Научная статья на тему 'Өкпенің гранулематозды ауруларының клиника-морфологиялық аспектілері'

Өкпенің гранулематозды ауруларының клиника-морфологиялық аспектілері Текст научной статьи по специальности «Клиническая медицина»

CC BY
170
47
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
өкпенің интерстициальді аурулары / саркоидоз / туберкулез / патоморфология / диагноз / гранулематозды қабыну / interstitial lung disease / sarcoidosis / tuberculosis / morbid anatomy / diagnosis / granulomatous inflam-mation

Аннотация научной статьи по клинической медицине, автор научной работы — М. М. Түсіпбекова, Р. Ж. Нығызбаева

Мақала емдеу тәжірбиесіндегі өкпе туберкулезі мен саркоидозының клиника-морфологиялық дифференциальді диагностика бойынша мәселелерге әдебиеттік шолу жайлы жазылған. Бүкіл әлем бойынша саркоидоздың яғни, бұл аурумен ауырғандардың санының артуы, оның патологанатомиялық тәжірбиеде кездесу жиілігініңжоғарлағаны, сонымен қатар туберкулезбен, өкпенің интерстициальді ауруларының басқа түрлерімен саркоидоздың дифференциальді диагностикасыныңзаманауи мәселелеріжайлы нақты деректер көрсетілген. Нақты диагноз қоюға, заманауи зерттеу әдістеріне және морфологиялық бейнесінің ерекшеліктеріне ерекше назар аударылған.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

CLINICAL AND MORPHOLOGICAL ASPECTS OF GRANULOMATOUS LUNG DISEASES

The article is devoted to a literature review on the issue of clinical and morphological differential diagnosis of pulmonary tuberculosis and sarcoidosis in the medical practice. Modern information showing an increase in the inci-dence of sarcoidosis in the world, increasing its occurrence in the practice of pathology, as well as contemporary issues of differential diagnosis of sarcoidosis with other types of interstitial lung diseases, particularly tuberculosis. Immediate attention is paid to the peculiarities of morphological patterns and the role of modern methods of research in the accu-rate diagnosis.

Текст научной работы на тему «Өкпенің гранулематозды ауруларының клиника-морфологиялық аспектілері»

© КОЛЛЕКТИВ АВТОРОВ, 2016 УДК 616.24-002.7

М. М. Тустбекова, Р. Ж. Нь^ызбаева

6КПЕНЩ ГРАНУЛЕМАТОЗДЫ АУРУЛАРЫНЬЩ КЛИНИКА-МОРФОЛОГИЯЛЫК АСПЕКТ1ЛЕР1

к;aрaFaнды мемлекеттiк медицина университетi патологиялык анатомия жэне №2 хирургиялык аурулар кафедрасы (К;aрaFaнды, Казакстан)

Макала емдеу тэж1рбиес1ндег1 екпе туберкулез! мен саркоидозынык клиника -морфологиялык

дифференциальд1 диагностика бойынша мэселелерге эдебиетт1к шолу жайлы жазылран.

БYкiл элем бойынша саркоидоздык ярни, бул аурумен ауыррандардык санынык артуы, онык патологанатомиялык тэжiрбиеде кездесу житИыкжорарлараны, сонымен катар туберкулезбен, екпенiк интерстициальдi ауруларынык баска тYрлерiмен саркоидоздык дифференциальдi диагностикасыныкзаманауи мэселелерiжайлы накты деректер керсеттген. Накты диагноз коюра, заманауи зерттеу эдiстерiне жэне морфологиялык бейнесiнiк ерекш^ктер^е ерекше назар аударылран.

Клт сездер: екпенН интерстициальдi аурулары, саркоидоз, туберкулез, патоморфология, диагноз, гранулематозды кабыну

вкпенщ интерстициальдi аурулары (вИА) АХЖ: :80-:в4 (бастысы интер -стициальдi тiндi закымдайтын баска да респираторлы аурулар) - екпенщ респира -торлы аймактарында, алдымен альвеолалар мен бронхиолалар, интерстициянык кебЫесе диффузды жэне эдетте созылмалы закымдалуымен сипатталатын гетерогендi аурулар тобы [3]. Казiргi такда екпенщ интерстициальдi ауруларынык сипатына тэн белгiлермен 200-ден аса ауру карастырылады, ол ез кезепнде екпенщ барлык ауруларынык 20%-ын курайды жэне басым кепшiлiгi этиологиясы белпаз aурулaрFa жатады [5, 6]. Эдетте осы аурулар тобын атау Yшiн келесi терминдер колданылады: «екпенщ шашы -ранды аурулары », « екпенiк гранулематозды аурулары», « екпенщ интерстициaльдi аурулары», « екпенiк диффузды паренхи -матозды аурулары ». ЖоFaрыдa aйтылFaн уFымдaр эдетте аурудык бiр Faнa белгiсiн камтиды, б1рак ете макызды белгiсi - екпе диссеминациясынык рентгенологиялык синдромы [7, 15, 32].

«вкпенiк гранулематозды аурулары » терминi осы аурулар кезiнде калыптасатын грaнулемaлaрFa сэйкес негiзделген, ал осы топтык кептеген ауруларында, мысалы, идиопатиялык фиброзды альвеолит (ИФА) кезiнде, гранулемалар калыптаспайды [4, 12, 15]. Осылайша, вИА терминi - осы топтык ауруларынык ек кеп тaрaлFaн атауы, осы аурулар тобынык Yлкен белИ екпе паренхимасында ауа ету жолдарынык жиi тарылуымен етедi [3, 5, 33].

вкпенщ гранулематозды ауруларынык клиника -морфологиялы к дифференциaльдi диагностикасынык езектшИнщ мэселесi

клиникалык диагностикасынык киыншылык -тарымен уласады [3, 12, 17]. вИА тобынык нозологилык бiрлiктерiнiк накты аныкта -масынык болмауына байланысты, этиология жэне пaтогенезiнде кейбiр сурактардык дaулылыFынa байланысты вИА -нык эмбебап жiктелуi элi к¥PaстырылмaFaн [5, 6].Аурудык морфологиялык жэне клиника -рентгено-логиялык белгiлердiк болмауымен байланысты киындыктар сакталады [18, 21, 28], бул шашыранды YPДiстiк диагностикасында заманауи эдiстердi енпзгенге карамастан, тыныс алу мYшелерiнiк туберкулез жэне саркоидоз диагнозын кою барысында жоFaры санды диагностикалык кaтелiктерге (40 -60%) алып келедi [2, 20, 28].

ИФА-тщ пневмония жэне туберкулез сиякты, тaбиFaты бaктериaльдi аурулармен клиникалык жэне морфологиялык уксасть^ы ете макызды тэжiрибелiк мэнге ие, себебi сол наукастарда антибиотикатерапияны колдану аркылы ауыр болжамды жaFдaйды ауырлатады [4, 6, 45]. вкпелк фиброз морфогенезiнiк сурактарын жэне онык ершу критерийлерiн зерттеу вИА диагностика максатында да, екiншi жaFынaн жака зерттеу эдiстерiн, болжамды жэне емiр сапасын жаксарту, елiм -жiтiмдiк керсеткiштердi азайту максатында да езект болып табылады [3, 8].

вкпенщ шашыранды закымдалуы - бул курамында бiрiншiлiк (идиопатиялык) вИА, сондай-ак олардык екiншiлiк закымдалуын, инфекциялык, аутоиммунды, онкологиялык жэне кэсiптiк аурулар есебнен, карастыратын бронх-екпелiк жYЙенiк гетерогендi аурулар тобы [9, 10, 24, 27, 28]. вкпеде бейспецифи -калык гранулематозды кабыну вИА -нык бiрнеше тYрiнде калыптасуы мYмкiн:

саркоидозда, жYЙелi васкулитте, Вегенар гранулематозында, Чердж -Стросс синдро -мында, микоздарда немесе туберкулез сиякты спецификалык аурулар баскада факторлар эсер еткенде (кэаптк, медикаментозды), сондай-ак бронх -екпелк жYЙенiн iсiктерiнде, онын шнде метастаздык тYрiн коса алFанда [7, 15, 24, 29].

6ИА морфологиясы белгiлi бiр стереотиппен сипатталады: аурудын бастапкы кезеннде альвеолит дамиды, ал сонында интрестициальдi фиброз дамуынан «уялы» екпе калыптасады. Фиброздын акырFы сатысында терминальдi респираторлы бронхиолаларда поликистозды тарнсформация орын алады, сондай -ак аэрогематикалык бегет буFатталады, нэтижесiнде екiншiлiк екпелк гипертензия дамып екпелiк жYрек калыптасады.

Тыныс алу мYшелер ауруларынын дифференциальдi диагностикасынын ен киыны гранулематозды ауруларын диагностикасы болып табылады [2, 16, 24,].

бкпенщ гранулематозды ауруларына этиологиясы белгiлi (туберкулез, пневмо -каниоз, пневмомикоз), сонымен катар этиологиясы белпаз (саркоидоз, гистиоцитоз Х) эртYрлi аурулар жатады. Бул топтаFы патологиялык YPДiстердiн жалпы патофи -зиологиялык жэне морфологиялык сипатынын негiзi, эрбiр ауруда уксас ерекшелiктермен сипатталатын, тiнде тYЙiндердiн - грану-леманын тYЗiлуi болып табылады [31, 32, 35, 40]. бкпенщ спецификалык гранулематозды ауруына туберкулез жатады, клиникалык керiнiстерiнiн уксасты^ына байланысты саркоидозбен дифференциальдi диагностика жYргiзу кажет. Kазiргi танда гранулематозды аурулардын шнде ерекшеленетiн ауру саркоидоз.Саркоидозбен ауыратын наукас -тардын саны элем бойынша Yнемi артуда. Ресейде саркоидоздын таралу керсеткiшi сонFы жылдарда 100 мын т¥рFынFа шакканда 20 курайды, ал кейбiр мэлiметтерде т¥рFылыкты аймакка байланысты аукымды жоFарылаFан (100 мын турFынFы шакканда 22ден 47 дейiн) [11]. Кейбiр зерттеулерде саркоидоз ерлерге караFанда эйелдерде жиi кездесетiндiгi (эр тYрлi мэлiметтерде 53 -66%) дэлелденген. Наукастардын жасы 80% жаFдайда 20 -40 жас аралы^ына келедi, бiрак бул ауру барлык жаста кездесетiндiгi белг^ [2, 33, 34]. Саркоидозбен наукастарды аныктауда рентгенологиялык эдiс ен манызды болып кала бермек. 85 -95% жаFдайда

рентгенограммада кеуде куысы мYшелерiнiн

езгерiстерi аныкталады, бiрак аныкталатын езгерютер стандартты рентгенологиялык зеттеуде арнайы емес, жэне оларды аныктау клиникалык диагнозды коюFа мYмкiндiк бермейдi [35, 36, 44].

Саркоидоз диагнозын накты кою 3 айдан бiрнеше жылFа созылуы мYмкiн, себебi саркоидоздын клиникалык керУа эр тYрлi. Аурудын симптомсыз басталуы 10% жаFдайда, бiртiндеп басталуы шамамен 70 -75% наукаста жэне жедел басталуы 20-25% кездеседi [6, 22, 48]. Ауру аFымынын ерекшелiктерiне байланысты жедел жэне бiрiншiлiк -созылмалы турлерЫ ажыратады. Саркоидоздын жедел тYрi - Лефгрен синдромы, OFан кызба, кеюрекаралык жэне екпе тубiрiндегi лимфоаденопатия, туйiндi эритема жэне артралгия жатады. Бертген симптомдарды кейде туберкулезбен шатастырады. Саркоидоздын жедел турi 70 -85% жаFдайда аурудын кенет регресаменаякталады. Бiрак, 80-90% жаFдайда аурудын аFымы бiрiншiлiксозылмалы сипатка (жасырын тYрi) ие [2, 14, 18, 20, 26, 47]. Ауру жи узак уакыт бойы симптомсыз етуi мYмкiн, бул клиникалык симптомдарды баFалауFа мYмкiндiк бермейдк Жедел саркоидоз жэне онын бэсен прогрессирлеушi созылмалы аFымы (23,5%) жекеленген шю лимфаденопатиямен сайкес екпе интерсицинщ закымдалуынсыз колайлы соны 73% жаFдайда болады. Аурудын жиi рецидивiмен, екпе жэне екпеден тыс, жи бYЙрек (14%) закымдалумен жYретiн наукастарда созылмалы турiнiн акыры колайсыз [3, 8, 43, 49, 50]. Наукас жаFдайынын канаFаттанарлык болуы жэне екпе мен баска мYшелердiн морфологиялык езгерiстер айкындылы^ынын сэйкес келмеуi саркоидозFа тэн ерекшелИ болып табылады. Болжамдык катынаска байланысты бул турi колайсыз, жэне жи созылмалы рецидивтi аFым байкалады. АталFан езгерiстер саркоидоз немесе туберкулез кезнде де манызды [49, 51]. Наукасты бакылаудын барлык уакытында туберкулезге тэн кабынуFа кYдiк туындайды. Медициналык б^мнщ барлык тармактарынын айкын дамуына карамастан екпе туберкулезi жэне тыныс мYшелерiнiн саркоидозы арасындаFы дифференциальдi диагностиканын киындыктары сакталаFан, бул клиникалык, рентгенологиялык жэне гистологиялык керiнiстердiн уксастыFымен тусiндiрiледi [1, 25, 48]. ТабиFаты белгiлi екпенщ гранулематозды ауруларынын арасында туберкулез бiрiншi орынFа ие [7, 16]. Шашыранды туберкулез жэне тыныс мYшелерiнiн саркоидозынын II

сатысынык дифференциальдi диагностикасы киы^а соFады, ce6e6i тек клиникалык симптоматика, рентгенологиялык кeрiнiсi, функционалды бузылыстарынык уксасты^ы Fана емес, сонымен катар ^6ip жалпы патофизиологиялык механизмдер жэне морфологиялык кер^ст^ де уксас [36, 46, 48, 49]. Кеп жаFдайда морфологиялык эдю диагноз кою барысында негiзгi болып табылады. Шашыранды YPДiсте морфоло -гиялык eзгерiстер непзшде заманауи жiктеме KУралFан [16, 18, 50]. Диагностика сапасынык жоFарылауы жэне жака эдютердщ енгiзiлуi туберкулезбен сыркаттанушылык кeрсеткiш -тершщ тeмендеуiне жэне бул керсетюштщ саркоидозда жоFарылауына алып келедi [14, 23]. Тыныс мYшелерiнiн саркоидозы бар наукастарды туберкулезге карсы кызметтщ жэне узак уакыт себепаз химиотерапия курстарын журпзшушщ болмауы саркоидоздык уакытылы диагностикасынык макызды нэтижесi болып табылады [13, 14, 41]. К^рп танда туберкулез тек бiздiк елде емес, сонымен катар барлык элемде халык денсаулыFына жэне улт эл -аукатына

денсаулыFына керi эсерiн типзт, макызды медико-элеуметтiк мэселе болып кала бермек. Со^ы 10 жылда Казакстанда туберекулезбен сыркаттанушылык 2,2 есе азайды, ал eлiм -жiтiм - 5 есеге кемщк 2015 жылы сыркаттанушылык 11,9% азайды жэне 100 мык т¥PFынFа шакканда 58,5 курады (2014 жылы - 66,4), eлiм -жiтiм 22,4% кемiп 100 мык турFынFа шаккакнда 3,8 курады (2014 жылы -4,9) [11]. 2015 жылы алFаш рет аныкталFан дэр^е сезiмтал туберкулездi емдеудiк тиiмдiлiгi жаксарып 87,6% жеттi, тиiсiнше 2014 жылы 86,4% болFан (БД¥ стандарт ы- 85%) [1, 12, 13, 33].

СокFы жылдарды Казакстанда аурудык диагностикасынык жаксаруына байланысты туберкулездiк эпидемиялык ^се^^тер^к айкын тeмендеуi байкалады [31, 33]. Компьютерлк технологияларды енгiзу арнайы eзгерiстердi аныктауFа, ал молекулярлы -генетикалык эдiс аз уакыт iшiнде туберкулез диагнозын коюFа мYмкiндiк бередi [31, 32, 33, 40]. Туберкулез диагнозын кою Yшiн клинико -рентгенологиялык гарУс жеткiлiксiз, коз -ды^ышты аныктау мiндеттi екендiгiн атап eткен жeн [64]. Туберкулез диагнозын накты кою, яFни диагностикалык материалда туберкулез микобактериясы тек 40% жаFдайда аныкталады [31], бул рентгенологиялык кeрiнiстердi баска аурулармен дифферен -циальдi диагностика жYргiзуге мэжбYPлейдi.

Шашыранды туберкулездi гаптеген ауру -лармен ажыратпалы диагностика журпзуге болады, олардык iшiнде катерлi iсiктiк диссеминация, фиброздаушы альвеолит, гистиоцитоз Х, пневмоканиоз жэне баска да сирек кездесетн аурулар, бiрак OFан карамастан жиi оны саркоидоздан ажырату керек [2, 14, 40, 47]. Туберкулез бен саркоидоздык ажыратпалы диагностикасынык киынды^ы наукасты фтизиатрлык кызметте узак бакылауFа жэне туберкулезге карсы терапияны таFайындауFа алып келедi. Туберкулез диагнозын дурыс кою уакыты узарса аурудык клиникалык курылымынык ауырлауына, адекватты емес химиотерапияны таFайындауFа жэне дэрiге тeзiмдiлiктiн дамуына алып келедi [13, 43, 46]. 1999 жылы Элемдк ассоциацияда саркоидоз жэне баска гранулематозды зерттеу жоспары бектлген, тыныс мYшелерiнiк саркоидозына кYмэн -данFанда сэулелiк жэне функционалды эдютерд^ лабораторлы тесттердi жэне туберкулезбен ажыратпалы диагностика максатында туберкулиндi тершк тест жYргiзiлуi мiндеттi. Кейбiр авторлар какырыкты 3 рет Циль -Нильсон эдiсi бойынша кышкылFа тeзiмдi микобактерияны аныктау Yшiн бактериоскопияны журпзу, жасушалар санаFымен бронхоальвеолярлы лаваж (БАЛ) зерттеу аркылы зерттеу жоспарын кенейтудi усынады [16, 22, 25, 37]. М. М. Илькович (2011) «бкпенщ шашыранды аурулары » монографиясында, эаресе аурудык атипиялык аFымында гистологиялык т¥PFыда диагнозды дэлелдеу керек екендiгiн кeрсетедi [18].Тыныс мYшелерiнiк саркоидозы жэне туберкулезi диагностикасында кеуде куысын сэулелiк эдюпен зерттеу макызды орынFа ие. СаркоидозFа тэн негiзгi рентгенологиялык синдром - кеудеЫлк лимфоаденопатия [22, 24, 34, 37]. ^птеген авторлар рентге -

нограммада жи бронхопульмональдi, сирек баска топтык лимфатYЙiндерiнiн 1,0 см жоFары улFаюымен байланысты кeкiрек куысы ^ленкеш^ кекеюi тэрiздi eзгерiстер тэн екендИн кeрсетедi. Саркоидоз кезiнде симметриялык, сонымен катар асимметриялык eзгерiстер болуы мYмкiн, бул туберкулезде де кездеседi. Саркоидоз лимфоаденопатия регресанщ мYмкiншiлiгiмен ажыратылады. Саркоидоздык I типнде 90% жаFдаЙFа дейн кенет ремиссия болуы мYмкiн [38, 39, 42]. Саркоидоздык II жэне III сатысындаFы ен жиi, ажыратпалы диагностикада eте киын рентгенологиялык синдром - шашырау синдромы, eкпелiк тнде миллиарлыдан 0,7 см

дейшп эртYрлi ошакты келенкелер аныкталады.

Тыныс алу жYЙесiнiн саркоидозына ошактардын полиморфизмдiлiгi тэн, олар кебнесе перилимфалык аймакта орналасады, бул ошактар кездейсок сипатта орналасатын милиарлы туберкулезге тэн емес. Кептеген белкаралык бегеттердщ жэне белкаралык куыстардын калындауы саркоидазFа тэн. Саркоидоз кезiнде шашыранды езгерктер ем нэтижесiнде, сонымен катар кездейсок жоFалуы мYмкiн [24, 35, 37]. Сирек, дегенмен ажыратпалы диагностикада киындык туFызатын рентгенологиялык синдром - бул жерплкт караю. Бул жаFдайда караю жерплкт аймакта дистелектаздык -

кешенменгранулеманын жинакталуын керсе -тедi. Мундай рентгенологиялык керiнiс саркоидоздын атипиялык тYрi болып есептеледi жэне диагностикалык мэселен тудырады [27, 37, 42]. Бул жаFдайларда диагноз кеш койылады, наукастар алты айдан екi жылFа дешн туберкулостатикалык препаратттармен ем алады [50]. Фиброзды езгерктердщ пайда болуы кеш рентгенологиялык керню болып табылады, жи диагноз дэлелденген. Бiрак сирек жаFдайларда бiрiншiлiк рентгенологиялык керiнiс болуы мYмкiн, ол диагностиканы киындатады, себебi саркоидозда фиброздын айкын арнайы ерекшелiктерi жок [29, 44, 48]. Бул ауру кезЫде орталык бронхтардын ыFысуы, шеткерi аймактарда торлардын басым пайда болуы жэне екпеде сызыкты келенкелердiн диффузды орналасуы тэн [11, 15, 16, 25]. Шашырынды YPДiстiн инволюциясы нэтижеанде дамитын екпедегi буллездi -дистрофиялык езгерiстер кеш рентгенологиялык белгi болып табылады жэне екпелк суреттщ торлы деформациясымен жалFасатын жэне де эмфиземамен, буллалармен,екпе тiнiнiн гиповентиляциялык ошактармен. бзгерютер бiржакты да,екi жакты да бола алады. Осындай езгерiстер емдеуге карамастан эдетте кайтымсыз жэне бiртiндеп Yдеп отырады [11, 15, 20]. ДэстYрлi рентгенографиянын бар маныздылыFына карамастан, саркоидоздын ажыратпалы диагностикасын баска екпе ауруларымен жYргiзу Yшiн, рентгенологиялык эдiстердiн Ынде екпедегi ошакты шашыраудын ерекшелiктерiн талдау Yшiн компьютерлi томография эдiсi кажет [48]. Компьютерлi томография корытындысы бойынша А.А.Сперанская типтiк перилимфатикалык ошактармен бiрге, шашырайтын типтi,

васкулиттi типтi ^р^ ошактар жэне де субплевральдi планкалар кездеседi [3, 11, 19, 21]. Сонымен,типт рентгенологиялык керiнiстердiн болуымен (усакошакты диссеминациялар (ошактар диаметрi 1 мм -ден), жэне де белкаралык перделердщ калындауы, екпе тiнiнiн мелдiрлiгiнiн «^нпрт шыны» типi бойынша темендеуiмен бронхопульмональдi лимфа тYЙiндерiнiн улFаюымен косарласатын, аз жиiлiкте -

паратрахеальдi жэне трахео -бронхиальдi лимфа тYЙiндерi) компьютерлi томография жоFары акпаратты болып табылады [18, 22]. Бiракта атиптi езгерютер болFанда - бiржакты кеудеiшiлiк лимфа тYЙiндерi немесе жоFары кекiрек аралык лимфатYЙiндерiнiн улFаюы, бiржакты-диссеминация, фокустардын инфильтрат-тардын, куыстардын,буллалардын болуы - бул эдютщ диагностикалык маныздылыFын темендетедi, себебi езгерю спецификалык сипаты болмаFандыктан эртYрлi ауруларда кездесе бередi [24, 26]. Туберкулез жэне саркоидоз кезнде иммунды жауаптын бiрдей болуы Fана емес, сондай ак кабынудын жYЙелi белгiлерi байкалады [2, 11, 14, 19]. Акуыздардын жедел фазадаFы жалпы жаFдайына байланысты баска да езгерютер аныкталады, кандаFы моноциттер мен нейрофилдердiн кызметтiн калпы кентеттен жэне стимуляцияланFан НСТ -тестте керсе -тiледi, стандартты жаFдайда тромбоциттерiн функциональды калпы олардын эр тyрлi дэрежедегi стимуляциясы, сонымен катар гомеостаз жаFдайы тутастай. Сондай ак аныкталFан езгерiстер тутастай алFанда ею тyрлi ауру Yшiн де бiрдей баFытталFан сипатта болады [5, 8, 13, 23].

Молекулярлы-генетикалык эдiстердiн диагностикасы коздырFыштарды аныктауда жана мYмкiндiктер берд^ сонымен бiрге гранулематозды кабынуларды инфекциялык агенттерiн аныктау мYмкiндiгiн бердi [12, 34, 40, 43]. Саркоидоз дауынын тарихи непзндеп этиологиялык факторлардын бiрi болып карастырылатын М. tuberculosis. Алайда саркоидозбен ауыратын наукастын ДНК да М. tuberculosis аныктауда ПЦР эдiсiн колданылды, нэтижесi он болды ол популяциянын жиi тута-стайы, сонда наукастар тобында туберкулез дэлелденген он реакция жи кездескен [11, 38, 44, 47]. Саркоидоз дамуында потенциальдi стимуляциялы агент болып Chlamydia

pneumoniae, Borreiia burgdorferi, Propionibacterium acnes, сонымен катар вирустар тобы, карапайым герпес вирусын косканда [36].

Саркоидоздык халыкаралык келiсiмi бойынша ( ATS/ERS/WASOG Statement on sarcoidosis, 1999) e^ саркоидозынык морфологиялык диагнозын Yш белгiнiк болуынан аныктауFа болады: Бiрiншiден -жаксы куралFан гранулемалар, сонымен катар онык сырткы шетiне шекбер тэрiздi тYЗiлген лимфоциттер мен фибробласттар; Екiншiден -перилимфалык интерстициальдi сипатта гранулемалардык орналасуы сонында -

гранулематоз YPДiсiнiк баска да себептернен босатылуы. Тыныс алу мYшлерiнiн саркоидоз ауруын аныктаудык ек тиiмдi эдiсi eкпе, бронхтардык шырышты кабаттары, кеуде iшiлiк лимфа тYЙiндерiнiк биопсиясы болып табылады. Зерттеудiк инвазивтi эдiстерi зерттеу материал алуды кекiнен колданады [7, 9, 18, 35]. Бронхиальдi биоп cиянык

диагностикалык эффективтiлiгi 80 -85% курайды [10, 28, 29, 32]. Тыныс мYшелерiнiн саркоидозынык сатысына байланысты эдiстердiк акпараттылыFы 50 дан 83% дешн eзгередi. Аурудык бiрiншi сатысында 50% жаFдайда жэне емнш^ Yшiншi сатыдаFы наукастарда 73% жэне 83% сэйкес [28]. ^п наукастарFа операциядан кейiнгi аскыныстардык дамуымен: пневмоторакс жэне кан кету, тiптi eлiмге дейiн жететiн диагностикалык оталар (видеоторакоскопия, видеомедиастиноскопия) жYргiзiледi [8, 21, 23]. Со^ы жылдарда ультрадыбысты фибробронхоскопия (УДЗ -ФБС) бакылауымен лимфа тYЙiндердi трансбронхиальдi аспирациялык биопсияны колдану жайлы публикациялар пайда болды, ол диагностикалык мэннщ жоFарылауын жэне жаракаттанудык тeмендеуiн камтамасыз етедi [35, 42, 47].

Трансторокальдi биопсия акпаратты болмаса да, CD4+/CD8+>3,5 катынасынык мэнi саркоидозды 94% жаFдайда аныктауFа мYмкiндiк бередi [7, 28, 29, 37]. Кейбiр авторлардык мэлiметтерiнде клиникалык тэжiрибеде инвазивтi диагностикалык эдюпен зерттеудi колдану аркылы eкпеде, лимфа туйЫдерде жэне баска да мYшелерде саркоидтэрiздi гранулема (баскаша айтканда саркоидты реакция ) эр тYрлi YPДiстерде, инфекциялык (вирусты, хламидиялык, микоплазмалык, микотикалык),сонымен катар аутоиммунды, лимфопролиферативтi жэне паразитарлы ауруларда аныкталатыны кeрсетiлген [10, 16, 48]. Гистологиялык

тексеруге дейiн саркоидоздык дифферен -циальдi диагнозын баска аурулардан ерекшелеп, YPДiстiн орналасуына байланысты

TÍ3ÍMÍ аныкталады. ЖоFары пайыздык диагностикалык кателктер аурудык арнайы клиника-рентгенологиялык жэне морфоло -гиялык кeрiнiстердiк болмауынык себебiнен, ол ез кезегiнде жака диагностика эдктерЫ жэне диагностикалык алгоритмдi косуды талап етедi.

ЭДЕБИЕТ

1 Агзамова Р. А. Бактериологическая диагностика туберкулеза: Учеб. пособие /Р. А. Агзамова, А. А. Бугаков, С. Л. Бугакова. -Алматы: Эверо, 2015. - 86 с.

2 Бабанов С. А. Проблемы дифференциальной диагностики саркоидоза //Новости медицины и фармации. - 2013. - №1. - С. 7-11.

3 Бакенова Р. А. Внедрение инновационных технологий в диагностике интерстициальных болезней легкого /Р. А. Бакенова, Р. С. Досмагамбетова, М. М. Тусупбекова //Медицина и экология. - 2011. -№4. - С. 75-80.

4 Бакенова Р. А. Интерстициальные болезни легких: клинико -патогенетическая характеристика и предикторы прогресси -рования интерстициального фиброза: Автореф. дис. ...д-ра мед. наук. - Астана, 2010. - 173 с.

5 Бакенова Р. А. Морфологические проявления идиопатических интерстициаль -ных болезней легкого /Р. А. Бакенова, М. М. Тусупбекова //Морфология и доказательная медицина. - Алматы, 2011. - №3-4. - С. 68-70.

6 Бакенова Р. А. Ошибки диагностике интерстициальных болезней легких //Тез. докл. XVIII Нац. конгр. по болезням органов дыхания. - Екатеринбург, 2008. - №169. - 72 с.

7 Баранова О. П. Трудности диагностики саркоидоза органов дыхания /О. П. Баранова, М. М. Илькович, А. А. Сперанская //Практ. медицина. - 2011. - №3 (51). - С. 58-62.

8 Биологические свойства Mycobacterium tuberculosis и характеристика воспалительного ответа при инфильтративном туберкулезе легких /О. Т. Титаренко и др. //Инфекция и иммунитет. -2014. - Т.4, №3. - С. 221- 228.

9 Визель И. Ю. Саркоидоз: современное понимание полиорганногогранулематоза /И. Ю. Визель, А. А. Визель //Практ. медицина. -2011. - №3 (51). - С. 35-38.

10 Вопросы клинико -морфологической диагностики интерстициальных заболеваний легких в Казахстане / М. М. Тусупбекова и др. //Клиническая медицина Казахстана. -2011. - №3,4. - С. 17.

11 Визель И. Ю. Саркоидоз: взгляд на реалии сегодняшнего дня /И. Ю. Визель, А. А. Визель // Consilium medicum. - 2012. - T. 14, №3. - С. 86-88.

12 Гранулематозы /А. А. Визель и др. // Справочник поликлинического врача. - 2011. -№11. - С. 30-34.

13 Двораковская И. В. Диагностика сар-коидоза /И. В. Двораковская, Б. М. Ариэль. -СПб, 2005. - 44 с.

14 Диагностика и лечение саркоидоза органов дыхания (пособие для фтизиатров и пульмонологов) /С. Е. Борисов, И. П Соловьева., В. П. Евфимьевский и др. //Проблемы туберкулеза. - 2003. - №6. - С. 51-64.

15 Диссеминированные заболевания легких /Под ред. М. М. Ильковича. - М.: ГЭОТАР-Медиа, 2011. - 480 с.

16 Дифференциальная диагностика дис-семинированного туберкулеза легких и некро-тизирующегосаркоидногогранулематоза по данным морфологического исследования /Л. Н. Лепеха и др. //Туберкулез и болезни легких. - 2013. - №2. - С. 36-41.

17 Дифференциальная диагностика дис-семинированных процессов легких с использованием специального метода КТ -сканирования /Н. Н. Кизименко и др. //Мед. визуализация. - 2013. - №3. - С. 93-100.

18 Интерстициальные болезни легких: Практ. рук. /Е. А. Коган, Б. М. Корнев, Е. Н. Попова, Н. А. Мухин. - М.: Литтерра, 2007. -432 с.

19 Коваленко В. Л. Саркоидоз. Клинико-патологоанатомические, патогенетические и танатологические аспекты /В. Л. Коваленко, И. В. Еловских //Известия Челябинского научного центра. - 2001. - №2. (11) - С.108-111.

20 Лаушкина Ж. А. Роль применения теста GeneXpert MBT-RIF в диагностике туберкулеза легких /Ж. А. Лаушкина, А. Г. Чередниченко //Туберкулез и болезни легких. - 2015. - №5. - С. 107-108.

21 Лепёха Л. Н. Комплексная морфологическая диагностика туберкулеза и саркоидо-за легких /Л. Н. Лепёха, С. А. Бурцева, Г. В. Евгущенко //Воен. - мед. журн. - 2012. - Т. 333, №3. - С. 24-28.

22 Морфологическое исследование в дифференциальной диагностике туберкулеза и саркоидоза /И. В. Двораковская и др. //Арх. патологии. - 2014. - Т. 76, №1. - С. 27-31.

23 Мухин Н. А. Интерстициальные болезни легких. - М., 2007. - С. 120-155.

24 Некоторые варианты дифферен -циально-диагностических трудностей тубер -кулёза и саркоидоза органов дыхания /Б. С. Кибрик и др. //Туберкулез и болезни легких. -2010. - №2. - Т. 87. - С. 28-32.

25 Патоморфоз туберкулеза легких по данным анализа протоколов аутопсий «ООО

Фтизиатрия» /М. М. Тусупбекова и др. //Матер. науч-практ. конф. «Инновационные технологии в медицине и фармации ». - Караганда, 2008. - С. 181-183.

26 Проблемы морфологической диагностики туберкулеза /В. А. Цинзерлинг и др. // Арх. патологии. - 2015. - №3. - С. 3-9.

27 Салина Т. Ю. Трудности дифференциальной диагностики диссеминированных поражений легких в условиях противотуберкулезного диспансера и пути их решения /Т. Ю. Салина, Т. И. Морозова, Д. В. Балашов // Туберкулез и болезни легких. - 2013. - №12. -С. 50-54.

28 Саркоидоз и проблемы его классификации /С. А. Терпигорев и др. //Вестн. Рос. акад. мед. наук. - 2012. - №5. - С. 30-37.

29 Саркоидоздын патогенезi жэне клини-ко-морфологиялы; диагностикасынын мэселе-лерi /М. М. Туапбекова и др. //Медицина и экология. - 2011. - №1. - С. 19-24.

30 Трудности диагностики при диссеминированных процессах в легких /Е. Ю. Пономарева и др. //Клин. медицина. - 2013. - Т. 91, №7. - С. 61- 64.

31 Тэбрiз Н. С. Туберкулездi аныктау, алдын-алу жэне емдеу: оку -курал. -KараFанды, 2009. - 87 б.

32 Тусупбекова М. М. бпкеннщ гранулематозды ауруларырын патологиялы; анатомиясы /М. М. Тусупбекова, Л. М. Стабаева, Р. Ж. Ныгызбаева. - KараFаны: Изд -во КГМУ, 2012. - 33 б.

33 Тусупбекова М. М. Анализ туберкулеза на аутопсийном материале у лиц с различным иммунным статусом /М. М. Тусупбекова, Г. Н. Иманбаева, Л. М. Стабаева //Матер. III конгр. Нац. ассоциации фтизиатров России. - СПб, 2014. - С. 116-124.

34 A Tuberculosis Antigen-stimulated CXCR3 Ligand Assay for the Diagnosis of Active Pulmonary Tuberculosis /W. Y. Chung et al. // Chest. - 2014. - V. 146, №2. - P. 283-291.

35 An intracerebral mass: tuberculosis or sarcoidosis /T. Tuna et al. //BMJ Case Rep. -2013. - V. 2013. - pii: bcr2013009570.

36 Babu K. Sarcoidosis in tuberculosis-endemic regions: India /K. Babu //J. Ophthalmic Inflamm. Infect. - 2013. - V. 3, №1. - P. 53-117

37 Bronchial hyperreactivity in sarcoidosis patients: correlation with airflow limitation indices /M. M. Martusewicz-Boros et al. //Sarcoidosis Vasc. Diffuse Lung Dis. - 2012. - V. 29, №2. - P. 99-106.

38 Diagnostic Utility of QuantiFERON-TB Gold In-Tube in active pulmonary tuberculosis in

Nigeria /O. O. Adewole et al. //West Afr. J. Med.

- 2013. - V. 32, №3. - P. 180-185.

39 Chest C. T. findings of pleural tuberculosis: differential diagnosis of pleural tuberculosis and malignant pleural dissemination /J. S. Kim et al. //Acta Radiol. - 2014. - V. 55, №9. - P. 10631068.

40 Can circulating interleukin-18 differentiate between sarcoidosis and idiopathic pulmonary fibrosis /D. H. Liu et al. //Scand. J. Clin. Lab. Invest. - 2011. - V. 71, №7. - P. 593-597.

41 Common patterns and disease-related signatures in tuberculosis and sarcoidosis /J. Maertzdorf et al. //Proc. Natl. Acad. Sci. USA. -2012. - V. 109, №20. - P. 7853-7858.

42 Disayabutr S. A case series of sarcoido-sis with pulmonary involvement: various clinical and radiographic manifestations / S. Disayabutr, P. Pattanaprichakul, R. Ruangchira-Urai //J. Med. Assoc. Thai. - 2013. - V. 96, №8. - P. 888-897.

43 Mycobacterium tuberculosis as a sarcoid factor? A case report of family sarcoidosis //W. J. Piotrowski et al. //American Journal of Case Reports. - 2014. - V. 15. - P. 216-220.

44 Primary sarcoidosis of the breast: case description and review of the literature /R. Pan-zacchi et al. //Pathologica. - 2010. - V. 102, №3.

- P. 104-107.

45 Petousi N. A patient presenting with generalised lymphadenopathy - sarcoidosis, lymphoma or tuberculosis /N. Petousi, J. Mathew, E. C. Thomas //BMJ Case Rep. - 2012. - V. 2. - pii. bcr1120115150.

46 Sarcoidosis and tuberculosis: the same disease with different manifestations or similar manifestations of different disorders /D. Gupta et al. //Curr. Opin. Pulm. Med. - 2012. - V. 18, №5.

- P. 506-516.

47 Sarcoidosis and tuberculosis: a connection to the human leukocyte antigen system /A. Dubaniewicz et al. //Adv. Exp. Med. Biol. - 2013.

- V. 756. - P. 229-237.

48 Sarcoidosis and tuberculosis in South Croatia: are there epidemiological similarities or not /K. Mise et al. //Public Health. - 2011. - V. 125, №10. - P. 734-737.

49 Sarcoidosis and tuberculosis: The same disease with different manifestations or similar manifestations of different disorders /D. Gupta et al. //Current Opinion in pulmonary Medicine. -2012. - V. 18. - P. 506-516.

50 Tuberculosis lymphadenitis in a well managed case of sarcoidosis /P. R. Mohapatra et al. //Indian J. Chest Dis Allied Sci. - 2013. - V. 55, №4. - P. 217-220.

51 Year in review 2010: tuberculosis, pleural diseases, respiratory infections /C. C. Leung et al. // Respirology. - 2011. - V. 16, №3. - P. 564-573.

52 Yang J. Endoscopic ultrasound-guided fine-needle aspiration can differentiate between tuberculosis and sarcoidosis /J. Yang, E. Linghu // Endoscopy. - 2012. - V. 44, №4. - P. 438.

REFERENCES

1 Agzamova R. A. Bakteriologicheskaja di-agnostika tuberkuleza: Ucheb. posobie /R. A. Agzamova, A. A. Bugakov, S. L. Bugakova. - Almaty: Jevero, 2015. - 86 s.

2 Babanov S. A. Problemy differencial'noj diagnostiki sarkoidoza //Novosti mediciny i far-macii. - 2013. - №1. - S. 7-11.

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.

3 Bakenova R. A. Vnedrenie innovacionnyh tehnologij v diagnostike intersticial'nyh boleznej legkogo /R. A. Bakenova, R. S. Dosmagambetova, M. M. Tusupbekova //Medicina i jekologija. -2011. - №4. - S. 75-80.

4 Bakenova R. A. Intersticial'nye bolezni legkih: kliniko-patogeneticheskaja harakteristika i prediktory progressirovanija intersticial'nogo fibroza: Avtoref. dis. ...d-ra med. nauk. - Astana,

2010. - 173 s.

5 Bakenova R. A. Morfologicheskie pro-javlenija idiopaticheskih intersticial'nyh boleznej legkogo /R. A. Bakenova, M. M. Tusupbekova // Morfologija i dokazatel'naja medicina. - Almaty,

2011. - №3-4. - S. 68-70.

6 Bakenova R. A. Oshibki diagnostike intersticial'nyh boleznej legkih //Tez. dokl. XVIII Nac. kongr. po boleznjam organov dyhanija. - Ekaterinburg, 2008. - №169. - 72 s.

7 Baranova O. P. Trudnosti diagnostiki sarkoidoza organov dyhanija /O. P. Baranova, M. M. Il'kovich, A. A. Speranskaja //Prakt. medicina. -2011. - №3 (51). - S. 58-62.

8 Biologicheskie svojstva Mycobacterium tuberculosis i harakteristika vospalitel'nogo otveta pri infil'trativnom tuberkuleze legkih /O. T. Tita-renko i dr. //Infekcija i immunitet. -2014. - T.4, №3. - S. 221- 228.

9 Vizel' I. Ju. Sarkoidoz: sovremennoe ponimanie poliorgannogogranulematoza /I. Ju. Vizel', A. A. Vizel' //Prakt. medicina. - 2011. -№3 (51). - S. 35-38.

10 Voprosy kliniko-morfologicheskoj diagnostiki intersticial'nyh zabolevanij legkih v Kazah-stane /M. M. Tusupbekova i dr. //Klinicheskaja medicina Kazahstana. - 2011. - №3,4. - S. 17.

11 Vizel' I. Ju. Sarkoidoz: vzgljad na realii segodnjashnego dnja /I. Ju. Vizel', A. A. Vizel' // Consilium medicum. - 2012. - T. 14, №3. -S. 86-88.

12 Granulematozy /A. A. Vizel' i dr. // Spravochnik poliklinicheskogo vracha. - 2011. -№11. - S. 30-34.

13 Dvorakovskaja I. V. Diagnostika sar-koidoza /I. V. Dvorakovskaja, B. M. Arijel'. - SPb, 2005. - 44 s.

14 Diagnostika i lechenie sarkoidoza or-ganov dyhanija (posobie dlja ftiziatrov i pul'monologov) /S. E. Borisov, I. P Solov'eva., V. P. Evfim'evskij i dr. //Problemy tuberkuleza. -2003. - №6. - S. 51-64.

15 Disseminirovannye zabolevanija legkih / Pod red. M. M. Il'kovicha. - M.: GJeOTAR-Media, 2011. - 480 s.

16 Differencial'naja diagnostika dissemini-rovannogo tuberkuleza legkih i nekrotizirujush-hegosarkoidnogogranulematoza po dannym mor-fologicheskogo issledovanija /L. N. Lepeha i dr. // Tuberkulez i bolezni legkih. - 2013. - №2. - S. 36-41.

17 Differencial'naja diagnostika dissemini-rovannyh processov legkih s ispol'zovaniem spe-cial'nogo metoda KT-skanirovanija /N. N. Ki-zimenko i dr. //Med. vizualizacija. - 2013. - №3. - S. 93-100.

18 Intersticial'nye bolezni legkih: Prakt. ruk. /E. A. Kogan, B. M. Kornev, E. N. Popova, N. A. Muhin. - M.: Litterra, 2007. - 432 s.

19 Kovalenko V. L. Sarkoidoz. Kliniko-patologoanatomicheskie, patogeneticheskie i tan-atologicheskie aspekty /V. L. Kovalenko, I. V. Elovskih //Izvestija Cheljabinskogo nauchnogo centra. - 2001. - №2. (11) - S.108-111.

20 Laushkina Zh. A. Rol' primenenija testa GeneXpert MBT-RIF v diagnostike tuberkuleza legkih /Zh. A. Laushkina, A. G. Cherednichenko // Tuberkulez i bolezni legkih. - 2015. - №5. - S. 107-108.

21 Lepjoha L. N. Kompleksnaja morfolo-gicheskaja diagnostika tuberkuleza i sarkoidoza legkih /L. N. Lepjoha, S. A. Burceva, G. V. Evgushhenko //Voen.- med. zhurn. - 2012. - T. 333, №3. - S. 24-28.

22 Morfologicheskoe issledovanie v differ-encial'noj diagnostike tuberkuleza i sarkoidoza /I. V. Dvorakovskaja i dr. //Arh. patologii. - 2014. -T. 76, №1. - S. 27-31.

23 Muhin N. A. Intersticial'nye bolezni legkih. - M., 2007. - S. 120-155.

24 Nekotorye varianty differencial'no-diagnosticheskih trudnostejtuberkuljoza i sarkoidoza organov dyhanija /b. S. Kibrik i dr. // Tuberkulez i bolezni legkih. - 2010. - №2. - T. 87. - S. 28-32.

25 Patomorfoz tuberkuleza legkih po dannym analiza protokolov autopsij «OOO

Ftiziatrija» /M. M. Tusupbekova i dr. //Mater. nauch-prakt. konf. «Innovacionnye tehnologii v medicine i farmacii». - Karaganda, 2008. - S. 181 -183.

26 Problemy morfologicheskoj diagnostiki tuberkuleza /V. A. Cinzerling i dr. //Arh. patologii.

- 2015. - №3. - S. 3-9.

27 Salina T. Ju. Trudnosti differencial'noj diagnostiki disseminirovannyh porazhenij legkih v uslovijah protivotuberkuleznogo dispansera i puti ih reshenija /T. Ju. Salina, T. I. Morozova, D. V. Balashov //Tuberkulez i bolezni legkih. - 2013. -№12. - S. 50-54.

28 Sarkoidoz i problemy ego klassifikacii /S. A. Terpigorev i dr. //Vestn. Ros. akad. med. nauk.

- 2012. - №5. - S. 30-37.

29 SarkoidozdyK patogenezi zhane kliniko-morfologijalyK diagnostikasynyK maseleleri /M. M. Tysipbekova i dr. //Medicina i jekologija. - 2011.

- №1. - S. 19-24.

30 Trudnosti diagnostiki pri disseminirovannyh processah v legkih /E. Ju. Ponomareva i dr. // Klin. medicina. - 2013. - T. 91, №7. - S. 61- 64.

31 Tabriz N. S. Tuberkulezdi anyKtau, aldyn-alu zhane emdeu: oKu-Kyral. - KaraFandy, 2009. - 87 b.

32 Tusupbekova M. M. ©pkenniK gran-ulematozdy aurularyryH patologijalyK anatomijasy / M. M. Tusupbekova, L. M. Stabaeva, R. Zh. Ny-gyzbaeva. - KaraFany: Izd-vo KGMU, 2012. - 33 b.

33 Tusupbekova M. M. Analiz tuberkuleza na autopsijnom materiale u lic s razlichnym im-munnym statusom /M. M. Tusupbekova, G. N. Imanbaeva, L. M. Stabaeva //Mater. III kongr. Nac. associacii ftiziatrov Rossii. - SPb, 2014. - S. 116-124.

34 A Tuberculosis Antigen-stimulated CXCR3 Ligand Assay for the Diagnosis of Active Pulmonary Tuberculosis /W. Y. Chung et al. // Chest. - 2014. - V. 146, №2. - P. 283-291.

35 An intracerebral mass: tuberculosis or sarcoidosis /T. Tuna et al. //BMJ Case Rep. -2013. - V. 2013. - pii: bcr2013009570.

36 Babu K. Sarcoidosis in tuberculosis-endemic regions: India /K. Babu //J. Ophthalmic Inflamm. Infect. - 2013. - V. 3, №1. - P. 53-117

37 Bronchial hyperreactivity in sarcoidosis patients: correlation with airflow limitation indices /M. M. Martusewicz-Boros et al. //Sarcoidosis Vasc. Diffuse Lung Dis. - 2012. - V. 29, №2. - P. 99-106.

38 Diagnostic Utility of QuantiFERON-TB Gold In-Tube in active pulmonary tuberculosis in Nigeria /O. O. Adewole et al. //West Afr. J. Med.

- 2013. - V. 32, №3. - P. 180-185.

39 Chest C. T. findings of pleural tuberculosis: differential diagnosis of pleural tuberculosis

and malignant pleural dissemination /J. S. Kim et al. //Acta Radiol. - 2014. - V. 55, №9. - P. 10631068.

40 Can circulating interleukin-18 differentiate between sarcoidosis and idiopathic pulmonary fibrosis /D. H. Liu et al. //Scand. J. Clin. Lab. Invest. - 2011. - V. 71, №7. - P. 593-597.

41 Common patterns and disease-related signatures in tuberculosis and sarcoidosis /J. Maertzdorf et al. //Proc. Natl. Acad. Sci. USA. -2012. - V. 109, №20. - P. 7853-7858.

42 Disayabutr S. A case series of sarcoido-sis with pulmonary involvement: various clinical and radiographic manifestations / S. Disayabutr, P. Pattanaprichakul, R. Ruangchira-Urai //J. Med. Assoc. Thai. - 2013. - V. 96, №8. - P. 888-897.

43 Mycobacterium tuberculosis as a sarcoid factor? A case report of family sarcoidosis //W. J. Piotrowski et al. //American Journal of Case Reports. - 2014. - V. 15. - P. 216-220.

44 Primary sarcoidosis of the breast: case description and review of the literature /R. Pan-zacchi et al. //Pathologica. - 2010. - V. 102, №3. - P. 104-107.

45 Petousi N. A patient presenting with generalised lymphadenopathy - sarcoidosis, lymphoma or tuberculosis /N. Petousi, J. Mathew, E. C. Thomas //BMJ Case Rep. - 2012. - V. 2. - pii. bcr1120115150.

46 Sarcoidosis and tuberculosis: the same disease with different manifestations or similar manifestations of different disorders /D. Gupta et al. //Curr. Opin. Pulm. Med. - 2012. - V. 18, №5.

- P. 506-516.

47 Sarcoidosis and tuberculosis: a connection to the human leukocyte antigen system /A. Dubaniewicz et al. //Adv. Exp. Med. Biol. - 2013.

- V. 756. - P. 229-237.

48 Sarcoidosis and tuberculosis in South Croatia: are there epidemiological similarities or not /K. Mise et al. //Public Health. - 2011. - V. 125, №10. - P. 734-737.

49 Sarcoidosis and tuberculosis: The same disease with different manifestations or similar manifestations of different disorders /D. Gupta et al. //Current Opinion in pulmonary Medicine. -2012. - V. 18. - P. 506-516.

50 Tuberculosis lymphadenitis in a well managed case of sarcoidosis /P. R. Mohapatra et al. //Indian J. Chest Dis Allied Sci. - 2013. - V. 55, №4. - P. 217-220.

51 Year in review 2010: tuberculosis, pleural diseases, respiratory infections /C. C. Leung et al. // Respirology. - 2011. - V. 16, №3. - P. 564-573.

52 Yang J. Endoscopic ultrasound-guided fine-needle aspiration can differentiate between tuberculosis and sarcoidosis /J. Yang, E. Linghu // Endoscopy. - 2012. - V. 44, №4. - P. 438.

nooynw^a 24.08.2016

M. M. Tusupbekova, R. Zh. Nygyzbayeva

CLINICAL AND MORPHOLOGICAL ASPECTS OF GRANULOMATOUS LUNG DISEASES Department of surgical diseases №2 and pathological anatomy of Karaganda state medical university (Karaganda, Kazakhstan)

The article is devoted to a literature review on the issue of clinical and morphological differential diagnosis of pulmonary tuberculosis and sarcoidosis in the medical practice. Modern information showing an increase in the incidence of sarcoidosis in the world, increasing its occurrence in the practice of pathology, as well as contemporary issues of differential diagnosis of sarcoidosis with other types of interstitial lung diseases, particularly tuberculosis. Immediate attention is paid to the peculiarities of morphological patterns and the role of modern methods of research in the accurate diagnosis.

Key words: interstitial lung disease, sarcoidosis, tuberculosis, morbid anatomy, diagnosis, granulomatous inflammation

М. М. Тусупбекова, Р. Ж. Ныгызбаева

КЛИНИКО-МОРФОЛОГИЧЕСКИЕ АСПЕКТЫ ГРАНУЛЕМАТОЗНЫХ ЗАБОЛЕВАНИЙ ЛЕГКИХ Кафедра хирургических болезней №2 и патологической анатомии Карагандинского государственного медицинского университета (Караганда, Казахстан)

В статье представлен литературный обзор по проблеме клинико -морфологической дифференциальной диагностики туберкулеза и саркоидоза легких в лечебной практике. Приведены данные, свидетельствующие о росте заболеваемости саркоидозом во всем мире, увеличении его встречаемости в патологоанатомической практике, а также современных проблемах дифференциальной диагностики саркоидоза с другими видами интерстициальных болезней легких, в частности, с туберкулезом. Непосредственное внимание уделено особенностям морфологической картины и роли современных методов исследования в постановке точного диагноза.

Ключевые слова: интерстициальные болезни легких, саркоидоз, туберкулез, патоморфология, диагноз, гранулематозное воспаление

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.