Научная статья на тему 'HELICRYSUM ARENARIUM өСіМДіГіНің ДәРУМЕНДіК ЖәНЕ қЫШқЫЛДЫқ құРАМЫН ЗЕРТТЕУ'

HELICRYSUM ARENARIUM өСіМДіГіНің ДәРУМЕНДіК ЖәНЕ қЫШқЫЛДЫқ құРАМЫН ЗЕРТТЕУ Текст научной статьи по специальности «Фундаментальная медицина»

CC BY
29
14
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
АМИН қЫШқЫЛДАР / МАЙ қЫШқЫЛДАР / ДәРУМЕНДЕР

Аннотация научной статьи по фундаментальной медицине, автор научной работы — Дуйсекеева Д.М., Бурашева Г.Ш.

Мақалада классикалық әдістер көмегімен Helicrysum arenarium (өлмес гүл, бессмертник) өсімдігіндегі амин және май қышқылдарының, дәрумендердің құрамы анықталды. Өсімдіктің химиялық құрамы "Carlo-Erba-4200" (Италия-АҚШ) құралында газ-сұйық хроматография әдісімен талданған.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

STUDY OF THE CONTENT OF VITAMINS AND ACIDS OF HELICRYSUM ARENARIUM

The quantitative contents of vitamins, amino and fatty acids from the plant Helicrysum arenarium were determined by using classical analysis methods. The chemical composition of the plant was analyzed on a Carlo Erba series 4200 (Italy-USA) gas chromatograph.

Текст научной работы на тему «HELICRYSUM ARENARIUM өСіМДіГіНің ДәРУМЕНДіК ЖәНЕ қЫШқЫЛДЫқ құРАМЫН ЗЕРТТЕУ»



А.М.Нуралы1'2, С.Х.Акназаров1'2, М.А.Нуралиев3, С.Н.Абдрешов1, А.С.Кожамжарова4

1Эл-Фараби атындагы К,азац ¥лттъщ УниверситетI 2«Жалын» гылыми-енд1р1ст!ктехникалыц орталыгы 3«Тимал» медицина орталыгы 4С.ЖАсфендияров атындагы К,азац ¥лттыц Медицина УниверситетI

КАРБОН ГЕМОСОРБЕНТТЕРШЩ КЕУЕКТ1 К¥РАМЫ ЖЭНЕ ОЛАРДЫ 0НД1РУ

ТYЙiн: Бул ма;алада ;андагы эр TYрлi уытты заттарды шыгаруга жэне ;анныц денеден тыс сорбентпен байланысуы ар;ылы гемостазды реттеуге багытталган емдеу эдiстерiмен карбон гемосорбенттершщ кеуектi ;урамы жэне оларды ендару ;арастырылады.

ТYЙiндi свздер: Гемосорбция, адсорбция, абсорбция, гемосорбент, кеуект ;урылым.

A.M.Nuraly1-2, S.H.Aknazarov1-2, M.A.Nuraliev3, S.N.Abdreshov1, A.S.Kozhamzharova4

1Al-Farabi Kazakh national University 2Scientific production and technical center «Zhalyn»

3«Timal» Medical Center 4Asfendiyarov Kazakh National Medical University

PRODUCTION AND POROUS STRUCTURE OF CARBON HEMOSORBENTS

Resume: This article discusses treatment methods aimed at removing various toxic products from the blood and regulating hemostasis by contacting blood with a sorbent outside the organization, the porous structure of carbon hemosorbents. Key words: hemosorption, absorption, hemosorbent, porous structure

УДК 547.972+543.865/.867

Д.М. Дуйсекеева, Г.Ш. Бурашева

эл-Фараби атындагы К,азац улттыцуниверситеттщ химия жэне химиялыц технология

факультетi

HELICRYSUM ARENARIUM 0СШД1ПШН, ДЭРУМЕНД1К ЖЭНЕ ;ЫШ;ЫЛДЫК;

;¥РАМЫН ЗЕРТТЕУ

амин жэне май

Мацалада классикалыц эдiстер квмегiмен Helicrysum arenarium (влмес гул, бессмертник) всiмдiгiндегi цышцылдарыныц, дэрумендердiц цурамы аныцталды. всiмдiктiц химиялыц цурамы "Carlo-Erba-4200" (Италия-А^Ш) цуралында газ-суйыц хроматография эдiсiмен талданган.

Tyumdi свздер: Helicrysum arenarium, амин цышцылдар, май цышцылдар, дэрумендер.

взектшж

К^рп уа;ытта кептеген ауруларды емдеу Yшiн табиги к;осылыстарды ;олдануга ;ызыгушылык; айтарльщтай артып отыр. Табиги крсылыстардыц алуан TYрлерiнщ арасында фенолды ;осылыстар ец кеп таралган жэне биологиялы; белсендi болып табылады, оларга флавоноидтар жатады. НеИсИгуБит агепапит еймдМндеп флавоноидтар -шикiзаттыц биологиялы; мацызды компоненттерi болып табылады. 9сiмдiк ГYлi ас ;орыту ЖYЙесiне пайдалы эсер етедъ диуретикалы; микроб;а ;арсы, антисептикалы; эсерге ие. Ол гастрит, панкреатит, пиелонефрит сия;ты ауруларда пайдалы, агза метаболизмш жа;сартады.

НеНсгуБит агепапит есiмдiгi халы; арасында эртYрлi атауымен, мысалы, кумды зире, кептiрiлген ГYЛ немесе сары мысы;тыц табандары деп аталады. НеИсгуБит агепапит -Asteгaceae тук;ымдасыныц кепжылды; есiмдiгi, дара немесе бiрнеше саба;тарыныц арасында, биiктiгi 15-30 см (кейде 60 см-ге дешн) жетедi. 10-100 данадан себеттер саба; Yстiнде ;алк;ан тэрiздi ГYЛ шогырына жиналган, ол шетеннщ бурылган ;^1лк;аламына у^айды. Гулденудщ басында ол шар тэрiздi, тыгыз, содан кейiн ;опсытылган. Шiлде-тамыз айларында ГYЛдейдi [1, 2, 3].

Гринев В. С., Широков А. А., Навалокин Н. А. айтулары бойынша НеИсИгуБит агепапит гулдершен жасалган жаца биологиялы; белсендi композицияныц полифенолды ;осылыстарыныц ;урамы зерттелдi [4]. Зертеу кезг 2019 жылы ТYркiстан облысы, ТYЛкiбас ауданынан жиналганНеИс^ит агепапит (влмес гул, бессмертник) еамдщшц ГYлi.

Жумыстьщ максаты: НеИсгуБит агепапит (влмес гул, бессмертник) есiмдiгiнiц ^ш^лды; жэне дэрумендiк ;урамын зерттеу.

Зерттеу нэтижелерi жэне талкылаулар

Дэрумендер - агзалардыц ;алыпты емiр CYPуi Yшiн ;ажетт ;арапайым ;;урылымды мен эртYрлi химиялы; табигат;а ;атысты темен молекулалы биорегуляторлар. Адам емiрiндегi дэрумендердiц негiзгi функциясы зат алмасуын реттеушi эсер ету жэне сол ар;ылы агзадагы барлы; биохимиялы; жэне физиологиялы; YPДiстердiц ;алыпты агынын ;амтамасыз ету болып табылады [5, 6]. НеИсгуБит агепапит (влмес гул, бессмертник) еймдтнщ ;урамындагы дэрумендер ;урамы 1 - суретте, 1 - кестеде кел^ршген. А жэне Е дэрумендершц концентрациясын бiр мезглде флюреометриялыц аныцтау.

0,2 мл (г) улпге 1 млдистилденген су куйып, 30 сек. шайканыз. Содан кешн 1 мл этил спиртш (96%) косып, 30 сек. кайтадан шайкацыз, 5 мл гексан косып, шайкауды тагы 6ip рет кайталацыз ( стандарт Yлгi ушш де дэл солай жасалынады) . Yлгiнi алганнан кейiн, 1500 айн / мин жылдамдыкпен 10 мин центрифугалайды. Спектрометрия Yшiн на;ты белшген гексан кабаты (3 мл) алынады; 2 сагат бойы карацгы жерде тыгыз жабы; TYтiктерде сактауга болады.

Тэжiрибелiк Yлгiлермен катар, стандартты жэне бакылау Yлгiлерi дайындалады. Стандартты Yлгiлерде сынаманыц орнына 0,2 мл стандартты ерiтiндi алынады (этанолдагы токоферол жэне ретинол ацетаты). Бакылау Yлгiлерiнде прототиптердiц орнына - су алынады [7]. Спектрофлюориметрия (Hitachi спектрофлюориметрь Жапония): токоферол толкыныныц узындыгы 292 нм жэне флуоресценциясы 310 нм курайды; ретинол, тшсшше, 335 -430 нм.

Фобр

Ct^p

Сс

Ф«*

Мундагы: Ф обр, Ф ст - прототиптщ флюоресценттiк каркындылыгы жэне одан кешнп стандарт бакылау Yлгiсiнiц флюоресценттiк есептеулер ; С ст -стандарт ертндшщ концентрациясы.

Фаршер жэне Эйбот эд!с!мен биологиялыц сынамалардагы С дэруменш аныцтау.

Кабыргалары натрий цитратыныц унтагымен капталган центрифуга TYтiгiнде кемiнде 0,3 г (0,3 мл) улп алынады. Yлгiнi центрифугалаганнан кейiн 30 мин 3000 айн / мин жылдамдыкта ол баска TYтiкке берiледi, оган тец мелшерде су ;уйылады жэне оган екi есе жацадан дайындалган 5% метафосфор кышкылыныц ерiтiндiсi косылады. Акуыз тунбасы таякшамен араластырылып, 3000 айн / мин-де 10 мин центрифугаланады. Мeлшерi (0,1-0,5 мл) отыргызылатын суйыктыкты фарфорлы титрациялык кюветтерге (2 параллель сынама) енгiзедi жэне сыйымдылыгы 0,1 мл арнайы микропипеткадан 2,6 дихлорфенолиндофенол натрий тузы ертндтамен 0,001 н -0,0005 н титрлейдг Сонымен катар 5% метафосфор кышкылы жэне бидистилденген сумен (1: 1) тэж1рбие ЖYргiзедi [8].

(а - в) * Т * 0,088 * 4 * 100

X = ■

0,5

Мундагы: Х- Yлгiдегi С дэрумешнщ курамы мг%;

а- титрлеуге кеткен натрий тузыныц 2,6

дихлорфенолиндофенол ертндкшщ м0лшерi,мл;

в- стандарт Yлгiнi титрлеуге кеткен натрий тузыныц 2,6

дихлорфенолиндофенол ертндкшщ м0лшерi,мл;

Т - натрий 2,6 дихлорфенолиндофенол ертндкшщ титрше

TYзету;

0,088 - нэтижелерд салма; бiрлiгiне аудару коэффициентi (2,6 дихлорфенолиндофенолдыц 1 мл 0,001н натрий тузыныц ертндта 0,088 мг аскорбин кышкылына сэйкес келедi).

4 - Yлгiнi суйылту; 100 - алынган мэлiметтердi % керсетуге арналган турлендару коэффициентi; 0,5 - сынаманыц мелшерг

1- кесте - Helicrysum arenarium еамд1г1нщ дэрумендiк курамы

Дэруменнщ аты 100г/ мг курамы г/ мг курамы Курамы, %

А дэруменi 0,09 0,0009 0,00009

Е дэрумеш 1,1 0,011 0,0011

С дэруменi 2,7 0,027 0,0027

0,003 0,0025 0,002 0,0015 0,001 0,0005 0

X У

□ A

□ E

□ C

Дэрумендердщ курамы

Сурет 1 - Helicrysum arenarium ^лИц дэрумендiк курамы

Май кышкылдары - бул жасуша мембраналарыныц курылымын курайтын фосфолипидтер мен гликолипидтердiц компоненттерi. Табигатта

микроагзалардыц, 0сiмдiктер мен жануарлардыц липидтершщ курамына кiретiн 200-ден астам май кышкылдары табылды [9]. Олардыц шшде ец кеп таралгандары шамамен 20-га жуык. Олардыц барлыгында к0мiртек атомдарыныц жуп санынан (12 - 24) куралган тармакталмаган тiзбектер бар. Олардыц катарында тiзбекте 16 жэне 18 кемiртек атомдары С16 (пальмитин) жэне С18 (стеарин, олеин жэне линол) бар кышкылдар басым болады. Май кышкылдары химиялык сипатына байланысты ею топка б0лiнедi: каныккан жэне каныцпаган[10]. ИвИсгу8ит агеиапит (влмес гул, бессмертник) еймдшнщ курамындагы май кышкылдар жайлы мэлiметтер 2 - суретте, 2 - кестеде кел^ршген.

Май кышкылын аныктау

Yлгiнiц 1 келемi 5 минут iшiнде хлороформ мен метанолдыц коспасынан 20 есе кеп мелшерде алынды (2: 1). Содан кешн цагаз фильтраркылы таза сыгынды алынганга дейiн CYзедi, кешн децгелек колба аркылы роторлы буландыргышта 30 -40 °С температурада кургаганша буландырады. Осыдан кейiн колбага 10 мл метанол мен 2-3 тамшы ацетилхлорид косылып, 60 - 70 °С температурада арнайы ЖYЙеде 30 минут метилденедi. Содан кешн метанолды роторлы буландыргышта буландырып, сынаманы 5 мл гексанмен экстракциялайды жэне газ хроматографына жiберiледi. Хроматография шарттары:

Инжектордыц температурасы - 188 °С, темп. детектор - 230 °С,

Каркын пештер - 188 °С, талдау уакыты - 1 сагат. Баганныц курамы: Целитке арналган полиэтиленгликоль адипинаты (20%) - 545. Курылгы - «Карло-Эрбо-4200» (АКШ, Италия) [11].

VeStnik KQzfimU № I - 2020

Кесте 2 - Helicrysum arenarium гулшщ май кышкылдарыныц сандык цурамы

Кышкылдыц аты Кышкылдыц тсзбек узындыгы Курамы, %

Миристин С14:0 1,1

Пентадекан С15:0 0,9

Пальмитин С16:0 12,5

Пальмиталеин С16:1 0,9

Стеарин С18:0 4,3

Олеин С18:1 11,7

Линол С18:2 68,1

Линолен С18:3 0,5

шш ф

Сурет 2 - Helicrysum arenarium гулшщ май кышкылдарыныц курамы

Аминкышкылдар акуыздыц ец мацызды, бiрак Heri3ri бiрлiгi болып табылады жэне олардыц курамына амин тобы мен кышкыл калдыгы кiредi.

Амин кышкылдары - пептидтер мен акуыздардыц ажырамас компоненттерi. Жиырма мацызды аминкышкылдары 0мiр Yшiн ете мацызды, ейткешолардыц курамында пептидтер мен акуыздар бар жэне олар жер бетшдеп барлык тiршiлiк иелерi Yшiн курылыс материалы болып табылады. Олар акуыз œm^i Yшiн колданылады. Аминкышкылдары генетика аркылы баскарылады. Кейбiр ерекше аминкышкылдары еймдш тукымында кездеседi [12]. Олар ген экспрессиясыныц YPДiсiнде мацызды рел аткарады, оныц курамына акуыздык функциялардыц реттелуi кiретiн РНК-ны жiберудi жецiлдетедi. Олардыц барлыгы дерлiк а-аминкышкылдары. Олар мыналардан табылды: бактериялар, сацыраукулактар, балдырлар, кешеттер [13]. Helicrysum arenarium (влмес гул, бессмертник) еймдМнщ курамындагы амин кышкылдар мелшерi 3 -суретте, 3 - кестеде керсетшген. Амин цышцьлдарын аныцтау

1 г байланыскан жэне бос амин кышкылдарын аныктау Yшiн, оны 24 сагат бойы 105 °С -та 5 мл 6 Н туз кышкылымен гидролиздейдi, аргон агынымен дэнекерленген ампулада. Роторлы буландыргышта 40 - 50 °С температурада жэне 1 атмосфера кысымда алынган гидролизатты 3 рет кургаганша дешн буландырады.

ТYзiлген тунбаны сульфосалицил кышкылыныц 5 мл ерiтедi. Содан кейш шайыр 1-2 мл деиондалган су жэне 2 мл

0,5 Н йрке кышкылымен шайылады; содан кешн шайыр деиондалган сумен бейтарап рН - ка дейiн жуылады. Аминкышкылдарын колонкадан элюирлеу Yшiн жылдамдыгы 2 там/ сек ол аркылы 3 мл 6 Н NH40H ертндаш жiбередi.

Элюат децгелек колбага деиондалган сумен бiрге жиналады, ол бейтарап рН дейiн колонканы жуу Yшiн колданылады. Кейiн колбаныц iшiндегiсiн роторлы буландыргышта 40 -50 °С температурада жэне 1 атмосфера кысымда кургаганша дейiн буландырады.

Бул колбага 1 тамшы жаца дайындалган 1.5 % SnCl2 ертндкщ 1 тамшы 2,2-диметоксипропан жэне 1-2 мл туз кышкылымен каныккан пропанол косады, оны 110 °С температурада кыздырып, 20 минут бойы осы температурада устап турады, кейiн роторлы буландыргышта кайта буландырады.

Келесi кезецде колбага 1 мл жацадан дайындалган ацилдеушi реагент (1 келем йрке ангидрида 2 келемдш триэтиламин жэне келем ацетон) куйылып, 60 °С температурада 1,5-2 мин кыздырады.

Содан кейш Yлгiнi кептiру Yшiн кайтадан буландыргышта буландырады жэне колбага 2 мл этил ацетаты жэне 1 мл каныккан NaCl ертндай косады. Колбаныц курамы мукият араластырылады жэне суйыктыктыц 2 кабаты айкын калыптасканнан кейш, оны Carlo-Erba-4200 (Италия-АКШ) газ-суйык хроматографында ЖYргiзiлген газды хроматографиялык талдау ym^ жогаргы кабатын (этил ацетатын) белш алады [14].

3 - кесте - Helicrysum arenarium гулшщ амин к,ышк,ылдарынын; сандык курамы

Амин кышкылдар 100г/мг курамы г/мг курамы Проценттш курамы, %

Аланин 842 8,42 0,842

Глицин 354 3,54 0,354

Лейцин 412 4,12 0,412

Изолейцин 390 3,90 0,390

Валин 250 2,50 0,250

Глютамат 2844 28,44 2,844

Треонин 225 2,25 0,225

Пролин 613 6,13 0,613

Метионин 88 0,88 0,088

Серин 363 3,63 0,363

Аспаратат 1240 12,40 1,240

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.

Цистин 42 0,42 0,042

Оксипролин 2 0,02 0,002

Фенилаланин 292 2,92 0,292

Тирозин 324 3,24 0,324

Гистидин 240 2,40 0,240

Орнитин 2 0,02 0,002

Аргинин 420 4,20 0,420

Лизин 280 2,80 0,280

Триптофан 90 0,90 0,09

□ Аланин

□ Глицин

□ Лейцин

□ Изолейцин

□ Валин

□ Глютамат

□ Треонин

□ Пролин

□ Метионин

□ Серин

□Аспаратат

□ Цистин

□ Оксипролин

□ Фенилаланин

□ Тирозин

□ Гистидин

□ Орнитин

□ Аргинин

□ Лизин

□ Триптофан

2 - сурет - Helicrysum агепапитеамдтнщамин кышкылдарынын, курамы

TypKÎCTaH облысы, ТYЛкiбас ауданынан 2019 жылы жиналган Helicrysum arenarium еамдщнщ кышкылдык жэне дэрумендiк курамы зерттелдi.

Helicrysum arenarium 0сiмдiгiнде дэрумендердщ 3 TYpi аньщталды: А, Е, С дэрумендерг Дэpумендеpдiц iшiнде ец кеп таралган С дэpуменi.

Алгаш рет Helicrysum arеnarium 0сiмдiгiнiц амин кышкылдар курамы газ-суйык хроматография эдта аркылы зеpттелдi. Helicrysum arenarium еамдщнщ курамында аминкышкылдардыц 20 TYpi белгт болды.

Соныц iшiнде ец кеп кездескен глютамат, аспаратат, аланин, лейцин, аргинин жэне ец аз мелшерде орнитин мен оксипролин.

Helicrysum arenarium май кышкылдардыц курамы газ-суйык хроматография эдга аркылы зеpттелiп, оныц iшiнде ец кеп кездескен линол кышкылы мен пальмитин кышыкылы, ал ец аз мелшерде кездезкен линолен кышкылы, пентадекан кышкылы жэне пальмиталеин кышкылы.

ЭДЕБИЕТТЕР FbMbrn, -

Байтенов М. С. Флора Казахстана: - Алматы 2001 ж. - 280 б.

Соколов П. Д. Растительные ресурсы Петербург: Наука, - 1993 ж. - 352 б. Павлов Н. В. Флора Казахстана: - Алматы: Наука, - 296 б.

Гринев В. С., Широков А. Полифенольные соединения активной композиции из феИсЬтузитагепагшт (1.) растительного сырья. - 2015 ж. Темирханова Г. А., Абдуллина Г. М., Кулагина И. Г. Витамин С: классические представления и новые факты о механизмах биологического действия // Вятский медицинский вестник. - 2007 ж. - том 3., №4 Ших Е. В. Витамины с антиоксидантными свойствами в профилактике и лечении острых респираторных инфекций у детей // Вопросы современной педиатрии. -2013. - том 12., № 4. - бет 142-147.

СССР: Санкт -

■ 1965ж.

А., Навалокин Н. А. новой биологически цветков бессмертника moench.) // Химия - №2. - бет 177-185.

Т1З1М1

7 Чернаускене Р. Ч., Варакявичене С., Грибаускас З. Лабораторное дело, -1984 ж. - №6, б.362-365.

8 А. А. Покровский Биохимические методы исследования: Мэскеу: - 1969 ж. - б.472-474.

9 Огнев С.И. Аминокислоты, пептиды и белки / Огнев С.И. -М.: Высшая школа, - 2005. - 365 б.

10 Гуляев В.Н. Ценный источник белка // Пищевая промышленность. - 2008. - №12. - б. 31-35.

11 Горяева М. И., Евдикова Н.А. Справочник по газожидкостной хроматографии: Алматы, - 1977 ж.

12 Наумов С.П. Белки и их свойства / Наумов С.П. - М.: Академический проект, - 2005. - 298б.

13 Медников Б.М. Биоорганическая химия / Медников Б.М. -М.: Россия, - 2005. - 305 б.

14 Adams R. Determination of aminoacids profiles biological samples by gas chromatography //J. Chromatography. -1974. - Vol. 95., № 2 . - б.188-212

1

2

4

3

1

2

3

4

5

VeStnik KQzfimU № I - 2020

Д.М. Дуйсекеева, Г.Ш. Бурашева

Казахский национальный университет им. аль-Фараби, факультет химии и химической технологии

ИССЛЕДОВАНИЕ ВИТАМИННОГО И КИСЛОТНОГО СОСТАВА РАСТЕНИЯ РОДА HELICRYSUM ARENARIUM

Резюме: С помощью классических методов анализа определены количественные содержания витаминов, амино- и жирных кислот в растении вида Helicrysum arenarium. Химический состав растения анализирован

методом газо-жидкостной хроматографии на приборе «Carlo-Erba-4200» (Италия-США).

Ключевые слова: Helicrysum arenarium, аминокислоты, жирные кислоты, витамины.

D.M. Duisekeyeva, G.Sh. Burasheva

aI - Farabi Kazakh National university, Faculty of Chemistry and Chemical Technology

STUDY OF THE CONTENT OF VITAMINS AND ACIDS OF HELICRYSUM ARENARIUM

Resume: The quantitative contents of vitamins, amino and fatty the plant was analyzed on a Carlo Erba series 4200 (Italy-USA)

acids from the plant Helicrysum arenarium were determined by gas chromatograph.

using classical analysis methods. The chemical composition of Keywords: Helicrysum arenarium, aminoacids, fattyacids,

vitamins.

УДК 615.454.2:614.27:658.8

FT. Шерхан, К.С. Жакипбеков, Н.А. Рахымбаев, М.З. Аширов, С.Е. Момбеков, А.0. Даулбаева

С.Ж. Асфендияров атындагы К,азац ¥лттыц медицинауниверситетi

КАЗ1РГ1 ФАРМАЦЕВТИКАЛЫК; НАРЫК^Ы ГЕЛЬМИНТТЕРГЕ КАРСЫ ДЭР1Л1К ПРЕПАРАТТАРДЫН, НАРЬ^ЫН ТАЛДАУ

Глисталыц инвазия ересектер мен балалар арасында кец таралган. Б1з бул мацалада антигельминттi препараттардыц нацты ассортименты зерттеймiз. Аныцталган корсетюштер антигельминттi препараттардыц нарыцтагы суранысы мен озектшгшц децгешн аныцтаугамyмкiндiк бередi.

Tyumdi свздер: дэрiхана уйымы, ассортимент, глисталыц инвазия, гельминттерге царсы препараттар.

Юркпе: Гельминтоздар (грекше helmins, helminthos - ш курт) - паразит курттардыц адам, жануарлар жэне еймдштердщ организмше ешп, кебек салдарынан болатын ауру турлерь Гельминтоздар адамда соргыш, таспа, жумыр, т.б. курттардыц паразиттш иршшт салдарынан пайда болады. Гельминтоздардыц аталуы ауру тугызатын курттардыц турше байланысты.

ДYHиежYзiлiк денсаулык са;тау уйымыныц мэлiметтерi бойынша элемде 4,5 млрд-тан астам адам TYрлi паразиттiк аурулармен ауырады. Ресми статистиканыц мэлiметтерiне сэйкес, бiздiц елiмiзде жыл сайын жарты миллионнан астам адам шек курттарынан зардап шексе, олардыц 80 % - ын балалар курайды. Гельминттер, агзаныц айкын аллергизациясын туындататынын атап еткен жен, ол ересектер мен балаларда да иммунитеттщ темендеуь инфекциялы; жэне инфекциялы; емес аурулардыц кайта дамуына, сонымен катар онкологиялы; аурулардыц да дамуына ыкпал етедi [1].

Зерттеудщ максаты: Елiмiзде тiркелген антигельминттi дэртк препараттардыц казiргi уакыттагы фармацевтикалык нарыгына маркетингтiк талдау жасап,

номенклатурасын жэне сураныста болуын

КР фармацевтикалык нарыгында гельминттi карсы препараттарыныц номенклатурасын

олардыц аныктау. Мiндетi:

ауруына зерттеу.

Бiздiц зерттеуiмiз Казакстан Республикасыныц Дэрiлiк заттардыц мемлекеттiк реестрi негiзiнде ЖYргiзiлдi. Антигелминттi препараттар номенклатурасын жэне олардыц сураныста болуын аныктау максатында фармацевтикалык нарыкка талдау жасалды. КР ДЗ мемлекеттiк реестршщ деректерiне сэйкес, елiмiзде 22 антигельминта препарат ^ркелген. Атап айтканда, Альбезол (суспензия), Альбезол (таблетка), Андазол, Бильтрицид, Вермокс, Гелмадол, Гельминтокс (суспензия), Гельминтокс (таблетка), Декарис, Зентел (суспензия), Зентел (таблетка), Интазол (суспензия), Интазол (таблетка), Немозол, Пиперазина адипинат, Пиперазина адипинат-Дарница, Пирантел (таблетка), Пирантел (суспензия). Кейбiр препараттар эр TYрлi дозада шыгарылган [4]. КР ДЗ мемлекетак реестрше ^ркелген антигельминта препараттар тiзiмi 1-кестеде берiлген.

№ Саудалык атауы 0ндiрушi Мемлекел ДэрШк формасы

1 Пиперазина адипинат Борисов медициналык дэрь дэрмектер зауыты Беларусия Таблетка

2 Бильтрицид® Байер Фарма АГ Германия Yлбiрлi кабыкпен капталган таблетка

3 Гелмадол Е.И.П.И.Ко. Египет Yлбiрлi кабыкпен капталган таблетка

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.