CC BY
7
Jabborova M. o'qituvchi Farg'ona davlat universiteti O'zbekiston, Farg'ona sh.
JАMIYAT IJTIMОIY TАRАQQIYOTIDА INNОVАTSIОN TЕХNОLОGIYALАRNING АHАMIYATI
Annotatsiya: Innovatsion faoliyat ilm-fan va ishlab chiqarish sohalarini o 'zam birlashtirib, ularning sahhiyatini oshirishga im^n bеradi va yangilik sifatida amaliyotga joriy etilishi mumkin bo'lgan ilmiy kashfiyotlarni asosi hisoblanadi. Bunday mas 'uliyatli vazifani mukammal darajada bajarish uchun esa milliy ilm-fanni hamda kadrlar tayyorlash tizimini jadal rivojlantirishga katta ahamiyat bеrib kеlinmoqda. Ushbu maqolada innovatsion tехnologiyalarning muhim jihatlari tadqiq etilgan.
Kalit so 'zlar: tехnologiya, innovatsion tехnologiya, modеrnizatsiya, ta 'lim samaradorligi, jamiyat taraqqiyoti.
Jabborova M. teacher
Fergana State University Uzbekistan, Fergana city
THE IMPORTANCE OF INNOVATIVE TECHNOLOGIES IN THE SOCIAL DEVELOPMENT OF SOCIETY
Annotation: Innovative activity unites the fields of science and industry, allows to increase their potential and is the basis of scientific discoveries that can be put into practice as an innovation. In order to fulfill this responsible task perfectly, great attention is paid to the rapid development of national science and the system of personnel training. This article explores important aspects of innovative technologies.
Keywords: technology, innovative technology, modernization, educational efficiency, community development.
O'zbekistonda ijtimoiy hayotning barcha sohalarida amalga oshirilayotgan islohotlarning maqsadi inson va uning manfaatlari, uning xavfsizligi va farovonligini ta'minlash hamda barkamol avlodni voyaga yetkazishga qaratilgandir.
Bugungi kunda har qanday davlatning barqaror taraqqiyoti asosini innovatsion faoliyat tashkil etadi. Tarix shundan dalolat berdiki, inson o'zining aql - zakovati bilan dastlabki mehnat qurollarini olab topishdan, algaritm va nanozarralar, zamonaviy innovatsion kompyuter, quyosh va boshqa yuqori
мЭкономнка h соцнумм №6(85) H.1 2021
www.iupr.ru
129
texnologiyalarni kashf etishgacha bolgan murakkab yolni bosib o'tdi. Shu bilan bir qatorda ta'lim sohasi tizimiga, balki jamiyatning barcha sohalarining rivojiga o'zining ask ta'sirini ko'rsatadi. Yangi fikr, yangi g'oyaga, innovatsiyaga tayangan davlat yutadi.
Innovatsiya - bu kalajak degani. Biz buyuk kelajagimizni barpo etishni bugundan boshlaydigan bolsak, uni aynan innovatsion g'oyalar, innovatsion yondashuv asosida boshlashimiz kerak.
Mohiyatiga ko'ra innovatsiyalar munosabat yoki jarayonga yangilik kiritishning dinamik tizimi sanaladi. O'z-o'zidan tizim sifatida yangilik kiritirish munosabat yoki jarayonning, birinchidan, ichk mantig'ini, ikkinchidan, kiritilayotgan yangilikning muayyan vaqt oralig'ida izchil rivojlanishi va atrof-muhitga ko'rsatadigan o'zaro ta'sirini ifodalaydi.
Har qanday innovatsiyada "yangi", "yangilik" tushunchalari muhim ahamiyatga ega. Turli munosabat va jarayonlarga kiritilayotgan yangilik mazmunan xususiy, sub'yektiv, mahalliy va shartli g'oyalar tarzida namoyon bo'ladi.
Xususiy yangilik munosabat, ob'yekt yoki jarayonga tegishli elementlardan birini o'zgartirish, yangilashni nazarida tutadi. Sub'ektiv yangilik ma'lum ob'ektning o'zini yangilash zaruriyatni ifodalaydi.
Mohiyatiga ko'ra innovatsion faoliyat ilmiy izlanishlar, ishlanmalar yaratish, tajriba-sinov ishlari olib borish, fan-texnika yutuqlaridan foydalanish asosida yangi texnologik jarayon yoki yangi takomillashtirilgan mahsulot yaratishdan iborat.
O'zbekiston Respublikasini yanada rivojlantirish bo'yicha Harakatlar strategiyasi[1]da belgilangan "Ilmiy-tadqiqot va innovatsiya faoliyatini rag'batlantirish, ilmiy va innovatsiya yutuqlarini amaliyotga joriy etishning samarali mexanizmlarini yaratish" hamda Innovatsion rivojlanish vazirligining asosiy faoliyat yo'nalishlaridan ta'lim tizimida innovatsiyalarni ishlab chiqishni ta'minlash[2] kabi ustuvor vazifalari ta'lim muassasalarida o'qituvchilar innovatsion faoliyatini tashkil etish zarurligini ko'rsatmoqda. Chunki kasbiy ta'limning xalqaro andozalarga to'liq mosligini ta'minlash va ijtimoiy buyurtma asosida malakali kadrlarni tayyorlashda yangi pedagogik texnologiyalarni ishlab chiqish va innovatsion faoliyatga tayyorlash amaliyotiga joriy qilish ta'lim jarayonini takomillashtirishga xizmat qiladi.
Bugungi kunda pedagoglarning innovatsion faoliyat ko'nikma, malakalariga ega bo'lishlari muhim ahamiyatga ega. Pedagoglar tomonidan innofatsion faoliyat ko'nikma, malakalarini o'zlashtira olishlarida ularning innovatsion yondoshuvga ega bo'lishlari talab etiladi. O'z mohiyatiga ko'ra pedagoglar tomonidan innovatsion faoliyat ko'nikma, malakalarining o'zlashtirilishi ularda innovatsion yondoshuvni qaror topishi asosida kechadi.
Ta'lim muassasida zamonaviy axborot texnologiyalari muhitini tashkil etish bosqichlari psixologik axborot muhitini yaratishdan boshlanadi. Texnologik va ilmiy natijalar, yaratilgan dasturiy mahsulotlar asosida
'^KOHOMHKa h соцнумм №6(85) H.1 2021
www.iupr.ru
130
zamonaviy vosita^ va metоdlaгdan foydalanishga ehtiyoj shakllantiгiladi. Bunda haг biг ta'lim muassasida individual va maslahat mashg'ulotlar asosida pedagoglami musgaqil va kompьyuter ta'limi tizimini tashkil etish ke^.
Pedagoglaгda innovatsion yondoshuvning qaгoг topishi ham muгakab jaгayon bo'lib, u Ыг necha bosqichda kechadi. Hukumatimiz tomonidan olib boгilayotgan ijtimoiy-iqtisodiy siyosatda mamlakat hayotining baгcha jabhalaгini rivojlantirishga, shuningdek yosЫarimizni jismoniy va ma'naviy yetuk inson^ etib taгbiyalashga juda katta e'tiboг beгilmoqda.
Yuqoгidagi AMa^an, innovatsiya - bu yangilikning mazmuni va tatbiq etilishi deb qaralsa, u holda kiritilgan yangilik esa - bu faqat yangilikni ishlab chiqish kabi tushuniladi. Bundan novatsiya yoki ta'limdagi yangilik -innovatsiyaning yadrasidñ, degan xulosaga keldik.
Ko'pchilik olimlaming fikriga ko'гa, innovatsiya ijodiy faoliyat natijasi hisoblanadi, innovatsiyalami u yoki bu ijtimoiy makonga joriy qilish jarayoni esa mohiyatiga ko'ra ijodiy faoliyatli hisoblanadi, chunki u mazkrn-boгliqni o'zgaгtiгishga yo'naltiгilgan. Innovatsiya oddiygina joriy qilish emas, u ma'lum bñ mazmunni bu mazmun bo'lmagan vaziyatga tatbiq etishni va yangi mazmunni yaгatishni nazaráa tutadi.
Ilg^ pedagogik teхnologiyalaг va innovatsiyalar o'z-o'zidan ta'lim tizimiga kiгib kelmaydi. Bu o'qituvchi faoliyati va uning motivatsiyasiga bog'liq jarayon. Bugungi kunda pedagogika sohasida yangi ilmiy yo'nalish - pedagogik innovatsiya va ta'lim jarayonini yangilash g'oyalarining paydo bo'lishi natijasida o'qituvchining pedagogik faoliyatida ham yangi yo'nalish "o'qituvchining innovatsion faoliyati" tushunchasi ham mavjud.
Innovatsiyalaming vujudga kelishi yoki qo'llanishi sohasida pedagogik jarayonning u yoki bu qismiga tegishliligi nuqtai-nazaridan quyidagicha amalga oshiriladi:
- ta'limni qo'llab-quvvatlash va maqsadlarida(o'quv rejalarini, dastuгlaгni o'zgaгtiгish, yangi o'quv fanlarini kiгitish integгativ kuгslaгni yaratish va boshqalaг);
- ta'lim texnologiyalarida (texnologik yangiliklaг);
- o'quv-taгbiyaviy jarayonni tashkil etishda.
Xulosa o'rnida shuni takidlash joizki, bugungi kun innovatsion texnologiyalarni ilm - fan va ta'lim sohasida muvaffaqiyatli qo'llanilsa, yangi yosh avlod ana shu jahon tajribasi asosida saboq olib, ulg'aysa, davlatimizning ertangi istiqbolli kelajagi yorqin bo'lishiga shak - shubha yo'q.
Adabiyotlar:
1. O'zbekiston Respublikasi Prezidentining PF-4947-sonli "O'zbekiston Respublikasini yanada rivojlantirish bo'yicha Harakatlaг stгategiyasi to'g'risida"gi Farnoni.// O'zbekiston Respublikasi Qonun hujjatlaгi to'plami. -T., 2017.
2. O'zbekiston Respublikasi Prezidentining "O'zbekiston Respublikasi innovatsion rivojlanish vazirligini tashkil etish to'g'risida"gi Farmoni // QHMMB: 06/17/5264/0339-son 01.12.2017 y.
3. Tolipov O'.K., M. Usmonboeva. Pedagogik texnologiyalarning nazariy va amaliy asoslari. T.: "Fan va texnologiyalar" nashriyoti, 2006.
4. Karimov, U., Kaxarov, S., Yokubjonov, S., & Ziyodov, D. (2018). USING NEW INFORMATION TECHNOLOGIES IN DISTANCE LEARNING SYSTEM. In НОВАЯ ПРОМЫШЛЕННАЯ РЕВОЛYUЦИЯ В ЗЕРКАЛЕ СОВРЕМЕННОЙ НА УКИ (pp. 9-11).
5. Abdurakhmonova, M. M., ugli Mirzayev, M. A., Karimov, U. U., & Karimova, G. Y. (2021). Information Culture And Ethical Education In The Globalization Century. The American Journal of Social Science and Education Innovations, 3(03), 384-388.
6. Karimov, U., & Abdurakhmon, A. (2017). INNOVATIVE INFORMATION TECHNOLOGY IN EDUCATION. Форум молодых ученых, (5), 9-12.
