Научная статья на тему 'ГЛОБАЛЛАШУВ ВА ЁШЛАР'

ГЛОБАЛЛАШУВ ВА ЁШЛАР Текст научной статьи по специальности «СМИ (медиа) и массовые коммуникации»

CC BY
49
12
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
глобаллашув / ёшлар / ренессанс / ғурур / ватанпарварлик / миллий тикланиш / таҳдид / интернет / мафкуравий кураш / Ватан манфаати / ахбороткоммуникация технологиялари / жамият / тарбия / миллий ўзликни англаш. / globalization / youth / revival / pride / patriotism / national revival / threat / Internet / ideological struggle / interests of the Motherland / information and communication technologies / society / education / national identity.

Аннотация научной статьи по СМИ (медиа) и массовым коммуникациям, автор научной работы — X. Kadirova, A. Sheraliev

Маълумки, ёшларнинг келажаги авваламбор давлат ва халқ манфаатлари билан чамбарчас боғлиқ “миллий ўзликни англаш” туйғуси асосида шаклланади. Ҳар бир мамлакатда ўзига хос миллий, давлат қурилиши ва бошқарув тизимига мос равишда ёшлар сиёсатини юритишнинг турли механизмлари ва тизимлари қарор топа бошлади. Бундай ёндашувлар ёшларнинг алоҳида ижтимоий демографик қатлам сифатида сиёсатнинг фаол субъектига айланиб бораётганини кўрсатади. Шу муносабат билан ҳозирги даврда бутун дунёда ўсиб келаётган авлоднинг муаммоларини ўрганиш, таҳлил қилиш ва шу асосда уларнинг ечимини топиш эҳтиёжи тобора ортиб бормоқда.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

GLOBALIZATION AND YOUTH

It is known that the future of young people is formed on the basis of a sense of "awareness of national identity", which is closely related to the interests of the state and the people. At present, various mechanisms and systems for the implementation of youth policy began to be defined in accordance with the specifics of national, state-building and the system of government of each country. Such approaches show that young people are becoming an active subject of politics as a separate socio-demographic layer. In this regard, there is an increasing need to study and analyze the problems of the younger generation and search for solutions on this basis.

Текст научной работы на тему «ГЛОБАЛЛАШУВ ВА ЁШЛАР»

INTERNATIONAL SCIENTIFIC JOURNAL VOLUME 1 ISSUE 8 UIF-2022: 8.2 | ISSN: 2181-3337

ГЛОБАЛЛАШУВ ВА ЁШЛАР Халима Бувабаевна Кадирова

Низомий номидаги ТДПУ в.б.доценти социология фанлари буйича фалсафа доктори (PhD)

Шералиев Аалишер

Низомий номидаги ТДПУ Магистратура булими География йуналиши 201 -гурух

магистранти https://doi.org/10.5281/zenodo.7438176

Аннотация. Маълумки, ёшларнинг келажаги авваламбор давлат ва халц манфаатлари билан чамбарчас боглщ "миллий узликни англаш" туйгуси асосида Х,ар бир мамлакатда узига хос миллий, давлат цурилиши ва бошцарув тизимига мос равишда ёшлар сиёсатини юритишнинг турли механизмлари ва тизимлари царор топа бошлади.

Бундай ёндашувлар ёшларнинг алоуида ижтимоий демографик цатлам сифатида сиёсатнинг фаол субъектига айланиб бораётганини курсатади. Шу муносабат билан уозирги даврда бутун дунёда усиб келаётган авлоднинг муаммоларини урганиш, таулил цилиш ва шу асосда уларнинг ечимини топиш эутиёжи тобора ортиб бормоцда.

Калит сузлар: глобаллашув, ёшлар, ренессанс, гурур, ватанпарварлик, миллий тикланиш, таудид, интернет, мафкуравий кураш, Ватан манфаати, ахбороткоммуникация технологиялари, жамият, тарбия, миллий узликни англаш.

ГЛОБАЛИЗАЦИЯ И МОЛОДЕЖЬ

Аннотация. Известно, что будущее молодежи формируется на основе чувства «осознания национальной идентичности», которое тесно связанного с интересами государства и народа. В настояуее время начали определяться различные механизмы и системы проведения молодежной политики в соответствии со спецификой национального, государственного строительства и системы управления каждой страны.

Такие подходы показывают, что молодежь становится активным субъектом политики как отдельный социально-демографический слой. В связи с этим возрастает необходимость изучения и анализа проблем подрастающего поколения и поиска на этой основе их решения.

Ключевые слова: глобализация, молодежь, возрождение, гордость, патриотизм, национальное возрождение, угроза, интернет, идеологическая борьба, интересы Родины, информационно-коммуникационные технологии, общество, образование, национальная идентичность.

GLOBALIZATION AND YOUTH

Abstract. It is known that the future of young people is formed on the basis of a sense of "awareness of national identity", which is closely related to the interests of the state and the people. At present, various mechanisms and systems for the implementation of youth policy began to be defined in accordance with the specifics of national, state-building and the system of government of each country.

Such approaches show that young people are becoming an active subject of politics as a separate socio-demographic layer. In this regard, there is an increasing need to study and analyze the problems of the younger generation and search for solutions on this basis.

1690

INTERNATIONAL SCIENTIFIC JOURNAL VOLUME 1 ISSUE 8 UIF-2022: 8.2 | ISSN: 2181-3337

Keywords: globalization, youth, revival, pride, patriotism, national revival, threat, Internet, ideological struggle, interests of the Motherland, information and communication technologies, society, education, national identity.

Бугунги глобаллашув, трансформациялашув, замонавийлашув даври деб аталаётган замонда х,аёт даражаси тезлашиши натижасида инсонларнинг онги ва рух,ияти узгариб бормокда. Айникса, бу жараёнларнинг ёшларга булаётган турли таъсирлари ва бунинг окибатида уларда шаклланаётган узига хос янгича кайфият жамият хдётида х,ал килувчи ахдмиятга эга булмокда. Шундай экан мамлакатимизда мустакиллик йилларида ёшлар сиёсатининг амалга оширилиши, уларга берилаётган эътибор ва улар хдётидаги узгаришлар мух,им ахдмиятга эгадир.

Алох,ида таъкидлаш жоизки, бугунги кунда амалга оширилаётган туб узгаришлардан кузланаётган стратегик максад эл-юртимизнинг эртанги куни, равнаки ва тараккиёти, Узбекистоннинг жах,ондаги урни ва нуфузини белгилаб берадиган том маънодаги ислох,отларни амалга оширишдан иборат эканлиги маълум. Бу борада ёшларни сиёсий-ижтимоий жараёнларга янада кенгрок жалб килиш билан биргаликда уларни миллий гурур, ватанпарварлик рух,ида тарбиялаш оркали демократик янгиланиш жараёнларининг иштирокчиси сифатидаги ролини ошириш них,оятда мух,им ахдмият касб этмокда.

Бундай улугвор вазифаларни бажариш улкан масъулиятни талаб килиши шубхдсиз. Бу эса юртимизда яшаётган х,ар бир инсоннинг Ватанимиз ва халкимиз олдидаги бурчи ва масулиятини сезиши, бу йулда фидоий ва омилкор булиши билан богликдир.

Жамиятимизнинг бугунги кундаги тараккиётини урганиш, хусусан баркамол авлод тарбиясида [4,-Б. 469-473.] кадриятлар омили билан боглик масалаларни англашда биринчи Президент Ислом Каримов асарлари мустах,кам назарий асос ва методологик манба булиб хизмат килаётгани шубхдсиз. Ушбу асарларда ана шу тадрижий жараённинг мазмун-мох,ияти, халкимизнинг юксак маънавиятли ёш авлодни шакллантириш йулида улкан ютук ва натижаларга эришаётгани, ёшларнинг онги ва тафаккури узгариб бораётгани, жумладан, маънавият, фан ва таълим -тарбия сохдларидаги ислох,отларнинг максад-муддаолари аник курсатиб берилган. Баркамол авлод онги ва тафаккурини тубдан узгартириш, янги дунёкарашни шакллантириш, миллий кадрлар тайёрлаш тизимини янада ривожлантириш мамлакатимизда амалга оширилаётган ислох,отларнинг таркибий кисми эканлиги алох,ида ургу берилган.

Бу борада, Президентимиз Ш.Мирзиёев ".. .ёшларимизни "Миллий тикланишдан -миллий юксалиш сари" деган тамойилга асосланган х,олда, миллий гоя ва унинг мафкуравий негизларини пухта ишлаб чикиш ва уларни болаликдан миллий гурур ва ватанпарварлик рух,ида тарбиялашда оила, мактабгача таълим, мактаб ва олий таълимни хдмда илмий-маданий даргох,ларни 6^Fyrn Ренессанснинг энг мух,им б У

F

и н

л

а

Р и

1691

INTERNATIONAL SCIENTIFIC JOURNAL VOLUME 1 ISSUE 8 UIF-2022: 8.2 | ISSN: 2181-3337

Жамиятда ёшлар масаласига эътибор каратиш хар даврда хам мухим саналган. Бу борадаги ишлар Узбекистонда маънавий етук ва жисмонан соглом, баркамол авлодни вояга етказиш, уларнинг хукук ва манфаатларини химоя килиш тизими мустахкамланди хамда изчиллик билан давом эттирилмокда. [6, -Б. 59-60.]

Ёшлар тарбияси хакида гап кетганда, яна бир мухим масалага эътибор каратишингизни истардим. Мен бу уринда ёшлар маънавияти билан боглик айрим муаммоларни назарда тутяпман дейди Узбекистон Республикаси Президенти Шавкат Мирзиёев Узбекистон Ёшлари Форумида сузлаган нуткида. Узингиз гувохсиз, жахоннинг куплаб минтакаларида хамон кескин вазият сакланиб колмокда. Турли низо ва зиддиятлар авж олмокда.

Х,озир бутун дунёда терроризм, экстремизм ва бошка тахдидлар Интернет маконига кириб, мослашиб олган. Шунинг учун уларга карши курашиш осон кечмаяпти. Афсуски, баъзи ёшларимизда Интернетдан тугри фойдаланиш куникма ва маданияти етарли эмас. Айрим йигит-кизлар Интернетни ахборот, билим ва маърифат манбаи деб эмас, балки шунчаки кунгилочар восита деб билишади. Мана шундай мафкуравий кураш шароитида ёшларимиз сезгир ва огох булиши, хар бир масалада аввало Ватан манфаатини уйлаб иш тутиши зарур. Илм-маърифат ва касб-хунарга интилиш, оилани мукаддас билиш, маънавий поклик, катталарга хурмат, кичикларга шафкат, эзгу кадриятларга садокат каби фазилатлар азалдан халкимиз ва миллатимизнинг конида булиб келган. Биз мана шундай бебахо меросимизни нафакат асрашимиз, балки уни янада бойитишимиз, келгуси авлодларга безавол етказишимиз керак.

Шу уринда, мен хурматли ота-оналар, боболаримиз ва момоларимизни, жонкуяр устоз ва мураббийларни, мухтарам зиёлиларимиз, кенг жамоатчилигимизни бу масалага бефарк булмасдан, ёшлар тарбиясига каратилган ишларимизни янада кучайтиришга даъват этаман.

^анчалик кийин булмасин, биз ёшлар тарбияси буйича узимизга хос ва таъсирчан, бугунги кунга хамоханг усулларни излаб топишимиз керак. Жондан азиз фарзандларимизни бузгунчи ва зарарли гоялар, жиноятчилик, гиёхвандлик, локайдлик, маънавий кашшоклик, истеъмолчилик кайфиятидан асрашимиз зарур. Бундай салбий холатларни бартараф этишда барчамиз, аввало, сиз, азиз ёшлар фаол булишингиз керак". [5.]

Шундан хам куриниб турибдики мана шундай мафкуравий кураш шароитида ёшларимизни ёд бузгунчи гоялардан айникса маънавий тахдидлардан асрашимиз мухимдир. [7.] Маънавий тахдид диний, эътикодидан каътий назар, хар кайси одамнмнг эркин инсон булиб яшашига карши каратилган, унинг айнан маънавий-рухий дунёсини издан чикариш максад килинган мафкуравий хуружлар булиб бунинг таъсирида жамият ва миллат келажаги зимдан емирилишига сабаб булади. Уз тараккиёт йулига ишончсизликни келтириб чикаради ва такокликга [8, Б. 420-423] олиб келади.

Мамлакат рахбари таъкидлаганидек, "Бизнинг асосий вазифамиз - ёшларнинг уз салохиятини намоён килиши учун зарур шароитлар яратиш, зуравонлик гояси "вируси" таркалишининг олдини олишдир. Бунинг учун ёш авлодни ижтимоий куллаб-кувватлаш, унинг хукук ва манфаатларини химоя килиш борасидаги куп томонлама хамкорликни ривожлантириш лозим, деб хисоблаймиз. [2.] Шу муносабат билан Узбекистон глобаллашув ва ахбороткоммуникация технологиялари жадал ривожланиб бораётган бугунги шароитда ёшларга оид сиёсатни шакллантириш ва амалга оширишга каратилган

1692

INTERNATIONAL SCIENTIFIC JOURNAL VOLUME 1 ISSUE 8 UIF-2022: 8.2 | ISSN: 2181-3337

yмyмлаштирилган халкаро хукукий хужжат - БМТнинг Ёшлар хукуклари тyFрисидаги халкаро конвенциясини ишлаб чикишни таклиф этади." [5] Шунингдек, айнан Президент Шавкат Мирзиёевнинг таклифи ва ташаббуси билан, ШХ,Тга аъзо Давлатлар рахбарлари кенгашида "ШХ,Т давлат рахбарларининг ёшларга кушма мурожаати" кабул килинди.

Маълумки, миллат, халк бор экан, унинг маънавий дунёсида [9, Б. 5477-5489.] миллийлик доим сакланиб колаверади. Шу боиз ёшларнинг келажаги авваламбор давлат ва халк манфаатлари билан чамбарчас боFлик "миллий Узликни англаш" тyЙFyси асосида Чунки миллий узликни англаш оркали нафакат миллий, этник манфаатларни, балки шу билан бирга, миллий жипслиликни вужудга келтирувчи ментал хусусиятларни хам максадга йуналтириш мумкин. Шунингдек миллат характери ва менталитетининг ижтимоий-маънавий жихатларини англашнинг асоси хам хисобланади. [10, Б. I6-2G].

Зеро, Узбекистон ёшлари мамлакат ижтимоий, сиёсий, иктисодий ва маънавий-мафкуравий тараккиётининг таянчи, давлатчилик ривожининг куч ва куввати хисобланади. Хулоса ёшларнинг келажагини, истайдиган хар жамият, тарбия масаласига жиддий эътибор бермоFи зарур. Бугунги кунда мамлакат ахолисининг 32 фоизини ёки 10 миллионини 30 ёшгача булган ёшлар ташкил этади. [I] Ёшларга бериладиган ижтимоий-иктисодий, сиёсий ва хукукий кафолатлар Узбекистон Республикасининг 2016 йил 14 сентябрда янги тахрирда кабул килинган "Ёшларга оид давлат сиёсати тyFрисида" ги конунида белгилаб берилган. [3] Ушбу конун хужжати асосида ёшларга оид давлат сиёсатининг асосий йуналишлари ишлаб чикилиши билан бирга, уни руёбга чикаришни амалга оширувчи орган ва муассасаларнинг хам масъуллиги аник белгилаб берилган. Мазкур конун бугунги кунда ёшлар кундалик хаёти билан боFлик муаммо ва камчиликларни хал этишда биринчи даражали манба вазифасини утайди. Миллат, халк бор экан, унинг маънавий дунёсида миллийлик доим сакланиб колаверади. Миллий рухда тарбиланган ёшларни эса йулидан адаштириш асло мумкин эмас.

REFERENCES

1. Шавкат Мирзиёев. Эркин ва фаровон демократик Узбекистон давлатини биргаликда барпо этамиз. Узбекистон Республикаси Президенти лавозимига киришиш тантанали маросимига баFишланган Олий Мажлис палаталарининг кушма мажлисидаги нутк.Тошкент. "Узбекистон". 2017 йил., 13- бет.

2. Узбекистон Республикаси Президенти Шавкат Мирзиёевнинг 2017 йил 19 сентябрь куни Бирлашган Миллатлар Ташкилоти Бош Ассамблеясининг 72-сессиясида сузлаган нуткидан.

3. Узбекистон Республикаси конуни. Ёшларга оид давлат сиёсати тyFрисида. (Узбекистон Республикаси конун хужжатлари туплами, 2016 йил, 37-сон, 426-модда). - Тошкент: Узбекистон Республикаси Адлия вазирлиги хузуридаги «Адолат» нашриёти, 2016. - SG

4. Kadirova Y. B. The Advantages of Improving Students' Civic Literacy in Building a Democratic State Governed by the Rule of Law //International Journal of Multicultural and Multireligious Understanding. - 2G2I. - Т. 8. - №. 5. - С. 469-473.

5. https://uza.uz/ru/

I693

INTERNATIONAL SCIENTIFIC JOURNAL VOLUME 1 ISSUE 8 UIF-2022: 8.2 | ISSN: 2181-3337

6. Кадирова Х. Б. Идентичность: воспитание гармонично-развитого человека в семье //Новый университет. Серия: Актуальные проблемы гуманитарных и общественных наук. - 2016. - №. 11-12. - С. 59-60.

7. BUVABAEVNA K. Y. LEGAL BASIS OF FORMATION OF CIVIC CULTURE IN STUDENTS KADIROVA YAKITJAN BUVABAEVNA: LEGAL BASIS OF FORMATION OF CIVIC CULTURE IN STUDENTS KADIROVA YAKITJAN BUVABAEVNA //Journal of Information Computational Science. - 2021. - №. 1.

8. Kadirova Y. LOVING THE COUNTRY IS FAITHFUL //Science and innovation. - 2022. -Т. 1. - №. B4. - С. 420-423.

9. Buvabaevna K. Y. Issues of Civil Literacy Development in the Education System //Annals of the Romanian Society for Cell Biology. - 2021. - С. 5477-5489.

10. Кадирова Х. Б. Научное наследие мыслителей центральной Азии //Вестник магистратуры. - 2015. - №. 2-2 (41). - С. 16-20.

11. Buvabaevna K. Y. THE IMPORTANCE OF VALUES IN ENHANCING CIVIL LITERACY IN STUDENTS //Archive of Conferences. - 2021. - Т. 25. - №. 1. - С. 124125.

1694

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.