Научная статья на тему 'KOMBINATSIYALASHGAN FRONTAL PLUGNING FAOL ISH ORGANI PICHOQLARINING KINEMATIKASI ASOSLASH'

KOMBINATSIYALASHGAN FRONTAL PLUGNING FAOL ISH ORGANI PICHOQLARINING KINEMATIKASI ASOSLASH Текст научной статьи по специальности «Прочие сельскохозяйственные науки»

CC BY
75
4
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
Aktiv ishchi organ / faol ishchi organ diametri / pichoqlar soni / pichoqning ishlov berish chuqurligi / faol ishchi organi kinematik ish rejimi / shudgorlash sifati / tekis shudgorlash. / Active working body / active working body diameter / number of blades / blade processing depth / active working body kinematic operating mode / plowing quality / flat plowing.

Аннотация научной статьи по прочим сельскохозяйственным наукам, автор научной работы — Umidjon Anvar O‘G‘Li Hamzayev, Sherzodkhuja Shoxruxovich Mirzahodjayev, Abbos Musurmon O‘G‘Li Tursunovich, Davlat Uakan O‘G‘Li Diniqulov

Maqola kombinatsiyalashgan frontal plug faol ishchi organlarning nazariy va faol ish organi pichoqlarining kinematikasi foydalanib tuzilishi va ishlash prinsipi keltirilgan.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

BASIS OF KINEMATICS OF THE ACTIVE WORKING KNIFES OF THE COMBINED FRONTAL PLUG

The article presents the structure and principle of operation of the combined frontal plug active working bodies using the kinematics of the theoretical and active working body blades.

Текст научной работы на тему «KOMBINATSIYALASHGAN FRONTAL PLUGNING FAOL ISH ORGANI PICHOQLARINING KINEMATIKASI ASOSLASH»

Scientific Journal Impact Factor (SJIF 2022=4.63) Passport: http://sjifactor.com/passport.php?id=22230

KOMBINATSIYALASHGAN FRONTAL PLUGNING FAOL ISH ORGANI PICHOQLARINING KINEMATIKASI ASOSLASH

Umidjon Anvar Sherzodkhuja Abbos Musurmon Davlat Uakan

o'g'li Hamzayev Shoxruxovich o'g'li Tursunovich o'g'li Diniqulov

Mirzahodjayev

Toshkent davlat agrar universiteti

ANNOTATSIYA

Maqola kombinatsiyalashgan frontal plug faol ishchi organlarning nazariy va faol ish organi pichoqlarining kinematikasi foydalanib tuzilishi va ishlash prinsipi keltirilgan.

Kalit so'zlari. Aktiv ishchi organ, faol ishchi organ diametri, pichoqlar soni, pichoqning ishlov berish chuqurligi, faol ishchi organi kinematik ish rejimi, shudgorlash sifati, tekis shudgorlash.

BASIS OF KINEMATICS OF THE ACTIVE WORKING KNIFES OF THE

COMBINED FRONTAL PLUG

ABSTRACT

The article presents the structure and principle of operation of the combined frontal plug active working bodies using the kinematics of the theoretical and active working body blades.

Keywords. Active working body, active working body diameter, number of blades, blade processing depth, active working body kinematic operating mode, plowing quality, flat plowing.

KIRISH

Jahonda yerlarni shudgorlashning resurstejamkor texnologiyalari va ularni amalga oshiradigan texnika vositalarining yangi ilmiy-texnikaviy asoslarini ishlab chiqishga yo'naltirilgan ilmiy-tadqiqot ishlari olib borilmoqda. Ushbu yo'nalishda, jumladan, egat hosil qilmasdan tekis shudgorlaydigan kombinatsiyalashgan plug ishlab chiqish va u ishchi qismlarining texnologik ish jarayonlarini asoslash, ularni tuproq bilan o'zaro ta'sirlashish jarayonida energiyatejamkorlikni ta'minlash bo'yicha maqsadli ilmiy izlanishlarni olib borish muhim vazifalardan biri hisoblanadi. Shu jihatdan faol va passiv ishchi qismlardan iborat yuqori manyovrli, osma kombinatsiyalashgan frontal plugni ishlab chiqish zarur hisoblanadi [1-30].

Scientific Journal Impact Factor (SJIF 2022=4.63) Passport: http://sjifactor.com/passport.php?id=22230

ASOSIY QISM

Faol ish organning ish jarayonida pichoqning tig'i murakkab harakatda bo'ladi: plug tezligida ilgarilanma Vn va m burchak tezligi bilan aylanma. Faol ish organlarning kinematikasi bir qator olimlar tomonidan atroflicha o'rganib chiqilgan [1, 3; 4]. Ulardan foydalanilgan holda kombinatsiyalashgan frontal plug faol ish organi kinematikasini ko'rib chiqamiz.

Faol ish organ pichog'i tig'ining istalgan nuqtasi harakati tenglamasi parametrik shaklda quyidagi ko'rinishda bo'ladi [1, 3; 4]

Xi = Vnt + R cosat

y = R sin at ' (1)

(1) ifodaga asosan pichoq tig'i nuqtalarining harakat traektoriyasi sikloida ko'rinishida bo'ladi. Ma'lumki, sikloidaning geometrik shakli kinematik rejim ko'rsatkichi A = VOI /Vn, ga bog'liq, bunda V0i - pichoq i nuqtasining aylanma tezligi [1].

at = m, V0i = aR va Voi / Vn = A almashtirishdan so'ng tenglama (1) qo'yidagi ko'rinishda bo'ladi [1]

x = R(m/A + cos®) ï

i • i (2) y = Ri sinm

Ma'lumki [1, 3; 4], agar À <1 bo'lsa pichoq nuqtasining traektoriyasi qisqa sikloida shaklida bo'ladi, ya'ni sirtmoqsiz, agar À >1 bo'lsa sikloida uzayadi (1-rasm). Qaysiki A = aR / Vn, ekanligidan flanesdagi pichoq nuqtasi sikloidasi, uchdagi sikloida nuqtasidan qisqaroq bo'ladi. Tuproq bilan aloqada bo'ladigan pichoqning har qanday nuqtasi uchun À > 1 bo'lishi lozim, aks holda pichoqlar tuproqqa tig'i bilan emas, orqa tomoni bilan ta'sir ko'rsatadi. Bundan kelib chiqib pichoqning flanesga berkitilgan nuqtasi uchun [2]

» = ra

A* = V ■ (3)

Scientific Journal Impact Factor (SJIF 2022=4.63) Passport: http://sjifactor.com/passport.php?id=22230

0 2 0, Vn f(0i \ —*— _ y ,

B A \ \<P\LJX

y (Pi V Y n

N •as 1 N / y 2 / s 0 (SM yl 0

—- X i 7T [ _ S D ( " F xG

1-rasm. O'rkach hg ning balandligini aniqlashga oid sxema

(3) dan ruxsat etiladigan minimal burchak tezligi

>

n

' min ■ (4)

T*

O'rkachlar balandligi hg ikkita qo'shni sikloidalar kesishish nuqtasi M ning ordinatasiga teng (1-rasm) [1]:

K = R(1 - sin^ )■ (5)

Faol ish organning kinematik ish rejimini aniqlash uchun G.N.Sineokov va I.M.Panovlar tomonidan qo'yidagi formula taklif qilingan [1]

(— + -) - arcsin(1 ) k = 2 R

h

2— , (6)

R

bunda zb - faol ish organning tuproq bilan bir vaqtda o'zaro ta'sirlashishda bo'lgan pichoqlari soni.

(6) ifoda barabanning asosiy parametrlar (R, zb, X) ni o'rkachning egat tubida hosil bo'ladigan o'rkachlar balandligi hg bilan bog'laydi. 2-rasmda o'rkachlarning nisbiy balandligi hg/R ni pichoqlar soni zb va kinematik ish rejim ko'rsatkichi X ga bog'liq grafiklari keltirilgan. Grafiklardan ko'rinib turibdiki, X kamayishi bilan o'rkach balandligi ortadi [1].

Scientific Journal Impact Factor (SJIF 2022=4.63) Passport: http://sjifactor.com/passport.php?id=22230

2-rasm. O'rkachlar balandligining nisbiy kattaligi (hg/R) ning Л va zb ga bog'liqligi

Pichoqlar soni va faol ish organ radiusining ma'lum qiymatlarida ruxsat etilgan o'rkach balandligida (6) formuladan minimal kinematik rejim A ni aniqlash mumkin.

Faol ish organning radiusi R = 0,28 m, faol ish organning tuproq bilan bir vaqtda o'zaro ta'sirlashishda bo'lgan pichoqlari soni zb = 5, faol ish organning ishlov berish chuqurligi ayu = 12,5 sm bo'lganda hg = 0,2^^« qabul qilib, (bunda hg = 2,5 sm yoki hg/R = 0,09) 2-rasmdan kinematik ish rejimi A = 2,3 ekanligini aniqlaymiz.

XULOSA

O'tkazilgan nazariy tadqiqotlar natijalari bo'yicha kam energiya sarflagan holda o'simlik qoldiqlarini sifatli kesish va tuproqni sifatli uvalanishini ta'minlash uchun faol ish organning diametri 562-592 mm, pichog'ining radialga nisbatan qiyalik burchagi 300, kinematik ish rejim esa 2,1 dan katta bo'lishi lozim.

FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR RO'YXATI (REFERENCES)

1. Маматов, Ф., Мирзаходжаев, Ш., Худояров, Б., Кузиев, У., & Ражабов, А. (2007). Комбинированных агрегат для подготовки почвы. Агро илм «Узбекистон кишло; хужалиги», 3(3), 42-43.

2. MaMatov Farmon Murtozevich, Ergashev Ismoil Toshkentovich, Mirzaxodjaev Sherzodxuja Shoxruxovich, Xoliyarov Yormamat Berdiqulovich, & Qurbanov Sherzod Baxtiyorovich. (2018). PLOW FOR SMOOTH PLOWING WITH COMBINED WORKING BODIES. European science review, 3-4, 264-266.

Scientific Journal Impact Factor (SJIF 2022=4.63) Passport: http://sjifactor.com/passport.php?id=22230

3. Шодиев, Х. Б., Жахонгиров, А., Буронов, Н. К., & Мирзаходжаев, Ш. Ш. (2018). Исследование и создание рассадопосадочной машины, в связи с необходимостью улучшения производства овощной продукции. Программа международной научного-практической конференции.

4. Шодиев, Х.Б., Мирзаходжаев, Ш.Ш., & Жахонгиров, А. (2019). Простая конструкция рассадопосадочной машины. Сучасш науковi дослщження на шляху до евроштеграцп, 175-178.

5. Мирзаходжаев, Ш. Ш. (2019). Научное исследование процесса резания почвы плоским ножом активного рыхлителя - фрезы. Перспективные направления взаимодействия науки и общества в целях инновационного развития (рр. 87-90).

6. Файзуллаев, Х., & Мирзаходжаев, Ш. Ш. (2019). Безотвалный рыхлитель с наклонной стойкой и его исследуемые параметры. Перспективные направления взаимодействия науки и общества в целях инновационного развития (рр. 90-92).

7. Мирзаходжаев, Ш. Ш., Тожибоев, Б. Т., & Ахмедов, Р. Р. (2019). Характеристика опытного образца комбинированного фронтального плуга с активными рабочими органами. In Концепции устойчивого развития науки в современных условиях (рр. 46-48).

8. Bakhadir Mirzaev, Farmon Мaмatov, Ismoil Ergashev, Hamraqul Ravshanov, Sherzodxuja Mirzaxodjaev, Sherzod Kurbanov, Uchqun Kodirov, & Gayrat Ergashev.

(2019). Effect of fragmentation and pacing at spot ploughing on dry soils. E3S Web of Conferences 135, https://doi.org/10.1051/e3sconf/201913501065.

9. Ахметов, А. А., Маматов, Ф. М., Арипов, А. О., Бабажанов, Л. К., & Мирзаходжаев, Ш. Ш. (2019). Плуг для обработки междурядий садовых насаждений виноградников. Innovative technologies, 4(36), 77-80.

10. Мирзаходжаев, Ш. Ш., Мамасов, А., Шодиев, Х., & Яхшимуродов, И.Х.

(2020). Теоретическое обоснование параметров активного рабочего органа комбинированного фронтального плуга. Вестник науки и образования, 6(84), 15-17.

11. Shodiev, Xodjimurod., & Mirzaxodjayev, Sherzodxuja. (2020). Sabzavot mahsulotlarini yetishtirishda ko'chat ekish agregatini asoslash. JOURNAL OF AGRO PROCESSING, 6(2). 26-29.

12. Mirzakhodjaev Sherzodhuja Shohrukhovich, Shodiev Khojimurod Bakhronovich, Mamasov Abbos Alikulovich, & Akhmedov Ramzhon Tursunovich. (2020). Planting machine working section and parameters foundation. Application of Science for Sustainable Development to Overcome Covid-19 Pandemic, 9, 286-289.

13. Beknazarov, Alisher Jumaboevich, Nurmikhamedov, Buron Umarovich, Mamasov, Shavkat Alikulovich, & Mirzakhodjaev, Sherzodhuja Shohrukhovich. (2020).

Scientific Journal Impact Factor (SJIF 2022=4.63) Passport: http://sjifactor.com/passport.php?id=22230

Laboratory Test Experience of Small Volume Fan Spray Triple Device. International Journal of Progressive Sciences and Technologies (IJPSAT). (pp. 101-103).

14. Mirzaxodjaev, Sherzodkhuja. (2020). Study of the Soil Cutting by Knife Flat Active Rippers - Milling Cutter. Innovative energy & Research, 9(4).

15. Мирзаходжаев, Шерзодхужа Шохрухович. (2021). Теоретическое обоснование параметров активного рабочего органа комбинированного фронтального плуга. Доклады ТСХА, 293(III), 358-361.

16. Mamatov, F., Mirzaev, B., Mirzahodzhaev, Sh., Uzakov, Z., & Chorieva, D. (2021). Development of a front plow with active and passive working bodies. IOP Conf. Series: Materials Science and Engineering, 1030. 012164.

17. Mirzakhodjaev, Sherzodkhuja., Shodiev, Khodjimurod., Uralov, Gayrat., Badalov, Sunnat., & Choriyeva, Dilsabo. (2021). Efficiency of the use of the active working body on the front plow. E3S Web of Conferences 264, 04047, CONMECHYDRO - 2021, https://doi.org/10.1051/e3sconf/202126404047.

18. Mirzaxodjaev, Sh., Мamatov, F., Mamasov, A., Yakhshimurodov, I. KH., & Yuldoshev, S. (2021). Determining the Effect of the Transverse Distance between the Working Bodies on the Active Working Body Shaft on the Performance of the Device. Journal of Current Engineering and Technology, 3(1), 136.

19. Shodiev, KH.B, Mirzakhodzhaev, SH., & Zhakhongirov, A. (2021). Research of Relationship of Constructive and Technological Parameters of Seeding Equipment of Seeding Machine Used In Vegetable Growing. Journal of Current Engineering and Technology, 3(1), 133.

20. Khodzhimurod Bahronovich Shodiev, Abdurashit Jahongirov, & Sherzodkhuja Shoxruxovich Mirzakhodjaev (2022). Simple structure of the transplanter. Scientific progress, 3(3), 251-256.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.