Научная статья на тему 'ИСТИҚБОЛЛИ ВА ИҚТИДОРЛИ ЁШ ФУТБОЛЧИЛАРНИ ТАНЛАШ ВА САРАЛАБ ОЛИШДА ЗАМОНАВИЙ ЁНДОШУВЛАР'

ИСТИҚБОЛЛИ ВА ИҚТИДОРЛИ ЁШ ФУТБОЛЧИЛАРНИ ТАНЛАШ ВА САРАЛАБ ОЛИШДА ЗАМОНАВИЙ ЁНДОШУВЛАР Текст научной статьи по специальности «СМИ (медиа) и массовые коммуникации»

CC BY
42
10
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
ТАНЛОВ ТАМОЙИЛЛАРИ / СПОРТ ОРИЕНТАЦИЯСИ / ДИАЛЕКТИКА қОНУНЛАРИ / МАЛАКА / СПОРТ МАҲОРАТИ / КОМПЛЕКС ЁНДАШУВ ТАМОЙИЛИ / ПРОГНОЗЛАШ / МОРФОЛОГИК ХУСУСИЯТЛАР / ГЕНЕТИК БОғЛИқЛИК / ТАШКИЛИЙ УСЛУБИЙ САБАБЛАР / ИЖТИМОИЙ ПСИХОЛОГИК САБАБЛАР / ТАНЛОВ ОМИЛИ / ЭКСПЕРИМЕНТАЛ ТАНЛОВ / ЎЙИН ВА ТЕСТ

Аннотация научной статьи по СМИ (медиа) и массовым коммуникациям, автор научной работы — Беков Б.В., Назиров Қ.Ю.

Ушбу мақолада спорт соҳасида юксак қобилият ва истеъдодга эга бўлган иқтидорлиларни танлаб олишнинг замонвийлаштирилган усулидан фойдаланиш ва бу орқали юқори натижаларга эришишнинг устувор аҳамияти ва ёндашувлари ёритиб берилган.В этой статье освещается использование модернизированного метода отбора талантливых людей, обладающих высокими способностями и талантами в области спорта, и приоритетное значение и подходы к достижению высоких результатов посредством этого.This article highlights the use of a modernized method of selecting talented people with high abilities and talents in the field of sports, and the priority importance and approaches to achieving high results through this.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Текст научной работы на тему «ИСТИҚБОЛЛИ ВА ИҚТИДОРЛИ ЁШ ФУТБОЛЧИЛАРНИ ТАНЛАШ ВА САРАЛАБ ОЛИШДА ЗАМОНАВИЙ ЁНДОШУВЛАР»

Техника, тактика и методика спортивной тренировки

АМАЛИЙ ТАВСИЯЛАР

Гандболда юкламанинг тулкинсимон динами-касини хисобга олган холда, унинг катталигини жадалликни ошириш хисобига узгартириш зарур. Ишлаб чикилган тажриба дастурини амалий фаоли-ятда куллаш, мураббийларга машгулотдаги силжи-шларни машгулотнинг хар хил даврларида бахолаш ва гандболчиларнинг тайёргарлиги даражаларини ихтисослашган уйин фаолиятини хисобга олган холда бахолашнинг микдорий мезонларини ишлаб чикиш имконини беради.

Машгулот жараёнини ташкил кдлиш ва утказиш пай-тида, мураббийлар оёк мушакларининг куч ва тезкорлик сифатларига алохида эътибор каратишлари ва коррекция килишлари, яъни куч йуналганлигидаги юкламаларни оширишлари зарур, чунки оёкларнинг портловчи кучи марказ уйинчиларида ва ярим урта уйинчиларда энг кучли булиши, дарвозабонлар ва чизик уйинчиларида - энг кучсиз булиши аникланган. Укув-машгулотларини утказиш пайтида аникланган ортда колган сифатларни ривожлантириш ва спорт махоратини шакллантирилиши динамикасини педагогик назорат килиш зарур.

Кулланилган дастурнинг амалий ахамияти хар хил амплуадаги гандболчиларнинг уйин фаолияти сама-радорлигини нафакат машгулот фаолиятида, балки мусобака фаолиятида хам тизимли тарзда бахолаш, уйинчиларнинг тайёргарлиги даражаларини ишончли аниклаш имконини беради, бу, спортчиларнинг техник-тактик харакатларини майдондаги уйинни барча

даврида фаоллаштиришга кумаклашади.

Жисмоний тайёргарликни бахолашни биз томон-дан ишлаб чикилган мезонлари, гандболчиларнинг жисмоний тайёргарлигини бахолашни умумий кабул килинган стандартлари билан бир каторда, мураббий-ларни хар хил уйин амплуасидаги гандболчиларнинг машгулот жараёнини максадга йуналтирилган таш-кил килиш ва табакалаштирилган режалаштириш ва жамоани мусобакага тайёргарлигини бошкариш имконини беради.

Адабиётлар:

1. Абдурахманов Ф.А., Кариева Р.Р., Оптимизация нагрузок различной направленности в межигровых циклах соревновательного периода гандболистов высокой квалификации// Фан-Спортга, 2019, № 2- С.47-53

2. Абдурахманов Ф.А., 2020,. Теория и методика гандбола /уч. пособие «Ilmiy texnika axboroti-press nashriyoti», Ташкент. 2020.-278 с.

3. Алешин И.Н., Рыбаков В.В. Алешин, И.Н. и др. Моделирование годичной подготовки в командных игровых видах спорта /И.Н.Алешин, В.В. Рыбаков // Теория и практика физ-ской культуры. - 2007, № 10 стр., 38-42 .

4. Акрамов Ж.А. Гандбол / учебник, -Ташкент . «Лидер Пресс», 2008, - 408 с.

5. Ализар Т.А., Индивидуализация подготовки гандболисток вратарей высокой квалификации: автореф. дис... канд. пед. наук: 13.00.04 Москва, 2010 - 144 с.

6. Бальсевич В.К. Онтокинезиология человека. // Теория и практика физической культуры.-Москва, 2000.- №3. - 275 с.

7. Гамаун А, Эффективность атакующих действий в соревновательной деятельности гандболистов :автореф. дис.. канд. пед. наук: 13.00.04 / Москва, 2011.- 25 с.

Укитувчи Б.В. БЕКОВ1 Укитувчи Ц.Ю. НАЗИРОВ1

1Жисмоний тарбия ва спорт буйича мутахассисларни кайта тайёрлаш ва малакасини ошириш институти Фаргона филиали Фаргона шахри, Узбекистан

Муаллиф билан богланиш учун:

bekbekov179@gmal.com

ИСТЩБОЛЛИ ВА ЩТИДОРЛИ ЁШ ФУТБОЛЧИЛАРНИ ТАНЛАШ ВА САРАЛАБ ОЛИШДА ЗАМОНАВИЙ ЁНДОШУВЛАР

Аннотация

Annotation

eg eg о eg

m та ■с

0 d.

со

1

В этой статье освещается использование модернизированного метода отбора талантливых людей, обладающих высокими способностями и талантами в области спорта, и приоритетное значение и подходы к достижению высоких результатов посредством этого.

Ключевые слова: принципы отбора, спортивная ориентация, законы диалектики, квалификация, спортивное мастерство, принцип комплексного подхода, прогнозирование, морфологические особенности, генетическая предрасположенность, организационно-методические причины, социально-психологические причины, фактор отбора, экспериментальный отбор, игра и тестирование.

Ушбу маколада спорт сохасида юксак кобилият ва истеъдодга эга булган иктидор-лиларни танлаб олишнинг замонвийлаштирилган усулидан фойдаланиш ва бу оркали юкори натижаларга эришишнинг устувор ахамияти ва ёндашувлари ёритиб берилган.

Калит сузлар: танлов тамойиллари, спорт ориентацияси, диалектика цонунла-ри, малака, спорт мацорати, комплекс ёндашув тамойили, прогнозлаш, морфологик хусусиятлар, генетик боглицлик, ташкилий-услубий сабаблар, ижтимоий-психологик сабаблар, танлов омили, экспериментал танлов, уйин ва тест.

This article highlights the use of a modernized method of selecting talented people with high abilities and talents in the field of sports, and the priority importance and approaches to achieving high results through this.

Key words: selection principles, sports orientation, dialectical laws, qualification, sports skills, principle ofeksex approach, forecasting, morphological trait, genetic affiliation, organizational and methodological reasons, socio-psychological reasons, selection factor, experimental selection, match and testing.

Танлов тамойиллари ва хусусиятлари хакида гапиришдан олдин, баъзи тушунчалар ва таъ-рифларга эътибор бериш керак. Бунинг сабаби шундаки, амалда куплаб мураббийлар танловнинг

баъзи бир жихатлари хакида гапиришади, баъзан бу бутунлай бошка тушунчаларни англатиб ко-лади. Шундай килиб, купчилик мутахассислар танлов бу мураккаб табиатнинг ташкилий услубий

Техника, тактика и методика спортивной тренировки

тадбирлари тизими, жумладан, педагогик, ижти-моий, психологик ва тиббий-биологик аниклаш усуллари, болаларнинг бир ёки бир нечта спорт турлари буйича ихтисослашувидир (В. П. Филин., Н. Ж. Булгаков ва бошкалар). Шу билан бирга, юкори спорт натижаларига эришишда танлов укув жараёнининг мухим ва органик кисмидир, чунки у спорт тайёргарлигининг асосий вазифасини хал этишга ёрдам беради. (М.С Брил). Футболда танлов бу мураккаб табиатнинг ташкилий-услу-бий тадбирлари тизими булиб, унда асосан ёш спортчилар аникланади.

Шундай килиб, танлов вазифаси спорт талабларига асосланган энг муносиб болаларни танлашдир. Спорт ориентацияси вазифаси муайян шахснинг имконият-ларини бахолаш, унга энг муносиб спорт фаолиятини танлаш асосида амалга оширилади. Спорт фаолия-тининг хар бир тури спортчига маълум талабларни куяди. Аммо диалектика конунларига асосланган хар кандай фаолият ривожланади ва яхшиланади. Табиий-ки, спортчининг жавоб бериши керак булган талаблар хам узгаради. Ушбу тушунчаларга кушимча равишда, яна бир нарса бор спорт танлови, маълум бир дара-жадаги жамоага (профессоналлар жамоаси, ёшлар, миллий терма жамоалари ва бошкалар) кушилиш учун тахминан бир хил малакага эга футболчиларни танлашни назарда тутади.

Спорт мактаблари олдида турган вазифалар жуда мухим ва узига хосдир. Улар, биринчи навбатда, юкори даражадаги захирадаги ички футболга тайёр-гарлик куришга тугри келади. Шунинг учун спорт мактаблари танланган контингент билан ишлашга мажбур. Табиийки, мураббийлар катта маъсулият хис киладилар, баъзан эса булажак футболчиларни танлашда хатоларидан куркишади ва бу куркувлар асосли деб биламиз. Амалда, мактабга кабул килин-ган ёш футболчиларнинг хаммаси хам келажакда футболчи булиб етишиб чикмайди.

Танловга булган эхтиёж, шундаки, турли хил болалар учун восита кобилиятлари, жисмоний, аклий ва бошка фазилатларни ургатиш даражаси турлича булади. Х,ар бир бола спорт махоратининг юксаклигига эриша олмайди. Футболда ажойиб ютуклар нафакат машаккатли машгулотларнинг натижаси, балки спортчининг куплаб ирсий ва бо-шка маълумотларига боглик булади. Шунинг учун танловнинг асосий вазифаларидан бири футболда катта муваффакиятларга эришиш учун зарур фази-латларга эга иктидорли болаларни топишдир. Аммо футболга булган истеъдод камдан - кам болаларда кузатилгани учун, факат махсус кобилиятларга эга булган болаларга нотугри йуналиш бериб куйилиши мумкин. Шубхасиз, укув гурухи энг кобилиятли (танланган) болалардан иборат булиши керак, улар орасида энг истеъдодлари танлаб олиниши мумкин. Бундай холда, айникса, иктидорли уйинчиларнинг максимал даражада истеъдодларини намойиш этиши учун имконият пайдо булади.

Энг катта кийинчилик болани юкори малакали футболчи сифатида талаб киладиган ва келажакдаги

спорт фаолиятининг муваффакиятини аниклайдиган бир катор фазилатларни кура олиш кобилиятидир. Ушбу фазилатларни аниклаш комплекс ёндашув тамойилини белгилайди. Ушбу ёндашув нафакат ёш футболчи хакида кенг маълумот олиш имконини беради, балки турли курсаткичларни таккослаб, махсус кобилиятларни шакллантириш имкониятларини хам белгилайди. Футбол фаолияти болаларнинг истикболларини тавсифловчи курсаткичлар асоси-да уларнинг узига хос хусусиятларини бахолашга каратилгандир. Спортчилар турли харакатлар ва турли вактларда жуда юкори махорат даражасига эришадилар. Шунинг учун спорт танлови узок вакт давом этадиган жараён сифатида каралиши керак. Энг замонавий бахолаш усулларидан фойдаланишга карамасдан, болаларни футбол билан шугулланиш учун киска муддатли, тезкор танловга уриниш катта хато булади.

Афсуски, дастлабки маълумотларга асосланган якуний кийматлар прогнози хар доим хам самарали эмас. Футбол амалиётида дастлаб кучсиз спортчи булиб куринган болалар, машгулотларнинг муайян вактидан кейин узларини топа олган кучли спортчи булиб етишган холатларига куплаб мисоллар мав-жуд. Шунинг учун, спорт кобилиятларини башорат килишда нафакат хар кандай сифат ва хусусият-ларнинг ривожланишининг дастлабки даражасига, балки спорт натижаларининг усиш суръатларига хам эътибор каратиш тавсия этилади.

Танлов жараёнини утаган номзодлар гурухларга куйидаги тарзда таксимланиши мумкин:

I кобилиятли, кейинги машгулотлар учун тан-ланган;

II кобилиятсиз ва чикариб юборилган;

Ш кобилиятли, улар хато билан чегириб ташланган;

IV кобилиятсиз, улар нотугри йул билан кобилият-ли сафида танланган. Табиийки, шунда танлов янада самарали булади ва шунинг учун гурухларда иштирок этганларнинг натижаси паст булади, купрок номзодлар I ва II ва ундан камрок III ва IV гурухларда булади.

Спортчини ривожланишига тусик буладиган омиллари, одатда ташкилий-услубий сабаблар ва айрим холларда ижтимоий-психологик сабаблар-га боглик булади. Спорт махоратининг усишини тухтатадиган ёки секинлаштирадиган омилларга куйидагиларни киритиш мумкин:

- мактабда укиш билан, футболни бирлаштириш-ни кийинлиги;

- согликни саклаш холати;

- машгулотларнинг монотонияси

- бошка мурабийга утиш;

- ортикча ишлаш;

- спорт режимининг кийинчиликлари

Танлаш омиллари: Амалиётда одатда куйидаги

танлов омиллари кулланилади: мезонлар, усуллар ва махсус бошкарув кобилятидир. Мезонлар хар кандай сифат, танлов вактида бахолаш ёки улчаш мумкин булган шахсий хусусиятлардир. Уз навба-тида, мезонларни уч турга булиш мумкин: Жисмо-ний имкониятлари, истеъдод ва кобилият. Болани

см см о см

го га

0 ^

и

1

с го

Техника, тактика и методика спортивной тренировки

см см о см

го га

0

ю

1

жисмоний имониятлари келажакдаги кобилият-ларига асосланган тугма анатомик-физиологик ва аклий хусусиятларига боглик. Мисол учун, огирлик курсаткичлари, юрак-кон томир ва нафас олиш ти-зимларининг хусусиятлари ва бошкалар. Иктидор бу келажакдаги эришиши мумкин булган муваффакият-да шахснинг фазилатлари ва хусусиятларининг узига хос комбинациясидир. Бирок, муваффакиятнинг узи истеъдодга боглик эмас, балки факат унга эришиш булган харакатга хам боглик. Спорт мактабларига ки-ришда иктидор асосий мезондир. Кобилият бу шахс-нинг хусусиятлари булиб, у хар кандай фаолиятни муваффакиятли амалга оширишга мос келади. Бола аник кобилиятлари билан тугилмайди. Улар муайян фаолият жараёнида пайдо булади. Шунинг учун, янги бошловчилар футбол кобилиятига эга эмаслар. Уларни факат ёш футболчилар уйин асосларини узлаштиргандагина маълум бир курсаткичларни бахолашимиз мумкин. Кобилият деганда одатда бир кишини бошкалардан ажратиб турадиган алохида хусусиятлари тушунилади. Шу билан бирга, футбол-чилар уйин фаолиятида муваффакиятли ва самарали иштирок этишга имкон берадиган хусусиятларни назарда тутамиз. Укув-машгулот гурухларида ва катталар жамоаларида уйинчиларни танлашнинг асосий мезони сифатида спортчининг кобилиятига асосланилади

Танлов усулларининг мезони сифатида (жисмо-ний имкониятлар, истеъдод, кобилият) куйидагилар назарда тутилади инсоннинг турли фазилатлари, хусусиятларини улчаш учун техник комплексларни уз ичига олади. Танлов амалиётида эксперт, аппарат ва синов усуллари гурухлари кулланилади. Эксперт усуллари умумий таассурот ва шахсий тажрибага асосланган холда, боланинг истеъдод даражаси тугрисида яхлит хулоса чикариш зарур булган хол-ларда кулланилади. Шу билан бирга, хар кандай хусусиятларни улчаш одатда мураккаб ёки умуман мумкин эмас (масалан, уйин фикрлаш, жанговор фазилатлар, катъиятлилик ва бошкалар). Эксперт усуллари мутахассисларнинг фикрига асосланади. Агар мураббийларнинг купчилиги муайян боланинг иктидор даражаси хакида бир фикрга эга булса, унда эксперт бахолашлари жуда ишончли. Тиббий ва пе-дагогик - имтихон оркали икки турда иштирокчини танлаш ва саралаб олиш мумкин. Ускуна усуллари ёрдамида маълум бир сифатнинг ривожланиш дара-жасини аник микдорий тахлил килиш мумкин.

Бошлаетич танловнинг тузилиши ва ташкил этилиши. Афсуски, футболда хали хам экспери-ментал танловнинг бир неча тури мавжуд булиб, унда дастлабки танлов муаммоси урганилади. Муаллифлар дастлабки танлов тузилишини ва теги-шли вазифаларни куриб чикадилар. Шундай килиб, К.И Шперлинг танлов жараёнини икки боскичга булиш максадга мувофик деб хисоблайди. Бирин-чи, боскичда боланинг таълим муваффакиятининг йуналишини ва прогнозини амалга ошириш таклиф этилади. Ушбу боскичнинг давомийлиги бир неча кундан, бир неча хафтагача булиши мумкин. Иккин-

чи, боскичнинг вазифаси кабул килинган болалар сонидан энг кобилиятли ва камрок кобилиятлисини (асосий жамоага жалб килиш) ажратишдир. Танловнинг ушбу боскичи бир йилдан икки йилгача давом этиши мумкин. Х,озирги вактда ихтисослашувнинг дастлабки бошланиши билан боглик тенденция тобора ортиб бормокда. Шунинг учун энди 7 - 8 ёшдаги болалар мунтазам футбол машгулотларига жалб килинади. Табиийки, уларнинг келажакдаги кобилиятларини башорат килиб булмайди.

Х,озирги вактда футболда эрта ихтисослашганли-ги сабабли, танлов уч боскичда амалга оширилиши тавсия этилади. Биринчи боскич (дастлабки танлов) асосан уйин фаолияти учун иктидор даражасини бахолашни назарда тутади. Иккинчи боскичда (ол-диндан танланган номзодлардан такрорий танлов) тест натижалари буйича ёш футболчиларнинг турли хислатлари ва хусусиятларининг ривожланиш да-ражаси аникланади. Учинчи боскичнинг вазифаси (якуний танлов) болаларнинг таълим олиш кобили-ятини аниклашдир. Футболда тугри ташкил этилган дастлабки танловнинг давомийлиги боланинг спорт мактабига келганидан бошлаб 1,5 - 2 йил булиши керак. Дастлабки тайёргарлик гурухининг танлови тугамагани аник. Юкорида айтиб утилган турли са-бабларга кура ва бошлангич тайёргарликнинг бутун боскичида янги, янада истикболли уйинчиларнинг яхши томонлари йук.

Болалар орасида имкон кадар купрок омма-вий футбол мусобакаларини утказиш тавсия этилади. Бундай мусобакалар давомида болалар узларининг воситачилигини намойиш этишла-ри, шунингдек, психологик ва шахсий фазилат-ларни ривожлантиришлари мумкин (фаолият, мустакиллик, ташаббус ва бошкалар). Махаллий шароитга караб, уйин турли хил булиши мумкин (3х3, 4х4, 5х5 ва бошкалар). Ушбу уйинларнинг мура-бийни фаол томоша килиш, БУСМ расмий танловдан олдин, куплаб кобилиятли номзодларни аниклашга имкон беради ва баъзи энг кобилиятли болалар эрта мактабга укишга киришади. Бошлангич тайёргарлик гурухларига болаларни танлаш спорт мактабининг хаётида жуда мухим вокеа булиб, унинг барча му-рабийлар жамоаси ушбу тадбирга кириши керак. Танлов жараёни олдиндан куриб чикилиши керак. Спорт мактабларига танлов кунлари хакида бошла-нишидан анча олдин хабар бериш мухимдир. Илгари сиз БУСМ укувчиларининг кургазмали уйинлари, очик эшиклар куни, футбол фахрийлари уйинлари ва бошкалар каби таргибот усулларидан фойдалани-шингиз мумкин. Танлов кунигача номзод согломлиги хакидаги маълумотномани олиб келишлари керак, чунки айрим болаларни спорт машгулотларига кат-нашиши мумкин эмас. Болани жисмоний согломлиги аниклаш мухим, чунки соглиги ёмон булган болалар, хатто истеъдодлари билан хам, кейинчалик футбол машгулотларини тарк этишга мажбур булади.

Кучли иродани урганиш учун синов усуллари. Уйин харакатларининг эксперт бахолашига кушимча равишда, турли хил назорат машклари ва тестлар кулла-

Техника, тактика и методика спортивной тренировки

нилади. Таддидот усуллари мажмуасидан фойдаланиш тавсия этилади. Уларга дуйидагилар киради:

1) ёш футболчиларнинг ички имкониятлар ва истеъдодларини бахолашга имкон берувчи педагогик кузатувлар;

2) болалар саломатлиги ва тана тизимларининг функционал холатидаги узгаришлар хадида маълу-мот берувчи тиббий текширувлар;

3) номзодларнинг жисмоний фазилатларини риво-жлантириш даражасини тавсифловчи тест синовлари (биринчи навбатда, тезлик, тезкорлик, чидамлилик ва унинг турли хил турлари, утиш, мослашувчанлик ва бошдалар);

4) махсус добилиятларни бахолаш усуллари (тупни эгаллаш усули ва индивидуал тактик харакат-ларни амалга ошириш добилияти, пастга тушадиган омилларга даршилик);

5) ирсий омилларни ва удитиш добилиятини хисобга олган холда тестлар. Албатта, тест дасту-рига бир датор самарали курсаткичлар киритилиши мумкин.

Афсуски, одатда, уларни руйхатдан утказишда бир данча дийинчиликларга дуч келинади. Булар ахборотни дайта ишлаш тезлиги, эътиборни тад-симлаш, харакатланувчи объектга реакциянинг анидлиги ва бошдалар. Танловни муваффадиятли утказишда дуйидагиларга эътибор даратиш зарур: уйинчиларнинг мотор ва уйин фаолияти хадида анид тасаввурга эга булиш учун уйиннинг мазмуни ва ху-

сусиятларини урганиш; таълим-тарбия жараёнида ва уйин фаолиятида иштирок этиш билан боглид холда танага, спортчининг шахсига дуйиладиган талаблар-ни анидлаш; имкониятларни объектив бахолашнинг замонавий илмий асосланган усулларини дуллаш ва бошдалар. Ёш футболчиларнинг футболга булган дизидиш динамикаси билан боглид узгаришлар даражасини анидлаш жуда мухим ахамиятга эга. Синов пайтида барча номзодларни икки гурухга булиш мадсадга мувофиддир. Биринчиси, футбол билан шугулланадиган болаларни, иккинчиси - янги келган-ларни уз ичига олади. Бу эса, мадсадга мувофид ва самарали танлаш имконини беради. Назорат машдла-рини дабул дилиш усули дастурнинг умумэътироф этилган доидалари ва талаблари билан белгиланади.

Адабиётлар:

1. Узбекистан Респуликаси Президенти Ш.М.Мирзиёевнинг 2019 йил 4 декбрдаги Узбекистонда футболни ривожлантиришни мутлок янги боскичга олиб чикиш чора тадбирлари тутрисидаги 5887-сон фармони.

2. Р.И.Нуримов, Р.А.Акрамов, Ш.Т.Исеев, С.Р. Давлетмуродов. Футбол назарияси ва услубияти дарслик Тошкент 2018 й.

3. З.Р. Нуримов, С.Р. Давлетмуродов, Д.Р. Давлетмуродов укув услубий кулланма Тошкент 2018 й.

4. Н.М.Юсупов, А.Т.Шеърмухамедов, А.А.Артиков О.Ё.Бекторов Спорт педагогик махрратни ошириш (футбол) укув кулланма Тошкент 2015 й.

5. Р.И.Нуримов, С\У.Абидов, З.Р. Нуримов, С.Р. Давлетмуродов Спорт ва миллий уйинлар (футбол) дарслик Тошкент 2018 й

6. А.И.Талибжонов, У.М.Ахматжонов, Ш.Т.Исеев Футболчиларни жисмоний тайёргарлиги Тошкент 2018 й

7. А.Р.Усмонов Спорт педагогик махрратни ошириш (футбол) укув кулланма Тошкент 2021 й истиклол нашриёти 144 б.

Муаллиф билан богланиш учун:

ulugbektursunaHyev@gmail.com

Удитувчи

У.Ш. ТУРСУНАЛИЕВ1

:Узбекистон давлат жисмонийтарбия ва спорт университети Чирчид шахри, Узбекистон

ТАЭКВОНДОЧИЛАРНИНГ ДАСТААБКИ ТАЙЁРГАРАИК ЖАРАЁНИДА МАШГУЛОТ ТУЗИЛИШИНИНГ АСОСЛАРИ

Annotation

отация

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.

В данной статье представлен научный обзор основ структуры подготовки тхэквондистов в период их начальной подготовки.

Ключевые слова: здоровое поколение, тхэквондо, технико-тактическая подготовка, соревнования.

Ушбу маколада таэквондочиларнинг дастлабки тайёргарлик жараёнида машгулот тузилишининг асослари тугрисидаги маълумотлар илмий назарий ёритиб берилган. Калит сузлар: соFлом авлод, таэквондо, техник-тактик тайёргарлик, мусобаца. This article provides a scientific overview of the foundations of the training structure for taekwondo athletes during their initial training.

Key words: healthy generation, taekwondo, technical and tactical training, competitions.

Долзарблиги. Мамлакатимизда фаол ривожланиб келаётган спорт турларидан бири таэквондо хисоб-ланади. Ёш таэквондочилар спорт махоратининг муваффадиятли такомиллашувини таъминловчи йулларни излаб топиш долзарб муаммолардан бири хисобланади.

Спортчиларни куп йиллик тайёрлашнинг умумий дабул дилинган концепцияси, янги шугулланувчидан то халдаро классли уста даражасига дадар тайёрлаш-ни, ривожланишининг маълум бир хусусиятларига

ва йулларига эга булган мураккаб, узига хос тизим сифатидаги маълум донуниятларга буйсинадиган ягона жараён сифатида тушунишни назарда тутади.

Купчилик спортчиларимизнинг халдаро мусобада-лардаги муваффадиятли иштироки фикримиз далили-дир. Х,ар хил спорт турлари буйича Узбекистан терма жамоалари алохида жамоа сифатида Олимпия, Осиё уйинларида ва жахон чемпионатларида датнашиш имкониятига эга булдилар.

Тадкикот максади. Таэквондочиларнинг дастлаб-

см см о см

го га t

0 Q. ю

1

£Z ГО

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.