ИСТЕЪМОЛИ ЗАРБУЛМАСАЛ ВА МАҚОЛҲО ДАР ШЕЪРИ БЕДИЛ Текст научной статьи по специальности «Языкознание и литературоведение»

ТДУ 891.55G-1

ИСТЕЪМОЛИ ЗАРБУЛМАСАЛ ВА МАЦОЛ^О ДАР ШЕЪРИ БЕДИЛ

Цаюмзода М. А.

Донишкадаи давлатии забон^ои Тоцикистон ба номи Сотим Улугзода

Зарбyлмасал фикри муъчаз ва хикмати рузгорро дарбар мегирад. Дар забони точикй барои ифодаи зарбyлмасал вожахои зиёдеро ба кор мебаранд. Истифодаи ин ё он калима ба чои зарбyлмасал аз завку саликаи адиб ва гуянда вобаста аст. Дар гуфтугу ва осори бадей точикон барои баёни зарбулмасалу макол "калимахои "масал", "матал", "андарз", "афсона", "зарбулмасал", "макол", "кавли машоих", "суханони бобоён", "кавли бузургон", "гуфти хакимон" ва гайраро истеъмол мекунанд. Пеш ё пас аз истеъмоли зарбулмасалу макол маъмулан "одатан гуфтаанд" ё "бехуда нагуфтаанд", ки ..." гуён ишорате хам мекунанд" [3, c. 5].

Мардуми точик андешахои худро барои исботи тачрибаи рузгор аз зарбулмасалхо истифода мебаранд. Ифодакунандаи зарбулмасалхо дар адабиёт ин ирсоли масал аст, ки "Шоир барои таквияи даъвои худ баъзан аз зиндагии ичтимой, аз тачриба ва амалияи хаёти шахсй мисоле мегирад. Х,амин мисол овардани шоирон ирсоли масал ё тамсил номида мешавад. Вале гохе далелхои хаёлию фаразй хам меоранд. Ин гуна тамсилхо аксаран гайритабий ва гайрихаётй вокеъ шудаанд" [7, c. 132]. Дар таркиби матни назм масалхо тобиши маъноиро нигох дошта, новобаста аз сохти устувори худ ба дигаргунй дучор меёбанд.

X,. Мачидов сохтори иборахои фразерлогиро омухта, зикр мекунад, ки: "Захираи фразеологии забонамон аз хисоби зарбулмасал, макол, панду хикматхои суфташуда, воситахои тасвири бадей ва иборахои истилохии умумихалкигашта мунтазам бой шуда меистад" [8, c. 19].

Адабиётшиноси точик Р. Fаффоров ахамияти зарбулмасалу маколхоро дар асархои бадей зикр карда, иброз медорад: "Ахамияти истеъмоли зарбулмасал ва маколхо чун яке аз воситахои пуркуввати тасвир дар адабиёти бадей багоят бузург аст. Агар онхо дар мавкеи худ истеъмол шаванд, забони нависанда пуробуранг ва салису таъсирбахш шуда, хусусияти миллии он барчастатар мегардад" [4, c. 26].

Дар шеъри Бедил мисрахое арзи вучуд доранд, ки мазмуни онро метавон аз ашъори шоирони дигар ва ба замми ин дар байни мардум дарёфт. Ба мисли "гури бахил танг аст" ва "одами тамаъчуйро чашмонаш хок пур мекунад" ин мазмуни васеъ мебошад, ки шоирони классики мо истифода бурдаанд. Масалан, аз Саъдй:

Он шунидастй, кй дар сахрои Fyр Борсолоре бияфтод аз сутур Гуфт: "Чашми танги дунёдорро, Ё каноат пур кунад, ё хоки гур" [1G, c. 47].

Бедил низ ин маъниро дар байти худ инъикос менамояд ва тамаъчуйю харисро ба зиллатй ё худ беиззатй тасвир мекунад. Шоир бар он андеша аст, ки чунин махз хамин хислат мустагнй ва ё марди ба гадой машгулшуда меорад:

Тамаъ дар арзи хочат зиллате дигар намехохад, Кушоди чашм кард аз коса мустагнй гадоиро [1, c. 34].

Дар ин чо мехостем зарбулмасалхои маъруфро аз таркиби ашъори Бедили Дехлавй дарёбем. Зарбулмасали "тири бад хок мехурад" дар байти зерин чунин омадааст:

Ба хар чо парфишон бошад нафас, сайди чунун дорад, Нишони пуч бисёр аст ин тири хавоиро [1, c. 34].

Бедили Дехлавй ба замми ин аз рузгори худи хонанда шарх медихад ва дар ин замина омили асосии дур рафтан ва ё ин ки фориг будан аз мардумро аз ихтиёран, тири партобаш медонад, ки y бояд фосила бигирад:

То камони вахшатам дар кабзаи ворастагист, Дургардихо зи мардyм тири партоби ман аст [1, c. 90].

Масали маъмyли дигар, яъне "Тири аз камон часта, дигар барнамегардад", дар байти мазкури Бедил маънояшро нигох дошта, вале сохташро дигар намyдааст:

Аз охи беасар хам мамани илтифотем,

К-аз яъс омад охир ин тири часта бар дил [1, c. 316].

Вокеан, дар байти боло як навъ кинояи шоир низ ба гуш мерасад.

Рочеъ ба зарбyлмасал забоншиноси точик М. Фозилов чандин рисолавy асархои тахкикотй таълиф намyда, дар он навиштахояш рочеъ ба мохияти зарбyлмасалy маколхои точикй, фарки онхо аз дигар унсурхои забон, аз чyмла аз вохидхои фразеологй ибрози андеша намудааст. У доир ба мавкеи зарбулмасалхои точикй дар пешрафти хаёти ичтимоиву фарханги халкамон нигоштааст: "Зарбулмасал ва маколхоро берун аз нутк ва хорич аз матн тасаввур кардан мушкил аст, зеро онхоро хеч кас бе эхтиёче ба хотир намеоварад. Барои ин ки фикре тасдик ва ё рад гардад, ё амали ношоистае махкум карда шавад, зарбулмасал ва маколхоро оварда фикри худро асоснок менамоянд. Масалан, зарбулмасали "Аввал пурсиш, баъд кушиш" маъноеро надорад, ки аввал арзу холи касеро пурсида, баъд Уро куштан лозим аст [10, c. 9].

Масали дигар ин аст, ки Бедил вожаи "тадбир"-ро истифода менамояд ва онро хамчун як кушояндаи муаммо бахри рафъи чизе медонаду зимнан чунин зикр мекунад, ки омили оби дида ин оташ ва ё ин ки кулфатест:

Ба рафъи кулфати хар офатест тадбире,

Гар оташе ба дил афтад, зи дида об талаб [1, с. 81].

Дар байти дигар бошад, шоир масали "он чй рафт, дигар барнамегардад", ё худ "умри рафта барнамегардад"-ро ин гуна ба риштаи назм кашидааст:

Ёди умри рафта, Бедил, хичлати бехосилист,

Боз пайвастан надорад, ончи аз мо боз монд [1, с. 152].

Дар байти дигар бошад, шоир дар хар ду мисраъ аз масалхо истифода намудааст ва зимнан ба он тасвирхои бадеъй додаасту чунин мегуяд:

Fафлати зотй зи тадбири тачохул фориг аст, Аз фусуни пунба миннат барнамедорад карй [1, c. 438].

Яъне мафхуми масали "хар кас тарафи зоташ меравад" -ро мисол оварда, сабаби нодониро аз гафлати зотй - бехабарии ирсй медонад ва дар мисраъи дигар Бедил катъиян будан ва ё таъсири пунбаро карй намехисобад. Яъне, инсон дар холе ки худро ба нодонй мезанад, наметавонад, ки "пунбаи гуш"-ро бахона кунад. Дар байни мардум дар ин холат масали "дар гуш пунба доштан" мусаллам аст. Дар баъзе холатхо шоир ирсолу масалро дар шакли рехтаи асосй ва бидуни пардоз меорад ва аз чумла:

Касе бори дунё набурдаст бар сар, Зи таслим бусест санги гаронро [1, с. 40].

Дар байти дигар бошад, масали "аввал андеша, баъд гуфтор" ва "сад бор чен кун, баъд бибур"-ро чунин бо назм шархи маънй додааст:

Бетааммул хар чй гуйй, нест шоёни асар,

Теги хукме гар биёзй, андаке хобонда гир [1, с. 275].

Бо хамин мазмун шоир дар чойи дигар мегуяд:

Махчуби гуфтугуем, маъзури чустучуем,

Гуфтори мо хамушист, кирдори мо накардан [1, с. 374].

Яъне сухани мо дар хама холат пинхон аст ва мо хомуширо аз хама чиз аввал медонему кирдорамонро эхтиёт мекунем. Ин чо мафхуми "дахони баста сад танга" ва "амали бехуда накардан" услубан дигар гашта, мазмунан бокй мондааст. Дар байти дигар масалхои "дар мухаббат бояд вафо кард" ва "бародарию баробарй" мазмунан бо перояи нави сухан истифода гардидааст:

То машраби мухаббат нанги вафо набошад, Бояд миёни ёрон мову шумо набошад [1, с. 192].

Бедил бевосита тавассути истифодаи масалхои мардумй дар таркиби шеъраш як навъ ба мардуми бадсифати чомеа санг мезанад ва бо хамин рох таъкид мекунад, ки сарчашмаи бадкорихои мардум ин аз пардаи исмат берун рафтани онхост ва дар ин замина айбчуйиро чунин таъкид мекунад:

Бар мо хато гирифтан аз кеши шарм дур аст, Кас айби кас набинад, то бехаё набошад [1, с. 192].

Максад аз ин андеша баёни масали "кури худ бинои мардум"-ро мефахмонад. Дар байти дигар бошад, мавриди ростй сухан намуда, омили асосии ростгуии баъзе афродро аз асари хаводисе медонад ва зимнан таъкид менаояд, ки "тири рост хато намехурад". Чузъи дигари он "ростиро заволе нест" мебошад:

Х,арфи забони тахкик бе нашъаи асар нест, Дар кеши ростихо тири хато набошад [1, с. 332].

Шоир дар корбурди масалхои маъмули мардумй аз хунари тасвирофарии худ истифода намуда, барои ба максад расидан санъатхои бадеии маъмул, ба мисли ташбех, киноя, тазодро истифода менамояд. Масалан, "бо асал гуфтан дахон ширин намешавад"-ро тарики зайл шарх медихад ва ханзал, ки як навъ кадуи ёбой, кадуи талх аст, дар мукобили асал гузоштааст:

Асал нагуфт ба ханзал, ки дар хаёли чй кандй? Дилат насухт нафас, то бароварад зи газандат [1, с. 443].

Бедил дар масъалаи тахаммули инсонй ва бардошти у тамоми мушкилоти зиндагиро аз фазилати инсонй медонад ва дар ин маврид аз маколи "шохи пурмева сараш хам аст" истифода намудааст:

Аз дуто гаштан надорад чора нахли мевадор, ^омати хар кас ба зери бор меояд, хам аст [1, с. 112].

Баъзе аз зарбулмасалхои шоир шакли тамсилй гирифта, дар он мавзухои тазоди хаёти ичтимоии инсон шархи худро мегирад. Дар байти зерин Бедил аз киссахои динй мисол меорад ва фочиаи инсониро аз азал аз нафси у медонад:

Гандум ба гайри офати Одам чй доштаст? Ё Раб, ту шакли зан написандй дучори мард [1, с.184].

Дар шархи абёти Бедил Ахмади Дониш дар заминаи дарёфти ташбехот ва маънихои асосии он аз сарчашмаи асосии баён, яъне «^уръон»-и мачид истифода менамояд. Масалан. дар шархи байти зерин:

Хаёли курбу гафлат дурии унс аст махрамро, Табассумхои гандум чини доман гашт Одамро [5, с. 119].

Ба андешаи Ахмади Дониш «табассуми гандум», яъне кушодагии чехраи гандум ва илтифоти Одам алайхиссалом бад-у бо вучуди манхиюн анху будан сабаби барзадагии домани вай шуд барои хубут аз бихишт. Чи касе, ки таъчил кунад дар рафтан, доман чин кунад ва барзанаду ба камар бандад. Ва илтифоти Одам ба гандум аз мантики байт намебарояд, илло «табассуми гандум» имо мекунад, ки шахси танхо, то касе бад-у мутаваччеху мултафит набувад, табассум накунад. Вокеан, ки дар хилвату танхой табассум зехн орад, аз савдо ва чунун бошад» [5, с. 119].

Х,амзамон, дар байти дигар бошад, ба инсонхое мурочиат мекунад, ки дар асл ба касе саховате намекунанд, вале аз хисоби дигарон вохима менамоянд:

Бенамак аз намаки гайр таваххум дорад,

Лаби бом аст, ки изхори такаллум дорад [1, с. 184].

Бедил хеч гох ба инсонхои бадасл эътикод надорад ва мафхуми маъмули байни мардум, яъне "намад бо шустан сапед намешавад", "бадасл хеч гох инсони хосса намегардад" ё ин ки «Аз куза хамон бурун таровад, ки дар уст»-ро зимнан чунин менигорад:

Сифла зи касби камол кадри мураббй шикаст, ^атра чу гавхар шавад, бадгухарй мекунад [1, с. 248].

Яъне, бадкешии инсонхо аз аслу насаби онхост, ки иллати онро наметавон ёфт. Шахси бадгухар хамеша бар зиёни касон кор мекунад ва рафъи илочи у факат хоки гур аст, ки гуфтаанд: "кузапуштро танхо гур метавонад рост кард".

Яке аз шаклхои асосии эчодиёти дахонии халк зарбулмасалхое мебошанд, ки мухтавои фарханги миллатх,оро аз нигохи таърихй ифода мекунанд. Масал тарзи муайяни даркро инъикос мекунад ва огохй аз вокеияти атроф бо дарназардошти унсурхои маданию маърифатй ва тачрибаи чамъиятии одамон ба пайдоиши онхо сабаб шудаанд. Мушохидахо, арзишхои маънавй ва анъанахо дар бахши маърифатй ва фархангй чун «хотираи халк» самараи андешахои чандинасраи миллй тачассум ёфтааст. Бо вучуди ин, фахмиши мафхумхои мадании эчодиёти фолклорй, шояд аз он бармеояд, ки хар як забон мазмуни махсуси чукур дошта, бо мурури замон пайваста инкишоф ёфтааст ва аз тарафи халк дар давоми асрхо хифз гардида, таквият ёфтааст. Гуфтан мумкин аст, ки забоншиносон пеш аз хама ба чанбаи мазмуни зарбулмасалу маколхо таваччух намуда, дар ин маврид аз маълумотхои дигар фанхои чомеашиносй истифода мекунанд. Муаррихон дар зарбулмасал урфу одатхои кадимии халк ва вокеахои замони кадимро пайдо мекунанд; хукукшиносон зарбулмасалро инъикоси хукукии урфу одатхо медонанд, аммо махз ба шарофати зарбулмасалхо мардумшиносон дар бораи табиати урфу одатхо, ки аллакай аз байн рафтаанд, тасаввурот пайдо мекунад, адабиётшиносон бошанд, кушиш мекунанд, ки хусусият ва сохти тафаккури халкиро тавассути зарбулмасалхо фахманд, забоншиносон зарбулмасалро барои омухтани табиат ва конуниятхои нутки инсон гаронбахотарин мавод мешуморанд. Азбаски зарбулмасалу маколхо унсури паремиология мебошанд, принсипхои тахлили вохидхои паремиологй аз навъхои дигар, яъне вохидхои фразеологиро метавон ба чараёни тахкики онхо пардохт. Дар аксари вохидхои фразеологй «осорхои» фарханги миллй мавчуданд, ки бояд муайян карда шаванд. Иттилооти фархангй дар шакли дохилии вохидхои фразеологй нигох дошта мешавад, ки онхо тасвири образии олам буда, ба вохиди фразеологй тобиши фархангй ва миллй мебахшанд. Тахлили фархангй тафсири чанбахои ба таври мачозй асосёфтаи маънои аломати забонй дар категорияхои фарханг аст, ки муайян кардани робитаи тасвири асоси номинативиро дар бар мегирад.

Дар мисрахои зерин Бедил дар он андеша аст, ки инсони комилу фозил хамеша ранч мекашад ва маколи "худнамой аз чахл аст" тобиши мисраъи аввалро дода, баъдан шоир ин фикри худро бо маколи дигар. Яъне маколи "инсони доно хамеша гирифтори мушкилот аст", идома додааст:

Хомтабъон аз фишори ранчи дахр озодаанд,

Пухтагй ангурро зиндонии хум кардааст [1, с. 105].

Ба кавле, инсони хирадманд тахаммулпеша аст ва дар ягон сурат худнамой намекунад. Ва байти мазкури Бедил низ ба фикри Саъдй монандй дорад:

Забон дар дахон, эй хирадманд, чист?

Калиди дари ганчи сохибхунар.

Чу дар баста бошад: чй донад касе,

Ки чавхарфуруш аст ё пилавар [10, с. 4].

Дар мисоли зерин бошад, Бедил бевосита инсонхои пастсифатро, ки харчанд макоми баланд доранд, аз рафтори пешинаашон дур намедонад ва мегуяд:

Дар хама хол одамй шахси малаксират аст,

Лек ба чох андаке нози харй мекунад [1, с. 248].

Баъзан фаровонии ривоёт натичаи ислох, тахриф ё табдил додан ва хатто навсозии зарбулмасалхост. Он чи ки мо дар бораи дигаргунии зарбулмасал гуфта будем, ба зарбулмасалхои номунтазам марбут аст. Зарбулмасалхои шоирона ва зарбулмасалхои шоирона камтар тагйир меёбанд. Тагйирот танхо масъалаи табдил додани калимаи калидй ба калимаи синонимй мебошад, зеро хама гуна тагйирот боиси халалдоршавй ва талафоти вазн мегардад. Зарбулмасалхо бо мурури замон камтар тагйир меёбанд. Эхтимол, ин тагйирот -тавре ки зикр гардид, хамон кадар тагйир додани калимаи калидй аст. Шакли зарбулмасал бо вучуди кутох, вазну оханг, чойгиршавй ва корбурди зиёд, камтар таъсир ва банд аст. Аз ин ру, он нисбат ба дигар навъхои адабиёт пойдортар аст.

Тагйир додани калимахои калидй ва омузиши тахаввулоти онхо метавонад моро ба натичахои назаррас расонад; Аз чумла, баъзе масалхо дар байни шуглхои гуногун гузашта, вобаста ба шугли худ тагйир ёфтаанд; Тагйирот дар баъзе зарбулмасалхо чунон аст, ки синтаксиси ин ду зарбулмасал фарк дорад, вале мафхум ва баъзе калимахои калидй як аст .

Забони точикй дорои мероси ганй ва пурсамари фархангй аст. Зарбулмасал бо сабаби такроршавй ва пахншавй, соддагии табий ва холй аз унсурхои бегона забони махсус пайдо кардааст. Аз ин ру, корбурди санъатхои бадей дар баёни зарбулмасалхо ва тагйир додани калимахои калидй аз завки шоирон вобаста аст. Тагйир додани калимахои калидй ба маънои синонимй аксар вакт дар калимахои калидй, ки маънои мачозй доранд, рух медиханд. Ин аз он гувохй медихад, ки зарбулмасалхо бо вучуди таъсири калон доштан ба фарханг ва забони хал; аксар вакт дар таркиби мисолхо низ мавчуд аст.

Х,амин тарик, манзур аз ин тахлилхо дарёфтани хикмати рузгор аз осори Бедили Дехлавй буд ва зимни тахлили осор чунин андеша хуруч мекунад, ки гуянда мунаккиди чомеае аст, ки дар он зиддият хар лахза мушохида мешавад. Аммо махз хамин тасодум аст, ки рушду тараккиро таъмин менамояд ва имкон ба вучуд меорад, ки бо истифода аз мукоиса баду неки чахон дарк гардад. Бедили Дехлавй зимни баёни андеша сабки мушкилро ихтиёр карда, мафхумхои басе кобили кабулро хаёт бахшидааст, ки кабл аз у ва пасон хеч суханваре дар ин маврид ба пояи у комат наафрохтаанд.

Адабиёт

1. Абдулцодири Бедил. Мунтахабот. - Душанбе: Адиб, 2018. - 480 с.

2. Айни С. Мирзо Абдулцодири Бедил. - Сталинобод: Нашрдавлтоц, 1954. - 340 с.

3. Баёзи фолклори тоцик. Цилди 2. Зарбулмасал, мацол, чистонуо /мураттиб Б.Тилавов ва дигарон. -Душанбе: Адиб, 1990. - 256 с.

4. Гаффоров Р. Забон вауслуби Рауим Цалил (дар асоси материалиромани "Одамони цовид"). -Душанбе: Дониш, 1966. - 224 с.

5. Гиёссуддин Мууаммад. Гиёсуллугот. Иборат аз ду цилд. Цилди 2. - Душанбе: Адиб, 1988. - 416 с.

6. Дониш Аумад. Наводир-ул-вацоеъ. Китоби 1. - Душанбе: Дониш, 1988. - 288 с.

7. Зеуни Т. Санъати сухан. - Душанбе: Адиб, 2007. - 400 с.

8. Мацидов X. Фразеологияи забони уозираи тоцик. - Душанбе, 1982. - 104 с.

9. Рщимй Б. Газам дар эцодиёти Бедил // Абдулцодири Бедил. Мунтахабот. - Душанбе: "Адиб", 2018. -480 с.

10. Фозилов М. Фаруанги зарбулмасал, мацол ва афоризмуои тоцикию форси. Ц. 1. - Душанбе: Ирфон, 1975. - 367 с.

11. Шерози Саъди. Гулистон. - Душанбе: Адиб, 1990.

ИСТЕЪМОЛИ ЗАРБУЛМАСАЛ ВА МАЦОЛХР ДАР ШЕЪРИ БЕДИЛ

Боигарии хар забон ба микдор ва сифати он вобаста аст Тагйир ва харакати вожахо дар мехвари чойнишин аз вижагихои зарбулмасал аст, ки сабабхои пайдоиши он ба таври муфассал ва бо мисолхо мавриди омузиш ва тахлил мешавад. Усули тадкикот тавсифй-тахлилй ва дар шакли интихоб ва омузиши мисолй мебошад. Мо инчунин дигар намунахоро барои мукоиса ё максадхои мушаххас анчом додем. Тахлили зарбулмасалхо аз руйи осори адибон маводи ганиеро медиханд, ки ахамияти онхо барои филологхо раднопазир аст. Мавзуи тахкикоти мо тахлили хусусиятхои мазмунии зарбулмасалхо дар таркиби газалиёти Бедили Дехлавй ба шумор меравад. Зарбулмасалхои замони гузашта ва вожахои гуиши бокимондаи онхо дар бораи шеваи гуиш ва лахчаи он замон маълумоти арзишманд пайдо кардан мумкин аст. Дар садахои ахир, ки даххо китоб ба гуиши асил бо муодили забони адабии точикй гирдоварй шудааст, ганчинае аз иборахо ва чумлахо ва нишондодхои маъруфи марбут ба гуишхои мухталифи забони точикй сабт шуда ва ба пажухишгарон ва наслхои оянда пешкаш мешавад.

Калидвожахо: зарбулмасал, тадбир, ирсоли масал, тамсили фикр, санъати сухан, сабки хиндй, тафаккур, пажухиш, таваччух, мафхум, мушкилбаён, дидгох.

ИСПОЛЬЗОВАНИЕ ПОСЛОВИЦ В ПОЭЗИИ БЕДИЛА

Богатство любого языка зависит от его количества и качества. Метод исследования носит описательно-аналитический характер и принимает форму выборочных и тематических исследований. Мы также выполнили другие образцы для сравнения или для конкретных целей. Анализ пословиц из произведений писателей дает богатый материал, важность которого для филологов бесспорна. Предметом нашего исследования является анализ особенностей содержания пословиц в составе газелей Бедили Дехлеви. Пословицы прошлого и слова

остальных их диалектов дают ценную информацию о диалекте и диалекте того времени. За последние века собраны десятки книг по оригинальному диалекту таджикского литературного языка, записана и представлена исследователям и будущим поколениям кладезь известных фраз и предложений и указаний, относящихся к различным диалектам таджикского языка.

Ключевые слова: пословица, мера, притча, притча, искусство речи, стиль хинди, мышление, исследование, внимание, понятие, проблема, видение.

USE OF PROVERBS IN BEDIL'S POETRY

The richness of any language depends on its quantity and quality. The research method is descriptive-analytical and takes the form of sample and case studies. We also performed other samples for comparison or for specific purposes. The analysis of proverbs from the works of writers provides a rich material, the importance of which is undeniable for philologists. The subject of our research is the analysis of the content features of proverbs in the composition of Bedili Dehlavi's ghazals. The proverbs of the past and the words of the rest of their dialects provide valuable information about the dialect and dialect of that time. In recent centuries, dozens of books on the original dialect of the Tajik literary language have been collected, a treasure trove of well-known phrases and sentences and indications related to various dialects of the Tajik language are recorded and presented to researchers and future generations.

Keywords: proverb, measure, parable, parable, art of speech, Hindi style, thinking, research, attention, concept, problem, vision.

Дар бораи муаллиф

^аюмзода Мухаммад Абдуманон Докторант (PhD)^ кафедраи назария ва таърихи адабиёт

Донишкадаи давлатии забон^ои Точикистон ба номи С. Улугзода

734019, Чумхурии Точикистон, ш. Душанбе, к. Му^аммадиев, 17/6 E-mail: fair2345@mail.ru

Об авторе

Каюмзода Мухаммад Абдуманон Докторант (PhD) кафедры теории и история литературы

Таджикский государственный институт языков имени С. Улугзода 734019, Республика Таджикистан, г. Душанбе, ул. Мухаммадиева, 17/6 E-mail: fair2345@mail.ru

About the author

Kayumzoda Muhammad Abdumanon

PhD student of the Department of Theory and History of Literature Tajik State Institute of Languages named after S. Ulugzoda

734025, Republic of Tajikistan, Dushanbe, Muhammadiev st., 17/6 E-mail: fair2345@mail.ru