Научная статья на тему 'ISHLAB CHIQARISHNI MODERNIZATSIYALASH'

ISHLAB CHIQARISHNI MODERNIZATSIYALASH Текст научной статьи по специальности «Прочие технологии»

CC BY
497
52
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Журнал
Yosh mutaxassislar
Область наук
Ключевые слова
samaradorlik / barqarorlik / texnalogiya / texnika / ishlab chiqarish. / эффективность / стабильность / технология / техника / производство.

Аннотация научной статьи по прочим технологиям, автор научной работы — Baxromov Azizbek Alisher O‘G‘Li

Ishlab chiqarishni modernizatsiyalash – ishlab chiqarishni zamonaviy texnalogiyalar bilan jihozlash, uni ma’naviy jihatdan yangilash, tarkibiy jihatdan texnik va texnologik qayta tuzish kabi chora tadbirlarni o‘z ichiga oluvchi jarayon.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

МОДЕРНИЗАЦИЯ ПРОИЗВОДСТВА

Модернизация производства – это процесс, включающий в себя такие мероприятия, как оснащение производства современными технологиями, его моральное обновление, структурно-техническая и технологическая перестройка.

Текст научной работы на тему «ISHLAB CHIQARISHNI MODERNIZATSIYALASH»

ISHLAB CHIQARISHNI MODERNIZATSIYALASH

Baxromov Azizbek Alisher o�g�li

Farg�ona Politexnika Instituti tayanch doktoranti.

https://doi.org/10.5281/zenodo.8290458

Qabul qilindi: 28.08.2023

Crossref DOI: 10.24412/cl-37059-2023-08-143-145

UDK: 658.589

Annotatsiya: Ishlab chiqarishni modernizatsiyalash � ishlab chiqarishni zamonaviy texnalogiyalar bilan jihozlash, uni ma�naviy jihatdan yangilash, tarkibiy jihatdan texnik va texnologik qayta tuzish kabi chora tadbirlarni o�z ichiga oluvchi jarayon.

Kalit so�zlar: samaradorlik, barqarorlik, texnalogiya, texnika, ishlab chiqarish.

���������: ������������ ������������ � ��� �������, ���������� � ���� ����� �����������, ��� ��������� ������������ ������������ ������������, ��� ��������� ����������, ����������-����������� � ��������������� �����������.

�������� �����: �������������, ������������, ����������, �������, ������������.

KIRISH.

Ishlab chiqarishni modernizatsiyalash � ishlab chiqarishni zamonaviy texnalogiyalar bilan jihozlash, uni ma�naviy jihatdan yangilash, tarkibiy jihatdan texnik va texnologik qayta tuzish kabi chora tadbirlarni o�z ichiga oluvchi jarayondir.

TADQIQOT OBYEKTI VA METODLARI.

Korxonalarni texnik va texnologik yangilash � alohida ishlab chiqarish turlarini zamonaviy talablarga asosan yangi texnika va texnalogiyalarni kiritish, ishlab chiqarish jarayonlarini mexanizatsiyashtirish va avtomatlashtirish, eskirgan qurilma va uskunalarni yangilash va almashtirish, ishlab chiqarish tuzilmasi va tashkil etilishini yaxshilash yo�li bilan, korxonaning texnik darajasini oshirish bo�yicha chora � tadbirlar majmuasi.

Korxonani rekontruksiylash � korxonadagi texnologiya jarayonlarini takomillashtirish va yangi ishlab chiqarish vositalari bilan qayta jihozlash maqsadida zaruriy qurilish � montaj ishlarini bajarish orqali amalga oshiriladi.

Korxonalarni modernizatsiyalash va texnik qayta qurollantirishning xar bir obyekti bo�yicha samaradorligi aniqlanadi.

Samaradorlik � bu foydalilik natijalikdir. Samaradorlikni aniqlash uchun natijani shu natijaga erishishga sarflagan xarajatlar yoki resurslar bilan taqqoslash kerak. Samaradorlik ishlab chiqarish faoliyati natijalari bilan ularga erishish uchun sarflangan mehnat, moddiy va moliyaviy resurslarning o�zaro nisbatidir.

Ishlab chiqarish � texnik vazifani hal etishning biror variyantining ijtimoiy iqtisodiy afzalligini asoslab berish, taqdim etilgan variyantlardan eng samaralisini tanlab olish maqsadida aniqlanadigan samaradorlik qiyosiy samaradorlik deb ataladi.

Qiyosiy samaradorlik ikki va undan ortiq variyantni taqqoslash va shu asosda bir variyantning boshqa variyantlardan ustunligi va optimalligini aniqlab beradi. Optimal variyantni tanlash hamda uni asoslash uchun qo�shimcha kapital mablag�larning qoplanish muddati yoki qiyosiy samaradorlik koeffisentini hisoblab chiqish va ular miqdorini normativ qiymati bilan taqqoslash kerak. Ish haqi yollanma xodim daromadining elementi, unga tegishli ish kuchiga bo�lgan mulkchilik huquqini iqtisodiy jihatdan ro�yobga chiqarish shaklidir. Shu bilan birga ish beruvchi uchun yollanma xodimlar mehnatiga to�lanadigan haq ishlab chiqarish xarajatlarining elementlaridan biri hisoblanadi. Ish beruvchi mehnat resurslaridan ishlab chiqarish omillaridan biri sifatida foydalanish uchun uni xarid qiladi.

Mehnat unumdorligi omilining o�sishi hisobiga ishlovchilar sonining nisbatan ozod bo�lishi (bazali davrida barcha ishchilarga nisbatan foizlarda). Ma�lumki, konchilik korxonalarida ish tartibi ikki xil bo�lishi mumkin � uzlukli va uzluksiz ish rejimlari. Yillik uzluksiz ish tartibi, asosan, konlarni er osti usulida qazib oluvchi kichik, konchilik korxonalarida qo�llaniladi. Bu rejimda korxona, uchastka va sexlar haftada 5 yoki 6 kun ishlaydi, 1 yoki 2 kun dam olish kuni bo�ladi.

Uzluksiz ish tartibi katta unumdorlikka ega bo�lgan shaxta va karerlarda qo�llaniladi. Bu rejimda yilning 360 yoki 356 kuni ish kuni bo�lib, 5 kun yoki 9 ta bayram kunlari ta�mirlash ishlariga ajratiladi.

XULOSA.

Yalpi daromad � bu ko�rsatkich korxona faoliyatininig pirovard natijasini ifodalaydi. U yalpi tushum (kirim) dan mahsulot ishlab chiqarish va sotishning barcha harajatlarini (ish haqidan) tashqari chegirib tashlash orqali aniqlanadi. Foyda quyidagi ko�rinishlar bo�yicha farqlanadi.

Yalpi foyda � bu korxona daromadining bir qismi bo�lib, undan barcha harajatlarni chiqarib tashlagandan so�ng korxona ixtiyorida qoladigan qismi. Shuningdek mahsulot sotish, balans foyda va sof foyda ko�rinishlari farqlanadi. Mahsulot sotishdan olinadigan foyda korxona jamg�armasining asosiy shaklidir.

FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR:

1. Alimxodjaev S.R. Sanoatda Iqtisodiyot va menejment fanidan masalalar to�plami.- Toshkent: ToshDTU,2015.

2. �������� ������� ������ �?�� (2022). ������ � ����������� ���������� ��������� ���������� �������������� ���������� � �����������. Colloquium-journal, (6 (129)), 33-37.

3. Baxromov Azizbek Alisher O�G�Li (2023). DIRECTIONS OF INCREASING PRODUCT COMPETITIVENESS IN INDUSTRIAL ENTERPRISES. Talqin va tadqiqotlar ilmiy-uslubiy jurnali, 1 (18), 123-127.

4. ��������, �. (2023). ����������������� ������� ������� ������� ������������� �������� ���������� �� ������������� ���� ������������ �����������. Engineering Problems and Innovations, 1(1), 54-60.

5. ��������, �. (2023). �������� � ����������� �������� �������� ��������� �� ������������ ������������. Engineering Problems and Innovations. ��������� �� https://fer-teach.uz/index.php/epai/article/view/134

6. Baxromov Azizbek Alisher o�g�li. (2023). PROBLEMS OF THE DIGITALIZATION PROCESS IN NETWORKS AND SECTORS OF THE ECONOMY. QO�QON UNIVERSITETI XABARNOMASI, 1(1), 25�28. https://doi.org/10.54613/ku.v6i6.242

7. Baxromov, A. (2023). MAIN ASPECTS AND PROSPECTS IN THE ORGANIZATION OF FINANCIAL-INDUSTRY GROUPS. ������������ �����������, ����������� ��������� � ����������� �������� ����������� �����, 17�19. ��������� �� https://inlibrary.uz/index.php/financial-market-growth/article/view/18960

8. Baxromov, A. (2023). SANOAT KORXONALARINING ISHLAB CHIQARISH INFRATUZILMALARIDA YUZAGA KELADIGAN MUAMMOLARNING SINERGETIK TA�SIRINI BAHOLASH. Iqtisodiyot Va ta?lim, 24(2), 295�299. https://doi.org/10.55439/ECED/vol24_iss2/a46

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.