Научная статья на тему 'ICHIMLIK SUVGA MAXSUS ISHLOV BERISHNI TAKOMILLASHTIRISH'

ICHIMLIK SUVGA MAXSUS ISHLOV BERISHNI TAKOMILLASHTIRISH Текст научной статьи по специальности «Строительство и архитектура»

CC BY
460
48
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
loyqa / tozalash usullari / tindirgich / filtrlarninh ishlashi / 2 bosqichli filtrlar. / turbidity / cleaning methods / clarifier / operation of filters / 2-stage filters.

Аннотация научной статьи по строительству и архитектуре, автор научной работы — A. Akramov

Ushbu mаqоlаdа ichimlik suvga maxsus ishlov berishni takomillashtirish hamda suvni tiniqlashtirish bo‘yicha qilingan ilmiy yondashuvlar оrqаli erishishimiz mumkin bо‘lgаn yutuqlаr hаqidа yоritilgаn.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

IMPROVEMENT OF SPECIAL TREATMENT FOR DRINKING WATER

In this article, scientific approaches to improving the special treatment of drinking water and clarifying water are presented about the achievements we can achieve through

Текст научной работы на тему «ICHIMLIK SUVGA MAXSUS ISHLOV BERISHNI TAKOMILLASHTIRISH»

INTERNATIONAL SCIENTIFIC JOURNAL VOLUME 1 ISSUE 7 UIF-2022: 8.2 | ISSN: 2181-3337

ICHIMLIK SUVGA MAXSUS ISHLOV BERISHNI TAKOMILLASHTIRISH

Akramov Axror Adxamjon o'g'li,

Farg'ona politexnika instituti https://doi.org/10.5281/zenodo.7315676

Annotatsiya. Ushbu mаqоlаdа ichimlik suvga maxsus ishlov berishni takomillashtirish hamda suvni tiniqlashtirish bo'yicha qilingan ilmiy yondashuvlar orqali erishishimiz mumkin bo'lgan yutuqlar haqida yoritilgan.

Kalit so'zlar: loyqa, tozalash usullari, tindirgich, filtrlarninh ishlashi, 2 bosqichli filtrlar.

СОВЕРШЕНСТВОВАНИЕ СПЕЦИАЛЬНОЙ ОЧИСТКИ ПИТЬЕВОЙ ВОДЫ

Аннотация. В dannou cmambe npedcmaenenu nayHuue подходы к сoвeршeнствoвaнию спецочистки питьевой воды и осветлению воды о достижениях, которых мы можем достичь.

Ключевые слова: мутность, способы очистки, отстойник, рaбoтa фильтров, двухступenчaтыe фильтры.

IMPROVEMENT OF SPECIAL TREATMENT FOR DRINKING WATER

Abstract. In this article, scientific approaches to improving the special treatment of drinking water and clarifying water are presented about the achievements we can achieve through

Keywords: turbidity, cleaning methods, clarifier, operation of filters, 2-stage filters.

KIRISH

Suv loyqaligini tiniqlik degan tushuncha orqali ham belgilash mumkin. Suvning loyqaligini o'lchash uchun ma'lum miqdordagi suv qog'oz filtrdan o'tkazilib, 1050 da quritilganidan keyin tarozida tortilib o'lchanadi, tiniqligini o'lchash uchun suv standart shaklda tayyorlangan shisha silindrga solinadi, silindr tagiga standart bo'yicha yozilgan qalinligi 1 mm lik harflar o'qiladi. Yuqoridan qaralganda shu harflar aniq ko'ringuncha suvni ko'paytirib kamaytirib boriladi. Harflarni suv ostidan o'qish mumkin bo'lgan va millimetrda o'lchangan qalinlik shu suvning tiniqligini bildiradi.

TADQIQOT MATERIALLARI VA METODOLOGIYASI

Suv tozalash usullari va suv tozalash inshootlarining tarkibi hamda o'lchamlari manbadagi suv sifatiga qo'yiladigan talab va mahalliy sharoitlariga qarab tanlanadi. Amalda suv tozalash stansiyasi kompleks vazifani (tindirish, zararsizlantirish, yumshatish va h.k.) bajarishni ko'zda tutadi. Suv tozalash stansiyasining manbaga yaqin joylashtirilishi maqsadga muvofiqdir. Ko'pincha suv tozalash stansiyalari o'zi oqar suv harakati tartibiga asoslangan sxema bo'yicha quriladi. Bunda birinchi nasos stansiyasi tomonidan berilgan suv barcha inshootlar bo'ylab o'z oqimi asosida o'tib toza suv rezervuariga boradi va undan ikkinchi nasos stansiyasi yordamida vodoprovod tarmog'iga uzatiladi.

Suv sifatini yaxshilash 2 - bosqichda bajarilishi mumkin: "suvni tozalash" va "suvga maxsus ishlov berish" bosqichlari. Suv tozalash deganda manbadagi suvning sifatini O'zDst950: 2000 "Ichimlik suvi. Gigienik talablar va sifatini nazorat qilish" talablari darajasigacha yetkazish tushuniladi. "Suvga maxsus ishlov berish" deganda suv sifatini maxsus korxonalar talablari darajasigacha yetkazish yoki suvga yangi xossalar berish tushuniladi.

Suv sifatini yaxshilashning asosiy usullari

Suv tozalash inshootlari quyidagi maqsadlarga xizmat qiladi:

INTERNATIONAL SCIENTIFIC JOURNAL VOLUME 1 ISSUE 7 UIF-2022: 8.2 | ISSN: 2181-3337

1. Suvni mayda suzib yuruvchi zarrachalardan tozalash (suvni tiniqlashtirish)

2. Suvga rang beruvchi moddalarni yo'qotish - suvni rangsizlantirish

3. Suv tarkibidagi bakteriyalarni yo'qotish - suvni zararsizlantirish

4. Suvdagi kalsiy va magniy kationlari miqdorini kamaytirish - suvni yumshatish

5. Suvdagi ortiqcha tuz miqdorini kamaytirish (ichimlik suvda tuz miqdori 1000-mg/l ko'' bo'lmasligi kerak) - suvni chuchuklashtirish.

Yuqorida keltirilgan tadbirlarning barchasi "suvni tozalash" tushunchasiga kiradi. Suvni turg'unlashtirish, talab qilingan 'H miqdorini ta'minlash, koagulyatsiya jarayonini yaxshilash va shunga o'xshash tadbirlar esa "suvga maxsus ishlov berish" deyiladi. TADQIQOT NATIJALARI Suv tozalash stansiyaning umumiy sxemasi:

1 rasmTozalash stansiyani umumiy sxemasi.

1 -aralashtirgich, 2 - reagent xo'jaligi, 3 - vertical tindirgich 4 - tezkor filtr

5 - toza suv rezervuari, 6 - xlorlash moslamasi

Suvni tiniqlashtirish

Suvdagi suzib yuruvchi zarrachalarning cho„kishi ancha murakkab jarayondir. Zarrachalarning cho„kish tezligiga ularning o„lchami, shakli hamda suvning harakat tartibi, suvning yopishqoqligi, harorat va boshqa omillar ta"sir etadi. Loyqa suvda zarrachalar turli o„lchamda bo„lishi (polidispers sistema) mumkin. Suvga koagulyant (reagent) qushilganda zarrachalarning tuzulishini va o„lchamlarini o„zgartirib cho„kishini tezlashtirishga erishiladi. Tindirgichlar o„lchamlarini aniqlashga ta"sir etadigan asosiy omil zarrachalarning cho„kish tezligidir. Tinch holatdagi, t 10 C haroratli suvda zarrachalarning cho„kish tezligi -zarrachalarning gidravlik yirikligi deyiladi. Suzib yuruvchi zarrachalarning cho„kish tezligi quyidagi 1- jadvalda keltirilgan.

MUHOKAMA

INTERNATIONAL SCIENTIFIC JOURNAL VOLUME 1 ISSUE 7 UIF-2022: 8.2 | ISSN: 2181-3337

1-jadval. Suzih yuruvchi zarrachalarning cho^kish tczligi

Zarilachalar no mi Gidravlik yirikligi mm/'s 1.0 m ehuqurlikka cho'kish vaqti

1„ y ink zarrali t]Lim, d - (0,5-1 }mm 100 10 s

1. o'rta zarrali t]Lim, d^ (0.25-0,5)mm 53 19s

3. mayin qum, d ^ (0.1 -0125}mm 6,9 2.4 min

4. yirik loy zarrïisi 1,7 9.8 min

5. û'rla zarrali loy 0,07 3.9 soat

kicliik zurriili loy 0,08 2.3 sulkii

7. mayin loy zarrasi 0,0007 16.2 sulka

8. kolloid zarrachalar 0,000007 367 sulkn

Suvni tindirish ikki yoki bir necha bosqichli tartib bo„yicha amalga oshirilishi mumkin. Odatda suvni sun"iy tindirish 3 - bosqichda amalga oshiriladi. 1- bosqichda - tindirish jarayonini tezlashtiruvchi maxsus reagentlar bilan suvga ishlov beriladi.

2- bosqichda - suvdagi suzib yuruvchi mayda zarrachalar cho„ktiriladi.

3- bosqichda cho„ktirishni iloji bo„lmagan mayda zarrachalarni filtrlash yo„li bilan tutib qolinadi.

1 rasm.Zarrachalarni cho'kish egri chizg'i.

XULOSA

Tajribalar shuni ko'rsatdiki, nisbiy teshiklari maydoni 3.5 n bo'lgan qo'shaloq panjaralar bitta panjara bilan deyarli bir xil oqim taqsimotini ta'minlaydi. Shu bilan birga, b1 ning eksperimental qiymatlari mos ravishda 2,6 va 2,7 ni tashkil etdi, ya'ni. 5% dan ko'p bo'lmagan farqlanadi. Shuni inobatga olgan holda, reflektorli er-xotin panjaralarni o'rnatishda oqimning etarlicha samarali taqsimlanishiga ega bo'lgan teshiklarning nisbiy maydoni olinishi mumkin va bitta panjara uchun tavsiya etilgan n = 0,3-0,5 o'rniga = 0,06-0,2 ni tashkil qiladi, bu juda muhimdir. ularni tiqilib qolish xavfini kamaytirish va kanalizatsiya cho'kindi tanklarining ishonchliligini oshirish. Amaliyot uchun etarli aniqlik bilan olingan bog'liqliklar n = 2n1 qiymatlarida reflektorli qo'shaloq panjaralar va panjaralarni hisoblash uchun ishlatilishi mumkin, bu erda n1 - bitta panjaradagi teshiklarning nisbiy maydoni, shuningdek dumaloq bo'laklarni hisoblashda (kvadrat) teshiklar, natijada bsh = rres va nsh = nres formulalarini oladi.

INTERNATIONAL SCIENTIFIC JOURNAL VOLUME 1 ISSUE 7 UIF-2022: 8.2 | ISSN: 2181-3337

REFERENCES

1. Akramov, A. A. U., & Nomonov, M. B. U. (2022). Improving the Efficiency Account Hydraulic of Water Supply Sprinklers. Central Asian Journal of Theoretical and Applied Science, 3(6), 364-370.

2. Сатторов, А. Х., Акрамов, А. А. У., & Абдуразаков, А. М. (2020). Повышение эффективности калорифера, используемого в системе вентиляции. Достижения науки и образования, (5 (59)), 9-12.

3. Xamdamaliyevich, S. A., & Rahmankulov, S. A. (2021, July). Investigation of heat transfer processes of solar water, air contact collector. In E-Conference Globe (pp. 161-165).

4. Madaliev, M. E. U., Rakhmankulov, S. A., & Tursunaliev, M. M. U. (2021). Comparison of Finite-Difference Schemes for the Burgers Problem. Middle European Scientific Bulletin, 18, 76-83

5. Abdullayev, B. X., & Rahmankulov, S. A. (2021). Modeling Aeration in High Pressure Hydraulic Circulation. CENTRAL ASIAN JOURNAL OF THEORETICAL & APPLIED SCIENCES, 2(12), 127-136.

6. Nasirov Ismail Azizovich. On The Accuracy of the Finite Element Method on the Example of Problems about Natural Oscillations. EUROPEAN MULTIDISCIPLINARY JOURNAL OF MODERN SCIENCE https://emjms.academicjournal.io

7. Usmonova, N. A., & Khudaykulov, S. I. (2021, April). SPATIAL CAVERNS IN FLOWS WITH THEIR PERTURBATIONS IMPACT ON THE SAFETY OF THE KARKIDON RESERVOIR. In E-Conference Globe (pp. 126-130).

8. ugli Mo'minov, O. A., Maqsudov, R. I., & qizi Abdukhalilova, S. B. (2021). Analysis of Convective Finns to Increase the Efficiency of Radiators used in Heating Systems. Middle European Scientific Bulletin, 18, 84-89.

9. Maqsudov, R. I., & qizi Abdukhalilova, S. B. (2021). Improving Support for the Process of the Thermal Convection Process by Installing. Middle European Scientific Bulletin, 18, 5659.

10. Madaliev, E. U., & qizi Abdukhalilova, S. B. (2022). Repair of Water Networks. CENTRAL ASIAN JOURNAL OF THEORETICAL & APPLIED SCIENCES, 3(5), 389-394.

11. Shavkatjon o'g'li, T. B. (2022). Proving The Inequalities Using a Definite Integral and Series. Texas Journal of Engineering and Technology, 13, 64-68.

12. Shavkatjon o'g'li, T. B. (2022). SOME INTEGRAL EQUATIONS FOR A MULTIVARIABLE FUNCTION. Web of Scientist: International Scientific Research Journal, 3(4), 160-163.

13. . Malikov, Z. M., & Madaliev, E. U. (2019). Mathematical simulation of the speeds of ideally newtonovsky, incompressible, viscous liquid on a curvilinearly smoothed pipe site. Scientific-technical journal, 22(3), 64-73.

14. Мадхадимов, М. М., Абдулхаев, З. Э., & Сатторов, А. Х. (2018). Регулирования работы центробежных насосов с изменением частота вращения. Актуальные научные исследования в современном мире, (12-1), 83-88.

15. Mo'minov, O. A. O'tbosarov Sh. R."Theoretical analysis of the ventilation emitters used in low-temperature heat supply systems, and heat production of these emitters" Eurasian journal of academic research, 495-497.

INTERNATIONAL SCIENTIFIC JOURNAL VOLUME 1 ISSUE 7 UIF-2022: 8.2 | ISSN: 2181-3337

16. Abdukarimov, B. A., O'tbosarov, S. R., & Tursunaliyev, M. M. (2014). Increasing Performance Efficiency by Investigating the Surface of the Solar Air Heater Collector. NM Safarov and A. Alinazarov. Use of environmentally friendly energy sources.

17. Rashidov, Y. K., & Ramankulov, S. A. (2021). Improving the Efficiency of Flat Solar Collectors in Heat Supply Systems. CENTRAL ASIAN JOURNAL OF THEORETICAL & APPLIED SCIENCES, 2(12), 152-159

18. Madraximov, M. M., Nurmuxammad, X., & Abdulkhaev, Z. E. (2021, November). Hydraulic Calculation Of Jet Pump Performance Improvement. In International Conference On Multidisciplinary Research And Innovative Technologies (Vol. 2, pp. 20-24).

19. Рашидов, Ю. К., Орзиматов, Ж. Т., Эсонов, О. О. У., & Зайнабидинова, М. И. К. (2022). СОЛНЕЧНЫЙ ВОЗДУХОНАГРЕВАТЕЛЬ С ВОЗДУХОПРОНИЦАЕМЫМ МАТРИЧНЫМ АБСОРБЕРОМ. Scientific progress, 3(4), 1237-1244.

20. Усаров, М. К., and Г. И. Маматисаев. "Вынужденные колебания коробчатой конструкции панельных зданий при динамических воздействиях." Проблемы механики 2 (2010): 23-25.

21. Усаров, Махаматали Корабоевич, and Гиёсиддин Илхомидинович Маматисаев. "КОЛЕБАНИЯ КОРОБЧАТОЙ КОНСТРУКЦИИ КРУПНОПАНЕЛЬНЫХ ЗДАНИЙ ПРИ ДИНАМИЧЕСКИХ ВОЗДЕЙСТВИЯХ." Научный форум: технические и физико-математические науки. 2019.

22. Madaliev, M. E. U., Maksudov, R. I., Mullaev, I. I., Abdullaev, B. K., & Haidarov, A. R. (2021). Investigation of the Influence of the Computational Grid for Turbulent Flow. Middle European Scientific Bulletin, 18, 111-118.

23. Hamdamalievich S. A. Determination of the deposition of particles contained in the water passing through the sump well //Central asian journal of theoretical & applied sciences. -2022. - Т. 3. - №. 6. - С. 244-251.

24. Hamdamalievich S. A., Nurmuhammad H. Analysis of Heat Transfer of Solar Water Collectors //Middle European Scientific Bulletin. - 2021. - Т. 18. - С. 60-65.

25. Nosirov A.A., №sirov I.A. Simulation of Spatial Own of Vibrations of Axisymmetric Structures EUROPEAN MULTIDISCIPLINARY JOURNAL OF MODERN SCIENCE http s://emjms.academicj ournal .i o

26. Рашидов, Ю. К., Орзиматов, Ж. Т., & Исмоилов, М. М. (2019). Воздушные солнечные коллекторы: перспективы применения в условиях Узбекистана. ББК 20.1 я43 Э 40.

27. Abobakirovich, A. B., Sodikovich, A. Y., & Оgli, M. I. I. (2019). Optimization of operating parameters of flat solar air heaters. Вестник науки и образования, (19-2 (73)), 6-9.

28. Умурзакова, М. А., Усмонов, М. А., & Рахимов, М. Н. (2021). АНАЛОГИЯ РЕЙНОЛЬДСА ПРИ ТЕЧЕНИЯХ В ДИФФУЗОРНО-КОНФУЗОРНЫХ КАНАЛАХ. Экономит и социум, (3-2), 479-486.

29. Abbasov, Y. S., & ugli Usmonov, M. A. (2022). Design of an Effective Heating System for Residential and Public Buildings. CENTRAL ASIAN JOURNAL OF THEORETICAL & APPLIED SCIENCES, 3(5), 341-346.

30. Usmonova, N. A. (2021). Structural Characteristics of the Cavern at a Fine Bubbled Stage of Cavitation. Middle European Scientific Bulletin, 18, 95-101.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.