Научная статья на тему 'Корхона ва ташкилотларда бўлажак мутахассисларнинг ишлаб чиқариш амалиёти жараёнини электрон бошқариш тизими'

Корхона ва ташкилотларда бўлажак мутахассисларнинг ишлаб чиқариш амалиёти жараёнини электрон бошқариш тизими Текст научной статьи по специальности «Науки об образовании»

CC BY
1096
103
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
электрон дастурий тизим / мустақил амалиёт олиб бориш / электрон баҳолаш / электрон фаолият / амалиёт даври / амалиёт олиб борувчи / электронная программная система / ведение самостоятельной практики / электронная оценка / электронная деятельность / период практики / практикующийся

Аннотация научной статьи по наукам об образовании, автор научной работы — Насритдинова У. А.

Мақола ОТМ (олий таълим муассасалари)нинг бўлажак мутахассисларининг корхона ёки ташкилотда олиб борадиган фаолиятини бошқаришда, баҳолашнинг объективлиги ва шаффофлиги ҳамда келажакда фаолият олиб борадиган корхона ёки ташкилот билан бевосита боғлиқлигини таъминлаш мақсадида талабаларнинг амалиёт олиб бориш даврларида ўқув фаолиятини лойиҳалашнинг электрон дастурий тизимини ишлаб чиқиш бўйича методик тавсия ва хулосалар беришга қаратилган.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

СИСТЕМА ЭЛЕКТРОННОГО УПРАВЛЕНИЯ ПРОЦЕССА ПРОВЕДЕНИЯ ПРАКТИКИ БУДУЩИХ СПЕЦИАЛИСТОВ НА ПРЕДПРИЯТИЯХ И ОРГАНИЗАЦИЯХ

Целью данной статьи является предоставление методических рекомендаций и заключения по разработке электронной программной системы по проектированию учебной деятельности студентов во время прохождения практики для обеспечения управления, объективности и прозрачности оценки и непосредственной связи с деятельностью предприятия или организации, в которой будет осуществляться профессиональная деятельность будущих специалистов высших образовательных учреждений.

Текст научной работы на тему «Корхона ва ташкилотларда бўлажак мутахассисларнинг ишлаб чиқариш амалиёти жараёнини электрон бошқариш тизими»

v.

Насритдинова У.А.,

Тошкент ирригация ва мелиорация институти «Ахборот технологиялари» кафедраси ассистенти

КОРХОНА ВА ТАШКИЛОТЛАРДА БУЛАЖАК МУТАХАССИСЛАРНИНГ ИШЛАБ ЧИКАРИШ АМАЛИЁТИ ЖАРАЁНИНИ ЭЛЕКТРОН БОШКАРИШ ТИЗИМИ

НАСРИТДИНОВА У.А. КОРХОНА ВА ТАШКИЛОТЛАРДА БУЛАЖАК МУТАХАССИСЛАРНИНГ ИШЛАБ ЧИЦАРИШ АМАЛИЁТИ ЖАРАЁНИНИ ЭЛЕКТРОН БОШЦАРИШ ТИЗИМИ

Макола ОТМ (олий таълим муассасалари)нинг булажак мутахассисларининг корхона ёки ташкилотда олиб борадиган фаолиятини бошкаришда, бах,олашнинг объективлиги ва шаффоф-лиги х,амда келажакда фаолият олиб борадиган корхона ёки ташкилот билан бевосита боFликлигини таъминлаш максадида талабаларнинг амалиёт олиб бориш даврларида укув фаолиятини лойих,алашнинг электрон дастурий тизимини ишлаб чикиш буйича методик тавсия ва хулосалар беришга каратилган.

Таянч суз ва тушунчалар: электрон дастурий тизим, мустакил амалиёт олиб бориш, электрон бах,олаш, электрон фаолият, амалиёт даври, амалиёт олиб борувчи.

НАСРИТДИНОВА У.А. СИСТЕМА ЭЛЕКТРОННОГО УПРАВЛЕНИЯ ПРОЦЕССА ПРОВЕДЕНИЯ ПРАКТИКИ БУДУЩИХ СПЕЦИАЛИСТОВ НА ПРЕДПРИЯТИЯХ И ОРГАНИЗАЦИЯХ

Целью данной статьи является предоставление методических рекомендаций и заключения по разработке электронной программной системы по проектированию учебной деятельности студентов во время прохождения практики для обеспечения управления, объективности и прозрачности оценки и непосредственной связи с деятельностью предприятия или организации, в которой будет осуществляться профессиональная деятельность будущих специалистов высших образовательных учреждений.

Ключевые слова и понятия: электронная программная система, ведение самостоятельной практики, электронная оценка, электронная деятельность, период практики, практикующийся.

NASRITDINOVA U.A. SYSTEM OF ELECTRONIC CONTROL OF PROCESS OF CARRYING OUT PRACTICE OF FUTURE SPECIALISTS AT THE ENTITIES AND THE ORGANIZATIONS

The aim of this article is to give methodical recommendations and conclusions on development of the electronic programmatic system to planning of educational activity of students during passing of practice management. It could to service objectivity and transparency estimation of direct connection with activity of enterprise or organization, professional activity, so future specialist's of higher educational establishments will come in that true.

Keywords: electronic programmatic system, conduct of independent practice, electronic estimation, electronic activity, period of practice, practiced.

Узбекистон Республикаси Президентининг 2002 йил 30 майдаги «Компьютерлаштиришни янада ривожлантириш ва ахборот-коммуникация технологияларини жорий этиш тутрисида»ги ПФ-3080-сон фармони ва Узбекистон Республикаси Вазирлар Мацкамасининг 2002 йил 6 июндаги «Компьютерлаштиришни янада ривожлантириш ва ахборот коммуникация технологияларини жорий этиш чора-тадбирлари тутрисида»ги 200-сон царори республикамизнинг барча таъ-лим муассасаларида компьютерлаштириш ишларини ва таълим жараёнида ахборот-коммуникация технологиялари-дан фойдаланишни ривожлантиришга яна бир туртки булди.

Таълим жараёнида янги педагогик техноло-гиялар ва компьютер технологияларини куллашнинг асосий максади талаба ва укувчи-ларни дарс жараёнида билимларни тез узлаш-тириб олишлари, уни мустахкамлаш ва турFун-лигини таъминлашдан иборат. Шу сабабли бу-гунги кунда олий таълим муассасасига укишга кирган талабага имкон кадар замонавий компьютер воситалари ва педагогик технология-ларнинг интеграциясидан фойдаланиб укув жараёнини олиб бориш амалга оширилмокда. Аммо булажак мутахассисларнинг укув фаоли-ятининг бир кисми педагогик, укув ва ишлаб чикариш амалиётига туFри келади. Талабалар-нинг айнан мана шу амалиёт давридаги ташки-лотчилик, бошкарувчанлик, ОТМда олган би-лимларини амалиётга куллай олишдаги фаоли-ятини назорат килиш хамда ушбу фаолиятла-рини бахолашда шаффофлик ва объективликни таъминлаш максадида ОТМ ва корхона ёки ташкилот уртасидаги узаро боFланишни янада ривожлантириш зарур деб каралмокда. Чунки булажак мутахассислар олган билимларини амалиёт давридаги фаолияти давомида мустах,-камлаш ва амалиётда куллаш имкониятига эга буладилар. Шунинг учун хам талабаларнинг амалиёт олиб бориш даврларида укув фаолия-тини лойихалашнинг электрон дастурий тизи-мини ишлаб чикиш мухим ва долзарб вазифа-дир. Бу сохада куплаб олимлар илмий изла-нишлар олиб борганлар, жумладан, Бегимкулов У.Ш., Р.Х.Джураев, Р.Г. Исянов, Ш.С.Шариповлар укув жараёнини автоматлаш-тиришда электрон дастурий тизимлардан фой-даланишнинг таълим тизимидаги самарадор-лигини илмий асослаб берган булсалар-да, бу-гунги кунда булажак мутахассисларнинг кела-жакда фаолият олиб борадиган корхона ёки

ташкилот билан ОТМ уртасидаги хамкорликни янада ривожлантириш мухим масалалардан бири булиб колмокда.

Шуни инобатга олган холда талабаларнинг амалиёт олиб бориш даврларида укув фаолия-тини лойихалашнинг электрон дастурий тизи-мини ишлаб чикиш ва методик ташкил этиш технологиясини шакллантириш зарурдир. Юкоридагиларни инобатга олиб, олий таълим тизими ва корхона муассасалари уртасидаги хамкорликни амалга оширувчи электрон дас-турий тизимни ишлаб чикиш ва методик таш-кил этиш технологиясини шакллантириш ло-зимдир (1-расм).

1-расмда электрон дастурий тизим схемаси келтирилган. Ушбу электрон тизим оркали булажак мутахассисларнинг турли амалиёт давридаги фаолиятлари электрон тарзда урга-нилади, бахоланади ва келажакда фаолият олиб борадиган корхона ёки ташкилот билан ОТМ уртасида мустахкам алока урнатиш имко-нияти пайдо булади1. Бунда корхона ёки ташкилот томонидан амалиёт олиб борувчини маънавий, тарбиявий хамда ишга масъулият билан ёндашув даражаси хамда касбий ва укув фаолиятидаги билимларни назорат килиш буйича тест саволлари хамда соха йуналиши буйича топширикларни бажариш жараёни бахоланади. Буни ОТМдаги амалиёт рахбарлари бевосита кузатиш ва назорат килиш имкониятига эга булади.

Буни амалга оширишда ОТМ ва корхона ёки ташкилотлар куйидаги талабларга жавоб бери-ши лозим:

1 Бегимкулов У.Ш., Джураев Р.Х., Исянов Р.Г., Шарипов Ш.С., Адашбоев Ш.М., Цой М.Н. Педагогик таълимни ахборот-лаштириш назария ва амалиёт. - Т., 2011. -56-58-б.

ЗАМОНАВИЙ ТАЪЛИМ / СОВРЕМЕННОЕ ОБРАЗОВАНИЕ 2017, 1

Ч.

1-расм. Электрон бошцариш тизими схемаси.

ОТМ Эълонлар Корхона ёки

ташкилот

1'

Амалиёт рахбарининг Ф.И.Ш —► Амалиёт олиб борувчининг Ф.И.Ш

I

ОТМ даги укув фаолияти натижалари

Амалиёт олиб борувчининг хар бир кун буйича иштирок этиши натижаси 1

—> | Мустакил амалиёт олиб бориш натижаси

Корхона ёки ташкилот томонидан ташкилий жараённи бахолаш

Корхона ёки ташкилотда ташкилий, маънавий, услубий-методик фаолиятини бахолаш натижаси

1

— —1 ► Касбий билимларни назорат килиш буйича тест саволлари натижаси

ОТМ томонидан фаолият натижасини назорат килиш

-1- Укув фаолиятидаги билимларни назорат ► килиш буйича тест саволлари натижаси

1

Соха йуналиши буйича топширикларни 1 бажаришни назорат килиш натижаси

_V_

Фаолият натижалари асосида корхона ёки ташкилот томонидан берилган якуний хулоса

• замонавий компьютер технологиялари билан жих,озланганлиги;

• интернет тармокнинг мавжудлиги ва иш-лаш х,олати;

• электрон бошкариш тизими билан бево-сита боFланишлари учун зарур шарт-шароит-лар яратилганлиги.

Бу жараёнда ОТМ, корхона ёки ташкилот томонидан булажак мутахассисларнинг амалиёт даврида олиб борган фаолиятини электрон

бошкариш тизими оркали бах,оланишини на-зорат килишдан иборатдир.

Электрон бошкариш тизими - муайян йуна-лиш ёки сох,ани автоматлаштиришга каратилган замонавий ахборот-коммуникация технология-ларидан фойдаланиб ишлаб чикилган дастурий мах,сулот булиб, ушбу тизим барча ОТМлар-нинг веб-сайтига жойлаштирилади. Хар бир ОТМ амалиёт олиб борувчиларнинг монито-

ЗАМОНАВИЙ ТАЪЛИМ / СОВРЕМЕННОЕ ОБРАЗОВАНИЕ 2017, 1

рингини хар бир амалиёт даври буйича назо-рат килиш имкониятига эга булади.

Куйида электрон бошкариш тизими ташкил этувчиларнинг кискача изохи келтирилган.

Эълонлар - буш иш уринлари буйича эълон килинадиган танловлар бериладиган, амалиёт олиб бориш мониторинги буйича турли янги-ликлар бериладиган жой.

Корхона ёки ташкилот - амалиёт олиб бо-рувчи бевосита узининг назарий ва амалий би-лимларини амалиётда синаб курадиган муас-саса.

ОТМдаги укув фаолияти натижалари - амалиёт олиб борувчининг ОТМдаги барча фан-лардан туплаган рейтинг баллари, ташкилотчи-лиги, маънавий ва маърифий тадбирларда иш-тирок этиши хамда курс лойихалари натижала-рининг умумлаштирилган уртача бали.

Амалиёт олиб борувчининг хар бир кун буйича иштирок этиши натижаси - амалиёт олиб бориш жойига келиши (давомат), тартиб-коидага риоя килиши, кийиниши, иш жойида атрофдагилар билан муомаласига берилган бахо.

Мустакил амалиёт олиб бориш натижаси -амалиёт олиб борувчининг укув жараёнида хамда укув ва ишлаб чикариш амалиётида ол-ган билимларига таянган холда рахбар назора-тида мустакил иш олиб бориш натижаси.

Корхона ёки ташкилотда ташкилий, маъна-вий, услубий-методик фаолиятини бахолаш натижаси - корхона ёки ташкилотнинг ривожла-ниши, маънавий ва моддий-техник базасини юксалтиришда кушган хиссаси, ташкилотчилик кобилияти, ташаббускорлиги, интеллектуал салохияти, соха йуналиши доирасида иш юри-тиш ва компьютер технологияларидан самара-ли фойдаланиш буйича балл.

Касбий билимларни назорат килиш буйича тест саволлари натижаси - укув жараёнида утилган соха йуналишидаги касбий фанлар асосида берилган тест саволларига амалиёт олиб борувчининг берган жавоблари рейтинги натижаси.

Укув фаолиятидаги билимларни назорат килиш буйича тест саволлари натижаси -ахборот-коммуникация технологиялари, инг-лиз тили хамда маънавий-маърифий сохадаги билимларни текшириш нуктаи назаридан берилган тест саволларига амалиёт олиб борувчининг берган жавоблари рейтинги натижаси.

Соха йуналиши буйича топширикларни ба-жаришни назорат килиш натижаси - амалиёт олиб борувчининг соха йуналиши асосида амалиёт олиб бориш жойида узига бирикти-рилган топширикни бажариш натижаси.

Фаолият натижалари асосида корхона ёки ташкилот томонидан берилган якуний хулоса -амалиёт олиб борувчининг амалиёт давомида-ги фаолиятини юкорида келтирилган боскич-лардаги рейтинг натижалари бажарилган топ-ширикларнинг якуний хисоботи хамда корхона ёки ташкилотнинг амалиёт олиб борувчига берган тавсияси асосида тупланган рейтинг натижаси.

Электрон дастурий тизимнинг ишлаш жа-раёни схемаси 2-расмда келтирилган. Электрон бошкариш тизими билан ОТМ ва корхона ёки ташкилот бевосита интернет тармоFи оркали боFланиши мумкин. Бу амалиёт олиб борувчи-даги мавжуд саволларга амалиёт рахбари томонидан электрон тарзда жавоб олиш хамда вактдан унумли фойдаланиш имкониятини бе-ради1.

Ушбу электрон дастурий тизимни методик жихатдан шакллантиришда ОТМ педагоглари хамда амалиёт рахбарларига куйидаги вазифа-лар юклатилади:

• амалиёт олиб борувчилар хамда амалиёт рахбарлари хакидаги маълумотни электрон ти-зим базасига киритиш;

• укув фаолиятидаги билимларни назорат килишда ахборот технологиялари ва инглиз тили буйича тест саволларини шакллантириш;

• касбий ва педагогик билимларни назорат килишда мутахассислик сохаси доирасидаги фанлар асосида тест саволлари тузиш;

• соха йуналиши буйича амалиёт турига караб булажак мутахассисга топшириклар бе-риш ва фаолият давомида боскичма-боскич бажариш жараёнини электрон назорат килиш-ни амалга оширишдан иборат2.

Ушбу электрон дастурий тизимдан фойдаланиш натижасида ОТМ, корхона ёки ташкилот-лар уртасидаги хамкорликни ривожлантириш-да куйидагилар кузда тутилади:

1 Насритдинова У.А. Таълим тизимида тингловчининг укув материалларини узлаштириш даражасини электрон бахолаш усуллари ва моделлари. Республика «Ёшлар-нинг инновацион Fоялари» танлови 2-даражали диплом. Инновацион ишланма. - Т., 2014. -2-б.

2 Голина О.Л., Максимов Н.В., Попов И.И. Информационные системы. - М., 2014. -С. 376-378.

ЗАМОНАВИЙ ТАЪЛИМ / СОВРЕМЕННОЕ ОБРАЗОВАНИЕ 2017, 1

Ч.

2-расм. Электрон дастурий тизимнинг ишлаш жараёни схемаси.

Олий таълим муассасаси

Булажак мутахассис

ЭЛЕКТРОН ДАСТУРИЙ ТИЗИМ

Корхона, ташкилот ёки ишлаб чицариш муассасаси

• ОТМ, корхона ёки ташкилот уртасида узвий боFланиш тизими вужудга келади;

• амалиёт олиб борувчининг келажакда фаолият олиб борувчи корхона ёки ташкилот-да бевосита бирга ишлаш, танишиш ва билим ва малакаларни ривожлантириш имконияти пайдо булади;

• булажак мутахассис иш билан таъминла-нади;

• ОТМни битиргунича келажакда фаолият олиб борувчи корхона ёки ташкилотда ишлаш буйича малака шаклланади.

Мисол тарикасида ушбу тизим Тошкент ирригация ва мелиорация институти фаолиятида ишлаши учун электрон дастурий тизимни интернет тармоFида фаолият олиб боришини инобатга олган холда, институтнинг www.timi.uz сайтига «Амалиёт олиб бориш фаолияти мони-торинги» номи билан жойлаштирилади. Корхона ёки ташкилот томонидан ушбу сайт оркали электрон бошкариш тизимига кирилади. Ти-зимдан амалиёт олиб борувчининг Ф.И.Ш.и, уч томонлама шартноманинг электрон нусхаси хамда корхона ёки ташкилотнинг номи танла-нади (ушбу маълумотлар электрон бошкариш тизими базасига киритилган булиши лозим). Тизим фаолиятини олиб бориш ОтМдан тайин-ланган амалиёт рахбарлари, корхона ёки таш-килотдан мутасадди рахбарлар ва амалиёт олиб борувчи хисобланади. Амалиёт олиб бориш фаолияти бошланган кундан бошлаб электрон бошкариш тизими фаолияти ишга тушади. Амалиёт олиб борувчи электрон бошкариш ти-зимидан урин олган юкорида келтирилган бахолаш мезонлари буйича боскичма-боскич фаолият натижалари асосида ОТМдаги рах,бар-лар ва корхона ёки ташкилотдаги рахбарлар

томонидан бахоланади, яъни х,ар бири узига тегишли булган боскични бахолайди. Якуний фаолият натижалари ОТМдаги амалиёт рах,-барлари томонидан уртача рейтинг бали шак-лида жамланади. Бу рейтинг бали амалиёт олиб борувчининг уч томонлама имзоланган шартномасида уз аксини топади. Шартнома корхона ёки ташкилотнинг рахбари томонидан имзоланади ва мухр билан тасдикланиб электрон шаклда юборилади. Амалиёт олиб борувчи хам, у фаолият олиб бораётган корхона ёки ташкилот хам юкорида келтирилган сайт оркали электрон бошкариш тизими билан боFланади.

Масалан, Тошкент ирригация ва мелиорация институтининг «Сувсоз» МЧЖ, ТИМИ кошидаги академий лицей хамда Сув муаммо-лари илмий тадкикот институти ва бошка му-ассасалар билан доимий уч томонлама шарт-номалар мавжуд. Ушбу шартномалар буйича куйидаги муаммолар бор:

Шартномалар булажак мутахассисларнинг битирув малакавий иши олдидан бажарилган-лиги боис, битирувчиларнинг барчаси хам кей-инчалик шартномада курсатилган корхона ёки ташкилотда фаолият олиб бормаслиги (нати-жада ОТМ ва булажак мутахассис уртасидаги алока узилади хамда булажак мутахассис вактдан ютказади);

ОТМ да булажак мутахассислар учун мавжуд амалиёт даврларини келажакда фаолият олиб борадиган ягона корхона ёки ташкилотда олиб бориш тизими катъий йулга куйилмаганлиги;

булажак мутахассисларнинг аксарияти келажакда фаолият олиб бориш сохасини таваккал-чилик асосида танлаши;

ЗАМОНАВИЙ ТАЪЛИМ / СОВРЕМЕННОЕ ОБРАЗОВАНИЕ 2017, 1

кейинчалик битирувчиларнинг мониторин-гини олиб боришда мавжуд маълумотларнинг хатолиги хамда улар билан боFланиш учун электрон тизимнинг йуклиги боис, битирувчиларнинг амалда фаолият олиб бораётган корхона ёки ташкилот томонидан кайта уч томон-лама шартномаларни тулдириш ва тасдиклаш заруриятини пайдо булиши;

айрим холларда битирувчининг уз хохиши ва кизикишлари асосида танлаган корхона ёки ташкилотда буш иш урни булмаганлиги боис, вактинча ишсиз ва уч томонлама шартномани тулдиришнинг имконияти йуклиги ва хоказо.

Юкоридаги муаммоларни бартараф этишда амалиёт олиб бориш фаолиятини электрон бошкариш тизимидан фойдаланиш куп жихат-дан самарали булиб, унда битирувчилар республикамиздаги мавжуд корхона ёки таш-килотлардаги буш иш уринлари буйича маълу-мот олишлари ва аксинча корхона ёки ташки-лотлар битирувчиларнинг узлаштириш рейтинги билан танишиб боришлари мумкин. Бу булажак мутахассисларнинг уз вактида узлари танлаган соха буйича мустакил фаолият олиб боришларига ёрдам беради.

Ушбу тизимни жорий этишда куйидаги муаммоларни бартараф этиш кузда тутилади. Ма-салан: ОТМ ва корхона ёки ташкилотлар уртасидаги узаро шартномалардан ташкари битирувчиларнинг ота-оналари ва уз хохиш-лари билан танлаган муассасалар булиши мумкин. Улар электрон бошкариш тизими билан боFланишлари учун узаро хамкорлик шартно-масини тузиб, электрон бошкариш тизими фаолиятини олиб бориш хамда ушбу муассаса-да амалиёт олиб борган битирувчи келажакда айнан шу корхона ёки ташкилотда иш билан таъминланиши буйича электрон келишувни амалга ошириш лозим. ОТМ ва корхона ёки ташкилотда интернет тизими доимий ишлаб туришини таъминлаш зарур. Бундан ташкари, электрон бошкариш тизимини ишга тушириш учун хар бир ОТМнинг веб-сайти булиши лозим. ОТМнинг тизимдан фойдаланишда амалиёт олиб борувчининг фаолиятини ОТМ ва корхона ёки ташкилот томонидан объектив бахо-лаш ва амалиёт олиб борувчи хам уз урнида хакконий фаолият олиб бориши керак.

Электрон бошкариш тизимини жорий этишда куйидаги жихатларга эътибор каратилиши максадга мувофик:

• корхона ёки ташкилот номи талабанинг ота-онаси ва узининг хох,иши ва кизикишлари асосида, институтдаги фаолияти давомидаги биринчи амалиёт олиб бориш жараёни бош-лангунига кадар аникланиши;

• ОТМлар ёки корхона ва ташкилотлар томонидан электрон бошкариш тизимини ишлаш жараёнини ривожлантириш максадида кушим-ча имкониятларни ташкил этиш;

• амалиёт олиб борувчининг фаолиятини ОТМдаги х,амда корхона ёки ташкилот рах,бари бевосита электрон бошкариш тизимининг On line режимида мустакил фаолият олиб бориш жараёнини кузатиш имкониятига эга булиши;

• ушбу жараёнга электрон тарзда бах,о бе-риши мумкин;

• амалиёт рах,бари керакли курсатмаларни электрон тарзда юбориши мумкин;

• мустакил фаолият олиб боришга урга-тадиган уйинлар ва сух,батлар ташкил этиш оркали тизим фаолиятини кенгайтириш мумкин.

Ушбу тизимни жорий этишдан максад булажак мутахассислар ОТМни битириб мустакил х,аётга кадам куйгунга кадар касбий ва мута-хассислик фанларини узлаштирибгина колмай, узлари учун келажакда фаолият олиб боради-ган корхона ёки ташкилотни танлаб, у ерда фаолият олиб боришлари учун мустах,кам пой-девор куришга ёрдам беришдан иборатдир. Бундан ташкари, булажак битирувчилар буш иш уринлари, бандликка кумаклашувчи корхо-налар билан х,ам тизим фаолияти оркали тани-шишлари ва алока урнатишлари мумкин булади. Электрон дастурий тизимдан фойдала-ниб таълим сифатини оширишда булажак мутахассислар барча амалиёт даврларини ягона корхона ёки ташкилотда олиб боришлари лозим. Бу булажак мутахассисларнинг келажакда уз касбий фаолиятларини давом эттиришлари-да ижобий натижалар беради. Хар бир амалиёт даври узининг конун-коидаларидан келиб чиккан х,олда ОТМ педагоглари ва амалиёт рах,барлари томонидан электрон тарзда назорат килиш ва бошкариб борилиши керак1. Тизимдан фойдаланиш натижасида ОТМдаги рах,барлар х,амда амалиёт олиб борувчининг ота-онаси амалиётчининг амалиёт давридаги

1 Голина О.Л., Максимов Н.В., Попов И.И. Информационные системы. Учебное пособие. - М., 2014. -С. 376378.

асосий фаолиятини кузатиш, бахо бериш им-кониятига эга булади. Бу вактдан унумли фой-даланиш ва масофавий таълим тизимини ри-вожлантиришни таъминлайди. Бу ОТМ бити-рувчилари булган булажак мутахассисларнинг бевосита соха йуналишида талабалик даври-данок хакикий мустакил фаолиятга тайёрлаш-

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.

ни янада ривожлантириш, уларнинг келажак-даги максадларини аник белгилаб фаолият олиб бориш жараёнини такомиллаштиришдан иборатдир. Бундан ташкари, ОТМ ва корхона ёки ташкилот уртасида электрон алока тизими вужудга келади хамда мунтазам равишда узаро фикр алмашиш имконияти пайдо булади.

Адабиётлар руйхати:

1. Бегимкулов У.Ш., Джураев Р.Х., Исянов Р.Г., Шарипов Ш.С., Адашбоев Ш.М., Цой М.Н. Педагогик таълимни ахборотлаштириш: назария ва амалиёт. - Т., 2011. -56-58-б.

2. Насритдинова У.А. Таълим тизимида тингловчининг укув материалларини узлаштириш даражасини электрон бахолаш усуллари ва моделлари. Республика «Ёш-ларнинг инновацион Fоялари» танлови, 2-даражали диплом. Инновацион ишланма. -Т., 2014. -2-б.

3. Голина О.Л., Максимов Н.В., Попов И.И. Информационные системы. Учебное пособие. - М., 2014. -С. 376-378.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.