Научная статья на тему 'ИЧКИ ИШЛАР ОРГАНЛАРИ ТЕЗКОР БЎЛИНМАЛАРИНИНГ ЖИНОЯТЛАРНИ ФОШ ЭТИШ БЎЙИЧА ФАОЛИЯТИНИ РЕЖАЛАШТИРИШ ВА ТАШКИЛ ЭТИШДА ТЕЗКОР-ҚИДИРУВ ФАОЛИЯТИ ТЎҒРИСИДАГИ ҚОНУННИНГ АҲАМИЯТИ'

ИЧКИ ИШЛАР ОРГАНЛАРИ ТЕЗКОР БЎЛИНМАЛАРИНИНГ ЖИНОЯТЛАРНИ ФОШ ЭТИШ БЎЙИЧА ФАОЛИЯТИНИ РЕЖАЛАШТИРИШ ВА ТАШКИЛ ЭТИШДА ТЕЗКОР-ҚИДИРУВ ФАОЛИЯТИ ТЎҒРИСИДАГИ ҚОНУННИНГ АҲАМИЯТИ Текст научной статьи по специальности «Науки о Земле и смежные экологические науки»

CC BY
547
76
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
Ички ишлар органлари / тезкор-қидирув фаолияти / режалаштириш / идоравий назорат / ташкил этиш / фош этилмаган жиноят / криминоген вазият / тезкор-қидирув тадбирлари.

Аннотация научной статьи по наукам о Земле и смежным экологическим наукам, автор научной работы — Дилмурод Тошпулатович Тоштемиров

Мазкур мақолада ички ишлар органларининг тезкор бўлинмалари фаолиятини ташкил этишда Ўзбекистон Республикасининг “Тезкор-қидирув фаолияти тўғрисида”ги қонуннинг аҳамияти, жиноятларни фош этишда идоравий назорат ва режалаштиришда эътибор қаратиш лозим бўлган жиҳатлар мамлакатимизда амалга оширилаётган ислоҳотлар билан боғланган ҳолда акс эттирилади. Шунингдек, жиноятларни фош этиш фаолиятини ташкил этишда ички ишлар органлари раҳбарларининг масъулиятини белгилашга аҳамият берилади.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Похожие темы научных работ по наукам о Земле и смежным экологическим наукам , автор научной работы — Дилмурод Тошпулатович Тоштемиров

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Текст научной работы на тему «ИЧКИ ИШЛАР ОРГАНЛАРИ ТЕЗКОР БЎЛИНМАЛАРИНИНГ ЖИНОЯТЛАРНИ ФОШ ЭТИШ БЎЙИЧА ФАОЛИЯТИНИ РЕЖАЛАШТИРИШ ВА ТАШКИЛ ЭТИШДА ТЕЗКОР-ҚИДИРУВ ФАОЛИЯТИ ТЎҒРИСИДАГИ ҚОНУННИНГ АҲАМИЯТИ»

Central Asian Research Journal For Interdisciplinary Studies (CARJIS)

ISSN (online): 2181-2454

Volume 2 | Issue 4 | April, 2022 | SJIF: 5,965 | UIF: 7,6 | ISRA: JIF 1.947 | Google Scholar |

www.carjis.org DOI: 10.24412/2181-2454-2022-4-256-263

ИЧКИ ИШЛАР ОРГАНЛАРИ ТЕЗКОР БУЛИНМАЛАРИНИНГ ЖИНОЯТЛАРНИ ФОШ ЭТИШ БУЙИЧА ФАОЛИЯТИНИ

РЕЖАЛАШТИРИШ ВА ТАШКИЛ ЭТИШДА ТЕЗКОР-ЦИДИРУВ ФАОЛИЯТИ ТУГРИСИДАГИ ЦОНУННИНГ АХДМИЯТИ

Дилмурод Тошпулатович Тоштемиров

Узбекистон Республикаси ИИВ Академияси Магистратура тингловчиси

АННОТАЦИЯ

Мазкур маколада ички ишлар органларининг тезкор булинмалари фаолиятини ташкил этишда Узбекистон Республикасининг "Тезкор-кидирув фаолияти тугрисида"ги конуннинг ахамияти, жиноятларни фош этишда идоравий назорат ва режалаштиришда эътибор каратиш лозим булган жихатлар мамлакатимизда амалга оширилаётган ислохотлар билан богланган холда акс эттирилади. Шунингдек, жиноятларни фош этиш фаолиятини ташкил этишда ички ишлар органлари рахбарларининг масъулиятини белгилашга ахамият берилади.

Калит сузлар: Ички ишлар органлари, тезкор-кидирув фаолияти, режалаштириш, идоравий назорат, ташкил этиш, фош этилмаган жиноят, криминоген вазият, тезкор-кидирув тадбирлари.

КИРИШ

Жиноятчиликка карши курашиш хамда унинг барвакт олдини олиш борасида амалга оширилган ишлар ва бу борадаги узок йиллик тажрибалар шуни курсатмокдаги, жамиятда криминоген вазиятни баркарорлигини таъминлашда тезкор кидирув булинмалари фаолияти мухим ахамият касб этади.

Узбекистон Республикаси мустакилликка эришган дастлабки йиллардан бошлаб мамлакатни ислох килишнинг асосий йуналишларидан бири конун устуворлиги, конунийлик, шахс хукуклари ва эркинликларини ишончли химоя килиш, кискача айтганда, - хукукий давлат ва одамлар хукукий онгини шакллантиришни таъминлашуга каратилган суд-хукук тизимини демократлаштириш ва либераллаштириш хисобланади.

Узбекистон Республикасининг "Тезкор-кидирув фаолияти тугрисида"ги конуни кабул килингунига кадар фукароларнинг хукук ва эркинликларини

Central Asian Research Journal For Interdisciplinary Studies (CARJIS)

ISSN (online): 2181-2454

Volume 2 | Issue 4 | April, 2022 | SJIF: 5,965 | UIF: 7,6 | ISRA: JIF 1.947 | Google Scholar |

www.carjis.org DOI: 10.24412/2181-2454-2022-4-256-263

чеклаш мумкин булган хукукни мухофаза килиш фаолиятининг тезкор-кидирув фаолиятидан бошка барча турлари конунчиликда тартибга солинган эди.

Шу боис Узбекистон Республикасининг Президенти Узбекистан Республикаси Олий Мажлиси ^онунчилик палатаси ва Сенатнинг умумий йигилишида тезкор-кидирув фаолияти утказилишининг принциплари, асослари, шакл ва усулларини уни амалга оширувчи органлари тизимини белгиловчи "Тезкор-кидирув фаолияти тугрисида"ги конунни кабул килиш таклифини белдирди. "Бу конуннинг кабул килиниши демократик давлатларнинг умум эътироф этилган амалиётга мос келади" Таъкидлаш керакки бу конун жиноятлар содир этилишининг дастлабки боскичларидаёк уларнинг олдини олиш ва уз вактида тухтатиш буйича чораларнинг самарадорлигини, шунингдек, суриштирув ва дастлабки терговнинг сифатини оширишга хизмат килади. Айни вактда хукукни мухофаза килувчи органларнинг авваламбор, ички ишлар органларининг бу сохадаги фаолиятининг янада либераллашувини таъминлашга олиб келади".

Мазкур конуннинг кабул килиниши тезкор-кидирув булинмалари фаолиятини ташкил этишда ва бошкаришда дастурул-амал булиб хизмат килмокда десак муболага булмайди.

Шунингдек, ички ишлар органлари фаолиятини ислох этиш борасидаги чора-тадбирлар ички ишлар органлари ролини ошириш, уларни хар бир ходим томонидан уз хизмат бурчи - «Халк манфаатларига хизмат килиш»ни сузсиз бажарадиган ижтимоий йуналтирилган профессионал тузилмага айлантириш имконини бермокда.

Шу билан бирга, ички ишлар органларининг кундалик фаолиятини ташкил этишда катор тизимли камчиликлар мавжуд булиб, улар, куч ва воситалар бошкарувининг етарли даражада мувофиклашмаганлиги, шахсий таркиб билан тарбиявий ишлар ва уларнинг касб махорати, хукукбузарликлар профилактикаси ва жиноятчиликка карши курашишнинг максадли назорат-тахлилини таъминлаш холатининг паст даражадалиги намоён булмокда.

МУХ^ОКАМА

Утган 2020 йилда республикада жиноятларнинг олдини олиш, фукароларнинг хукук ва эркинликлари хамда конуний манфаатлари химоя килинишини таъминлаш борасида Ички ишлар вазирлиги томонидан бошка мутасадди вазирлик ва идоралар, нодавлат нотижорат ташкилотлари хамда

Central Asian Research Journal For Interdisciplinary Studies (CARJIS)

ISSN (online): 2181-2454

Volume 2 | Issue 4 | April, 2022 | SJIF: 5,965 | UIF: 7,6 | ISRA: JIF 1.947 | Google Scholar |

www.carjis.org DOI: 10.24412/2181-2454-2022-4-256-263

фукаролик жамиятининг бошка институтлари билан хамкорликда бир катор самарали ишлар амалга оширилган.

Хусусан, 2020 йилда содир этилган умумий жиноятларнинг 92,6 фоизи (57 499 таси) фош этилган, кидирувдаги 2,446 нафар шахс ушланган, бедарак йуколган 436 нафар шахс топилган.

Ички ишлар ва бошка хукукни мухофаза килувчи органлар томонидан утказилган самарали тадбирлар натижасида иктисодиёт хамда бошкарув тартиби ва одил судлов сохасида 1 064 нафар шахс томонидан содир этилган 849 та жиноят аникланиб, улар окибатида етказилган 135,6 млрд. сум микдоридаги зарар ундирилиши таъминланган.

Ички ишлар органлари ходимларининг ташаббуси билан аникланган жиноятлар 2020 йилда кайд этилган жами жиноятларнинг 34 фоизини (20 994 та) ташкил этган.

Жиноятларни уз вактида фош этиш борасидаги тадбирлар етарли ташкил этилмаганлиги окибатида 2020 йилда содир этилган жиноятларнинг 4 582 таси ёки 7,4 фоизи фош этилмасдан колган. Бу курсатгич 2021 йилда янада ёмонлашган, хусусан содир этилган жиноятларнинг 12306 таси ёки 12,3 фоизи очилмаган.

Фикримизча, бу курсатгичлар ички ишлар органлари, хусусан тезкор кидирув булинмалари фаолиятини ташкил этишда хато-камчиликларга йул куйилаётганлигидан, ечимини кутаётган муаммолар ва тулик фойдаланилмаган имкониятлар мавжудлигидан далолат беради хамда келгусида тезкор-кидирув булинмалари фаолиятини ташкил этишда, жиноятларни фош этиш фаолиятини тахлилларга таянган холда хамда жиноятларнинг турлари, жиноятларни содир этиш усуллари, жиноят содир этган шахсларга ахамият берган холда хамда амалга оширилиши лозим булган вазифаларни режалаштириш ташкил этиш максадга мувофик.

Шу уринда, тезкор-кидирув фаолиятининг айрим жихатларига тухталиб утиш максадга мувофик. Узбекистон Республикасининг 25.12.2012 йилдаги "Тезкор-кидирув фаолияти тугрисида"ги УРК-344-сон конунида тезкор-кидирув фаолияти тушунчасига таъриф бериб утилган.

Тезкор-кидирув фаолияти (бундан буён матнда ТКф деб юритилади) ушбу Конун билан махсус ваколат берилган давлат органларининг тезкор булинмалари (бундан буён матнда тезкор-кидирув фаолиятини амалга оширувчи

Central Asian Research Journal For Interdisciplinary Studies (CARJIS)

ISSN (online): 2181-2454

Volume 2 | Issue 4 | April, 2022 | SJIF: 5,965 | UIF: 7,6 | ISRA: JIF 1.947 | Google Scholar |

www.carjis.org DOI: 10.24412/2181-2454-2022-4-256-263

органлар деб юритилади) томонидан тезкор-кидирув тадбирлари утказиш оркали амалга ошириладиган фаолият туридир.

Тезкор-кидирув фаолияти юридик фаолиятнинг алохида тури сифатида мамлакатимиз ривожланишининг барча боскичларида махсус ваколатли давлат органлари, уларнинг тезкор булинмалари хамда мансабдор шахслари томонидан факат жиноятчиликка карши кураш максадларида амалга оширилиб келинади. Ушбу фаолият жиноятчиликка карши курашиш вазифаларини муваффакиятли хал этиш манфаатларига буйсундирилган булиб, унинг бош максади тезкор-кидирув тадбирларини утказиш оркали фукаролар, жамоатчилик ташкилотлари ва давлатнинг конун билан курикланадиган хукуклари ва манфаатларини самарали химоя килиш хисобланади. Т^Фни амалга оширувчи органлар тезкор булинмаларининг жиноятчиликка карши курашишни ташкил этишга оид айни кундаги фаолиятини, жиноий куринишларни олдини олиш ва фош этиш борасидаги муайян тадбирлар мажмуи сифатида тан олиш нотугри булар эди, зеро, хозирги жамиятда жиноятчиликка карши курашиш - бу барча давлат органлари ва жамоатчилик ташкилотлари томонидан амалга оширилаётган ижтимоий-иктисодий, хукукий, ташкилий, махсус ва бошка тадбирларнинг мураккаб мажмуи хисобланади. Уларга тезкор-кидирув кучлари, воситалари ва усуллари ёрдамида амалга оширилаётган махсус тадбирлар хам киради. Ушбу махсус тадбирлар, давлат органлари ва жамоатчилик ташкилотлари томонидан амалга оширилаётган бошка тадбирлар билан чамбарчас богланган булиб, Т^Фнинг йуналишини белгилаб беради.

Фикримизча, кандай фаолият булмасин, фаолиятни тахлилларга асосланган холда режалаштириб ташкил этиш узининг самарасини беради. Худди шундай, содир этилган жиноятларни уни содир этиш, усули, вакти, жойи ва бошка механизмларини хисобга олган холда, тусмоллар асосида фош этишни режалаштириш оркали ижобий натижага эришиш мумкин.

Шу уринда, "Режалаштириш" ва "Ташкил цилиш" тушунчаларига таъриф бериб утиш лозим.

Режалаштириш - бошкарув тизимини ривожлантиришнинг умумий концепциясини ишлаб чикиш, аник топшириклар, уларни амалга ошириш муддатлари, максадлари ва йулларини, яъни келгуси даврда бажариладиган харакатлар (тадбирлар) дастурини асослаш. Режалаштириш, бошкарув функцияси сифатида, мураккаб илмий ва ташкилий фаолиятдир. Муваффакиятли режалаштириш учун куйидагиларни билиш зарур: жамият

Central Asian Research Journal For Interdisciplinary Studies (CARJIS)

ISSN (online): 2181-2454

Volume 2 | Issue 4 | April, 2022 | SJIF: 5,965 | UIF: 7,6 | ISRA: JIF 1.947 | Google Scholar |

www.carjis.org DOI: 10.24412/2181-2454-2022-4-256-263

ривожланишининг объектив конунлари, уларнинг талаблари ва амал килиш механизми, жамият ривожланишининг аник шартлари, имкониятлари ва эхтиёжлари; режалаштирилаётган жараён ривожланишининг максадлари, вазифалари ва мулжалланаётган даражаси; ушбу даражага эришиш воситалари; вакт ва ресурслар захиралари.

Ташкил цилиш - унинг мохияти кабул килинган карорни амалга ошириш учун аник чоралар ишлаб чикиш ва уларни амалга оширишдан иборат. Ушбу чораларга куйидагилар киради: ижрочиларни танлаш; топшириклар ва уларни бажариш муддатларини хар бир ижрочига етказиш; ижрочиларни улар олдига куйилган янги вазифаларни амалга оширишлари учун махсус тайёрлаш ёки кайта тайёрлаш; куйилган максадларга эришиш усулларини танлаш; ижрочиларни моддий, молиявий ва бошка жихатдан таъминлаш. Ташкил килишнинг пировард максади бошкарув тизимида куч ва маблагларни энг кам сарфлаб, унинг максадларига эришишни таъминлай оладиган ташкилий муносабатларни шакллантиришдан иборат.

"Режалаштириш" ва "Ташкил килиш" тушунчалари билан бир каторда "Назорат" тушунчасига хам таъриф бериб утиш лозим. Чунки, фаолият режалар асосида ташкил этилса, белгиланган режадаги вазифалар ижросини "Назорат килиш" оркали юкори самарадорликка эришилади.

Назорат килиш (контроль) амалда эришилган оралик ва пировард натижаларни карор (режа)да назарда тутилган вазифа(лар) билан киёслаш оркали ижронинг кабул килинган карорга мос ёки мос эмаслигини аниклашга каратилган харакатдир. Бажарилган иш куйилган вазифаларга канчалик мос келишини доимий равишда кузатмай туриб, белгиланган чораларни муваффакиятли амалга ошириб булмайди.

Конунда тезкор-кидирув тадбирларининг турлари сифатида суров, маълумотлар туплаш, тезкор-кидирув фаолиятининг вазифаларини хал этиш учун ахамиятга эга булган ахборотни олиш максадида шахсларнинг харакатларини, ходисаларни ва жараёнларни бевосита ёки билвосита (техник воситалардан фойдаланган холда) ноошкора кузатиш ва кайд этишдан иборат булган тадбир, киёсий текширув учун намуналар йигиш, текшириш учун харид килиш, назорат остида олиш, предметларни ва хужжатларни текшириш, тезкор кузатув, шахснинг айнанлигини аниклаш, турар жойларни ва бошка жойларни, биноларни, иншоотларни, жойнинг участкаларини, техник ва транспорт воситаларини текшириш, почта, курьерлик жунатмалари ва телеграф

Central Asian Research Journal For Interdisciplinary Studies (CARJIS)

ISSN (online): 2181-2454

Volume 2 | Issue 4 | April, 2022 | SJIF: 5,965 | UIF: 7,6 | ISRA: JIF 1.947 | Google Scholar |

www.carjis.org DOI: 10.24412/2181-2454-2022-4-256-263

хабарларини назорат килиш, телефонлар ва бошка телекоммуникация курилмалари оркали олиб бориладиган сузлашувларни эшитиб туриш, улар оркали узатиладиган ахборотни олиш, абонентлар ёки абонент курилмалари уртасидаги богланишлар тугрисида ахборот олиш, тезкор киритиш, назорат остида етказиб бериш, никобланган операция, тезкор эксперимент келтириб утилган.

Конун талабларига асосан тезкор-кидирув фаолиятини амалга оширувчи органларнинг фаолияти устидан идоравий назорат килиш тартиби мазкур органлар рахбарлари томонидан белгиланади.

Тезкор-кидирув фаолиятини амалга оширувчи органлар рахбарлари тезкор-кидирув фаолиятининг ташкил этилиши ва амалга оширилиши устидан идоравий назоратни таъминлайди.

Сунги йилларда бутун дунёда жиноятнинг янгича турлари, шакллари ва куринишларининг пайдо булиши, жиноятларни содир этиш усуллари узгариб бораётганлиги, хусусан ижтимоий тармоклар, интернет билан боглик холда содир этилаётган жиноятлар, кибержиноятчилик тезкор-кидирув фаолиятини ташкил этишда фаолиятни амалга оширувчи тузилмаларга кушимча вазифалар юклайди. Буни, Узбекистон Республикаси Президентининг 2021 йил 26 март кунидаги "Жамоат хавфсизлигини таъминлаш ва жиноятчиликка карши курашиш сохасида ички ишлар органлари фаолиятини сифат жихатидан янги боскичга кутариш чора-тадбирлари тугрисида"ги ПФ-6196-сон Фармонида хам куришимиз мумкин.

Хусусан, фармонда Ички ишлар органларининг

тезкор-кидирув фаолиятини куйидаги йуналишлар буйича такомиллаштириш вазифаси куйилган.

Жумладан, уюшган жиноятчилик, терроризм ва экстремизм, гиёхванд воситалар, психотроп моддалар ва уларнинг аналоглари ноконуний айланмасига карши курашиш чора-тадбирлари самарадорлигини ошириш;

- ахборот технологиялари ва Интернет тармогидан фойдаланиш сохасидаги жиноятларга карши курашиш борасида тубдан янги механизмларни жорий этиш;

- тезкор булинмалар фаолиятини аппарат-дастурий таъминлаш, замонавий ахборот технологияларини кенг татбик этиш.

Central Asian Research Journal For Interdisciplinary Studies (CARJIS)

ISSN (online): 2181-2454

Volume 2 | Issue 4 | April, 2022 | SJIF: 5,965 | UIF: 7,6 | ISRA: JIF 1.947 | Google Scholar |

www.carjis.org DOI: 10.24412/2181-2454-2022-4-256-263

ХУЛОСА

Фикримизча, ички ишлар органлари тезкор булинмаларининг жиноятларни фош этиш буйича фаолиятини тугри режалаштириш ва ташкил этиш, келгусида жиноятларнинг иссик изидан очилишига, фукаролар, давлат ва жамият манфаатларига етказилган зиённинг уз вактида копланишига хизмат килади.

Шунингдек, жиноятларни иссик изидан фош этишда ижобий натижаларга эришиш учун тезкор-кидирув булинмалари фаолиятида куйидаги чора-тадбирларни белгилаб олишга алохида ахамият каратиш лозим.

Хусусан, доимий равишда тезкор-кидирув булинмалари ходимларининг касбий махоратини, билим савиясини ошириш буйича укув-машгулотлари утказиб бориш, бунда ходимларнинг ахборот-техника воситаларидан тугри ва самарали фойдаланиш йулларидан вокиф булишларини таъминлаш;

Содир этилиб, фош этилмасдан колган жиноятлар юзасидан ички ишлар органларининг сохавий хизматлари, жамоат тузилмалари хамда бошка хукукни мухофаза килувчи органлар билан хамкорликни хамда ахборот алмашинувини йулга куйиш;

Фош этилмаган жиноятлар юзасидан келиб тушган барча маълумотларнинг сифатини текшириш ва тахлилини амалга ошириш хамда маълумотлар юзасидан амалга оширилиши лозим булган тезкор-кидирув тадбирларини режалаштириш;

Тезкор-кидирув тадбирлариини амалга оширишда куч ва воситаларни тугри таксимлаш;

Жиноят юзасидан олинган тезкор маълумотлар юзасидан тезкор-кидирув тадбирларини тугри танлаш ва тадбирларни утказишни малакали ва касбий махорати юкори булган ходимларга юклаш;

Сунги йилларда содир этилаётган жиноятларнинг аксарияти ахборот-технологиялари оркали содир этилаётганлигини инобатга олиб, ушбу турдаги жиноятларни фош этишда мутахасислар имкониятларидан фойдаланишни йулга куйиш, улар билан самарали хамкорликни йулга куйиш;

Содир этилган жиноятларни фош этишга каратилган чора-тадбирлар хамда тезкор-кидирув тадбирлари натижадорлигини ошириш максадида тезкор-кидирув булинмалари рахбарларининг кунлик суров ва идоравий назоратини кучайтириш.

Central Asian Research Journal For Interdisciplinary Studies (CARJIS)

ISSN (online): 2181-2454 Volume 2 | Issue 4 | April, 2022 | SJIF: 5,965 | UIF: 7,6 | ISRA: JIF 1.947 | Google Scholar |

www.carjis.org DOI: 10.24412/2181-2454-2022-4-256-263

ФОЙДАЛАНИЛГАН АДАБИЁТЛАР РУЙХАТИ

1. Каримов И.А. "Демократик ислохотларни янада чукурлаштириш ва фукаролик жамиятини шакллантириш-мамлакатимиз тараккиётининг асосий мезонидир". Т.19.-Т.,2011.

2. Узбекистон Республикасининг 25.12.2012 йилдаги "Тезкор-кидирув фаолияти тугрисида"ги УРК-344-сон конуни. (26-модда) Манба: https://lex.uz/docs/2107763.

3. Хдмдамов А.А., Саитбаев Т.Р, Гордеев С.Н., Рашидходжаев Р.Т. Узбекистон Республикасининг "Тезкор-кидирув фаолияти тугрисида"ги конунига шарх. Т-2015. Б-3-4.

4. Узбекистон Республикаси Олий Мажлиси Сенатининг карори, 12.03.2021 йилдаги СК-245-1У-сон Карори, Манба: https://lex.uz/ru/docs/5361;

5. Узбекистон Республикаси Президентининг 2021 йил 26 март кунидаги "Жамоат хавфсизлигини таъминлаш ва жиноятчиликка карши курашиш сохасида ички ишлар органлари фаолиятини сифат жихатидан янги боскичга кутариш чора-тадбирлари тугрисида"ги ПФ-6196-сон Фармони.

6. Узбекистон Республикаси Президентининг 2018 йил 23 августдаги ПК-3919-сон "Ички ишлар органлари бошкарув, назорат ва шахсий таркиб билан ишлашнинг самарали тизимини жорий этиш буйича чора-тадбирлар тугрисида"ги карори, манба: htps/lex.uz/

7. Узбекистон Республикаси Президенти Шавкат Мирзиёевнинг халк депутатлари Хоразм вилояти Кенгашининг навбатдан ташкари сессиясидаги нутки. 2018 йил 23 март.

8. Республика буйича 2021 йилнинг 12 ойи мобайнида жиноятчилик холати тугрисида солиштирма маълумотлар.

9. Ички ишлар органларида бошкарув ва ахборот-тахлил фаолияти асослари: Дарслик / И. Исмаилов, Д.С.Мухамадалиев, Э.У. Азизов; масъул мухаррир Б. Матлюбов. - Т.: Узбекистон Республикаси ИИВ Академияси, 2019

10. Юрист ахборотномаси/4-сон-1жилд/2020-йил/ Илмий макола / "Тезкор-кидирув фаолияти" фани предмети, вазифалари ва унинг юристларни тайёрлашдаги ахамияти. В.Каримов https://www.yuristjournal.uz/index.php/lawyer-herald/article/view/94

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.