CC BY
42The Journal of Academic Social Science Studies Yil: 16 - Sayi: 94 , s. 241-256, Bahar 2023
Galata'daki Eski ingiliz Postanesi'nin Yeniden Kullanim Sonrasi
Degerlendirilmesi*
Zeynep Çoban ORCID ID: https://orcid.org/0000-0002-5500-6800 Yuksek Lisans Ogrencisi / Eski§ehir Teknik Universitesi, Lisansustu Egitim Enstitusu, Mimarlik Anabilim Dali,
Eski§ehir - TURKIYE
Prof. Dr. Hicran Hanim Halaç ORCID ID: https://orcid.org/0000-0001-8046-9914 Eski§ehir Teknik Universitesi, Mimarlik ve Tasarim Fakultesi, Mimarlik Bolumu, Eski§ehir - TURKiYE
Makale Gecmigi
Geli§: 08.11.2022 Kabul: 14.01.2023 On-line Yayin: 30.03.2023
Anahtar Kelimeler
Postane Yeniden i§levlendirme Kulturel Miras Koruma Hafiza
Ara§tirma Makalesi
Bu makale, Intihal.net tarafindan taranmi§tir. Bu makale, Creative Commons lisansi altindadir. Bu makale için etik kurul onayi gerekmemektedir.
DOI:
http://dx.doi.org/10.29228/JASSS.66254
Kozmopolit ve çok katmanli bir dokuda in§a edilen yapilarin, baglamina saygili ve uygun bir içlevle yeniden kullanima sunulmasi beklenmektedir. Yapiya yuklenen yeni degerlerin, yapinin eski kimligini korumasi, kentin katmanlarini ve kimligini yaçatmasi onemsenmektedir. Osmanli Donemi'nde etkin rol oynayan yabanci postanelerden biri olan Galata'daki eski Ingiliz Postanesi, 1859 yilinda in§a edilmiç, gunumuze kadar farkli içlevlerde kullanilmiçtir. Farkli donemlerde restorasyon çaliçmalarina ugrayan eski Ingiliz Postanesi, postane içlevini kaybettikten sonra, okul, konut, marangoz atolyesi ve film produksiyon çirketi olarak kullanilmiçtir. Eski Ingiliz Postanesi 2021 yilinin ekim ayinda bakim ve basit onarimlar geçirerek kulturel uretim mekâni olarak "Postane' ismiyle yeniden içlevlendirilmiçtir. Yeniden içlevlendirilen bu mekân; kafe, dukkân, kutuphane, studyo ve terasi ile kamunun kullanimina açilmiçtir. Eski bir postane yapisinin, farkli zaman dilimlerinde farkli içlevlerinin olmasi, yapinin geçmiç kimligini zenginleçtirmiçtir. Bu kimlik yapiya verilecek yeni içlevin belirlenmesinde etkili bir rol oynamiçtir. Yapi; paylaçan, ureten ve uretimi destekleyen kulturel merkez olma yaklaçimi ile yeniden içlevlendirilmiç ve bu sayede eski bir postane yapisinin farkindaligi ve kullanilabilirligi artmiçtir. Postane'nin bakim onarim surecinde yapinin ozgun mimari elemanlarina ve degerlerine saygili ve onarici bir tutum sergilenmiçtir. Yapiya verilen yeni içlev ile yapinin kulturel ve ekonomik açidan çevresine faydali olmasi, yapinin ve kentin hafizasini koruyup yaçatmasi amaçlanmiçtir. Bu çaliçmada tarihi bir yapiya verilecek yeni içlevin çevreye ve yapinin mimarisine uygunlugu mimari, baglamsal ve sagladigi yararlar açisindan degerlendirilmiçtir. Çaliçmada belirlenen degerlendirme kriterlerinin ve degerlendirme surecinin diger çaliçmalar için faydali olmasi hedeflenmiçtir.
Oz
Atif Bilgisi / Reference Information
Çoban, Z. & Halaç, H. H. (2023). Galata'daki Eski Ingiliz Postanesi'nin Yeniden Kullanim Sonrasi Degerlendirilmesi. Jass Studies-The Journal of Academic Social Science Studies, 16(94), 241-256.
The Journal of Academic Social Science Studies Year: 16 - Number: 94 , p. 241-256, Spring 2023
Post-Reuse Evaluation of Reuse of the Old British Post Office in Galata*
Zeynep Çoban
MSc Student / Eskigehir Technical University, Institute of Graduate Education, Department of
Architecture, Eskigehir - TURKEY
Prof. Dr. Hieran Hanim Hala^ Eskigehir Technical University, Faculty of Architecture and Design, Department of Architecture,
Eskigehir - TURKEY
Article Histo
ry
Submitted: 08.11.2022 Accepted: 14.01.2023 Published Online: 30.03.2023
Keywords
Post Office Adaptive Reuse Cultural Heritage Conservation Memory
Research Article
* This article was checked by Intihal.net. This article is under the Creative Commons license. Ethics committee approval is not required for this article.
DOI:
http://dx.doi.org/10.29228/JASSS.66254
Abstract
Buildings that are built in a cosmopolitan and multi-layered texture are expected to be reused with a function that respects and accords with their contexts. The new values loaded on the building are considered important to preserve the old identity of the building, sustain the layers and identity of the city. The former British Post Office in Galata, which was one of the foreign post offices that played an active role in the Ottoman Period, was built in 1859 and has been used in different functions until today. The former British Post Office, that underwent restoration work in different periods, was used as a school, residence, carpenter's workshop, and film production company after losing its post office function. The old British post office was reused as a cultural production place under the name of "Postane", after undergoing maintenance and simple repairs in October 2021, then this adaptive reuse space was opened to public use with its cafe, shop, library, studio, and terrace. The fact that an old post office building had different functions in different time periods enriched the past identity of the building. This identity played an effective role in determining the new function to be given to the structure. The structure has been re-functionalized with the approach of being a cultural center that shares, produces and supports production, thus the awareness and usability of an old post office has increased. During the maintenance and repair process of the Post Office, a respectful attitude was displayed to the original architectural elements and values of the building. With the new function given to the building, it is aimed that the building will be beneficial to its environment in terms of culture and economy, in addition to that the building and the city will preserve and live their memory. In this study, the suitability of the new function of a historical building to its own environment and its own architecture was evaluated. It is aimed that the evaluation criteria and evaluation process which are determined in the study will be useful for other studies.
GÎRÎÇ
Osmanli'daki haberlegme sisteminin geligiminde önemli yer tutan yabana postaneler, verilen imtiyazlar sonucunda, 18. ve 19. yüzyillarda dönemin ticaret merkezi olan Galata ve Beyoglu bölgesinde faaliyet göstermeye baglamigtir. Bu dogrultuda Avusturya, Fransa, Rusya, Almanya ve Ingiltere farkli kentlerde 72 postane açmigtir (Ari, 2013: s.170). Kirim Savagi sirasinda Ingiltere, askeri yazigmalari yönetmek için Istanbul Galata'da bir postane inga etmigtir. Galata'daki bu eski Ingiliz Postanesi, 1859 yilinda Joseph Nadin tarafindan inga edilmig, 1895 yilina kadar postane iglevini yerine getirmigtir (Sag, 2015: s.115). Yapinin postane iglevi zaman içinde farkli merkez ve gubelerde faaliyetine devam etmigtir. Bina sûreç içerisinde el degigtirerek farkli iglevlerde kullanilmigtir. Günümüzde eski Ingiliz Postanesi yeniden iglevlendirme yöntemiyle canlandirilmig, çok kullanimli kültürel üretim mekâni olarak "Postane" adiyla kapilarini açmigtir. Galata'da Ingiliz Postanesi olarak bilinen tarihi yapi, konumlandigi çevrenin ve temas ettigi canlilarin iyilik halini besleyen açik, paylagimci, adil, üretken ve onarici bir mekân olarak iglevlendirilmigtir.
Bu makalede eski bir postane yapisinin tarihsel geligim ve kullanim sûreçleri incelenmigtir. Günümüzde yapinin yeni kullaniminin mekânsal ve iglevsel degerleri üzerinde durulmug, özgün degerlerin korunma pratiklerinden bahsedilmigtir. Yapinin yeni iglevinin çevreye uygunlugu degerlendirilirken topluma sagladigi ve saglayacagi faydalar üzerinde durulmugtur. Eski bir Ingiliz postanesinin yeniden kullanim pratiginin arti ve eksileri degerlendirilirken, elde edilen sonuçlarin benzer yapilarin yeniden iglevlendirme süreci için kilavuz olmasi, yapi henüz iglevlendirilmeden ve kullanilmadan bu degerlendirmelerin yapilabiliyor olmasi hedeflenmigtir.
OSMANLI'DA MODERN POSTA TEÇKÏLATI VE YABANCI POSTANELER
243 Osmanli Devleti'nin ilk dönemlerinde haberlegme ulak, tatar ve çapar denilen kogucular ile
- saglanmaktaydi (Bezaz, 2007: s.52). Posta hizmetlerinin halkin kullanmasi fikrini ilk olarak II. Mahmut
ortaya atmig ve 1839'da ilan edilen Gülhane Hatt-i Hümayunu ile posta tegkilatinin kurulmasini saglamigtir (Algan, 1990: s.391). II. Mahmut döneminde yapilan çaligmalar Tanzimat dönemiyle artmigtir. 23 Ekim 1840 tarihinde Posta Nezareti kurulmasiyla haberlegme örgütü sadece devletin degil halkin da ihtiyacini kargilayacak duruma gelmigtir (Igiklar, 2018). Bu sûreçte posta faaliyetlerini yürütmek adina yapilan çaligmalar dogrultusunda Osmanli Devleti'nin ilk postane binasi olan "Postane-i Amire" kurulmugtur. Istanbul'da tek bir merkezin açilmasi dügünüldügü için en iglek ve merkezi bir konum olmasina, sahile yakin olmasina dikkat edilmig ve Eminönü'nde Yeni Cami avlusu tercih edilmigtir (Eskin, 1942, Aktaran; PTT Genel Müdürlügü, 2007: s.147).
Osmanli Devleti'nde 300 yili agan bir sürede ülke içi ve digi haberlegmede yabanci postalar önemli rol oynamigtir (Özdemir, O. 1998: s.52). 16. yüzyil ile gerileme dönemine giren Osmanli Devleti'nin 18. yüzyil ile yabanci ülkeler posta iglerine karigmaya baglamigtir. 19. yüzyil ortalarinda yari sömürge haline gelmesi, smeç içerisinde ekonomik ve sosyokültürel baglamda sikintilar meydana getirmigtir. Yaganan bu sikintilar, Osmanli Devleti'nin posta örgütlerine gerekli önemi verememesine sebep olmugtur. Baglarda diplomatik amaçlara yönelik baglayan yabanci posta örgütleri zamanla Avrupa kapitalizminin kültürel ve ekonomik yayimciliginda etkin rol oynamiglardir (Bezaz, 2007 : s.82). Bu baglamda yabanci postalar, kapitülasyonlarin en önemli tamamlayicilari haline gelmigtir (Yazici, 1981: s.138)
Osmanli Devleti'nde yabanci posta örgütlerinin arasinda ilk posta tegkilatini Venedik (Aykara, 1985, Aktaran; Aslan, 2022: s.715), en genig kapsamli olanini ise Avusturya kurmugtur (Özdemir, O. 1998: s.52). Osmanli Imparatorlugu sinirlari içerisinde anilan dönemde Avusturya 37, Fransa 24, Rusya 20, Almanya 8, Italya 9 ve Ingiltere 5 olmak üzere toplam 103 postane açilmig, Istanbul'un o dönem ticaret merkezi olan Galata ve Beyoglu semtleri de bu postaneler için önemli bir yerlegim yeri olmugtur
(Bezaz, 2007: s.86). Farkli zamanlarda, farkli yollarla kapatilmasi için ugraçilan yabanci postalar, 1 Ekim 1914 tarihinde kesin olarak kapatilmiçtir (PTT Genel Müdürlügü, 2007: s.179).
Çaliçma kapsaminda dönemin ticaret merkezi olan Galata'da açilan yabanci bir postane binasi olan Ingiliz Postanesi'nin; tarihsel geliçimi, mimarisi ve yeniden içlevlendirme sonrasi mekân kullanimi degerlendirilmiçtir.
MATERYAL VE METOT
Osmanli Dönemi haberleçmesinde etkin rol oynayan yabanci postanelerin açilma, geliçme ve kapanma sûreçleriyle ilgili literatür taramasi yapilmiçtir. Çaliçma kapsaminda Galata'daki eski Ingiliz Postanesi'ne ait kaynak ve belgeler incelenmiçtir. Postane binasina ait kapsamli olarak hazirlanmi§ tek bir makaleye ula§ilmi§tir. Kaan Sag'in 'British Post Office in The Ottoman Capital: A Transition Though a Turbulent Period' makalesi detayli olarak incelenmiçtir. Yapi yerinde gözlemlenmi§ ve yeniden içlevlendirme sürecinde çaliçan ekibin ar§iv çaliçmalarindan, sosyal medya hesaplarindaki paylaçimlarindan bilgiler toplanmiçtir. Yapinin geçmiçe ait görsellerine ise Salt Araçtirma arçivinden ula§ilmi§tir.
Eski Ingiliz Postanesi, çok katmanli tarihi dokuya sahip bir bölgede, çok katmanli bir kullanim süreci geçirdigi için çaliçma alani olarak seçilmiçtir. Yapinin orijinal içlevinin tarihsel geliçimi, mimarisi, eski ve güncel kullanimlari hakkinda kaynaklar analiz edilerek veriler toplanmiçtir. Postane yapisinin yeni i§levi kurucusu tarafindan, eski bir postane yapisinda yeniden hayat bulan kültürel üretim mekâni, sosyal çevresel ve kentsel etki odakli çaliçanlari bir araya getiren sosyal bir mekân olarak ifade edilmiçtir. Çaliçma kapsaminda, yapinin yeniden içlevlendirme sonrasi yeni kullaniminin degerlendirilme kriterleri için literatür taramasi yapilmiçtir. Büyükarslan ve Güney, degerlendirme kriterlerini mimari, baglamsal ve ekonomik açidan olmak üzere üç ana baçlikta belirlemiçtir 244
(Büyükarslan ve Güney, 2013: s.35-39). Benzer bir çaliçmada, Pehlivan degerlendirme kriterlerini -
yapisal unsunlar, çevresel unsurlar ve sagladigi yararlar olarak belirlemiçtir (Pehlivan, 2018: s.543).
Ahunbay, yeniden kullanima uyarlamada, tarihi yapilarin, boyutlarina, mekânsal özelliklerine, mimari tipolojilerine uygun yeni içlevler seçilerek bakim-onarim çaliçmalarinin yürütülmesi gerektigini ifade etmiçtir (Ahunbay, 2019: s.145). Yeniden içlevlendirilecek yapinin, mimari özellikleri, mekân elveriçliligi, plan çözümleri önemsenmeli ve bu degerlere uygun i§lev önerileri sunulmalidir. Bu baglamda yeniden içlevlendirilen yapi öncelikle mimari açidan degerlendirilmiçtir. Tarihi yapilar, oluçtuklari ve yaçadiklari çevre ile ili§ki içindedir. Yapiya verilecek yeni i§lev, bu ili§ki dügünülmeden verilirse yapi ve baglami arasinda yabanalaçmaya ve uyumsuzluga neden olacaktir (Turanli ve Satici, 2021: s.78). Bu sebeple tarihi bir yapiya verilecek yeni içlevin baglamina uygunlugu önemsenmelidir. Bu çaliçmada yapinin yeni içlevinin çevreye uygunlugu, kentin ve kentlinin hafizasina katkisi baglamsal açidan degerlendirilmiçtir. Venedik Tüzügü (1964) Madde 5'te tarihi bir yapinin sagladigi yararlarin önemi §u §ekilde ifade edilmiçtir: "Anitlarin korunmasi, her zaman onlari herhangi bir yararli toplumsal amaç için kullanmakla kolaylaçtirilabilir." Bu baglamda, eski içlevini yitirmi§ bir yapiya verilecek yeni içlevin, topluma, ekonomiye, sosyokültürel doygunluga ve çevresindeki diger yapilarla kurulacak etkileçime yarar saglayacak bir i§lev olarak belirlenmesi önemli olmaktadir. Tarihi bir yapinin yeniden kullanim kararlari alinirken; yeni içlevin yapiya, çevresine veya topluma sagladigi ekonomik ve sosyokültürel yararlar göz önünde bulundurulmalidir. Bu baglamda çaliçmada, tarihi bir yapinin yeni i§levi ü^ncü ve son degerlendirme kriteri olan sagladigi yararlar baçligi altinda degerlendirilmiçtir.
Literatür taramasi sonrasi incelenen örnekler ve elde edilen veriler dogrultusunda, yeniden içlevlendirme sürecinin genel olarak ^ baçlikta toplanabildigi saptanmiçtir. Bu baglamda, çaliçmada yapiya verilecek yeni içlevin degerlendirme kriterleri mimari, baglamsal ve sagladigi yararlar olarak ^
baglik belirlenmigtir. Belirlenen kriterler kapsaminda yapinin yeni iglevi degerlendirilmigtir.
245
ESKi iNGiLiZ POSTANESi
Eski ingiliz Postanesi'nin Konumu
Postane yapisi, istanbul'un Beyoglu ilgesinde Galata Kuledibi'nde planlanip inga edilmigtir. Bereketzade Mahallesi Camekan Sokak'ta 9 numarali bu yapi, bölgedeki tek Ingiliz yapisi degildir. 19. yüzyilda, Ingiliz denizcileri igin hastane, konsolosluk binasi, mahkeme ve karakol bölgede ingilizler tarafindan yapilan diger yapilar arasindadir (Postane, 2020).
Yapinin bulundugu Camekan Sokak, 1859'lu yillarda gikmaz sokak iken 1860'lardan sonra Galata surlarinin yikilmasiyla Galata Kulesi'ne dogru agilmig ve bugünkü halini almigtir. O dönemde yapinin gevresinde Bereketzade Mescit'i ve iki ahgap bina bulunmaktaydi (Postane, 2020). 1876 yilinda faaliyete gegen Gavand Tünel projesine ait harita da dönemin mevcut durumunu destekler niteliktedir. §ekil 1'de Bereketzade Mescidi ile Postane'nin cephe görünügleri bulunmaktadir. 1896 Huber haritasina göre postane binasinin yan arazisine Mikhael Han, diger taraflarina ise Ahmed Efendi Han ile Schor Han yapilmigtir (Postane, 2020).
§ekil 1. Gavand Tünel Projesi, 1876 (Postane, 2020) ve Bereketzade Mescidi ve Postane'nin Günümüz Qzimi (Postane Argiv) (Görseller Tarafimizdan iglenmigtir.)
Eski ingiliz Postanesi'nin Tarihsel Süreci ve Mimarisi
Osmanli Devleti'nin ingiltere ile arasinda imzaladigi 1838 Anglo-Osmanli Baltalimani Ticaret Antlagmasi ile, ingiliz tüccarlar Osmanli pazarlarina inmig ve kamu binalari inga etmeye baglamigtir (Sag, 2015: s.105). Osmanli'da posta kurma hakki 1812 yilinda Fransa'ya, 1832 yilinda ingiltere'ye, 1834 yilinda da Yunanistan'a verilmigtir (Bezaz, 2007: s.83). 1856 tarihli Illustrated London News'de yayinlanan "istanbul'daki ingiliz Ordusu Postanesi" baglikli bir makalede, ingiliz Ordusu Postanesi'nin igi tasvir edilmigtir (§ekil 2). 17 Aralik 1859 tarihinde ise Galata'da yeni bir ingiliz postanesinin kuruldugu, "Konstantinopolis'teki Yeni ingiliz Postanesi" isimli makalede ifade edilmigtir (§ekil 3).
Joseph Nadin'in 1859 yilinda inga ettigi postane yapisi, bodrum ve gati kati dahil edildiginde 5 katli kirma gatili, yigma bir yapi olup, arazinin dar agili cephesi ana girig olarak kurgulanmig ve araziye göre pahlanmigtir. Postane binasinin caddeye bakan cepheleri dört sütundan olugan revakli bir yapiya sahipken sütunlar arasi boglukla demir korkuluklarla kapatilmigtir.
§ekil 2. ingiliz Askeri Postanesi ig Mekani, 1856 (Her Umut Ortak Arar, 2021)
246
§ekil 3. ingiliz Postanesi, 1859 (Her Umut Ortak Arar, 2021).
Üst katlarda caddelere bakan cephelerde üger, pahli olan ana girig cephesinde ise birer tane pencere bulunmaktadir. Pencereler tag sövelerle gevrelenmig, cephelerdeki yatay kat silmeleri ile katlar birbirinden ayrilmigtir. Yapi inga edildigi dönemde zemin kati ofis, üstteki iki kati ise posta görevlilerin konaklamasi igin tasarlanmigtir.
ingiliz Postanesi, gark ticaret yilliklarindan edinilen bilgiye göre Ermeni isyanlari, degigen siyasi dengeler ve yasakli yayin dagitilmasi sebebiyle 1895 yilinda kapatilmig ve ayni yil iginde kiralik mülke dönügtürülmügtür (Sag, 2015: s.109). Galata'daki ingiliz Postanesi'nin kapatilmasi üzerine, ingiliz Postanesi ilk olarak 1895 yilinda Karaköy Yeni Han'a taginmig ve 1900'lü yillarin ortalarina kadar burada kalmigtir (Sag, 2015 s.111). Mimari bilinmeyen Bankalar Caddesi'ndeki "Voyvoda Han" ingiliz postanesinin bir sonraki adresi olmug 1912 yilina kadarda burada hizmet vermigtir. ingiliz Postanesi'nin son adresi Karaköy'de Kara Mustafa Caddesi'nde bulunan yine Alexandre Vallaury imzali Ömer Abed Han'in zemin katiydi (Sag, 2015: s.111). Bu süregte ingiliz Postanesi'nin gubesi Tarihi Yarimada'da tipki merkez ofis gibi birkag farkli adrese taginmigtir (Sag, 2015: s.116). Ülkedeki tüm yabanci postane yapilarinda oldugu ingiliz Postanesi merkez ve gubesi de 1 Ekim 1914 yilinda tamamen kapatilmigtir. (PTT Genel Müdürlügü, 2007: s.179).
Eski ingiliz Postanesi'nin Farkli Kullanimlari ve Müdahaleleri
Galata'daki Eski ingiliz Postanesi 1895 yilinda kapatilmasinin ardindan yapi farkli iglevlerde kullanilmig, farkli dönemlerde farkli müdahalelerle günümüze kadar gelmigtir. 2020 yilinda baglayan
bakim onarim galigmalariyla yeniden iglevlendirilen yapi, 2021 yilinda "Postane" adi altinda gok kullanimli kültürel üretim mekani olarak kapilarini agmigtir.
ingiliz Postane binasi, postane iglevini kaybettikten sonra ilk olarak 1905 yilinda ingiliz Erkek Okulu olarak kullanilmigtir (^elik ve Tülek, 2021). Bu okul, 1905 tarihli GOAD haritasinda "British School for Girls" (ingiliz Kiz Okulu) olarak tanimlanmigtir (§ekil 4). Ancak bahsedilen okul Osmanli argivi belgelerine göre istanbul'da yagayan Britanyali erkek ögrencilere yönelik egitim vermigtir (Sag, 2015: s.116).
§ekil 4. GOAD Haritasi, 1905 (Salt Aragtirma, Charles Edward Goad Argivi, 1905)
Postane argiv galigmalarina göre bina 1931-1985 yillari arasinda kigisel mülkiye verilip konut olarak kullanilmig, 1950 yilinda ise zemin katinin Kogo Papadopulos isimli bir marangozun atölyesi 247 olarak kullanilmigtir (^elik ve Tülek, 2021). 1985 yilindan 1999 yilina kadar aralikli olarak restorasyon
- galigmalari yürütülmügtür. 1989 yilina ait fotografta (§ekil 5) yapinin kirma gatisinin olmadigini
görülmektedir. Fakat bu müdahalenin ne zaman yapildigina dair net bir bilgiye ulagilamamigtir.
§ekil 5. Eski ingiliz Postanesi'nin Restorasyon Öncesi (Salt Aragtirma, Eleonora Arhelaou
Argivi, 1989)
1990'li yillarda Ormanlar ailesi tarafindan satin alinan oldukça yipranmig bu bina eski Mimarlar Odasi bagkanlarindan Yüksek Mimar Çaban Ormanlar ve Marangoz Cemil Ormanlar tarafindan restore edilmigtir (Postane, 2020). 2021 yilinda yapilan bakim onarim sirasinda tuvalet fayanslarinin arasinda 1999 yilina ait bir takvim yapragi bulunmugtur (Postane, 2020). Bu da o dönemde restorasyon
galigmalarinin yapildigi fikrini desteklemigtir. Gegirdigi restorasyon sonrasi, dikdortgen tag soveleri n, yatay silmelerin ve dograma agikliklilarinm ozgunlugunu korudugu gozlemlenmektedir. §ekil 6'ya bakildiginda ise demir korkuluklarin sonradan eklendigini ve 2021 yilinda boyanarak korundugu soylenebilir. Camekan Sokak'a bakan cephedeki iki pencerenin, 1989 yilinda kapali oldugu gorunmektedir. 1990'li yillarda yapilan restorasyon galigmasinda ve 2021 yilinda yapilan bakim ve basit onarim galigmalarinda pencerelerin kapali olarak korundugunu soylemek mumkundur.
§ekil 6. Eski Ingiliz Postanesi'nin Restorasyon Oncesinde Camekan Sokak'tan Bir Gorunug (a)
248
(Salt Aragtirma, Eleonora Arhelaou Argivi, 1989), Restorasyon Sonrasi Film Produksiyon §irketi Olarak -
Kullanildigi Donemde Camekan Sokak'tan Bir Gorunug (b), 2021 Yilinda Yapilan Bakim Onarim ^aligmalarindan Sonra Yapi Giriginden Bir Gorunug(c) (Emirkan Corut, 2021)
1987 yilinda Kenan Ormanlar tarafindan kurulan Kenmovie Filmcilik §irketi, 2003 yilinda Ingiliz Postanesi'ne taginmig ve 2020 yilina kadar burada faaliyet gostermigtir. Yapinin bakim ve basit onarimi igin izin alinmig ve 2021 yilinda yapinin adaptasyon galigmalarina baglanmigtir. Yapinin yeniden iglevlendirmesinde Merve Bedir, Eren Onur, Qgdem Furtuna, Oncul Kirlangig, Bugra Tung, Jorela Karriqi'den olugan tasarim ekibi galigmigtir. Yapinin mimarlarindan Merve Bedir, yapinin adaptasyon surecinde binanin tarihi karakterini degigtirmeden, yapisal degigiklikler yapmadan, mekansal algiyi etkileyecek agik ve kapali kullanim alanlarina sadik kalarak ilerlendigini belirtmigtir (Bedir, 2022). Benzer gekilde, yapinin mimarlarindan Qgdem Furtuna da bakim ve basit onarim surecinde 1990'li yillarda yapilan restorasyon galigmasindaki ig plan gozumune oldukga sadik kalindigini, yapinin ilk doneminden kalmig butun malzeme ve yapi ogelerine itina ile yaklagildigini dile getirmigtir (Furtuna, 2021). Yapinin yeni kullanimina ve gevresine adaptasyonu surecinde bazi ozgun olani koruma, mevcut olani surdurulebilir yapma, mekanlarin boyutlarina ve karakterlerine uygun oneriler geligtirme adina bazi kararlar alinmig ve tum bu sureg igin onarici bir tutum sergilenmigtir. Bu galigma kapsaminda bu sureg, farkli degerlendirme bagliklari altinda ele alinmigtir. Yeni kullanimin, yapiya ve gevresine uygunlugu ve katkisi degerlendirilmigtir.
ESKi iNGiLiZ POSTANESi'NiN YENi KULLANIMININ DEGERLENDiRiLMESi
Yeniden kullanima agilan yapilara dogru iglevi segmek, segilen iglevin yapiya, kullanicilara ve gevresine adaptasyonu oldukga onemlidir. ^ok katmanli tarihi bir dokuda inga edilen, ilk iglevi postane
olan, okul, atölye, konut, film yapim girketi olarak kullanilan eski Ingiliz Postane binasi, günümüzde yeniden iglevlendirilerek "Postane" adiyla kullaniciya açilmigtir.
249
Çekil 7. Postane'nin Kat Planlari, 2022 (Postane Argiv) (Postane Ekibinin Argiv Çizimleri
Tarafimizdan Iglenmigtir.)
Çekil 7'de Postane'nin kat planlari ve mekân kurgusu görülmektedir. Girig katinda bulunan hol sokaga açilan kamusal bir alan olmasi beklenmigtir. Bu holü hemen arkasinda bulunan zerzevat ünitesinin oldugu mekân ile kafe mutfagi beslemektedir. Girig katinda Camekan Sokak'a açilan Postane Dükkän bulunmaktadir. Yapi içinde dügey sirkülasyon hem merdiven ile hem de asansör ile
saglanmaktadir. Asma katta çaligma, dinlenme odalari ve stüdyo bulunmaktadir. Üst katta ise kütüphane ve hemen arkasinda çaligma masalari ile ofis mekâni yer almaktadir. Terastan önceki son katta bulunan etkinlik holü, serbest kullanim alani olarak tasarlanmig ve perdeler yardimiyla farkli bölümlenmelerin yapilabilmesi planlanmigtir. Yapinin en üst katinda ise bir teras ve dinlenme alani bulunmaktadir. Yapi için önerilen bu mekân kurgusu tasarlanirken önemsenen yaklagimlar, yeni iglevin mekâna ve çevreye adaptasyonunda önemli rol oynamigtir. Yeniden kullanilacak mekânlarin kullanici gereksinimleri önemsenirken özgün kimliginin bozulmamasina dikkat edilmeli, geçmigin izleri ile günümüz kullanimina uyarlanmalidir (Cebe, Özen ve Akin, 2019: s.1190). Yapinin yeniden kullanimi; yeni iglevin yapiya ve baglamina uygunlugu, topluma sagladigi yararlari ve koruma yaklagimlari ile degerlendirilmelidir. Bu çaligmada eski Ingiliz Postanesi'nin yeni kullanimi, yöntem kisminda bahsedilen mimari, baglamsal ve sagladigi yararlar bagliklari altinda degerlendirilmigtir.
Tarihi Bir Yapiya Verilen Yeni í§levin Mimari Açidan Degerlendirilmesi
Bu çaligmada tarihi bir yapinin yeni iglevinin mimari açidan degerlendirilmesinde öncelikle yapinin özgün malzeme ve yapi elemanlarina koruma yaklagimlari degerlendirilmigtir. Yapinin mekânlarina verilen yeni iglevler dogrultusunda yapilan eklerin uygunlugu incelenmig ve mekânlarin bu iglevler için yeterli kapasiteye sahip olup olmadigi degerlendirilmigtir. Mekânlarin elverigliligine ve ulagilabilirligine de bu baglik altinda deginilmigtir.
Yapinin mimari kimligi, daha önce geçirdigi restorasyon çaligmalarinda, yapinin dig çeperinin oldukça korundugu, yapinin iç mekâninda ise degigiklikler yapildigini bilinmektedir. Yapinin ahgap dogramalarinin biçimsel olarak korundugunu söylemek mümkündür. Yeni iglevi için yapiya yapilan bakim ve onarimlar sirasinda, ahgap kiriglerin üzerindeki boyanin raspa yöntemiyle sökülerek orijinal görüntüsüne dönügtürülerek yalnizca cilalandigi bilinmektedir. Çekil 8'de yapinin avlusundan girigine dogru bakilmigtir. Ahgap kiriglerin ve dogramalarin bakim onarim sürecini zarar görmeden geçirdigini söylemek mümkündür.
Çekil S. Postane Iç Mekânindaki Ahgap Payandalar, 2014 (Sag, 2015: s.108) (a), Postane Iç Mekânindan Ahgap Payandalarin Raspa Sonrasi Görüntüsü, 2022 (b)
250
160 yillik, ingiliz Clark & Co firmasinin patentli ürünü olan çelik kepenkler, günümüze kadar ulagmig ve yeniden kullanima uygun hale getirilerek korunmaya devam edilmigtir. Kepenkler ile volta dögeme sistemi öz halinde korunmugtur. Yapinin bakim-onarim sürecinde ahgap restorasyonu sirasinda bulunan 160 yillik orijinal tüm çiviler de korunmugtur (Postane, 2020). Bakim ve basit onarim sürecinde orijinal dögemenin yalnizca 1/3'ünün kullanilabilir durumda oldugu tespit edilmig ve kalan
251
kismi yeni ahgaplar ile tamamlanmigtir. Özgün malzemenin yeniden kullanilabilirligini ve sürdürülebilir olmasini saglamak prensibiyle kütüphanedeki maun dögeme terasta bitki yatagi olarak, mevcut masalar ise toplanti odasi ve terasta kullanilmigtir. Teras dögemesindeki seramik fireleri ile masalar kaplanmig, önceki kullanicidan kalan raflarla da gegici fideleme sistemi kurgulanmigtir (Bedir, 2022). Bu baglamda yapiya ait özgün mimari elemanlarin, sistemlerin ve malzemelerin yeniden iglevlendirme kapsaminda yeniden kullanilabilir olanlari benzer ya da farkli alanlarda kullanilarak sürdürülebilir olmasi saglanmigtir. Yapinin ig mekaninda kalici müdahaleler yerine, söküp takilabilen ekler kullanilmigtir. Postane Dükkan'da kullanilan raf sistemi, kütüphanede kullanilan kitapliklar, girig holündeki oturma birimleri örnek olarak verilebilir. §ekil 9'da Postane ig mekaninda kullanilan mimari elemanlarin, mekan ile iligkisi görülmektedir.
§ekil 9. Postane Girig Holü (a), Postane Dükkan (b), Postane Kütüphane (c)
Yapinin tüm mekanlari butik bir kullanim sunmaktadir. Bedir bu konuda yapinin ihtiyacin 0.8'ini kargiladigini bu sebeple milimetrik hesaplamalar ile mekanlarin kullanim verimliligi arttirmaya galigtiklarini belirtmigtir (Bedir, 2022). ^ok amagli etkinlik ve atölyeler igin holün 80, kafenin 40, podcast stüdyosunun 4, toplanti odasinin 10, terasin 50, kügük atölyeler igin dükkanin 10 kigi kapasiteli oldugu belirtilmigtir. Yapi igindeki mekanlarin yeni iglevleri igin önceki kullanicinin kullanimina yakin öneriler sunulmugtur. Stüdyo olarak kullanilan hol katini etkinlik alani olarak, ofis olarak kullanilmig kütüphane katini kütüphane ve ortak galigma alani olarak kullanilmigtir (Bedir, 2022). Yapi igerisindeki tüm mekanlar kamuya agik tasarlanmigtir. Toplanti odasi, postcast stüdyolari ve postane ofis mekanlarinin kullanimi ise üyelik sistemiyle saglanmigtir. Ana girig, dogrudan sokaga agilan kafe hizmeti veren bir mekana agilmaktadir. Yan tarafindaki girig ise gekil 10'da görüldügü gibi Postane Dükkan'a agilmaktadir. Postane Dükkan, Hikayesi Olan §eyler mottosuyla sosyal igletmeler ve kooperatifler tarafindan üretilen ürünleri bulundurmaktadir. Teras katinda, Iyi Ekim ekibi öncülügünde Agik Bostan günleri ile her sali etkilegimli ve deneyimli bir kullanim sunmaktadir. Yapinin mekanlarinin tasarim kurgusunda birgok farkli igleve yer verildigi gözlemlenmektedir. Üretici destekli Postane Dükkan, sokaga agilan kafe ve hol, galigma ve toplanti odalari, stüdyolar, kütüphane, ofis ve terasiyla kompakt bir gözümde farkli hizmetler sunmaktadir. Tüm bu mekanlar igin engelli ulagimi önemsenmig ve ona göre tasarlanmigtir. Yapi, yönetmeliklere göre asansör gerektirmese de 2021 yilinda Postane olarak kullanilmaya baglanmadan önceki dönemdeki kullanici tarafindan asansör
eklenmigtir (Bedir, 2022). Ana girigte, katlardaki kapi giriglerinde, dögemelerdeki kotlar arasinda önerilen rampalar, bu konudaki hassasiyetin devam ettirildigini göstermektedir. Bu sayede yapinin girig kotundan teras kotuna engelli erigimi saglanmigtir.
§ekil 10. Postane Dükkan Girigi (a), Postane Ig Mekan Etkinlik Holü (b), Postane Ig Mekan
Kütüphane (c)
Mevcut yapinin mekansal elverigliligi bazi mekanlarda benzer iglevlerle, bazi mekanlarda farkli iglevler ile degerlendirilmigtir. Fakat Postane iginde kapsamli bir etkinlik veya kalabalik bir ekip igin 252
butik bir kullanim alani sunmaktadir. Bu durum dezavantaj olarak görülse de tarihi bir yapiya fazla -
yük yüklenmesinin önüne gegilmesi de saglanmigtir.
Tarihi Bir Yapiya Verilen Yeni i§levin Baglamsal Agidan Degerlendirilmesi
Baglamsal agidan degerlendirilme bagliginda, Postane'nin bulundugu Galata'nin gok katmanli dokusu göz önünde bulundurulmug ve yeni iglevde bu katmanlara verilen deger ortaya konmugtur. Kentin ve kentlinin hafizasi, bu hafizanin yagatilmasi igin alinan kararlar ve yapilan galigmalar üzerinde durulmugtur.
Postane sosyal, gevresel ve kentsel etki odakli galigmalara ev sahipligi yapmayi amaglayan bir mekan olarak kullanima agilmigtir. ^ok katmanli tarihi bir dokuya sahip olan kültürel agidan zengin bir bölge Galata, yapinin yeni iglevinin gekillenmesinde etkili olmugtur. Beyoglu Galata bölgesinin kültürel, tarihi ve sanatsal agidan birgok farkli yapiya, mekana ve projeye ev sahipligi yaptigi bilinmektedir. Bölgenin sahip oldugu, kent bellegi gerek kullanialari gerekse yapilari ile beslenmektedir. Bu bölgede kamuya agilacak yapinin iglevi, kültürel üretimler ve sahip oldugu mekansal hafiza ile kentin hafizasini besleyecek nitelikte olmalidir. Postane'nin bulundugu bölgede farkli kültürel mekanlarin varligi bilinmektedir. Bu baglamda Postane'nin kentin ihtiyacini kargilayacak, gevresiyle uyumlu bir iglev ile kamuya agildigini söylemek mümkündür. Eski bir postane yapisinin, iglevini kaybedip farkli bir iglevle yeniden kullanima agilirken Postane adiyla agilmasinin, mekanin hafizasinin korunmasinda önemli bir karar oldugu söylenebilir. Galata ve gevresinin kentsel bellegine ve yapinin eski kimligine igik tutmak amaciyla Kültür Sanat Destek Programi araciligi ile argiv yayini ve seminer dizisi projesi hayata gegirilmigtir. §ekil 11'de Postane'nin yil iginde yapmig oldugu bu seminerlerden birkagini görmek mümkündür.
AYHAN HAN
GALATA SURLARI NIN YIKIMI
11 SUBAT 2022 M
PROF. DR.
EDHEM ELDEM
KOZMOPOLiT" GALATA
18 MART 2022
LlANA KUYUMCUYAN MURAT TOLEK
POSTANE'NiN 163 YILI
7 EKiM 2022 CUMA
13:00 - 14:00
§ekil 11. Postane'nin Yil iginde Yaptigi Seminerlerden Alintilar (Postane, 2020)
253
Tarihi bir yapinin, tasarim surecinden geligim surecine, farkli zaman dilimlerinde baglamindan etkilenmig, baglam yapinin iglevini, mimarisini etkilemigtir. Restore edilen, yeniden iglevlendirilen bir yapinin baglamina saygili olmasinin yaninda bulundugu bolgede; kent belleginden, eski kimliklerinden izleri yagatmasi ve aktarmasi oldukga onemli olmaktadir. Bu baglamda Postane'nin yeni iglevinin bu konuda duyarli davrandigini soylemek mumkundur.
Tarihi Bir Yapiya Verilen Yeni iglevin Sagladigi Yararlar Apsmdan Degerlendirilmesi
Postane'nin yeni iglevinin degerlendirilmesinde, son olarak yeni iglevin gevreye sagladigi yararlar analiz edilmigtir. Agildigi gunden gunumuze yapilan etkinlikler belirtilerek yapi ve kentli arasindaki etkilegim, yeni iglevin kentliye sagladigi ekonomik ve sosyokulturel yararlar degerlendirilmigtir.
Postane, Ekim 2021'de agilmig olmasina ragmen henuz bakim onarim surecinde iken faaliyetlerine baglamigtir. Postane ekibinin aralik ayinda yaptigi bir paylagimda bu zamana kadar 42 etkinlige ev sahipligi yaptigi belirtilmigtir. 3 film gosterimi igin mekan olarak kullanilmig, 19 kisa filmin uretimine destek olunmug, 17 podcast kaydedilmig, 7 sanatginin ve aragtirmacinin uretime destek vererek Postane'de yer verilmig, 27 ureticiye Postane Dukkan'da yer verilmigtir (Postane, 2020). Teras katinda yer alan bostanda 4 ton yagmur suyu biriktirilip kullanilmig, 46 kg hasat yapilmig, 59 tur bitki yetigtirilmigtir. Postane kapsaminda kulturel uretim ve paylagimlar gunumuzde de devam etmektedir. §ekil 12'de teras katindaki bostanda yetigen bitkileri ve bostan urunlerinin depolandigi yeri gormek mumkundur.
§ekil 12. Postane Teras Bostani (a), Bostan Urunlerinin Muhafaza Edildigi Yer (b), 2022
§ekil: 13. Postane'nin Yil içinde Yaptigi Seminerlerden Alintilar (Postane, 2020)
Yapiyi baglamsal açidan degerlendirildigi baglikta belirtildigi gibi yapinin kendisine ait, baglamina ait izlerin ve hafizalarin aragtirilmasi ve ürüne dönügtürülmesi kültürel mirasin farkindaliginda, kent belleginin ve eski kimliklerin korunmasinda yarar sagladigini söylemek mümkündür. Postane bu baglamda degerlendirildiginde yeni iglevinin toplumsal, kültürel ve ekonomik bir yarar sagladigi söylenebilir.
SONUÇ VE ÖNERILER
Galata'daki Eski ingiliz Postanesi, 19. yüzyilda Osmanli Devleti'nin haberlegme sisteminde etkin rol oynayan yabanci postaneler arasinda günümüze kadar ulagmig bir yapidir. Baglaminin tarihi ve kültürel açidan zengin olmasi, yapinin günümüze kadar farkli iglevlerde kullanilmasini etkilemigtir. Yapinin sürdürülebilirliginin saglanmasi, eski bir postane yapisinin günümüze kadar gelmig katmanli dokunun yagatilmasi ve gelecege aktarilmasi için oldukça önemlidir. Yeniden iglevlendirme tarihi bir yapinin kültürel mirasini korumak ve yagatmak için tercih edilen yöntemlerden biridir. Bu noktada yapiya verilen yeni iglevin, yapiya ve çevresine uygunlugu son derece önemli olmaktadir. Bu çaligmada, yapiya verilen yeni kullanim ve bu yeni kullanimin adaptasyonu belirlenen kriterler dogrultusunda degerlendirilmigtir.
Eski bir postane yapisinin, Postane adi ile kültürel üretim mekâni olarak yeniden iglevlendirilmesi, bulundugu sokak ve kentte tekrar hatirlanmasini ve yapinin topluma kazandirilmasini saglamigtir. Yapinin, kültürel üretim mekâni olarak kamuya açilmasi, yapinin kent hafizasindaki yerini hatirlatirken yine kentin hafizasinda yeni izler yaratilmasini saglamigtir. Mekân kurgusunda sokaga açilan dükkân ve kafe holü kentliyi farkli noktalardan mekân içine çekmektedir. Yapinin diger katlarindaki mekân kullanim önerileri, önceki kullanicinin kullanimindan referans alinarak yapilmigtir. Fakat yeni kullanimlar, yapinin mekânsal boyutlarinda kisitli imkânlar bulmaktadir. Milimetrik hesaplar ile detaylar gözülmüg ve mekân kurgusu yapilmigtir. Yapinin eski yillarda yapilan restorasyon çaligmalariyla iç mekandaki kurgunun oldukça degigtigi bilinmektedir. Fakat yapiya yeni iglevi verilirken, önceki kullanicidan kalan mekân kurgusuna sadik kalinmaya çaligilmigtir. Yapinin özgün birçok mimari öge ve malzemesi günümüze kadar gelmig ve bu adaptasyon sürecinde bu ögeler ve malzemeler korunmug, dönügtürülmüg ve yeniden kullanilmigtir. Süreg içinde mimari ögelerde ve malzemelerde onarici bir tutum sergilenmesi dogru bir koruma yaklagimi olmugtur. Bunlarin yaninda yeni kullanimin, baglamsal açidan Galata'nin çok katmanli dokusuna saygili ve uyumlu oldugunu söylemek mümkündür. Postane adiyla üretmeye baglayan yapi, ürettikleri ve etkinlikleriyle toplumsal, kültürel ve ekonomik açidan birçok fayda saglamigtir.
Orijinal iglevini kaybetmig bir yapinin bakim onarim çaligmalari ile yeni bir iglevin verilme sürecinde yapiya verilecek yeni iglev; yapinin özgün degerleri, yapinin geçmigi ve çevresi dogru analiz edilerek belirlenmelidir. Bu baglamda;
• Yapiya yapilacak müdahaleler uluslararasi koruma yasalarina uygun gekilde ve uzman kigiler tarafindan yapilmalidir.
254
• Tarihi bir yapinin, kent bellegine tekrar kazandmlmasi için geçmiç izleri analiz edilmeli, o izler uzerine baglamsal, mekânsal, içlevsel ve toplumsal degerler yuklenmelidir.
• Yeni kullanim ile topluma ekonomik ve sosyokulturel yararlarin nasil saglanacagi duçunulmelidir.
• Yeni içlev verilirken, çevresindeki yapilara, bolgenin sosyokulturel yapisina ve kullanici potansiyeline uygunlugu onemsenmelidir.
• Yeni i§lev ile yapinin tarihi bir yapi oldugu goz onunde bulundurularak, yapiya a§iri yukleme yapilmadan mevcut potansiyeli dogru ve verimli kullanilmalidir.
• Mekânin boyutlari ve imkanlari goz onunde bulundurulmali, yeni i§lev dogrultusunda kullanilacak mekanlarin organizasyonu dogru yapilmalidir. Kamuya açik alanlarin kullanimi, kullanici sirkulasyonu onemsenmelidir. Tarihi yapinin elveriçliligi goz onune alinarak, mumkunse engelli ulaçimi saglanmalidir.
• Yapinin ozgun mimari degerleri ve yapi elemanlari tespit edilmeli, yapiya ve tarihine ait izler taçiyan bu degerlere minimum mudahalede bulunulmalidir. Tekrar kullanilabilecek yapi elemanlari, bakim ve onarimdan geçirilerek kullanilmali; tekrar kullanilamayacak ise dogru koruma yontemleriyle korunmalidir.
• Sonradan eklenen elemanlarin sokulebilir olmasi onemsenmelidir.
Tum bu oneriler, yapiya yeni içlevi verilmeden degerlendirilmeli ve sonrasinda o içleve uygun yenileme, bakim ve onarim çaliçmalari baçlatilmalidir. Bu baglamda yeniden içlevlendirilecek yapinin geçmiçi ve ozgun degerleri dogru analiz edilmiç olup, gelecege aktarimi konusunda dogru oneri ve yontemler geliçtirilebilecektir. Yapinin yeniden kullanilmasi ile yapiya, yapinin geçmiçine ve baglamina ait degerler korunmuç, kullanici farkindaligi saglanmi§ olacak ve bu sayede yapinin surdurulebilirligi için onemli adimlar atilmiç olacaktir.
255
"COPE-Dergi Editorleri için Davramç Kurallari ve En iyi Uygulama ilkeleri" beyanlari:
Etik Kurul Belgesi: Bu çali§ma için etik kurul onayi gerekmemektedir.
Çikar Çatiçmasi Beyani: Bu makalenin ara§tirmasi, yazarligi veya yayinlanmasiyla ilgili olarak yazarin potansiyel bir çikar çati§masi yoktur.
Finansal Destek: Bu çali§manin ara§tirma ve yazim a§amasmda herhangi ki§i/kurum veya kurulu§lar tarafindan finansal destek alinmadigi bildirilmi§tir.
Katki Orani Beyani: 1. yazar: %50 - 2. yazar: %50
Destek ve Teçekkur Beyani: -
Sorumlu Yazar: Zeynep Çoban
Çifte Kor Hakem Degerlendirmesi: Di§-bagimsiz
Bu makale, Creative Commons Atif-GayriTicari 4.0 Uluslararasi Lisansi ile lisanslanmigtir.
The following statements are made in the framework of "COPE-Code of Conduct and Best Practices Guidelines for
Journal Editors":
Ethics Committee Approval: Ethics committee approval is not required for this article.
Declaration of Conflicting Interests: No conflicts of interest were reported for this article.
Financial Support: It has been reported that this study did not receive financial support from any person/institution or organization during the research and writing phase.
Author Contributions: 1st : %50 - 2st : %50
Statement of Support and Acknowledgment: -
Corresponding Author: Zeynep ^oban
Double-Blind Peer Review: External-independent
This article is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License.
KAYNAKÇA
Ahunbay, Z. (2019). Kültür Mirasini Koruma Ilke ve Teknikleri. istanbul: Yem Yayinevi.
Alçan, R. (1990). Cumhuriyet'in Kuruluçu ve ilk On Be§ Yilinda PTT içletmesi. Atatürk Ara§tvrma Merkezi Dergisi, 6(17), 391-420.
Ari, K. (2013). ikini Dünya Savaçi Sonrasinda Türkiye'nin PTT Alaninda Yatirimlari. Çagda§ Türkiye Tarihi
Ara§tvrmalari Dergisi, 13(27), 167-184. Asian, T. (2022). Osmanli Devleti'nde Avusturya Postalari. Tarih ve Gelecek Dergisi, 8(3), 714-728. Aykara, G. (1985). Ülkemizde Yabanci Devlet Postalari ve Posta Uzmanlari. PTT Dergisi, 0(2), 21-23. Bedir, M. (2022). Onarici Bir Mekân Olarak Postane. Röportaj. https : //www. vbenzeri.com/mimari/onarici-bir-
mekan-olarak-postane adresinden 19.12.2022 tarihinde eriçildi. Bezaz G. Y. (2007). Geçmi§ten Günümüze Haberle§me ve PTT Tarihi, Türkiye Haber-i§ Sendikasi. Büyükarslan, B. & Güney, D. E. (2013). Endüstriyel Miras Yapilarinin Yeniden içlevlendirilme Süreci ve
istanbul Tuz Ambari Örnegi. Beykent Universitesi Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi, 6(2), 31-58. Cebe, M. & Özen, N. & Akin, T. C. (2019). Yeniden i§levlendirilen Hasan Pa§a Hani'nin Kullanim Sonrasi
Degerlendirmesi. DUMF Mühendislik Dergisi, 10(3), 1145-1163. Çelik, U. & Tülek, M. (2021). Postane Ar§iv. Video.
https://www.youtube.com/watch?v=TpOu9wh53S8&ab channel=Postane adresinden 03.12.2022 tarihinde eriçildi.
Furtuna, Ç. (2021). Postane Bakim ve Basit Onarim. Video. http s : //www. youtube. com/watch?v=VWSL-
g1deAQ&t=131s&ab channel=Postane adresinden 06.12.2022 tarihinde eriçildi. Eskin, §. (1942). Türk Posta Tarihi, Ulusal Matbaa.
Her Umut Ortak Arar (2021, 8 Ekim). Ingiliz Postanesi (Postane Istanbul). https://www.herumutortakarar.com/ingiliz-postanesi-postane-istanbul/#uael-gallery-8 adresinden 06.11.2022 tarihinde eriçildi. Içiklar, i. K. (2018). Osmanli imparatorlugu'nun Son Dönemlerinden Cumhuriyet'e: iletiçim ve Haberleçme. Özdemir, O. (1998). Türkiye'deki Modern Posta Te§kilati'nm Kurulu§u ve Geli§imi, [Yayimlanmiç yüksek lisans
tezi], Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Pehlivan, F. G. (2018). Anitsal Türk Mimarlik Örneklerinden Deveci Han'in Yeniden içlevlendirilmesi. SUTAD, (43), 537-559.
Postane (2020). Postane Istanbul. Instagram. https://instagram.com/postaneistanbul?igshid=YmMyMTA2M2Y=
adresinden 25.10.2022 tarihinde eriçildi. PTT Genel Müdürlügü (2007). Geçmi§ten Günümüze Posta. Cem Web Ofset Sanayi.
Sag, K. M. (2015). The British Post Office in The Ottoman Capital: A Transition Through a Turbulent Period. ITU A/Z, 12(2), 103-117.
Salt Araçtirma, Charles Edward Goad Arçivi. (1905). Plan d'assurance de Constantinople. Vol. II-Péra & Galata. No: 35. Salt Ara§tirma. https://archives.saltresearch.org/handle/123456789/93732 adresinden 03.02.2022 tarihinde eriçildi. Salt Ara§tirma, Eleonora Arhelaou Arçivi. (1989). Bereketzade Mahallesi, Evliya Çelebi Mahallesi, Asmali Mescit Mahallesi, Tomtom Mahallesi, Istiklal Caddesi'ndeki Yapilar. Salt Araçtirma.
https://archives.saltresearch.org/handle/123456789/211086 adresinden 03.02.2022 tarihinde eriçildi. Turanli, A. & Satici, B. (2021). Tarihi Yapilarin Yeniden içlevlendirilmesi: Hayriye Hanim Konagi Örnegi.
Teknoloji ve Uygulamali Bilimler Dergisi, 4(1), 73-95. Venedik Tüzügü (1964). "Uluslararasi Tarihi Anitlari Koruma Kurallari".
Yazici, N. (1981). Osmanli imparatorlugunda Yabanci Postalar ve Atatürk Türkiye'sinde Postacilik. Ileti§imi, (3), 137-179.
256
