боло (24%) -ро ташкил медиаад.

Мувофики далелаои Созмони байналмилалии муаолират дар бисёр аолатао оилаао яклоя карори ба муаолирати меанат! машгул шуданро кабул мекунанд. Сабабаои асосии ин аодиса бекор!, музди меанати паст, шароити бади илтимо!, набудани маблаг барои гирифтани маълумот, туй, хариди хона, баргардонидани карз, таъминоти оила мебошанд. йисоботи таалил! оиди тадкикоти оилааои муаолирони меанат!, ки дар соли 2007 гузаронида шуда буд, нишон дод, ки карори муаолир шуданро худи муаолир бо аамроаи аамсараш ё падару модараш кабул мекунад. Сарчашмааои асосии маблагаои сафар ба хорила чунинанд: оила (59,4%), захирааои шахс! (16,3%), рафикон (13,7%), бонкао ва ташкилотаои карздиаандаи хурд (7,2%) ва аамсояао (3,4%).

Соаааои асосие, ки дар он ло муаолирон аз Толикистон машгуланд, чунинанд: сохтмон (50,7%), хизматрасон! (25,9%) ва истеасолот (11,3%).

Муаолирони меанат' аз тамоми ноаияаои мамлакат барои муаолирати меанат'' раасипор мешаванд, лекин бештари онао аз вилояти Сугд (36,8%) ва Хатлон (32,7%) мебошанд. Муаолирони меанат'' такрибан 400 доллар дар як моа даромад доранд ва вобаста аз он барои харолоти худ дар мамлакати будаашон сарф мекунанд, одатан аз 20% то 50%-и даромади худро ба хонааояшон мефиристонанд. Харолоти муаолирони меанат! дар хорил чунинанд: харолот барои лои зист (хурока, ашёаои лозимии якуминдарала, илорапул'), харолоти наклиёт, пора (ба коркунони сараад, милитсия, гуруаи шахсии худ, ки барои ба кор даромадан ёр'' расонид) ва дастгирии оилаи дигар.

Инчунин исбот карда шудааст, ки аалми интиколи пул'' кам шуда истодааст ва он вобаста ба муалате мебошад, ки муаолир дар мамлакати кабулкарда кор мекунад.

Умуман, интиколи маблагао аз аисоби муаолирони меанат'' ба оилааои Толикистон таъсири хуб мерасонад, ки дар натилаи он сатаи камбизоат'' паст мешаваду сифати зиндап кадре беатар мешавад. Мутобики далелаои кормандони ташхиси Бонки Умумилааон' «Толикистон аз лиаати таносуби интиколи маблагао ба малмуи маасулоти дохилаи Толикистон дар лааон дар лои намоён мебошад». Ба шарофати ин сатаи камбизоат'' то соли 2008 кадре кам шудааст. йалми маблагаои фиристодашаванда аз харолотао ва муалату давомнокии дар муаолират будан вобаста аст. Тадкикот дар мавзуи «Муаолират, шааришав'' (урбанизатсия) ва ааолии деаот», ки аз тарафи Донишкадаи демографияи Академияи улум гузаронида шуда буд, нишон медиаад, ки аар сол аз малмуи муаолирони меанат' ба хонааояшон ба таносуби зерин маблаг интикол менамоянд: 2000$ -(25,9%), 1000$- (25,4%), 500$- (22,4%) 200$-(7,3%) ва 100$- (4,9%). Баъзеао зиёда аз 2000 доллари ИМА (такрибан 11,2%-и муаолирон) ва дигар кисми ин ашхос (2,9%) тамоман маблаге намефиристонанд.

Таалили Институти демографии Академияи илмаои Лумаурии Толикистон, таати роабарии Узви вобастаи Академия, профессор С.Исломов оид ба воридоти маблаги муаолирони меанат'' гузаронида шудааст, исботи ин гуфтааост:

Умуман, интиколи маблагао барои иктисодиёти оила зарур аст, зеро дар дохили мамлакат лойаои кор'' маадуд аст ва маошао барои нигоаубин ва зисти аъзоёни оила нокифояаанд. Бинобар ин аалми маблагаои фиристодашуда метавонд зиёдтар аам шавад.

Ч' хеле ки кайд кардем, муаолирони меанатии кишварамон дар давлатаои кабулкунанда асосан дар соаааои сохтмон, холагии кишлок, хизматрасон'' ба ааол'', наклиёт, соааи савдо, тилорат ва дигарао кор мекунанд. Аз руи тадкикоти мутахассисон дар малмуъ, муаолирони меанатии Лумаурии Толикистон дар аудуди давлати кабулкарда ба аиссааои зерини соаааои шуглрро ташкил мекунанд: фурушанда, экспедитор, посбон дар ташкилдотаои системаи савдо - 18,1%, корманди соааи кишоварз'' - 17,3%, васлгари хатаои интиколи барк -14,9%, боркаш -11,0%, касбаои коргар'' (техник, челонгар, кафшергари газ'' ва барк', мошинисти крани борбардор ва гайра) - 9,4%, ронандаи наклиёти автомобил' - 7,8%, ошпаз, каннод ва нонпаз - 7,0%, сантехник, хиштчин, сангчин, андовагар - 6,2%, устои таъмири автомобил, шуяндаи наклиёт - 3,1%, суратгир, устои таъмири пойафзол - 3,1%, муаллим, устоди варзиш -1,5%.

Яъне касбу ихтисосаое, ки номбар карда шудаанд, ин касбаое мебошанд, ки давлатаои кабул ба кувваи коргар'' ба ин касбао ниёз доранд ва мо бояд дар оянда дар катори омузиши дигар касбао, ихтисосаои номбурдашударо кадре бояд зиёд гардонем. Дар соли 2008 аз руи маълумоти пешакии раёсати омор шумораи миёнаи солонаи ааол'' 2147,1 аазор одамро ташкил медиаад, аз ин 1242,1 аазорро захирааои меанат' ташкил мекунад. Мувофики аамин маълумот кисмати аз лиаати иктисод'' фаъоли ааол'' 16,7 аазорро ташкил медиаад ва сатаи бекории расм' тибки маълумоти омори вилоят' 2,1%-ро ташкил медиаад. Тибки барномаи мусоидат ба шугли ааолии вилоят дар солаои 2008-2009, аз руи динамикаи тагйири шуглнок'' ва бозори меанати вилояти Сугд шумораи ааолии кобили меанати бешугл 227,9 аазорро ташкил медиаад, ки ин 18,3%-и захирааои меанат'' мебошад. Аз руи пешгуиао афзоиши миёнаи солонаи шумораи ааол' тахминан 1,5% ё бештар аз 61,0 аазор нафарро ташкил медиаад.

Таалилао нишон медиаанд, ки шумораи муаолирон доим гуногун мегардад ва ин раванд сол аз сол суръати нав мегирад. Масалан соли 2008 аамаг! 1.191.196 нафар шаарвандони Толикистон муаолират намудаанд, ки аз инао бо воситаи тайёраао - 830.599 нафар, бо воситаи катора- 192.975 нафар, бо воситаи наклиёти автомобил- 167.722 нафар муаолират намуданд, аз ин шумора 880.521 нафар шаарвандони лумауриамон ба ватан баргаштанд. Вале коршиносон чунин мешуморанд, ки маблагаои интиколкардаи муаолирони меанат! ба ватан айни аол сарчашмаи калони инвеститсион! барои иктисодиёт намебошад. Камтар аз ду фоизи муаолирон бизнеси худро ташкил намуданд ва ё ба дигар шаклаои соаибкор! маблаггузор! намудаанд. Онао даромади худро боло мебардоранд, вале дар малмуъ маблагао барои харолоти аарруза истифода мешавад.

Бо нишондоди Вазорати меанат ва шугли ааолии лумауриамон 400 аазор нафар шаарвандон аарсола дар муаолирати меанат! иштирок менамоянд. Аксари онао ба Федератсияи Россия муаолират мекунанд. Умуман, Федератсияи Россия аамчун мамлакати лалбкунанда барои муаолирон бок! монда истодааст. Конуни амалкунанда барои муаолирони мутахассиси баландихтисос дар соаааои илм, электроника, тиб, санъат ва маданият бо лойи зист ва шароити кор! фароаам меоварад. Вале кисми зиёди муаолирони меанатии толик ихтисоси касбии профессионал! надоранд ва аз сабаби ихтисоси касб! надоштан аксар вакт ба кораои наонкадар фоиданоку самарабахш машгул мешаванд.

Таалилаое, ки дар йукумати Лумаур! яклоя бо макомоти илроияи маааллии аокимияти давлатии ноаияаои мамлакат гузаронида шудаанд, нишон дод, ки дар хорила шумораи муаолирони меанатии синну солашон нисбатан лавон хеле зиёд гаштааст. Муаолирони меанатии синну соли 1829 сола - 67%-ро ташкил медиаад, муаолирони меанатии синну солашон 30-62 сола бошад, - 28%-ро ва ин шааодати он аст, ки солаои охир муаолирати лавонон афзудааст. Аз шумораи умумии муаолирон мардон -89% ва занон -11%-ро ташкил медиаад.

Бо назардошти ахбороти Хадамоти муаолирати Федератсияи Россия дар соли 2008 аамаг! 391.438 шаарвандони Толикистон бо фаъолияти меанат! дар соаааои гуногуни иктисоди Россия машгул буданд. Аз он лумла дар соааи холагии кишлок - 251нафар, истеасоли захирааои фоиданок-4868 нафар, истеасоли саноат! - 44839 нафар, соааи сохтмон-169552 нафар, дар соааи савдо ва таъмири наклиёт-55009 нафар, дар соааи наклиёт ва алока -19542 нафар, фаъолияти молияв! - 430 нафар, фаъолияти хизматрасонии амволии гайриманкул, илора ва дигар хизматрасониао - 11937 нафар, дар соааи маориф - 322 нафар, дар соааи тиб ва хизматрасонии ламъият! - 670 нафар, хизматрасонии коммунал! - 24404 нафар, фаъолияи ташкили лисмон! ва истироаат -713 нафар ва дигар намудаои фаъолияти иктисод! - 41544 нафар.

Умуман, дар асоси талаботи Конвенсияи байналхалк! оид ба аифзи аукукии муаолирони дар фаъолияти кор! буда ва аъзоёни оилаи онао дар

вакти статуси муаолир доштан, ё пештар чунин статусро доштан аимоя карда мешавад, аз он лумла: муаолирони дар фаъолияти кор! буда ва аъзоёни оилааои онао метавонанд аар кадом давлат, аз лумла давлати худро озодона тарк намоянд ва аъзоёни оилааои онао факат бар асоси он ки ягон уададориро аз руи карордод илро накардааст, набояд ба аабс гирифта шавад. Муаолирон барои гирифтани аар гуна ёрии тибб!, ки барои аифзи ааёт ё пешгирии зиёни луброннопазири ба саломатии онао таадидкунанда баробар бо шаарвандони давлати дахлдор аукук доранд ва ба онао дар расонидани ёрии тиббии таълил! новобаста ба масоили марбут ба икомат ё шугли онао рад кардан мумкин нест.

Вожашои калидТ: муаолират, муносибат, тамаддуни башар!, асъор, камбизоат!, ламъият, кордиаанда, лойаои кор!, сектори аграр!, андухт, сармоя.

Ключевые слова: миграционный процесс, отношение, мировая цивилизация, валюта, малообеспеченность, общество, работодатель, место работы, аграрный сектор, капитал. Key words: migratory process, the relation, a world civilization, currency, not sufficiently provided for, a society, the employer, a work place(vacancy), agrarian sector, the capital.

Адабиёт:

1. А.Орифов, Р.Орифов. Ислоаоти фискал! омили устувории иктисод! — Хуланд, 2010.

2. Права человека, «права беженцев и лиц без гражданства, права трудящихся мигрантов». /Отв. редактор Диноршоев А.М. -Душанбе, 2009.

3. Доступ к информации и информированность трудовых мигрантов о своих правах. // Отчеты по результатам исследований.- Душанбе, 2009.

4. Малаллаи «Меанат ва рушди илтимо! ».- № 1-2. -2010.

Орифов Абдулло Орифович,-

д.э.н., профессор,заведующий кафедрой таможенного делопроизводства ТГУПБП, Абдуллоева Адолат,-соискатель кафедры мировой экономики ТГУПБП.

Трудовая миграция и повышение уровня жизни населения Международный миграционный процесс является важнейшей проблемой мировой цивилизации. Переход к рынку дает возможность суверенному Таджикистану развивать свободные экономические, политические, социальные отношения. Для реализации этого в республике существуют необходимые условия. Ежегодно тысячи мигрантов из Таджикистана выезжают на работу за пределы республики. Значительное количество высылаемых ими в республику средств играет большую роль в повышении совокупных доходов населения и повышении уровня жизни.

Вместе с тем авторы вносят ряд предложений по дальнейшему совершенствованию законодательных актов в области миграционных процессов.

Orifov A.O., Abdulloeva A.T.

Labour migration and population living standard promotion

The international migratory process is the major problem of a world civilization. Transition to the market economy gives the chance to sovereign Tajikistan to develop free economic, political, social relations. There are necessary conditions for realization of it in our republic. Annually thousand migrants leave Tajikistan for work. A significant amount of means sent by them to our republic plays a great role in increase of cumulative incomes of the population and living standard promotion.

At the same time authors bring a number of offers on the further perfection of acts in the field of migratory processes.

Каримов Мирзобаходур Кодирович,-

к.э.н., заведующий отделом практики ТГУПБП, Юсупов Даврон Сиддикбоевич,-

соискатель ТГУПБП

НЕКОТОРЫЕ ВОПРОСЫ ЭКОНОМИЧЕСКОГО МЕХАНИЗМА СТИМУЛИРОВАНИЯ ЛИЧНЫХ ПОДСОБНЫХ ХОЗЯЙСТВ

Аграрное производство относится к той сфере трудовой деятельности, которая прямо связана с производством благ и жизненного фонда, что и определяет его особую роль в эволюции человечества. Уместно отметить, что аграрное производство представляет собой исходное и определяющее начало всего общественного производства. Аграрный труд по отношению к обществу целиком является необходимым трудом, создающим продукт, удовлетворяющим первичные потребности.

В этой связи необходимо отметить, что личные подсобные хозяйства, являясь ограниченными по своим размерам, но важнейшими по своим социально-экономическим функциям, на протяжении своего существования обеспечивали условия выживания не только населения сельской местности, но и служили дополнительной нишей развития сельского хозяйства. И в настоящее время, как известно по официальным статистическим данным, они продолжают оставаться гарантом продовольственной безопасности Таджикистана. Исследование международного опыта (Россия, Белоруссия, Кыргызстан, Украина) показывает, что личные подсобные хозяйства являются важным фактором обеспечения продовольственной безопасности государства.

Проведенный нами анализ показал, что от успехов развития личных подсобных хозяйств во многом зависит не только укрепление экономики сельской местности республики, рост благосостояния населения сёл, но и перспективы развития села в целом. На современном этапе развития Таджикистана, личные подсобные хозяйства являются своего рода средством обеспечения жизнедеятельности сельской местности. В этой связи огромное значение имеет государственная поддержка данного субъекта аграрного производства.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.