Научная статья на тему 'ИНГЛИЗ ТИЛИ ЎҚИТУВЧИСИ КОМПЕТЕНЦИЯСИНИ ОШИРИШДА РАҚАМЛИ ТЕХНОЛОГИЛАРНИНГ ЎРНИ'

ИНГЛИЗ ТИЛИ ЎҚИТУВЧИСИ КОМПЕТЕНЦИЯСИНИ ОШИРИШДА РАҚАМЛИ ТЕХНОЛОГИЛАРНИНГ ЎРНИ Текст научной статьи по специальности «Науки об образовании»

12
4
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Аннотация научной статьи по наукам об образовании, автор научной работы — М. Х. Нурматова, Н. Х. Сулаймонова

Ҳозирги кунда ҳар қандай мамлакатнинг кучи унинг соҳаларга рақамли технологияларни жорий этиш каби интеллектуал салоҳияти билан белгиланади. Салоҳиятга эса турли йўллар билан эришиш мумкин. Ўзбекистонда бевосита ўзимизга хос, ўзимизга мос бўлган, такрорланмас буюк тарихимиз, анъаналаримизга асосланган ва шу билан бирга рақамли технологиялардан амалда фойдалана олиш талабларига жавоб бера оладиган кадрлар тайѐрлаш миллий модели яратилмоқда.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Текст научной работы на тему «ИНГЛИЗ ТИЛИ ЎҚИТУВЧИСИ КОМПЕТЕНЦИЯСИНИ ОШИРИШДА РАҚАМЛИ ТЕХНОЛОГИЛАРНИНГ ЎРНИ»

Chirchik State Pedagogical University Effectiveness of Introduction of Digital Technologies in the Educational Process

g

ИНГЛИЗ ТИЛИ УЦИТУВЧИСИ КОМПЕТЕНЦИЯСИНИ ОШИРИШДА РАЦАМЛИ ТЕХНОЛОГИЛАРНИНГ УРНИ

М. Х. Нурматова

Тошкент давлат аграр университети Тиллар кафедраси катта укитувчиси

Н. Х. Сулаймонова

Тошкент давлат аграр университети Тиллар кафедраси укитувчиси

Хрзирги кунда хар кандай мамлакатнинг кучи унинг сохаларга ракамли технологияларни жорий этиш каби интеллектуал салохияти билан белгиланади. Салохиятга эса турли йуллар билан эришиш мумкин. Узбекистонда бевосита узимизга хос, узимизга мос булган, такрорланмас буюк тарихимиз, анъаналаримизга асосланган ва шу билан бирга ракамли технологиялардан амалда фойдалана олиш талабларига жавоб бера оладиган кадрлар тайёрлаш миллий модели яратилмокда.

Моделнинг асосий хусусиятларидан бири - бу хорижий тилларни ракамли технологиялар асосида пухта эгаллайдиган, Ватанимизнинг халкаро андозалардаги тараккиётини таъминлай оладиган, дадил, мустакил тафаккурли, малакали, билимли ва инсоний сифатларга эга булган мутахассис кадрларни тайёрлашдан иборат.

Шу боис, талабалар учун ракамли технологиялар имкониятларидан фойдаланиб, янги укув дастурлар, укув кулланмалар, хамда дарсликлар яратиш албатта, профессор-укитувчилар зиммасига юклатиладиган катта вазифаларидан бири булиб турибди.

Ракамли технологиялар асосида яратилган хар бир кулланманинг асосий вазифаларидан бири бу талабаларнинг хорижий тилларга булган кизикишини кучайтириш, инглиз тилида мутахасиссликка оид матнларни укиб тушуна олишга, берилган суз ва суз бирикмаларни мустакил лугат оркали таржима килишга, грамматик мавзуларни узлаштириш ва машкларда мустахкамлашга каратилган булиши лозим.

Узбекистон Республикаси Президентининг 2022 йил 28 январдаги «2022 — 2026 йилларга мулжалланган Янги Узбекистоннинг тараккиёт стратегияси тугрисида»ги ПФ-60-сон Фармонига мувофик, ракамли технологияларидан таълим сохасида фойдаланиш буйича

https://cspi.uz/

Republican Scientific and Practical Conference

October 20, 2023

Chirchik State Pedagogical University Effectiveness of Introduction of Digital

ТесЬпОО^/е/^П^^шшшшшая/шшшшшшшшш

jort^

янги боскичга олиб чикиш буйича устувор вазифалар белгилаб берилган.

Бугунги кунда бутун жахон интернет тармогида энг куп ахборот алмашинадиган тил инглиз тили булиб, у асосий маълумот алмашинувининг 55 фоизини эгаллаган. Кейинги уринларда испан хамда рус тиллари туради. Узбек тилидаги маълумотларнинг камлиги эса шу тилда сузлашувчи ижтимоий тармок фойдаланувчиларига узларига керакли маълумотни топишига тускинлик килади. Уз навбатида бугунги глобаллашув замонида ракамли эркинлик курсаткичларига хам салбий таъсир курсатмокда.

Хрзирги кун талаби, инглиз тилини урганиш ва интернет тармокларида узбек тилидаги сифатли маълумотлар микдорини купайтиришнинг энг самарали усулларидан бири бу, википедияда узбекча маколалар сонини купайтиришдан иборат. Сабаби, википедия куп тилли, эркин, интернет энциклопедияси хисобланиб, у кунгиллилар жамоаси томонидан очик хамкорлик асосида юритилади. Википедия бугунга келиб, энг катта ва энг куп мурожаат килинадиган маълумотлар манбасига айланган. Маълумот жойлашнинг афзалликларидан бири ахборотнинг барча тилларга уланишидир. Бу эса узаро маълумот алмашинувининг самарали кечишини таъминлайди. Ракамли технологиялар асосида инглиз тилини тезда урганиш имконияти яратилади. Айникса, кундалик долзарб масала булган узбекча википедиялар сонини оширишда ракамли технологиянинг ахамияти жуда катта. Жумладан, узбекча википедиядаги маколалар чет тилларига таржима килинади. Бунда маколалар камида инглиз, рус, испан, немис ва француз тилларига таржима килиниши мумкин. Шу билан бирга, ушбу маколалар тегишли тиллардаги википедияларнинг администраторлари томонидан тасдикланиши хам мумкин.

Тил бизни тугридан-тугри миллий тарихимиз, аждодларимиз маданий ва адабий ютуклари билан боглайди. Инглиз тили ракамли технологиялар, туризм, молия сектори ва бошка куплаб сохаларда глобал тилга айланди. Инглиз тилини билиш мехнат бозорига кирадиган хар кайси ёш авлод учун катта афзаллик тугдиради. Барчамизга маълумки, Узбекистон тугридан-тугри хорижий инвестицияларга йул очиб берди ва ракамли технология сохасини хам ривожлантирмокда. Сунгги икки йил мобайнида Узбекистон университет ва мактабларида мехнат килиб келаётган инглиз тили укитувчилари, Фулбрайт инглиз тили укитувчилари ва инглиз тили мутахассислари сонини 3 дан 18 гача оширган.

Сунгги йилларда ишлаб чикилган яна бир кизикарли дастурлардан бири бу - инглиз тилини урганиш учун STEM

https://cspi.uz/

October 20, 2023 Republican Scientific and Practical Conference

174

Chirchik State Pedagogical University Effectiveness of Introduction of Digital Technologies in the Educational Process

g

g

дастури. Ушбу дастур фан, технология, мухандислик ва математика каби фанларни урганишда биринчи курс талабалари билан ишлайди, уларга замонавий глобал иктисодиётда муваффакият козониш учун зарур булган инглиз тилини ривожлантиришга ёрдам беради.

Хулоса сифатида куйидагиларга эътибор бериш зарур деб биламиз.

• Коммуникатив компетенцияни шаклланиши учун укитувчи уз она тилида чиройли нуткий маданиятга эга булиши;

• Хорижий тилларда лингвистик компетенцияни яъни унинг фонетикаси, грамматикасини ва лексикасини мукаммал эгаллаши;

• Социолингвистик компетенцияни мукаммал шакллантириш;

• Прагматик компетенцияни эгаллаш оркали укитувчи хар кандай вазиатдан педагогик такт оркали чики кетишни таъминлай олиш ва бошкалар.

REFERENCES

1. Н.А. Гулбаев, М.Х. Халметова Д.З.Гулбоева. "Таълимда ахборот технологиялари" фанини укитишда инглиз тилининг урни. "Чет тилларни укитишда инновацион технологиялар ва онлайн таълим жараёнида талабаларни бахолаш" Халкаро илмий-конференция 2021 - йил 15-16 октябрь.-- Тошкент вилояти Чирчик давлат педагогика институти.

2. Н.А. Гулбаев, Ж.Г. Абдураимов C.F. Худойкулова. "Таълимда хорижий тилларни укитишнинг компетенциявий ёндашуви . Чет тилларни укитишда инновацион технологиялар ва онлайн таълим жараёнида талабаларни бахолаш". Халкаро илмий-конференция 2021 - йил 15-16 октябрь.-- Тошкент вилояти Чирчик давлат педагогика институти.

3. Shirnazarova, Z. A. (2023). THE CONCEPT OF "INTERCULTURAL COMMINICATION" IN TE CONTEXT OF TODETY'S SOCIETY. Mental Enlightenment Scientific-Methodological Journal, 4(03), 174-179.

4. Rakhmatov, F. (2021). THE PRODUCTIVE SKILL "SPEAKING". Экономика и социум, (12-1 (91)), 531-533.

Abdukhalilova, D. (2022). PROBLEMS OF PRODUCTIVE SKILLS. SPEAKING. Экономика и социум, (6-1 (97)), 3-5.

https://cspi.uz/

Republican Scientific and Practical Conference

October 20, 2023

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.