Научная статья на тему 'Хвалебные оды Урфи Ширази'

Хвалебные оды Урфи Ширази Текст научной статьи по специальности «Языкознание и литературоведение»

CC BY
358
58
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
таърихи адабиёти форсизабони Њинд дар ќарни ХVI / Урфии Шерозї / фахрия / ќасида / сабки њиндї / история персоязычной литературы / Индия ХVI в / Урфи Ширази / касыда / индийский стиль / the history of Persian literature / India of the XVI-th century / Urfi Shirazi / kasida / fakhriya / Indian stile

Аннотация научной статьи по языкознанию и литературоведению, автор научной работы — Аминджанова Рухшона, Aminjonova R.

Автор в данной статье всесторонне исследовал самовосхваления известного представителя индийского стиля, одного из маститых представителей персоязычной литературы Индии Х VI века, обладающего индивидуальным стилем в персидско-таджикской литературе Урфи Ширази, где поэт восхваляет свой поэтический талант и подчеркивает, что его стихи суть истины. На основе изучения самовосхвалений Урфи: касыд-ифтихория или бейтов-ифтихория Аминджанова Р.Х. приходит к выводу, что цель Урфи в фахрия это требование признания его достоинств, самосознание, гордость от своей добродетели, и поэтому они имеют большое нравственное значение. Автор также подчеркивает, что такие стихи носят и биографический характер и освещают какие-либо моменты жизни поэта. По предположению Аминджановой Р.Х., оскорбления и унижения со стороны завистников и недоброжелателей, отсутствие должного признания таланта и мастерства поэта были причинами появления фахрия Урфи Ширази.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

The biggest representative of Indian style Urfi Shirazi is one of the luminaru of Persian-Tajik literature who played an enormous role in the development of kasyda genre both in his epoch and in subsequent centuries as well. The article dwells on Urfi Shirazi fakhriya, the poems where the author praises his own mastership, stresses his supremacy in kasyda genre over such pen colleagues of his as Khokoni, Abdulfaradge Rumi, Anvari Abevardi and others. On the basis of numerous examples of Urfi Shirazi’s creation the author of the article elucidates the causes why such verses found themselves in the poet’s heritage. In particular, one of the causes in question is put down to the fact that the poet didn’t enjoy proper acknowledgement on the part of contemporaries who appreciated neither his high exquisite talent nor his profound knowledge in various sciences.

Текст научной работы на тему «Хвалебные оды Урфи Ширази»

очередь, находятся в неразрывной связи с историей, политикой и экономикой.

Ключевые слова: собственно терминология, терминосистемы, когнитивное направление, терминология строительства, словообразовательные модели, многолексемные термины.

Key words: terminology, terminal system, cognitive direction, terminology formation, word building models, bi lexic terms.

Список использованной литературы:

1. Авербух К.Я. Общая теория термина. -Иваново: Изд-во Ивановского гос. ун-та, 2004.

2. Джамшедов П. Фаршанги ташик! ба англис!. -Душанбе, 2008.

3. Таджикско-русский словарь. Составитель Калонтаров Я.И. - М.: Госизд-во иностранных и национальных словарей, 1955.

4. Тихонов А.Н. Словообразовательный словарь русского языка. В 2-х томах. - М.: Русский язык, 1985.

Мухиддинова Т.

Термины и терминосистемные особенности наименования лиц по профессии (на материале таджикского и английского языков)

В статье рассматривается преобразование терминов и терминосистем наименований лиц по профессии в английском и таджикском языках. Автор указывает на то, что различаются два вида совокупности терминов - собственно терминология и терминологические системы (терминосистемы). Цель статьи -определение наименований лиц строительной терминологии таджикского и английского языков и их деятельности, которое позволит выстроить многоуровневую систему терминов в концепте «профессиональная деятельность человека» на материале наименований профессий строительной сферы деятельности и, таким образом, подтвердить универсальный характер многоуровневой структуры концепта «профессиональная деятельность».

Muhiddinova T.

Terms and terminology characteristics of professionals (in materials of Tajik and English languages

The author of the article considers reformation of terms and system of terms of personal names according their profession in Tajik and English languages on the basis of vivid original examples from fiction. The author mentions that there are two kinds of terms collection - terminology and terminology systems. The aim of the article is to determine personal names of construction terminology in Tajik and English languages and their activity, which allows to make multilevel terminology system in concept of “professional activity of the person” in the material of professions’ names of the construction field, and confirms multilevel structure of the concept “professional activity”.

Аминлонова Рухшона —

унвонлуи кафедраи забон ва адабиёти толики

ДДХ ба номи акад.Б. Гафуров ФАХРИЯ&ОИ УРФИИ ШЕРОЗЇ

Дар сафпаи тасвир палол аст мисолам, Дар пардаи такдир мупол аст назирам (6,254).

Яке аз масоили мавриди тавалл^а дар ашъори Урфии Шерозі, ки як андоза дар баробари муаррифии чеараи шоир пешорÿи хонанда лилвагар мешавад, ифтихорияаои ÿ маасуб мегардад. Ин гуна тафохур, ки Урф! дар бисёр маворид аз девонаш баён кардааст, танао махсуси ÿ набуда, дар таърихи адабиёти толику форс шояд камтар шоиреро шинохт, ки аз авлоду алдод, падару бобо, зодгоа ва махсусан аунари суханвар! ва осори худ ситоишаои пурмуболига ва игрокомез накарда бошад. Аслан аз назари соаибони сухан ин масъала амре носавоб талакй' шудааст, вале чун ба ин муносибат ба кавли йаким Низом! таваллÿа мекунем, ки ме^яд:

Он ло, ки бузург боядат буд,

Фарзандии ман надорадат суд.

Чун шер ба худ сипапшикан бош.

Фарзанди хисоли хештан бош.

Ва ё Соиби Табрез'ї.', ки месарояд:

Ин нокасон фахр ба алдод мекунанд,

Чун саг ба устухон дили худ шод мекунанд. - ишора ба тафохури авлоду алдод аст, ки мавриди мазаммату на^аиш карор гирифтааст, на ифтихори аунарії.

Ифтихорияаои Урф! боиси он гардидааст, ки аксаран мавриди на^аиши суханварон карор бигирад ва бархе аз аар роа сÿи ÿ санги маломат андозанд. Чунонч!, Абулфазли Аллом! дар ин бора ме^яд:

"Шоистагї аз ноаияи гуфтори ÿ метобад ва файзпазирх аз сухани ÿ пайдо аст. Аз ^тоабиш дар худ нигарист ва дар ааки бостониён забони таън кушуд. Гунчаи истеъдод нашукуфта пажмурд"(1,196).

Ифтихорияаои Урф! на факат ба насаб аст, балки дар бештари маврид мисли Хокош аз шеъри худ ва устозии худ дар сухан ва аунари шоир! сухан ба миён овардааст ва хешро сутудааст. У аамаи шÿарати хешро марбут ба теги забони худ медонад, ки дару девори рÿзгори харобро ба нишот меорад: Замона бин, ки маро лилва дод, то аз рашк Ба доги рашк пас аз марг сÿхт Хоконї.

Гирифт рÿи замин лумла офтобсифат Ба авни теги забон шÿпратам ба осонї.

Биханд, эй дару девори рÿзгори хароб Ки бар замона задам такяи сулаймонї.

Чу кирми пилла луобе танидаам ба барут Ки асли хилъати дорої асту хоконї.

Зи шавки бÿкаламун пуллаи иборати ман,

Мудом шотиди маънг намуда урёнг.

Зи сетри хомаи лодуасар фиристодам Ба лои шеър ба когаз шароби рутонг.

(6, 383-384)

Дар шамин маврид шам мизони андешаи Урф! бо сухани Хокон! даъвои баробар! мелуяд ва дар ин мукоиса равони Хокониро дар рашк лилва медишад, ки як навъ даъвои бартарилуии шоирона аст. Гараз аз ба истишшод хондани Хокон! он аст, ки дар адаби форс! шоиреро наметавон дарёфт, ки мисли Хоконии Шарвон! дар шеър даъвии бузург! карда бошад. Ин даъвии Хокон! то он лоест, ки мегуяд:

Сухандонг ба кг хатм аст медониву мепурсг,

Фалакро бин, ки мегуяд, ба Хокош, ба Хоконг.

Аз ин навъ сухан дар девони Хокон! зиёд аст ва нишон медишад, ки ин суханвар бо кудрати хорикулоддае, ки дар ибтикори мазомину маъон! ва дарёфтани тарокиби зибою нодири шоирона дошт, шунару истеъдоди худро дар шеър зиёда ситоиш мекунад. Аммо Урф! дар баробари ин тафохури Хокон! сухан ба миён меорад ва ашъори хешро болотар аз шеъри Хокон! мегузорад ва дар касидае, ки дар лавоби касидаи шинияи Хокон! суруда буд, сухани хешро ба дами Исо, ки хосияти эшёи амвотро дошт баробар мекунад ва мегуяд:

Дами Исг таманно дошт Хоконг, ки бархезад,

Ба имдоди сабо инак фиристодам ба Шарвонаш.

Бо он ки дар ашъори Урф! таъсири шеъри Хокон! хеле зиёд аст (ин масъала хошони башси алошида аст ва мо дар фасли алошида дар ин маврид сухан рондаем. Р.А) Урф! нисбати шеъри Хокон! чандон некбин набудааст ва аз девони Хокон! чуноне, ки муаллифи шарши касоиди Хокон! Абдулвашшоби Маъмурии Гино! мегуяд, барои беш аз 500 байти шоир вулуди маъниро коил набудааст. (ниг."Муаррифии Шарши Абдулвашшоби Маъмур! бар касоиди Хокон!, Малаллаи "Ошно"). Маъмурии Гино! яке аз сабабшои бар касоиди Хокон! шарш навиштани хешро ташмил бар шамин гуфтаи Урф! мекунад, ки болотар зикраш рафт.

Ба назари мо, худситоии Урф! аз доштани тасаллути комили у бар улуми маъмули давронаш шамрош бо карешаи шоир! ва нигоши борики у дар офаридани маъонии бикр аст, ки шеъри уро аз шамон ашди лавон! дар байни шамзамонон писандида гардонида буд. Ин тарзи сухани Урфиро Абдулбокии Нашованд! "аз гояти улувви фитрат ва нишояти баландии табиат шеч касро шоир намедониста" таъвил карда ва барои исботи андешаи хеш абёти зеринро ба истишшод меоварад :

Зи баски лаъл фишондам ба назди атли киёс,

Якест нисбати шерозиву бадахшонг.

Кунун, ки ёфт чу ман сурмасой дар Шероз,

Хирад зи дида кашад сурмаи сулаймонг.

Бубин, ки бофта абрешимаш чг хомг ёфт,

Зи тоби атласи ман шеърбофи шарвонг.

...Зи паминонии табъам ба шоири Шарвон,

Ба апди кудакиям Форс карда Шарвонї (4,128-129).

Дар ин шеър Урф! сухани хешро ба лаъл монанд мекунад ва ба ин восита Шерозро бо Бадахшон, ки имакони лаъл аст, дар киёс мегирад ва гузашта аз муболигааои дигар Хокониро на аамчун шоир, балки ба унвони "шеърбофи шарвон!" ёд карда, хешро бо ÿ дар як тарозу мегузорад.

Урф! дар кисме аз касоидаш аз насаби худ ифтихор кардааст ва гоа-гоае дар ашъори худ ба ин масъала ишора дорад:

Ин лавпари зот аз шарафи нисбати обост,

Судаст ба абр ин дур агарчи сариямро (5, 11).

Ва эътироф менамояд, ки аслофи ÿ дар кашмакаши лоау маносиб ааамият ва шарафу бузургии силсилаи худро аз даст додаанд:

Шарчанд, ки дар кашмакаши лопу маносиб,

Гумном намуданд пама дудаи памро (6,12).

Урф! мÿътаKид аст, ки гардиши фалак дар замона чун ÿ дурри ягонаеро кам ба гет! додааст:

В-ар касе гÿяд наёвард1' дури якдонае,

ГУям, инак хештанро бар карон овардаам (6,294).

Вакте ки Урф! дар бораи насаби худ абёте месарояд, на факат муболига мекунад, балки ба гулув мерасаду худро ба «осмони ваадат» таъбир мекунад ва ягонаи замона медонад:

Осмони вапдатам бар олами фитрат мупит Тавъамийат бар натобад пайкари лавзои ман (6.125).

Урф! дар байти боло пайкари худро лавзо гуфтааст ва акидае дорад, ки бар ин олам дигар лавзо натобидааст ва дар ин байти нуктаи зариф ин аст, ки лавзои осмон дуй! дорад, яъне дугоник аст, вале пайкари лавзои Урф! назир ва монанд! надошта, ягона мебошад.

Урф! мÿътаKид аст, ки шеър аз ÿ рутбаи аикмат гирифта, ки Юнон аам ба аамин эътибор нисбат ба аикмат ва аикматпарвар! дорад:

Кунун, ки рутбаи пикмат гирифт шеър аз ман,

Кунад ба нисбати ин эътибор юнонї (6, 385).

У фахр мекунад, ки соаиби лавау калам аст ва аз ин лиаат мÿатоли насаб нест:

Алминаталлап, ки ниёзам ба насаб нест,

Инак ба шаподат талабам лавпу каламро (5,12).

Ва ин лавау калам гувоа! медиаад, ки Урф! дар як даст калам ва алам бардоштааст ва ин лавау калам дар сухан икболи искандар! ба ÿ мебахшаду низоми лааонгир! ба ÿ ато мекунад:

Икболи Сикандар ба лапонгирии назмам,

Бардошт ба як даст каламрову аламро (5,12).

Урф! аз он ифтихор дорад, ки дар сухан соаир аст ва ба сабаби аамин сеарбаён! дар байни мардум соаиби иззату эатиром аст ва касе номи ÿро бе таъзим ба забон намеорад:

Манам он сепрбаён, к-аз мадади табъи салим

Набарад нотика номи суханам бе таъзим (5,246).

Шоир шеъри хешро ба башри лаболаби маъон! монанд мекунад, ки дар он шар байт мисоли гавшари гаронбашо аст ва катраи об аз шарми суханаш дурри ятим шудааст :

Манам он батри лаболаб зи маонг ки бувад Катраи об зи шарми суханам дурри ятим (6, 246).

йамин башри маъоние, ки дар вулуди шоир аст, барки налобат аст, ки аз гавшари зоти обои шоир ба у мунтакил гардидааст:

Ин барки налобат, ки латад аз гутари ман Мадт аст, вале гавтари зоти абу амро (6,11).

Урф! сухани хешро нишоят гиром! медорад ва таъкид мекунад, ки шатто ёди суханаш хосияти зинда кардани амвотро дорад:

Гар ба ёди суханам уд бар оташ монанд,

Ыашри амвот шавад тар тараф аз нашри шамим.(6,246)

Ва тавзеш медишад, ки маон! ба дили у монанди мургони "улу алниша" дар боги наим фавл-фавл парвоз мекунанд.

Фавл-фавл аст маонг ба дилам дар парвоз Ыамчу мургони «улу алнита» дар боги наим (6, 247.)

Шоир бар он аст, ки агар боди саборо дар тарзи сухан таълим бидишад, гунча аз нисбат дода шудани Сашбон ба суханвар! эътироз мекунад ва аз ор наметавонад бишкуфад:

Гунча аз нисбати Сатбон ба сухан ор кунад,

Гар кунам тарзи сухан боди саборо таълим (6,247).

У даъво мекунад, ки сухансароии вай шеъргу! нест, балки дурр суфтан аст ва барои суфтани ин дурр аз дари сад кон дарюзагар! кардааст:

Суфтаам гавтаре аз ман бихар, аммо мафруш,

Ки ба дарюзаи он бар дари сад кон рафтам (6,275).

Урф! дар макоми таъини мартабаи худ боз шам хешро бо Хокон! месанлад ва изшори мекунад, ки вакте ки у дар Шарвон ба маркади Хокон! расид, шушрати у Хокониро водор кард, ки бар у салом гуяд:

Ассалом, эй малик-ул-назм, бурун дод зи хок,

Чун ба оромгати нозими Шарвон рафтам (6,281).

Бино ба гуфтаи Урф! салосат ва равон! дар шеъри вай монанди боди Сулаймон ва каломи у матоъи вилояти сухан аст.

Каломи ман, ки матоъи вилояти сухан аст,

Ба руи дасти сабо меравад сулаймонвор (6,46).

Яке аз махсусиятшои мушими фахрияшои Урф! ин аст, ки шар чизеро, ки эшсос мекунад, бо нишояти соддадилию ошкоро мегуяд, вале ба шел валш адаб ва назокатро аз даст намедишад:

Бале Калимаму козибнубувватам, ку Нил?

Бале Халиламу нопухта даъватам, ку нор? (6,197).

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.

Урф! машз бо касидашои гарро ва сухани нишонрас дар адаби форс! сошиби шушрати азим гардида буд ва шакко, ки худ дар ин маврид менозад ва мегуяд:

Фикандам лавшани овозае бар дÿши номи худ,

Ки нашкофад ба майдони киёмат теги нисёнаш (6,198).

Нозидан ва ифтихор кардани ÿ барои ин аст, ки дар каломи худ атри гесуи Расулуллоаро дорад:

Ба боги назми худ менозам охир чун нанозад кас,

Ки дорад атри гесуи Расулуллоп райпонаш (6,198).

Бояд таъкид кард, ки фахрияаои Урфиро бояд аз аз аунари ÿ донист, зеро дар он фахр ва гурури лоаилона мушоаида намегардад. Шоир таъкид мекунад, ки суханаои ÿ лофи беауда набуда, балки айни аакикат аст ва касе, ки ба аарфаои ÿ бовар надорад, метавонад аунари ÿро имтиаон кунад:

Зи пар пунар, ки занам лоф имтипон шарт аст,

Биёзмой, макун пеш аз имтипон инкор.

Бале, калимаму козибнубувватам, ку нил?

Бале халиламу нопухтадаъватам, ку нор? (6,197).

Урф! яке аз бузургтарин ва машауртарин шоирони замони хеш маасуб гардида, шÿарати вай дар аксои олам густарда буд. Ашъори ÿ бинобар доштани маонии баланд, салосат ва равониву нозукии хаёл дар байни мардум макбулу писандида буд. Касоиди вай пур аз мазомини бикру тозаанд ва дар он синну соле, ки дошт расидан ба авли шÿарат барои кам андар ками шоирон даст додааст.

Урф! дар касидаи дигаре, ки дар ситоиши йаким Абулфата гуфтааст, ба аамин такаббур ва гурури худ чунин ишора мекунад:

Доди як шапр зи Урфї биситон, к-ин магрур Кибру нозаш на ба андозаи кадр асту мапал.

Пургурурест, ки то ман дари мидхат назадам,

Ин гумон дошт, ки даврон-ш наёварда бадал.

Ним тапсин макун, ар гÿяд сад байти баланд,

Ки димогаш шуд аз пусни табиат махтал.

Шар сари мУяш агар боз шикофї, бинї,

Суманотест, ки чидааст дар ÿ лоту пабал (5,229).

Урф! аатто дар касоиде, ки дар татаббÿи шоирони дигар сурудааст, аз аунари хеш сари ифтихор барафроштааст. Чунонч!, дар касидае, ки бо матлаи зер огоз шуда, дар пайравии касидаи Анвар! элод шудааст, ме^яд:

Эй дошта дар сояи пам тегу каламро

В-эй дошта ороиши пам пилму карамро ( 5,17).

Матлаъи касидаи Анвар! ин аст:

Эй коидаи тоза зи дасти ту карамро,

В-эй мартабаи нав зи банони ту каламро (2,6).

Азбаски Абулфарали Рун! низ дар ин тазмин касидае сурудааст, Урф! дар касидаи худ дар мукобили аар ду шоир даъвои бузург! мекунад ва ме^яд, ки ин аарду шоир ба ин хотир мулки адам ихтиёр карданд, ки наметавонистанд мисли ман шеър би^янд. Агар Масеа дубора бо нафаси хеш ононро зинда мекард, шеваи каламкаширо аз ман меомухтанд:

Инсоф бидеп Булфаралу Анварї имрÿз,

Батри чг ганимат нашморанд адамро.

Рутуллат аз эълози нафас лондиташон бод,

То ман калам андозаму гиранд каламро ( 4,22).

Урф! Шероз! дар лавобияе ба касидаи "Миръотуссафо"-и маъруфи Хокон!, ки онро касидаи шиния низ меноманд, тафовути байни худ ва суханвари тавонои садаи 12 Анварии Абевардиро бад-ин тарз баён кардааст: Миёни Анвариву Урфг ар луяд касе нисбат,

Шадиси моти Нахшаб арза дорад моти тобонаш(6,73).

Лойи дигар мегуяд:

Ба машрик меравад, тарсам, ки рути Анварг ногат,

Барот аз тангдастг оварад мулки Хуросонаш ( 6,198).

Чунин худситоишои Урфиро метавон дар баробари шуарои дигари бузургмашрабе мисли Саъдии Шероз! шам дар мавридшои зиёд мушошида кард. Масалан:

Нозиши Саъдг ба мушти хоки Шероз аз чг буд Гар набуд огат, ки гардад мавлиду маъвои ман.

Ин кабоби оташи лону шароби дарди дил,

К-аш сухан ном аст, то кай резад аз лабтои ман (5, 2-3).

Дар баробари ин Урф! дар чанд лойи девонаш аз Саъд! бо эштирому таъзим сухан ба миён овардааст:

Дг касе гуфт ки: Саъдг гутарандузи сухан Китъае гуфта, ки андеша бад-он менозад.

Гуфтам: Ин гуш бадон нагма сазад. Гуфт: Оре.

Инак аз парда инон суи ту меандозад.

Сухан аз ишк таром аст бар он бетудагу,

Ки чу дат байт газал гуфт, мадет огозад.

Шаббазо, тиммати Саъдиву газал гуфтани у Ки зи маъшук ба мамдут намепардозад.

Гуфтам ин худ тама айб аст, ки дар роти тунар,

Шар кг ин лоф занад, рахши давг метозад (5,476-477). йамин тавр, метавон гуфт, ки Урфии Шероз! дар фахрияшои худ шамеша аз шунари шоирии худ нозиш мекунад ва иддао бар он дорад, ки: Манам Урфг имруз, ки аз кишти табъам,

Бувад хирманафшон кафи хушачинон.

Чг гулто начиданд аз боги табъам,

Зи кутотдастг дарозостинон (5, 461).

Вале бо вулуди ин шама ситоиш ва ифтихор ончунон ки доктор Идрис Ашмад дар маколаи хеш «Кадрдонии йофиз дар йинд» навиштааст: «Урф!, ки шоири тундху ва худписанд аз шамин давра буд ва шел касро дар шоир! шамтои худ намедонист, ба йофиз ин тавр изшори иродат ва эштиром менамояд:

Ба гарди маркади Шофиз, ки Каъбаи сухан аст,

Даромадем ба азми тавоф дар парвоз» (3,176).

Дар адаби форс! то Урф!' ва баъд аз Урф! шам фахрия сурудаанд вале Урфии Шероз!, ки дар шоир! машорати беандоза дошт, худро дар каламрави шеър беназир медонист:

Дар сапфаи тасвир палол аст мисолам,

Дар пардаи такдир мапол аст назирам.

Он ло, ки адаб нагматироз аст, самеъам,

Он ло, ки пунар лилвафуруш аст, басирам.

Пои талабам, дар равиши саъй тамомам,

Дасти адабам, дар кашиши ком касирам.

Хаффошаму хуршед хазад дар тапи болам,

Дурроламу булбул парад аз шох сафирам ( 5, 254).

Урф! ифтихор аз шунари шоир!, мондагории эъьози сухан, беназир! ва нотакрории хеш дошта, касоиди беш дар ифтихорманд! сурудааст, ки мо ба овардани намунашо каноат кардем. Машз ин касоид ва абёти фахрияи ÿ сабаб шуда, ки бархе аз тазокир ÿро ба “нихват пайдо кардан”, “нописанд! ва танз ба пешиниён” ва магрурию шавобаланд! айбдор мекунанд. Аммо муроди Урф! ва шоирони дигар аз ифтихорияшои хеш ин набуда, балки як навъ кадршинос! аз худ, худшинос!, ифтихор аз хулку хÿи писандида, ки ашамияти мусбати ахлок! низ дорад, будааст. Бештарини касида ва абёти фахрия як навъ рÿшияи шаршишол! низ доранд, ки рÿшание ба соярÿшанишои даврон, рÿзгору рÿши шоир меандозанд. Ташкиру ношинохтаншои шасудон, эътироф нашудан ба кадри рифъати шунар ва амсоли ин шояд сабаби суруда шудани фахрияшо бошанд.

Калидвожашо: таърихи адабиёти форсизабони №инд дар карни XVI, Урфии Шероз!',

фахрия, касида, сабки шинд!'.

Ключевые слова: история персоязычной литературы, Индия XVI в., Урфи Ширази, касыда, фахрия, индийский стиль.

Key words: the history of Persian literature, India of the XVI-th century, Urfi Shirazi, kasida, fakhriya, Indian stile.

Пайнавишт:

1. Аллом!, Абулфазл. Оини Акбар!. - Дешл!: Матбааи матбÿи Исмоил

2. Авшадуддин Ал! ибни Мÿшаммад ибни Исшок Анварии Абевард!. Девон. Ба эштимоми Мушаммад Такии Мударриси Разав!.-Тешрон, чопи савум, 1364.

3. Ашмад, Идрис. Кадрдонии йофиз дар йинд // Канди порс!. - 1990. - №1.

4. Урфии Шероз!. Куллиёт / Ба ^шиш ва тасшеши Мушаммад Валиюлшаки Ансор! (муштамил бар касидашо, таркиббандшо, тар^еъбандшо, китъаот, бар асоси нусхашои Абулкосими Сирол>ои Исфашон! ва Мушаммадсодики Нозими Табрез!). - Дар се му^аллад. - Л. 1. - Тешрон, 1378.

5. Урфии Шероз!. Куллиёт./ Ба кушиш ва тасшеши Мушаммад Валиюлшаки Ансор! (муштамил бар касидашо, таркиббандшо, тарлеъбандшо, китъаот, бар асоси нусхашои Абулкосими Сиролои Исфашон! ва Мушаммадсодики Нозими Табрез!). - Дар се мулаллад. - Л. 2. - Тешрон, 1378.

6. Урфии Шероз!. Куллиёт./ Ба кушиши Гулом йусайн Лавошир!, шумораи сабт 384. - Тешрон: Интишороти китобхонаи Сано!.

7. Фахруззамонии Казвин!, Абдуннаб!. Майхона. - Тешрон, 1368.

Аминджанова Рухшона-

соискатель кафедры таджикского языка и литературы ХГУ им. акад. Б.Гафурова

Хвалебные оды Урфи Ширази

Автор в данной статье всесторонне исследовал самовосхваления известного представителя индийского стиля, одного из маститых представителей персоязычной литературы Индии ХУ! века, обладающего индивидуальным стилем в персидско-таджикской литературе - Урфи Ширази, где поэт восхваляет свой поэтический талант и подчеркивает, что его стихи - суть истины. На основе изучения самовосхвалений Урфи: касыд-ифтихория или бейтов-ифтихория -Аминджанова Р.Х. приходит к выводу, что цель Урфи в фахрия - это требование признания его достоинств, самосознание, гордость от своей добродетели, и поэтому они имеют большое нравственное значение. Автор также подчеркивает, что такие стихи носят и биографический характер и освещают какие-либо моменты жизни поэта. По предположению Аминджановой Р.Х., оскорбления и унижения со стороны завистников и недоброжелателей, отсутствие должного признания таланта и мастерства поэта были причинами появления фахрия Урфи Ширази.

Aminjonova R.

Complimentary ode of Urfi Shirazi

The biggest representative of Indian style Urfi Shirazi is one of the luminaru of Persian-Tajik literature who played an enormous role in the development of kasyda genre both in his epoch and in subsequent centuries as well.

The article dwells on Urfi Shirazi fakhriya, the poems where the author praises his own mastership, stresses his supremacy in kasyda genre over such pen colleagues of his as Khokoni, Abdulfaradge Rumi, Anvari Abevardi and others.

On the basis of numerous examples of Urfi Shirazi’s creation the author of the article elucidates the causes why such verses found themselves in the poet’s heritage.

In particular, one of the causes in question is put down to the fact that the poet didn’t enjoy proper acknowledgement on the part of contemporaries who appreciated neither his high exquisite talent nor his profound knowledge in various sciences.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.