Кәсіптік білім берудегі инновациялық технологиялар Текст научной статьи по специальности «Науки об образовании»

M

УДК 377.1

КЭС1ПТ1К Б1Л1М БЕРУДЕГ1

ИННОВАЦИЯЛЬЩ ТЕХНОЛОГИЯЛАР

Ацдатпа

M акал ада кэсштш бМм беру жуйесшде сабак беруде колданылатын инновациялык технологиялар мен эд1стерд1 тшмд1 icKe асыру механизм! ретшде колдану жайлы ай-тылады. Бул макаланьщ максаты oijri ivi ме-кемес1нде кэс1би цуз1ретттки калыптасты-руга багытталган эдютемелж куралдарды тшмд1 тандауга байланысты, 6iктл маман-дар даярлауда кэслби децгещц ecipy болып табылады. ¥сынылган материалды талдау аймактагы бшм беру кызметтерше озгерш отырган сураныстыц кешецщ eceöiH эз1рле-уге жэне тшмд1 пайдалануга мумкшдш бе-редг

Аннотация

В статье рассматривается использование инновационных технологий и методов о? как механизма продуктивного обучения в Е: организациях технического и профессио-5 нального образования. В статье приводятся < примеры повышения профессионального 2 уровня квалифицированных кадров с помо-^ щью эффективного подбора методических = инструментов, направленных на формиро-С вание профессиональной компетентности в

— образовательных учреждениях.

S

W

Annotation

In the article use of innovative technologies 2 and methods as mechanism of productive с training in the organizations of technical and = professional education is considered. In the s article examples of how to increase professional Щ level of qualified personnel by means of г effective methodical tools to form professional 5 competence in educational institutions are

- given, s

о

Д.Ж. Уразалдинова,

арнайы пэндер окытушысы Крстанай курылыс колледжi КМЦК, Цостанай к.

Неггзг! свздер: инновациялъщ технологиялар, ddicmep, кэаби быт, мамандар даярлау

Ключевые слова: инновационные технологии, методы, техническое и профессиональное образование, подготовка специалистов

Keywords: innovative technologies, methods, vocational education, training of specialists

1(23)72019

Педагогикалык ж] мыстагы uieuiyuii нэрсе - ец жаксы оцыту ddicmepiH таба

бглуде.

Ы.Алтыясария

¥лтымыздыц кемецгер агартушысы, когам KafipaTKepi Ы.Алтынсарин казак >Kepi нде кэсштш oiлi ivt беретш оку орын-дарынын, кептеп ашылуын максат еткеш баршамызга тарихтан белгип. Ыбырай кызметшщ басты саласы - бала окыту, устаздык. Ол - туцгыш Еуропа улпсш-деп жаца мектеп ашып, жаца оку курал-дарын жасаган адам. Халыкка биим беру мэселесше келгенде Ыбырай oi л i ivi алу устем таптын, Yлeci гана емес, букш халыктын, бэрше oipflefi болсын деген кезкарасты устанган азамат[1, 175 б]. Осынын, барлыгын тшге тиек ете оты-рып, Ka3ipri танда кез келген кэсшкой ус-таз упин ец басты кундылык- тэжipибe-мен белюу деп бiлeмiз. Эйткеш тэжipибe жылдар бойы жинакталады, егер де осы маман оз тэжipибeciн жария етсе, онын, кундылыгы да еселене туспек. Замана-уи Техникалык жэне кэспгик бiлiм беру жаца тэсшдер мен эдicтeмeлepдi енпзу-fli кажет ететш oapi iviisre мэлiм. Орта буындагы оку орындарыцда арнайы пэн-дepiнiц устаздар кауымы жаца окыту ин-новациялык тэciлдepiн колданудан калыс калмай, барынша тырысуда. Эйткеш, ма-мандыкты игерген студент, тек кана жаксы бiлiм алып кана коймай, алган бiлiмiн оцщрюте колдана 6myi керек. Осы нэти-жеге жету уппн окытушылар жаца эдь CTepfli колдануы шарт.

Инновация сезш казактыц «тапкыр-лык», «жацалык» ceздepiмeн тец колда-нуга руксат eтiлeдi [5, 90 б.]. Инноваци-ялык уДеР1стеРД1 дамыту fleremMi3 - бшм oepyfli жацгыртуды камтамасыз ету, оныц сапасын, тиiмдiлiгi мен кoлжeтiмдiлiгiн жогарылатудыц 6ip жолы болып табы-лады. БЫм саласында жацалыктар ете

кажет, окытушылардыц k3CÍ6h бткттк-TepiH арттыру мэceлeci, студенттер кауы-мыныц тулга болып калыптасуына улкен Yлeciн косады. Мен сабак барысында кeлeci жаца эдicтepдi колданамын: кейс технологиясы, жобалау эдici, студент-тердщ гылыми-зерттеу icTepi, мэселеш Í3fley aflicTepi, тэжipибeгe багдарлау жэне шыгармашылык aflicTepi, дэрю кенектк-тер, ынтымактастык жэне акпараттык технология л ар.

Кейс технологиясы- cтyдeнттepдi пэцщ окуга, бiлiмдi терец мецгеруге, акпаратты оцдеуге, эр тYpлi жагдайларды саралауга мумюндш бepeдi. Бул жерде студенттер гылыми гзденютщ катысушылары жэне кyэгepлepi деп айтуга болады [3, 192 б].

Кейс тэсшш пайдалануда кeлeci мэсе-лелер карастырылады:

• cтyдeнттepдiц ауызша техникалык тшде сойлеу дагдысын жeтiлдipy ушш, алдын-ала кeлeci сабак такырыбына бай-ланысты кыскаша баяндамалар жасау тапсырмаларын беру;

• топ студенттерш, топтамаларга ^

s

бeлiп басшы тагайындау, осы топтама- — ларга бершген тапсырманы 6ipre талдау, g oй-пiкipлepiн ортага салу;

См

• окытушы уйымдастырушы, бакыла- í ушы peлiндe.

Жобалау эдici - жобалау непзше бел- g

гiлi 6ip мэселеш шешу жэне оныц нэти- о

—

жeciнe кол жетюзу. Мыс алы кандай да -

6ip гимараттыц кaжeттiлiгi - бул мэселе, §

ал сол гимараттыц жобасы дайын болган- Ы

нан кешн тургындарга элеуметпк-эко- g

номикалык тургыдан колайлы жагдай §

жасауы-максатка кол жeткiзiлyi деп ай- ц

туга болады. Бepiлгeн такырып бойынша Й

жобалармен жумыс icTey студенттерге _

дэcтYpлi окыту эдicтepiмeн кол жетозе g

алмайтын бппм алуга мумкшщк берген- б

—•

мен, орта бМм беру жуйесшде ерекше о орын алатын yzi,epic[2, 136 б]. Жоба жа- о cay барысында студенттер талаптанып, ?

о

курылымдардьщ нускаларын зерттейд1, тех ни калы к жэне колданыстыгы кон-структорлык жэне тех ни калы к кужат-тардан аппарат жинактайды, койылган мэселелерд1 талдайды, соцына келгенде нэтиже шыгарып, сапасына бага беру аркылы ез тандауларын жасайды. Жоба-лау эдю1 накты мэселелерд1 шешуде, те-ориялык 61 л 1 м мен оны тэжтрибеде поддана бшу барысында жузеге асырылады.

Студенттердщ гылыми-зерттеу ютер1 - бул жерде студенттердщ гылыми жу-мыстарын карастырамыз. Студенттердщ гылыми-зерттеу жумыстары окыту жоспары мен пэнд1 окыту багдарламала-рына сэйкес оку удерюше енпзшген мш-детт1 турде орындалатын жумыс. Окы-тушынын, жетекпилтмен гылыми зерттеу элементтерш колдана отырып студенттер оздЫнен реферат немесе курстык жоба ретшде орындайды. Студенттщ гылыми зерттеу жумысы эркашан окытушы та-рапынан бакылауда болады. Бул жерде б1р1нпиден студент тулга ретшде соцын-

_ да шыгатын ошмд1 ойлау кабшетше ие —

— болуы, такырыптын, пайда болуына атса-

5 лысуы, жумыс жобасын курастыра б1лу1

5 жэне максатка жету1 кажет. Екшппден

...

^ алдына койылган мэселеш тус1ну1, мэсе-2 лет талдай б1лу1 керек[3, 192 б].

Окыту барысында мэселеш ¡здеу эдо-с стер1 студенттердщ шшара гздест^ру

— немесе гылыми-зерттеу жумыстарын ^ журпзу барысында туындаган мэселеш £ шешу жэне шешудщ непзш табу; ауыз-? ша, корнем куралдарды колдану жэне 5 тэж1рибелш окыту эдютер1 аркылы жузе-

А

7 ге асырылады. Бул технология алдымен

— кызыгушылыкты арттыруга багыттала-^ ды. Окытушынын, жалпы багыт-багда-и ры аркылы, пайда болган мэселелерд1 у студенттер мен окытушылардыц б1рле-о скен 1с-эрекеттер1 барысында, студент-с тердщ оздш жумысына барынша кещл 5 беле отырып шешу[2, 136 б.]. Мысалы:

тургын уй гимаратында колданылатын ¡ргетастарды аныкта.

Тэжчрибеге багдарланган эдютершц ерекшел1ктер1, студент уппн тэж1рибелш нэтижес1 бар тушндер1 мен курылымда-рын аныктау, акауларын жендеу жумыстарын журпзе бшу сиякты жумыстар орындаган кезде окытушы тарапынан мукият бакылау журпзу шарт. Шыгар-машылык жобалар - ец курдел1 жогары дайындыкты талап ететш, улпс1 немесе орындау тэст жок жоба тур1 болып та-былады. Студенттер кептеген техника-лык эдебиеттерд1 окуы керек. Окытушы тек кана студенттерд1 багыттап такырып бойынша галамтор сштемелерш, журнал-дардагы макалалар мен материалдарды усынады. Шыгармашылык жобалар бшм алушылардыц танымдылык белсендтк-терш арттырады, кужаттар мен макала-лардан мэл1мет жинауда дагдылары мен кабшеттерш тшмд1 мецгеруге, оларды талдауга дагдыландыруга, тужырымдар мен корытындылар жасауга мумющцк беред1[5, 90 б].

Дэр1с корнекЫктер - бул жерде «Коп жасаган бшмейд1, коп керген бшедо» де-ген казак халкыныц макалына, келюпе-у1м1зге болмайды. Латын тшнен ау-дарганда дэр1с соз1 мэтщщ оку деген магнаны бщщредо[4, 96 б]. Дэр1с - жаца пэндер бойынша окулыктар мен то-лыкканды материалдар болмаган кезде п акпараттын, непзп козг Сонымен катар оку материалыныц кейб1р тараулары сту-денттерге езщгшен окуга ерекше киын-дыктар тугызады, сондыктан окытушынын, туешк беруш кажет етедг Дэр1ст1 даярлау окытудыц техникалык жаб-дыктарын колданумен корнекЫк турде (сулбалар, кестелер, суреттер, сызбалар, графиктер) дэр1с материалын мукият зерделеуд1 кажет етедг Презентация даярлау барысында студенттерге эмоци-оналды эсер етуд1 карастырсак - олар

1(23)72019

&

жалпы тустщ диапазонын паидалану, ил-люстрациялар мен фотосуреттерд1 енпзу, аудио жэне бейнекер1шстерд1 паидалану. Каз1рп кезде студенттер окып бшудо жэне тындаганды емес, байкауды жэне эрекет етущ калайды. Сонымен, биим беру нысаны репнде дурыс жазылган жэне туслщцршген дэр1с, каз1рп замангы бшм беру жуйеслнде непзп орын алады. Сонымен цатар, дэрю барысында колда-нылган бейнекоршс бершген такырып бойынша студенттер дщ кызыгушылыгын дамытуга мумюндш бередк Ынты-мактастык технологиясы - жеке тулгага багытталган тэсш тур1ндеп жаца бшм беру технологиясы, кобше ьаип топта-маларда колданылады. Студенттщ бар-лык мумк1цщктер1 мен кабшеттерш ескере отырып, оныц жеке ерекшелш-терш дамытуга жагдай жасау. Такырып-тагы непзп мэселелерд1 аныктау. Сабак успнде койылган сурактардьщ дурыс жауабы болмайды, ойткеш бшм алушы-ларды кызыктыруы тшс жэне такырыпка шыгармашылык кезкараспен карауды та-лап етед1, сонымен катар пэндермен окы-тылатын объектшер арасындагы, жер-гшки аймакпен байланысты камтамасыз етед1, аукымы кец болады. Бшм беруде акпараттык технологияларды кол да ну. Ел1м1здеп экономикалык киындыктар жэне жеткшки каржыландырудыц бол-мауына карамастан бшм беру жуйесш-де акпараттык технологияларды белсен-д1 турде игеру журуде жэне оку, бшм беру уцерюшде колдануга эрекет етуде. Акпараттык технологиялар студенттерге сабакта отетш такырыпты жацаша ка-былдауларына жэне оны жуйелеуге жол ашады. Жергшки жел1 болган уакытта, сабак барысында корнекшктерд1 пай-далану уппн окытушыга мумюцщктер туады. Жаца акпараттык технологиялар б1ртутас элемдж бшм беру кещсттн жэне б1рынгай галамдык кауымдастык

педагогикасын баскаруга экелер1 анык[2, 136 б.]. ¥стаздарга да, студенттерге де галамторды пайдалану б1рдей кажеттг Жеке компьютерд1 колдану эртурл1 са-бактардан тэж1рибелш тапсырмалар, кур-стык жоба барысында курдел1 есептерд1 шыгару, курстык жоба барысында ке-шецщ компьютерлш багдарламалар кол-данып сызбаларды орындау, корытынды-лай келе осыныц барлыгы oiлi ivi сапасына оц нэтижесш бередг

Педагогика гылымы ешнэрсеге бешм-делмеген, кабшетс1з адам болмайды деп есептещц. Студенттердщ кабшетш дамытуга максатты турде ыкпал ететш-устаз.

Инновациялык ic-эрекеттщ максаты, тулектердщ тулга ретшдеп сапалык ез-repicTepi - олар жогары денгейдеп кэс1-би даярлыгы, оныц мэдениеттшгшщ ке-Tepüiyi, когамда озш дурыс устай omyi, кандай да 6ip мэселе туындаган жагдай-да, оздЫнен шеше алуы. BipaK бундай нэтижеге арнайы пэндер окытушылары-ныц сабак барысында эртурл1 инновациялык эд1стерд1 шебер колдану барысында гана жузеге асады.

ЭДЕБИЕТ

1.Акылжанов М.Казак агартушылары-ныц когамдык саяси козкарастарыныц калыптасуы/ М. Акылжанов,- Алматы, 1975,- 175 б

2Дозыбай А.К. Новые образовательные технологии/ А.К. Козыбай, Р.Т.Каи-мов,- Астана, Фолиант, 2015. -136 б.

3.Панфилова А.П.Инновационные педагогические технологии. / А. П. Панфилова,- М., Академия, 2013,- 192 б.

4.Якиманская И.С. Технология лич-ностно-ориентированного образования./ И.С. Якиманская .-М., 2017. -96 б.

5.«Бшм берудеп менеджмент»-акпа-рат-эщстемелш хабаршысы: «Эрлеу» БА¥0» АК РЩБАИ. Алматы, 2018. №3, 90 б.

а?

<

са С

со <

о, из О 3

s

w с; из G а.

и S Ш

и

w •у

С с=С О

Ьч 2 s

Щ

S «

и ©

с и п