Научная статья на тему 'ГЛАВНАЯ ЦЕЛЬ И СТРАТЕГИЧЕСКОЕ ПРЕВОСХОДСТВО В НАШЕЙ СТРАНЕ СОВРЕМЕННЫХ ПРАВОВЫХ РЕФОРМ'

ГЛАВНАЯ ЦЕЛЬ И СТРАТЕГИЧЕСКОЕ ПРЕВОСХОДСТВО В НАШЕЙ СТРАНЕ СОВРЕМЕННЫХ ПРАВОВЫХ РЕФОРМ Текст научной статьи по специальности «Право»

CC BY
43
20
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Журнал
Review of law sciences
Область наук
Ключевые слова
демократическоеправовое государство / справедливость / модернизация / правовое пространство / общественные отношения / правовое сознание / правовая культура / правовая идеология / правовое воспитание / государственные органы / правовое поведение / респондент. / democratic lawful state / justice / modernisation / legal space / public relations legal awareness / legal culture / legal ideology / legal education / state structures / legal behaviour / the respondent.

Аннотация научной статьи по праву, автор научной работы — Хожаназаров Икром Эшкулович

в статье исследуются мнения о реформировании правовой сферы, правовой системы, своевременном обеспечении прав и свобод граждан, дальнейшем формировании гражданского общества.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

THE MAIN GOAL AND STRATEGIC PRIORITIES OF MODERN LEGAL REFORMS IN THE COUNTRY

the article studies opinions on reforming the legal sphere, legal system, maintenancing promptly the rights and freedom of citizens, the further formation of a civil society.

Текст научной работы на тему «ГЛАВНАЯ ЦЕЛЬ И СТРАТЕГИЧЕСКОЕ ПРЕВОСХОДСТВО В НАШЕЙ СТРАНЕ СОВРЕМЕННЫХ ПРАВОВЫХ РЕФОРМ»

THE MAIN GOAL AND STRATEGIC PRIORITIES OF MODERN LEGAL

REFORMS IN THE COUNTRY

I.XOJANAZAROVa

Academy of the Ministry of Internal Affairs, Tashkent, 100047, Uzbekistan

ГЛАВНАЯ ЦЕЛЬ И СТРАТЕГИЧЕСКОЕ ПРЕВОСХОДСТВО В НАШЕЙ СТРАНЕ СОВРЕМЕННЫХ ПРАВОВЫХ РЕФОРМ

И-ХОЖАНАЗАРОВ"

Академия Министерства Внутренних Дел, Ташкент, 100047, Узбекистан МАМЛАКАТИМИЗДАГИ ЗАМОНАВИЙ ХУКУКИЙ ИСЛОХОТЛАРНИНГ БОШ МАЦСАДИ ВА СТРАТЕГИК

УСТУВОРЛИКЛАРИ

И.ХОЖАНАЗАРОВа

аИИВ Академияси, Тошкент, 100047, Узбекистон

Аннотация:мацолада мамлакатимиз миллий ууцуций тизимини ислоу цилиш, фуцароларнинг ууцуц ва эркинликларини уз вацтида таъминланиши, ууцуций давлат ва фуцаролик жамиятини янада шакллантиришга оид фикр-мулоуазалар билдирилган.

Таянч тушунчалар: демократик ууцуций давлат, адолат, модернизация, ууцуций макон, ижтимоий муносабат, ууцуций онг, ууцуций маданият, ууцуций мафкура, ууцуций тарбия, давлат органлари, ууцуций хулц-атвор, респондент.

Аннотация:в статье исследуются мнения о реформировании правовой сферы, правовой системы, своевременном обеспечении прав и свобод граждан, дальнейшем формировании гражданского общества.

Ключевые слова: демократическоеправовое государство, справедливость, модернизация, правовое пространство, общественные отношения, правовое сознание, правовая культура, правовая идеология, правовое воспитание, государственные органы, правовое поведение, респондент.

Annоtation: the article studies opinions on reforming the legal sphere, legal system, maintenancing promptly the rights and freedom of citizens, the further formation of a civil society.

Keywords:democratic lawful state, justice, modernisation, legal space, public relations legal awareness, legal culture, legal ideology, legal education, state structures, legal behaviour, the respondent.

Муста^илликка эришганимиздан буён мамлакатимизда демократик ху^у^ий давлат ва фуцаролик жамиятини шакллантиришга йуналтирилган кенг ^амровли ху^у^ий ислохотлар амалга оширилиб келинмовда. Ушбу ислохотлар бир ^анча боодичлардан утди, уларнинг натижасида Узбекистонда бугунги бар^арор инсонпарвар давлатчилик, демократик ^онунчилик ва адолатли сиёсий-ху^у^ий тизимлар шакллантирилди. Эришилган марра ва юту^ларга ^арамасдан, хали

жамият даётини янада демократлаштириш, давлат бошкарувини халкчил этиб модернизациялаш борасида талайгина ишлар килиниши лозим.

Узбекистон Республикаси Президента Ш.Мирзиёев Олий Мажлисга такдим этган мурожаатномасида "2017 йилни тараккиётимизнинг янги боскичи" деб бадолаб, ушбу йилда амалга оширилган иктисодий, ижтимоий ва суд-дукук содасидаги ислодотлар мазмунини батафсил изодлаб утди [1]. Дардакикат, мазкур йилда дукукий даётимизда, айникса, суд тизимида туб ислодотлар амалга оширилди. Шубдасиз, улар фукароларнинг дукук ва эркинликларини ишончли кафолатлашда нидоятда катта адамиятга эга.

Узбекистон Республикасини ривожлантиришнинг бешта устувор йуналиши буйича Харакатлар стратегиясида куйидагилар таъкидланганлиги фикримизнинг далилидир: Мамлакатимизда мустакиллик йилларида амалга оширилган кенг куламли ислодотлар миллий давлатчилик ва суверенитетни мустадкамлаш, хавфсизлик ва дукук-тартиботни, давлатимиз чегаралари дахлсизлигини, жамиятда конун устуворлигини, инсон дукук ва эркинликларини, миллатлараро тотувлик ва диний багрикенглик мудитини таъминлаш учун мудим пойдевор булди, халкимизнинг муносиб даёт кечириши, фукароларимизнинг бунёдкорлик салодиятини руёбга чикариш учун зарур шарт-шароитлар яратди [2].

Хукукий тизимни ислод килишнинг бош максади халк манфаатларидан келиб чикиб, жамиятнинг, фукароларнинг дукук ва эркинликларини таъминлаш, ижтимоий адолат карор топадиган дукукий давлат ва фукаролик жамиятини шакллантиришга эришишдан иборат. Конституциямизда таъкидланганидек, давлат халк иродасини ифода этиб, унинг манфаатларига хизмат килиши лозим. Давлатимиз радбари таъбири билан айтганда, "халк давлат органларига эмас, давлат органлари халкимизга хизмат килиши керак".

Суровда танлов усули асосида 2000та уй хужалигига ташриф буюрилди, уларнинг 681тасида уз дукук манфаатларини димоя килиш максадида давлат докимияти ва бошкарув органларига мурожаат килган фукаролар борлиги аникланди. Жамоатчилик фикри сурови дам юртларимиз уз конституциявий дукукларидан фаол фойдаланган долда давлат докимияти ва хужалик бошкаруви органларига мурожаат килаётганлигини курсатди. Масалан, респондентларнинг 28 фоизи уз муаммоларини дал килишда ёрдам сураб мадаллага, суд, дукукни мудофаза килувчи ва назорат этувчи органларга, Пенсия жамгармасига ва ижтимоий таъминот булимига, Согликни саклаш, Халк таълими вазирликларига мурожаат килишган. 32,4 фоизи эса коммунал сода ва хусусий уй-жой мулкдорлари ширкатлари билан боглик масалалар, электр энергияси, ичимлик суви, газ, ва иситиш таъминоти юзасидан мурожаат этган. Респондентларнинг дар туртинчиси оилавий масалаларни дал килиш максадида давлат докимияти органларидан амалий кумак сураган. Фукароларнинг 65,8 фоизи давлат докимияти ёки хужалик бошкаруви органларига мурожаатлари натижасида, уз муаммосини ижобий дал килинганини кайд этган. Утказилган суров шуни курсатдики, 93 фоиз долатда фукаролар дукук ва манфаатларини димоя килишни сураб давлат идораларига уз ходиш-иродасига кура мурожаат этган. Долган долатларда иштирокчилар танишлари, кариндошлари, якинлари тавсияси билан мазкур дукукидан фойдаланган. Бу дам фукароларнинг дукукий маданияти тобора юксалиб бораётганлигини ифодалайди [3].

Маълумки, жамият дукукий даётини окилона ташкил этиш, ижтимоий муносабатларни дукукий тартибга солиш уз гоявий асосига меъёрий мезон ва улчамларига эга. Шу сабабли дам давлат дукукий тизимни шакллантириш, ижтимоий муносабатларни дукукий тартибга солиш, умуман, дукукий даётни лозим даражада ташкиллаштириш содасида тегишли сиёсатни амалга оширади, зарур ислодотлар стратегиясини ишлаб чикиб, даётга жорий этади.

Илмий адабиётларда "дукукий даёт", "жамиятнинг дукукий тизими", "дукукий макон", "дукукий мудит" каби бир канча категориялар кулланиб келади. Уларнинг маъноси, дажми, кулами турличалиги табиий. Бирок дукукий ислодот объектини белгилаш нуктаи назаридан мазкур категорияларнинг тушунчаси дамда маъносини ойдинлаштириб олиш мудимдир. Масалан, "жамиятнинг дукукий тизими" - мамлакат доирасида амал килувчи барча юридик воситалар, институтлар ва муассасаларнинг йигиндисидан таркиб топувчи жамиятнинг бутун дукукий тузилмаси, унинг дукукий жидатдан ташкил этилганлигидир [4]. Узбекистон Республикасининг дукукий тизими - халк манфаатлари дамда фукароларимизнинг эркин даёти, фаровон келажагини дисобга олган долда яратилган, унга мувофик даракатлар булган дукукий додисалар, воситалар, жараёнлар, институтлар, муассасаларнинг узаро мантикий боглик долдаги ифодасидир [5].

Хукук муайян маконда, дудудда амал килади. Шу боис адабиётларда дукукий майдон ёки дукукий макон додисаси дакида мулодазалар баён этилади. Масалан, И.Н.Барцицнинг фикрича,

дукукий макон - давлат, унинг органлари ва фукаролар хулк-атвори моделларини юридик нормалар билан тартибга солинган содасини англатади [6]. Ушбу олим мазкур борада яна шундай хулоса килади: дукукий макон - бу давлат суверенитети таркаладиган дудудда дукукий муносабатларни тартибга солишда иштирок этувчи дукукий воситалар ва вокеликлар йигиндисидир [7].

Маълумки, конунлар, дукукий нормалар маълум дудудда амалга оширилади. "Хукукий макон" ибораси анча кенг маъноли категория булиб, бу дукукнинг муайян дудудда даракатланиши эмас. Бу жуда юзаки, оддий талкин буларди. Хукукий макон деганда, бизнинг фикримизча, ижтимоий даётнинг дукукий таъсир доирасига, дукукий тартибга солиш камровига олинган кисми тушунилади. Яна дукукий макон - дукук тантана килган, адолатли дукукий тартибот таъминланган ижтимоий даёт содаси дамдир. Уни дукукий даёт майдони деб аташ дам мумкин.

"Хукукий даёт" тушунчасига келсак, уни энг умумий тарзда жамият ижтимоий даётининг эркинлик, адолат, дакикат гоялари асосида дукукий меъёрланган, дукукий тартибга солиш камровига олинган кисми сифатида таърифлаш мумкин. Албатта, дукук жамият даётини норматив меъёрловчи мезон, восита сифатида алодида кадр-кимматга эга.

Жумладан, "дукукнинг кадр-киммати - унинг инсон дукуклари ва эркинликлари мезонини белгилашда, ижтимоий адолатни таъминлашнинг самарали воситаси сифатида майдонга чикишида, фукароларнинг, бутун жамият илгор ижобий талаб-эдтиёжларини ва манфаатларини кондиришга хизмат килишида намоён булади" [8]. ^олаверса, "дукукнинг кадр-киммати унинг адолат гоясини ифодалай олиши имконияти билан белгиланади... Унинг кадри инсонпарварлик гояси билан сугорилганлигида, инсон манфаатларига буйсундирилганлигидадир" [9].

Шу уринда жамият ва давлат мавжуд булишининг мудим шарти булган даётий фаолият турлари масаласига тухталиб утиш лозим.

Ижтимоий даётнинг асосий таркибий кисмларидан бири булган дукукий даёт давлат ва жамият микёсида мудим роль уйнайди. Масалан, профессор А. В. Малько дукукий даёт категориясининг куйидаги узига хос белгиларини ажратиб курсатади:

1) дукукий даёт муайян халк даёти тарзига мос келадиган ижтимоий даётнинг бир таркибий кисми ёки ижтимоий дукукий институтлар йигиндиси сифатида майдонга чикади;

2) дукукий даёт дукукий хулк-атвор коидалари ва тегишли юридик курсатмаларга асосланади;

3) дукукий даёт жамият микёсида кечади ва объектив ифодаланган дукукнинг даётга жорий этилганлигини акс эттиради;

4) дукукий даёт жамият фаолият курсатишининг давлат даражасида ташкил этилганлигининг бир шарти (долати)дир;

5) дукукий даёт халк маънавий даётининг, у ёки бу миллатнинг узига хос менталитетини аник ифодалайдиган бир кисмидир;

6) дукукий даёт - иктисодий ва сиёсий даёт билан чамбарчас боглик [10].

Юкоридагиларни умумлаштирган долда, биз дукукий даётнинг яна бир мудим белгисини

курсатиб утамиз: дукукий даёт маълум бир давлатдаги дукукий маданият даражасини акс эттирувчи мудим ижтимоий курсаткич вазифасини дам утайди.

Хукукий даётни ислод этиш, модернизация килишдан кузланган асосий максадлардан бири бугунги кунда жамият даётининг барча содаларида утказилаётган туб ислодотларнинг самарасини оширишга кумаклашишдан иборат.

Профессор А.В.Малько "дукукий даёт нима?" деган саволга жавоб бераркан, куйидаги таърифни келтиради: "дукукий даёт ижтимоий даётнинг дукукий дужжатлар ва дукукий муносабатларда мунтазам ифодаланадиган муайян жамият дукукий ривожланиши хусусияти ва даражасини, субъектларнинг дукукка булган муносабати ва манфаатларининг кондирилиш даражасини тавсифлайдиган шаклларидан биридир" [11].

Фикримизча, бу таърифда дам дукукий даёт тушунчаси тула ёритиб берилган деб булмайди. Юкоридагилардан келиб чикиб, дукукий даёт тугрисида айтилган фикрларни урганиб чикиш асосида "дуцукий уаёт ижтимоий даётнинг мудим бир бугини булиб, у дукукий мафкура, дукукий маданият, дукукий тарбия, дукукий онг давлат ва жамият даётининг мудим томонларини уз ичига олади дамда шаклланган ижтимоий муносабатлар субъектларининг дукукка нисбатан муносабатларини ифодалайди, давлат конунларга асосланган долда жамият даётининг бошка содалари билан узвий боглик равишда фаолият курсатади", - дея таъриф бериш мумкин.

Хукукий тизимни, дукукий даётни ислод этишнинг стратегик устуворликлари каторида буларни курсатиш мумкин:

- цонунчиликни такомиллаштириш;

- фуцароларнинг хуцуц ва эркинликларини ишончли кафолатлаш;

- суд-хуцуц тизимини ислох этиш;

- жамият аъзоларининг хуцуций маданиятини юксалтириш.

Хуцуций маконнинг узагини, марказини цонунчилик, миллий хуцуц тизими ташкил этади. Шу боис хуцуций ислохотларнинг мухим йуналиши цонунлар сифатини оширишдир. Шуни хисобга олган холда айтиш мумкинки, бугунги кунда хуцуций хаётни ислох этишнинг асосий йуналишлари цуйидагилардан иборат:

- цонунлар ва бошца норматив хужжатларнинг ижтимоий муносабатларни тартибга солишдаги ролини ошириш;

- цонунлар ва бошца норматив хужжатларнинг мувофицлашганлиги ва барцарорлигини таъминлаш;

- цонунчилик хужжатларининг хуцуций муносабатларга ва келгуси ижтимоий хаётга таъсирини кучайтириш.

Конун - мамлакат цонунчилиги тизимининг асосий категорияси булиб, цуйидагилар унинг асосий зарурий белгилари хисобланади:

1) цонун фацат давлат олий вакиллик органи томонидан цабул цилинади;

2) цонун ваколатли олий давлат хокимияти нуцтаи назаридан энг мухим ижтимоий муносабатларни тартибга солади;

3) цонун мамлакат хуцуций тизимида олий юридик кучга эга булади;

4) цонун норматив хужжат булиб, хамма учун мажбурий булган цоидалар урнатади [12].

Мухим стратегик устуворлик булган цонунчиликни такомиллаштириш хуцуций хаётни

ислох этиш, либераллаштиришда мухим ахамият касб этади. Бу жараённи башорат цилишни мухим вазифа деб хисоблаймиз.

Бунда, жумладан, хуцуц ижодкорлигини башорат цилишдан кузланган мацсадини кучайтириш, масалан, Олий Мажлис хузурида цонун лойихаларини олдиндан башорат цилувчи, тахлил билан шугулланувчи Ижтимоий-юридик башорат цилиш марказини тузиш, илмий муассасаларда, юридик ихтисосликдаги олий уцув юртларида лаборатория (булим)ларни ташкил этиш мацсадга мувофиц [13].

Хацицатан хам, ислохотларни фаол амалга ошириш давомида цонунчилик ишларини узоц муддатга, истицболни мулжаллаб режалаштириш ута масъулиятли ва мураккаб вазифа булиб, бунда бир цатор илмий усуллардан, яъни социологик тадцицот, моделлаштириш, ижтимоий эксперимент ва, айницса, илмий башоратлаш усулларидан кенг фойдаланиш талаб этилади.

Бугунги кунда цонунларнинг сифати ва хуцуций ислохотлар учун самарасини ошириш масаласи жиддий ахамият касб этмокда. Узбекистон Республикаси Президента Ш.Мирзиёев таъкидлашича, "хозирги кунда цонунларнинг ислохотлар самарасига таъсири етарлича сезилмаяпти. Уларнинг ижтимоий муносабатларни бевосита тартибга солишдаги роли пастлигича цолмоцда" [14]. Айни вацтда давлатимиз рахбари "цонунларни цабул цилиш жараёнида янги тизим - ахоли билан мухокама цилиш тизимини жорий этиш лозим" деб хисоблашини билдирди. "Мухим цонун лойихаларини биринчи уцишда цабул цилгандан кейин уларни жойларда фуцаролар билан кенг мухокама цилиш... тартибини йулга цуйиш мацсадга мувофиц булади" [15], - деди.

Шунингдек, Президентимизнинг Олий Мажлисга мурожаатномасида суд-хуцуц ислохотларини адолат мезонлари асосида давом эттиришга, ахолининг хуцуций онги ва хуцуций маданиятини юксалтиришга алохида эътибор царатилди [16].

МДХ мамлакатлари олимларининг бу борада олиб борилган тадцицотларидан маълумки, цонунчилик сохасидаги ижтимоий экспериментлар социологик изланишлар асосида амалга ошириладиган прогнозлаш булиб цолмасдан, балки цонунчиликни барцарорлаштириш, унинг изчил тизимини вужудга келтиришнинг асоси хамдир [17].

Шу билан бирга, ижтимоий тарацциёт гоялари цонунчилик рухига сингдирилиши лозим. Шундан келиб чиццан холда цабул цилинаётган, цонунлар мазмунида янги, соф демократик таъсир курсатиш воситаларини купроц ишлатиш зарур. Кабул цилинажак цонунларда янги гояларни мужассамлаш мацсадида "цонун лойихаларига оид концепцияларни ва цонун лойихаларини танлов асосида ишлаб чицишни кенг жорий цилиш керак. Хар бир цонун лойихаси мустацил илмий-юридик тил нуцтаи назаридан экспертизадан утказилиши керак. Шу боис Олий Мажлис хузурида илмий маслахат кенгаши тузилса, мацсадга мувофиц булар эди. Бу кенгаш муцобил цонун лойихаларини танлашда уларнинг халцаро хуцуц талабларига ва илгор чет эл юридик

тaжрибaсигa нaкaдaр мос келишини Ургaниб, зaрyр aсослaнгaн хyлосaлaр бериши мумкин" [iS]. Худди шyндaй фикр Узбекистон Респyбликaси Президентининг 2017 йил 22 декaбрдaги Олий Мaжлисгa мyрожaaтномaсидa дaм тaъкидлaнди [i9]. Бизнинг нaзaримиздa, бу Уз Ba^rç^ aйтилгaн фикрдир.

Мaмлaкaтимиздaги конун чи^риш жaрaёнидa дукукий сиёсaт принциплaри тегишли конунчилик кaрорлaри воситaсидa узининг моддий ифодaсигa эгa булиб, дaётгa жорий этилaр [20] экaн, ижобий конунчилик жaми ислодотлaрнинг объекти сифaтидa етaкчи aдaмият кaсб этaди.

Хукукий ислодотлaр yткaзилишидaн кyзлaнгaн мaксaдлaрдaн бири дaвлaт мехaнизмлaрини шaхс мaнфaaтлaри йyлидa хизмaт килдиришдир. Чунки фyкaронинг субъектив дyкyклaри Ba дaвлaт оргaнлaри дyкyклaри (вaколaтлaри) yртaсидa принципиaл фaрклaр мaвжyд булиб, фaкaт жaмият дaётини либерaллaштириш, дукукий ислодотлaрнинг ижтимоий вaзифaлaрини, либерaллaштириш чегaрaлaрини тyFри белгилaб олиш, юкоридa кyрсaтиб yтилгaн принциплaргa aмaл килиш, ислодотлaрнинг aсосий йyнaлишлaридaн четгa чикмaслик, конунчиликни изчил рaвишдa тaкомиллaштириб бориш, суд-дукук тизимини эркинлaштириш учун шaроитлaр ярaтилгaндaгинa дaвлaт мехaнизмлaрини шaхс мaнфaaтлaри билaн иложи боричa энг мaкбyл дaрaжaдa мyвофиклaштиришгa эришиш мумкин.

Амaлгa оширилaётгaн ислодотлaрнинг мaксaдигa эришиши aсосaн конун ижодкорлиги, конунчилик технигаси, конyнлaрни жaмият дaётини эркинлaштиришнинг бугунги кун тaлaблaридaн келиб чиккaн долдa бaшорaт килиш, конунчилик стрaтегиясини aниклaш, кaбyл килинaжaк конyнлaримизни либерaллaштиришгa дaм боFлик. Бунинг учун, бизнинг нaзaримиздa, KOнyнлaримизнинг хaлкaро стaндaртлaргa мувофик булиши, хорижий мaмлaкaтлaр нормa ижодкорлиги тaжрибaлaрини мaмлaкaтимиз миллий конунчилик тизимига жорий килиш, илмий aсослaнгaн бaшорaтлaр зaминидa респyбликaмиздa юзaгa келaётгaн ижтимоий зaрyрaтдaн келиб чикиб, конyнлaримизни доимо тaкомиллaштириб бориш, yлaрнинг aмaлий кУллaнилиши, жaмият тaлaблaригa кэй дaрaжaдa жaвоб бериши долaтлaрини тaфтиш килиш, пaрлaмент фaолиятидa юридик фaн содaсидaги илмий-тaдкикот нaтижaлaрини, дукукшунослик фaни тaклифлaри, тaвсиялaрини кУллaш, илмий-нaзaрий тaдлиллaр хyлосaлaрини инобaтгa олиш зaрyр.

Хyлосa килиб aйтгaндa, конунчиликни тaкомиллaштириш дукукий дaётни модернизaциялaш, либерaллaштиришнинг бош стрaтегияси экaнлиги дaкидaги фикрлaргa якун сифaтидa шуни aйтиш мумкинки, либерaллaштириш мaмлaкaтимиз дaётидa мyтлaко янги жaрaён булганлиги боис конунчилик стрaтегияси, дукукий тaфaккyр дaмдa пaрлaмент чикaргaн конyнлaр aсосидa ривожлaниши лозим. Бошкaчa килиб arnTa^^, ижтимоий ислодот Ba либерaллaштиришни мyкaммaл конунчиликсиз тaсaввyр этиш мумкин эмaс. Кyзлaнгaн мaксaд Ba вaзифaлaри конун дyжжaтлaридa узининг aдеквaт aксини TOroa, yлaрни бaжaриш дaвлaт докимияти органтари, мaнсaбдор шaхслaр, фyкaролaр Ba нодaвлaт жaмоaт тyзилмaлaри учун кaтьий мaжбyриятгa aйлaнaди. Пировaрдидa мaмлaкaтимиз дyдyдидa конун устуворлиги Ba ислодотлaр мyвaффaкияти тaъминлaнaди.

References:

1. Xalq so'zi. - 20i7. - 23 dekabr.

2. O'zbekiston Respublikasi Prezidentining "O'zbekiston Respublikasini yanada rivojlantirish bo'yicha Harakatlar strategiyasi to'g'risida"gi Farmoni. - T., 20i7. - B.3.

3. Muxamedov O'.X. Harakatlar strategiyasi asosida ichki ishlar organlari tizimidagi islohotlar. - 20iS. -B.SS-S9.

4. Marchenko M.N. Teoriya gosudarstva i prava v voprosax i otvetax. - M., 200i. - S.i3i.

5. Odilqoriyev H.T., Yakubov Sh.U. Milliy huquqiy tizim va huquqiy qadriyatlar. - T., 20i0. - B.25.

6. Barsits I.N. Pravovoye prostranstvo Rossii: vopr. kons. teorii i praktiki. - M., 2000. - S.24.

7. Barsits I.N. Pravovoye prostranstvo Rossii: ponyatiye, priznaki, resursi. - M., 20i2. - S.7.

S. Odilqoriyev H.T. Mustaqillik va huquqiy qadriyatlar // Huquq - Pravo - Law. - 200i. - №3. - B.4.

9. Odilqoriyev H.T. Konstitutsiya va fuqarolik jamiyati. - T., 2002. - B.4S.

10. Malko A.V. Kategoriya "Pravovaya jizn" problemi stanovleniya // Gosudarstvo i pravo. - 200i. - №5.

- SA

11. Malko A.V. Kategoriya "Pravovaya jizn" problemi stanovleniya // Gosudarstvo i pravo. - 200i. - №5.

- SA

12. Obshaya teoriya gosudarstva i prava. T.2. - M., 200i. - S.274.

13. Tulteyev I.T. Pravovoye gosudarstvo i problemi prognozirovaniya yego formirovaniya // Mustaqillik va O'zbekiston Respublikasida huquqiy demokratik davlatni va fuqarolik jamiyatini shakllantirish muammolari. - 1996. - B.115-117.

14. Mirziyoyev Sh. Qonun ustuvorligi va inson manfaatlarini ta'minlash - yurt taraqqiyoti va xalq farovonligining garovi. - T., 2017. - B.8.

15. Xalq so'zi. - 2017. - 13 iyul.

16. Xalq so'zi. - 2017. - 23 dekabr.

17. Polenina S.V. Sotsiologiya i planirovaniye zakonotvorchestva // Sotsialniye voprosi pravotvorchestva. - 1980. - S.50-51.

18. Saidov A.X. Inson huquqlari sohasida O'zbekiston Respublikasi qonunchiligi: ahvol, muammolar va istiqbol // Inson manfaatlari qonun hujjatlarini tayyorlashni takomillashtirish muammolari mavzusidagi ilmiy-amaliy anjuman hujjatlari. - 1998. - B.19.

19. Xalq so'zi. - 2017. - 23 dekabr.

20. Odilqoriyev H.T. O'zbekiston Respublikasida qonun chiqarish jarayoni. - T., 1995. - B.35.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.