Научная статья на тему 'КЎЧМАС МУЛКНИ СОТИШ ШАРТНОМАСИНИНГ ЎЗИГА ХОС ХУСУСИЯТЛАРИ'

КЎЧМАС МУЛКНИ СОТИШ ШАРТНОМАСИНИНГ ЎЗИГА ХОС ХУСУСИЯТЛАРИ Текст научной статьи по специальности «Науки о Земле и смежные экологические науки»

CC BY
653
44
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
Мулк / кўчмас мулк / мол-мулк / мулкни сотиш / хусусий мулк / мулкдан фойдаланиш / мулкни тасарруф қилиш / ер участкаси / бино / иншоот / квартира / олди сотди. / Property / real estate / property / sale of property / private property / use of property / disposal of property / land / building / structure / apartment / purchase and sale.

Аннотация научной статьи по наукам о Земле и смежным экологическим наукам, автор научной работы — Раҳимжонов, Акмалжон Бахромжон Ўғли

Мазкур мақола кўчмас мол-мулкни сотиш шартномасини такомиллаштириш масалаларига бағишланган бўлиб, хусусан, бунда кўчмас мол-мулкни сотиш шартномасининг тушунчаси ва ўзига хос хусусиятлари ва кўчмас мол-мулкни сотиш шартномаси фуқаролик ҳуқуқий асосларининг ривожланиш босқичлари каби масалалар тадқиқ этилган. Шунингдек, кўчмас мол-мулкни сотиш шартномасини тузиш тартиби ва расмийлаштирилиши, шартнома предмети ва баҳосини аниқлашда учрайдиган мавжуд муаммолар ва уй-жойларни сотишни фуқаролик-ҳуқуқий асосларини такомиллаштириш ва тизимига оид қонунчиликни мустаҳкамлаш юзасидан илмий асосланган таклифлар илгари сурилган.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

SPECIFIC PROPERTIES OF THE REAL ESTATE SALE AGREEMENT

This article is devoted to the issues of improving the contract for the sale of real estate, in particular, the concept and features of the contract for the sale of real estate and the stages of development of the civil law framework of the contract for the sale of real estate. Evidence-based proposals are also presented on the procedure and execution of a contract for the sale of real estate, the existing problems of determining the subject and price of the contract, and improving the civil law framework and strengthening the legislation on the housing construction system.

Текст научной работы на тему «КЎЧМАС МУЛКНИ СОТИШ ШАРТНОМАСИНИНГ ЎЗИГА ХОС ХУСУСИЯТЛАРИ»

Oriental Renaissance: Innovative, educational, natural and social sciences Scientific Journal Impact Factor Advanced Sciences Index Factor

О

R

VOLUME 2 | ISSUE 5/2 ISSN 2181-1784 SJIF 2022: 5.947 ASI Factor = 1.7

КУЧМАС МУЛКНИ СОТИШ ШАРТНОМАСИНИНГ УЗИГА ХОС

ХУСУСИЯТЛАРИ

Мазкур мацола кучмас мол-мулкни сотиш шартномасини такомиллаштириш масалаларига багишланган булиб, хусусан, бунда кучмас мол-мулкни сотиш шартномасининг тушунчаси ва узига хос хусусиятлари ва кучмас мол-мулкни сотиш шартномаси фуцаролик ууцуций асосларининг ривожланиш босцичлари каби масалалар тадциц этилган. Шунингдек, кучмас мол-мулкни сотиш шартномасини тузиш тартиби ва расмийлаштирилиши, шартнома предмети ва бауосини аницлашда учрайдиган мавжуд муаммолар ва уй-жойларни сотишни фуцаролик-ууцуций асосларини такомиллаштириш ва тизимига оид цонунчиликни мустаукамлаш юзасидан илмий асосланган таклифлар илгари сурилган.

Калит сузлар: Мулк, кучмас мулк, мол-мулк, мулкни сотиш, хусусий мулк, мулкдан фойдаланиш, мулкни тасарруф цилиш, ер участкаси, бино, иншоот, квартира, олди сотди.

Данная статья посвящена вопросам совершенствования договора купли-продажи недвижимого имущества, в частности, понятию и особенностям договора купли-продажи недвижимого имущества и этапам развития гражданско-правовой базы договора купли-продажи недвижимого имущества. Также представлены научно обоснованные предложения по порядку и оформлению договора купли-продажи недвижимого имущества, существующим проблемам определения предмета и цены договора и совершенствованию гражданско-правовой базы и усилению законодательства о системе жилищного строительства.

Ключевые слова: Имущество, недвижимое имущество, продажа имущества, частная собственность, пользование имуществом, распоряжение имуществом, земельный участок, здание, строение, квартира, купля-продажа.

Рахимжонов Акмалжон Бахромжон ртли

Узбекистан Миллий Университети "Фукаролик жамияти ва хукук таълими" кафедраси укитувчиси

АННОТАЦИЯ

АННОТАЦИЯ

Oriental Renaissance: Innovative, educational, natural and social sciences Scientific Journal Impact Factor Advanced Sciences Index Factor

O

R

VOLUME 2 | ISSUE 5/2 ISSN 2181-1784 SJIF 2022: 5.947 ASI Factor = 1.7

ABSTRACT

This article is devoted to the issues of improving the contract for the sale of real estate, in particular, the concept and features of the contract for the sale of real estate and the stages of development of the civil law framework of the contract for the sale of real estate. Evidence-based proposals are also presented on the procedure and execution of a contract for the sale of real estate, the existing problems of determining the subject and price of the contract, and improving the civil law framework and strengthening the legislation on the housing construction system.

Key words: Property, real estate, property, sale of property, private property, use of property, disposal of property, land, building, structure, apartment, purchase and sale.

EyryHru KyHga ^yKapogap, ropuguK maxcgap Ba SomKa cySteKraap ypTacugaru MyHocaSargap rnapraoManap Ty3um opKagu pacMufigamTupugMoKga. Ammo mapTHoMagapra HucSaraH KyfiugaguraH TagaSgapra x,ap gouM x,aM puoa KuguHaeTraHu fiyK. AfiHUKca, y3ura xoc pacMufigamTupumHu TagaS KugaguraH Ba gaBgar pyfixaragaH yraasugumu go3HM SygraH mapTHoMagapga 6y xpgar KyngaS yHpafigu. XycycaH, KyHMac Mog-MygKgapHu coram mapTHoMagapuHu Ty3um Ba pacMufigamTupumga, KyHMac Mog-MygK coTugraHga y ^ofigamraH ep ynacKacuHHHr xyKyKufi MaKoMHHH Segrugam MyHocaSaraapuga KoHyHga SegrugaHraH TagaSgapra puoa KugMacguK aMagueTgaru y3ura xoc MyaMMogapgaH Supugup. X,o3upru KyHga 6o3op uKTucogueTu mapouTuga KyHMac Mog-MygK agoxuga ax,aMuaTra эгa SygraH Mog-MygK TypgapugaH Supu xucoSgaHagu. EuHoSapuH, KyHMac Mog-MygK y3HHHHr KUHMara Ba maxcgap yHyH 3apypuaTu Ba a^aMuaTu ^Hx,arugaH SomKa Mog-MygKgapra KaparaHga KagpgupoK Ba "cyaHum" MyMKUH SygraH MygKufi acoc Ba3u$acuHH Sa^apagu. ffly caSaSgu KyHMac Mog-MygKgapHu cothm SugaH Sofhhk MyHocaSargapHu xyKyKufi TapTuSra cogum Macagagapu SyryHru KyHga opTuS SopMoKga.

Y36eKHCTOH PecnySgHKacHHHHr npe3ugeHTu ffl.M.Mup3ueeB ToMoHugaH KaSyg KunuHraH 28.01.2022 fiuggaru n^-60- coh ^apMoHu SugaH TacguKgaHraH "2022 — 2026-fiuggapra Myg^aggaHraH aHru y3SeKHCTOHHHHr TapaKKueT CTpaTerHacH"13-MaKcaguga MygKufi xyKyKgapHHHr gaxgcroguruHu umoHHgu XHMoa Kugum x,aMga gaBgar opraHgapHHHHr MygKufi MyHocaSaraapra HoKpHyHufi apagamyBHHu HeKgam.

KHPHm

Oriental Renaissance: Innovative, educational, natural and social sciences Scientific Journal Impact Factor Advanced Sciences Index Factor

о

R

VOLUME 2 | ISSUE 5/2 ISSN 2181-1784 SJIF 2022: 5.947 ASI Factor = 1.7

МУХ,ОКАМА ВА НАТИЖАЛАР

Хусусий мулк дахлсизлиги ва химояси кафолатларини кучайтириш, мулкий, шу жумладан ер участкаларига булган хукукларни сузсиз таъминлаш.

Хусусий мулк устиворлигини асосий тамойил сифатида белгилаш, шу жумладан давлат идорасининг расмий маълумотига ишониб мол-мулк сотиб олган шахснинг хукукини химоя килиш тизимини жорий этиш каби вазифалардан бири сифатида белгиланган.

Юкорида таъкидланганидек, кучмас мол-мулкни сотиш шартномасини хукукий тартибга солиш тизими хам муайян маънода такомиллаштириш ва либераллаштиришга мухтождир. Чунки, хоирги даврда фукаролик конунчилигида кучмас мол-мулкнинг хукукий макомини аникдаш баробарида, фукаролик хукуки ушбу объектининг муомалада булишидаги узига хосликларни белгилаш, улар билан боглик битимларни тузиш ва расмийлаштириш буйича конун хужжатларини такомиллаштириш, кучмас мол-мулкни сотиш шартномасининг мажбуриятлар тизимидаги урнини очиб бериш хамда кучмас мол-мулк сотилганда у жойлашган ер участкасига нисбатан хукукларнинг юридик такдирини белгилаш замонавий фукаролик хукукида тадкик этилиши лозим булган жихатлардандир. Шу билан бирга, кучмас мол-мулкларнинг алохида турларини сотишдаги узига хосликларни очиб бериш, кучмас мол-мулкни сотиш шартномасининг предмети ва бахосини аникдаш, шартнома шартларини бузганлик учун жавобгарлик масалаларини тадкик эиш лозим булади.

Кучмас мол-мулкни сотиш шартномасининг мухим шартларидан бири сифатида шартномани нотариал тасдиклаш ва мулк хукукини бир шахсдан иккинчи шахсга утишини давлат руйхатидан утказиш эътироф этилади. Бугунги кунда тарафлар шартномани нотариал расмийлаштирсаларда, мулк хукукини давлат руйхатидан утказишни кечиктиришлари ёки бу холатга эътиборсиз карашлари турли хил низоларни вужудга келтирмокда. Мазкур холатларни бартараф этиш йулларини аниклаш хамда кучмас мол-мулкни сотиш шартномасининг мохияти ва мазмунини янгиланган фукаролик конунчилиги асосида тадкик этилмаганлиги мазкур мавзу долзарблигини яна бир бор тасдиклашга хизмат килади.

Фукаролик хукуки фани нуктаи назаридан хам кучмас мол-мулкни сотиш шартномасини мулкни бошка шахсга утказишга оид шартномалар тизимида тутган урнини белгилаш, кучмас мол-мулкни бошка шахсга утказишнинг бошка усуллари айирбошлаш ва хадядан кучмас мол-мулкни сотиш

Oriental Renaissance: Innovative, educational, natural and social sciences Scientific Journal Impact Factor Advanced Sciences Index Factor

о

R

VOLUME 2 | ISSUE 5/2 ISSN 2181-1784 SJIF 2022: 5.947 ASI Factor = 1.7

шартномасининг фаркди жихатларини очиб бериш, кучмас мол-мулкни сотиш шартномасини расмийлаштиришга нисбатан белгиланган маъмурий тартиб-таомилларнинг фукаролик-хукукий воситалар билан уйгунлигини аниклаш хамда кучмас мол-мулкн сотиш шартномаси асосида утадиган мулк хукукининг ер участкасига нисбатан ашёвий хукуклар билан узаро нисбатан тахлил этиш, шунингдек тугалланмаган кучмас мол-мулк объектларини сотишнинг хусусиятларини, кучмас мол-мулкнинг алохида объектлари булган бино-иншоотлар, уй-жойларни сотишнинг узига хос жихатларини тадкик этиш мухим ахамиятга эга хисобланади.

Маълумки, олди-сотди шартномаси тузилиш максади ва предметига кура турларга булинади. Максадига кура олди-сотди шартномасининг чакана олди-сотди шартномаси, махсулот етказиб бериш шартномаси, улгуржи олди-сотди шартномаси, контрактация шартномаси каби турлари мавжуд булса, предметига кура, энергия таъминоти шартномаси, кучмас мол-мулкни сотиш шартномаси, корхонани сотиш шартномаси каби олди-сотди шартномасининг турлари мавжуд. Шу маънода айтиш мумкинки кучмас мол-мулкни сотиш шартномаси олди-сотди шартномасининг узига хос алохида тури хисобланади.

Фукаролик кодексида мазкур шартномани "мол-мулкни олди-сотди шартномаси", деб эмас "мол-мулкни сотиш" деб, номланишига сабаб кучмас мол-мулкни бошка шахсга утказишнинг узига хос махсус тартиби мавжудлигидан келиб чикади. Шу билан бирга, кучмас мол-мулкни бир шахсдан, иккинчи шахсга утказиш учун тайёрлаш бевосита сотувчи томонидан амалга оширилади ва шу сабабли сотиш жараёни ва унинг расмийлаштирилиши мухим урин тутади. Айнан шу муносабат билан хам амалдаги ФК олди-сотди шартномасининг ушбу турига нисбатан "кучмас мол-мулкни сотиш шартномаси" атамасини куллайди. Бинобарин, бу холатда конунчилик асосан сотиш муносабатларини тартибга солувчи нормаларни белгилайди. Кучар ашёлар булган мол-мулкларни бир шахсдан иккинчи шахсга утказишда эса, конунчилик хам сотиш, хам олиш жараёнини тартибга солишни назарда тутади ва уларга нисбатан бир вактнинг узида "олди-сотди" конструкциясини назарда тутади. Фикримизча, ФКда кучмас мол-мулкни хак эвазига бошка шахсга утказишга каратилган олди-сотди шартномасининг бир турини "Кучмас мол-мулкни сотиш шартномаси" деб номаланиши тугри ва уринли кулланилган.

ФКнинг 479-моддасига мувофик, "кучмас мол-мулкнинг олди-сотди шартномасига (кучмас мол-мулкни сотиш шартномасига) биноан сотувчи ер участкаси, бино, иншоот, квартира ёки бошка кучмас мол-мулкни сотиб

Oriental Renaissance: Innovative, educational, natural and social sciences Scientific Journal Impact Factor Advanced Sciences Index Factor

о

R

VOLUME 2 | ISSUE 5/2 ISSN 2181-1784 SJIF 2022: 5.947 ASI Factor = 1.7

олувчига мулк килиб топширишни (ФКнинг 83-моддаси) уз зиммасига олади". Мазкур шартнома хам олди-сотди шартномасининг бошка турлари каби мол-мулк ва унга нисбатан мулк хукукини бошка шахсга утказиш максадида тузилади. Бунда кучмас мол-мулкнинг бир шахснинг иккинчи шахсга мулк хукуки асосида утганлиги шартнома воситасида конунийлаштирилади. Бинобарин, кучмас мол-мулк ва унга нисбатан мулк хукукини бир шахсдан иккинчи шахсга утиши одатда кучар мулк объектларини бир шахсдан иккинчи шахсга утишидан фаркланади. Агар кучар мол-мулклар (масалан, калам, китоб, стол-стул ва шу кабилар) олди-сотди шартномаси асосида бир шахсдан иккинчи шахсга утиши шартнома тузилиши билан ижро этилса, ёзма тузилиши ёки бошкача усулда расмийлаштирилиши талаб этилмаса, кучмас мол-мулкларга нисбатан конун узига хос хукукий тартибни белгилайди.

Албатта, кучмас мол-мулкни сотиш шартномаси хам одатдаги кучар мулкларни сотиш учун кулланиладиган анъанавий олди-сотди конструкция асосида расмийлаштирилса ва тушунилса хам ушбу шартноманинг предмети алохида хукукий макомга эга булганлиги сабабли хам хукукий тартибга солиниши нуктаи назаридан алохида коидалар ва холатлар асосида шартнома тушунчаси шакллантирилади.

Шу муносабат билан амалдаги ФКнинг 479-моддасини куйидаги тахрирда ифодалаш максадга мувофик булар эди:

- "кучмас мол-мулкнинг олди-сотди шартномасига (кучмас мол-мулкни сотиш шартномасига) биноан сотувчи ер участкаси, бино, иншоот, квартира ёки бошка кучмас мол-мулкни сотиб олувчига мулк килиб топшириш (ушбу Кодекснинг 83-моддаси) мажбуриятини олади, сотиб олувчи эса ушбу мол-мулкни цабул цилиб олиш ва унинг учун белгиланган хацни тулаш мажбуриятини олади".

Кучмас мол-мулкни сотиш шартномасининг легал тушунчасига бундай кушимча киритиш уни олди-сотдининг анъанавий конструкциясига асослантиради ва шартнома тарафларнинг хукукий холатини янада аниклаштиради. Шу билан бирга бу холат фукаролик-хукукий муносабат эквивалентлигини таъминлайди.

Юридик адабиётларда кучмас мол-мулкни сотиш шартномаси олди-сотди шартномасининг бошка турлари каби консенсуаль, хак эвазига тузилаган ва икки томонлама (синаллагматик) шартнома эканлиги эътироф этилади1.

1 Брагинский М.И., Витрянский В.В. Договорное право. Ч.2. -М.: Статут, 1997. -196 с.; Гражданское право. Том II. Полутом 1. 2-е издание./Отв.ред.Е.А.Суханов.-М.:БЕК, 2000.-238 с.

1045

Oriental Renaissance: Innovative, educational, natural and social sciences Scientific Journal Impact Factor Advanced Sciences Index Factor

о

R

VOLUME 2 | ISSUE 5/2 ISSN 2181-1784 SJIF 2022: 5.947 ASI Factor = 1.7

Кучмас мол-мулкни сотиш шартномасида одатдаги огзаки келишув мухим хисобланмайди ва бундай келишув муайян юридик окибатларни тугдирмайди. Купчилик холатларда кучмас мол-мулкни сотиш шартномаси белгиланган шаклга амал килиб тузилиши билан муайян юридик окибатларни вужудга келитиради ва консенсуаль шартнома хисобланади. Бошкача айтганда, тарафлар кучмас мол-мулкни сотиш шартномасини конунчиликда белгиланган шаклда тузиб, уни расмийлаштириш коидасига амал килишгач шартнома тузилган хисобланади. Бирок, барча холатларда хам кучмас мол-мулкни сотиш шартномасида бундай холат булавермайди. Аксарият холатларда кучмас мол-мулк сотиш, хусусан, кучмас мол-мулкнинг бир турига булган уй-жойларни сотиш шартномасида тарафларнинг келишувини дастлаб тилхат бериш оркали расмийлаштириш холатлари учрайди. Бундай тилхатда сотиб олувчининг сотувчига уй-жойни сотиб олиш шартномасини тузиш учун муайян закалат суммасини берганлиги кайд этилиши мумкин. Айрим холатларда эса кучмас мол-мулкни сотиш шартномасини - тилхат асосида расмийлаштириш холатлари хам учрайди. Бирок бу холатларда шартнома тузилмаган деб хисобланиш хавфи юкори булади ва кучмас мол-мулкни сотиш шартномасида тарафларнинг хукук ва мажбуриятлари факат шартнома конун хужжатларида белгиланган талаблар даражасида ёзма тузилиб расмийлаштирилгач вужудга келишини хисобга олсак, консенсуаллик коидаси бу уринда нафакат одатги ёзма матнни тузиш ва уни тарафлар имзолашлари оркали балки, конун хужжатларида белгиланган бир катор юридик талабларни бажаришни такозо этилишини узида акс эттиришини куришимиз мумкин булади. Факат ана шу юридик талаблар бажарилгандаги кучмас мол-мулкни сотиш шартномасини тузилган деб хисоблаш ва тарафларда хукук ва мажбуриятлар вужудга келган, -деб эътироф этиш мумкин булади. Бошкача айтганда, кучмас мол-мулкни сотиш шартномасининг консенсуаллиги хам олди-сотди шартномасининг бошка турлари учун хос булган консенсуаллигидан ушбу шартнома объектининг узига хослигидан келиб чикиб фарк килди ва бу фаркларни умумлаштирган холда, шартнома шакли ва унга нисбатан белгиланган талабларнинг катъийлигида деб хисоблаш мумкин.

Кучмас мол-мулкни сотиш шартномасининг хак эвазига тузилиши эса, шартномада мукобил ижронинг мавжуд булишлигини англатади ва айнан шу жихати билан бу шартнома кучмас мол-мулкни хадя килиш шартномасидан фаркланади. Х,.Рахмонкуловнинг фикрича, бундай битим буйича бир тараф мажбуриятни бажарганлиги (товарни топширганлиги, ишни бажарганлиги,

Oriental Renaissance: Innovative, p VOLUME 2 | ISSUE 5/2

educational, natural and social sciences ISSN 2181-1784

Scientific Journal Impact Factor Q SJIF 2022: 5.947

Advanced Sciences Index Factor ASI Factor = 1.7

хизматни курсатганлиги) учун иккинчи тарафдан хак олиш ёки унга мукобил тулов туланиши талаб килиш хукукига эга булади 2 . И.Б.Зокировнинг таъкидлашича, хак бараварига тузиладиган битимларга карши (мукобил) ижро назарда тутиладиган битимлар: олди-сотди, айирбошлаш, сугурта каби бир канча шартномалар киради, чунки уларда томонландан хар бири карши томон фойдасига бирор бир харакат килади 3 . Кучмас мол-мулкни сотиш шартномасида эса бу холат сотувчи томонидан конунчилик аник белгиланган доирада объектлар топширилади ва бунинг эвазига сотиб олувчи шартномада белгиланган хакни тулайди.

Фикримизча, автотраснпорт воситаларини кучмас мол-мулк таркибига киритиш мунозарали холатдир. Чунки, сув транспорт воситаларидан фаркли равишда автотранспорт воситалари ва хаво кемалари (фазо кемалари бундан мустасно) бир жойдан иккинчи жойга одамлар ва юкни кучириш учун ихтиро килинган курилмалар хисобланади ва уларнинг тайинланиш максади ва хужаликдаги фойдалилиги айнан кучиб юриш билан боглик. Шу билан бирга уларга нисбатан кучмас мол-мулкларнинг фукаролик муомаласида булишидаги каби хукукий тартибнинг белгиланиши хам мулк сифатида давлат руйхатидан утишнинг лозимлиги хам ушбу объектларни кучмас мол-мулк сифатида таснифлаш учун асос була олмайди. Факатгина авторанспорт воситалари, денгиз ва хаво кемаларини хукукий макоми кучмас мол-мулкларга тенглаштирган объектлар, - деб хисоблаш ва уларга нисбатан кучмас мол-мулкни сотиш шартномасининг коидаларини белгилаш мумкин булади.

Ер участкасининг кучмас мол-мулк объекти сифатида фукаролик муомаласида булиши, яъни эркин суръатда бир шахсдан иккинчи шахсга утиши масаласида хам конунчиликда катъий коидалар урнатилмаганлиги баробарида, юрдик адабиётларда хам турли хил карашлар борлигини кузатиш мумкин. Узбекистон Республикаси Конституциясининг 55-моддасига биноан, ер, ер ости бойликлари, сув, усимлик ва хайвонот дунёси хамда бошка табиий захиралар умуммиллий бойликдир, улардан окилона фойдаланиш зарур ва улар давлат мухофазасидадир. ФКнинг 188-моддасига мувофик, эса "фукаролар ва юридик шахсларнинг ер участкаларига булган мулк хукуки конун хужжатларида назарда тутилган холларда, тартибда ва шартларда юзага келади".

Узбекистон Республикасининг "^ишлок хужалигига мулжалланмаган ер участкаларини хусусийлаштириш тугрисида" ги конуни 2021 йил 15 ноябрьда

2 Рахмонкулов Д. Битимлар.-Тошкент: ТДЮИ, 2010.-28 б.

3 Зокиров И.Б. Фукаролик хукуки: Дарслик I кисм.-Тошкент: ТДЮИ, 2009.-298 б.

Oriental Renaissance: Innovative, educational, natural and social sciences Scientific Journal Impact Factor Advanced Sciences Index Factor

о

R

VOLUME 2 | ISSUE 5/2 ISSN 2181-1784 SJIF 2022: 5.947 ASI Factor = 1.7

кучга кирди.Шу конуннинг 14 моддасида ер участкаларини хусусийлаштириш шакллари белгиланган булиб, унда ер участкаларини хусусийлаштириш куйидаги шаклларда амалга оширилади: хусусийлаштириш субъектлари тмонидан узига доимий фойдаланиш ( эгалик килиш), ижара ёхуд мерос килиб колдириладиган умрбод эгалик килиш хукуки асосида тегишли булган ер участкаларини сотиб олиш;

Ер участкаларини электрон онлайн-аукцион оркали сотиб олиш каби коидалар асосида амалга оширилади.

ХУЛОСА

Бугунги кунда таъкидлаш лозимки, кучмас мулкнинг олди-сотди шартномасининг объекти булиши мумкинлиги масаласида конунчиликда ислохотлар давом этмокда. Келажакда "ер олди-сотди килинади, айирбошланади, хадя этилади, гаровга куйилади, Узбекистон Республикасининг конунларида белгиланган холлар бундан мустасно. Шунингдек, юридик шахслар Ер кодекси ва бошка конун хужжатларига мувофик доимий эгалик килиш, доимий фойдаланиш, муддатли (вактинча) фойдаланиш, ижарага олиш ва мулк хукуки асосида ер участкаларига эга булишлари мумкин".

REFERENCES

1. Витрянский В.В. Договор купли-продажи и его отдельные виды. М., 1999.

2. Крашенинников П.В. Сделки с жилыми помещениями: Комментарий гражданского и жилищного законодательства и практика его применения. -М.: «Статут», 2000. - 288 с.

3. Топилдиев, Б. Р. (2017). Основные условия договора доверительного управления имуществом. Юрист, (9), 15-19.

4. Кучмас мулкнинг хукукий режимини такомиллаштириш // монография -Тошкент: ТДЮУ, 2017. - 300 В.Ё.Эргашев, Н.А.Ашурова

5. Ibrohimov, A. A. M. O. G. L., & Nechaeva, E. V. (2022). XALQARO INVESTITSIYA HUQUQIDA MILLIY REJIM VA ENG QULAY SHARTLAR REJIMI. Oriental renaissance: Innovative, educational, natural and social sciences, 2(2), 414-425.

6. Зокиров И.Б. Фукаролик хукуки Дасрлик 1 кисм. Тошкент. 2006 ТДЮИ, 75-

7. Topildiev, B., & Khursanov, R. (2021). Legal fact based on occurrence civil rights and obligations. Ilkogretim Online, 20(3).

1048

76.

Oriental Renaissance: Innovative, educational, natural and social sciences Scientific Journal Impact Factor Advanced Sciences Index Factor

о

R

VOLUME 2 | ISSUE 5/2 ISSN 2181-1784 SJIF 2022: 5.947 ASI Factor = 1.7

8. Rahimjonov, A. (2022). KO'CHMAS MULK SOTILGANDA YER UCHASTKASIGA BO'LGAN HUQUQNING YURIDIK TAQDIRINI BELGILASH. Oriental renaissance: Innovative, educational, natural and social sciences, 2(1), 421-429.

9. Рыбаков В.А., Тархов В.А. Собственность и право собственности: Монография. - Уфа: Уфимский юридический институт МВД России, 2001. -420 с.

10. Ibrohimov, A. A. O., Koryogdiyev, B. U. O., & Tojiboyev, S. Z. (2022). KORPORATIV NIQOBLARNI OLIB TASHLASH KONSEPSIYASI VA UNI O'ZBEKISTON KORPORATIV HUQUQIDA TAKOMILLASHTIRISH MASALALARI. Oriental renaissance: Innovative, educational, natural and social sciences, 2(1), 1068-1082.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.