Научная статья на тему 'Халқпарвар давлат барпо этиш – бош мақсадимиз'

Халқпарвар давлат барпо этиш – бош мақсадимиз Текст научной статьи по специальности «Экономика и бизнес»

CC BY
101
12
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Журнал
Strategy of Uzbekistan
Область наук
Ключевые слова
Ҳаракатлар стратегияси / Ислоҳот / сарҳисоб / стратегия / Ўзбекистон / қонун / давлат / Стратегия действий / Реформа / Итог / Стратегия / Узбекистан / Закон / государство
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Текст научной работы на тему «Халқпарвар давлат барпо этиш – бош мақсадимиз»

 ^ ¡9 ^^^H Strategy of Uzbekistan №04 (2021) / ISSN 2181-2535 lir r hf ^ ^ If 1 .

COAMK, CAOOEB Y36eKMCTOH PecnyBnuKacu Onun Maxnucu * CeHaTu PaucuHUHr 6UPUHHU ypuHBocapu

m ¥ i iflTlwk ■

XAnKnAPBAP flABnAT

EAPno 3TMW - Bom MAKCAAMMM3

YrraH 6eu Mun^a axonu 6aH^nuru Ba pean ^apoMa^napuHu ouupuu, uwtumoum x^Moz, xoTMH-KM3napHMHr waMu^T^a ^aonnuruHu TatMMHnau, ap30H yM-woMnap Kypuu cuecaTu, unM-^aH, eunap xaeTu Ka6u £on3ap6 Macananap^a KaTTa 3Bpunuunap pyM 6ep^u. Bup cy3 6unaH aMTraH^a, Y36eKucToH npe3u^eHTu LUaBKaT Mup3ueeB 6ou^unuru^a Y36eKucToH^a «KaTTa caKpau» aManra ouupun^u.

-• Янги Узбекистон

УЗБЕКИСТОН МУЪЖИЗАСИ

Узбекистон сунгги беш йил давомида мислсиз тарихий ютукларни кулга киритди. Бу уз-узидан руй бергани йук Барчасига аввал бошданок турри, узокни кузлаб танланган Харакатлар стратегияси асосида эришилди. Бу йул хам осон кечмади. Неча-неча бедор тунлар эвазига, халк дардини эшитиш, махаллаларга тушиш, оилаларга кириш, асрий муаммоларни хал этишдек нихоятда залворли, уз навбатида, мураккаб ижтимоий-иктисодий, калтис сиёсий шароитда амалга оширилди.

Узбекистон Президенти Шавкат Мирзиёев лавозимга киришиш тантанали маросимидаги нуткида алохида таъкидлаганидек, эндиликда мамлакатдаги барча даражадаги хокимият идоралари фаолиятида «Инсон кадри учун» деган устувор тамойил бош мезон булиб колади. Давлат рахбари урру бериб айтганидек, «биз бундан буён фаолиятимизни «инсон -жамият - давлат» деган янги тамойил асосида ташкил этамиз».

Давлат рахбари адолатли ижтимоий сиёсат юритишни мамлакат ривожининг асосий максадлари ичида энг мухим йуналиш сифатида билади. Бу хам жуда катта ютук Чунки халкимиз узок йиллар «ижтимоий сиёсат» тушунчаси нима эканлигини билмай яшади, унинг фарахбахш сезимларини хис килмади. Сунгги беш йилда халк «булар экан-ку», деган уйгок кайфият билан яшаб келмокда.

Аслида ижтимоий со^а - миллий хавфсизлик омилларидан бири. Бу борадаги жамият баркарорлигига асосий тахдидлар жумласига - даромадлар даражасидаги табакалашув, салбий демографик узгаришлар, ишсизлар сони ва мехнат миграциясининг усиши, саводхон-ликнинг пасайиши, иктидорли ёшларнинг хорижга чикиб кетиши, бевакт улим, касалланиш, ногиронлик даражасининг ёмонлашиши, эпидемиялар ва пандемияларнинг юзага келиши киради.

Ji w-i

яВВй

Ж

w.

•jijCiW-

Шк>

к

Шк

Утган беш йилда эришилган катта ютуклардан бири ана шу тахдидларга бархам берилгани булди. Бу, юкорида кайд этиб утганимиздек, мамлакатда янгиланиш сиёсатининг тараккий этиши билан изохланади.

Шуни алохида таъкидлаш жоизки, бу ислохотлар ортга кайтмас тус олди. Бунга утган беш йилликда нафакат халк, балки бутун дунё ишонди ва Узбекистондаги кенг куламли янгиланишларга хавас билан бокмокда.

г" . №1 Н ^ ICW4-H Lu-I -

ПТ7 ТЖ] гпнияшяшди

2021 йилдаги Президент сайловидан кейин Малайзиянинг «Oic today» нашрида эълон килинган маколани укиб чикдим. Унда Шавкат Мирзиёевнинг сайловдаги муваффакияти замирида 2017-2021 йилларда Узбекистан Республикасини ривожлантиришнинг беш-та устувор йуналиши буйича Харакатлар стратегияси асосида бажарилган катта ислохотлар ётганига урру берилган. Бу даврда мамлакатда энг мухим маъмурий-хукукий ва иктисодий ислохотлар амалга оширилгани эътироф этилган.

Дархакикат, утган даврда Узбекистон шиддатли ислохотлар мамлакатига айланди. Узок йиллардан буён ечимини кутиб ётган муаммолар хал этилди. Мамлакатда диний баррикенглик, якин-йирок давлатлар билан дустона хамкорлик мухити шаклланди. Гендер тенглик сиёсати юритилиб, мажбурий мехнатга бархам берилди. Ахолининг ижти-моий химояси таъминланди. Буларнинг барчасига Харакатлар стратегияси асосида захматли мехнатлар эвазига эришилди.

Бугун халкаро хамжамият мамлакатдаги бу узгаришларни «Узбекистон муъжизаси», дея эътироф этмокда. Бу роятда катта эътироф. Тарихда бор-йури беш йилда биз каби ислохотлар самарасини ёркин ифода эта олган давлатлар камдан-кам топилади. Бунда, сузсиз, Президент Шавкат Мирзиёевнинг захматли мехнати борлигини биз хам, дунё хам билиб турибди. Шу боис, якинда Туркиянинг нуфузли «Ankasam» нашри Узбекистон рахбарини туркий дунёнинг етакчи давлат арбобларидан бири сифатида эътироф этди.

Катта ижтимоий сиёсатнинг халкимиз хаётидаги ифодаси

Агар Харакатлар стратегиясини амалга оширишга оид давлат дастурлар тахлил килинадиган булса, ижтимоий сохага йил сайин купрок эътибор каратилаётганига гувох булиш мумкун. Мазкур далил хам янги Узбекистон ижтимоий давлат сифатида бунёд булаётганини яккол курсатади.

Биргина 2021 йилда ёшларнинг тадбиркорлик ташаббуслари, стартап ва рояларини янада куллаб-кувватлашга каратилган кредитлар хажми 600 миллиард сумни ташкил килди.

Тижорат банклари томонидан ёш тадбиркорлик субъектларига 100 минг АК.Ш долларидан ошмаган микдорда миллий валютадаги кредитлар йиллик 14 фоиз, хорижий валютадаги кредитлар эса йиллик 3 фоиз микдорида 7 йилгача муддатга такдим этилиши белгиланди.

Ишсиз аъзолари бор оилалар учун «Темир дафтар», «Аёллар дафтари» ва «Ёшлар дафтари» тизими яратилиб, уларнинг бандлигини таъминлаш максадида имтиёзли кредитлар бериш, дехкончилик билан шурулланиши учун ер ажратиш каби имкониятлар кенгайтирилди. Дафтарларга киритилган фукароларга уз фаолиятини бошлаши учун зарур булган асбоб-ускуна, мехнат куролларини харид килишга 7 миллион сумгача субсидиялар ажратилиш амалиёти йулга куйилди.

Ахоли бандлигини таъминлаш максадида минглаб янги иш уринлари яратилди.

Узок йиллар давомида халкимизни уй-жой масаласи уйлантириб келди. Ахолини уй-жой билан таъминлаш максадида 2017 йилдан бошланган ислохотлар, ана шу муаммога хам бархам берди. Бундан икки йил олдин ипотека

тизими тубдан ислох килинди. Бунда ахолига истаган уйни сотиб олиш имконияти яратилди. Ипотека дастурлари доирасида йилига уртача 35 минг хонадонли уй-жойлар курилмокда.

Энг асосий ислохотлардан бири -Конституция ишлай бошлади. Фукароларнинг конституциявий хукуклари тикланди. Буни биргина прописка тизимидаги ислохотлар мисолида хам куриш мумкин.

Миллий валютанинг ислох килиниши, накд пул ва банк пластик карточкалари билан боглик муаммоларнинг хал этилиши куплаб ижтимоий муаммоларга бархам берди.

Она ва бола саломатлиги, тиббий хизмат, гендер тенгликни таъминлаш борасидаги катта ишлар бугун уз самарасини бермокда. Пировардида ахоли уртасида касалланиш курсаткичлари пасайиши ва умр узайишига эришилди.

Ёшларга оид давлат сиёсати янгиланди. Мажбурий мехнатга чек куйилди. Хуллас, Харакатлар стратегиясининг ижтимоий аха-мияти хакида узок гапириш мумкин. Буларнинг барчаси ^ндалик хаётимизда уз аксини топиб юормокда.

Ешлар сиёсати мазмунан, шаклан ва мохиятан узгарди

Луи Арагон «Ёшлар орзу цилади. Карилар эслайди», деганидек, биз хам урта авлод вакили сифатида утган ёшлигимизни эслаб, юртимиз ёшларига хавас киламиз. Утган асрда ёшликнинг чеки бошка эди. Бугунги Узбекистон ёшлари аввалги йигит-кизлар эмас. Уларнинг дунёкараши, орзу-интилишлари узгача, Хукумат томонидан яратиб берилаётган шарт-шароит ва имкониятлар хавас килса арзигулик. Зеро, улар Янги Узбекистон ёшларидир.

Бугун Узбекистон ахолисининг 60 фоизини ёшлар ташкил килмокда. Шунинг учун ёшлар масаласи давлат сиёсатининг устувор йуналишига айланиб улгурди. Президент томонидан 2016 йилда имзоланган биринчи конун, айнан «Ёшларга оид давлат сиёсати тугрисида»ги конун булга ни хам бежиз эмас.

Мамлакатда кейинги 5 йилда ёшлар хукуклари ва манфаатларини кузлаган 50 дан ортик конун ва бошка норматив-хукукий хужжат кабул килингани ушбу сиёсатнинг ёркин исботидир.

УОБНЫШ 15Н1АШ

АБЕ N11161

Хукумат таркибида Узбекистонда ёшлар билан ишлашга масъул булган Ёшлар ишлари агентлиги уз фаолиятини бошлади. Олий Мажлис палаталарида Ёшлар парламентлари та ш кил этилди. Хал к депутатлари махаллий кенгашларида 260 дан ортик ёш депутат фаолият юритмокда.

Бутун дунё буйича 30 ёшгача булган депутатлар улуши 2,6 фоизни ташкил этса, Узбекистонда бу курсаткич 6 фоиздан зиёддир. Бу курсаткични янада ошириш чоралари курилмокда.

адолат тамойилини таъминлаш максадида 2021-2022 укув йилидан бошлаб олий таълим муассасаларига кириш имтихонларида энг юкори балл туплаган 200 нафар талаба учун Узбекистон Республикаси Президенти гранти жорий этилди.

Олий таълим муассасасида икки ва ундан ортик фарзанди шартнома асосида укиётган оилаларга таълим кредитини бериш ва талаба томонидан ушбу кредитни укиш даври тугаганидан сунг кайтариш амалиёти йулга куйилди. Олий таълимга ажратиладиган дав-лат грантлари сони 25 фоиз хамда эхтиёж-манд оилалар фарзанди булган хотин-кизлар учун давлат грантлари сони 2 баробар оширилди.

Мамлакатда олий укув юртлари сони

Олий укув юртлар

Хорижий ОТМ филиали

Шунинг учун Сенат Кенгашининг тегишли карори кабул килиниб, худудлардаги урил-кизлар Сенат аъзоларига бириктирилди, Халк депутатлари махаллий кенгашларида Ёшлар парламенти вакиллари мактаби ташкил этилди, фаол ва ташаббускор ёшлардан иборат янги авлод захира кадрлари шакллантирилди. Сенат карори билан ёшларга оид давлат сиёсатининг худудларда амалга оширилиши буйича рейтинг тизими жорий этилди.

Дунёда оч-нахор, мактаб нималигини билмай утаётган болалар бор. Уларнинг орзуси хаммага аён: тушида ажални курмаса, тонгда уйгонганида иссик нон булса, ота-онасидан ажраб колмаса, бас...

Бугун ёшлар жахон чемпиони булишни, укиб-урганиб дунёни забт этишни орзу килади. Бунинг учун барча асослар бор. Масалан, мамлакатда 100 фоиз болалар мактаб таълими билан камраб олинган, якин йилларда мактабгача таълим камровини 80 фоизга етказиш, битирувчиларнинг олий таълимга жалб килинишини 60 фоиздан ошириш чоралари курилаётгани алохида тахсинга сазовор. Зеро, XXI асрда хеч бир мамлакат таълим тизимини ривожлантирмай туриб тараккиётга эришиши мумкин эмас. Шунинг учун янги Узбекистондаги туб ислохотлар хам, айнан таълим тизимига каратилди.

Ёшларни куллаб-кувватлаш, ижтимоий мухофазага мухтож талабаларни химоя килиш тизимини такомиллаштириш, ижтимоий

140 дан ошди

26 та очилди

2016 йилда олийгохлар сони 77 та эди.

Кейинги беш йилда олий таълимга кабул квотаси 3 баробар оширилиб, 182 минг йигит-киз учун талаба булиш имконияти яратилди. Бу - умумий битирувчиларнинг олий таълимга камрови 28 фоизга етди, дегани. 4 йил аввал шу ракам атиги 9 фоизни ташкил этганди.

Давлат грантлари 21 мингтадан 47 минг-тага купайтирилди, эхтиёжманд оилаларга мансуб 2 минг кизга бу йил олийгохларга кириш учун алохида грантлар ажратилди. Профессор-укитувчиларнинг ойлик маоши 3,5 баробар оширилди. Укишга хужжат топшираётганлар хам 2 баробар купайди.

Ижтимоий химояга мухтож болаларнинг таълим олиши ва касб эгаллашига кумакла-шиш, огир касалликка чалинган болаларни даволаш максадида Болаларни куллаб-кувватлаш жамоат фонди ташкил этилди ва унинг максадлари амалга оширилишини молиялаштириш учун давлат бюджетидан 100 миллиард сум ажратилди.

Хукуматнинг тегишли карори билан давлат олий таълим муассасаларининг ижара хукуки асосида яшаётган талабаларига ойлик ижара туловининг бир кисмини давлат бюджети хисобидан коплаб бериш тартиби туррисидаги низом тасдикланди.

Сир эмас, айрим ёшлар хорижга ишлаш учун кетмокда. Улар уйнаб кетмаган, уйлаб кетган. Лекин Узбекистонда янги сиёсат бошлангунга кадар улардан хол сурайдиган мард топилмади. Вазият шу даражага бориб етдики, хатто муайян муддат чет элда ишлаб, халол пул топиб келган юртдошларимиз давлат ишига кабул килинмади. Уларга бегона куз билан каралди.

Шавкат Мирзиёев ана шу вазиятни тубдан узгартирди. Хорижда вактинча мехнат фаолиятини амалга ошираётган Узбекистон фукаролари хукукларини химоя килиш максадида Ташки мехнат миграцияси агентлигининг фаолияти такомиллаштирилди.

Харакатлар стратегиясида ёш авлоднинг интеллектуал салохиятини куллаб-кувватлашга алохида эътибор каратилди. Хусусан, ёшларнинг илмий ва стартап лойихаларини молиялаштириш максадида илмий дастурни амалга ошириш учун илмий фаолиятга оид давлат дастурлари мабларлари хисобидан 50 миллиард сум маблар йуналтирилиши, 2021 йилдан бошлаб иктидорли ёшлар уртасида «Академик харакатчанлик» дастури ва «Булажак олим» танловининг ташкил килиниши, стажёр-тадкикотчилик, таянч докторантура ва докторантура га кабул квоталарининг боскичма-боскич оширилиши катта самаралар бериши шубхасиз.

Мустабид тузум даврида хам, муста-килликдан кейинги йилларда хам мактаб укувчилари пахта далаларида «укиди». Муррак йигит-кизларнинг кули кадок булиб, калби пахта захмати билан улрайди.

Президент Шавкат Мирзиёевнинг катъий саъй-харакатлари натижасида Узбекистонда мажбурий мехнатнинг барча шакллари, хусусан болалар мехнатига чек куйилди. Мисол тарикасида АК.Ш Давлат департаменти томонидан 2020 йилда эълон килинган хисоботни хам келтириб утиш мумкин. Унда «Узбекистоннинг ушбу муаммони *ал цилишга царатилган катта саъй-^аракатлари минтацадаги мамлакатлар учун янги стандартни белгилаб бермоцда», дея алохида кайд этил и б, мамлакатда Президент бошчилигида амалга оширилаётган ишларга юкори бахо берилган.

Яна бир эътиборли жихат, 2020-2021 йилларда мамлакатда биргина «Бола ^уцуцларининг кафолатлари тугрисида»ги

конунга киритилган бир канча узгаришлар аник амалий натижалар берди. Хусусан,

Янги Узбекистон

мазкур конунга «Боланинг райриконуний кучирилишдан химояланиш хукуки

кафолатлари» туррисида модда киритилган. Натижада давлат рахбари ташаббуси билан «Ме*р» номли 5 та операция ташкил килинди. Сурия, Ирок ва Афронистон худудларида мураккаб вазиятда колган 550 дан ортик хотин-киз ва бола Узбекистонга кайтарилиб, уй-жой хамда иш билан таъминланди.

Шунингдек, юкоридаги конунга «Ижти-моий химояга мухтож болаларнинг турар жойга булган хукуклари кафолатлари», деган норма хам киритилди. Биргина 2021 йилда давлат бюджетидан 120 миллиард сумдан ортик маблар ажратилиб, 757 нафар етим ва ота-она караморидан махрум булган бола уй-жой билан таъминланди. Бу жараён келгуси йиллардаги давлат бюджетларида хам назарда тутилиши белгиланди.

Unicef^

Бундан ташкари, ЮНИСЕФ билан хамкорликда мехрибонлик уйларини деинсти-туционализациялаш, етим болалар ва ота-она караморидан махрум булган болаларни оила ва оилавий шароитга якинлаштирилган масканларга жойлаштириш ишлари бош-ланди.

Ёш оилаларни арзон уй-жойлар билан таъминлаш хамда бу тизимнинг шаффоф тартибини жорий этиш максадида Хукуматнинг «2021-2023 йилларда ёшлар уйларини куришга оид чора-тадбирлар туррисида»ги карори кабул килинди.

Буларнинг барчаси мамлакатда ёшлар сиёсати мазмунан, шаклан ва мохиятан узгаргани, Узбекистонда баркамол келажак улраяётганидан хайрли муждадир.

81 т

гамхурлик курсатишнинг юксак ифодаси

Она ва бола саломатлиги хамда хотин-кизларнинг жамиятдаги фаоллигини таъмин-лаш - тараккиёт ходисаси, соглом цивилизация. Шу икки мухим масалани эътибордан четда колдирган хар кандай давлат, сузсиз инкирозга юз тутади.

Шу боис, бундан беш йил олдин иш бошлаган Харакатлар стратегиясида ахоли саломатлиги ни мустахкамлаш ва гендер тенгликни таъминлаш масалаларига алохида эътибор каратилган эди.

Кейинги йилларда ахоли саломатлигини мустахкамлаш максадида катор ишлар амалга оширилмокда. Хусусан, Президентнинг 2021 йил 26 июлдаги «Ахолига курсатилаётган тиббий ёрдам сифатини янада яхшилаш чора-тадбирлари тугрисида»ги карори билан туман (шахар) тиббиёт бирлашмалари таркибида 35 та туманлараро кушма шикастланишлар ва уткир кон-томир касалликлари марказлари ташкил этилиши белгиланди.

Ногиронлик белгилари аник куриниб турган, анатомик нуксонлари булган шахс-ларни кушимча текширувдан утказмасдан туриб, улар ногиронлиги булган шахс, деб топилганда ногиронликни муддатсиз даврга белгилаш амалиёти йулга куйилди.

Пенсия ва нафакаларни тайинлашда фукаролар учун янада кулай шароитлар яратиш максадида иш стажи шахснинг мехнат дафтарчасидаги мавжуд ёзувлар асосида тасдикловчи хужжатлар талаб этилмасдан хисоблаш тизими яратилди.

Мамлакатда охирги беш йилликда бошка сохалар билан бир каторда хотин-кизларни куллаб-кувватлаш, уларга давлат томонидан ижтимоий-иктисодий кумак курсатиш, хукук-ларини химоя килиш йуналишида хам бир катор ижобий ислохотлар амалга оширилди.

Хусусан, «Хотин-кизлар ва эркаклар учун тенг хукук хамда имкониятлар кафолат-лари тугрисида»ги конун кабул килинди. Олий Мажлис Сенати томонидан 2030 йилга кадар Узбекистон Республикасида гендер тенгликка эришиш стратегиясини тасдиклаш хакидаги карор тасдикланди.

Уларда хотин-кизлар ва эркаклар учун тенг хукук хамда имкониятларни таъминлаш сохасидаги давлат сиёсатининг асо-сий йуналишлари белгиланди.

Н Конун хужжатларидаги жинс ' буйича камситилишга йул куяди-

^^ ган нормаларни аниклаш ва ^^^^^^ бартараф этиш максадида ушбу хужжатлар ва улар лойихаларининг гендер-хукукий экспертизаси ут-казилиши белгиланди.

Бундан ташкари, ахолига давлат томонидан бепул тиббий хизматлар ва дори-дармон билан кафолатланган пакет доирасида тиббий хизмат курсатиш тизимини боскичма-боскич амалиётга жорий этиш максадида «Кафолатланган пакет» тасдикланди.

J

Узбекистон Республикаси Гендер тенг-ликни таъминлаш масалалари буйича комиссияси, Олий Мажлис Сенатида Хотин-кизлар ва гендер тенглик масалалари кумитаси тузилди. «Махалла ва оила» илмий-тадкикот институти, Хотин-кизларни куллаб-кувватлаш давлат максадли жамгармаси, Аёлларни реабилитация килиш ва мослаштириш республика хамда 28 та худудий, туманлараро маркази ташкил этилди. Республика ва худудий Хотин-кизлар жамоатчилик кенгашлари, Хотин-кизлар муаммоларини тизимли равиш-да хал этиш, уларни ижтимоий куллаб-кув-ватлаш буйича республика комиссиясининг фаолияти йулга куйилди.

Коракалпогистон Республикаси махалла ва оилани куллаб-кувватлаш вазирлиги, вилоятлар ва Тошкент шахри бошкармалари хамда туман (шахар) булим бошликларининг биринчи уринбосарлари - вилоят, туман (шахар)лар хокимларининг хотин-кизлар масалалари буйича маслахатчиси сифати-да хокимнинг уринбосари макомига тенг-лаштирилди.

Хотин-кизларни куллаб-кувватлаш давлат максадли жамгармаси ташкил этилиб, давлат бюджетидан 512 млрд. сум ажратилди.

Утган беш йилликкача огир ижтимоий вазиятга тушиб колган хотин-кизларнинг кузида огир мунг бор эди. Фарзандларини ёлгиз тарбиялаётган, ижарама-ижара сарсон юрган, камига ногиронлиги булган аёллардан, холинг кандай, деб суралмади. Уларнинг дарди ичида эди. Хатто, канчаси жонига касд килишгача бориб етди. Чунки огир шароит ва умидсизлик гирдоби хар кандай иродали инсонни тамом килади.

Президентнинг инсонпарварлик сиёсати туфайли шу даврлар хам ортда колди. Бугун ногиронлиги булган, кам таъминланган, фарзандларини туликсиз оилада тарбиялаётган ва уй-жой шароитини яхшилашга мухтож оналар учун арзон уйлар куриш ва уларга бериш тартиби жорий этилди. 124,6 млрд. сум маблаг сарфланиб, огир ижтимоий вазиятга тушиб колган 5 минг 500 нафарга якин хотин-кизнинг уй-жой шароитлари яхшиланди. Шунингдек, 17 минг 740 нафарига 393,4 млрд. сум имтиёзли кредит ажратилди.

Ижтимоий-иктисодий химояга мухтож 30 ёшдан ошган 883 минг хотин-кизга манзилли ёрдам курсатилиб, 1 трлн. 950 млн. сумдан

ортик маблаг йуналтирилди.

Уй-жойини таъмирлашга мухтож, биринчи гурух ногиронлиги булган 5 140 нафар хотин-кизга моддий ёрдам курсатилди. Нотурар жойларда истикомат килаётган, узининг ёки биргаликда яшовчи оила аъзоларининг номида турар жой мавжуд булмаган 11 минг хотин-кизга ижара компенсацияси тулаб берилди, уларнинг 4 769 нафари имтиёзли арзон уй-жой билан таъминланди.

Тиббий химояга мухтож 161 578 нафар эхтиёжманд хотин-кизга тиббий хизмат курсатилди. Уларнинг 3 037 нафари вилоятлар марказлари ва пойтахтдаги ихтисослаштирилган клиникаларда ордер оркали бепул согломлаштирилди. Огир бемор булган хотин-кизлар республика микёсидаги клиник шифохоналарга ёткизилиб, бепул операция килинди.

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.

Сунгги йилларда ижтимоий-сиёсий хаётда хотин-кизларнинг фаоллиги салмокли даражада ошди. Жумладан, Олий Мажлис Конунчилик палатасида хотин-кизлар улу-ши 32 фоиз, Сенат аъзоларининг хамда Коракалпогистон Республикаси Жукорги Кенгеси, махаллий кенгашлар депутатлари-нинг карийб 25 фоизини хотин-кизлар ташкил этди. Бошкарув лавозимидаги хотин-кизлар улуши 26 фоизга, тадбиркорликда 25 фоизга етди. Рахбарликка захирага олинган-лар 2016 йилда 3 минг нафарни ташкил этган булса, 2021 йилда уларнинг сони 15 мингдан ошди.

83 т

хотин-киз кукрак нишони билан такдирланди.

879 нафар фан доктори;

2 208 нафар фалсафа доктори (PhD);

833 нафар профессор;

2 024 нафар доцент фаолият юритмокда.

Нафакат жамият ва давлат хаётида фаоллик, ташаббускорлик курсатган, балки яхши фарзандларни тарбиялаб вояга етказган аёллар, жумладан, уй бекалари учун илк бор «Муътабар аёл» кукрак нишони таъсис этилди.

2019 290 нафар

2020 287 нафар

2021 287 нафар

Хрзирги кунда олий таълим муассаса-ларида тахсил олаётган хотин-кизлар сони 365 минг нафар булиб, жами талабалар сонига нисбатан 47 фоизни ташкил килмокда. Уларнинг 144 нафари мехрибонлик уйларидан келган, 1 598 нафари «Темир дафтар»га, 993 нафари «Ёшлар дафтари»га киритилган талаба-кизлардан иборат.

Олий ва урта махсус таълим вазирлиги тизимида мехнат килаётган ходимларнинг 41 фоизини хотин-кизлар ташкил этади. Жумладан, айни пайтда тизимда хотин-кизлар орасида:

Шунингдек, 4 та ректор, 56 та проректор (ректор уринбосари), 199 та факультет декани ва декан уринбосари лавозимлари аёлларга тегишли.

Республика буйича сохалар кесимида 3 йиллик маълумотларнинг тахлилига кура, талаба-кизлар улуши йилдан-йилга ортиб бормокда. Магистратура боскичида укишини давом эттирган талаба-кизлар сони:

2019 йил: 4 488 нафар

2020 йил: 12 855 нафар

2021 йил: 13 600 нафар

Базавий тулов-контракт асосида давлат олий таълим муассасасига кабул килинган, ота-онаси ёки уларнинг биридан айрилган 1 431 нафар мухтож киз, бокувчиси йук ёлгиз аёллар учун Коракалпогистон Республикаси Вазирлар Кенгаши, вилоятлар ва Тошкент шахри хокимликлари хисобидан тулов-контракт пуллари тулаб берилди.

Албатта, хотин-кизлар, она ва бола саломатлиги бундан кейин хам доимий эътиборда булади, ислохотларимизнинг му-хим йуналишларидан бири сифатида колади.

Шу уринда, буюк саркарда ва давлат арбоби Амир Темурнинг кудратли салта-нат бошкарувидаги сиёсатини эслаб утсам. У халкчил мамлакат куриш максадидаги йуригида шундай деб ёзади: «Сармояси цулидан кетиб цолган савдогарга уз сармоясини цайтадан тиклаб олиши учун хазинадан етарли мицдорда олтин берилсин. Дехцонлар ва раиятдан цайси бирининг дехцончилик цилишга цурби етмай цолган булса, унга экин-тикин учун зарур уруг ва асбоб тайёрлаб берилсин. Агар фуцародан бирининг уй-иморати бузилиб, тузатишга цурби етмаса, керакли ускуналарни етказиб бериб, унга ёрдам берилсин».

Президент Шавкат Мирзиёев бундан беш йил олдин ишлаб чиккан Харакатлар стратегияси хам ана шу олижаноб максадларни амалга ошириш йулидаги катта сиёсат эди.

Харакатлар стратегияси асосидаги ислохотлар сабабли Узбекистоннинг ички ва ташки сиёсати тубдан узгарди. Дунё давлатлари прагматик очик сиёсат юритаётган ва янги-янги ташаббуслар билан юзланаётган Узбекистонни таниди.

Мамлакатдаги халкчил ислохотлар жамиятимизда катта умидлар уйготди. Бу сиёсат узбек халки томонидан куллаб-кувватланмокда ва халкаро микёсда нихоятда юкори бахоланяпти.

Колаверса, халкимиз шу йил октябрь ойида тарихий танлов килди - уз Президенти Шавкат Мирзиёевни иккинчи муддатга тулик ишонч билан кайта сайлади. Бугун янги тараккиёт боскичига кадам куйилмокда.

Бу Президент белгилаб берган Янги Узбекистон стратегияси асосида амалга ошади.

Биз, катта максадларни кузлаганмиз. Бу йулда «Инсон кадри учун» та мой ил и бош максад килиб олинган. «Харакатлар стратегиясидан - Тараккиёт стратегияси сари» деган тамойил барча ислохотларимизни янги сифат боскичига олиб чикувчи асосий мезон уларок кун тартибига куйилди. Тараккиёт стратегияси амалий харакат дастури сифатида Узбекистоннинг янгиланган ички ва ташки сиёсатини белгилайди хамда Учинчи Ренессанс тамал тошини куйишда хал килувчи ахамият касб этади.

Шу билан бирга, бир жихатни англамок лозим: ислохотлар, агар улар чинакам ислохотлар булса, хеч качон осон утмайди. Инсоният тарихи шуни уктирадики, чукур ислохотлар, айникса бошлангич боскичда, доимо муаммолар, зиддиятларни кескинлаштиради. Ислохотлар учун вакт доимо тансик, улар хар доим тахлика билан боглик. Узгаришларни баркарорликка путур етказмасдан амалга ошира билиш энг катта муаммо ва катта санъатдир.

Биз ишонч билан айтамиз: узокни кузлаган бугунги шиддатли саъй-харакатларнинг хайрли натижалари узок куттирмайди. Бир неча йиллар ичида Тараккиёт стратегияси бугунгидан хам ёркинрок самараларни бериши, шубхасиз.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.