Научная статья на тему 'ИНКИШОФИ САЛОҲИЯТИ НУТҚИ ШИФОҲИИ ХОНАНДАГОН ДАР МАВЗӮИ “SPORTS”'

ИНКИШОФИ САЛОҲИЯТИ НУТҚИ ШИФОҲИИ ХОНАНДАГОН ДАР МАВЗӮИ “SPORTS” Текст научной статьи по специальности «Науки об образовании»

CC BY
32
6
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
салоҳиятнокӣ / тазод / сифатҳои ташаббускорӣ / варзиш / идрок / competence / contrast / proactive qualities / sport / perception

Аннотация научной статьи по наукам об образовании, автор научной работы — Ҳашимова Ҳафизаҷон Ғафурҷоновна

Дар мақола масъалаи инкишофи салоҳияти нутқи шифоҳии хонандагон дар дарси забони англисӣ ҳангоми омӯзиши мавзӯи “”Варзиш(“Sports” )баррасӣ мешавад. Қайд карда мешавад, ки мавзӯи варзиш барои тамоми синну соли мактабӣ аз мавзӯъҳои дӯстдоштаи талабагон ба ҳисоб меравад.Хотирнишон мешавад, ки хонандагон дар доираи омӯзиши мавзӯи “Варзиш” доир ба мавзӯи мазкур таҳлил, муқоиса ва хулоса баровардан ва бо назардошти қобилият ва ниёзҳои хонандагони хурдсол ва синфҳои ибтидоӣ муошират карданро меомӯзанд. Мушоҳида, омӯзиш ва таҳлили натиҷаи татбиқи муносибати босалоҳият ба таълим нишон медиҳад, ки омӯзгорони забони англисӣ моҳияти муносибати босалоҳият ба таълимро қадам ба қадам дарк менамоянд, ки ин ба манфиати кор аст. Хулоса мешавад, ки малакаҳои муошират дар хонандагон дар дарси забони англисӣ ҳангоми гуфтугӯ, шунидан, хондан ва навиштан пайдо мегардад.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

DEVELOPMENT OF STUDENTS' ORAL SPEECH COMPETENCE ON THE SUBJECT "SPORTS"

The article discusses the issue of developing students' oral speech competence in an English lesson while studying the topic “Sports”. It is noted that the educational topic of sports is one of the favorite educational topics of students of all school ages. It is emphasized that students must learn to communicate, analyze, compare and draw conclusions about educational materials, taking into account the abilities and needs of junior and primary students. Observation, study and analysis of the results of implementing a competency-based approach to education show that English teachers step by step understand the essence of a competency-based approach to education, which meets the interests of the work. It is concluded that students' communication skills develop in English lessons during speaking, listening, reading and writing.

Текст научной работы на тему «ИНКИШОФИ САЛОҲИЯТИ НУТҚИ ШИФОҲИИ ХОНАНДАГОН ДАР МАВЗӮИ “SPORTS”»

ТДУ378(575.3)

DOI10.51844-2077-4990-2023-3-188-194

ИНКИШОФИ ХашимоваХафизацонГафурцоновна, омузгори САЛОК,ИЯТИНУЩИШИФОХ,ИИ кафедраи методикаи таълими забощои ХОНАНДАГОН ДАР МАВЗУИ хориции МДТ "ДДХ ба номи

"SPORTS" акад.Б.Гафуров(Тоцикистон, Хуцанд) РАЗВИТИЕ УСТНОЙ Хашимова Хафизаджон Гафурджановна, РЕЧЕВОЙ КОМПЕТЕНЦИИ преподаватель кафедры методики

УЧАЩИХСЯ ПО ТЕМЕ преподавания иностранных языков ГОУ "ХГУ "ВИДЫСПОРТА" имени акад.Б.Гафурова"(Таджикистан,

Худжанд)

DEVELOPMENT OF Hashimova Hafizajon Gafurjonovna, a teacher of STUDENTS' ORAL SPEECH the Department of Teaching Methods of Foreign COMPETENCE ON THE SUBJECT Languages, at the faculty of foreign languages,

"SPORTS" SEI "KSUniversity named after acad. B. Gafurov,E-mail: milena-8787@mail.ru Вожа^оикалиди: салоциятноки, тазод, сифатцои ташаббускори, варзиш, идрок Дар мацола масъалаи инкишофи салоцияти нутци шифоции хонандагон дар дарси забони англиси цангоми омузишимавзуи ""Варзиш("Sports")барраси мешавад. К,айдкарда мешавад, ки мавзуи варзиш барои тамоми синну соли мактаби аз мавзуъцои дустдоштаи талабагон ба цисоб меравад.Хотирнишон мешавад, ки хонандагон дар доираи омузиши мавзуи "Варзиш" доир ба мавзуи мазкур тацлил, муцоиса ва хулоса баровардан ва бо назардошти цобилият ва ниёзцои хонандагони хурдсол ва синфцои ибтидои муошират карданро меомузанд. Мушоцида, омузиш ва тацлили натицаи татбици муносибати босалоцият ба таълим нишон медицад, ки омузгорони забони англиси моцияти муносибати босалоцият ба таълимро цадам ба цадам дарк менамоянд, ки ин ба манфиати кор аст. Хулоса мешавад, ки малакацои муошират дар хонандагон дар дарси забони англиси цангоми гуфтугу, шунидан, хондан ва навиштан пайдо мегардад. Ключевые слова: компетентность, контраст, активные качества, спорт, восприятие.

В статье рассматривается вопрос развития устной речевой компетентности учащихся на уроке английского языка в ходе изучения темы «Спорт». Отмечено, что учебная тема спорта является одной из любимых учебных тем учащихся всех школьных возрастов. Подчеркивается, что учащиеся должны научиться общаться, анализировать, сравнивать и делать выводы об учебных материалах с учетом способностей и потребностей учеников младшего и начального этапа. Наблюдение, изучение и анализ результатов реализации компетентностного подхода к образованию показывают, что преподаватели английского языка шаг за шагом понимают суть компетентностного подхода к образованию, что отвечает интересам работы. Сделан вывод, что коммуникативные навыки учащихся развиваются на уроках английского языка во время говорения, аудирования, чтения и письма.

Key words: competence, contrast, proactive qualities, sport, perception The article discusses the issue of developing students' oral speech competence in an English lesson while studying the topic "Sports". It is noted that the educational topic of sports is one of the favorite educational topics of students of all school ages. It is emphasized that students must learn to communicate, analyze, compare and draw conclusions about educational materials, taking into account the abilities and needs of junior and primary students. Observation, study and analysis of the results of implementing a competency-based approach to education show that English teachers step by step understand the essence of a competency-based approach to education, which meets the interests of the work. It is concluded that students' communication skills develop in English lessons during speaking, listening, reading and writing.

Дигаргунихои метимой, иктисодй ва фархангие, ки баъди сохдбисти^лол гардидани Ч,умх,урии Точикистон ба ву^уъ пайвастанд, ба васеъшавии вазифах,ои забони хори^й хдмчун фанни таълимй таъсири амик; расониданд. Ба чумхурие, ки алок;ах,ои худро бо кишвар^ои хоричй тах,ким мебахшад, мутахассисоне лозиманд, ки забони хоричиро хдмчун воситаи муошират хуб донанд.

Дастури Пешвои миллат дар хусуси он ки Барномаи нави такмили таълими забонхои русиву англисй барои давраи то солхои 2030 тахия ба тасди; расонда шавад, мувофики максад аст. Зеро, дар самти омузишу азхудкунии забонхои мазкур ва дар масъалаи тайёр кардани мутахассисони хуби донандаи ин забонх,о х,ануз х,ам як цатор мушкилй вуч,уд доранд. Пеш аз

188

Хама, мушкилие, ки пешоруи омузгорони забони англисй, хyсyсан омузгорони чавон меистад, ин инкишоф додани малакаи харфзании хонандагон бо назардошти сатхи дарачаи забондонии Хар як хонанда ва самаранок истифода бурдани усулхои пешрафтаи таълим махсуб меëбад. Дигар мушкилие, ки дар омузиши забони англисй вучуд дорад, ин аз меъëр здад будани шумораи хонандагон дар синф дар макотиби мдана ва баъзан макотиби олй низ ба назар мерасад. Ба зергуруххо тацсим намудани синф ва ба таври салохиятнокй гузаронидани мухтавои дарс имкон медихад, ки омузгор ба хадафи гузоштаи худ расад. Тацсими дурусти лахзахои дарс ва таъмини онхо бо маводи дидактикй барои аз бар намудани лексикаи варзиш ва намудхои он хеле фарох ва шавцовар пешниход карда шудааст. Дар ин самт истифодаи тахтаи электронй ва дигар тачхизоти муосир, истифода аз шабакаи интернетй омили баланд бардоштани сифати таълим мебошад. Муаррифй -презентатсияхо ва наворхои видеой бо шунавонидани нутци зиндаи англисй махорати шунавоии хар як хонадаро инкишоф медихад.

Coxau маориф аз чониби Хукумати Чумхурии Точикистон хамчун яке аз самтхои афзалиятноки рушди мамлакат эътироф гардида, дар ин самт хамасола тадбирхои зиëд андешида мешаванд. Дар чахони муосири зуд таFЙирëбанда ва пур аз тазод муаллимон бояд сифатхои ташаббускорй, навоварй, татбиц, тагйирпазирй, ухдабарой, масъулиятшиносй ва созандагию бушдкориро дошта бошанд. Онхо бояд толибилмони бомаърифат аз чихати маънавй - ахлоцй, устувор ва забондонро омода созанд. Кдбл аз он ки рочеъ ба проблемахои ташаккули салохиятхои иртиботию эчодии хонандагон харф бизанем, зарур аст, то таъриферо, ки дар адабдети равоншиносию омузгорй оид ба салохият ва салохиятмандй омадааст, тахлил намоем ва мохияти онро, ки бо усули салохиятнокй пайваста аст, муайян созем. Истилохи «салохият» дар айни хол аз чониби онхое, ки хусусияти низоми гарбии идораро эътироф мекунанд, фаъолона истифода мешавад. Вацте касро бесалохият мегуянд, ки намедонад, махорат надорад, ба фахмаш намерасад. Вале гуфтаи дигар низ мавчуд аст: «Ин кор берун аз салохияти ман аст», ки комилан маънои дигар дорад: медонам, махорат дорам, вале хуцуц ва салохият надорам. Дар ин холат истилох танхо ба маънои хуцуцй истифода мешавад: «салохиятхо» - ваколатхои расман вобасташуда, хуцуцу вазифахои шахси сохибвазифа, шуъба ë муассиса аст.Дар раванди муносибати босалохият ба таълими забони англисй таваччУхи асосй ба рушди салохиятхои хонанда ë худ ба ташаккули малакахои амалй ^ë™, амалй, функсионалй) равона мегардад. Ташаккули салохиятхо аз нуцтаи назари педагогй, натичаи тахсилоти босифат арзëбй гардида, шахс дар раванди он ба мачмуи махоратхо ноил мегардад. Хар як салохияти мушаххас (масалан, иттилоотй ë озмоишй) мачмуи мураккаби амалхост, ки хамгироии дониш ва махорати татбиции онро дар назар дорад [10, с.123-130]. Ба таври дигар муносибати босалохият равандест, ки дар чараëни он дониш, малакахои xаëтан мухим ташаккул дода шуда, тарз, роххои дар xаëт истифода шудани он дар раванди таълими забони англисй нишон дода мешавад. Хадафи истифодаи салохиятнокй дар дарси забони англисй, пеш аз хама дар сатхи баланд пешниходи натичаи амали аз чониби хонандагон дар чараëни омузиши фан арзëбй меëбад. Он муносибати хонандаро ба таълим, нацши омузгорро дар раванди таълим, муносибати омузгорону хонандагон, муносибати хонандагону маводи таълимиро таъмин мекунад. Донистан ва салохияти татбиц кардани ин хусусиятхо ба омузгор имкон медихад, ки сатхи азхудкунй, махорат ва рушди салохиятнокии хонандаро таъмин кунад. Салохиятнокй тибци фахмиши васеъ натичаи тахсилот хисобида шуда, барои расидан ба мацсад хам захирахои дохилй (дониш, азхудкунии маълумот), малака (амали олидарача) системаи арзиш, меъëр, муносибат, сабаб ва захирахои беруна - манбаи маълумот, воситаи иртиботй (коммуникатсионй), воситахои моддй, техникй ва гайрахо мухим дониста мешаванд [4, с.42]. Мушохида, омузиш ва тахлили натичаи татбици муносибати босалохият ба таълим нишон медихад, ки омузгорони забони англисй мохияти муносибати босалохият ба таълимро цадам ба цадам дарк менамоянд, ки ин манфиати кор аст. Онхо дар раванди ташаккули салохиятхо (махорати) - хонадагон аз фановарихои муосири таълим, ба монанди тахтаи электронй ë ин ки муаррифихо дар шаклхои кори гурухй (дунафара, гуруххои хурду калон, мухокимаи умумй ва гайра) истифода мебаранд, ки ба фаъолнокии хонанда таъсиргузор мебошад [4, с.12]. Лугат-ин маводи асосй ва зербиноии нутци мо махсуб ëфта, барои хамин нацши лугат барои сохиби забони англисй шудан дар баробари донистани фонетика ва грамматика мухим арзëбй мегардад. Махз захираи лугавй барои ифода фикр омили асосй буда, дар xаëти рузмарра барои ибрози фикри воцей ва гайривоцей хизмат мекунад. Мацсади асосии

муассисахои тахсилоти миёнаи умумй барои ташаккули нутци шифохии забони англисй фонди лугавии хар як хонандаро ганй гардонида, ба он эътибори чиддй дода мешавад. Ацаллияи фаъоли лугавиро доир ба мавзуи варзиш мо метавонем аз руи чунин принсипхо интихоб намоем:

> Принсипи семантикй, ки мувофици он мафхум ва вожахои мухимтарини мавзуи варзиш ба барномаи таълим ва нацшаи тацвимии фанни забони англисй ворид карда мешавад. Масалан, аз руи харитаи консептуалй мухтавои умумии мавзуи варзишро ба хонандагон чунин тасвир кардан мумкин аст:

Расми!. Мундаричди умумии мавзуи "Варзиш" тибкд харитаи таълимй

SPORT

> Принсипи монандй, ки ба воситаи он имкониятхои бахамоии вожаи зарурй бо дигар вожахо ба инобат гирифта мешавад. Ин намуди принсипи кор хос ба мавзуи варзиш хеле нацши асосй мебозад, зеро мутобицати феълхои do/play/go бо номхои варзишй омада, маънои ба ягон намуди варзиш машгул шудан ё бозй карданро ифода менамояд. Масалан: do gymnastics, go cycling, play football ва монанди онхо, ки дар зерфасли оянда, ба ин мавзуъ мушаххас таваццуф менамоем. Ё ибораи феълии "go in for\ ки на маънои рафтанро дорад, балки маънои машгул шуданро ифода менамояд.

> Принсипи ба инобат гирифтани мафхуми вожа ё ибора, ки ба ин ё он услуби забон такя мекунад. Аз руи ин принсип танхо лугатхое бояд интихоб карда шаванд, ки онхо нейтралй, адабй ва китобатй мебошанд. Масалан: футбол (football), баскетбол, (basketball) волейбол (volleyball), теннис (tennis), рагби (rugby), крикет (cricket), дзюдо (judo), каратэ (karate), дартс (darts) ва гайра, ки ба забони точикй низ бо хамин вожахо ворид гаштаанд.

> Принсипи маъмулии истифодаи калима дар нутци чи шифохй ва чи хаттй.

> Принсипи интихоби яке аз калимахои хаммаъно, яъне муродифи он.

> Принсипи ба инобат гирифтани имкониятхои калимасозии мафхум. Аз руи ин принсип

калимахои сохтаро бештар дар назар доранд, ки бо рохи афиксатсия сохта шудаанд. Он калимахое бояд интихоб гарданд, ки аз онхо тавассути пешванду пасванд харчй бештар сохтани вожахои нав ба амал ояд.

> Принсипи истисно кардани калимахои байналмилалй.

Профессор И.В. Рахманов цомусеро тахти унвони «Лугати серистеъмолтарини калимахои забони англисй» ба табъ расонидааст, ки ин гуна цомус танхо лугати фаъоли мавзуиро дар бар мегирад.Ацаллияи фаъоли лугавии мавзуи варзишро бо назардошти синну соли хонандагон, дарачди мушкилиашон ва сатхи забондонии онхо бояд ба зергуруххо тацсимбандй гардид. Ин имкон медихад, ки муаллим ба хадафи дар наздаш гузошта бирасад ва аз дониши хонандагон доир ба мавзуи нав натич,агирй кунад. Тавассути аёният омузонидани калимахои нав ва талаффузи дурусти онхо ва бо воситаи машци фонетикй сар мешавад. Мисол:

[l] - football, volleyball, basketball. [b] - boxing, rugby, badminton. [t] - table tennis, skating, gymnastics. [f - football, figure skating, windsurfing.

[h] - hockey, handball, horse riding. [s] - swimming, wrestling, baseball.

Дар таълими забони англисй чуноне ки зикр рафт, таълими лугат дар мавзуи варзиш цисми чудонашандани нацшаи тацвимии хам синфхои ибтидой ва хам синфхои болой ба шумор меравад. Аммо мушкилие, ки дар назди хар як омузгор меистад, ин тарзу рохи равиши дурусти фахмонидани се феъле, ки хамчоя бо номи варзиш меоянд. Ин хам бошад, феълхои Go, Play ва Do мебошанд. Х,ангоме ки ягон англисзабон ба варзиш машгул шуданро иброз карданй шавад, ибораи «do sport» - ро истифода мебарад. Масалан: The children often do sport at school. (Бачахо дар мактаб зуд-зуд ба варзиш машгул мешаванд). Лекин амрикоихо ибораи «practice sport» - ро дар вацти бо варзиш тамрин кардан истифода мебаранд. Мисол: Our team is practicing for the international competition.- Дастаи мо барои мусобицаи байналмилалй тамрин карда истодаанд.

Феъли "Play" тарзи истифодабариаш хеле осон аст, чи хеле ки аллакай аз маънояш маълум аст, маънои бозй карданро дорад. Ин феъл асосан бо номхои варзишие, ки асбоби он туб буда, ба гайр аз бозии голф, ки асосан даставй бозй карда мешавад. Ба монанди play football, play basketball, play tennis, play badminton. Баъзе бозихои дохилихучравй низ бо "play" ифода меёбад, аз чумла play chess, play darts.

Феъли "Do" - бо намуди ин феъл навъи варзише истифода мешавад, ки шахс ё варзишгар индивидуалй ба он машгул аст. Хдмчунин санъати мухорибавие, ки бо он шахс машгул аст, истифода мегардад. Мисол: do judo, do karate.

Феъли "Go"- ин феъл пеш аз он феълхое меояд, ки номи варзиш бо пасванди -ingба итмом мерасад. Ба монанди ба лижаронй машгул шудан (go skiing), ба велосипедронй (go cycling) машгул шудан ва гайра.Бартарии ин навъи супориш боз дар ин чихат намоён мешавад, ки хонандагон дар шахси сеюми шумораи танхо, ки дар замони хозираи оддй аст, илова бо пасванди -es, -s ба кадом намуди варзиш машгул шуданро дармеёбанд. Аз чадвали зерин истифода мебаранд:

Чддвали 2. Як микдор калимахои варзишие дар якчоягй бо феълхои "do", "go" or "play" меояд, ки барои дар хотир нигох доштан ва мустахкам кардани истифодаи феълхо бо номи варзиш кумак мерасонад.

Go Do Play

riding aerobics badminton

gymnastics table-tennis

hitch-hiking taekwondo football

fishing iudo basketball

sailing karate chess

windsurfing kung-fu cricket

skiing ballet board games

snowb oar ding exercise snooker

swimming yoga hockey

dancing athletics baseball

skating archery rugby

cycling a crossword puzzle volleyball

miming tai chi squash

Бо мацсади фаъол намудани иштироки хонандагон ба дарси забони англиси ба ташкили бозихри гуногуни таълимИ эътибор чиддИ бояд зохдр гардад.

Барои аз худ кардани забони англисй мушкилихои зиёд аввал дар зинаи тахсилоти ибтидой ба назар мерасад ва аз сабаби як цатор омили мухталиф ин фан шавцовариашро гум мекунад ва барои хонандагон хамчун яке аз фанхои мушкилтарин ва бадтарин менамояд. Дар зинаи омузиши забони хоричй барои талабагон яке аз асоситарин вазифаи омузгор ин аст, ки фанро шавцовару дустдошта нишон дихад. Барои ин, мавод барои хонанда дастрас бошад [6, с.64].Бозй дар дарси забони англисй бояд цисми чудонашавандаи ташкилии методии дарс мебошад. Х,амаи мо хуб огох хастем, ки хонандагони хурдсол аз мактаб ба хона сомада пеш аз хама ба суи бозихояшон равона мешаванд. Барои кудакон бозй халоват мебахшад.Ин холатро ба назар гирифта, дар чараёни таълим бозии таълимй ё маърифатй новобаста аз синну соли хонандагон ба рох монда шавад. Аммо, хотираи хонандагони хурдсол нисбат ба хонандагони калон беихтиёрона мебошад, онхо ба зудй ва бемушкилй ахбороти додашударо, ки аз ягон чихат ба онхо писанд омадаст, дар хотир мустахкам нигох медоранд [2,с.82].Дар дарс мо бо намуди махсуси бозй сару кор дорем, ба монанди бозии лафзй. Бозии лафзй хадди ацал яке аз компанентхои мундаричаи таълими забони хоричй ба хисоб меравад [5, с.91]. Бозихои лафзй дар навбати худ метавонанд: лексикй, граматикй ва фонетикй бошанд. Бозихои лафзй чараёни дарсро шавцовар ва хотирмон мегардонанд, барои зуд аз худ кардани мавзуи нав кумак мерасонанд [5, с.36]. Барои муаллим хар як бозй - ин пеш аз хама машци мунтазами системанок мебошад. Муаллим хамеша аниц донад, ки кадом мацсади дарсро ин ё он бозй адо мекунад. Яке аз бехтарин варианти бозй дар дарсхои забони хоричй барои хонандагони хурдсол ин бозй бо бозичахо мебошад. Муаллим метавонад бо худ бозичахоро оварда, дар дарс чун аёният истифода барад. Масалан, инро барои омузиши калимахои нав аз тубча истифода бурдан мумкин аст. Номи бозй "Картошкаи гарм" ("Hot Potato").Мацсад: Устувор гардонидани малакаи нутци якчониба ва ганй гардонидани лугат марбут ба варзиш. Чараёни бозй: Хонандагон ба шакли давра рост меистанд. Аз тарафи муаллим ба хонанда туб хаво дода мешавад. Муаллим ибора ва калимахое, ки доир ба мавзуи варзиш аст ба забони модарй мегуяд, хонанда тарчумаи онро бо забони англисй мегуяд. Кадом хонандае, ки тубро муддати дароз дар дасташ нигох доштааст ва ба тарчумаи он мушкилй мекашад, аз бозй мебарояд. Гуё дасташ месузад. Хонандае, тарчумаи дурусти калимаро мегуяд, тубро ба дигар хамсабацаш хавола медихад. Бозй дар якчанд давр гузаронида мешавад.

Барои мустахкам кардани саводи имлоии хонандагон аз калимаи мураккаб, якчанд калимахои нав сохта мешавад, ки танхо харфхои калимаи "S P O R T S M E N''-ро дошта бошад:

Make up as many words as you can out of the word S P O R T S ME N

(sport, men, post, stop, rest, top, rose). Ё бозии "мори дароз" (along snake) барои аз худ намудани лексикаи варзиш ва дуруст навиштани калима мусоидат мекунад. Дар дарс истифодабарии бозихо, рафти чараёни дарсро бехтар мекунад, хонандагон дар кор шавц пайдо мекунанд, фаъолонокии онхо баланд мешавад, зеро дар дарс элементи рацобат ва мусобица ба вучуд меояд [2,с.65]. Дар онхо чунин хислат, ба монанди мустацилият, ташаббускорй ва хисси коллективй тарбия карда мешавад.

Бозй дар замони хозира яке аз роххои самараноки омузондани забони англисй ба шумор меравад. Вай дар дарсхо шароити хуб фарохам меоварад ва мондашавй ва дилгиршавии шогирдонро аз байн мебарад. Бозй иштироки фаъолонаи хонандагонро дар раванди таълими забони англисй таъмин мекунад, шавцу рагбати онхоро нисбат ба омузиши забон дучанд афзун мекунад. Бозй, ки ба он хонандагон эхтиёч доранд шароитеро ба вучуд меорад, ки бо ёрии он хисси масъулият, цобилияти эчодй ва фикри мустацилонаи хонандагон меафзояд. Вай хотираи забономузии хонандагонро инкишоф дода, суръати нутци онхоро меафзояд. Х,амаи ин дар он суръат амалй мегардад, ки агар муаллим бозиро дуруст бо вацти муайяншуда ба рох монда тавонад.Дар тули цариб 30 соли Истицлолияти давлатии Чумхурии Точикистон аз руи намудхои мухталифи варзиш зиёда аз 50 нафар сазовори унвони чемпиони чахону Осиё ва зиёда аз 200 нафар чоизадору голиби мусобицахои байналмилалй гардиданд.

Боиси ифтихор аст, ки Чумхурии Точикистон дар давраи сохибистицлолй дар панч бозихои олимпй, аз чумла дар Атланта (ИМА) соли 1996, Сидней (Австралия) соли 2000, Афина (Юнон) соли 2004 ва Пекин (Чин) соли 2008 ва дар се бозихои зимистонаи олимпй дар Солт Лейк Сити (ИМА) соли 2002, дар Торино (Италия) соли 2006, дар Ванкувер (Канада) соли 2010, бозихои олимпй дар соли 2016 дар Рио де Жанейро (Бразилия) ширкат варзидааст.

Хдмаи ин дастовардхо боиси он мегардад, ки омухтани мавзуи варзиш бо забони англисй барои донишчуёну хонандагон зарур ва мухим мебошад.Зеро муоширати байни миллатхо дар арсаи чахон махз тавассути забони англисй сурат мегирад. Дар шароити имруза тагйир додани низоми тахсилот ва ба талаботи чомеаи муосир мутобиц намудани он амри воцеист. Доштани дониш оид ба сохахои мухталифи илм барои маълумот кифоя набуда, татбици амалии донишхо, аз чумла дониши забони англисй, истифодаи роху равиши таълими пешрафтаи чахонй бо фановарии муосир ва эчодкорй нацши халкунандаро мебозад.Аз ин гуфтахо бармеояд, ки забони англисй на танхо маводи таълим аст, балки инчунин воситаи мухими якдигарфахмии халцхои гуногун, муколамаи тамаддунхои кишвархои чахон махсуб ёфта, онхо байни худ метавонанд тавассути варзиш низ муошират намоянд. Бехуда намегуянд, ки варзиш эхёгари сулху субот ва муттахидкунандаи халцхо аст. Таълими забони хоричй дар муассисахои миёнаи тахсилоти умумй мацсадхои амаливу тарбиявй ва маълумотдихиву инкишофдихиро дар назар дошта, дар раванди азхудкунии махорату малакахои амалй аз чониби хонандагон сурат мегирад ва барои такомули хаматарафаи шахсият мусоидат менамояд. Омузиши забони англисй дар асоси матнхои маърифатй, матхои махсуси ахлоцй, ичтимоиву хаётй амалй гардонида мешавад. Аз хамин сабаб омузиши мавзуи варзиш хотира, даццат, идрок ва интизомро инкишоф медихад, хонандаро нисбатан фаъол ва уро ба шакли кори гурухй (коллектив й) омода сохта, кунчковии хонандаро бедор намуда, аз чихатй зехнй ва эстетикй инкишоф медихад.

ПАЙНАВИШТ:

1. Гез,Н.И. Методика обучения иностранным языкам в средней школе/Н.И.Гез, М.В.Ляховицкий, А.А.Миролюбов.-М., 1991.-287 с.

2. Денисова, Л.Г. Использование игровых элементов на начальном этапе обучения английскому языку/Л.Г.Денисова// Иностранный язык в школе.-1984.-№4.-С.82

3. Загребин, И.В. Особенности обучения младших школьников английскому языку на начальном этапе/И.В.Загребин// Начальная школа - 2007.-№10.-С. 27-31

4. Имонназаров,Д.Муносибати босалохият ба таълим/Д.Имонназаров.-Душанбе: Сифат, 2018.-61с.

5. Комков, И.Ф. Методика обучения иностранному языку: Учеб. Пособие: В.9./И.Ф.Комков.-Минск: Вышэйшая школа, 1979.-С.91

6. Курбатова, М.Ю. Игровые приёмы обучения грамматике английского языка на начальном этапе/М.Ю.Курбатова// Иностранный язык в школе -2006. -№3.-С.64-66

7. Лобачева, Н.П. Игры и сказки /Н.П.Лобачева// Иностранный язык в школе.-2007.-№1.-С.36

8. Лутфуллоев, М. Андешахо перомуни салох,иятхо ва ташаккули онхо/М.Лутфуллоев. -Душанбе: Сифат, 2018.-75с.

9. Сафонова, В.В. Изучение языков международного общения в контексте диалога культур и цивилизаций/В.В.Сафонова.- Воронеж: Истоки, 1996. - 238 с.

10.Стратегияи миллии рушди маорифи Чумхурии Точикистон то соли 2020//Ахбороти Вазорати маорифи Чумхури Точикистон.- 2012.- С.123-130.

11.Усмонов, К.Методикаи таълими забони англисй/К.Усмонов, А.Бойматов - Душанбе - 2009. -229 с.

REFERENCES:

1. Gez.N.I., Lyakhovitsky M.V., Mirolyubov A.A. Methods of teaching foreign languages in secondary school. M., 1991.

2. Denisova L.G.The use of game elements at the initial stage of teaching English//IYASH.-1984.-№4.-P.82

3. Zagrebin I.V. Features of teaching English to younger students at the initial stage // Primary school - 2007.-№10.-P. 27-31

4. Imonnazarov D. Competent approach to education. - Dushanbe: "Sifat", 2018.-61 p.

5. Lutfulloev M. Opinions about competences and their formation. - Dushanbe: "Sifat", 2018, 75 p.

6. Komkov I.F. Methods of teaching a foreign language: Proc. Benefit: B.9. -Minsk: "The Highest School", 1979.-P.91

7. Kurbatova,M.Yu. Game techniques for teaching English grammar at the initial stage//IYaSh -2006. -№3.-P.64-66

8. Lobacheva N.P. Games and fairy tales // IYASH -2007.-№1.-P.36

9. Safonova V.V. The study of languages of international communication in the context of the dialogue of cultures and civilizations. - Voronezh: Origins, 1996. - 238 p.

10."National strategy for the development of education of the Republic of Tajikistan until 2020" // "Information of the Ministry of Education of the Republic of Tajikistan".-Dushanbe, 2012.-P.123-130.

11.Usmonov K., Boimatov A. English language teaching methodology. Nuri ma'rifat. - Dushanbe -2009. - 229p.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.