Интернатурада оқытуда инновациялық әдістерді қолдану Текст научной статьи по специальности «Науки об образовании»

© КОЛЛЕКТИВ АВТОРОВ, 2016 УДК 61(07)

С. У. Жанабаева

ИНТЕРНАТУРАДА ОКЫТУДА ИННОВАЦИЯЛЫК ЭД1СТЕРД1 КОЛДАНУ

Караранды мемлекеттiк медицина университет

Инновационды жэне интерактивт1 окыту эд1стер1н интернатурара енд1ру Караранды Мемлекетпк Медицина Университет^^ акушерл1к жэне гинекология кафедрасынык алдына койран макызды максаттарынык б1р1. Кафедрада окыту формасы, б1л1м беруд1к каз1рг1 талаптарына жауап берет1н жака тэс1лдерд1 1здест1румен Yнемi жет1лд1р1л1п отырады. Жорарры б1л1м сапасын жаксартудык б1р жолы: карапайым пассивт1 б1л1м беру эд1с1нен белсендi бiлiм беру эдюн кекiнен колданура кэшу болып табылады. Осы жумысты уйымдастыру кезшдеп макызды сэттер мvFалiмге мына шарттарды калыптастырура жардай жасайды: жеке жэне топпен жауапкерш^кл дамыту, жеке, топтармен жумыс жасауда байланыстыратын жэне эзара катынасты нырайтатын тапсырмаларды колдану жэне оны аудиторияда бiрге талкылау, топшлк жэне топ аралык пiкiр алмасуларды кYшейтетiн клиникалык жардайларды пайдалану.

Клт свздер: интернатура, инновационды окыту тэстдер^ акушерлiк жэне гинекология, топпен жумыс

Еуропалык министрлер Конференциясы-нык коммюникеанде жарияланрандай, жорары бiлiм алура жауапты Болон YPДiсiне катысушы-елдердщ, Еуропалык жорары б^м алу кеко1пнщ 2020 жылра дейiнгi максаты, бул демократиялык корамра белсендi азаматтарды, бэсекеге кабшетт мамандарды дайындау болып табылады. Кекейттген жэне алдыкры катардары бiлiм базаларын куру жэне оны колдау, сондай-ак, рылыми зерттеулер мен инновацияларды жандандыру, ол кейбiр бiлiм алушылардык мYмкiндiктерiн кекейтп олардык жакатанымдык белсендiлiктерiн арттырады. Егер, студенттердiк сабакка жаксы дайындалуына тYрткi болатын жаксы жардайлар жасалынса, онда, олар бiр-бiрiнiк ой-пiкiрлерiмен белсендi алмасатын едi, осыран орай, оку YPДiсi де кандай да бiр сокры нэтижеге ие болады. «Медицина жэне экология» журнальный арнаййы басылымы, 2015 207.

Дайындау барыты «Акушерлк жэне гинекология» бойынша интернатурада окытудык максаты - оку материалдарын жорары декгейде мекгерудi камтамасыз ету жэне оны тэжiрибе жузЫде бекiту. Акушерлiк жэне гинекология кафедрасында

интернатураны окыту «Акушерлiк жэне гинекология» мамандыры бойынша интернатуранык Yлгiлiк бардарламасы 2011 жылры 20 казандары КР ДМ бекiтiлген №729 буйрырынык талаптарына сай жYргiзiледi [2]. Окыту жорары бшкт окытушылардык жетекшiлiгiмен жэне клиникалык базалардары бiрiншi жэне жорары санатты категориялары бар бiлiктi дэрiгерлердi жумылдырумен жYргiзiледi.

Интернатураны окытуда инновациялык немесе интерактивт эдiстердi енгiзу, кафедранык алдына койран бiрден-бiр макызды максаттарынык бiрi. Кафедрада

окыту формасы удайы жет^ртт отырады, мамандарды дайындаудык жака талаптарына сай жауап беретЫ жака тэсшдер iздестiрiлуде. ЖоFaры оку орнында 6rniM берудiк сапасын арттырудык бiр жолы, жaлпыкaбылдaнFaн пaссивтi окыту сипатынан белсендi окыту эдiстерiне ауысуды кекiнен колдану болып табылады. Осындай жумыстардык непзп сэттерiн уйымдастыру, окытушыFa мынадай шарттарды к¥PУFa кeмектеседi: жеке жэне топтык жaуaпкершiлiктi дамыту, жеке жэне топпен жумыс iстеуде езара байланыстарын кушейтетЫ тапсырмаларды колдану жэне аудиторияда талкылау, топтардык iшiнде немесе топтар арасында езара пiкiртaлaсты кYшейтетiн клиникалык жaFдaйлaрды колдану. Жылсайын, мaмaндыFы «Жалпы медицина», 6 курс акушер-гинеколог интерндерЫе, интернатурада окудык бiрiншi жылынык сокында «Эффективт перинaтaльдi кYтiм» атты такырыпта тренинг казак жэне орыс тiлдерiнде етюзтедк Тренингтi aкушерлiк жэне гинекология кафедрасынык арнайы дайындыктан еткен окытушылары жYргiзедi. Окыту кезiнде колданылатын инновациялык педагогикалык технологиялардык бiрi командалык окыту эдiсi немесе TBL (Теат Basеd Learning) деп аталады. Тестке топпен жауап беру жэне тапсырманы шешу бойынша топпен жумыс iстеу технологиясы материалды терек мекгеруге мYмкiндiк берiп, окыту дaFдылaрын тYCiнiкпен дамытады, aлFaн б^мдерн накты жaFдaйлaрдa колдaнуFa мYмкiндiк жасайды. Бул эдiстiк бaFaлыFы -командамен жумыс iстеу машыктарын дамыту, a^rnFa конымды апеляция жYргiзудi талкылау болып табылады. Топка бaFa кою процедурасы команданык эрбiр мYшесiне байланысты болFaндыктaн, интерндердiк eздерiмен белсендiлiктi арттырып, олардык о^а деген жaуaпкершiлiктерiн жоFaрылaтaды. Окытудык интерактивт тэсiлi мынадай турде

колданылады: «MwFa шабуыл», тестiлеу, топпен талкылау, релдк ойындар, бейнефильмдердi карау жэне талкылау, эртYрлi косалкы заттарды колданумен (такта, бейнефильмдер, флипчарттар, плакаттар жэне т.б.) презентация тYрiндегi дэрiстер. Тренинг курсынын узакты^ы 5 кYн. ТалкылауFа тYсетiн такырыптарFа дайындык денгешн баFалау Yшiн тернингтщ бiрiншi кYнiнде жэне окыту процесанщ тиiмдiлiгiн бакылау Yшiн тренингтщ со^ы кYнiнде корытындылайтын тестiлеу жYргiзiледi. МиFа шабуылдау катысушылардын каншалы кты акпа ратта ндырылFа ндыFы н немесе белг^ бiр суракка дайындык катынасын аныктау Yшiн жYргiзiледi, ал ^i байланыс алу Yшiн, ездерне сенiмсiздердi жандандыру максатында, катысушылардын кез келген жауабын кабылдайды, жауап ретЫде алынFан кезкараска бiрден жауап бермейд^ керiсiнше, барлык алынFан жауап нускалары кабылданFаннан кейiн бiрге талкылайды. Рельдк ойындар курска катысушыларды алдын ала белнген сахналык ойындарды, яFни, такырыпка сай дайындалFан эртYрлi жаFдайдаFы стуациялык есептердi белгiлi бiр мнез-кулык немесе кенш-^й жаFынан керсетуге мYмкiндiк бередк Бул усынылFан жаFдайды кез алдына елестетiп, кандайда бiр шынайы керiнiстердi басынан кешiруге, кейбiр эрекеттердщ салдарын ез бойынан сезiнуге мYмкiндiк бередк Дегенмен, интерактивтi окыту эдiсi материалды дэстYрлi турде жетшудщ орнын баспайды, бiрак онын жаксы менгершуЫе мYмкiндiк бередi жэне ой-пiкiрлердi, катынасты, мнез-кулык даFдыларын калыптастырады. Керi байланысты баFалау барысында, интерндер бiр ауыздан, материалдардын осындай жолмен берiлуi женш менгертетЫдИн атап айтып, осы курсты эрi карай ез беттерiнше о^п^йренуге талпынып, дэлелдеуге кiрiседi. Интерактивтi окыту ережелерне темендегiлер жатады: интерндердi жумыска максимальдi турде тарту, психологиялык дайындау, саны жаFынан катысушылардын кеп болмауын (20 адамнан кеп емес) камтамасыз ету, белменi, регламент сурактарын дайындау, топтарFа белу. Интерактивтi окыту эдiсiнщ артыкшылыFы: бiлiм алушылардын кызыFушылыFын туы^ызады, назарын аудартады жэне сейлеу мэнерн устап турады, сездерiн суреттейдi жэне ^шейтед^ оку Yрдiсiнде эрбiр белсендi катысушыны ынталандырады; оку материал-дарынын эффективтi тYрде менгертуЫе мYмкiндiк жасайды. Бiлiм алушыларFа кепжоспарлы эсер керсетед^ керi байланысты жузеге асырады (аудиториянын жауап реакциясы), бiлiм алушыларда пшрлер, катынас жэне емiрлiк даFдыларды

калы птасты рады; мiнез-кулы ктарыны н

езгеруiне мYмкiндiк жасайды.

КММУ акушерлiк жэне гинекология кафедрасында кредитт жуйе енгiзiлгеннен бастап, студенттер мен интерндердщ бiлiм алудаFы кулшыныстарын арттыру

максатында, тYлектердiн жалпы жэне арнайы кузыреттерiнiн траекториясын калау жолында онтайлы тэсiлдер енгiзiлуде. к;араFанды мемлекеттiк медицина университетнщ интерндерi К^Р-нын баска медициналык ЖОО -дары секiлдi ездершщ практикалык бiлiмдерiн университет кабырFасында салы^ан практикалык даFдылар орталыFында (ПДО) манекендер мен муляждарда жетiлдiруге мYмкiндiктерi бар. ПДО мЫдет-максаттары: клиникалык даFдыларды Yйренуде кауiпсiз жэне сенiмдi бiлiм ортасын камтамасыз ету, сонымен катар, б^м алушылардын клиникалык кузiреттiлiгiн дамыту, колдау жэне емiр бойы бiлiмiн Yздiксiз жетiлдiру кабiлетiн калыптастыру.

2011-2015 жылдарFа арналFан «Саламатты ^азакстан» денсаулык сактауды дамыту мемелекеттiк баFдарламасында берiлген басты, эрi, негiзгi баFыт медициналык жэне фармацевтикалык бiлiмдi дамыту болFан [4]. Осыпан орай, студенттердiн тэжiрибелiк даFдыларын кYшейту максатында барлык мемлекеттiк медициналык б^м мекемелерiнде заманауи курылFылармен жабдыкталFан оку-клиникалык орталыктары ашылFан: онда, окыту симуляторлары, тренажерлер, лабораторлык жэне медициналык курылFылар бар. Мундай манекендер тек кана студент немесе интерндердщ Fана емес, практикадаFы дэрiгерлердiн де тэжiрибелiк даFдыларын дамытуFа кемектеседi. Практикалык даFдылар орталыFын материальды-техникалык жаFынан камтамасыз ету медициналык университеттщ бiрден-бiр басты баFыты, осыFан орай, студенттер мен интерндердщ тэжiрибелiк сабак етуi мен езшдк жумыс жасауы Yшiн материалды ресурс жаFынан толык камтамасыз еттген. Окытудын заманауи технолгиясына «LapSim» манекеын колдану аркылы жоFарысапалы Yш кесюнде iшкi мYшелердiн цифрлык керiнiсiн керу; интервенция реттiлiгi мен моделдеудiн шынайы этапын керу (кан кету, тшнщ закымдалуы ж/е т.б.) жатады.

Интерактивт окыту жуйесi болып табылатын жедел жэрдем бригадасына арналFан тренажерлер, ересек жэне жана туFан HAL, болашак дэрiгерге жеке езiнше шешiм кабылдауFа кемек ретiнде KУрастырылFан. Сонымен катар, орталыкта «NOELLE» атты ана\жана туFан сэби\урык мониторлары косылFан жуктi жэне жанатуFан

нэресте симуляциясынык интерактивт компьютерлiк жYЙесi бар, ол физиологиялык босануды, босанудан кейiнгi эрекеттердщ кесар тiлiгi аркылы босануды шешудi шынайы тYPде кeрсетедi. Практикалык даFдыларды жетiлдiру орталыFы Университет Yшiн инновационды дамудык негiзгi кeрсеткiшi.Теориялык бiлiмдi баFалау Yшiн эртYрлi декгейдеп кYPделi, когнитивтшк дэрежесi бар тестiлер, жаFдайлык есептер колданылады, даFдылар объективтi к¥PылымдаFы клиникалык емтихан аркылы баFаланады [1].

Барлык б^м декгейн баFалау Yшiн рейтингтк баFалау жYЙесi колданылады. Интерндерге б^м беру барысында берiлген есептерге мына баFдарламалардык элементтерi колданылады: «^Y^rni^r^ каутаздИн камтамасыз ету», «Кекес беру даFдылары», «Репродуктивт денсаулык жэне жануяны жоспарлау», «Дэлелдi медицина», «Репродуктивт денсаулыкты корFау бойынша клиникалык хаттамалары», «ЖИТС-тщ анадан балаFа берiлу жолдарынык алдын алу». Кафедрада окыту формасы удайы жет^ршуде, мамандарды дайындауда койылатын жака талаптарFа жауап беретiн жака тэсiлдердi iздестiру жалFасуда.

ЭДЕБИЕТ

1 Досмагамбетова Р. С. Карагандинский государственный медицинский университет: возможности симуляционных методов обучения врача общей практики //Кто есть Кто в медицине. - 2013. - №5(62). - С. 15-19.

2 «Акушерлк жэне гинекология»

S. U Zhanabayeva

INNOVATIVE TEACHING METHODS IN INTERNSHIP Karaganda state medical university (Karaganda, Kazakhstan)

маманды^ы бойынша интернатуранык Yлгiлiк баFдарламасы 2011 жылFы 20 казандаFы ^Р ДМ бектлген №729 буйры^ы

3 Болон процес аясында ^азакстаннык жоFары медициналык б^м беру саласындаFы инновациялык технологияларды eзектi мэселелерi/Р.С. Досмагамбетова жэне соавторларымен Global халыкаралык Fылыми -талдау жобасы

4 2011-2015 жылдарFа арналFан «Саламатты ^азакстан» денсаулык сактауды дамыту мемелекеттiк баFдарламасы, 2010 жыл 29 караша № 1113 буйрык.

REFERENCES

1 Досмагамбетова Р. С. Карагандинский государственный медицинский университет: возможности симуляционных методов обучения врача общей практики //Кто есть Кто в медицине. - 2013. - №5(62). - С. 15-19.

2 «Акушерлк жэне гинекология» маманды^ы бойынша интернатуранык Yлгiлiк баFдарламасы 2011 жылFы 20 казандаFы ^Р ДМ бектлген №729 буйры^ы

3 Болон процеа аясында ^азакстаннык жоFары медициналык б^м беру саласындаFы инновациялык технологияларды езект мэселелерi/Р.С. Досмагамбетова жэне соавторларымен Global халыкаралык Fылыми -талдау жобасы

4 2011-2015 жылдарFа арналFан «Саламатты ^азакстан» денсаулык сактауды дамыту мемелекеттiк баFдарламасы, 2010 жыл 29 караша № 1113 буйрык

Поступила 27.10.2016 г.

The introduction of innovative and interactive teaching methods in an internship is one of the most important goals of the department of obstetrics and gynecology of Karaganda State Medical University. The department of obstetrics and gynecology is constantly improving forms of teaching, the search for new approaches to meet the new requirements of training. One way to improve the quality of higher education is the transition from conventional passive learning to widespread use of active learning methods. Key moments in the organization of this work will help the teacher to create these conditions: the development of individual and group responsibility, the use of tasks that bind and reinforce individual, group work and discussion in the classroom, the use of clinical situations that stimulate an exchange of views within and between groups.

Key words: internship, innovative teaching methods, obstetrics and gynecology, group work

С. У. Жанабаева

ИСПОЛЬЗОВАНИЕ ИННОВАЦИОННЫХ МЕТОДОВ ОБУЧЕНИЯ В ИНТЕРНАТУРЕ Карагандинский государственный медицинский университет (Караганда, Казахстан)

Внедрение инновационных или интерактивных методов обучения в интернатуре является одной из важнейших целей кафедры акушерства и гинекологии Карагандинского государственного медицинского университета. На кафедре постоянно совершенствуются формы преподавания, идет поиск подходов, отвечающий новым требованиям обучения. Одним из путей повышения качества вузовского образования является переход от общепринятого пассивного характера обучения к широкому использованию активных методов обучения. Ключевые моменты в организации такой работы помогут преподавателю создать эти условия: развитие индивидуальной и групповой ответственности, использование заданий, которые связывают и взаимно усиливают индивидуальную, групповую работу и обсуждение в аудитории, применение клинических ситуаций, которые стимулируют обмен мнениями внутри и между группами.

Ключевые слова: интернатура, инновационные методы обучения, акушерство и гинекология, работа в

группе