Научная статья на тему 'ГЛОБАЛЛАШУВ ДАВРИДАГИ “СОХТА ДИНИЙ ДУНЁҚАШ” ЁҲУД ИЛМСИЗЛИК МАНЗИЛИ'

ГЛОБАЛЛАШУВ ДАВРИДАГИ “СОХТА ДИНИЙ ДУНЁҚАШ” ЁҲУД ИЛМСИЗЛИК МАНЗИЛИ Текст научной статьи по специальности «Науки о Земле и смежные экологические науки»

34
15
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
глобаллашув / дин / эътиқод / илмсизлик / мафкура. اريبان

Аннотация научной статьи по наукам о Земле и смежным экологическим наукам, автор научной работы — Сайёра Шавкатбек Қизи Маткаримова

Шиддат билан ўтиб бораѐтган кун сиѐсий манзарасида ўзининг турли кўринишлар билан номловчи аксар “ботил гуруҳлар”1нинг кўз ўнгимизда “ваъзхонлик” қилишларини ҳар биримизга ҳар қадамда учратишимизнинг оддий “тасодиф” тусига айланди. Бу эса ўз навбвтида ҳар биримизнинг ўз олдимиздаги инсонийлик сифатимизни оқлашимиз учун бел боғлашга ундовчи вожиб2 амал – хислатларимиздан бири бўлиб қолмоқда.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Текст научной работы на тему «ГЛОБАЛЛАШУВ ДАВРИДАГИ “СОХТА ДИНИЙ ДУНЁҚАШ” ЁҲУД ИЛМСИЗЛИК МАНЗИЛИ»

Academic Research in Educational Sciences VOLUME 2 | ISSUE 11 | 2021

ISSN: 2181-1385

Scientific Journal Impact Factor (SJIF) 2021: 5.723 Directory Indexing of International Research Journals-CiteFactor 2020-21: 0.89

DOI: 10.24412/2181-1385-2021-11-1461-1465

ГЛОБАЛЛАШУВ ДАВРИДАГИ "СОХТА ДИНИЙ ДУНЁКАШ" Ё^УД

ИЛМСИЗЛИК МАНЗИЛИ

Сайёра Шавкатбек кизи Маткаримова

Чирчик давлат педагогика институти

АННОТАЦИЯ

Шиддат билан утиб бораётган кун сиёсий манзарасида узининг турли куринишлар билан номловчи аксар "ботил гурухлар'^нинг куз унгимизда "ваъзхонлик" килишларини хар биримизга хар кадамда учратишимизнинг оддий "тасодиф" тусига айланди. Бу эса уз навбвтида хар биримизнинг уз олдимиздаги инсонийлик сифатимизни оклашимиз учун бел боглашга ундовчи вожиб2 амал - хислатларимиздан бири булиб колмокда.

Калит сузлар: глобаллашув, дин, эътикод, илмсизлик, мафкура.

4—ZLuUl Ijglj J*. J±!j

'L—i. Ул^Ь. SijIj-L. Л* и 4

(Х,ар валиву щр набиро маслакест, Лек то Хрц мераванд ч,умла якест)3 Жалолиддин Румий *

КИРИШ

Куплаб мутафаккирларимизнинг талкини уларок буюк тарихий бурилишлар даври мафкурасини белгилаган дунё - жахоний динлар инсоният тамаддуни - бунёдкорлиги (тараккиёти)нинг муайян боскичида янги маънавий - рухий зарурат, акдий ва наклий (хиссий) изланишлар эхтиёжига жавоб тарикасида намоён булганлиги сабабли маданий - маънавий хаётнинг барча сохасини камраган холда, бунёдкорлик, ижодий кутарилиш, тахайюл ва тасаввуротлар макони (олами), аклий ва бадиий ижод (фаолият) тарзига таъсир этиб келди. Х,ар бир замон ва маконда булгани каби бугунги глобаллашув

1 Каранг: Ботил - араб. Ёлгон, сохта, бефойда маъносини билдиради Мухаммад Амин Яхё Интернетдаги тахдидлардан химоя "Movorounnahr" 2016 й.

2 Уша манба: Вожиб - араб. Мажбурият, бурч. Ислод динида бажарилиши зарур булган амал тури. 347-б.

3Каранг: Маъноси: Дар валий ёки набийнинг уз маслаки бор, аммо Х,ак; олдига борганда хаммаси бир булади* (Каранг: Н. Комилов "Тасаввуф" Т; "Movorounnahr"-"O'zbekiston" 2009 й.)

Google Scholar Scientific Library of Uzbekistan

Academic Research, Uzbekistan 1461 www.ares.uz

Academic Research in Educational Sciences VOLUME 2 | ISSUE 11 | 2021

ISSN: 2181-1385

Scientific Journal Impact Factor (SJIF) 2021: 5.723 Directory Indexing of International Research Journals-CiteFactor 2020-21: 0.89

DOI: 10.24412/2181-1385-2021-11-1461-1465

даврида хам узларининг у ёки бу киёфада "муртад таълимот"4лари билан Дин деб аталмиш мукаддас илмни номига дог туширишлар давом этиб келмокда!

АДАБИЁТЛАР ТА^ЛИЛИ ВА МЕТОДОЛОГИЯ

Абдуллох ибн Муборак (рахимахуллох): "Дин - бу илмдир, уни кимдан олаётганларингизга каранг",5 деган сузларини унутмаслигимиз лозим. Х,ар биримиз соглом эътикодни "сохта эътикод"дан фаркламасдан эртанги кунимизни тасаввур хам этишга хаккимиз йук! Соглом эътикод нафакат шахснинг баркамоллиги, балки жамиятнинг баркарор булиши учун хам жуда мухим омил хисобланади. Буни биз бугунги хаётий тажрибамиз асосидан хам англаб олмокдамиз. Кайси бир жамиятда кишилар эътикоди соф булса, уша жойда тинчлик мустахкам булади. Агарда, аксинча булса, бузук эътикодли кишилардан-да хавфли одам булмайди, ундайлархар кандай пасткауликка тайёр туради. Бундайлар эса, хар бир давр учун ва хар бир жамият учун катта тахдиддир!, деб бахолаганлар хурматли устоз Мухаммад Ахмад Яхё уз асарларида.

Илм истаганлар эса каердан, кандай маълумотларни олмасин, албатта, текшириб куриши ва уларга кур - курона эргашмаслиги керак. Бугунги кунда эса, аник хужжат ва далиллар келтирилгандан кейин хам эгри йулдан кайтмайдиган кайсар кимсалар узига - узи зулм килувчи, адашганлардир. Бугун хар кадамда учратишимиз одатий хол сифатида бахоланиб келинган "бугунги диний дунёкараш" аслида кандай пойдевор устида бунёд этилганлигини билмай кур-курона эргашиш аслида осий6ликдан узга нарса эмас!

Глобаллашувнинг сиёсий манзарасида "дунё кора козони"нинг (Муаалиф бу ерда турли мамлакатларда содир булиб турган турли "гурух"ларнинг нобакорликларини назарга тутмокда. Мис.: ИШИД, Террор, Наркомания ва х.к.) корасидан сакланиш урнига, аввало "дунё кора козони"нинг ичида кайнаб бугланаб турган "масалликлари" аслида нималардан иборатлигини ва унинг урнига янги бир "массаликлар"ни жамлаш лозимлигини унтмаслигимиз даркор!

Шу билан бирга Биринчи Президент Ислом Абдуганиевичнинг сузларини алохида исга олиш максадга мувофикдир: "Агарки биз учун хакикатан хам хаёт - мамот масаласи булган ана шу имкониятни бой берсак, зиммамизга юклатилган буюк тарихий масъулият хиссини йукотсак, уз олдимизга куйган

4 Каранг: Уша манба: муртад- араб. Ислом динидан кайтган, иснодга асосланувчи таълимот

5 Уша манба: 20-б.

6 Каранг: Уша манба 357-б.

Google Scholar Scientific Library of Uzbekistan

Academic Research, Uzbekistan 1462 www.ares.uz

Academic Research in Educational Sciences VOLUME 2 | ISSUE 11 | 2021

ISSN: 2181-1385

Scientific Journal Impact Factor (SJIF) 2021: 5.723 Directory Indexing of International Research Journals-CiteFactor 2020-21: 0.89

DOI: 10.24412/2181-1385-2021-11-1461-1465

олий максадларга етиш учун юртимизда яшаётган хар кайси онгли инсон бор куч - гайрати, акл - заковатини багишлашига эриша олмасак, очик айтиш керак, биз эл - юртимиз олдида, ёш авлодимиз, жондан азиз фарзандларимиз олдида хиёнат килган буламиз. Уз - узидан равшанки, бунга йул куйишга бизнинг хеч кандай хаккимиз йук."

МУХ,ОКАМА ВА НАТИЖАЛАР

Сир эмаски, тарихан уз максади ва вазифаси йук булган бирон - бир давлат ёхуд миллат хич качон тан олинмаган. Бугунги "Сохта диний дунёкарашлар" оркали айрим мутаассиб кимсаларнинг "Уз манфаати" йулида хеч нарсадан таб тортмай "бонг уришларини" хич бир изох билан таккослолмайди киши. Тугрида, кушхам сайраса ё полопонларини химоялаш учун сайрайди, ёки уйи вайрон булса нолиш килиб сайрашини куришимиз мумкин. Бугунги "Сохта диний дунёкарашлар" оркали айрим мутаассиб кимсаларнинг (ватанини сотиш, ота-онасини тан олмаслик, фарзанд неъмати нималигини умуман билмай...) бонг уришлари эса бунинг аксику! Оддийгина жонзод (хайвон)дан баттар булган бундай кимсаларга кайдай ном беришни хам

о

билмай "сохта диний дунёкарашни жамловчилар ёхуд илмсиз тахдидчилар " деб бахоласак, бироз булсада, йукоридаги фикрларимизга дастакдир.

Унутмаслик керак!, хар кандай илмсизликнинг охири бор, албатта, худди ёнган олов кул булиб колишидек. Биз бундай тахликали вазиятда четдан караб турмасдан, уз урнимизни курсатиб, ёш фарзандларимизнинг онгу - шуурини соф эътикод билан бойитмогимиз лозим. Бунга эса хич кандай каттиккуллик, куполлик керак эмас. Мулойимлик ва соф табиатлилик билан ёндашмог даркор. Зеро, хар кандай каттик жисмни йумшоклик ва майинлик билант енгиш сир эмас албатта. Худди пистанинг кобиги канчалик каттик булишига карамай, яхши ният билан (уруг олиб) ерга эксак, уз пучогини ёриб чиккандай мулойим табиатлилар каттик табиатлиларни мавх этгайлар. Бугун биз фарзандларимизга оила даврасидан соглом мухитни таъминлаб бермасак, соглом эътикодни носогломидан фаркини курсата билмасак, уларни бошка "сохта эътикодчилар" домига тушмаслигига ким кафолат беради? Баъзи "ургимчак тури"да ёшларни бошка динларга даъват килувчи "эътикод овчилари" (миссионерлар)нинг домига тушмаслигига ким кафолат беради?

7 И. Каримов "Она юртимиз бахту икболи ва буюк келажаги йулида хизмат килиш-энг олий саодатдир" "Узбекистон" 2015й 298-299 б.

8 Каранг: тахдидчилар- маънавий ёки моддий зиён етказувчи харакат вакиллари.

Google Scholar Scientific Library of Uzbekistan

Academic Research, Uzbekistan 1463 www.ares.uz

Academic Research in Educational Sciences VOLUME 2 | ISSUE 11 | 2021

ISSN: 2181-1385

Scientific Journal Impact Factor (SJIF) 2021: 5.723 Directory Indexing of International Research Journals-CiteFactor 2020-21: 0.89

DOI: 10.24412/2181-1385-2021-11-1461-1465

ХУЛОСА

Талаба-ёшларимизнинг маънавий оламида бушлик вужудга келмаслиги учун уларнинг калби ва шуурида соглом хаёт тарзи, миллий ва умуммиллий кадриятларга хурмат - эхтиром туйгусини гудаклик пайтидан бошлаб шакллантирсакгина, кузлаган максадимиз - "бегона жамият" вакилларининг асл максадлари кандай булишидан катъий назар, уларга куч багишлаб турган хар кандай безнисга карши иммунитетимизни шакллантирган холда, уз минталититимизга хос миллийликни шакллантирган буламиз. Хдммамиз бир тану - бир жон булсак бундай илмсизликни чегараб куямиз. Таълимот нимаю -дин дима? Дин бу вайронкорлик эмас балки тинчликни таъминловчи инсоний (туйгу) куч эмасми аслида? Буларни ёшларимизга ким ургатиши керак? Ота -онанинг бурчи, устознинг вазифаси нималигига ёшларимизга ургатишимиз шарт аслида. Соглом эътикодли соф диний кадриятларимизни ёшларимизга тугри сингдириш хар биримизга хам фарз ва хам карз эрур!

REFERENCES

1. Мустафакулов, А. А., Халилов, О. К., & Уринов, Ш. С. (2019). Цель и задачи самостоятельной работы студентов.

2. Abdurakhmanov, B. A., & Ayupov, K. S. (2010). Bakhadyrkha nov, MK, Iliev, Kh. M., Zikrillaev, NF, and Sapa rniyazova, ZM, Low Temperature Diffusion of Impu rities in Silicon. In Dokl. Akad. NaukResp. Uzb (No. 4, p. 32).

3. Бахадырханов, М. К., Зикриллаев, Н. Ф., Аюпов, К. С., Бобонов, Д. Т., Кадырова, Ф. А., & Ильхомжонов, Н. (2006). Спектральная область существования автоколебаний тока в кремнии, легированном марганцем. Журнал технической физики, 76(9), 128-129.

4. Абдурахманов, Б. А., Аюпов, К., Бахадырханов, М. К., Илиев, Х. М., Бобонов, Д. Т., & Зикриллаев, Н. Ф. (2010). Сапар-ниязова ЗМ, Тошев А. Низкотемпературная диффузия примесей в кремнии. Доклады АН РУз, (4), 32.

5. Bakhadirkhanov, M. K., Ayupov, K. S., Zikrillaev, N. F., Kadirova, F. A., & Bobonov, D. T. (2002). Strongly compensated silicon as a new class of materials for electronics.

6. Taylanov, N. A., Dzhuraeva, N. M., & Bobonov, D. T. (2019). Diffusion evolution of electromagnetic perturbations in superconductors. Uzbekiston Fizika Zhurnali, 21(2), 130-132.

7. Бахадырханов М.К., Исамов С.Б., Илиев К.М., Камалов К.У. (2015). Аномально долгое время жизни дырок в кремнии с нанокластерами атомов марганца. Полупроводники , 49 (10), 1332-1334.

Google Scholar Scientific Library of Uzbekistan

Academic Research, Uzbekistan 1464 www.ares.uz

Academic Research in Educational Sciences VOLUME 2 | ISSUE 11 | 2021

ISSN: 2181-1385

Scientific Journal Impact Factor (SJIF) 2021: 5.723 Directory Indexing of International Research Journals-CiteFactor 2020-21: 0.89

DOI: 10.24412/2181-1385-2021-11-1461-1465

8. Хасанова, Г. (2021). ОЛИЙ ТАЪЛИМ МУАССАСАЛАРИ ПЕДАГОГЛАРИНИНГ КРЕАТИВ КОБИЛИЯТЛАРИНИ РИВОЖЛАНТИРИШНИНГ МАЗМУНИ. Academic research in educational sciences, 2(1).

9. Халилов, О. К., & Бобонов, Д. Т. (2021). КИМЁ ВА ФИЗИКА КУРСИНИ УКИТИШДА ЛАБОРАТОРИЯ ИШЛАРИНИНГ МАКСАД ВА ВАЗИФАЛАРИ. Scientific progress, 2(6), 199-203.

10. Хасанова, Г. И. К. (2021). БОЛАГА ЙУНАЛТИРИЛГАН ТАЪЛИМНИ АМАЛГА ОШИРИШДА ТАРБИЯЧИНИНГ КАСБИЙ КОМПЕТЕНТСИЯСИНИНГ АХАМИЯТИ. Academic research in educational sciences, 2(9), 1051-1056.

Google Scholar

Academic Research, Uzbekistan

Scientific Library of Uzbekistan www.ares.uz

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.