Научная статья на тему 'КОМПЬЮТЕРНЫЕ НАВЫКИ И ИСПОЛЬЗОВАНИЕ ПРЕЗЕНТАЦИЙ В ПРОЦЕССЕ УРОКА МАТЕМАТИКИ'

КОМПЬЮТЕРНЫЕ НАВЫКИ И ИСПОЛЬЗОВАНИЕ ПРЕЗЕНТАЦИЙ В ПРОЦЕССЕ УРОКА МАТЕМАТИКИ Текст научной статьи по специальности «Науки об образовании»

CC BY
190
7
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
ПРЕЗЕНТАЦИЯ / МОДЕЛЬ / КОМПЕТЕНЦИЯ / ОБУЧЕНИЕ / ТЕХНОЛОГИЯ / КОМПЬЮТЕР / ИНФОРМАЦИЯ / ОБРАЗОВАНИЕ / МУЛЬТИМЕДИА / ЗНАНИЯ / МАТЕРИАЛ / НАГЛЯДНОСТЬ / УЧАЩИЙСЯ / НЕЗАВИСИМОСТЬ

Аннотация научной статьи по наукам об образовании, автор научной работы — Саиджахфаров Ахлиддин Илёсович, Джалилов Хуршед Максудович

В статье рассматриваются механизмы применения персональных компьютеров в качестве ИКТ в учебном процессе, целенаправленное использование компьютерных демонстраций, то есть презентаций. Компьютерные презентации - это современная технология подачи информации. Форма и статус презентации на уроке зависят от содержания урока, целей и задач урока. Использование презентаций при изучении новых материалов позволяет классифицировать учебные материалы в наглядной форме. При решении устных упражнений презентация позволяет ученикам выполнять упражнения сразу и качественно. Применение информационных и компьютерных технологий в учебном процессе развивает познавательную мотивацию студентов к изучению математики и создает условия для изучения компетенции этого предмета. Использование ИКТ важно и своевременно для повышения эффективности образования, самостоятельного обучения и качества образования.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

COMPUTER SKILLS AND THE USE OF PRESENTATIONS DURING THE MATH LESSON

The article discusses the mechanisms of using personal computers as ICT in the educational process, the purposeful use of computer demonstrations, that is, presentations. Computer presentations are a modern technology for presenting information. The form and status of the presentation in the lesson depend on the content of the lesson, the goals and objectives of the lesson. The use of presentations when learning new materials allows you to classify teaching materials in a visual form. When solving oral exercises, the presentation allows the students to do the exercises immediately and efficiently. The use of information and computer technologies in the educational process develops the cognitive motivation of students to study mathematics and creates conditions for studying the competence of this subject. The use of ICT is important and timely to improve the effectiveness of education, self-directed learning and the quality of education.

Текст научной работы на тему «КОМПЬЮТЕРНЫЕ НАВЫКИ И ИСПОЛЬЗОВАНИЕ ПРЕЗЕНТАЦИЙ В ПРОЦЕССЕ УРОКА МАТЕМАТИКИ»

намояд. Мо бояд талаб кунем, талабае ки ба мактаб меояд, бояд тарбияи ибтидои дошта бошад. Тарбия бевосита кори чомеа ва давлат нест, масъулият ва гамхорИ бар души падару модарон аст" [3, с.35].

АДАБИЁТ

1. Констшутсиш Чумхурии Точикисгон аз 6 ноябри соли 1994 дар раъйпурсии умумихалкИ кабул карда шуд 26 сентябри соли 1999, 22 июни соли 2003 ва 22 майи соли 2016 бо рохи раъйпурсии умумихалкИ ба он татйиру иловахо ворвд карда шудаанд -Душанбе, 2016. - 64 с.

2. Алифбеков, 3. Развитие науки в высших учебных заведениях/ З. Алифбеков//Адаб. - Душанбе, 2004. №3. - С. 16-21

3. Афзалов, Х., Рахимов, Б. Таърихи педагогикаи халки точик/ ХАфзалов, Б.Рахим. - Душанбе, 2002. - 235 с.

4. Богоутдинов, АМ Очерки по истории таджикской филогафи^АМБогоутдинов. - Сталинабад 1961. - 332 с.

5. Консепсияи миллии тарбия дар Чумхурии Точикистон. - Душанбе: Ирфон, 2006. - 11 с.

6. Рашвдов, А. Образование для всех: оценка на2000 год по Республике Таджикистан/ А. Рашидов. - Душанбе, 2000. - 145 с.

МЕТОДЫ И КРИТЕРИИ ВЫБОРА СОДЕРЖАНИЯ ВОСПИТАНИЯ В СООТВЕТСТВИИ С НАЦИОНАЛЬНОЙ КОНЦЕПЦИЕЙ ВОСПИТАНИЯ В РЕСПУБЛИКЕ ТАДЖИКИСТАН

В данной статье рассматриваются вопросы, связанные с методами и критериями выбора содержания образования в соответствии с национальной концепцией образования в Республике Таджикистан.

Ключевые слова: методы и критерии, гармонизация образования, духовная культура, образование, правовое воспитание.

METHODS AND CRITERIA FOR CHOOSING UPBRINGING CONTENT IN ACCORDANCE WITH THE NATIONAL CONCEPT OF UPBRINGING IN THE REPUBLIC OF TAJIKISTAN

This article discusses issues related to the methods and criteria for choosing the content of education in accordance with the national concept of education in the Republic of Tajikistan.

Key words: methods and criteria, harmonization of education, spiritual culture, education, legal education.

Сведение об авторе:

Холова Курбонмох Абдухоликова - сосикатель кафедры обшийуниверситетской педагогика Таджикского национального университета E-mail: Kurbonmokh@mail.ru, Тел: (+992) 917770355

About the autor:

Kholova Kurbonmoh Abdukholiqova - cooper of the Department of General University Pedagogy, Tajik National University Email: Kurbonmokh@mail.ru, Tel: (+992) 917770355

УДК 574,6:477

САЛОХИЯТНОКИИ КОМПЮТЕРЙ ВА ИСТИФОДАИ РУНАМОХ,О ДАР РАВАНДИ ДАРСИ МАТЕМАТИКА

Саидцахфаров А. И.

Донишгоуи миллии Тоцикистон Цалилов ХМ.

Донишкадаи омузгории Тоцикистон дар н. Рашт

Дар замони муосир масъалаи асосии тахсилот дар мухассилон шакл додани салохиятнокии мустакилонаи аз худ кардани донишхо, чустучу, интихоби иттилооти лозимИ, тахлил ва мубодилаи иттилоот, пешниход ва интиколи иттилоот мебошанд, ки онхо кисмхои таркибии салохиятнокии иттилоотиро ташкил мекунанд.

Дар муассисахои тахсилоти миёнаи умумИ бисёр устодон изхори нигаронИ менамоянд, ки мухассилин маводхои таълимиро бо душворИ аз худ менамоянд, хатто донишхои андухтаро дар холатхои тагйирдодашуда истифода карда наметавонанд, ин ё он усули халро мустакилона интихоб карда наметавонанд. Онхо намехоханд коидахои муайяншударо ичро намоянд, теоремахоро аз ёд намоянд ё масъалахоро хал намоянд.

Устодон дар фикри онанд, ки чИ гуна чунин мухассилонеро, ки дар раванди тахсилaг ба душворИ дучор меоянд, таълим диханд, махсусан таълими самараовар ва натичабахш. Кадом усулхо, кадом воситахо ва кадом технологияро истифода бояд бурд, ки дар мухассилон хотира, нутк, кобилияти фикрронИ рушд ёбад, дарачаи дониши онхо баланд бардошта шавад ва кобилнят^ои эчодии онхо шакл гирад.

Чахрни муосир бевосита бо равандхои иггилоогикунонй алокамандии зич дорад. Дар хама чой тадбики технологияхои иттилоотй-коммуникатсионй (ТИК) дар чараён аст. Дар баробари ин, яке аз самтхои афзалиятноки раванди иттилоотикунонии чомеъа иттилоотикунонии тахсилот мебошад [1, с.4].

Дар муассисахои тахсилоти миёнаи умумй (МТМУ) максади истифодаи технологияхои иттилоотй-коммуникатсионй дар дарс иборат аст аз:

•S ба даст овардани саводнокии компютерй ва салохиятнокии ТИК;

•S рушди корхои мустакилонаи мухассилон дар дарс;

•S дар амал тадбик сохтани рафторхои фардй, шахсй-мушохидавй.

Дар баробари ин устодоне, ки аз ТИК истифода менамоянд вазифадоранд:

•S тайёрии заминавии математикии мухассилони хурдсолро таъмин намоянд;

•S ба шакл даровардани фарханги иIтилоогй ва меггодй, шакли эчодии фаъолияти мухассилинро такмил диханд;

•S омодасозии мухассилин чихати истифодаи технологияи иттилоотй ва дигар сохторхои иттилоотй ба рох монда шавад.

Яке аз механизмхои тадбики компютерхои фардй хамчун ТИК дар раванди гузаштани дарс, истифодаи максадноки намоишхои компютерй яъне, рунамохо мебошанд.

Рунамохои компютерй - ин технологияи муосири пешниходи иттилоог мебошанд. Шаклхо ва макоми истифодаи рунамохо дар дарс аз мухтавои худи дарс, аз максад ва вазифахое, ки дар дарс гузошта мешавад, вобастагй дорад [2, с. 10].

Хангоми омузиши маводхои нав истифодаи рунамохо имкон медиханд, ки маводхои таълимй дар шакли айёнй тасниф гарданд. Хангоми халли машкхои шифохй рунамохо имкон медиханд, ки мухассилин машкхоро фавран бо сифати баланд ичро намоянд.

Рунамохои таълимй метавонанд, кайди дастнависхои дарс бошанд. Дар ин холат, рунамо хам аз кисмагхои асосии дарси анъанавй иборат мебошад, яъне:

•S Мавзуъи нав;

S Максад ва вазифахои дарс;

•S Зинахои асосии дарс;

•S Мафхумхои калидй;

•S Вазифаи хонагй.

Бояд кайд намуд, ки хангоми кор кардан бо графикхо ва накшахо чихати исботи теоремахои зарурй, кашидани накщахо, истифодаи чадвалхо ва тайрахо дар дарсхои математика хело мухим аст, ки накщахои мутахаррик истифода карда шаванд.

Рунамо аз калимаи англисии ««Presentation» ва калимаи русии ««Презентация»» гирифта шуда, маънои намоишро дорад.

Рунамохои чандрасонай (мултимедй) - ин усули кулай ва самараноки пешниходи иттилоот бо ёрии барномахои компютерй мебошад. Ин барномахо дар худ кисматхое чун баландгуяк, овоз, тасвир ва гайрахоро доранд, ки онхо мегавонанд муддати дароз диккати мухассилинро ба худ чалб намоянд [3;4].

Инчунин, рунамохои компютерй имкон медиханд, ки устод мустакилона маводхои таълимиро чо ба чо намояд, вобаста ба махсусиятхои синфхои алохида ва мавзуи мушахас маводхоро интихоб намуда, самараи баланди касбиро сохиб гардад.

Мухакикон ба хулоса омадаанд, ки истифодаи технологияи иттилоотй дар тахсилот ба додашудахои физиологии инсон чунин вобастагй дорад:

•S 25 хиссаи маводи шунидашуда дар хотираи мухассилин бокй мемонад;

S 33 хиссаи маводи дидашуда;

S 50 хиссаи хам маводи шунидашуда ва хам маводи дидашуда;

•S 75 хиссаи мавод, агар мухассилин фаъолона дар раванди дарс иштирок намояд [9;10].

Чун ташкилкунандахои айёнй-накшавии равандхои фикрнамой дар хайёти инсоният накши асосиро мебозанд, пас истифодаи онхо дар раванди тахсилот бенихоят самаранок мебошанд. Технологияхои иттилоотй-коммуникатсиониро дар раванди гузаштани дарс бо шаклхои гуногун метавонем истифода намоем (Расми 1).

Figure 1. Using a computer in the classroom

Хунтами гузаронидани дарсх,ои математика, пас аз истифодаи рунамохои чандрасонай принсипхои дастрасй ва айёният мавриди амал карор дода мешаванд. Дарсхо бо чолибияти эстетикй самаранок мебошанд. Онхо бо рунамохо имкон медиханд, ки микдори зиёди ахбор дастрас карда шавад ва вакти камтарро гирад. Барои пура назорат намудани маводи омузишй ба варака (слайд)- хои пешина ё баъдина харакат кардан мумкин аст, яъне имконияти назорати пурраи маводи омухташаванда мавчуд мебошад [8].

Дар дарсхои математика бо ёрии слайдхое, ки дар барномаи Microsoft Power Point сохта шудаанд, мумкин аст намоиши мисолхо, масъалахо, занчира барои хисоби шифохй, бозихои математикй, ребусу кроссвордхо ва тайрахоро мавриди бахрабардорй карор дихем.

Истифодаи ТИК дар зина^ои раванди та^силот му^им аст. Истифодаи компютер ва технологияхои компютерй дар замони муосир зарурияти таълимист. Технологияхои иттилоотй раванди таълимро нисбатан самаранок менамояд, вактро сарфа менамояд, хавасмандии мухассилинро барои омузиши маводхои таълимй ва фан баланд мебардоранд. Бинобарин истифодаи рунамохо дар ин раванд талаби замон аст.

Хангоми омузиши маводи нав рунамохои мушаххасро вобаста ба мавзухои алохида истифода намудан кобили кабул аст. Гайримуккарари гузоштани казияи омузишй, инчунин технологии хуби намоиш ва кутохии баён диккати мухассилинро бештар чалб менамояд. Чунки дар як вакт хам хотираи визуалй ва хам хотираи шунавой фаъолият менамоянд. Кулай аст, ки рунамохоро хангоми ташкили корхои мустакилонаи хонандагон, дар дарс истифода намоем. Дар корхои гурухй низ истифодаи онхо куллай аст. Масъалахое, ки ба тарики айёнй гузошта мешаванд, мухассилинро водор месозад, ки сари халли онхо фикр намоянд. Ва мо мебинем, ки дере нагузашта дар тахтаи синф чавоби онхо пайдо мешавад.

Бояд кайд намуд, ки рунамохо хангоми ташкили корхои шифой хам дар дарсхо истифода бурдан мумкин аст. Дар экран аввал масъала ва баъдан чавоби дуруст пайдо мешавад.

Рунамохо хангоми такрори маводи омузишй низ бо ёрии слайдхои рангоранг, дар як муддати кутох истифода бурда мешаванд. Мухассилини дар дарсхо иштирок накарда, метавонанд мустакилона бо истифодаи рунамохои мавчуда хам маводи омузишй ва хам корхои мустакилонаро ичро намоянд [3;4].

Дар фаъолияти хеш мо технологияи иттилоотиро дар се самт истифода менамоем:

1. Намоиши слайдхо (истифодаи рунамо);

2. Сохтани парвандахои намоишй бо ёрии Notebook;

3. Сохтани тестхо.

Хангоми кор кардан дар самти аввал, мо барномаи офиссии нисбатан соддаю дар як вакт самаранок яъне, MS Power Point-ро, ки имрузхо хар як устод бояд аз он истифода намояд, мавриди истифода карор медихем. Бо ёрии он мо метавонем, холати айёниятро дар дарсхои математика амалй намоем.

Дар мухити MS Power Point мо намоишхое месозем, ки онхо барномахои намоиширо барои шарх додани мавзухои нави таълимй фаро мегиранд. Истифодаи чунин рунамохо натичаи хубе ба бор меоварад.

Самти дигари истифодаи ТИК дар сурате имконпазир мегардад, ки агар дар синфхонахо тахтахои электронй мавчуд бошанд. Тахтахои электронй тачхизотхои нисбатан кулайи дарсгузарй мебошанд. Онхо ба компютерхои фардй ё Notebook-хо пайваст карда мешаванд. Тасвирхо ва рунамохо ба тахтахои электронй махз аз компютерхои фардй ё Notebook-хо тавассути воситахои интиколи ахбор, нокилхо ва проектор мегузаранд.

Дар фаркият аз проектори мукаррарии чандрасонай тахтаи элекгронй имконият медихад, ки на танхо слайдхо ва видеохоро намоиш дихем, балки расм ва накша кашем, дар тасвирхои дар экран пайдошуда харгуна кайдхо гузорем, тагйиротхо ворид намоем ва онхоро метавонем дар намуди парвандахои алохида нигох дорем. Ба гайр аз ин метавонем раванди омузишро возех равшан ва динамикй гардонем.

Дар экрани тахтаи электронй имконият дорем, объектхо ва навиштахоро осон аз як чой ба чои дигар кучонем, ба матнхо, расмхо ва диаграммахо шарху эзох ворид созем, сохахои асосиро чудо намоем ва рангхоро ворид созем.

Хулоса, матну чадвал, диаграммаву тасвирхои пешакй тайёр карда шуда, ба омузиши дарс суръати тезтар мебахшад.

Дар самти охирин, тавассути технологияи иттилоотию компютерй мо метавонем ба сохтани тестхои компютерй машгул шавем. Онхо низ дар мухити MS Power Point тайёр карда мешаванд.

Солхои охир дар накш ва макоми истифодаи технологияи иттилоотию компютерхои фардй тагйиротхои куллй ба миён омад. Махсусан дар сохаи тахсилот салохиятнокии устодони фаннй ва малакаю махорати онхо, дар омодасозии маводхои дарсй тавассути барномахои рунамосоз пешравии бузургеро мушохида менамоем.

Гуфтахои олими машхур К.Ф.Гаусро ба хотир меорем, ки кайд карда буд "Математика илм барои чашмон мебошад, на барои гушхо".

Тадбики технологияхои компютерй на танхо раванди таълимй- тарбиявиро ганй мегардонад балки, накши пурарзишеро дар рушди зехнии мухассилин мебозад. Мухассилин ба кампютер на чун ба бозичаи пурарзиш менигаранд, балки ба он чун дусти наздик, ки барои хондан, дарки дунё, фикр кардан ва эчод кардан ёрй мерасонад, назар менамоянд.

Дар маколаи мазкур намунахои зерини истифодаи MS Power Point-ро хангоми кор бо мухассилин истифода менамоем:

* Истифодаи рунамо хангоми шархи маводи нав ё васеъкунии маводхои гузашта;

* Намоиши аёнии равандхо;

* Пешниходи натичахои корхои мустакилонаи мухассилин;

* Омузиши якчояи сарчашмахо ва маводхои дар рунамохо истифодашуда.

Устоди фаннй бо ёрии рунамои чандрасонай метавонад диккати мухассилинро ба кисматхои асосии дарс чалб намояд. Рунамо имконият медихад, ки сохтори маводи дарсиро аник муайян созем, шароити бехтаринро барои бахотиргирии ихтиёрй фарохам оварем, алокаи байни назария ва амалияро нишон дихем, мохият ва конуниятхои равандро кушоем, накшахои зиёдеро нишон дихем, формулахоро пурра ва ё кисман нишон дихем.

Акнун баъзе усулхои нисбатан самараноки истифодаи рунамохои компютериро мавриди баррасй карор медихем:

* Дар зинаи мухимияти донишуои заминави - имконияти пешниходи фаврии дониш ва тахрири натичахои ичроиши он дар пешниходи накшахо ва расмхо;

* Дар зинаи омузиши маводи нав- мафхумхои намоишии гуногун ва объектхои алокаманд хангоми омузиши мафхумхои асосй бо чудокунии алокахои сабабй-натичавй;

* Дар зинаи санциши донишхр- имконияти истифодаи шаклхои гуногуни вазифахо бо санчиши минбаъдаи он;

* Дар зинаи коркард ва мустащамкунии мащрат-имконияти пешниходи мщдори зиёду гуногуни вазифацои шаклан гуногун, алгоритмщо ва намунахр.

Бояд кайд намуд, ки дар раванди дарсхои математика истифодаи технологияхои иттилоотй-компютерй тадбики зиёд дорад. Сабабхои асосии руй овардан ба ТИК дар амсилаи заминавии зерин шарх дода мешавад (Расми 2).

Расми 2. Амсилаи заминавии сабабхри истифодаи ТИК дар дарс.

Figure 2. Abasic example of the reasons for using ICT in a lesson

Хулоса. Тадбики технологиями иттилоотй-компютерй дар раванди тахсилот хавасмандии маърифатии мухассилинро барои омузиши фанни математика рушд медих,анд ва шароитхоро барои омузиши салохиятнокии ин фанни таълимй мухайё месозанд. Барои баланд бардоштани самаранокии таълим, омузиши мустакилона ва баланд бардоштани сифати таълим, истифодаи ТИК мухим ва саривактист.

Аз тачрибахо бар меояд, ки истифодаи ТИК дар дарсхо ва фаъолиятхои берун аз дарсй, имкониятхои эчодиро хам барои устод ва хам барои мухассилин васеъ менамояд, хавасмандии онхоро ба маводхои омузишй баланд бардошта, ба омузиши мавзуъхои мухими фан мусоидат менамояд.

АДАБИЁТ

1. Чалилов ХММетодикаи тадкики компютерии муодилаи статсионарии сеченакаи гармигузаронй/ Чалилов Х.М. // Паёми пажуишгохи рущди маориф. 2020. №3,(31). С. 197-202. ISSN 2617-5620.

2. Чалилов ХМ. Истифодаи Matlab хангоми тадкики муодилаи статсионарии гармигузаронй / Чалилов Х.М. // Вестник Таджикского национального университета (ISSN-2413-452X)№1, Душанбе, 2019. -С. 65-72.

3. Чалилов Х.М. Тахкики муодилаи статсионарии гармигузаронй тавассути Matlab / Чалилов ХМ // фишурдамакола-Маводи конференсияи чумхуриявии илмию назариявии хайати устодону кормандони ДМТ, Душанбе,

2019. -С. 18-19.

4. Саидов И.М. Накши технологияи иттилоотй дар тахсилоти фосилавй / Саидов И.М. // Паёми пажуишгохи рушди маориф. №1,(29). ISSN 2617-5620., Душанбе, 2020. -С. 161-166.

5. Саидов, И. М. Талаботи меъёрй барои донишчуёни мактабхои олй нисбат ба дарачаи азхудкунии фанни информатика дар машгулиятхои амалй ва лабораторй / Ф.С. Комилов, ИМ Саидов, З.Ф. Рахмонзода // Ахбори шуъбаи точикистонии Академияи илмхои байналхалкии мактабхои олй. №2. Душанбе, 2016. -С.95-101.

6. Е. В. Якушина Электронно-образовательные ресурсы: педагогические качества, достоинства и недостатки. Народное образование. №2, 2011,- 151 с.

7. Вадим Кеспиков, Ольга Осипова "Информатизация - действия и последствия". Народное образование. №9, 2008, стр. 148.

8. Васильева Е.В. Методические рекомендации по использованию ИКТ на уроках в начальной школе. http://ipc.krutiha.m

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.

9. Программа внедрения информационно-коммуникационных технологий в учебно-воспитательный и управленческий процесс общеобразовательного (в рамках реализации программы развития школы как образовательного учреждения адаптивного типа, реализующего компетентностный подход в образовании и воспитании школьников). МОУ «Средняя общеобразовательная школа №6», Южноуральск 2010. http://school6-yu.ru/

10. Методические рекомендации использования информационно - коммуникационных технологий на уроках алгебры и начал анализа при изучении темы «Производная». «Использование информационно-коммуникационных технологий при изучении алгебры и начал анализа».МОУ СОШ №2 г. Пошехонье. Ярославль, 2010.

КОМПЬЮТЕРНЫЕ НАВЫКИ И ИСПОЛЬЗОВАНИЕ ПРЕЗЕНТАЦИЙ В ПРОЦЕССЕ УРОКА МАТЕМАТИКИ

В статье рассматриваются механизмы применения персональных компьютеров в качестве ИКТ в учебном процессе, целенаправленное использование компьютерных демонстраций, то есть презентаций.

Компьютерные презентации - это современная технология подачи информации. Форма и статус презентации на уроке зависят от содержанияурока, целей и задач урока.

Использование презентаций при изучении новых материалов позволяет классифицировать учебные материалы в наглядной форме. При решении устных упражнений презентация позволяет ученикам выполнять упражнения сразу и качественно.

Применение информационных и компьютерных технологий в учебном процессе развивает познавательную мотивацию студентов к изучению математики и создает условия для изучения компетенции этого предмета. Использование ИКТ важно и своевременно для повышения эффективности образования, самостоятельного обучения и качества образования.

Ключевые слова: презентация, модель, компетенция, обучение, технология, компьютер, информация, образование, мультимедиа, знания, материал, наглядность, учащийся, независимость.

COMPUTER SKILLS AND THE USE OF PRESENTATIONS DURING THE MATH LESSON

The article discusses the mechanisms of using personal computers as ICT in the educational process, the purposeful use of computer demonstrations, that is, presentations.

Computer presentations are a modern technology for presenting information. The form and status of the presentation in the lesson depend on the content of the lesson, the goals and objectives of the lesson.

The use of presentations when learning new materials allows you to classify teaching materials in a visual form. When solving oral exercises, the presentation allows the students to do the exercises immediately and efficiently.

The use of information and computer technologies in the educationalprocess develops the cognitive motivation of students to study mathematics and creates conditions for studying the competence of this subject. The use of ICT is important and timely to improve the effectiveness of education, self-directed learning and the quality of education.

Key words: presentation, model, competence, learning, technology, computer, information, education, multimedia, knowledge, material, visibility, student, independence.

Сведения об авторах:

Саиджахфаров Ахлиддин Илёсович - ассистент кафедра информатика-программист Педагогический институт в Раштскому районе, Республика Таджикистан, р.Рашт улица ЭМухиддинов 63. Тел.: (+992)985929200, E-mail: ahlidin_5111@mail.ru Джалилов Хуршед Максудович - к.фм.н., доцент кафедры информатики Таджикский национальный университет 734025 Республика Таджикистан, гДуШанбе, пр. Рудаки 17,ТНУ, Тел.: (+992) 907965569, E-mail: Sharshara68@mail.ruL

About authors:

Saidzhakhfarov AkhUddin Ilyosovich - Assistant Department of Computer Science-Programmer Pedagogical Institute in Rasht District, Republic of Tajikistan, Rasht Street E Mukhiddinov 63. Тел.: (+992)985929200, E-mail: ahlidin_5111@mail.ru

Jalilov Khurshed Maksudovich -c.p.m.s., docent of the Department of Informatics, Tajik Nanional University 734025 Republic of Tajikistan, Dushanbe, Rudaki ave. 17, Tel: (+992) 907965569, E-mail: Sharshara68@mail.ru.

РОЧДЪ БА АСОС^ОИ НАЗАРИЯВИИ ОМОДАГИИ ОМУЗГОРОНИ ОЯНДА БА РАВАНДИ ИДОРАКУНИИ ИНКИШОФИ ЗАВЦИ МАТЕМАТИКИИ ХОНАНДАГОН

Мусоева Б.А., Шодиён М. С

Донишгощ давлатии Бохтар ба номи Н. Хусрав

Азбаски раванди инкишоф гузариши сифатй аз сода ба мураккаб, аз пойин ба боло буда, ба ташаккули кадом як навсохтахои психологй боис мегардад, метавон гуфт, ки инкишофи защи математикии хонанда -ин раванди тагйироти сифатй дар сохаи аклонии шахсият мебошад, ки дар натичаи он дар хонандагон ташаккул ёфтани тасаввурот ва мафхумхои математикй пайдо мегардад.

Дар раванди ба хонандагон омузондани математика такомули равандхои равонии маърифатй (идрок, тафаккур, хотира, нутк, диккат, тахайюл) ба вучуд омада, равишхои фаъолияти зехнй (тахлил, таркиб, хулосабарорй, тасниф ва гайра) ташаккул ёфта, боиси рушди кобилияти математикии хонандагон мегардад.

Ба акидаи В.А. Крутетский кобилияти математикй хамчун "вижагии инфиродй-психологии инсон" ба у дар холати баробар будани шароит нисбатан зудтар, бехтар ва амиктар фаро гирифтани донишхо, махоратхо ва малакахоро дар сохаи математика кумак мерасонад [54].

З.А. Грачева зухуроти фаъолияти зехнии хонандагонро тахлил намуда, баъзе чузъиётеро аз кабили гирой ва мустакилияти тафаккур, тасаввуроти фазоии рушдёфта, мантики амалиёт ва мулохизахо, зиракй ва хушзехнй ошкор намудааст, ки онхоро метавон пурра ба сохтори кобилиятхои математикй мансуб донист [1].

Аммо, тавре ки М.А. Меченская таъкид намудааст «инкишофи зехнй на танхо ба таълим, балки ба фаъолнокии худи хонанда, хассосияти у нисбат ба таълим дар ин ё он мархилаи онтогенез вобастагй дорад». Муаллиф инчунин ахамияти тафовутхои инфиродии хонандагонро, ки ба натичахои таълим таъсиррасон мебошанд, таъкид мекунад [3, с.73].

Аз гуфтахои боло метавон хулоса намуд, ки инкишофи завки математикии хонандагон ба хамкории заминахои табий (истеъдод, кобилият), шароити мухити мавчудаи ичтимой (таълиму тарбия) ва фаъолнокии худи хонандагон дар раванди маърифат вобаста аст. Вале ба хар сурат накши мухим дар раванди инкишофи завки математикии хонандагон ба таълиму тарбия тааллук дорад, ки раванди мазкурро идорашаванда месозад.

Равишхои муосири таълим ба муносибат бо мухассил хамчун субъекти идоракунй асос ёфтааст. Самаранокии идоракунии таълим бошд, аз бисёр лихоз ба баркарор гардидани робитаи дутарафаи омузгор бо хонанда вобаста мебошад. Дар холати дуруст рохандозй гардидани робитаи дутарафа омузгор дар хар як мархила имконият дорад, ки самаранокии таъсиррасонихои худро мукаррар намуда, бо хамин, эхтимоли гузариши бомуваффакияти хонандаро ба холати нав афзоиш дихад.

Аз ин чо чунин хулоса кардан мумкин аст, ки:

• раванди идоракунии инкишофи завки математикии хонандагон бояд дар асоси шинохти амик ва хамачонибаи хонанда, бо дарназардошти вижагихои синнусолй ва инфиродии у амалй карда шавад;

• хонанда бояд накщи субъекти идоракунии раванди таълимй-маърифатиро ичро намояд;

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.