Научная статья на тему 'ИССИҚХОНАЛАРДА ЧУЧУК ҚАЛАМПИР КЎЧАТЛАРИНИ ЭКИШНИНГ ЭНГ ҚУЛАЙ ОРАЛИҚЛАРИНИ АНИҚЛАШ'

ИССИҚХОНАЛАРДА ЧУЧУК ҚАЛАМПИР КЎЧАТЛАРИНИ ЭКИШНИНГ ЭНГ ҚУЛАЙ ОРАЛИҚЛАРИНИ АНИҚЛАШ Текст научной статьи по специальности «Сельское хозяйство, лесное хозяйство, рыбное хозяйство»

CC BY
40
14
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
саженец / сорт / процентное соотношение / добавка / гибрид / посадка / урожай / толщина / прирост / междурядье / схема. / seedling / variety / percentage / supplement / hybrid / planting / yield / thickness / growth / spacing / scheme.

Аннотация научной статьи по сельскому хозяйству, лесному хозяйству, рыбному хозяйству, автор научной работы — Шухрат Асатов, Зафарали Абдиев, Шохсанам Шарипова, Жамшид Холмаматов

В статье излагается влияние площади питания и схема посадки растений на повышение урожайности сладкого перца. По фенологическом наблюдениям на рост и развитие растения влияли схемы размещения. Самая высокая урожайность сладкого перца была при схеме 70х30 см.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Похожие темы научных работ по сельскому хозяйству, лесному хозяйству, рыбному хозяйству , автор научной работы — Шухрат Асатов, Зафарали Абдиев, Шохсанам Шарипова, Жамшид Холмаматов

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Influence to the places, feeding and schema of planting of plant increasing of harvest of pepper were composed on this article. By phonological watching placing of plant and its developing were influenced it. There development was very high 70x30 sm. By scheme.

Текст научной работы на тему «ИССИҚХОНАЛАРДА ЧУЧУК ҚАЛАМПИР КЎЧАТЛАРИНИ ЭКИШНИНГ ЭНГ ҚУЛАЙ ОРАЛИҚЛАРИНИ АНИҚЛАШ»

УУТ: 635.664.5

Удалить Водяной Знак

Wondershare PDFelement

ТАДЦИЦОТ

ИССЩХОНАЛАРДА ЧУЧУК ЦАЛАМПИР КУЧАТЛАРИНИ ЭКИШНИНГ ЭНГ ЦУЛАЙ ОРАЛЩЛАРИНИ АНЩЛАШ

Шухрат АСАТОВ,

профессор, Зафарали АБДИЕВ,

катта уцитувчи, Шохсанам ШАРИПОВА,

мустацил тадцицотчи, Жамшид ХОЛМАМАТОВ,

магистрант, Тошкент давлат аграруниверситети.

Аннотация. В статье излагается влияние площади питания и схема посадки растений на повышение урожайности сладкого перца. По фенологическом наблюдениям на рост и развитие растения влияли схемы размещения. Самая высокая урожайность сладкого перца была при 70х30 см.

Ключевые слова: саженец, сорт, процентное соотношение, доб'/.ка, гибрид, посадка, урожай, толщина, прирост, междурядье, схема.

Annotation. Influence to the places, feeding and schema of planting of plant increasing of harvest of pepper were composed on this article. By phonological watching placing c' plant and its developing were influenced it. There development was very high 70x30 sm. By scheme.

Key words: seedling, variety, percentage, supplement, hybrid, p'an'ng, yield, thickness, growth, spacing, scheme.

Кириш. Республикамиздаги иссикхоналарда 'ав-сумдан таш;ари вактларда сабзавотлар турларини етиштиришни купайтириш, уларнинг сифатини яхши-лиш кишло; хужалиги ишлаб чикаришининг мухим вазифаларидан хисобланади. Иссикхоналарнинг майдонларини ортиши, бозор иктисодиёти шароит-лари, сабзавотлар турларини купайтиришга туртки булмокда. Ширин калампир инсон саломатлиги учун зарур булган витаминларга бой кимматли саб-завотлардан хисобланади. Ушбу сабзавот турига ахолининг талаби йилнинг хамма фаслларида ортиб бормокда. Бирок, иссикхоналарда чучук калампирни етиштириш буйича илмий тавсияномалар етарли булмаганлиги учун олинаётган хосил ва даромад шах-сий томорка фермер хужаликларининг талабларини кониктирмаяпти.

Иссикхоналарда ширин калампи

Экиш ораликлари, см 1 м2 даги кучатлар

/зининг шифобахшлик хусусиятига кура, ширин калампир ер юзининг купгина минтакаларида мавсумдан ташкари вактларда иссикхоналарда етиштирилмокда. Жумладан, Нидерландияда ушбу экин хозирда 360 га, Италияда 2400 га, Чехияда 100 га плёнкали хамда ойнаванд иссикхоналарда етиштирилмокда (1, 2, 3).

Тадкикот методикаси. Иссикхоналарда ширин калампирнинг жойлаштириш калинликлари буйича купгина тадкикотчилар уз фикрларини билди-ришган. А.Л.Носова Москва вилоятида жойлашган иссикхоналарда утказган тажриба натижаларига кура, усимликларни 80+40x25 см ораликларда жойлаштириш юкори хосил берганлигини таъкид-лайди. Fарбий Сибирда утказилган тажрибаларда эса М.А.Варонина, М.В.Лоскутов усимликларнинг

1-Жадвал.

ш жойлаштириш калинликлари.

[, дона 1 туп усимликнинг озикланиш майдони

70x20 7,1 0,14

70x30 4,1 0,21

70x40 3,5 0,28

70x50 2,8 0,35

MAXSUS SON [1] 2021 AGRO INFORM

53

Удалить Водяной Знак

Wondershare PDFelement

2-Жадвал.

Турли экиш ораликларида жойлаштирилган чучук калампирнинг хосилдорлиги.

Экиш ораликлари Хосилдорлик кг/м2 Эртанги хосил 10.V-20.V Хосилдаги товарбоп махсулот микдори, %

70x20 9,6 1,6 89,0

70x30 8,7 1,2 93,6

70x40 7,6 1,0 94,0

70x50 5,8 0,8 95,2

90+50x30 см ораликларда жойлаштирилганда юкори хосил олинишини хабар килади (4, 5, 6).

Ю;оридаги адабиётлар шархидан куринадики, кучатларни жойлаштириш калинликлари буйича олимларнинг фикрлари турличадир. Шунга кура, усимликларнинг жойлаштириш калинлиги хар бир минта;алар учун тажриба нати-жасида белгиланиши лозим.

Тадк;ик;от натижа-лари. Ю;орида баён этилганларни хисобга олиб биз кишки иссикхоналарда ширин калампирни экиш орали;лари уларнинг усиши, ривожланиши ва х,осилдорлигига таъсирини урганиш буйича дала тажрибаларини утказдик. Тажрибалар Тошкент Давлат аграр университета Укув-тажриба хужалиги иссикхоналарида олиб борилди. Ширин калампирнинг 60 кунлик кучатлари турли ораликларда экилди. Натижалар шуни курсатдики, кучат оралиги канча узок булса, касалликка чалиниши кам булиши исботланди. Хашаротлардан окканот ва минюр пашшаси куп за-рарлаши исботланди.

Фенологик кузатишларда кучатларнинг калинликлари экинларнинг усиши ва ривожланиш боскичларини уташига уз таъсирини утказиши аникланди. Цийгос гуллаш (70x50 см) ораликларида жойлаштирилган усимликларда 86-88 кунда зич жойлаштирилган (70x20 см) майдонларда эса 72-82 кунда содир булди.

Хосил тугиш дав-рида утказилган биометрик кузатиш-лар сийрак жойлаштирилган (70x50 см) усимликлар зич экилган (70x20 см) усимликларга нис-батан 14-16 донага ортик барг хосил к;илиши аникланди. Энг юкори эрта ва умумий хосилдорлик усимликлар калин жойлаштирилган майдонлардан, яъни таккословчи усулга нисбатан (0,4-0,9 кг/м2) хосил олинди.

Хулоса. Таъкидлаш лозимки, усимликлар калинликларининг ортиши 1 м2 дан кучат сонини ортиши хисобига эрта ва юкори хосил берди. Лекин си-фатли махсулот микдори усимликлар сийрак жойлаштирилган 70x50 см схемадаги майдонлардан олинди.

Фойдаланилган адабиётлар:

1. Зуев В.И., Абдуллаев А.Г. Овощеводство защищенного грунта. Ташкент. Укитувчи, 1982 г. 439 стр.

2. Зуев В.И., Атаходжаев А.А., ва бош. Чучук калампир химояланган ер сабзавотчилиги. Тошкент, 2014. Б. 254-255.

3. Зуев В.И., Атаходжаев А.А. ва бошк: "Химояланган ерларда кукат ва кам таркалган сабзавотларни етиштириш". Тошкент 2010. NOSHIR. 215 б.

4. Бакурас Н.С., Камбаров Р. С. Выращивание рассады и овощей в пленочных теплицах. Т. Фан. 1979. 104 стр.

5. В.И.Зуев, А.А.Атахаджаев, Ш.И.Асатов, А.К.Кодирхужаев, У.И.Акрамов "Химояланган жой сабзавотчилиги". Тошкент, "Иктисод-молия". 2014 йил. 350 б.

6. С.А.Юнусов, З.Т.Абдиев "Иссикхоналарда сабзавот кучатчилиги". Тошкент. "Шафоат Нур Файз" 2020 йил. 287 б.

54

AGRO INFORM MAXSUS SON [1] 2021

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.