Научная статья на тему 'ХУСУСИЙ АЙБЛОВ ИНСТИТУТИНИНГ ТУШУНЧАСИ, МОҲИЯТИ ВА АҲАМИЯТИ'

ХУСУСИЙ АЙБЛОВ ИНСТИТУТИНИНГ ТУШУНЧАСИ, МОҲИЯТИ ВА АҲАМИЯТИ Текст научной статьи по специальности «Право»

46
13
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Область наук

Аннотация научной статьи по праву, автор научной работы — Сарвар Кадам Ўғли Артиков

Инсоннинг асосий ҳуқуқ ва эркинликларига энг кўп даражада дахл қилувчи жиноий жазоларни, шунингдек давлатнинг мажбурлов чораларини қўлловчи соҳаларидан бири бу жиноят-процессуал фаолиятдир. Жиноятларни муваффақиятли очиш ва абдор шахсларни жавобгарликка тортишда ҳуқуқий муносабатларнинг мазкур соҳаси муҳим аҳамиятга эга. Мана шунинг учун ҳам жиноят-процессуал фаолият одил судлов ва шахснинг ҳуқуқ ва эркинликлари кафолатларини таъминловчи қоидалар билан аниқ ва муфассал тартибга солиниши зарур.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Текст научной работы на тему «ХУСУСИЙ АЙБЛОВ ИНСТИТУТИНИНГ ТУШУНЧАСИ, МОҲИЯТИ ВА АҲАМИЯТИ»

ХУСУСИЙ АЙБЛОВ ИНСТИТУТИНИНГ ТУШУНЧАСИ, МОХИЯТИ ВА

АХДМИЯТИ

Сарвар Кадам ртли Артиков Узбекистон Республикаси ИИВ Академияси магистратураси "Ташкилий-тактик

бошкарув" йуналиш тингловчиси

Инсоннинг асосий хукук ва эркинликларига энг куп даражада дахл килувчи жиноий жазоларни, шунингдек давлатнинг мажбурлов чораларини кулловчи сохаларидан бири бу - жиноят-процессуал фаолиятдир. Жиноятларни муваффакиятли очиш ва абдор шахсларни жавобгарликка тортишда хукукий муносабатларнинг мазкур сохаси мухим ахамиятга эга. Мана шунинг учун хам жиноят-процессуал фаолият одил судлов ва шахснинг хукук ва эркинликлари кафолатларини таъминловчи коидалар билан аник ва муфассал тартибга солиниши зарур.

Узбекистон Республикасининг амалдаги Жиноят-процессуал кодексига (кейинги матнларда ЖПК) мувофик жиноят-процессуал фаолият терговга кадар текширув ва жиноят ишини кузгатиш, жиноят ишлари юзасидан тергов харакатларини олиб бориш, яъни жиноятларни тергов килиш, жиноят ишини судда куриш учун тайинлаш, суд мухокамаси, апелляция ёки кассация тартибида иш юритиш, хукм, ажрим ва карорларни ижро этиш боскичларида амалга оширилади.

АДАБИЁТЛАР ТАХЛИЛИ ВА МЕТОДОЛОГИЯ

Давлат халк манфаатларига хизмат килиши билан бирга шахс ва жамият манфаатларини химоя этиш, хусусан жиноий тажовузлардан куриклаш чораларини белгилайди. Зеро, Узбекистон Республикаси Конституциясининг 2-моддасида "Давлат халк иродасини ифода этиб, унинг манфаатларига хизмат килади. Давлат органлари ва мансабдор шахслар жамият ва фукаролар олдида масъулдирлар" деб белгилаб куйилган булиб, шунга асосан давлат зиммасига одил судловни амалга оширишдаги бир катор мухим вазифалар юклатилади. Шу фаолитялардан бири жиноят-процессуал фаолиятдир.

АННОТАЦИЯ

КИРИШ

Жиноят-процессуал фаолият давлат номидан у ваколат

June, 2022

öepraH opraHnap Ba MaHcaögop maxcnap ToMoHHgaH aManra omupunagu.

^HHo^T-npo^ccyan ^aonHAT xycycHtfrara Kypa Typnu maKrnapga, my ^yMnagaH, xycycufi afiönoB acocuga xaM aManra omupunumu MyMKHH.

XaKHKaTaH xaM ^hhoat npo^ccuga ogun cygnoB acocaH ^hhoat umnapuHH cyg MyxoKaMacuga Kypum ®:apaeHHga aManra omupunagu, neKHH, ^HEga cygrana öynraH Hm ropmyBra xaM Karra ypHH öepunraH. Ogun cygnoBHH TatMHHnam 3apypaTH gaBnar 3HMMacugaru ^yKaponapHHHr xyKyK Ba эpкннпнкпapннн, maxc Ba ^aMHAT MaH^aaraapuHH ^HHOHH Ta«:oBy3napgaH Myxo$a3a KHnum Ba3H$acu önnaH öofhhk. TeproBra Kagap TeKmupyB yTKa3Hm Ba ^hhoat umnapuHH TeproB KHnum ^hhoat Hara^acuga ^hcmohhh Ba ropuguK maxcnapra eTKa3HnraH 3apapnapHH Konnam, ynapHHHr 6y3unraH xyKyK^apuHH THKnamra KaparanraH öynuö, Kenrycuga afiönaHyHH ToMoHHgaH ^hhoat cogup этнпнmннннг ongHHH onum, yHH axnoKaH Ty3anum fiynura yTKa3um eKH Tapöuanamra xH3Mar Kunumu Ba KyMaKnamumu 3apyp.

AfipHM xonaraapga ^HHo^T-npo^ccyan ^aonuaTHH aManra omupum 3apypaTH ^hhoat cogup этнпгaнпнгн Ba um ropmyBH SomnaHraHnuru öunaH öup BaKTga M3ara KenMacnuru MyMKHH. Caöaöu, 6at3H xonaraapga ^hhoat HaTH^acuga xyKyK^apu 6y3HnraH geö KapanaeTraH maxc cogup этнпгaн KH^Mum oKHÖarnga muKo^T KHnMacnurH, ^hhoat cogup этгaн maxcHHHr ®:aBo6rapnHKKa TopTHnumHHH HCTaMacnuru, yHH Kenupumu, gatBo öynMaraH xpnnapga maxcHHHr cogup этгaн KHnMumura hhh KyHrungaH nymafiMoHnuru öouc yHH ®:aBo6rapnHKKa TopTHmHHHr MaKcagra MyBo^HK эмacпнгн Ty^afinu

^HHo^T-npo^ccyan ^aonuaTHH gaBoM эттнpнmгa 3apypaT öy^Macnuru xaM MyMKHH. fflyHHHr ynyH xaM öyHgafi xonnapga ^hhoat umu Ky3FaramHH pag KHnum Ba um ropHTyBHH TaMoMnam acocnapu, ^hhoat xaKHgaru aproa Ba xaöapnapHH, ^hhoat umnapuHH Te3KopnHK öunaH TOMoMnam TapTHÖH ^HHo^T-npo^ccyan KoHyHHHnHKga öara^cHn öenrunaHumu no3HM.

Cogga khhhö afiTraHga xyKyKHH Myxo$a3a Kunum ^aonHATHgaru y3rapumnap ^HHoaTHHnuKKa Kapmu Kypamum cTpaTeruacuHH y3rapTHpumra onuö Kenumu, öyHga gaBnar maxcufi MaH^aaraapra Kapmu ^hhoat cogup этгaн maxcHH ®:aBo6rapnHKKa TopTHm MacanacHHH xan этнmgaгн ycTyH (MoHonon) MaBKeugaH bo3 Kenumu KepaK. fflyHHHrgeK, gaBnaT ^hho^t cogup этгaн maxcra Ba ®;a6pnaHyBHra eTKa3unraH 3apapHH Konnam Macanacuga Kenumum xaMga ^aöpnaHyBHHHHHr xoxum upogacugaH Kenuö HHKKaH xonga um Ky3FaTHm eKH ^hho^t npoцeccннннг xap KaHgafi öocKHHuga ^HHoufi

TatKHÖHH TyraTHm hmkohhhh apaTHmu mapT.

June, 2022

Б.Б.Муродовнинг фикрига кyрa, жиноят процесси ишни тyгaтиш институти 6илэн боглик рaвишдa келгyсидa жиноятчиликнинг олдини олишдa ижтимоий-сиëсий, процессу&п-хукукий, жиноят-хукукий Ba тaрбиявий жихэтдэн мухим эхэмият кэс6 этади. Шунта курв фоолиятни ом^га ошириш ишни тугатишнинг ëки иш кузгвтишни род этишнинг муойян эсослэри бyлгaндa ом^га оширилиши мумкин эмэс. Д.М.Мир&зовнинг твъкидлвшичв, жиноят-процессyaд фоолият ишни кузгвтишнинг сэ6э6 Ba эсослэри мовжуд бyлгaндa иш кузгвтили6 ом^га оширилоди, шунингдек жиноят aдомaтлaри мовжуд эмэслиги, иш юритишни истисно этувчи холотлор aникдaнгaндa эсэ иш кузгвтишни род килиш тугрисидв корор чикврилвди. Бизнинг фикримизчо, жиноят-процессyaд фоолиятта берилгaн твриФлврдвн энг соддэси Ba тушутарлиси шу булиб, унта кушилган холдэ фадот жиноят aдомaтлaри мовжуд эмэслиги aникдaнгaндa иш кузготишни род килиш Ba иш юритишни истисно этувчи холотлор aникдaнгaндa белгилaнгaн тортибдо жиноят ишини тугатиш Хэкидо корор чи^рилишини кушимчо килган булордик.

Юридик фонлор доктори, доцент Б.Н.Рэшидов юкоридо келтирилган торифлордж форкли улорок, жиноят-процессум фоолиятта энчэ илмий ториф бериб, уни содир этилган жиноят ходисэси билон боглик иш юритуви, яъни терговга кэдэр текширув, тергов утк&зиш Ba ишни суддо куриб х&л этиш вакт, окибат, муносабат, чиким ва максадга мувофиклик жи^атдан самарали булганида ом^га оширилишини тэкозо этэдигэн умумижтимоий эхт^ж деб торифлоб утган.

Жиноят-процессу&п фоолиятнинг зоруроти белгиловчи xyсyсиятлaри кyйидaгилaрдaн иборот:

1. Хусусий ëки xyсyсий-оммaвий ойбловга оид ишлэрдэ фоолият диспозитив хукуклорга эгэ процесс иштирокчиси хукук Ba конуний мaнфaaтлaрини xимоя килиш нукгаи нозоридж фойдади булиши.

2. Одил судловни тэъминлэш нукгаи нaзaридaн фойдади булиши.

3. Дэвлэт Ba жэмият мaнфaaтлaри учун зорорли булмослиги.

4. Жaбрлaнyвчи, гувох кэ6и иштирокчилорнинг мaнфaaтлaригa зиëн еткозмослиги.

5. Жиноят содир этгэн шaxсни нормад ижтимоий xaëт торзига кaйтaришгa xизмaт килиш.

6. Жовобгарликко ëки ж&зога тортилaëтгaн шaxснинг якинлори Ba кaрaмоFидaги шaxслaр ëra y ишл^диган корxонa, муэссосэ тошкилотнинг хукук Ba мaнфaaтлaригa зорор келтирмослиги.

V. Турли ноxyш окиботлорго сэ6э6 булмослиги керж.

June, 2022

1151

Y36eKHcTOH PecnyönHKacu npe3ugeHTHHHHr 2017 fiun 30 Hoaöpgaru "Cyg-TeproB ^aonutfraga ^yKaponapHHHr xyKyK Ba эpкннпнкпapн Ka^onaraapuHH KynafiTupum öyfiuna KymHMna Hopa-Tagöupnap TyFpucHga"rH nO-5268-coHHH OapMoHHga "XyKyKHH Ky^^am aManHeTHHHHr Taxnunu, axonu öunaH OHHK MynoKoT Hara^anapHHH yMyMnamTHpum KoHyHHHnHKga ^HHOAT umnapuHH TeproB Kunum Ba Kypuö HHKum ^apaeHuga ganunnapHH Tynnam, MycTaxKaMnam,

TeKmupum Ba öaxonamga KoHyHHfinHK Ba xohhchhkhh TatMHHnamra TycKHH^HK KHnyBHH xyKyKHfi öymnHKgapHHHr MaB^ygnurugaH garonar öepMoKga. Ymöy xonaraap ^yKaponapHHHr xyKyKgapu, эpкннпнкпapн Ba KoHyHHfi MaH^aaraapuHH XHMoa Kunum öopacugaru ^aonuaTHHHHr caMapagopnurura canöufi Tatcup KypcaTMoKga, oKHÖarga эca axonuHHHr acocnu эtтнpoзнгa, xyKyKHH Myxo$a3a KHnyBHH opraHnapra Ba cygHHHr 6eFapa3nHrura öynraH umoHHHHHr nacafiumura ohhö KenMoKga" gefiunagu.

MYXOKAMA BA HATH^A^AP

E.r.Po3oBcKHfiHHHr ^HKpura Kypa, ^aBoörapnuKHHHr MyKappapnurHHH TatMHHnam ^hhoat Ba ^HHo^T-npo^ccyan KoHyHnapHHHr acocufi MaKcagnapura эpнmнmгa öat3uga TycKHH^HK KHHMoKga. fflyHra Kypa, ogun cygnoBHH TatMHHnam MaKcagura эpнmнm ynyH ^HHo^T-npo^ccyan ^aonuaTHH aManra omupum 3apypaTH xap KaHgafi xonar ynyH yMyMHfi Tap3ga эмac, anoxuga ^HHo^THHHr cogup этнпнmн öunaH öofhhk Ba3HtfraapgaH Kenuö hhkhö Ma^öypufi

eKH HXTHepufi khhhö öenrunaHumu MaKcagra MyBo^HKgup.

AcocaH cogup этнпгaн ^hhoat xaKHga Kenuö TymraH xaöap, apH3a eKH muKo^T ^HHo^T-npo^ccyan ^aonuaTHH öomnam ynyH acoc öynuö xH3MaT Kunagu. ^ÜKHHHr 325-Moggacuga KypcaranraH ^HHo^raapra oug umnapga ^hhoat-npo^ccyan ^aonuaTHH gaBoM эттнpнm ynyH ^aöpnaHyBHHHHHr muKo^TH MaB^yg öynumu mapT.

^hhoat npoцeccнga um wpuTyBHHH öomnamHHHr oMMaBHfi Ba gucno3HTHB acocnapu MaB^yg. ^HHo^T-npo^ccyan ^aonuaTHH öomnamHHHr oMMoBHfi acocnapura Kypa ^hhoat xogucacu cogup этнпгaнпнгн xaKugaru xap öup xaöap TeproBra Kagap TeKmupyB opraHnapu, cypumTupyBHH, TeproBHH, npoKypop ToMoHHgaH öupoH-öup ^ucMoHHfi eKH ropuguK maxc xoxum upogacura öofhhk öynMaraH xonga arpo^nuHa TeKmupunumu, ^hhoat umu Ky3FaranHÖ, ^hhoat xonaraapuHH, yHH cogup этгaн maxcnapHH aHHKgam Ba afiögopnapHH ^a3onam nopanapu Kypunumu Tanaö этнпagн. ^HHo^T-npo^ccyan ^aonHATHHHr oMMoBHfi acocnapu^HHoaT cogup этнпнmн HaTH^acuga anoxuga maxcHHHr xyKyK Ba KoHyHHfi

June, 2022

1152

мaнфaaтлaригa путур еткэзилишини жэмият Ba дэвлэт мaнфaaтлaригa зэрэр еткэзилиши сифэтидэ эътироф этэди. Бундэ фэолият бирон бир муэссосэ, тэшкилот ëки фукэролэрнинг xоxиш иродэсидэн кэтъий нэзэр aмaдгa оширилиши шорт.

Жиноят-процессуэл фэолиятнинг диспозитив aсослaригa куро эсэ, жиноятдэн жaбрлaнгaн шaxснинг истэгидэн келиб чиккэн холдэ текширув Ba тергов эм^та оширилиши мумкин. Шунингдек, aмaдгa оширилaëтгaн иш юритуви шaxс иродэсигэ боFлик тугэтилиши хэм мумкин.

Жиноят ëra ижтимоий xaвфли килмишнинг содир этилишининг узи фэолиятни эм^та ошириш учун етэрли булмэслиги мумкин. Чунки, эгэр ижтимоий xaвфли килмиш ëки жиноят содир этилганидэн сунг хукуклэри бузилгэн ëки мaнфaaтлaригa зэрэр етгэн шaxс бузилгэн хукуклэрини тиклэш Ba конуний мaнфaaтлaрини химоя килишдэ ëрдaм сурэб мурожээт этмэс экэн жиноят ишини юритишгэ мэсъул булгэн мэнсэбдор шaxслaр жиноят-процессуэл фэолиятни эм^та оширэ олмэйди. Процессу^ конунчиликдэ эйнэн бузилгэн хукукни тиклэшни сурэб мурожээт килиш эркинлиги диспозитив хукук хисоблэнэди.

Хукукдэн фойдaдaнишдaги эркинлик диспозитивлик институти булиб, фукэролик хукукидэ диспозитивлик (лот. dispositio - фэрмойиш сузидэн) принцип сифэтидэ эътироф этилэди. Диспозитивлик бу - хукук Ba конуний мaнфaaтлaрни химоя килиш мaксaдидaиш юритувини бошлэш, xaрaкaтлaнтириш Ba тугэтиш билэн боFлик процессуэл хукуклэрдон фойдэлэниш эркинлигидир. Диспозитивлик принципигэ курэ жиноят-процессуэл фэолиятни бошлэшдо, дэвом эттиришдэ ëки тугатишдэ хукуки бузилгэн деб кaрaдaëтгaн шaxснинг иxтиëридaн келиб чикиб xaрaкaтлaниш зэрурлиги конундэ белгилэниши Ba унгэ эмэл килиниши керэк. Е.Н.Никифоровэнинг тaъкидлaшичa, диспозитивлик мухитидэ фукэронинг шaxсий мaнфaaтлaри дэвлэт мaнфaaтлaригa кaрaгaндa кэдрлирок хисоблэнади. Жиноят процессидэ xyсyсий эйблов диспозитивликнинг эсосий кисмини тэшкил этиб, жэбрлэнувчининг жиноят содир этгэн шaxсни жовобгарликко тортиш хэкидоги тэтаби эсосидэ aмaдгa оширилсэ, диспозитив хукуклэр процесснинг бошкэ иштирокчилэри томонидэн узининг процессуэл хукуклэридон фойдaдaнишдaги эркинлигини хэм кэмрэб олэди. Хусусий эйбловнинг мэзмунини чукуррок энглэш учун aBBaro эйбловнинг мохияти хэкидэ суз юритиш лозим булэди.

Айблов дегэндэ, жэбрлэнувчи, фукэровий дэъвогэр (улэрнинг вокиллори), суриштирувчи, терговчи Ba

June, 2022

1153

прокурорнинг жиноятни очиш, жиноят содир этгэн шaxснинг жэвобгарлиги хэкидоги мaсaдa суддэ тyFри хэл килинишини тэъминлэш мэксодидо ушбу шaxснинг эйби мэвжудлигини исботлэшгэ кэрэтилгон процессуэл фэолияти тушунилэди.

Жиноят-процессуэл хукук нaзaриясидa эйблов ким томонидэн Ba кэндэй шaкдлaрдa aмaдгa оширилишигэ курэ уч тургэ ожротилоди: 1) xyсyсий эйблов; 2) оммовий (дэвлэт) эйблови; 3) aрaдaш (xyсyсий-оммaвий ëки оммэвий^усусий) эйблов.

Хусусий эйблов тушунчэсини кенг Ba тор мaънолaрдa тушиниш мумкин. Хусусий эйблов дегэндэ тор мэънодэ фэкэт жэбрлэнувчининг шикояти булганидо кУзFaтилaдигaн, жэбрлэнувчи (ëки унинг вэкили)нинг тaлaб-xоxиши эсосидэ юритилэдигэн жиноятлэргэ оид ишлэрдэ жэбрлэнувчи ëки унинг номидэн вэкили (эдвокэти) кyввaтлaйдигaн эйблов тушунилсэ, кенг мэънодэ xyсyсий эйблов (институти) жэбрлэнувчининг дэъвоси (шикояти) эсосидэ кУзFaтилaдигaн, тергов килитадиган Ba суд мухокэмэси утк&зилиб, иш мэзмутан хэл этиладиган, шунингдек, жэбрлэнувчининг шикоят берморэнлиги эсосидэ жиноят иши кУзFaтишни рад этиш Ba бергэн эризэси эсосидэ иш кУзFaтилгaнидaн сунг ушбу дэъвосидэн воз кечгонидэ ишни тугэтиш билэн боFлик иш юритуви жaрaëнлaри тушунилэди.

Хусусий эйблов тоифэсигэ кирувчи ишлэрни юритишнинг элохидо тэртиби белгилэб кУйилгaнлиги унинг узигэ xос хусусиятлэридэн бирини aнглaтaди. Шунингдек, бу тоифэдэги ишлэрнинг янэ бир узигэ xослиги шундэн иборэтки, бундэй тоифэдэги ишлэр буйичэ тергов уткозилмойди. Суд-хукук ислохотлэр нэтижосидон мэълум булмокдэки, бу ислохотлэр нэтижосидо жиноят Ba жиноят-процессуэл конунчилик либерaдлaштирилмокдa. Хусусэн, довлотнинг жиноий-хукукий сиëсaтидaги OFир жэзо чорэтарини кУллaшдaн воз кечиш, жиноят содир этгэн шaxслaрдa содир этгэн кдлмишига пушэймонлик xиссини yЙFOтиш, жиноят нэтижосидо еткозилган зэрэр Ba бошкэ окдбaтлaрнинг бэрторэф этилишини тaъминлaнишигa эришишнинг устуворлик кэсб этaëтгaнлиги, шунингдек жиноят ишлэрини юритишни, яъни жиноий тэъкибни бошлэшдэ шaxс эрки Ba иродэсини устунлигини тэн олиш, шунгэ эсосэн жиноят ишлэрини юритиш тэртибини соддaдaштиришгa кэрэтилгон узгаришлор жорий этилмокдэ. Ушбу узгаришлор кэби xyсyсий эйблов шэклидо иш юритишни тэкомиллоштириш суд-тергов aмaдиëтидaги зэрурий институтлэрдэн бири хисоблэнади. Хусусий эйблов шэклидэ иш юритишнинг тэртиби уз ичига xyсyсий эйблов шэклидэ иш юритувини бошлэш эсослэри, жaбрлaнyвчининг шикояти

June, 2022

1154

Ma3MyHH, cygra Kagap um wpuTyBHHHHr Ma^öypufi эмacпнгн, yTKa3HHHmH 3apyp öynraHga KucKapTupunraH TapTHÖga öynumu, cyg ^apaeHHHHHr cogganuru, mHKo^THH KafiTapuö onum MyMKHHnuru, ^aöpnaHyBHH muKoargaH bo3 KenraHga apamyB xen KaHgafi mapraapcro MyMKHH öynumu, xyKM HHKapum xycycuaraapHHH KaMpaö onumu 3apyp.

XY^OCA

^KopugarH Taxnunnapra Kypa, xycycufi afiönoB HHcTHTyTHHHHr axaMuaTH Kyfiugarunapga H^oganaHagu: 1) ^hhoat npoцeccн umTupoKHucu öynraH ®;aöpnaHyBHH (BaKHnu)HHHr xoxumu Ba Tanaönapu öhphhhh HaBÖaTga HHoöaTra onHHHmuHH TatMHHnafigu; 2) ^hhoat umnapuHH ropmyBH ^apaeHuga geMoKpaTHK Ba HHcnoHnapBapnHK TaMofiunnapura aMan KunuHumura xH3Mar Kunagu; 3) Karra axaMH^Tra эгa öynMaraH Ba cMapacu3 öynraH afiönoBHH öomnaMacnHKKa eKH TyraTHmra xH3Mar Kunagu; 4) gaBnar opraHnapuHHHr Kyn Ba BocuTanapuHH Te^amra Ba TeproBra Kagap TeKmupyBHH aManra omupumra BaKonarau öynraH opraHnapHHHr ^aonuaTH caMapagopnuruHH omumura xH3Mar Kunagu; 5) ^hhoat oKHÖaTuga eTKa3unraH Moggufi Ba MatHaBHfi 3apapnapHH Te3 Ba caMapanu öapTapa^ этнпнmнгa эpнmнm HMKoHHaraapuHH omupagu;

6) ^HHoufi ®;aBoörapnHKKa TopranumH oKHöaruga maxcHHHr xyKyK^apu HeKnaHHmu MyMKHH öynraH xonaraapHH ongu onuHagu; 7) gaBnaiHHHr ^hhoat KoHyHHHnurHHH ucnox Kunum coxacugaru cuecaTHHu

nHÖepannamTHpHnaeTraHHHrHHHHr H^ogacu xucoönaHagu; 8) ^hhoat xogucacu öunaH öofhhk HH3onapHH KucKa Myggaraapga xan этнm hmkohh aparanagH; 9) ^hhoat Ba ^HHoflT-npo^ccyan KoHyHHHnuKHH 3aMoH Ba xa^Kapo Tanaönapra MyBo^HKgamyBHHH TatMHHnafigu; 10) Kenupum TaMofiunu acocuga Hou^oöufi xy^K-aTBopra эгa ^yKaponapHH H^oöufi H^THMoufi fiyHanTupmra caMapanu Tatcup Kunagu.

Xycycufi afiönoB HHcTHTyTHHHHr WKopuga caHanraH öup HenTa H^oöufi ^uxaraapu MaB^ygnurHHH, xycycufi afiönoB HHcTHTyTH goupacu Tatcupura TymaguraH ^hhoat öunaH öofhhk hh3ohh Ba3Haraapga Te3KopnHK öunaH eHHM Tonumra hmkohhat öepumuHH xucoöra onraH xonga ymöy hhcTHTyTHH Kynnamga KoHyHHfinHKHH TatMHHnam Ba ^yKaponapHHHr xyKyK Ba KoHyHHfi MaH^aaraapu MycTaxKaM xhmoa KunuHumura эpнmнm ^yga xaM MyxHM axaMH^T Kacö этagн. Ymöy Ka^onaraap KoHyHHHnHKga aKc эттpнпнmн opKanu xycycufi afiönoB HHcTHTyTHHH aHaga KeHrafiTupum Ba WKopu caMapagopnHKKa

эpнmнm MyMKHH geö xucoönafiMH3.

June, 2022

REFERENCES

1. Б.Акрмаходжаев. Хукукни тикловчи одил судловга томон кескин бурилиш юз бергани йук. // Хукук-Право-Law, 2004. №2 (26). - Б.40-43

2. Э.Х.Нарбутаев. Преступление и уголовный процесс: преспективы развития уголовного и уголовно-процессуального законадательства: монография. -Т.:Академия МВД Республики Узбекистан, 2013. - С.78

3. Б.Б.Муродов. Жиноят ишини тугатиш: назария ва амалиёт: Монография. - Т.: Узбекистон Республикаси ИИВ Академияси, 2016 . -Б.12.

4. Jinoyat-protsessual huquqi. Maxsus qism.// Mualliflar jamoasi. T.: TDYU nashriyoti, 2018.,

5. Б.Н.Рашидов. Жиноят процессида хусусий айблов: назария ва амалиёт: юридик фанлар доктори (DSc) илмий даражасини олиш учун тайёрланган диссертация. Т.: 2021, Уз.Рес. ИИВ Академияси, - Б.23.

6. Розовский Б.Г. Ненаучные заметки о некоторых научных проблемах уголовного процесса: Эссе. -Луганск: РИО ЛАВД, 2004. С- 217-330. Муродов Б.Б. Жиноят ишини тугатиш институтини такомиллаштириш: : юридик фанлар доктори (DSc) илмий даражасини олиш учун тайёрланган диссертация. Т.: 2018,

7. Диспозитивлик (лотинча dispone - бошкариш, тартибга солиш) - бу хукукдаги асос булувчи принцип булиб, унга кура шахс узига тегишли хукукларидан эркин тарзда фойдалана олади. Большая Российская энциклопедия / - URL: https:// w.histrf.ru/articles/article/show/dispozitivnost.

8. Дикарев И.С. Диспозитивность в уголовном процессе Росии [Текст]/ под ред. проф. А.П.Кругликова.- Волгоград: изд-во Вол ГУ, 2005. С.5-9

9. Никифорова Е.Н. Диспозитивные начала в уголовном процессе Республики Узбекистан // Хукук-Право-Law. 2002. №2.- С.64.

44-45-b.

- Б.67-69.

June, 2022

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.