Научная статья на тему 'Қишлоқ жойларида ишчи кучига бўлган талаб ва таклиф бўйича кадрлар маркетинги тадқиқотлари асослари'

Қишлоқ жойларида ишчи кучига бўлган талаб ва таклиф бўйича кадрлар маркетинги тадқиқотлари асослари Текст научной статьи по специальности «Экономика и бизнес»

CC BY
255
61
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
иш билан бандлик / ишчи кучига талаб / ишчи кучи таклифи / ишчи кучи нархи / ишсизлик / кадрлар маркетинги / маркетинг тадқиқоти босқичлари / компьютерда қайта ишлаш / занятость / спрос рабочей силы / предложение рабочей силы / цена рабочый силы / безработица / кадровый маркетинг / этапы маркетинговых исследование / компьютерная обработка

Аннотация научной статьи по экономике и бизнесу, автор научной работы — Холмўминов Шайзоқ Рахматович, Хомитов Комилжон Зоитович, Саидов Нурали Рахимович, Турсунов Мансур Бекпулатович

Мақолада қишлоқ жойларида ишчи кучига бўлган талаб ва таклифнинг кадрлар маркетинги тадқиқотлари асослари методикаси таклиф этилган ва унинг Ўзбекистон вилоят ва туманларидда Бандликка кўмаклашиш марказлари фаолиятида қўлланиши мақсадга мувофиқлиги асослаб берилган.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

ОСНОВЫ КАДРОВЫХ МАРКЕТИНГОВЫХ ИССЛЕДОВАНИЙ ПО СПРОСУ И ПРЕДЛОЖЕНИЮ РАБОЧЕЙ СИЛЫ В СЕЛЬСКИХ МЕСТАХ

В статье предложены методики основы иследования кадрового маркетинга спроса и предложения рабочего сила сельской местности, обосновано целесообразность ее использования в деятельности Центра содействия занятости областей и районов Узбекистана.

Текст научной работы на тему «Қишлоқ жойларида ишчи кучига бўлган талаб ва таклиф бўйича кадрлар маркетинги тадқиқотлари асослари»

ХОЛМУМИНОВ Шайзо^ Рахматович,

Тошкент давлат иктисодиёт университети профессори, иктисод фанлари доктори; ХОМИТОВ Комилжон Зоитович, Тошкент молия институти профессори, иктисод фанлари доктори, доцент; САИДОВ Нурали Рахимович, Тошкент давлат иктисодиёт университети таянч докторанти;

ТУРСУНОВ Мансур Бекпулатович,

Тошкент давлат иктисодиёт университети мустакил тадкикотчиси

КИШЛОК ЖОЙЛАРИДА ИШЧИ КУЧИГА БУЛГАН ТАЛАБ ВА ТАКЛИФ БУЙИЧА КАДРЛАР МАРКЕТИНГИ ТАДКИКОТЛАРИ АСОСЛАРИ

УДК 331.104.2

ХОЛМУМИНОВ Ш.Р., ХОМИТОВ К.З., САИДОВ Н.Р., ТУРСУНОВ М.Б. КИШЛОК ЖОЙЛАРИДА ИШЧИ КУЧИГА БУЛГАН ТАЛАБ ВА ТАКЛИФ БУЙИЧА КАДРЛАР МАРКЕТИНГИ ТАДКИКОТЛАРИ АСОСЛАРИ

Маколада кишлок жойларида ишчи кучига булган талаб ва таклифнинг кадрлар маркетинги тадкикотлари асослари методикаси таклиф этилган ва унинг Узбекистан вилоят ва туманларидда Бандликка кумаклашиш марказлари фаолиятида кулланиши мак,садга мувофик,лиги асослаб берилган.

Таянч иборалар: иш билан бандлик, ишчи кучига талаб, ишчи кучи таклифи, ишчи кучи нархи, ишсизлик, кадрлар маркетинги, маркетинг тадкикоти боскичлари, компьютерда кайта ишлаш.

ХОЛМУМИНОВ Ш.Р., ХОМИТОВ К.З., САИДОВ Н.Р., ТУРСУНОВ М.Б. ОСНОВЫ КАДРОВЫХ МАРКЕТИНГОВЫХ ИССЛЕДОВАНИЙ ПО СПРОСУ И ПРЕДЛОЖЕНИЮ РАБОЧЕЙ СИЛЫ В СЕЛЬСКИХ МЕСТАХ

В статье предложены методики основы иследования кадрового маркетинга спроса и предложения рабочего сила сельской местности, обосновано целесообразность ее использования в деятельности Центра содействия занятости областей и районов Узбекистана.

Ключевые слова: занятость, спрос рабочей силы, предложение рабочей силы, цена рабочый силы, безработица, кадровый маркетинг, этапы маркетинговых исследование, компьютерная обработка.

KHOLMUMINOV SH.R., KHOMITOV K.Z., SAIDOV N.R., TURSUNOV M.B. FUNDAMENTALS OF HUMAN RESOURCES MARKETING RESEARCH ON DEMAND AND SUPPLY OF LABOR FORCE IN RURAL AREAS

There is presented in the article marketing methods developed by the authors for investigating the supply and demand of the labor force in rural areas, to implementing these in the activities of the regional Centers of Uzbekistan for the Promotion of Employment.

Keywords: employment, labor demand, labor supply, labor force price, unemployment, personnel marketing, stages of marketing research, computer processing

ИКТИСОД ВА МОЛИЯ / ЭКОНОМИКА И ФИНАНСЫ 2018, 8(116)

Мамлакатимизда барцарор ва самарали ицтисодиётни шакллан-тириш борасида амалга ошириб келинаётган ислоцотлар бугунги кунда ижобий натижаларни намоён этмоцда. Жумладан, цисца вацт ичида ицтисодиётда чуцур таркибий узгаришлар, ацоли даромад-ларининг усиши, ацолининг иш билан бандлигини ошириш, цишлоц хужалиги ишлаб чицаришини ислоц цилиш, цишлоц жойларида кичик бизнес ва хусусий тадбиркорликни ривожлантириш асосида янги иш уринларини яратиш, иш билан бандликнинг турли шаклларини ривожлантириш ва бошца ютуцларга эришилди.

Шу билан бирга, республикамиздаги ижтимоий-иктисодий хусусиятдан келиб чикиб ахолининг иш билан бандлигини таъминлаш масаласи меъёрий-хукукий хужжатларда батаф-сил ифодаланган. Хусусан, Узбекистан Республи-каси Президенти Шавкат Мирзиёевнинг 2017 йил 7 февралдаги "Узбекистан Республикасини янада ривожлантириш буйича Харакатлар стратеги-яси туFрисида"ги ПФ-4947-сон фармони кабул килинди. Мазкур фармон асосида ишлаб чикилган "2017-2021 йилларда Узбекистан Республикасини ривожлантиришнинг бешта устувор йуналиши буйича Харакатлар стратегияси" келгуси беш йилликда ижтимоий-иктисодиёт х,укук,ий-сиёсий тараккиётимизни белгилаб берадиган хужжат хисобланади. Унинг "Ижтимоий сохани ривожлантиришнинг устувор йуналишлари" деб ном-ланган 4-к,исмининг 4.1-бандида як,ин беш йилда ахолини иш билан бандлиги ва реал даромадла-рини изчил ошириш, бунинг учун эса: "... янги иш уринларини яратиш хамда ахолининг, энг аввало, урта махсус ва олий укув муассасалари битирув-чилари бандлигини таъминлаш, мехнат бозори мутаносиблиги ва инфратузилмаси ривожла-нишини таъминлаш" амалга оширилиши мухим хисобланган устувор йуналиш сифатида белгилан-ган булиб, бундай мак,садларга эришиш учун "... мехнатга лаёкатли ахолининг мехнат ва тадбир-корлик фаоллигини тулик амалга ошириш учун шароитлар яратиш, ишчи кучи сифатини яхши-лаш, ишга мухтож шахсларни касбга тайёрлаш, кайта тайёрлаш ва малакасини ошириш тизимини кенгайтириш" [1,2] каби вазифаларни хал этиш кузда тутилади.

Бугунги кунда республика, айник,са, унинг к,ишлок, худудларида ахолининг иш билан бандлигини таъминлашда амалий ечимини кутаётган катор муаммолар мавжуд.

Кишлок, ахолиси таркибида мехнат ресурс-ларининг улуши юкори эканлиги, кишлок ахолисининг иктисодий фаоллик ва иш билан

бандлик даражасининг пастлиги, кишлок жойларида ташкил этилган иш жойларининг асо-сий кисми киска муддатли ва мавсумий харак-терга эгалиги, иш билан банд булган ахолининг салмокли кисми иш хаки паст булган сохалар, норасмий сектор ва баркарор булмаган иш жойларида банд булганлиги, хориждан инвестиция-ларни жалб этиш буйича харакатнинг сустлиги, кайта ишлаш, ижтимоий инфратузилма ва касана-чилик сохасида иш жойларини купайтириш имко-ниятларининг тулик ишга солинмаётганлиги хамда ташки ва ички мехнат миграциялари яхши ташкил этилмаганлиги кузатилмокда.

Республикамизда амалга оширилаётган жадал ижтимоий-иктисодий ислохотларнинг пиро-вард максади мазкур муаммоларни илмий-методологик жихатдан тадкик килишнинг ута мухимлигидан дарак беради, зеро, уларни хал килиш жойлардаги Бандликка кумаклашиш мар-казлари фаолиятини такомиллаштириш, улар фао-лиятида ишчи кучига булган талаб ва таклифни тулик ифодалай олиш механизмлари, хусусан, ишчи кучига булган талаб ва таклифни кадрлар маркетинги тадкикоти асосларини куллаш неги-зида мехнатга лаёкатли кишлок ахолисининг иш билан бандлигини ошириш ва ишсизликни камай-тириш буйича илмий асосланган хулоса ва тав-сияномалар ишлаб чикиш мумкин.

Тадцицот методологияси

Тадкикот методологияси сифатида туман-лар Бандликка кумаклашувчи марказлари (БКМ) фаолиятида айникса кенг кулланиши максадга мувофик эканлиги асосланган ишчи кучига булган талаб ва таклиф холатини илмий-асосли урганишнинг кадрлар маркетинги тадкикоти асос-лари ишлаб чикилди.

Хозирги пайтда статистик маълумотлар кишлок жойларида ишчи кучининг иш билан бандлиги холатини, шунингдек, ишчи кучига булган талаб ва таклифни тулик ифодалай олмаяпти. Чунки,

ИКТИСОД ВА МОЛИЯ / ЭКОНОМИКА И ФИНАНСЫ 2018, 8(116)

кишлок иктисодиёти корхоналарида мавжуд иш жойларини х,исобга олишнинг макбул методикаси етарлича такомиллашмаганлигидан ишчи кучига булган талаб микдорини аниклаш х,амон мурак-каблигича колмокда.

Бундай муаммоларни ечишда кадрлар марке-тинги тадкикоти асосларини кенг куллаш ижобий натижалар беради.

Бозор иктисодиёти ривожланган мамлакат-ларда товар ва хизматларга булган талаб ва таклифни урганишда маркетинг усуллари кенг кулланилади [4]. Узбекистонда маркетинг фан сифатида шаклланиб, товарлар, валюта, кимматли KOFозлар, илмий ишланмалар ва инвестиция бозорлари тах,лилида уз ижобий натижаларини бермокда [3]. Лекин кишлок жойларида ишчи кучига булган талаб ва таклифни урганишда ундан етарлича фойдаланилмаяпти. Бунинг асо-сий сабаби эса, кадрлар маркетингини амали-ётда к,уллаш асослари тула таджик, этилмаган-лигидир.

Кадрлар маркетинги ишчи кучига булган талаб ва таклифни х,амда улар уртасидаги нисбатни х,озирги ва келажакдаги х,олатини урганибгина колмасдан, ах,олининг иш билан бандлигини тар-тибга солувчи асосий механизмлардан бири сифатида х,ам хизмат килади. Унинг ёрдамида зарур ахборотларни туплаш ва тах,лил килиш билан бирга, мех,нат бозори конъюнктурасини урганиш, зарур мутахассисликларга булган талабни аниклаш ва уларни тайёрлаш х,амда малакасини ошириш юзасидан таклифлар ишлаб чикиш х,амда кенг микёсда реклама фаолиятини олиб бориш имкониятларига эга булинади [5].

Кадрлар маркетинги со^асини бош мак,сади - ишчи кучига булган талаб ва таклиф уртасидаги энг макбул нисбатларни вужудга келтириш асосларини урганишдан иборат. Бу кишлок ах,олисининг иш билан окилона бандлигини таъминлашда энг мух,им ижтимоий-иктисодий ах,амият касб этади.

Кадрлар маркетинги Бандликка кумаклашувчи марказлари (БКМ) фаолиятида, айникса кенг кулланиши лозим. Бу масалада кичик ва урта БКМ лари илмий-тадкикот институтларига, мах-сус ташкилотларга ёки тажрибали мутахассис-иктисодчи олимларга мурожаат килишлари мум-кин. Йирик БКМлари эса уз таркибида кадрлар маркетинги булимини тузиб, унинг ходимлари орасида иктисодчи, социолог, психолог, математик ва дастурчилар х,амда бошка юкори мала-кали мутахассислар булишини таъминлашлари

керак. Улар статистик услубларнинг ва иктисодий-математик моделларнинг тупламлари (банклари) ёрдамида мех,нат бозорининг х,олати х,акидаги маркетинг ахборотларини туплаш ва бах,олаш билан шугулланадилар.

Статистик услублар банки мех,нат бозорининг таркибий кисмларига доир ахборотларни туплаш, гурух,лаш, кайта ишлаш ва уларнинг ишончлили-гини текширишга мулжалланган воситалар маж-муидан иборат булади.

Моделлар банки эса иктисодий-математик моделлар йиFиндисидан иборат булиб, улар асосида кишлок ишчи кучига булган талаб ва таклифни тартибга солишнинг макбул маркетинг ечимлари топилади. Хар бир модел иш билан бандликни таъминлаш шароитларини ва омил-ларини ифодалайди.

Кишлок жойларида ишчи кучига булган талаб ва таклиф х,акида ишончли маркетинг ахборотини х,осил килиш учун асосан куйидаги боскичларда кадрлар маркетинги тадкикотларини амалга ошириш лозим (1-расмга каранг).

Кадрлар маркетинги тадкикотининг биринчи босцичда унинг асосий муаммолари ва мацсади аницланади. Хал килиниши мураккаб булган асосий муаммолар жумласига кишлок жойларида ишчи кучига булган талаб ва таклиф х,акида ишончли ахборотномаларнинг етишмас-лиги, иш билан банд булмаган малакали мутахас-сисларни иш жойлари билан таъминлаш ва уларнинг сонини камайтириш киради.

Тадкикотнинг максади - кишлок жойларида ишчи кучига талаб ва таклиф уртасидаги мутано-сибликни шакллантириш буйича стратегик чора-тадбирлар ишлаб чикиш х,исобланади.

Иккинчи босцичда ишчи кучига булган талаб ва таклиф шаклланишини тавсифловчи асосий курсаткичларга доир ахборотлар тупланади ва та^лил к,илинади. Ахборотларни тах,лил килишда эконометрикани куп омилли корреляцион-регрессион тах,лил, имитацион ва максадли дастурлаш услублари кенг кулланилади. Тадкикотчи бирламчи ва иккиламчи ахборотларни йиFиши ёки булмаса х,ар иккаласини х,ам бир вактда йириши мумкин. Иккиламчи ахборотлар ички ва ташки манбалар х,исобига ташкил топади.

Ички манба булиб, корхонанинг (иш берувчи-нинг) йиллик х,исоботи, маркетинг тадкикоти нати-жалари, БКМ хабарлари, реклама мах,сулотлари ва бошкалар хизмат килади. Ташки манбалар сифа-

ИКТИСОД ВА МОЛИЯ / ЭКОНОМИКА И ФИНАНСЫ 2018, 8(116)

1-расм. К,ишлок, жойларидаги БКМларда кадрлар маркетинги тадкикотини амалга ошириш

боскичлари1.

1

тида эса, ижтимоий-иктисодий ривожланиш ва мехнат буйича статистика тупламлари, Халкаро мехнат ташкилоти, даврий матбуот, илмий тадкикот ва ихтисослашган маркетинг ташкилоти маълумотлари хисобланади. Бу ерга иш жой-лари ярмаркаси ва кургазмаси, мехнат муаммо-лари буйича илмий семинар-конференциялар ва йиFилишлардан олинган ахборотлар хам киради.

Агар иккиламчи маълумотлар тадкикот максадига эришиш учун етарлича ахборот бер-

1 Манба: муаллифлар томонидан ишлаб чикилган.

маса, бирламчи маълумотларни йиFиш ва дала маркетинги тадкикотини утказиш лозим. Бунда куйидаги услублардан фойдаланилади: социоло-гик суров; якка ёки гурухли интервью; иш берувчи феъл-атворини кузатиш ва уни кайд килиш; эксперт бахолаш услуби ва х.к.

Кишлок жойларида ишчи кучига булган талаб ва таклиф холати буйича йиFилган ахборот-ларни тахлил килиш жараёнида кадрлар маркетинги тадкикотини куйидаги микдорий услублари кулланилади:

ИКТИСОД ВА МОЛИЯ / ЭКОНОМИКА И ФИНАНСЫ 2018, 8(116)

куп омилли услублар (биринчи навбатда омилли ва кластерли тахлил) асосан куп сонли узаро боFланган узгарувчилар буйича маркетинг ечимини изохлаш учун ишлатилади. Маса-лан, малакали ишчи кучининг таклифи, бахоси ва рак,обатбоплигидан келиб чиккан холда ишчи кучига булган талаб хажмини, мавжуд булган ва ташкил этилаётган янги иш жойи микдорини, реклама микёси ва унга сарфланган харажатни хамда маркетинг мажмуасининг бошк,а элемент-ларини аниклаш;

• куп омилли корреляцион-регрессион тахлил услуби маркетинг фаолиятини БКМларда тасвирлайдиган узгарувчи гурухлар уртасида узаро муносабатларни карор топтириш учун ишлатилади;

• имитацион услублар, маркетинг холатига таъсир килувчи узгарувчилар (масалан, кишлок хужалигида ишчи кучидан фойдаланишдаги ракобатни тасвирловчи) тахлил килиш оркали ечимга эришишда кулланилади;

• карор кабул килишнинг статистика наза-рияси услублари (уйин назарияси, оммавий хиз-матлар курсатиш назарияси, стохастик дастурлаш) иш берувчиларнинг кишлок малакали ишчи кучи бозорида вазиятнинг узгаришида юз берадиган муносабатни стохастик ифодалаш учун ишлати-лади;

• операцияларни тадкик килишнинг детер-минацион (аникловчи) услублари (биринчи навбатда чизикли ва чизиксиз дастурлаш) жуда куп бир-бирига боFлик узгарувчилар булганда ва макбул ечимни топиш керак булган пайтда кулланилади. Мисол учун, кишлок жойларида ишсизликнинг усишини хисобга олган холда мехнат ресурсларининг иш билан самарали банд-лигини таъминлаш вариантлари;

• детерминацион ва эхтимолий услубларни бирлаштирувчи (масалан, мехнат ресурсларининг стохастик тавсифи) пайванд (гибрид) услуби авваламбор, кишлок жойларидаги ишчи кучини таксимлаш муаммоларини тадкик этиш учун кулланилади;

• максадли-дастурлаш услуби кишлок жойларидаги БКМларда маркетинг фаолияти буйича максадли жорий ва келажакда амалга оши-риладиган чора-тадбирларни ишлаб чикишда кулланиладиган иктисодий-математик тахлил ва истикболни белгилаш, социологик тадкикот ва эксперт бахолаш инструментларининг йиFиндисини ифода этади.

Маркетинг тадкикотининг ушбу етти микдорий услуби хали маркетинг тадкикоти буйича услу-бларнинг хаммаси эмас, маркетинг асосида тадкик этишнинг 50 хилдан купрок услуби кулланилиши мумкин [3,4]. Маркетинг тадкикотининг ушбу боскичида юкорида келтирилган услублар ёрда-мида кишлок жойларида ишчи кучи хамда ишчи кучига булган талаб, таклиф ва бахонинг микдори аникланади.

Учинчи боскичда кишлок жойларида ишчи кучига булган талаб ва таклиф уртасидаги номута-носибликнинг микёси ва сабаблари аникланади. Бу ерда купинча баланс, эконометрика ва аник социологик тадкикот услублари ва моделларини куллаш максадга мувофикдир.

Туртинчи боскичда мулкчиликнинг янги шак-лларини вужудга келиши шароитида янги мута-хассисларни тайёрлаш ва уларнинг малакасини оширишни мажмуий тавсияномалари ишлаб чикилади.

Бешинчи боскичда ракобатга бардошли кишлок хужалиги махсулоти ишлаб чикараётган ва турли хил сервис хизмати курсатаётган махаллий ва хорижий иш берувчиларнинг тала-бларини хисобга олган холда зарур мутахассисли-клар ва касблар микдори ва таркиби аникланади.

Олтинчи боскич кадрлар маркетинги тадкикотида мухим урин тутиб, унда аввалги боскичларда олинган сунгги натижалар ёрдамида мехнат бозорида ишчи кучига талаб ва таклиф уртасидаги номутаносибликни бартараф этиш тадбирлари белгиланади. Бунда мехнат бозори конъюнктурасини урганишнинг максадли дастурлаш услубини куллаш ижобий натижалар беради.

Еттинчи боскичда реклама фаолиятини амалга ошириш тадбирлари ишлаб чикилади ва улар БКМларда ташкил этилган реклама бошкармаси томонидан амалга оширилади. Бунда туртта булинма фаолият курсатади: эълонларни тайёрлаш ва ишлаб чикиш билан шугулланадиган, ижодий булим; эълонларни жойлаштириш ва реклама воситаларини танлашга жавобгар булган, реклама воситалари булими; мехнат бозорининг ишчи кучи ва иш жойига булган эхтиёжи ва тав-сифини урганадиган, тадкикот булими ва ёлланма ишчи кучининг "мехнатга булган кобилиятини" олди-сотдиси буйича мехнат шартномаси асосида тижорат фаолияти курсатадиган агентлик, яъни тижорат булимидан иборат.

Саккизинчи боскичда имитацион ва опти-мизацион моделлар ёрдамида кишлок мехнат

ИКТИСОД ВА МОЛИЯ / ЭКОНОМИКА И ФИНАНСЫ 2018, 8(116)

бозори ривожланишининг куп вариантли истикболли курсаткичлари аникланади. Бун-дан ташкари кадрлар маркетинги фаолиятининг ривожига доир энг макбул ечимлар варианти х,ам топилади.

Туццизинчи босцичда аввалги боскичларда олинган барча ахборотлардан фойдаланган х,олда бандлик хизмати органлари маркетинг фаолиятининг стратегик режалари тузилади.

Шундай килиб, кадрлар маркетинги тадкикоти ишчи кучи талаби ва таклифи х,акида ишончли статистик ахборотларни туплаш ва тах,лил килиш имконияти булмаган х,олда кулланилади.

Хулоса ва тавсияномалар

1. Кишлок жойларида иш билан бандлик муно-сабатларини макродаражада урганиш мех,нат бозорини тартибга солишнинг асосий воси-таси х,исобланадики, бунда кадрлар маркетинги кишлок жойларида ишчи кучига булган талаб ва таклифни х,амда улар уртасидаги нисбатни

х,озирги ва келажакдаги х,олатини урганишда, иш кучига булган эх,тиёжни кучайтириш ва ишчи кучи самарали таклифини куллаб-кувватлашга кумаклашишда алох,ида урин эгаллайди.

2. Таклиф этилаётган ишчи кучига булган талаб ва таклифни кадрлар маркетинги тадкикоти асос-ларини амалиётда куллаш натижалари кишлок жойларида иш билан бандлик даражасини оши-риш ва ишсизликни камайтириш буйича иш билан бандлик дастурлари ва "Йул хариталари"ни ишлаб чикишда мух,им ахборот базаси булиб хизмат килади.

3. Кадрлар маркетинги тадкикоти кишлок жойларида ишчи кучига булган талаб ва таклифни х,амда улар уртасидаги нисбатни х,озирги ва келажакдаги х,олатини урганибгина колмасдан, балки, ах,олининг иш билан бандлигини тартибга солувчи асосий механизмлардан бири х,исобланади.

Адабиётлар руйхати:

1. Узбекистон Республикаси Президентининг 2017 йил 7 февралдаги Узбекистан Респу-бликасини янада ривожлантириш буйича Харакатлар стратегияси туррисидаги ПФ-4947-сон Фармони. Узбекистон Республикаси конун хужжатлари туплами, 2017 й., 6-сон.

2. Узбекистон Республикаси Президенти Ш.М. Мирзиёенинг 2017 йил 7 февралдаги 4947-сонли Фармонининг 1-иловаси «2017-2021 йилларда Узбекистон Республикасини ривож-лантиришнинг бешта устувор йуналиши буйича Харакатлар стратегияси» // Lex.uz.

3. Гулямов С.С., Маркетинг илмий тадкикотлари (укув кулланма). - Тошкент: ТДАУ, 2013. - 358 б.

4. Котлер Ф. Основы маркетинга. - М.: Прогресс, 1991. - 736 с.

5. Холмуминов Ш.Р. Кишлок мех,нат бозорининг шаклланиши ва ривожланиши х,амда уларни моделлаштириш (монография). - Тошкент: 'Тап va tеxnologiya" нашриёти, 2014. - 232 б.

6. Холмуминов Ш.Р., Хомитов К.З. Мех,нат бозорини самарали ривожланиши ва уни моделлаштириш (монография). - Тошкент: 'Тап va texnologiya" нашриёти, 2015. - 250 б.

ИКТИСОД ВА МОЛИЯ / ЭКОНОМИКА И ФИНАНСЫ 2018, 8(116)

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.