CC BY
103R 0#
KOREYS TILIDA SIFAT SO'Z TURKUMI d https://doi.org/10.5281/zenodo.6653796
Azzamov Yusuf Rajabboyevich
Samarqand davlat chet tillar instituti Tarjima nazariyasi va amaliyoti kafedrasi katta o'qituvchisi Mamatqulov Mehroj O'ktam o'g'li Samarqand davlat chet tillar instituti sharq tillar fakulteti 1-bosqich koreys tili
yo'nalishi talabasi
Ushbu keltirilgan maqolada o'zbek tilidagi sifat so'z turkumi yasalishi ularning tuzilishi buning bilan birga koreys tilida ham ishlatilish qoidalari ularning grammatik hodisalari hamda ingliz tilida ham qanday usulda yasalishi kabilarni ko 'rishimiz mumkin hamda ushbu maqola koreys tilida sifat so Z turkumi haqida so 'z yuritilgan.
Kalit so'zlar: sifat, koreys tilida sifat, ingliz tilida sifat, sifat so'z turkumi yasalishi.
This article discusses the formation of adjectives in Uzbek, their structure, as well as the rules of their use in Korean, their grammatical phenomena, and how they are formed in English, and this article deals with adjectives in Korean.
Keywords: adjective, adjective in Korean, adjective in English, adjective construction.
В данной статье рассматривается образование прилагательных в узбекском языке, их структура, а также правила их употребления в корейском языке, их грамматические явления и то, как они образуются в английском языке, а в данной статье речь идет о прилагательных в корейском языке.
Ключевые слова: прилагательное, прилагательное в корейском языке, прилагательное в английском языке, прилагательное.
+998995256379
ANNOTATSIYA
ABSTRACT
АННОТАЦИЯ
KIRISH
Har bir mamlakatning o'zining tili, tarixi shuningdek o'ziga xos sifatlarlari mavjuddir. Qolaversa, o'sha mamlakat o'z tilining muhim shakllari hamda o'z tizimiga ega bo'lgan turli xil grammatik til hodisalarni ko'rib o'tishimiz mumkin. Misol qilib oladigan bo'lsak, nafaqat o'zbek tilida bunday ko'p til tizimida so'z turkumlar borligi balki ularni turli xil yo'llar orqali o'rganish usullari mavjud. Shuning bilan bir qatorda quyida keltirilgan sifat tushunchasini quydagicha ifodalashimiz mumkin;
Sifat (tilshunoslikda) — predmet belgisini bildiruvchi so'zlar turkumi. Grammatikada belgi so'zi keng tushunchali bo'lib, u belgini rangturi, hajm, shaklko'rinish, xususiyat va shakliga ko'ra bildiradi: qizil, keng , yoqimli va boshqa. Shu xususiyatlariga ko'ra, sifatlar ma'nosiga qarab bir necha turga bo'linadi: rang-tus bildiruvchi sifatlar — oq, sariq, qizil, nimrang kabi; maza-tam bildiruvchi sifatlar — shirin, nordon, achchiq, bemaza kabi; xususiyat bildiruvchi sifatlar — mehribon, sodda, mug'ambir, yuvosh kabi; shaklko'rinish bildiruvchi sifatlar — gavdali, novcha, uzunchoq, yassi kabi; hajmo'lchov bildiruvchi sifatlar — keng, tor, katta, og'ir, yengil kabi va boshqa. Sifat turkumi o'ziga xos so'z yasalishi va morfologik tizimiga ega. O'zbek tilida yasama sifatlar, asosan, sifat yasovchi suffikslar yordamida xosil qilinadi.[1]
ADABIYOTLAR TAHLILI VA METODOLOGIYA
Yuqorida keltirib o'tilganidek, chet tillarida ya'ni koreys tilida ham ushbu sifat tushunchasi quydagicha beriladi.(^^^}) deb ataladi.
Sifat tushunchasi (^ ^)
l.Sifatning ma'nosi va grammatik belgilari. Sifat so'zlar predmetining belgisi va xususiyatlari, sifatini anglatadi.
2. Sifat yasalishi.
Sifat ikki xil usulda yasaladi: qo'shma yasama sifatlar
orqali yasaladi.
1.Qo'shma sifat:
^}+^^}+(ot+sifat) ga misollar;
^^^(arzon),^^^^(to'la), ^^^(tik) kabilarni ko'rishimiz mumkin.
2. ^|#+^^}(sifatdosh o'zak + sifatdosh)ga misollar;
-^14(kuchli), ^^^4(quyuq ko'k), ^^4(kulrang) kabi so'zlar ham
qo'shma sifatni hosil qiladi.
3. ^^(takrorlangan so'zlar) ga misollar;
265
HLfH^(katta), o^o^(quyuq qorong'u) kabilar so'zlarning takrorlanishidan hosil bo'lgandir. 2. Yasama sifatlar:
1.-°h-: ^^^^(toza), ^§o^(sokin, tinch) kabi so'zlar qo'shimcha qo'shilishi natijasida yangi sifat so'z turkumidagi so'z hosil bo'lgan.
2.-ыь-: ^^^(guldek), ^^^(shavqatli) so'zlar ham qo'shimcha qo'shilishi
natijasida hosil bo'ladi.[2]
MUHOKAMA VA NATIJALAR
Ushbu koreys tilidagi sifat so'z turkumi ham o'zbek tilidagi sifatdagidek ishlatiladi. Bundan boshqa masalan ingliz tilida ham shunday ishlatilishiga guvoh bo'lamiz. O'zbek tilida sifat so'z turkumi oddiy "sifat" deyilsa, koreys tilida bu so'z
turkumi ingliz tilida esa "adjective" kabi ishlatiladi. Biz yuqorida sifatning
morfologik xususiyatlari ularning tuzilishi va grammatik belgilarini aniqlab oldik. Quyida esa inglizcha sifatning morfologik tuzilishi uning grammatik hodisalarini kuzatishimiz mumkin:
Tilshunoslikda sifatdosh (qisqartirilgan adj) ot yoki ot so'z birikmasini o'zgartiruvchi yoki uning ko'rsatuvchisini tavsiflovchi so'zdir. Uning semantik roli ot tomonidan berilgan ma'lumotni o'zgartirishdir.
An'anaga ko'ra, sifatlar ingliz tili nutqining asosiy qismlaridan biri hisoblangan, garchi tarixan ular otlar bilan birga tasniflangan.[3] Masalan: yellow(sariq), good(yaxshi), ugly(hunuk), funny (kulgili) kabi ma'nolarda ishlatiladi. Bu ham o'zbek tilidagidek yasaladi hamda bularning yasalish usullari ham bir xildir. 1. Qo'shma va 2. Yasama. Bularga misollar keltiradigan bo'lsak, comfortable (shinam,qulay)—yasama sifat, wooden spoon(yog'och qoshiq)—qo'shma sifat kabilarni ko'rishimiz mumkin. REFERENCES
1. O'zMe ensiklopedia-2005 ma'lumotlari https://uz.m. wikipedia.org/wiki/Sifat
2. Kim Chun Shik—Koreys tili grammatikasi. Samarqand-2007y. 73-74b.
3. Dictionary of Grammatical Terms in Linguistics. Taylor & Francis. p. 188. ISBN 978-1-134-88420-9 https: //en.m.wikipedia. org/wiki/Adj ective
4. Баенханова, И. (2019). Паремияларнинг турли тизимдаги тилларда умумий хусусиятлари. Иностранная филология: язык, литература, образование, (2 (71)), 64-66.
О
5. Furkatovna, B. I. (2021). DISCURSIVE-PRAGMATIC FEATURES OF KOREAN AND UZBEK ARTICLES ON THE CONCEPT OF"/MAN" МЩ. International Journal of Management, 12(2).
6. Баёнханова, И. Ф. (2021). KOREYS TILIDA SOMATIK FRAZEOLOGIZMLARNING IFODA MA'NOSIGA KO'RA TURLARI. МЕЖДУНАРОДНЫЙ ЖУРНАЛ ИСКУССТВО СЛОВА, 4(2).
7. Shuhratova, V., & Amanullayeva, K. (2021). KAZUO ISHIGURONING" DAFN ETILGAN GIGANT" ASARIDA FANTASTIK G'OYALAR TALQINI. Интернаука,(28-2), 67-68. 9. Амануллаева, КМ О ХУДОЖЕСТВЕННОМ КОНЦЕПТЕ И В ЦЕЛОМ. ББК 74.48 Р, 76, 271
8. Ачилова, О. . (2020). Средства выражения содержания приказа в японском языке. Иностранная филология: язык, литература, образование, (1 (74), 62-65. извлечено от https://inlibrary.uz/index.php/foreign_philology/article/view/1274
9. Ачилова, О. (2016). Использование императивной формы в японском языке. Иностранная филология: язык, литература, образование, 1(1 (58), 88-90. извлечено от https://inlibrary.uz/index.php/foreign_philology/article/view/185
