CC BY
8Воспитательный процесс в вузе
47
УДК 172.1:378
М. К. Якаулеу, кандыдат тэхшчных навук, дацэнт (БДТУ)
КРЫШЦЫ ВДЭЙНА-ПАТРЫЯТЫЧНАГА ВЫХАВАННЯ СТУДЭНТАУ-ТЭХНОЛАГАУ ПЛЛ1ГРЛФ1ЧНЛЙ ВЫТВОРЧАСЦ1
Абмяркоуваюцца inrwxi i формы ¡дэйна-патрыятычнага выхавання студэнтау В НУ з выкары-станнем спадчыны вялгкага беларускага асветнгка Ф. Скарыны.
Ways and forms of university students of printing production patronic upbrinding using the legacy of the great Belarusian enlightener F. Skaryna are discussing.
Уводзшы. 1дэйна-патрыятычнае выхаванне студэнтау належыць да прыярытэтных юрункау щэалапчнай працы у ВНУ. У СССР выхаванне савецкага патрыятызму грунтавалася на прале-тарсюм штэрнацыянатзме. У самастойнай Бе-ларус1 яно грунтуецца на лепшых традьщыях нацыянальнай культуры. Менавиа культура, штэгруючы агульначалавечыя i нацыянальныя каштоунасщ, стварае духоунае атрышча, якое дазваляе народу асэнсаваць сваё юнаванне i выйсщ на пстарычную арэну.
Асноуная частка. Патрыятычнае выхаванне у нашай краше мае трывалы падмурак. За тысяча-гадовую псторыю беларусю народ стварыу най-багацейшую культуру высокага еурапейскага узроуню i непа^орнае мастацтва. Вызначальнай рысай нашай культуры ёсць гумашзм як вытк сштэзу старажытнабеларусюх i заходнееурапей-сюх традыцый.
1дэйна-патрыятычным выхаваннем займаюц-ца усе кафедры ушверсиэта, аднак факультэт выдавецкай справы i пагпграфи валодае выключ-ным1 магчымасцямк у нас ёсць вялна Скарына.
Пра дзейнасць 1 спадчыну нашага нацыя-нальнага гешя, яю стау найбольш ярмм прад-стауншш гумашстычнай традыцьп нашай культуры у эпоху Адраджэння, нашсаны тамы. Тут адзначым то лью, што Скарына — наш першы палпрафют, кшгавыдавец i дызайнер. Ён пер-шым у мрьипчным друку ужыу тытульны лют. 1люстрацы1 скарынавых выданняу служаць мас-тацюм сродкам для раскрыцця зместу i ураж-ваюць не толыа надзвычай вялшай колькасцю, але i дасканаласцю тэхнш, арыгшальнасцю i глыбок1м пс1халапзмам.
КнМ Скарыны яскрава сведчаць, што наша кшгадрукаванне пачалося адразу з высокага еурапейскага узроуню. «Глосы» на палях скарынавых выданняу бьип першым1 перакладным1 слоун1кам1, а выявай Скарыны у пражск1м вы-данш «1сус Орахау» (1517 г.), кал1 упершыню на старонках Б1блп з'яв1уся партрэт свецкага чалавека, распачауся рэнесансавы юрунак у развщщ нашага жыватсу.
Скарына не толыа прыгожа сказау пра любоу да Бацькаушчыны, але засведчыу свой патрыя-тызм працай на карысць «люду паспаттаму», г. зн. народу. Яго патрыятызм — у дзейна-вартас-
най форме засваення быцця, якая служыць кан-крэтызацыяй «паспаллага добрага», г. зн. агуль-нага дабра. Гэта нашым студэнтам трэба ведаць.
Выхаванне у студэнтау i моладз1 любов1 да Бацькаушчыны — складаная i шматгранная задача. Маладое пакаленне найчасцей не успрымае павучанн1 i спробы навязаць ¡м чужыя рашэнш або щэ1. Прычьгаа у тым, што дасягнуушы пэу-нага узросту, яны пачынаюць адчуваць сябе асобай, шдывщуальнасцю. Гэта натуральная 1 становая з'ява. Маладыя людз1 карыстаюцца пэуным1 щэям1, кал1 яны ёсць ¡х асаб1стым1 [1]. I гэта тычыцца любых сферау выхавання, а не толыа патрыятызму. Для гэтага ва ушверсиэце створана цэласная сютэма патрыятычнага выхавання, а выкладчыю i куратары дасканала вало-даюць прыёмам1 i формам! выхава^ай працы.
Асоба Скарыны мае неаспрэчную вялшую каштоунасць для щэйна-патрыятычнага выхавання нашай моладз1, школьншау, студэнтау ВНУ 1, найперш, выдауцоу i пал1графютау.
У маладых людзей звычайна юнуе патрэба для пераймання, 1 наша псторыя пакшула шмат ¡мёнау, вартых таго. I найбольш ярюм з ¡х ёсць Скарына.
Але ж гэта можа быць i жывы чалавек, наш сучаснш. Кал1 ён дасканала валодае прафеаяй, мае выдатныя маральныя якасщ i з'яуляецца патрыётам сваёй крашы, гэта спрацоувае ад-назначна.
Заключэнне. Хутка 500-лецце беларускага кшгадрукавання. Цяпер ужо н1хто не называе Скарыну манахам, езутам. Ён глядзщь на нас з глыб1 вякоу. I мы гэта выразна адчуваем. Трэба апавядаць пра Скарыну, тлумачыць студэнтам вялшую вартасць культуры. У афарыстычнай форме гэта можна сфармуляваць у выглядзе простага тэзюа: вучыць паважаць чужое ды лю-бщь сваё. Гэта 1 служыць мэтай щэйна-патрыя-тычнага выхавання маладога пакалення 1, у пры-ватнасц1, студэнцкай моладз1.
ДПтаратура
1. Баярд, Р. Т. Як спрауляцца з праблемам1 падлеткау / Р. Т. Баярд, Дж. Баярд; пер. з англ. Л. С. Марцшов1ч, Н. А. Мясшкова. - Мшск: Нар. асвета, 1990. - 160 с.
Паступша 14.04.2011
