Научная статья на тему 'Բարձրագույն կրթության գործառույթները կրիտիկական ենթակառուցվածքների անվտանգության պաշտպանության գործընթացում'

Բարձրագույն կրթության գործառույթները կրիտիկական ենթակառուցվածքների անվտանգության պաշտպանության գործընթացում Текст научной статьи по специальности «Экономика и бизнес»

CC BY
192
134
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Журнал
21-րդ ԴԱՐ
Область наук
Ключевые слова
կրիտիկական ենթակառուցվածք / ենթակառուցվածքների տաքսոնոմիա / կրիտիկական ենթակառուցվածքների անվտանգության պաշտպանություն / Կրիտիկական ենթակառուցվածքների պաշտպանության ազգային հանձնաժողով (ԿԵՊԱՀ) / ազգային անվտանգություն / մարդկային կապիտալ / բարձրագույն կրթության համակարգ:

Аннотация научной статьи по экономике и бизнесу, автор научной работы — Ռոբերտ Խաչատրյան, Ֆրիդա Հակոբյան

Հոդվածում հիմնական ուշադրությունը հատկացվում է կրիտիկական ենթակառուցվածքների պաշտպանությանը, որոնք դիտարկվում են որպես ֆիզիկական օբյեկտներ և նյութական ռեսուրսներ, տեղեկատվական համակարգեր, ցանցեր, տեխնոլոգիաներ և ծառայություններ, որոնք կենսականորեն կարևոր նշանակություն ունեն պետության հիմնական գործառույթների համար կենսագործունեության բոլոր ոլորտներում՝ ազգային և տնտեսական անվտանգություն, առողջապահություն, տնտեսական բարգավաճում և կայուն զարգացում, պետական կառավարման համակարգի արդյունավետ գործառության համար։ Կրիտիկական ենթակառուցվածքներն այն համակարգերն ու միջոցներն են, որոնց խափանումը սպառնալիք է ստեղծում ազգային անվտանգության, ինչպես նաև անվտանգության հիմնական տեսակների (տնտեսական, կրթական, ժողովրդագրական) համար։ Հոդվածում ներկայացվում են նաև «կրիտիկական ենթակառուցվածք» եզրի սահմանումները, կրիտիկական ենթակառուցվածքների հիմնական բաղադրիչները, ենթակառուցվածքների անվտանգության պաշտպանությանն ուղղված համակարգային մոդելները, նկարագրված են նաև բարձրագույն կրթության համակարգերի գործառույթները կրիտիկական ենթակառուցվածքների ազգային ապահովման պաշտպանության ոլորտում։

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

FUNCTIONS OF THE HIGHER EDUCATION IN PROTECTING THE SECURITY OF THE CRITICAL INFRASTRUCTURES

The article focuses on the protection of critical infrastructures, which are defined as a combination of physical objects and tangible facilities, systems, networks, technologies and services essential for the maintenance of vital societal functions, such as health, safety, security, economic well-being of people, and the effective functioning of government. Critical infrastructures are the systems and facilities, the incapacity or destruction of which could have a debilitating impact on national security and its major forms, such as energy, economic, educational, and demographic security. The article provides the fundamental description and definition, the framework and components of critical infrastructure. It also reviews the critical infrastructure protection issues and presents systematic and efficient models of critical infrastructure protection. The article highlights the significance and functions of higher education system in protecting the security of the national critical infrastructures.

Текст научной работы на тему «Բարձրագույն կրթության գործառույթները կրիտիկական ենթակառուցվածքների անվտանգության պաշտպանության գործընթացում»

m 378:005+378:330.101

ригагиадьзъ чг^ПЬ^ЗИЪ адгоилльзя-ъъгс чгьэьчичиъ ьъ^uчuлn^öчuпßъьг^ иъчэиъадьА-зиъ ^ucs^uunbtfeuu адгосъФиз№и

íínphpin Юш^шш^/шЬ', üppirn ШЦпршЬ*

РшЬшф pшnhp ^plml^rn^rnü hüpшЦшnnLg^ш&p, hüpшЦшnnLg^ш&pühpl шш^ипйпйрш, ^plml^rn^rnü hüpшЦшnnLg^ш&pühpl шü4шшüqnLpjшü щш2т-цшünLp]nLÜ, hüpшЦшnnLg^ш&pühpl щш2mщшünLpjшü шqqш-

jpü hrnü&ürndnqn^ (4b^UZ), шqqшJlü шü4шшüqnLpjnLÜ, UшpIЦшJlü ^шцр-шш[, pшpЛ.pшqnL]ü ^ppntp^b hшUшЦшpq:

ЗnLpшpшü^JnLp hp^pl hшtfшp ^^nnpn2 Ü2ШüшЦnLpJnLÜ mühü hüpшЦш-nnLg^шЬpühpl qшpqшgnLtfü nL ^rnh^rnünLÜß (ühpшnJШL щш2шщшйт-pjmüp), pшüql ^hpglüühpu üш^ШIpJШlühp hü umhq&nLtf mbmhunLp^b hlUürn^rnü ájmqhpl, hhmUшщhu йшЬ шйшЬишЦшй ^rnjntü ш^р шцшhn^-Urnü hшtfшp: UnLjü hni^&l hltfüшЦшü йщштшЦй t hшtfшЦшpq^ш& ^hp^n^ ühp^^güh^ «hüpшЦшnnLg^ш&p» hшuЦшgnLpJшü, «^ртр^ш^шй hüpшЦшnnLg^ш&p» hqpnLjpl uшhtfшünLtfühpp, ^^^ш^шй hüprn^rn-nnLg^шЬpühpl hltfüшЦшü 2P2ШüшЦü nL prnq^rngnLgl^ühpß, ш^ hüpшЦш-nnLg^шЬpühpl шü^шшüqnLp]шü цш2шцшünLp]шüü тцц^шЬ hшtfшЦшp-qш]lü Ul ршйр Un^hiühp, üЦшpшqphL pшpÀ.pшqnL]ü ^ppnLp^ü hrnUrn^rnp-ql IhpшЦшшшpnLp]nLÜü шqqшJlü ^^^ш^шй hüpшЦшnnLg^ш&pühpl шü^шшüqnLp]шü цш2шцшünLp]шü qnp&püpшgnLtf:

шпйЬ^п^ ш]й hшüqшtfшüpp, np «hüpшЦшnnLg^ш&p» hqpnLjpl ^hprnphpjrnL ihnUu ^Цш шüшhuшqlшшЦшü иршийшЦшй tfhЦüшpшünLpJnLÜ UшuüшqlшшЦшü qpшЦшünLpJшü Uhg [1, tg 366], hшpЦ t йш^ U шпш^ шÜIpшIшnüшL ш]и hqpnLjpl hltfürn^rnü UhЦüшpшünLp]nLÜühplü U uшhUш-üniUühplü: 1980-шЦшй pp. «hüpшЦшnnLg^ш&p» hшuЦшgnLp]nLÜp UUb-mU

' P.q.p., inghürn, b"ÏÏLZ 4ppnLpjrnü Цшnш4шpüшü U Щlшüш4npüшü ш^рп^ ^rnplb ^шщ шщшЬп^ишй ^hürnpnül qhЦш4шp:

" b"ÏÏLZ ^ppm-p^h Цшnш4шpUшü U ЩLШüш4npUшü ш^рп^ шищ^шйт:

21-щ IUP», pfii¡ 3 (73), 2017р.

hüpшqpnLtf tp UM2ngühpM U &шnшJnLрJnLÜühpM шUpnц2nLp]nLÜ, npü шühpш-dh2ш t hшuшpшЦnLр]шü фnLÜЦgMnüшlnLp]шü (qnp^nmp^ü) шщшhn^tfшü hшtfшp ühpшnhLn^ шpшüuщnpшш]Mü, hшцnpqшЦgtfшü, 2pшtfшшшЦшpшp-U^ü hшtfшЦшpqhpp, tühpqшhшtfшЦшpqhpp, ^ü^hu üшU hшüpш]Mü hшu-шшшnLp]nLÜühpp q^pngühp, pшüшhp, h^^ü^üngühp U фnuшhp:

ЪüpшЦшnnLg^шЬpühpM qшpqшgnLÜü nL цшhцшünLÜü шühpшdh2ш üш^шqpJШLÜhp hü uшhцЬnLtf шüшhunLp]шü hMtfüшЦшü ájntqhpM (puш nLqqшhш]шg ^p^mbp^) q]nLцшшüшhunLp]шü, шpщnLÜшphpnLp]шü (^üp, phpU, uüü^M, p^tf^^ü U ш^Ь), 2^üшpшpnLp]шü, шnUшpM, Ьш-nш]nLp]nLÜühpM, qpnuш2P2nLp]шü qшpqшgtfшü U UM2^]nL^]Mü шüшhuш-^ü ^^hpM hшuшшшJшü hшtfшp: ^p^ t Ü2hj_, np dшtfшüшЦшЦMg шüшhuшqMшшЦшü qpшЦшünLp]шü tfhg шüшhunLp]шü ^jntqhpp шшpшü-^шш^пъ^ hü üшU puш hnpMqnüшЦшü ^p^bp^.

• шиш^ш]^, npp ühpшnnLÜ t hnLUfш]Mü шpшшqpnLp]nLÜ (фш]ш, tfh-шшцш]^ шpшшqpnLp]nLÜ, hp^p),

• hp^pnp^j^ü, npp ühpшnnLÜ t ^hp2ÜшЦшü шpшшqpшüpM цшш-pшuшtfшü hMÜÜшЦшÜ üшünLфшЦшnLpшü,

• hppnp^j^ü, npp ühpшnnLÜ t dшUШüшЦшЦMg ^nrnjnLpjnLÜühpp:

■bhp^jnLÜu hüpшЦшnnLg^шЬpp pünLpшqp^nLtf t np^hu шüшhunL-p]шü ^nnLg^bpü nL ¿jnLqhpp uцшuшpЦnq hüpшhшtfшЦшpq, npp h^tf-üшЦшünLÜ й^ш^шЬ t цhшnLp]шü qnp^nnLjpühpM U щhшnLp]шü ^nqtf^g щl_шüш^np^шЬ qnpЬpüpшgühpM MpшЦшüшgtfшü шцшhn^tfшüp [2, p. 145]:

Uju^Mun^, hüpшЦшnnLg^шЬpühpp pünLpшqp^nLtf hü np^hu шшpшЬш-2p^üp, hp^Mpp Цшй U^pqp uцшuшpЦnq hMtfüшpшp tf^Sngühp U hшUШЦшp-qhp, npnüp шühpшdh2ш hü шüшhunLp]шü L^pdhp U шpq]nLÜш^hш qnp^-nmp^ü шцшhn^tfшü hшtfшp: «ЪüpшЦшnnLg^шЬp» hшuЦшgnLp]шü tfhg шш-pшÜ2Шш^nLtf hü шh^üMЦшЦшü hшtfшЦшpqhpM ш^щ^М шhuшЦühp, М^щ^-u^p hü áшüшщшphühpp, ^Umpgühpp, hp^pqbhpp, 2pшtfшшшЦшpшptfшü (^UbpL gnLp U nnnqnLtf) U 2pшhhnшgtfшü hшtfшЦшpqhpp, tl_hЦшpшhшtfш-^pqhpp (^rn^üühp, hnuшüpшqЬhp), oqшüш^шЦш]шüühpp, üш^шhшüqMuш-ühpp, hшüpш]Mü ^nnLjgühpp, h^^ü^üngühpp, pшüшhpp (^ш^^ш^ш^ phpp, nLqqM^. hMtfüшpЦühpp), шшntfшцш]шüühpp, шqqш]Mü шü^шшüqnLp]шü hшtfшЦшpqp, hhnшhшqnpqшЦgtfшü hшtfшЦшpqhpü nL ЦшцМ tf^ngühpp:

^p^ t Ü2h^, np hüpшЦшnnLg^шЬpühpM 2шppMü hü ^u^nLÜ

üшU ^ppnLpjnLÜp, q^nLpjnLÜü nL шnnц2ШщшhnLp]nLÜp:

ЪüpшЦшnnLg^шЬpühpp hMtfüшЦшünLtf цhшnLp]шü M qhtfu Цшпш^ш-pnLp]шü, uhфшЦшünLpJnLÜü hü U hüpшqpnLtf hü ШÜOpMÜnLtf ^hpg^Ü^u ^nq^Mg np^hu цhшшЦшü uhфшЦшünLp]nLÜ, MÜ^hu üшU цhшшЦшü U tfшuüш^np hшш^шЬühpM hшtfшqnpЬшЦgnLp]шü цшpшqш]nLtf hüpш-^nnLg^bpühpp, шüЦш^ qpшüg uhфшЦшünLp]шü A.U^g, ^pnq hü hшüàü^hL tfшuüш^np hшш^шЬM unLpjh^ühpM 2шhшqnpЬtfшüü nL uцшuшpЦtfшüp:

Uühpшdh2Ш t üш^ шüqpшqшnüшL hüpшЦшnnLg^шЬpühpM hMtfüш-^ü qшuшЦшpqtfшüp: Cuш Mphüg ^ngh^nLp^ü, hшuшpшЦшЦшü U ^h-шшЦшü ^pUnpnLp^ü шuшM^шüM hüpшЦшnnLg^шЬpühpp ^phjM t цш-uшЦшpqhL hhшU]ШL ^hp^ hMtfüшpшp hüpшЦшnnLg^шЬp, ^pUnp hüpш-Цштъд^шЬр, ^p^M^^ü hüpшЦшnnLg^шЬp:

ЪüpшЦшnnLg^шЬpühpM qшuшЦшpqnLtfp (шшpunünUMш) ЦшшшphLMu hш2^M hü ш^^^й üшU ш^ hüpшЦшnnLg^шЬpühpM пъццшЦМ U шünLццшЦM

шqqhgnLp]nLÜü nL ¿шфшдш-jgp, qpшüg ^pUnpnLpjnLÜü nL qhpp шüшhunL-p]шü U hшuшpшЦnLp]шü ^jnLÜ qnp^nnLp^ü, MÜ^hu üшU шqqш]Mü шü^шшüqnLpJшü шщшhn^tfшü qnpЬpüpшgühpnLtf: ZMtfüшpшp hüpшЦш-nnLg^bpühpü ш]ü hшtfшЦшpqhpü hü ^^шЦ q^pngühp, qpшqшpшüühp), npnüg qnpbnLÜhnLp^ü ^шpшpnLtfü шqqш]Mü шü^шшüqnLp]шü шhuшü-^jnLÜMg ПЪЦЦШЦМ uцшnüшLMpühp ühp^m^günLtf, uшЦш]ü qpшüp ^pnq hü цш^ш^ ^pUnp U ünLjü^u^ ^p^M^^ü tf^jü hшшnLЦ ^шд^дМ^ qnp^nnLjpühp MpшЦшüшgühLnL шühpшdh2шnLp]шü qh^pnLtf: U^ü^qhn ^pUnp hüpшЦшnnLg^шЬpühpp hшшnLЦ Ü2ШüшЦnLp]nLÜ nLÜhü шüшhunL-p]шü U hшuшpшЦnLp]шü qnp^nnLp^ü шцшhn^tfшü hшtfшp. qMшшpЦ-^nLÜ hü np^hu pшpA.p ЦшшшpnqшЦшünLp]шtfp hüpшЦшnnLg^шЬpühp hш-uшpшЦnLpJшü pшphЦhgnLp]шü U шüшhunLp]шü püшЦшünü qшpqшgtfшü hшtfшp шцшhn^hLn^ шühpшdh2Ш üш^шqp]ШLÜhp: ЧшpUnp hüpшЦшnnLg-^bpühpü ш]ü hшtfшЦшpqhpü hü, npnüg цшhцшünLtfü nL шü^шшüqnLp]шü цш2ШцшünLp]nLÜp hpш2^ш^npnLtf hü püшЦ¿nLp]шü ünpU^L Цhüuшqnp-bnLÜhnLpjnLÜp Цшй hшuшpшЦшЦшü U цhшшЦшü шü^шшüqnLp]nLÜp:

hüpшЦшnnLg^шЬpühpü ш^щ^М hшtfшЦшpqhp hü, npnüg püшЦшünü qnpbnLÜhnLp^ü püpшgpM ^шфшünLtfp ^pnq t püшЦ-¿nLp^ü ^^üpM Цшй шnnq2nLp]шü hшtfшp шüUM2ш4шü иш^^д^^ h^q-pnqMüшtfMk, pMtf^^ü, hpqhhшщшJpJnLÜш^шшüq U шд uцшnüшLMp ühp-^^gühj; UшnpU php^nLÜ hü ^p^M^^ü hüpшЦшnnLg^шЬpühpM uшh-tf^ütf^ü hMtfüшЦшü ¿шфшüM2Ühpp.

Г^.Iuш¿шшpJшЬ, 3>.¿шЦnpJШü

21-pq IUP», pfii¡ 3 (73), 2017p.

• pшgшuшЦшü hhmürnüpühpl rnUnqmpjnLüp U шqIhgnLpJnLÜp,

• pшgшuшЦшü hhшUшüpühpl pünLjpp tfшpIЦшJlü, ÜJnLpшЦшü, ршцш-pшЦшü, mümhuшЦшü, lü^hu üшU iprnüg tfh&nLpJшü mlpnLjpp фnpp, Ulglü U ^n2np,

• pшgшuшЦшü hhшUшüpühpl шшpшЬpш]lü pÜIqpЦ^ш&nLpJnLÜp rnh-^Цш^ Uшpqш]lü, rnqqrnjlü, шшpшЬш2P2Шüш]lü, Ul2шqqш]lü:

■и^Цш^и^ qшpqшgш& hp^pühpmU шqqш]lü ЦplmlЦшЦшü hüpш-ЦшnnLg^ш&pühpl шü^mшüqnLpJшü цш2шцшünLp]шü hlUüшhшpghpl шnш2ШIpnLUü nL püürnp^mUp hшtfшp^nLtf hü ЦшpUnpшqnLJÜ ^üqlp: Uji hüpшЦшnnLg^ш&pühpl цш2шцшünLp]шüü тцц^шЬ hшtfшЦшpqшJlü prnji_hpl pшpInLp]nLÜü nL фn^ЦшщшЦg^ш&nLpJnLÜp üЦшpшqphLnL hrnUrnp hшpЦ t üш^ ühpЦшJшgühL «^plml^rn^rnü hüpшЦшnnLg^ш&p» U «ЦplmlЦш-Цшü hüpшЦшnnLg^ш&pl цш2шцшünLp]nLÜ» hшuЦшgnLpJnLÜühpl uшhUш-ürntfühpp, püihrnürnp üЦшpшqphpü nL 2P2ШüшЦühpp:

^ш^Ь шпЦш pшqUшpl^ uшhUшünLUühplü hшtfpÜIhшünLp Ц^ш-nnLpjrnü Цши ^^ш^ш^ш^ qnp&ш&nLpJшü Uhg ihnUu ¿Цш иЪЦ hшtfpÜIhш-ünLp UnrnhgmU. ЦplmlЦшЦшü hüpшЦшnnLg^ш&pp üЦшpшqp^nLtf t

np^hu «ш^щ^Р hшUшЦшpq, npl phpl qnp&шnnLpJnLÜp, шüЦшшшpnL-pjmüp, phpqшpqшgшЬnLp]nLÜß, ^шфшünLtfp Цши n^ щшш2ш^ 2шhшqnp-bmUß ünL]üluЦ 2ШШ Цшp^ dшUшüшЦшhшш^шЬnLU prngrnurnprnp t шqInLU hpkpl шüшhunLpJшü фш шnш2шgühLn^ шüшhunLp]шüü nL hшuшpшЦnL-p^üp uцшnüшgnq nluЦhp U ^mшüqühp» [3, pp. 6-37]:

«4plmmrn^ü hüpшЦшnnLg^ш&p» hqpnLjpü oqmшqnp&ЦnLtf t hшшЦn-p^hjnL U urnhtfrnühinL ш]ü hlUüшpшp hшtfшЦшpqhpp, npnüp ЦшpUnp hü шüшhunLp]шü U hшuшpшЦnLpJшü qnpЬшnnLp]шü U ЦhüunLÜшЦnLpJшü шцш-hn^Urnü hшUшp: ЧplmlЦшЦшü hüpшЦшnnLg^ш&pp pünLpшqpЦnLtf t np^hu Ul hшUшЦшpq Цши ^hmrn^ü uhфшЦшünLpJnLÜ, npl шüЦшmшpnLpJnLÜp, phpqшpqшgшЬnLp]nLÜß, ^шфшünLtfp Цши n^ цшш2ш^ 2шhшqnp&nLtfp hrnüqhgümU hü ш^тш^ hhmUшüpühpl hpЦpl цш2шцшünLp]шü, шqqш]lü шü^шшüqnLp]шü, шnnq2шцшhnLp]шü U mümhunLpjrnü njnpmühpnLtf:

ЧplшlЦшЦшü hüpшЦшnnLg^шЬpühpß üЦшpшqp^nLtf hü np^hu ф^^ ЦшЦшü op]hЦшühp, ÜJnLpшЦшü Ulgngühp, шhqhЦшш^шЦшü U шh^ülЦш-Цшü hшUшЦшpqhp, hüpшЦшnnLg^шЬpш]lü ш^щ^Р pшqшIpl^ühp, npnüg ^шфшünLUß pшgшuшpшp t шqInLU hшuшpшЦnLpJшü, шüшhunLp]шü, цhшшЦшü Цшnш^шpUшü qnp&шnnLJpühpl lpшЦшüшgUшü ^ш:

UnLjü hnq^b^ 2P2ШüшЦühpnLtf шnш2шpi^nLtf t цhшnLp]шü «ipM-шMЦшЦшü hüpшiшnnLg^шЬpühpp» uшhtfшühL np^hu фMqMiшiшü opjh^-ühpM, ^nnLjgühpM U ü]nLpшiшü U^ngühpM, gшüghpM, шhqhiшш^шiшü hшtfшiшpqhpM, шh^ünLnqMшühpM U Ьшnш]nLp]nLÜühpM шUpnц2nLp]nLÜ, npp ihüuшiшü t щhшnLpJшü hMtfüшiшü qnp^nmjpühpM Mpшiшüшgtfшü, ihüuшqnpЬnLÜhnLpJшü pnjnp n|npшühpM, шqqш]Mü U шüшhuшiшü ш^ ^шшüqnLp]шü, шnnq2шцшhnLp]шü, шüшhuшiшü pшphihgnLpJшü U шüшhunLp]шü püшiшünü qшpqшgtfшü, цhшшiшü iшnш^шptfшü шpцJnL-üш^hш qnpbnLÜhnLp^ü шцшhn^tfшü hшtfшp: hü hшtfшp-

^nLÜ ш]ü hüpшiшnnLg^шЬpühpp, npnüg qnpbnLÜhnLp^ü phpM qnp^nnL-pjnLÜp, шüiшшшpnLp]nLÜp, phpqшpqшgшЬnLp]nLÜp, ^шфшünLtfp Цшй n¿ щшш2ш^ 2шhшqnpЬnLtfü nL uцшuшpinLtfp, n^ü^gnLtfp pшgшuшpшp hü шqqnLtf uцшnnqшiшü U шpq]nLÜшphpшiшü шцpшüpühpM шpшшqpnL-p]шü nL Ьшnш]nLp]nLÜühpM и^ш^д^ш^ щhшnLp]шü qnp^nnLjpühpM Mpшiшüшgtfшü ^ш U пъццшЦМ uцшnüш^Mp hü шüÀM, hшuшpшinLp]шü U щhшnLpJшü шü^шшüqnLp]шü hшtfшp:

Unш2шpi^nLtf t «ip^M^^ü hüpшiшnnLg^шЬp» hшuiшgnLp]nLÜp шшpшÜ2ШшhL hhшU]ШL hшtfшiшpqhpM.

• tühpqшtfшшшiшpшptfшü hшtfшiшpqhp (tl_hiшpшtühpqhшMiшiшü U 2hptfшtfшшшiшpшptfшü hшtfшiшpqhp, шшntfш]Mü tl_hiшpшiш]шü-ühp, ^hpU^j^ü tLhiшpшiш]шüühp U hMqpntl_hiшpшiш]шüühp),

• qшqшtfшшшiшpшptfшü hшtfшiшpq,

• hhnшhшqnpqшignLp]nLÜ, цшцм ^M^ngühp, шhqhiшш^шiшü шh^-ünjnq^ühp,

• 2pшtfшшшiшpшptfшü U 2pшhhnшgtfшü hшtfшiшpqhp, 2pшtfpшpühp,

• uüüqшpq]nLÜшphpnLp]nLÜ U tfшшшiшpшpnLtf,

• hшüpш]Mü шnnq2ШцшhnLp]nLÜ U шnnц2шщшhшiшü hшtfшiшpq (h^-^mü^üngühp, 2ШшцoqünLp]nLÜ),

• шpшüuцnpшш]Mü hшtfшiшpqhp (hp^pqbhp, oqшüш^шiш]шüühp, ^шп^мрм tfшшшiшpшptfшü tf^^npühp U ^^üühp),

• фMüшüuшpшüiш]Mü hшtfшiшpq,

• шü^шшüqnLp]шü hшtfшiшpq (шqqш]Mü шü^шшüqnLp]nLÜ, nuшMiш-ünLpjnLÜ, шpшшiшpq Mpш^M^шiühpM iшnш^шptfшü tf^ptfMüühp),

• hшüpшцhшшiшü U tfM2Чhшшiшü Ü2ШüшinLp]шü ш^шnáшüш-цшphühp U ^Umpgühp,

• pшüшhp (iшl_шüш^ШJphp, nLqqM¿ hMtfüшpiühp):

Г^.Iuш¿шшpJШü, 3>.¿шЦnpJШü

21-p Т-иг», pfii¡ 3 (73), 2017p.

Uju^lun^, uprnüp rnjü hlUüшЦшü ЦplшlЦшЦшü hüpшЦшnnLg^ш&p-ühpü hü, npnüg qnp&шnnLpJшü ^шpшpnLtfp hшüqhgünLU t qqш^l ung^^-шüшhuшЦшü ^qüшdшUhpl, npnüp Цшpnq hü ^шфшühL Цши ^mrnüq hшü-qluшüшL hшuшpшЦnLp]шü Цш]nLÜnLp]шü hrnUrnp nL qpшün^ luЦ umhq&h^ u^rnnürnilpühp ^hrnrnp^ü шqqш]lü шü^шшüqnLp]шü, lü^hu ürnU ^ш шnшügpш]lü шhuшЦühpl tühpqhmm, шüшhuшЦшü, ЦppшЦшü, dnqn-ЦpqшqpшЦшü шü^шшüqnLp]шü hrnUrnp:

2шtfшÀ.ШJÜ «Uqqш]lü шü^шшüqnLp]шü Urnptflüühpl Urnulü» 22 ophü-pl шqqш]lü rnü^mrnüqnLpjnLÜp ^hrnrnp^ü U hшuшpшЦnLp]шü ш^щ^Р ЦшgnLpJnLÜü t, hpp шщшhn^ш& hü rnüA-l, hшuшpшЦnLp]шü U ^hrnrnp^ü шü^шшüqnLp]nLÜß, hpЦpl шшpшЬpш]lü шtfpnц2шЦшünLpJnLÜp, lüpül2-^шünLp]nLÜß, uшhtfшüшqpшЦшü Цшpqp, шüшhunLp]шü püшЦшünü qшp-qrngnLtfp, hшuшpшЦnLp]шü ü]nLpшЦшü U hnqUnp rnpdhpühpl, pшцшpшgl-ühpl lpш^nLÜpühpl U rnqrnmnLpjnLÜühpl, 2P2шЦш ^^ш^ш^Р цш2шцш-ünLpjnLÜp ühpflü U шpшшplü uцшnüшLlpühplg:

2hmUшpшp, rnqqrnjlü шü^шшüqnLp]nLÜü тцц^шЬ t шпЦш nhumpu-ühpl U hüшpш^npnLp]nLÜühpl hш2^шpЦUшUp pшqшpшЦшü, шüшhuшЦшü, unglшLшЦшü, nшqUшЦшü, mh^üш&lü U lüфnqhü (mhцhЦшm^ш&lü), püшцшhцшüшЦшü U pünLjpl шpшшplü U ühpplü u^rnnürnilpühpl qlUшЦш]Uшüß, hшqpшhшpUшüß, lü^hu üшU nluЦhpl Цшnш^шptfшüp:

UшЦш]ü hшpЦ t ürnU Ü2h^, np «UqqшJlü шü^mшüqnLpJшü UrnpUlüüh-pl Urnulü» 22 ophüplg tfhgphp^rnb шqqш]lü шü^mшüqnLpJшü ^hpp ühp-ЦшJшg^ш& uшhUшünLUß ¿l шüqpшqшnünLtf ЦplшlЦшЦшü hüpшЦшnnLg-^^ühpl U ^ш pшqшqpl^ühpl шü^mшüqnLpJшü цш2шцшünLp]шü hlUüшhшpghplü:

«ЧplшlЦшЦшü hüpшЦшnnLg^шЬpühpl цш2шцшünLp]nLÜ» hшuЦш-gnLpjnLÜp ühpшnnLU t цhшшЦшü U tfшuüшЦnp hшm^ш&ühpl, lü^hu ürnU шhqшЦшü lüpüшЦшnш^шpUшü Urnptflüühpl Ul^U фn^hшtfшÀ.ШJÜhg^ш& nшqUш^шpшЦшü ЦLШÜш^npUшü шpq]nLÜpnLtf ^^шЦ^шЬ qnpbnqrnpjnLÜühpl U Ul2ngшnnLUühpl шtfpnц2nLpJnLÜ тцц^шЬ rnjü hшUшЦшpqhpl цшhцшü-Urnüp, npnüp ^ánnpn2 Ü2ШüшЦnLp]nLÜ mühü шqqш]lü шü^mшüqnLpJшü, mümhunLpjrnü U hшuшpшЦnLp]шü Цш]nLÜnLp]шü шцшhn^Uшü hrnUrnp:

ЧplшlЦшЦшü hüpшЦшnnLg^шЬpühpl цш2шцшünLp]шü qnp&püpш-gp hüpшqpnLU t üшU hшUшщшшшu^шü Цшü^шpqhLl^ Ul2ngшnnLUühpl lpшЦшüшgnLU тцц^шЬ ш^щ^Р hшUшЦшpqhpl цшhцшüUшüß, npnüp

hшtfшp^nLtf hü ip^M^^ü Mphüg шü^шшüqnLp]шü, qnp^nnLp^ü, шüшhuшiшü U hшuшpшiшiшü ^jnLÜnLp^ü шщшhn^tfшü шhuшihшMg:

hüpшiшnnLg^шЬpühpM цш2ШцшünLp]nLÜp hüшpш-^np t ^nünLtf hhшU]ШL hMüüшiшü hшtfшiшpq^ш& U hш2npqшiшü hüpш-qnp^nmjpühpM Mpшiшüшgüшü qh^pnLtf цшшpшuшшiшünLp]шü qüш-hшшnLÜ, Mpшqhi^шЬnLp]шü шщшhn^nLtf, шpшшiшpq Mpш^M^шiühpM U MpшqшpA.nLp]nLÜühpM hш2npqшiшünLpJшü iшü^шшhunLÜ, шühpшdh2Ш nhunLpuühpM ЦпъшшЦпъ^ U hшtfшiшpqш]Mü Ц^шп^и шüiш^ ш^ qnp&-püpшgühpM &ш^uшшшp U dшtfшüшiшшшp iMühjnL hшüqшtfшüpMg:

hüpшiшnnLg^шЬpühpM шü^шшüqnLp]шü цш2шцш-ünLp]шü ^pUnpnLpjnLÜp hшшinpn2hLnL hшtfшp hnq^&nLtf шüqpшqшpA. t iшшшp^nLÜ üшU ip^M^^ü hüpшiшnnLg^шЬpühpM шü^шшüqnLp]шü цш2ШцшünLp]шüü пъцц^шЬ UM pшüM Unqh^ühpM nLunLtfüшuMptfшüp np-^hu jm^qnLjü hшtfшiшpqш]Mü ünqh^ühp ühp^^gühp^ UUb, Uh& PpM шшüMш]M, Чшüшqш]M, Ъ^pnцшiшü U^nLp^ü opMüшiühpp:

UUb ünqhj;: UUb-nLU hüpшiшnnLg^ш&pühpM ЦШ2Ш-

цшünLp]шü &pшqMpp qnpbnLÜ t 1996 p^m^ü^g, hpp шnшüÀüшg^hgMü hhшU]ШL nLp ip^M^^ü hüpшiшnnLg^ш&pühpp hhnшhшqnpqшignL-pjnLÜ, tühpqшüшшшiшpшpnLÜ, шpшüuцnpш, üш^pшpq]nLÜшphpnLp]nLÜ, фMüшüuшpшüiш]Mü hшüшiшpq, 2pшtfшшшiшpшpnLtf, uцшuшpinLÜ шp-шшiшpq Mpш^M^шiühpnLÜ (ühpшn]ШL nuшMiшünLp]шü, шnnц2шщшhш-^ü U hp2hg Ьшnш]nLp]nLÜühpp), iшnш^шpnLpJшü qnp&nLÜhnLp^ü ш^ ^шфшü 2шpnLÜшih^MnLp]шü шцшhn^nLÜ:

1990^^ü pp. UUb-nLÜ üM2шqqш]Mü шhшphi¿nLp]nLÜühpM p^шpш-üшiM ш^п^ щш]tfшüш^np^ш& «hüpшiшnnLg^ш&p» hqpnLjpp ^hpшuшhtfшü-^hg hш2^M шп^р^ шqqш]Mü шü^шшüqnLp]шü шщшhn^tfшü hMtfüш^üqMp-ühpp: UUb iшnш^шpnLpJnLÜp ip^M^^ü hüpшiшnnLg^ш&pühpp ü^-pшqpnLÜ t np^hu фMqMiшiшü U шhqhiшш^шiшü hшtfшiшpqhp, npnüp tш-^ü qhpшiшшшpnLp]nLÜ nLÜhü шüшhunLp]шü U iшnш^шpnLpJшü qnp^-nnLjpühpM Mpшiшüшgüшü hшtfшp, Mui ip^M^^ü hüpшiшnnLg^ш&püh-pM цш2ШцшünLp]nLÜp np^hu UM qnp&püpшg, npü püqqp^nLÜ t шр hüpш-^nnLg^&pühpM шü^шшüqnLp]шüp uцшnüшgnq шh^üш&Mü U püшiшü шqhшühpM iшü^шpqh^M¿ UM2ngшnnLUühpM MpшiшüшgnLUp:

UUb üш^шqшhM (P^l ßlMüpnü) hpшUшün^ 1996p. À.Uш^np^ш& шMiшiшü hüpшiшnnLg^шЬpühpM цш2ШцшünLp]шü hшüÀ.üшdnцn^M

1997p. Uhp^mjmgpmb qh^nLjgU UUL sUshunLpjmU qmpqmgnLJp, nmqJm-^mU U pmqmpm^mU hqnpnLpjnLUp ^mjJmUm^npnLJ tp mqqmj^U ^p^s^m-^mU hUpm^mnnLg^mbpUhp^ 2mpntUm^m^mU qnpbmnnLpjmJp1: ^p^s^m-^mU hUpm^mnnLg^mbpUhp^ ^m2s^mUnLpjmU hmUÀUmdnqn^ mngU qp^mb h^JUm^mU ^Uq^pUhpU t^U ^pm^mUmgUhj_ mUhpmdh2s hmJm^mp-qmj^U ^hpinLbnLpjnLU nLqq^mb mqqmj^U ^p^s^m^mU hUpm^mnnLg^mbp-Uhp^ ^ngh^nLpjmU qUmhmsJmUU nL mjq hUpm^mnnLg^mbpUhp^ mU-^smUqnLpjmUp u^mnUmgnq n^u^hp^ ^hpinLbnLpjmUp JmuUm^npm^hu ^hUspnUmUmjn^ ^phnmU^smUqnLpjmU ^Uq^pUhp^ ^pm, mnmgmqphL mqqmj^U ^p^s^m^mU hUpm^mnnLg^mbpUhp^ mU^mmUqntpjmU ^m2s-^mUntpjmUU nLqq^mb pmqmpm^mUnLpjnLU U qnpbnqnLpjnLUUhp^ m_mU, ^U^hu UmU hmJmqmmmu^mU ophUuqpm^mU ^mpqm^npnLJUhp: ZmUA.-Umdnqn^ mnmgmp^Uhp^ pUUmp^nLJU nL ^hpinLbnLpjnLUp h^Jp hmUq^-umgmU UUL Um^mqmh^ ^nqJ^g hp^m. npn2nLJUhp^2 pUqnLUJmU hmJmp: Hp^nLJUhp^g mnmg^UU3 nLqq^mb tp mhmph^nLpjnLUUhp^ ^mU^JmUp, ^u^ JjnLup4 ^p^s^m^mU hUpm^mnnLg^mbpUhp^ ^m2s^mUnLpjmUp:

UUL ^p^s^m^mU hUpm^mnnLg^mbpUhp^ ^m2s^mUnLpjmU qnpb-pUpmg^ nLunLJUmu^pJmU pUpmgpnLJ mnmUÀUmg^h t UmU Shqh^ms^nL-pjmU smpmbJmU U ^hpinLbnLpjmU ^hUspnUUhp^ Jnqh]_p: Hhpg^UUhpu ushqb^h hU UUL mjU dmJmUm^m Um^mqmh^ (P^L ^l^UpnU) npn2JmU5 pUqnLUJmU mpqjnLUpnLJ, U ^hpmhu^nqnLpjnLUU ^pm^mUmg^nLJ t mUJ^-gm^hu Um^mqmh^ ^nqJ^g, npp 2h2smqpnLJ t mjq njnps^ mnmUgpmj-UnLpjmU q^sm^gnLJp ^mnm^mpJmU hmJmp: Uju ^hUspnUUhpp J^s^mb hU ^smUqUhp^ ^hpmphpjmL ^hsm^mU U JmuUm^np hms^mbUhp^ J^gU shqh^mm^nLpjmU smpmbJmUU nL U^msm^mj^U hmJmqnpbm^gnLpjmU pmphjm^JmUp: ^hUspnUUhp^ h^JUm^mU qnpbmnnLjpUhpU hU shqh^ms-^nLpjmU hm^mpmqpnLJU pus njnpsUhp^, qpmUg ^hpinLbnLpjnLUU nL sm-pmbnLJp ^hsm^mU U JmuUm^np hms^mbUhp^ 2pgmUnLJ: ^mpUnpmqnLjU qnpbmnnLjpUhp^g t UmU ^^m^mqpm^mU s^jmiUhp^ hmJm^mpq^ J2m^nL-Jp, ^U^hu UmU JmuUm^np hms^mbnLJ mpàmUmqp^mb ^msmhmpUhp^ Jmu^U qh^nLgnLJp ^mnm^mpnLpjmUp:

1 USA President's Commission on Critical Infrastructure Protection 1997:3.

2 Presidential Decision Directive 62, Presidential Decision Directive 63.

3 Presidential Decision Directive 62, 1998.

4 Presidential Decision Directive 63, 1998.

5 "bntjU mtqntJ:

Lhpp^U mU^mmUqntpjmU qh^mpmmUhUm1 A.Um^nphini. hpmUmUp UUL> Um^mqmh^ (Snpg Pnt2) ^nqU^g umnpmqp^h t UUb-ntU 2001p. sh-ntUhgmfc mhmph^^nLpjntU^g hhsn: Ujq qh^mpmmUhUm^ h^UUm^mU qnp&mnni.jpp mmpm&pmj^U mU^mmUqntpjmUU nt ^p^m^m^mU hUpm^m-nntg^m&pUhp^ ^mh^mUUmUU ntqq^mfc qnpbnqntpjntUUhp^ hmUm^mp-qntUU t: Lhpp^U mU^mmUqntpjmU qh^mpmmUhUm^ qnpbntUhntpjmU ^pm-^mUmgUmU hmUmp h^Up t Uqqmj^U mU^mmUqntpjmU Umu^U UUL ophUpp pUqntU^m& 2002p.:

UUL> Uhpp^U mU^mmUqntpjntUp ^mhmUgntU t ^smq^mmp^ntU U ^pmqh^ntU, umhUmUmj^U U mpmUu^npmmj^U mU^mmUqntpjmU mqmhn-^ntU, ^p^m^m^mU hUpm^mnntg^m&pUhp^ U opjh^mUhp^ ^m2s^mUnt-pjni.U, mqhmUhp^ n^u^hp^ ^mU^ntU, mpmm^mpq ^pm^M^m^Uhp^ ^mU^mmhuntU:

2003p. ^p^m^m^mU hUpm^mnntg^m&pUhp^ 2p2mUm^U pUqjmjU^hg Uhpmnhjn^ UmU uUUq^, mnnqgm^mhntpjmU U p^U^m^mU mpmmqpntpjmU njnpmUhpp: mpqhU 2014p. U2m^hg 3m^mUfr?Uhp^ U mh^Unjnq^mUh-p^ mqqmj^U ^Uum^mntm^ ^phnmU^mmUqntpjmU 2pgmUm^p, np^ ¿m^npn-2feUhp^ U u^qpntUpUhp^ h^UmU ^pm umhUmU^h hU hhmUjm^ mmuU^hg ^p^m^m^mU hUpm^mnntg^m&pUhpp p^U^m^mU mpmmqpntpjntU, mnUs-pmj^U bmnmjntpjntUUhp, hhnmhmqnpqm^gntpjntU, ^p^m^m^mU mpmmq-pntpjntU, ^mmUh2Uhp^ uh^mnp (m^jm^ hmm^mfc^ u^mump^ntU), mpqjnt-Umphpm^mU hhUp^ ^m2s^mUnLpjntU, u^mump^ntU mpmm^mpq ^pm^-^m^UhpntU, tUhpqmUmmm^mpmpntU, ^UmUumpmU^mj^U hmUm^mpq, qjnLqmmUmhunLpjnLU U uUntUq, gpmUmmm^mpmpntU, hmUpmj^U mnnqgm-^mhntpjntU, ^mnm^mpntpjntU, mhqh^mm^m^mU mh^Unjnq^mUhp, mpmUu^npm, mmnUm^mjmUUhp U mpmmUhmntUUhp:

UU"L> mqqmj^U mU^mmUqntpjntUU nt mUmhum^mU qmpqmgntUp ^mj-UmUm^np^mfc hU mUmhum^mU njnpm^ U hmumpm^m^mU ^jmUp^ pmph]_m^-UmU hmUmp mUhpmdh2s ^p^m^m^mU hUpm^mnntg^m&pUhp^ mU^m^mU qnp&mnntpjmUp, npnUg u^mnUntU hU pUm&^U (hp^pm2mpd, unqmUp, hpm-pnt^, gphhqhq) U Umpqm&^U (mhmph^^ntpjntU, ^mmhpmqU, nUpm^n&ntpjni.U, mqmnmntU) mqhsUhp, ^U^hu UmU mjL ^npuUmdnpmj^U ^pm^^^m^Uhp:

UU"L> ^mnm^mpntpjntUp, mhmph^ntpjni.Up pUnp^hjn^ np^hu mUh-Um^mmUqm^np Umpqm&^U mqhs, umhqbh^ t qpm ^mU^mpqh^UmUU ntqq-

1 Department of Homeland Security (qh^mpmmUhUmp UmJumpmpntpjni.UU t UUb-ntU):

qmpqmgmfc hmJm^mpq, npp UhpmnnLJ t hmJmqmmmu^mh ophUu-qpm^mU ^mpqm^npnLJUhp, mUhpmdh2s sh^U^m^mU U fcpmqpmj^U m^mhn^nLJ, ^U^hu UmU mU^smUqnLpjmU &mnmjnLpjmU JmpJ^UUhp^ 2mpntUm^m^mU ^ppnLpjmU ^UmUum^npnLJ: QUmjmfc UUL mU^smUqnL-pjmU ^mnm^mpJmU hmJm^mpq^ qnp&mnnLjpUhp^ m^mhn^nLJU ^pm^m-Umg^nLJ t ^hUspnUmg^mfc Jm^mpqm^n^ U^sm^ smU qnpbntUhntpjmU 2pgmUm^UhpnLJ, mjUnLmJhUmjU^, ^msmu^mUms^nLpjnLUp UmU hm^m-umpm^hu pm2^m& t JmuUm^np hms^mfc^ U shqm^mU ^UpUm^mnm-^mpJmU JmpJ^UUhp^ J^gU:

2003p. UUL ^mnm^mpntpjntUU pUqntUh^ t ^p^s^m^mU hUpm^m-nnLg^m&pUhp^ ^m2s^mUnLpjmU mqqmj^U nmqJm^mpnLpjnLUp,

npp Um^mU2ntJ t ^p^s^m^mU hUpm^mnnLg^m&pUhp^ ^mh^mUJmU h^J-Um^mU U^msm^UhpU nL ^Uq^pUhpp, ^U^hu UmU mnmgmqpnLJ mjU h^JUm-^mU u^qpnLUpUhpp, npnUp mUhpmdh2s hU hp^p^ ^m2s^mUntpjmU, mqqm-j^U mU^smUqnLpjmU, mnnqgm^mhnLpjmU U sUshunLpjmU njnpsUhp^U:

UUL ^mnm^mpnLpjnLUp UmU ^mpUnpntJ t ^p^s^m^mU ^mU hUpm^mnnLg^m&pUhp^ mU^smUqnLpjmU ^mh^mUJmU hmJmp mU-hpmdh2s shqh^ms^m^mU hmJm^mpqhp^ ^m2s^mUnLpjnLUp, pmU^ np ^hpg^UUhpu Jhb qhpm^msmpntpjntU ntUhU hhnmhmqnpqm^gnLpjmU, UmUum^mU fcmnmjnLpjnLUUhp^, mpsmqpnLpjmU, gpmJmsm^mpmpJmU, mnnqgm^mhnLpjmU, spmUu^nps^ mU^m^mU qnp&mnnLpjmU mqmhn^-JmU qnp&pUpmgUhpnLJ1:

^p^s^m^mU hUpm^mnnLg^m&pUhp^ mU^smUqntpjntUU nL uqmn-Um^pUhp^ U^msJmJp ^mspmusm^mUnLpjnLUp ^mhmUgnLJ hU n^u^hp^ qUmhmsJmU qnp&pUpmgnLJ U ^p^s^m^mU hUpm^mnnLg^m&pUhp^ ^m2s^mUnLpjmUU nLqq^mfc Um^mAhnUnLpjnLUUhpnLJ ^hsm^mU nL Jmu-Um^np hms^m&Uhp^ J^gU mpqjnLUm^hs hmJmqnp&m^gnLpjmU mqmhn-^nLJ: ^p^s^m^mU hUpm^mnnLg^m&pUhp^ 2mhmnnLUhp^ ^nLjpp ^mq-JnLj hU ^p^s^m^mU hUpm^mnnLg^m&pUhp^ uh^m^mUmshphpU nL mnmUgpmj^U 2mhmqnp&nqUhpp, ^hsm^mU ^mnm^mpJmU smpphp Jm-^mpqm^Uhp^ ^m2snUjmUhpp U hmumpm^nLpjmU mjU ^Jphp^ Uhp^mjm-gnLg^Uhpq, npnUp q^sm^gnLJ hU ^p^s^m^mU hUpm^mnnLg^m&pUhp^ mU^smUqnLpjmU m^mhn^JmU ^mpUnpnLpjnLUp:

1 USA Executive Order 13231 of October 16, 2001,

https://www.dhs.gov/xlibrary/assets/executive-order-13231-dated-2001-10-16-initial.pdf

2001p. hn^shUphp^ 16-^U A-Um^np^h^ t Uqqmj^U hUpm^mnntg^mbp-Uhp^ ^nphpqms^m^mU UmpU^Up, npU ^p qnpbmnntjpUhpU ^pm^mUmg-UntU t UUL Uqqmj^U mU^mmUqntpjmU bmnmjntpjmU hUpm^mjntpjmU Uhp-pn: UU"L> Um^mqmh^ U2mUm^mb mUqmUUhp^g pmq^mgmb mju ^nphntpqp (mUqmUUhp^ p^mpmUm^p ¿^hmp t qhpmqmUg^ hphuntUp) ^mqU^mb t ^hsm^mU U UmuUm^np hms^mbUhp^, pnthm^mU hmUm^mpq^, shqm^mU ^UpUm^mnm^mpUmU UmpU^UUhp^ Uhp^mjmgntg^Uhp^g: Uju ^nphpqms-^m^mU UmpU^Up ^mmmu^mUmmnt t ^hsm^mU, UmuUm^np hmm^mb-Uhp^, ^U^hu UmU shqm^mU ^UpUm^mnm^mpUmU UmpU^UUhp^ U^gU hmUmqnpbm^gntpjmU pmphjm^UmU hmUmp: UU"L> Uqqmj^U hUpm^mnntg-^mbpUhp^ ^nphpqms^m^mU UmpU^Up ^p^s^m^mU hUpm^mnntg^mbp-Uhp^ mU^mmUqntpjmU ^m2s^mUntpjmU qnpbpUpmgntU ^mpsm^npnt-pjntUUhp usmUAUmb qnpbm^mLntpjntUUhp^ qh^m^mpUhp^U ^nphpqms-^ntpjni.U t spmUmqpntU mjU^u^ pmqmpm^mUntpjntUUhp^ U nmqUm^m-pntpjntUUhp^ ^hpmphpjm^, npnUp mnU^ntU hU n^u^hp^ qUmhmsUmUU nt ^mnm^mpUmUp, mhqh^mm^ntpjmU smpmbUmUp, ^hsm^mU U UmuUm^np hms^mbUhp^ U^gU ^mpmm^mUntpjntUUhp^ U ^pm^ntUpUhp^ husm^hg-UmUU nt hmUmqnpbm^gntpjmU m^mhn^UmUp:

mpqhU U2^hj_ t, UU"L> ^p^s^m^mU hUpm^mnntg^mbpUhp^ mU^mmUqntpjmU ^m2s^mUntpjmU qnpbpUpmgntU ^hsm^mU U UmuUm-^np hms^mbUhpp hmUmqnpbm^gntU hU ^mU^hpi. U U^mqhgUh^nt ^p^s^-^m^mU hUpm^mnntg^mbpUhp^ qnpbmnntpjmUp u^mnUmgnq n^u^hpp: Uqqmj^U hUpm^mnntg^mbpUhp^ ^nphpqms^m^mU UmpUU^ ^mqUntU Uhp-mn^mb mUqmU pUsp^ntU hU njnps^ mnmgmsmp hmUmp^nq Umsm^m-pmp pU^hpntpjntUUhp^g hm2^M mnUhjn^ ^ms^pmsntUhp^ mp&mqmUp-Uhpp U ^msmpnqm^mU mnmUgpmj^U gntgmU^Uhpp: Zmp^ t ^hj, np jnt-pmpmUyntp ^mqUm^hp^ntpjntU^g np^hu mju ^nphpq^ mUqmUUhp pUsp-^ntU hU ^hpmqmu oqm^ qh^m^mpUhpp: 2011p. m^jm^Uhp^ hmUmAmjU Uqqmj^U hUpm^mnntg^mbpUhp^ ^nphpqms^m^mU UmpUU^ ^mqUntU pUq-qp^mb h^UUm^mU qhpm^msmpUhpU hU shqm^mU ^UpUm^mnm^mpUmU UmpU^UUhp^ (NewMexico, New York), uUUq^ (ConAgra Food), ^n^mqpntU-Uhp^ U untphmUqm^mj^U bmnmjntpjntUUhp^ (FedEx), oqmj^U ^n^mqpntU-Uhp^ (Southwest Airlines), hp^mpqbmj^U pU^hpntpjmU (BNSFRailway Company), hmUmjumpmU^ (James Madison University) U ^hsm^mU nt UmuUm^np pU^hpntpjntUUhp^ mjL Uhp^mjmgntg^Uhp:

£mU^ np unLjU hnq^mb^ 2pgmUm^UhpnLJ nLunLJUmu^p^nLJ t mqqm-j^U ^p^s^m^mU hUpm^mnnLg^mbpUhp^ mU^smUqnLpjmU m^mhn^JmU qnpbpUpmgnLJ pmp&pmqnLjU ^ppnLpjmU qhpm^msmpnLpjnLUp, ^hsp t mUqpmqmnUmL ^hpp U2^mb ^nphpq^ ^mqJnLJ pUqqp^mb hhsmqnsm-^mU hmJmjumpmU^ (James Madison University) op^Um^U: Hhpg^U^u hhs hmJmqnpbm^gnLpjnLUp J^s^mb t mqqmj^U ^p^s^m^mU shqh^ms^m-^mU hUpm^mnnLg^mbpUhp^ ^ngh^nLpjmU U^mqhgJmUp pUq^mjUh^n^ hm-JmjumpmUnLJ shqh^ms^m^mU mU^smUqnLpjmU ^hpmphpjm^ qmupUpmg-Uhpfr 2pgmUm^p, ^U^hu UmU ^mspmushjn^ shqh^ms^m^mU sh^Unjn-q^mUhp^ mU^smUqnLpjmU m^mhn^JmU npm^jm]_ JmuUmqhsUhp:

U^Uhmjs t, np Unp q^sh^p^, ^U^hu UmU Jmpq^mj^U ^m^sm^ ushqbJmU qnpbpUpmgUhpnLJ hmJmjumpmUUhpp ^mpUnp qhpm^msmpnL-pjnLU nLUhU. qpmUp qpmq^nLJ hU n^ J^mjU q^sh^p^ ^n^mUgJmJp U sm-pmbJmJp, hmumpm^m^mU ^Uq^pUhpp jnLbhjnL hmJmp Unp q^sh^p^ ushqbJmJp U qnpbmqpJmJp, mjL UmU mjU^u^ Jmpq^mj^U ^m^sm^ AUm^npJmJp, npU nLUm^ t mjq q^sh^pUhpp ^pmnhj_ ^ U^mus sUsh-unLpjmU qmpqmgJmU: SUshunLpjnLUp hmJmp^nLJ t q^sh^p^ ^pm h^JU^mb, hpp q^sh^pp U JmuUmq^sm^mU hJsnLpjnLUUhpp hmUqhu hU qm^u np^hu qmpqmgJmU ^mpUnpmqnLjU nmqJm^mpm^mU nhunLpuUhp, ^u^ ^hsm^mU ^mnm^mpJmU, sUshum^mU, ung^mjm^mU U mj]_ njnpsUhp^ U^msm^UhpU ^pm^mUmg^nLJ hU q^sh^p^, q^smhhsmqnsm^mU ^hpinLbnLpjnLUUhp^ U ^n^qnpbm^gnLpjmU 2Unph^: Uju^UpU mju hmJmshpusnLJ pmpApmqnLjU nLunLJUm^mU hmusmsnLpjnLUUhp^ qhpm^msmpnLpjnLUp qpuUnp^nLJ t q^sm^mU U hhsmqnsm^mU mpqjnLUpUhp^ ushqbJmJp, Jsm^np U Jmpq-^mj^U ^m^sm^ qmpqmgJmJp U qpm mpqjnLUm^hs oqsmqnpbJmJp:

HLunLJUmu^pnLpjnLUp ^musnLJ t, np pumU U m^h^ smp^Uhp^ pU-pmgpnLJ UUL> mqqmj^U ^p^s^m^mU hUpm^mnnLg^mbpUhp^ qm2s^m-UnLpjmU pm^m^mU qmpqmgmb hmJm^mpq t AUm^nphp

Zmp^ t U2hL UmU, np UpUJsjmU b^pn^mj^ hp^pUhpp UnLjU^hu mnm-g^UUhp^g t^U, np u^uhg^U qpmq^h ^p^s^m^mU hUpm^mnnLg^mbpUhp^ mU^smUqnLpjmU ^m2s^mUnLpjmU h^JUm^Uq^pUhpn^: UsnpU np^hu Lm^mqnLjU op^Um^ Uhp^mjmg^mb t UmU Uhb Pp^smU^mj^ ^p^s^m^mU hUpm^mnnLg^mbpUhp^ mU^smUqnLpjmU ^m2s^mUnLpjmU Jnqh]_p:

Uhb Pppinmh]imj]i Jnqhi: Uhb Pp^smU^mU mqqmj^U ^p^s^m^mU hUpm^mnnLg^mbpUhp^ ^m2s^mUnLpjmU h^JUm^Uq^pUhp^ U^msJmJp nmqJm^mpm^mU JnshgnLJ t npqhqph^ 1999 p^m^mU^g, hpp ushqb^hg

Uqqmj^U hUpm^mnntg^mbpUhp^ mU^smUqntpjmU hmUm^mpqUmU ^hUs-pnUp, np^ h^UUm^mU qnpbmnntjpU tp ^hsntpjmU U hmumpm^ntpjmU qnp-bntUhntpjmU hmUmp tm^mU ^mUm^ntpjntU ntUhgnq ^p^s^m^mU hUpm-^mnntg^mbpUhp^ ^m2s^mUntpjmUU ntqq^mb U^gngmnntUUhp^ U qnpbn-qntpjntUUhp^ hmUm^mpqntUp: Ujq hUpm^mnntg^mbpUhp^ 2mppfrU t^U qmu^ntU tUhpqmUmsm^mpmpntUp, gpmUmsm^mpmpntUp, uUUq^ mpsm-qpntpjntUU nt Umsm^mpmpntUp, spmUu^npsp, mnnqgm^mhntpjntUp, hhnmhmqnpqm^gntpjntUp U ^UmUumpmU^mj^U hmUm^mpqp:

Uhb Pp^smU^mj^ hUpm^mnntg^mbpUhp^ hmUm^mpqp pm^m^mU pmpq ^mnntg^mbp ntU^ pmq^mgmb mjU^u^ hmUm^mpqhp^g, npnUg qnp-bmnntpjmU mpqJnLUm^hsnLpJnLUp ^n^m^m^g^mb t: Uhb Pp^smU^mj^ ^mnm^mpntpjntUp hmUmqnpbm^gntU t pnthm^mU hmUm^mpq^, ^U^hu UmU UmuUm^np hms^mb^ hhs U^s^mb hUpm^mnntg^mbpUhp^ qmpqmg-UmU mnm^h hmUm^mpq^mb U mpqjntUm^hs UhpnqUhp^ U2m^UmUU nt ^pmnUmUp, npnUp ^U^mushU UhpqpntUUhp^ nmqUm^mpm^mU mmUm-^npUmUU nt h^mUs^ m^hjmgUmUp1:

Uhb Pp^smU^mj^ ^mnm^mpntpjntUp ^p^s^m^mU hUpm^mnntg-^mbpp umhUmUntU t np^hu bmnmjntpjntUUhp^ U hmUm^mpqhp^ mUpnq-gntpjntU, npp ^mpUnp U2mUm^ntpjntU ntU^ hp^p^ pmqmpm^mU, sUshum-^mU U ung^mjm^mU mU^smUqntpjmU hmUmp, U np^ UmuUm^ ^mU mU-pnqgm^mU n^U^mgntUp jntpg mqqhgntpjntU t ntUhUntU mqqmj^U sUsh-untpjmU, hmumpm^ntpjmU U ^mnm^mpntpjmU qnpbntUhntpjmU ^pm:

Uhb Pp^smU^mj^ ^p^s^m^mU hUpm^mnntg^mbpUhpp hhsUjmjU hU hhnmhmqnpqm^gntpjntU, u^mump^ntU mpsm^mpq ^pm^^m^UhpntU, tUhpqmUmsm^mpmpntU, ^UmUuUhp, uUUq^ mpsmqpntpjntU U Umsm^m-pmpntU, spmUu^nps, ^mnm^mpntpjntU U hmUpmj^U bmnmjntpjntU, mnnq-gm^mhntpjntU, hmUpmj^U mU^smUqntpjntU:

2007p. Uhb Pp^smU^mjntU AUm^np^mb Uqqmj^U hUpm^mnntg^mbp-Uhp^ ^m2s^mUntpjmU ^hUspnUp spmUmqpntU t mUhpmdh2s shqh^ms-^ntpjntU U mU^smUqntpjmU ^hpmphpjm^ ^nphpqms^m^mU

bmnmjntpjntUUhp mjU ^mqUm^hp^ntpjntUUhp^U, npnUp AUm^npntU hU Uhb Pp^smU^mj^ mqqmj^U hUpm^mnntg^mbpUhp^ 2pgmUm^p: Uqqmj^U hUpm-^mnntg^mbpUhp^ ^mh^mUUmU ^hUspnUp U^musntU t mhmph^nt-pjntUUhp^ U u^mnUmjMpUhp^ U^msUmUp mjq hUpm^mnntg^mbpUhp^ ^n-

1 UK National Infrastructure Plan 2014, https://www.gov.uk/government/uploads/system/uploads/ attachment_data/file/381884/2902895_NationalInfrastructurePlan2014_acc.pdf

gh^nip^ü ü^qhgU^üp: ЧhüшpnüM qnp&niühnipjniüp и^ш^шЬ t шqqш]Mü ^p^M^^ü hüpшЦшnnLg^шЬpühpM шü^шшüqnLp]шü цш2ШцшünLp]ш-üp, npnüf шцшhn^nLÜ hü Uh& PpMшшüMш]nLÜ ЦшpUnpшqnL]ü Ьшпш]т-pjniüühpM 2шpnLÜшЦшЦшü üшшnLgnLÜp:

шnühLn^ ш]ü hшüqшtfшüpp, np hüpшЦшпnLg^ш&pühpnLtf Цш-шшp^nq ühpqpnitfühpü niq^^nphü ^pnq hü üцшuшhL ^jniü шüшh-uшЦшü ш^М шщшhn^tfшüp, Uh& PpMшшüMшü ühpqpnitfühp Цшшшph^Mu hш2^M t шnünLÜ üш^ hüpшЦшnnLg^шЬpühpM hЦшtfшшphpnLp]шü шuшM-^üp: Uh& PpMшшüMш]M Цшnш^шpnLp]nLÜp U ^^ш^тй t hüpш-

^nnig^&pühpM ühpqpU^ü qnp&püpшgnLtf цhшшЦшü U tfшuüш^np hшш^шЬühpM UM2U hшüшqnpЬшЦgnLp]шü tfnqhi1:

2010p. Uh& PpMшшüMш]M Цшnш^шpnLp]nLÜü püqniüh^ t Uqqш]Mü hüpшЦшnnLg^ш&pühpM mmüp шпшüÀüшgühln^ hhшU]ШL hMtfüшЦшü hü-pшЦшnnLg^шЬpш]Mü hшш^ш&ühpp шpшüuцnpш, tühpqшtfшшшЦшpш-pniU, hhnшhшqnpqшЦgnLp]nLÜ, q^nippiü, 2pшtfшшшЦшpшpnLtf, gphhqh-qMg ЦШ2ШЦШÜnLp]nLÜ, шpшшühшnLÜühp2:

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.

UшnpU ühp^m^g^mfc t üшU Чшüшqш]M ^p^M^^ü hüpшЦшпnLg-^bpühpM цш2ШцшünLp]шü qnpЬpüpшgM hMtfüшЦшü üЦшpшqMpp: ^шр t Ü2h^, np dшtfшüшЦшqpшЦшü шптйп^ Чшüшqшü ш^ф ni2 t u^uh]_ qpшц-шр hüpшЦшnnLg^шЬpühpMü шп^^ПЦ hMtfüшhшpghpM Цшpqш^nptfшtfp: ЧшhшI}ШJp ünqh[: Чшüшqш]nLtf ^p^M^^ü hüpшЦшпnLg^ш&püh-pM цш2ШцшünLp]шü qnpЬpüpшgM MpшЦшüшgüшü h^tfpp ЧpMшMЦшЦшü hüpшЦшпnLg^шЬpühpM шqqш]Mü пшqtfш^шpnLp]nLÜü t (2009p.), npM hMüüшЦшü üцшшшЦü t uшhqЬhL «ш^ф mqmhn^, шü^шшüq U q^U^g^niü Чшüшqш»:

Чшüшqш]nLÜ püшЬMü (hpЦpш2шpd, un^üp, hpшpnL^, gphhqhq) U U^p^fc^ü (щшшhpшqtf, пtfpшЦrónLp]nLÜ, шhшph^nLp]nLÜ, шцшпшШ^) шqhшühpM ш^ ^pnq t hшüqhgühL ЦшpUnpшqnL]ü hшtfшЦшpqhpM n^ü-¿mgU^üp: ZhшUшpшp, ш]u пшqtfш^шpnLp]шü ^^ü üцшшшЦühpMg t hшtfшЦшpq^ш& ünшhgnLÜ gnLgшphphL n^u^hpM ^hpini&nip^ü, qüшhшш-U^ü U Цшnш^шpüшü qnpЬpüpшgühpnLÜ, npp ЦüцшuшM hp^pniü ^p^M ^^ü hüpшЦшпnLg^шЬpühpM ^ngh^nip^ü ü^mqhgU^üp:

Uju пшqüш^шpnLp]nLÜnLÜ шпшüAüшg^nLÜ hü hhшUшL шшц^ ^Мш^-^^ü hüpшЦшпnLg^ш&pühpp tühpqшüшшшЦшpшpnLÜ, фMüшüuühp,

1 'bnijü mhqniJ:

2 'bm.jü mhqniJ:

uüüql rnpsrnqpnLpjnLÜ U üшшшЦшpшpnLÜ, шpшüuцnpш, Цшnш^шpnL-pjnLÜ, mhqh^rnm^nLpjnLÜ U hhnшhшцnpqшЦgnLpJnLÜ, шnnц2ШщшhnLpJnLÜ, 2pшüшшшЦшpшpnLÜ, rnü^mrnüqnLpjnLÜ, шpшшqpnLp]nLÜ:

ЧhpnÜ2]ШL nшqüш^шpnLp]nLÜp ЦplшlЦшЦшü hüpшЦшnnLg^ш&pp üЦшpшqpnLÜ t np^hu «^l^ngühpl, hшtfшЦшpqhpl, gшüghpl, mh^ünjn-qlшühpl U brnnrnjnLpjnLÜühpl шUpnц2nLpJnLÜ, npp ^pUnp t pürn^nLpjrnü шnnq2nLp]шü, шü^шшüqnLp]шü, шщшhn^nLpJшü, шüшhuшЦшü qrnpqrng-Urnü U Цшnш^шpnLp]шü шpqjnLÜш^hш qnp&nLÜhnLpjrnü hшtfшp»:

Ь шшpphpnLp]nLÜ UUb ^plml^rn^rnü hüpшЦшnnLg^ш&pühpl ЦШ2Ш-цшünLp]шü qnpЬpüpшgl, nprntf ^ü^p^^^ hü üшU pшpÀpшqnLJÜ nLunLÜürn-^ü hшuшшшnLp]шü ühpЦш]шgnLgl^ühp, Чшüшqш]nLÜ ^plml^rn^rnü hüpш-ЦшnnLg^шЬpühpl фnpüшL цш2шцшünLp]шü qnp&püprngnLÜ щшшшц^ш-üшш^nLp]nLÜp t qrn2ürnjlü, üшhшüqш]lü U шшpшЬpш]lü Цшпш-

^rnpUrnü Urnptflüühpl, ЦplшlЦшЦшü hüpшЦшnnLg^ш&pühpl uhфшЦшüш-rnhphpl lppU шü^шшüqnLp]шü шиш^ш^ цшшшu^шüшшnLÜhpl, tflgU:

Чшüшqш]l ЦplшlЦшЦшü hüpшЦшnnLg^шЬpühpl цш2шцшünLp]шü hl^ürn^rnü üцшшшЦühpü hü цhшшЦшü U Urnuürn^np hшm^ш&ühpl U^gU hшüшqnpЬшЦgnLp]шü ^pшünLÜp, mhqh^rnm^nLpjrnü шшpшЬnLÜp ^plrnl-^^ü hüpшЦшnnLg^шЬpühpl цш2шцшünLp]шü qnpЬpüpшgnLÜ ühp-qpш^шЬ urnpjh^rnühpl 2P2rnünLÜ, lü^hu üшU püш&lü U Urnpqrn&lü шqhшühpl nlu^hpl ^hpinL&nLpjnLÜü nL Цшnш^шpnLÜp:

UüqpшqшnüшLШ^ nlu^hpl ^hpLnLЬnLp]шüp hшpЦ t Ü2h]_, np ш]ü hüpшqpnLÜ t hürnprn^np pnjnp шhuшЦl ^mшüqühpl ^rnü^rnrnhunLÜ U püüшpЦnLÜ qüшhшшhLnL hшtfшp ^plml^rn^rnü hüpшЦшnnLg^ш&pl fcngh-LlnLpjnLÜü nL rnjq hüpшЦшnnLg^шЬpl ^шфшüüшü pшgшuшЦшü hhmUшüp-ühpp: 2üшpш^np ^шшüqühpl üЦшmtfшUp ЦplшlЦшЦшü hüpшЦшnnLg^ш&-pl qlüшqpnLp]шü qüшhшшnLÜü lpшЦшüшg^nLÜ t hl^ü^h^n^ ш]^ hüpш-ЦшnnLg^шЬpl ^hprnphpjrnL qnp&шnшЦшü U шh^ülЦшЦшü qlmhjlpühpl ^prn: Ujq qnp&püpшgp ühpшnnLÜ t hhmUjrni_ pшJl_hpp.

• ЦplшlЦшЦшü hüpшЦшnnLg^шЬp hrntfrnp^nq hшüшЦшpql ^hpinL&nL-pjnLÜ,

• nlu^rnjünLpjrnü ^hpinL&nLpjnLÜ U qüшhшшnLÜ,

• шnш2Üшhhpp цш2ШЦШÜnLp]nLÜ цшhшÜ2nq pшqЦшgnLgl^ühpl hшшЦnpn2nLÜ,

• hrnm^rnü^ühpl uшhüшünLÜ U gnLgшül2Ühpl ,

• ^p^M^^ü hüpшЦшnnLglш&pM pшцшlpM¿ühpM i^U^ipnip^ü

• ^p^M^^ü hüpшЦшпnLglшЬpM pшцшlpM¿ühpM i^U^ipnip^ü qüшhшшnLU [4, pp. 62-69]:

ЧpMшMЦшЦшü hüpшЦшпnLglшЬpühpM шülшшüqnLp]шüp uщшпüш-gnq lшшüqühpM qüшhшшnLUp h^Uü^niU t hhшU]ШL qnpbnüühpM nLunLUüш-

• hшlшüшЦшü lüшuühpp l^uühpM U UшhшgnLp]nLÜühpM plшpшüшЦp,

• шüшhunLp]шü шqlhgnLpJnLÜp фMüшüuшЦшü ЦnpnLuшühp, шщ-pшüpühpM Цши Ьшпш]nLp]nLÜühpM lшшpшpшgnLU U и^^ш-ImjpM lüшuühp,

• püшЦ^nLp]шü шqlhgnLp]nLÜ hшüpш]Mü шüluшшhnLp]шü Л^ш-InpniU, шпop]Ш шщphLшЦhpщM фnфn^nLp]nLÜ, ЦшpUnpшqnL]ü Ьш-пш]nLp]nLÜühpMg oqшlhLnL шühüшpMünLp]nLÜ:

Ш^пф^п^ UUb, Uhb PpMшшüMш]M, ЧШÜШ1Ш]M ^p^M^^ü hü-pшЦшпnLglшЬpühpM шülшшüqnLp]шü щш2ШщшünLp]шü Unih^ühpM h^U-üшЦшü üЦшpшqphpp ü2hüp, np ihpp ühp^m^g^mb Unih^ühpM püшpnL-pjniüp щш]UшüшlnplшЬ t ш]ü hшüqшUшüpnl, np Ü2^]_ hp^pühpp ^Мш^-^^ü hüpшЦшпnLglшЬpühpM щш2ШщшünLpJшü üЦшшUшUp üUшüшшMщ hш]hgшЦшpqhp hü ЦMpшпnLU:

UшnpU np^hu ^p^M^^ü hüpшЦшпnLglшЬpühpM щшhщшüUшü ^njhq^L ЦшпшlшpUшü hшUшЦшpq ühp^m^g^mb t üшU blpnщшЦшü U^nip^ü Unqh^p:

ЬфтщшЦшЬ й^т^шЬ Unih^ Unijü hnq^bniU blpшUMnLp]шü hш-U^^pqp lMшшpЦlnLÜ t np^hu ^p^M^^ü hüpшЦшпnLglшЬpühpM шülшшüqnLp]шü шщшhnlüшü hшlшpшЦшü Unqh^: blpшUMnLp]nLÜp ^p^-шMЦшЦшü hüpшЦшnnLglшЬpp üЦшpшqpnLÜ t np^hu щhшnLp]nLÜ-

ühpM ^pnqnipjniü Цшй hшUшЦшpq, npp ^pUnp t hшuшpшЦnLp]шü hMüüшЦшü qnpbniühnip^ü MpшЦшüшgUшü, шülшшüqnLp]шü, шппц^ш-щшhnLp]шü, шüшhuшЦшü pшphЦhgnLp]шü hшUшp, U npM шüЦшшшpnL-pjniüp Цшй ^шфшünLÜp pшgшuшpшp t шqlnLÜ шщ qnp^nnijpühpM MpшЦшüшgUшü 'Lhp^m^glnLtf t üшU «hlpnщшЦшü ^p^M^^ü

hüpшЦшпnLglшЬp» hшuЦшgnLp]шü uшhUшünLUp üЦшpшqphlnl ш^ np-^hu щhшnLp]nLÜühpM hшUшЦшpqhp, npnüg шüЦшшшpnLp]nLÜp

^mü ^m^müntüq mnüimqü hp^ni. ^hmnLpjntüühp^ ipm pmgmum^mü mq-qhgntpjntü t pnqüniü» [5]: ¿hmümpmp, ^p^m^m^mü hüpm^mnnigimbpüh-p^ müimmüqnLpjmü ^m2s^münLpjmü qnpbqüpmgniü ^mpünpiniü t pnjnp 2mhm^gühp^ ü^gü hmümqnpbm^gntpjmü müpm^üqntüq n^ ü^mjü mqqm-j^ü, mjL ümü ü^gmqqmj^ü üm^mpqm^niü, npq b^pn^m^mü hmü^ümdnqn^ ^nqü^g 2005p. qüqniüimb ^mummpqp^ (Green Paper on a European Programme for Critical Infrastructure Protection) ^mpünp qpntjpühp^g üh^ü t:

bipmü^ntpjmü ^p^m^m^mü hüpm^mnntgimbp^ ^m2s^münLpjmü h^pn^m^mü bpmq^pq (2006p.), hm2i^ mnühjni müqmü ^hmnLpjni.üühp^ ühpqpniüühpq, umhümüh^ t h^pn^m^mü ^p^m^m^mü hüpm^mnnigimbp-ühp^ hmüm^ntüpq tühpqmümmm^mpmpniü, mhqh^mm^nLpjntü ü hhnm-hmqnpqm^gntpjntü, uüüq^ mpmmqpntpjntü ü ümmm^mpmpniü, $^ümüu-ühp, p^ü^m^mü mpqjntümphpnLpjntü, hhmmqnmntpjmü ü^gngühp, msnüm-^mjmüühp, mnnqgm^mhnLpjntü, gpmümmm^mpmpntü, mpmüu^npm, m^h-qhpm^mü mmpmbntpjnih:

^p^m^m^mü hüpm^mnntgimbpühp^ ^m2s^müntpjmü h^pn^m^mü bpmqp^ h^üüm^mü u^qpntüpühpü hü odmüqm^ntpjni.üq, ^n^jpmgntüq, qmqmü^nLpjntüq, 2mhm^gühp^ hmümqnpbm^gntpjntüq, hmüm^mpqmj^ü ünmhgniüq jntpmpmü^ntp pümqm^mn^ ü^mmümüp: Unmgmqpimb jnipm-pmüyntp ^p^m^m^mü hüpm^mnnigimbp^ hmümp üm^mmhuimb t mü-immüqntpjmü mmü, npq ühpmnniü t mjq hüpm^mnntgimbp^ ntuntüümu^-pnLpjniüü ni ü^mpmqpntpjni.üq, n^u^hp^ ihpintbnLpjnihq h^üüimb jnipm-pmüyntp hmüm^mpq^ hmümp ^n2np u^mnüm^pühp^, ^ü^hu ümü qpmüg ^mü^mpqh^ümüü niqqimb qnpbqüpmgühp^ ipm: ^p^m^m^mü hüpm^m-nntgimbpühp^ ^m2s^müntpjmü h^pn^m^mü bpmqp^ ^mpünp pmqmqp^ t ^p^m^m^mü hüpm^mnnigimbpühp^ üm^mqqni^mgümü (imq mqqmpmp-ümü) mhqh^mmim^mü hmüm^mpqq, npq hümpminpntpjntü t qü^hnntü ^p^m^m^mü hüpm^mnnigimbpühp^ ^m2s^müntpjmüü mnü^inq shqh-^mminLpjntüq mmpmbh^ ^p^m^m^mü hüpm^mnnigimbpühp^ qm2rnqm-ünipjmü qnpbqüpmgniü ühpqpmiimb untpjh^mühp^ 2pgmüniü:

2008p. bipnqm^mü hmü^ümdnqni^ npn2ümü (EU Directive/2008/114/ EC) h^üüm^mü ü^mmm^ü tp humm^hgüh^ ü hmüm^mpqh^ h^pn^m^mü ^p^m^m^mü hüpm^mnntgimbpühp^ gmü^q, ^ü^hu ümü pnjnp müqmü ^hmnipjniüühp^ü ühp^mjmgüh^ ^p^m^m^mü hüpm^mnntgimbpühp^ müimmüqnipjmü ^m2s^münip]müü niqqimb ophüuqpm^mü ^mpqm^n-pniüühp ushqbhLni ^mhmüg:

^шр t Ü2hj_, np ^p^M^^ü hüpшЦшnnLglшЬpühpM шülшшüqnL-p^ü щш2ШщшünLp]шü pшqЦшgnLgM^ U^uü t ^p^M^^ü шhцhЦшшlш-^ü hüpшЦшпnLglшЬpühpM щш2ШщшünLp]nLÜp, npp шшpшЬlnLÜ t «rnh-qhЦшшlшЦшü U hшцnplшЦgшЦшü ш]ü шh^üщnqMшühpM U UM^ngühpM npnüg ^шфшünLÜp LniP2 шqlhgnLp]nLÜ t pnqüniü püшЦ¿nLp]шü шпnq2nLp]шü, шülшшüqnLpJшü, pшphЦhgnLp]шü, ЦшпшlшpnLp]шü шp-l]nLÜшlhш qnp^nnip^ü Цшй pülhшшnLÜ t ^p^M^^ü hüpшЦш-nnig^bpühpM 2шhшqnpЬüшü püшЦшünü püpшgpp»: blpnщшЦшü U^ni-p]шü шülшü щhшnLpJnLÜühpMg 2шшhpü шplhü niühü шqqш]Mü ЦMphпшü-lшшüqnLp]шü пшqüшlшpnLp]nLÜühp, npnüp uшhüшünLÜ hü hMüüшЦшü pш]l_hpü ni qnpbnqnipjniüühpp й^ш^шЬ шhцhЦшшlшЦшü hшpÀ.шЦnLÜühpM n^u^hpM ülmqhgU^üp U шüшhunLpJшü ni hшuшpшЦnLp]шü lpшüg hüшpшlnp pшgшuшЦшü шqlhgnLp]nLÜühpM ^ü^U^üp: Uqqш]Mü ^Mphn-шülшшüqnLp]шü пшqüшlшpnLp]шü hMüüшЦшü üщшшшЦü t hpш2^шln-ph^, np шфш!_ щhшnLp]nLÜü MpшqhЦ t U üш^шщшшpшuшlшЬ t Цш^ш. uщшпüшgnц iniP2 lшшüqühpMü, hüшpшlnp pшgшuшЦшü hh-шUшüpühpMü U щшш2ш^ ^hp^n^ ^pnq t шpÀ.шqшüphl_ lpшüg:

ЧpMшMЦшЦшü hüpшЦшпnLglшЬpühpM шülшшüqnLpJшü щш2шщш-ünLp]шü blpnщшЦшü UMnip^ü Unqh^p ^pnq t h^üp hшülMuшüшL üh^ шд шшpшЬш2P2Шüш]Mü U^lnpU^ü blpшuMшЦшü шüшhuшЦшü U^ni-p]шü (bSU) hüpшЦшпnLglшЬpühpM шülшшüqnLpJшü шщшhnlüшü Unqh^M Ü2шЦüшü hшüшp: ^p^ t Ü2h^, np Zш]шuшшüM ZшüpшщhшnLp]nLÜp 2015p.

t «blpшuMшЦшü шüшhuшЦшü UMnip^ü U^uMü» 2014p. U^^u^ 29-M щш]üшüшqpMü, npM шülшüühpü hü üшU ЛnLuшuшшüM 1ш2ÜnLp]nLÜp, Яшqш^uшшüM ZшüpшщhшnLp]nLÜp U PhjmnniuM ZшüpшщhшnLp]nLÜp:

Ш^пф^п^ hшpЦ t Ü2hj_, np ^p^M^^ü hüpшЦшпnLglшЬpühpü ш^ hшüшЦшpqhpü ni UMgngühpü hü, npnüg qnpЬшпnLpJШü ^ш^шт^М uщшпüш^Mpühp t uшhцЬnLÜ hp^pM шqqш]Mü шülшшüqnLp]шü, Mü^hu üшU ^ш шпшügpш]Mü шhuшЦühpM tühpqhшMЦ, шüшhuшЦшü, ЦppшЦшü, dnqn-lplшqpшЦшü, шülшшüqnLp]шü hшüшp:

Uqqш]Mü шülшшüqnLp]nLÜü ni ^p^M^^ü hüpшЦшnnLglшЬpühpM щш2ШщшünLp]nLÜp щшhшÜ2nLÜ hü щpnфhuMnüшL ^qphpM шпЦш]nLp]nLÜ щhшшЦшü Цшпшlшpüшü U шhцшЦшü MüpüшЦшпшlшpüшü шшpphp ^Ш-^p^^ühpniU, Mü^hu üшU üшuüшlnp hшшlшЬnLÜ: 4hp^Müu hüpшlpnLÜ t U^pq^mMü nhunipuühpM шpl]nLÜшlhш щl_шüшlnpüшü шühpшdh2шnL-pjniü ^ш^шЬ щhшшЦшü Цшпшlшpüшü шшpphp U^^p^^hpniU, Mü¿_-

^hu ürnU Urnuürnlnp hшшlшЬnLÜ üш^шmhulш& ^üqlpühpü шpqjnLÜшlh-rnnphü Lm^h^nLÜ nLÜшЦ, hшúшqшшшu^шü npшЦшlnpnLÜ U htfmnLpjnLÜ-ühp nLÜhgnq üшuüшqhшühpl rnühprndh2rn pшüшЦ uшhtfшülш& nшqüш-lшpшЦшü ü^rnmrn^ühplü hшuühlnL hшüшp:

ЧplшlЦшЦшü hüpшЦшnnLglшЬpühpl шülmшüqnLpJшü шцшhnl-Urnüü тцц1шЬ qnp&nüühpp, tfnqhjUhpp U ш]^ qnpЬpüpшgnLÜ pü^qp^lrnb ^rnnnLjgühpl qnp&шnnLJpühpü nLunLÜüшulph^lu цшpq t ^rnnümtf, np шülшшüqnLp]шü шцшhnlüшü qnpЬpüpшgnLÜ rnnrnügprnjlü pшцшqpl^ üшpqЦш]lü qnp&nüü t Urnpq^rnjlü Цшщ1шшщ:

UшpqЦш]lü Цшщ1шшщ шüшhuшЦшü prnpq Цшшhqnplшühplg t, npp qd^p t urnhUrnühi_: Ujü ühpЦш]шglnLÜ t np^hu Ш2^шшnLdl ЦppшЦшü шuшl^шü, qlmhjlpühpl, htfmnLpjnLÜühpl, фnpЛ.l, шphhumшlшpdnLpJшü (цpnфhulnüш^lqül), A.hnüшpЦшшlpшЦшü ^rnpnqmpjnLÜühpl U^^p^^ [6, t2 141]:

trnurn^rnü pünp^UrnUp üшpqЦш]lü ^ш^тш^ ш]ü qlmhjlpühpl, hJrnnLpjnLÜühpl, ЦшpnqnLp]nLÜühpl nL lшpцhшnLp]шü rntfpnqgnLpjnLÜü t, npnl odm^b t ш2^штпцр, U npnüp üш A.hnp t phpmtf püqhшünLp U Jшu-ürnqlmrn^rnü ^ppHLp^ü, щpnфhulnüшL щшmpшumlш&nLpJшü nL rnpmrn-qpшЦшü ф^Л^ 2Ünphll:

^jü l^rnumnl üшpqЦш]lü ЦШЩ1ШШЩ шüшhuшЦшü qшpqшgüшü lümhüuli шpщnLÜшlhш qnp&nü t, hшuшpшЦnLpJшü U pümrnülpl qшpqш-gnLÜp, ш]^ plnLÜ ш2^шшшüpш]lü nhumpuühpl ^pp^b Urnup, qlmrn^rnü U lшp^шЦшü ш2^шшшüpl qnp^lpühpp, й^ш^ш^р U ш]ü Ш2^ш-

mrnüprnjlü qnp&nLÜhnLpjnLÜp, npü шцшhnlnLÜ t Urnpq^rnjlü Цшц1шш|1 np^hu qшpqшgüшü шpmшqpшЦшü qnp&nül, шpщnLÜшlhш U nшglnüшL qnpЬшnnLp]nLÜp:

Lhq lUrnumnl Urnp^^]^ Цшщ1шшщ ühpшnnLÜ t ülrnpp, pшüшЦш-ürnpjnLÜp, шnnq2nLp]nLÜp, qlmhilpühpp, npшЦшЦшü U шpmшqpшЦшü ш2^шшшüpp, ^jrnüpl ^ш^р:

Pünpn2lh^nl np^hu шühшшl h^rnUmm urnhq^h^nL ЦшpnqnLp]nLÜüh-pl шüpnq2nLp]nLÜ (ühprnnjrni_ püшшnLp nLÜшЦnLpJnLÜühpp, ^pprnpjnLÜp U ЦттшЩшЬ üшuüшqlшшЦшü ф^Л.^) üшpqЦш]lü Цшщ1шшщ mümhunL-p]шü U' Urn^pn-, U' ülЦpnüшЦшpqшЦühpnLÜ qlrnlnLÜ t np^hu Цшnшlшp-Urnü шpqJnLÜшlhшnLp]шü шnш2üш]lü qnp&nü [7, с. 188]:

Urnpq^rnjlü Цшщ1шшщ uшhüшülnLÜ t np^hu «^^шpqЦшJlü ühpnLdl ш]ü rnpdhprnlnp hшшЦnLp]nLÜp, npp ^pnq t qrnpqrnglhi_ hшüшцшшшu-

^шü ühpipniUühpM UMgngnl U ЦшщМшш^шд^^ шüшhuшЦшü 2P2ШüшnnL-p^ü qnpЬpüpшgnLÜ phphjn^ hЦшünLш Ш2fcшшшlшpÄM 2шhnL]pM

¿Uni» [8, tg 61]:

UшplЦш]Mü ^шщ^шш^^ц Л.UшlnplnLÜ t k^üpM npшЦM U ^Шш^^ qnpЬnLÜhnLp]шü U^^p^m pшpA.pшgüшüü тцц^шЬ ühpipniUühpM h^-U^ü ^ш ühpшnhLnl kppnip^ü, q^nip^ü, шnnц2шщшhnLp]шü, ¿hn-üшpЦшшMpшЦшü qnpЬnLÜhnLp]шü, Ш2^шшшüpM шhqhЦшшlшЦшü Цшпш-^pU^ü, pMqühuM U pшqшpшgMшЦшü hшuшpшЦnLp]шü, шüшhuшЦшü шqшшnLp]шü, Mü^hu üшU U^knijpM, шplhuшM U шд n^npшühpnLÜ ЦшшшplшЬ ühpipniUühpp:

ЧшphLM t шuhL, np «líшpüüшlnplшЬ IM^^niU U^pq^j^ü ЦшщМ шш^ MphüMg ühp^m^güniU t ЦтшшЩшЬ üшuüшqMшшЦшü q^hiMfüh-pM, hÜШnLp]nLÜÜhpM U nLÜшЦnLpJnLÜÜhpM ШÜpnq2nLp]nLÜ, npp UШШglnLÜ t kppnip^ü U npшЦшlnpüшü pшpA.pшgüшü qnpЬpüpшgnLÜ, npnüp tL hhшшqш]nLÜ ^pnq hü hЦшünLШ phphL Ш2fcшшшlшpÄM, шnknuшqpnL]pM 2шhnL]pM ¿.Uni» [8, tg 59]: UшplЦш]Mü ЦшщMшшLP uшhüшülnLÜ t npщhu.

• U^pq^j^ü q^hiMfühpl U hüшnLp]nLÜühpM шüpnq2nLp]nLÜ, npü ш^ hpшdh2Ш ÜШ^ШЩШJÜШÜ t шühшшM uшhqЬшqnpЬшЦшü qnpbniühni-p^ü MpшЦшüшgüшü hшüшp,

• hшuшpшЦnLp]шü hMüüшpшp nhunipuühp, шpdhpühpM Ä.Uшlnpüшü, шpшшqpnLp]шü qnpЬpüpшgMü üшuüшЦMg qшnüшLnLÜ шühpшdh2Ш U^pq^j^ü hüшpшlnpnLpJnLÜühp,

• шühшшM ф^^ш^ш^ pшpn]шЦшü, ^Шш^^ hшшЦшüM2ÜhpM шüpnq-gnipjniü, шnhшuшpшЦ шфш]_ hp^pM Ш2^шшшüpш]Mü nhunipuühp ühpшn]ШL üpшüg Ш2^шшnLÜшЦnLp]nLÜp, qMшшЦppшЦшü üшkшpqш-kp, U hnqh^ü шnnq2nLp]nLÜp:

PшpÄ.pшqnL]ü nLunLÜüшkшü hшuшшшnLp]nLÜühpp U^pq^jMü Цш-щМшш|М À.Uшlnpüшü ^pUnp qnpЬшnnL]pM Mpшkшüшgüшüp üщшuшnLÜ hü üшU шqqш]Mü U^pq^jMü ЦшщМшшф шщшhnlüшüü ni qшpqшgüшüp, npp шüшhunLp]шü, hшuшpшknLpJшü, шqqш]Mü hшpuшnLp]шü hMüüшkшü pшqkшgnLgM^ü t: Uqqш]Mü U^pq^j^ü kшщMшшLP ühpшnnLÜ t шфш]_ шnLp]шü U hшuшpшknLpJшü pшqшpшkшü, ung^jm^ü, шüшhuшkшü kшщMшшLp, шqqш]Mü ^Шш^^ nhunipuühpp, шqqш]Mü üpgnLÜшknLp]шü шnшlhLnLpJnLÜühpp U dnqn^pql püшkшü щnшhügMшLp:

Uüqprnqrnnürninl rnqqrnjlü ^plml^rn^rnü hüpшЦшnnLglш&pühpl шülшшüqnLp]шü цшhцшüüшü qnpЬpüpшgnLÜ 22 prnpÁ.prnqnLjü ^ppnip^ü hшüшЦшpql qnpЬшnnL]pühplü hrnp^ t Ü2hj_, np pшpÀ.pшqnLJÜ ^ppmpjrnü hp^rn. hlüüшЦшü ^üqlpühpü hü prnlrnprnphL шüA.l lüшgшЦшü U ^пф^ ulnürn]_ цшhшÜ2Ühpp, pü^hu üшU À.UшlnphL U hшtfшlphL hшuшpшЦnL-p]шü üшшlnp üшuüшqlшшЦшü ühpnidp, шUЩшщüqhL фnLÜЦglnüшL qpш-qlmnipjniüp: Cum pшpÀ.pшqnLJÜ ^ppnip^ü hl^ürn^rnü qnp&шnnLJp-

ühpp ^hrnp t üщшmшЦшnLццlш& jpühü шqqш]lü üшpqЦш]lü Цшщртшф U шühшmшЦшü qlmhjlpühpl, ЦшpnqnLp]nLÜühpl nL htfmnipjniüühpl qшp-qшgüшüp, pü^hu üшU hшuшpшЦnLpJшü qlшшЦшü ühpnLdl À.Uшlnptfшüp: Pшgl rnjq pшpA.pшqnL]ü ^ppnipjniüp üцшuшnLÜ t rnjü^lul Л^ш-ülqüühpl Ü2шЦJшüü nL qrnpqrngUrnüp, pü^lupp hü pшqшpшglшЦшü hшuшpшЦnLp]nLÜp, ЦшnшlшpnLpJnLÜp, Цшnшlшptfшü hшtfшЦшpqhpp, ^h-шшЦшü brnnrnjnLpjnLÜühpp, üшU ш^щ^р unglшl_шЦшü ünpühpl U hrn-]шgpühpl A.Uшlnpüшüp, pü^lupp hü, oplürn^, hшüqnLpdnqшЦшünLp]nLÜp, hшpüшplnqшЦшünLp]nLÜp, 2P2шЦш ир^ш^ш^р цшhцшünLp]nLÜü nL шpdhpш]lü hшüшЦшpql шд pшqЦшgnLgl^ühpp:

UÜ2nL2rn, üшpqЦш]lü Цшщртшф mhurnü^jmülg pшpÀ.pшqnLJÜ ^ppnipjniüp hшuшpшЦnLp]шü U hp^pl шüшhuшЦшü qшpqшgüшü шnшüg-pш]lü hptfpü t: ЯшpA.p npшЦшlnpüшüp ш2^шшnqühpl цшшpшuшüшüp qnLqшhhn pшpÀ.pшqnLJÜ ^ppnipjniüü lpшЦшüшgünLÜ t üшU ^pUnp unglшL-pшqшpшЦшü U U^rn^nLprnjlü qnp&шnnLJpühp qшnüшlnl шqqш]lü шülшшüqnLp]шü rnnrnügprnjlü qnp&nü:

Uju^punl, pшpàpшqnL]ü ^ppnipjniüü lp qnpЬшnnL]pühpnl ^Цш^-iniü t qlmhjlpühpl, ЦшpnqnLp]nLÜühpl, htfmnipjniüühpl U mh^h^mlnL-pjrnü mpшtfшqptfшü U фn^шügüшü hшüшЦшpq, npü oqmшqnp&lnLtf t Urnp-qni, hшuшpшЦnLpJшü U ^hmnip^ü ^plpühpp pшlшpшphLnL hrntfrnp: Riu-mp, pшpA.pшqnL]ü ЦppnLpJшü hrnUrn^rnpql hlUüшЦшü шnшphlnLpJnLÜü t ш^щ^р Urnuürnqhmühpl цшшpшuшnLÜp, npnüp ^pnq hü mprnnh]_ т^ш^ püшqшlшnnLÜ Iphüg nLÜhgш& üшuüшqlшшЦшü qlmh|ppühpü ni hümni-pjniüühpp ^nü^phrn lpшll^шЦühpnLÜ n|npmшJlü ^üqppühppü |nL&nitf mrnjnL hшüшp: Ujupüpü pшpÀpшqnLJÜ ^ppnip^ü hrnUrn^rnpqp йрш^шЬ t püшЦ¿nLp]шü фnLÜЦglnüшL qprnqlmnipjrnü (hhüшЦhшш]lü qlmh|ppühpp, hшqnpqшЦgüшü, hшüшцшpq^ш]lü, áшüш¿nцшЦшü U qnp&üшЦшü pünijpl ш]^ hUmnipjniüühpp Цhüuшqnp&nLÜhnLpJшü pnjnp n|npmühpnitf Ц^шп^т pü^nLÜrn^nLpjnLÜ) pшpA.p U^^p^^l шцшhnlüшüp [9, tg 323]:

^mpUnphjn^ mjü hmüqmümüpp, np ^ppntpjntüü ni. q^mm^mü hhsm-qnmnLpjntüp ^hmp t bmnmjhgüh^ ^hmntpjmü U q^mhjMpmhhüp mümhunt-pjmü qmpqmgümüp U müpm^üqümüp, qmpqmgmb hp^pühpp ühb ühpqpntü-ühp hü ^pm^mümgüntü hhmmqnmntpjmü h^üüm^mü pümqm^mnühpntü: Op^üm^, 2016p. UUL-ntü hhmmqnmntpjmü h^üüm^mü pümqm^mnntü ^hmm^mü hmm^mgntüühpp hqhj_ hü 2"L>U 2.77%-^ ^m^n^ ^mqühin^ $514 üpq, Q^ümummüntü $396.30 üpq, &m^nü^mjntü $166.60 üipq, Q-hpüm-ü^mjntü $109.25 üpq, 2mpm^mj^ü ^nphmjntü $77.14 üpq, 2üq^mumm-üntü $71.48 üjpq, $pmüu^mjntü $60.05 üjpq, ftntumummüntü $50.95 üjpq, Uhb Pp^mmü^mjntü $45.54 üjpq, Ppmq^Lfrmjntü $37.18 üpq1:

Uüqpmqmnümjn^ 22 ^ppntpjmü U q^mntpjmü njnpmühp^ ^hmm^mü hmm^mgntüühp^ü mühpmdh2s t Ü2h^, np 2016-2018pp. ^hmm^mü ü^güm-dmü^hm bm^umj^ü bpmqpn^ ^ppntpjmü njnpm^ ^hmm^mü pjntghn^ üm^mmhu^mb bm^uhpp 2016p. ^mqüh^ hü 2LU 2.63%-p (129.428.0 üü), 2017p. ^mqühü 2.54%-p (134.463.1 üü), 2018p.' 2.45%-p (140.202.0 üü): 22 ^hmm^mü pjntgh^g q^mntpjmü njnpm^ü 2016-2018pp. üm^mmhu^ntü t hmm^mgüh^ hmUm^mmmu^rnhmpmp" 14.153.5 ü^ü qpmü, 15.264.7 ü|ü qpmü U 16.562.7 ü|ü qpmü:

2017-2019pp. ^hmm^mü ü^gümdmü^hm bm^umj^ü bpmqpn^ ^ppnt-pjmü njnpm^ ^hmm^mü pjntghn^ üm^mmhu^mb bm^uhpp 2017p. ^mq-ühü 2LU 2.40%-p (133.269.2 üLü), 2018p.' 2.32%-p (137.494.9 üü), 2018p.' 2.28%-p (145.216.7 üü), 22 ^hmm^mü pjntgh^g q^mntpjmü njnpm^ü 2017-2019pp. üm^mmhu^ntü t hmm^mgüh^ hmUmqmmmu^mhmpmp' 14.264.8 üjü, 15.342.2 ü|ü, 16.575.9 ü^ü qpmü: Uü^n^h^n^ hmp^ t ü2hj_, np ^ppnt-pjmü U q^mntpjmü ninpmühpnLü ü2^mb mmp^ühp^ hmümp ^hmm^mü pjntghn^ üm^mmhu^mb bm^uhp^ ^p^mmümü ü^rnntü t ü^mm^ntü:

F"ü^hu mpqhü ü2^hj_ t, UUL U Uhb Pp^mmü^mj^ ^p^m^m^mü hüpm^mnntg^mbpühp^ ^m2s^müntpjmü qnpbpüpmgühpntü ühpmn^mb hü ümU hhmmqnmm^mü hmümjumpmüühp^ ühp^mjmgnig^ühp, ntum^ hmp^ t müqpmqmnüm^ pmpÄpmqnLjü ^ppntpjmü hmüm^mpqntü mqqmj^ü ^p^m^-^m^mü hüpm^mnntg^mbpühp^ ^mh^müümüü ntqq^mb ümuümq^mm^mü ^ppm^mü bpmqphp^, hhmmqnmnLpjntüühp^ U ^hpm^mmpmumümü qmu-püpmgühp^ ^mqüm^hp^ümü mühpmdh2sntpjmüp:

1 Global R&D Funding Forecast, 2016, https://www.iriweb.org/sites/default/files/2016GlobalR% 26DFundingForecast_2.pdf

UUb rnqqrnjpü шülmшüqnLpJшü pшdlüp hnlшüшlnpnLU t ЯшpA.pш-qnijü ^ppnipjniüp ЦplшlЦшЦшü hüpшЦшnnLglшЬpühpl hшUшp üш^ш-A-hnünipjniüp, npp hшUшЦшpqnLU U mrnprn&nLtf t ЦplшlЦшЦшü hüpшЦш-nnLglшЬpühpl шülmшüqnLpJШü шщшhnlUшüü ni щшhщшüUшüü шп^иц üjniphp, ^qUrn^hp^nLU qшupüpшgühp, qh^phpl nLunLUüшulpnLpJnLÜ-ühp: Uju üш^шA.hnünLp]шü hlUüшЦшü üцшшшЦü t UUb hшUшl_uшpшü-ühpl U pnjhgühpl ЦppшЦшü ЬpшqphpnLÜ ühpшnhL ЦplшlЦшЦшü hüprn^rn-nnLglшЬpühpl lhpшphp]ШL nLunLÜüшЦшü qшupüpшgühp U Iprnqh^Urnü üjniphp: 2ш2Ц шnühLnl ф^и^ U lüфnpUшL ^ppnip^ü hшUшЦшpqhpl qhprn^rnmrnpnLpjnLÜp ЦplшlЦшЦшü hüpшЦшnnLglш&pühpl цшhцшünL-p]шüü тцц^шЬ qnpЬpüpшgühpnLÜ qшupüpшgühpl pnlшüqшЦnLpJnLÜp ühpшnnLÜ t hüpшЦшnnLglш&pühpl шülшшüqnLp]шü цш2шцшünLp]шü шпш^^ irnjü hшuЦшgnLp]nLÜühp U hlUüшhшpghp: Uшuüшlnp U ^hmrn-^ü hшшlшЬühpl шpшшplü фnpЛ.шqhшühpl, pü^hu üшU цpnфhunpш-qшuш^nuшЦшü ^rnqüp hhrn hшUшqnp&шЦgnLpJШü шpq]nLÜpnLÜ nLunLÜüш-ulpiniü hü ш^щ^р hlüüшhшpghp, lü^lupp hü npu^hpp ^hp^nibni-pjniüü ni ЦшnшlшpnLÜp Цhügшqш]lü шülmшüqnLpJшü шщшhnlUшü qnpЬpüpшgnLÜ, mhqh^rnminLpjrnü шшpшЬnLÜp hшuшpшЦnLpJшü, шpшш-^pnip^ü U ^rnnrnirnpürnü шшpphp üшЦшpqшЦühpnLÜ, ^qüшdшüш]lü ЦшnшlшpnLÜp püш&lü U Urnp^^^ шqhшühpl qh^pniü:

Unijü hn^^^m^ 22 шqqш]lü d^^p^^niU шülшшüqnLp]шü ЦШ2Ш-цшünLp]шüü тцц^шЬ ürn^rnÁ-hnünLpjnLÜühplg шnшüàüшglhl_ t «Crnüp-2015» qnprnirnpdnLpjnLÜp, npp щ^ш;]^ pünijp tp ^pniU U üцшшшЦш-тцц^шЬ tp ^hmnipjrnü шüUl2шЦшü üш^шцшшpшuшnLp]шü ni шqph-uprnjl hhmUqUrnü püpшgpnLÜ цhшшЦшü U nrnq^rn^rnü ЦшnшlшpUшü Urnp-üpüühpl qnpшhшlшpш]lü üш^шцшшpшuшnLp]шü, цшшpшuшшЦшünL-p]шü шuшl^шül nLÜшЦnLp]шü umniqU^üp, фn^qnp&шЦgnLpJшü U qnpbn-qnipjniüühpl ühpqш2ÜшЦnLpJшü U^^p^m pшpÀpшgUшüp: Snpшlшp-dnipjniüp ирт^шЬ tp hp^ni nLunLgnqшЦшü U umniqnqrn^rnü ^üqppühpp inibUrnüp: ЪUшüшшlц qnpшlшpdnLpJnLÜp ^hmp t Ipühp hшUшЦшpqш]lü Unqh^, urn^rnjü ш]ü hlUüшЦшünLU тцц^шЬ tp Urnpq^rnjlü qnpbnüühpl üш^шцшшpшuшUшüü шpшшЦшpq lpшlpáшЦühplü, шд n^ ph шqqш]lü ЦplшlЦшЦшü hüpшЦшnnLglш&pühpl pшцшqpl¿ühpl цшшpшuшшЦшünL-p]шü U qlUrnqpnLpjrnü шuшl^шül lhplnL&nLpJшüü ni qüшhшшUшüp:

22-niU ЦplшlЦшЦшü hüpшЦшnnLglшЬpühpl шülшшüqnLp]шü ЦШ2Ш-^rnünipjrnü lhpшphp]ШL njnpmp nLunLUüшulpnLp]nLÜp фшuшnLU t, np.

• шqqш]Mü U^^p^kniU «l^pMшMkшkшü hüpшkшnnLglш&p» hшulш-gnLp]шü uшhüшünLÜühp ^Цш^ opMüшl, «ZZ lшnшlшpnLp]шüü шnpü-php ZZ nuшMlшünLp]шü InqU^g щhшшlшü щшhщшünLp]шü hüpшlш щhшшlшü üшpüMüühpM U lшqüшlhpщnLpJnLÜühpM 2hüfhpM ni 2M ünipjniüühpM, Mü^hu üшU lшpUnpшqnL]ü Ü2ШüшlnLp]шü opjh^üh-

pM gшülhpp hшuшшшhLnL U^uMü» ZZ lшnшlшpnLp]шü np^niUü

шnшüàüшgünLÜ t «llшpUnpшqnLJÜ Ü2ШüшlnLp]шü op^^ühp» hшu-^gnipjniüp U шд op^^ühp^ gшülnLÜ ühpшnnLÜ 2hüphpü ni 2Müni-pjniüühpp püqqbhLni n^ ph lpшüg шülшшüqnLp]шü щш2ШщшünL-p^ü, шд U^jü щшhщшünLp]шü ^üqMpühpp;

• M шшpphpnLpJnLÜ nLunLÜüшuMplnq hplpühpM ZZ-niU шqqш]Mü lpM-шMlшlшü hüpшlшnnLglшЬpühpM щшhщшünLp]шü ^üqMpühpü ni lpшüg LnLЬnLÜühpp qhnUu hшüшlшpqlш& ¿hü, ^Цш nшqüшlшpшlшü ünшhgnLÜ ihpgMüühpMu ülшшüшüp. nLunLÜüшuMpnLp]nLÜp gnijg t шшф^ np шqqш]Mü U^^p^lniU lpшügnl qpшqlnq hшüшщш-mmu^mü lшnnLglш&pш]Mü U^inpühpM, uшnpшpшdшünLÜühpM hhшшqnшшlшü üшpüMüühpM lhpшphp]ШL шhqhlшшlnLp]nLÜp pш-дш^^^! t шüpnq2шlшü ^t;

• hph ünijüMul шпЦш hü hшüшщшшшu^шü lшnnLglш&pш]Mü ^ш-inpühp, шщш lpшüg qnp&niühnipjniüp hшшnLJpшlnplш& U qшqшüM t, pшgшlш]nLÜ hü mjq qnp&nqnipjniüühpM ülшшüшüp ршцшршд^ш-^ü lhpшhulnqnLp]nLÜü ni üшuüшlgnLp]nLÜp, Mü^hu üшU ZZ üш^шqшhM U^^p^^n^ hшüшщшшшu^шü üMшuüшlшü nшqüш-lшpшlшü ünшhgnLÜü ni lhpшhulnqnLp]nLÜp;

• hшüшщшшшu^шü hшüшlшpqnq lшnnLglш&pш]Mü U^inpühpM pш-gшlш]nLp]шüp щш]üшüшlnplшЬ qnjnipjniü ¿niüM üMшuüшlшü ünшhgnLÜ шqqш]Mü kp^M^^ü hüpшlшnnLglш&pühpM щш2шщш-ünLp]шü ^üqp^ü, hhшUшpшp üшU ¿hü MpшlшüшglhL шqqш]Mü lpM шMlшlшü hüpшlшnnLglшЬpühpM pшpшhqшqpnLÜ, щшшpшuшшlш-ünLp]шü ihpLnibnipjniü U qüшhшшnLÜ, n^u^hpM ihpLnibnipjniü U üüшüшшMщ ^pUnp qnp&püpшgühp;

• ¿Цш hüpшlшnnLglшЬpühpM hш2lшnnLÜ, mjq gшülp qшqшüM t;

• ihpp qnpbnüühpM pшgшlш]nLp]шüp щш]üшüшlnplш& ¿Цш üшU щhшшlшü U üшuüшlnp hшшlшЬühpM, Mü^hu üшU шhqшlшü Müpüш-lшnшlшpüшü üшpüMüühpM UMgU hшüшlшpqш]Mü qnp^lgnipjniü;

• ^^шЦшЬ ¿hü kp^M^^ü hüpшlшnnLglшЬpühpM шülшшüqnLp]шü цш2ШцшünLp]шüü rnqq^mfc ophüulpшlшü цш2ш, цhшшlшü ршцш-pшlшÜnLpJnLÜ U nшqÜшlшpnLp]nLÜ, шhqшlшü Müpüшlшnшlшpüшü üшpüMüühpM U üшuüшlnp hшшlшЬM &pшqphp;

• kppnip^ü ph ' фnpüшL, ph ' MüфnpüшL U^^p^^hpniU pшgшlш]nLÜ hü kp^M^^ü hüpшlшnnLglшЬpühpM цш2ШцшünLp]шüü тцц^шЬ lшupüpшgühpü ni lppшlшü &pшqphpp ^ш^шЬ цhшшlшü Цшпш-^pUmü U шhqшlшü Müpüшlшnшlшpüшü üшpüMüühpM qnp&niühni-p]шü шplJnLÜшlhшnLp]шü pшpÀ.pшgüшüp, Цш^дшЬ pшqшpшgMшlшü hшuшpшlnLp]шü À.Uшlnpüшü qnp&püpшgühpM pшphlшlüшüp:

Zш2lM шnühLnl шqqш]Mü U^^p^lniU kp^M^^ü hüpшlшnnLg-^bpühpM цш2ШцшünLp]шüü тцц^шЬ цhшшlшü pшqшpшlшünLp]шü U nшqüшlшpnLp]шü, шщ qnpЬpüpшgnl qpшqlnq hшüшщшшшшшu^шü U^p-UMüühpM, lшpqшlnpnLÜühpM, &pшqphpM pшgшlш]nLp]nLÜp шnш2шpllnLÜ t.

1. uшhц&hl_ ЧpMшMlшlшü hüpшlшnnLglшЬpühpM цш2ШцшünLp]шü шqqш]Mü hшüàüшdnqnl (ЧЬ^Щ), npM ^qUniU ^шр t püqqpl^b LMühü цhшшlшü lшnшlшpüшü, шhqшlшü Müpüшlшnшlшpüшü üшpüMüühpM, üшuüшlnp hшшlшЬM U pnLhшlшü hшüшlшpqM ühp^^gnig^ühp, npnüp Ip^M^^ü hüpшlшnnLglшЬpühpM цш2ШцшünLp]шü qnp&püpшgnLÜ lшцшhnlhü 2шpnLÜшlшlшü hшüшqnp&шlgnLp]nLÜü ni l^pш^nLuhü n|npшш]Mü ühpipnLUühpp:

1.1. PnLhшlшü hшüшlшpqM ühpqpшlnLÜp kp^M^^ü hüpшlш-nnig^&pühpM шülшшüqnLpJшü цш2ШцшünLp]шü qnp&püpшgnLÜ qmjUm-üшlnplшЬ t ш^ hшüqшüшüpnl, np pnihhpp hшüшplnLÜ hü lшpUnpшqnL]ü qMшшhhшшqnшшlшü lhüшpnüühp, npnüg ühp^^gnigM^ühpp ^pnq hü üцшuшhL kp^M^^ü hüpшlшnnLglшЬpühpM n^u^jünip^ü qüшhшш-U^ü Mpшlшüшgüшüp, n^u^hpl pшgшhш]шüшüp, lpшüg lшü^шpqhl_üшüü ni lшnшlшpüшüü тцц^шЬ pшцшpшlшünLp]nLÜühpM, qnp&nqnipjniüühpM U üh^шüMqüühpM U^lU^üp, Mü^hu üшU üM2шqqш]Mü jm^qnijü фnpЛM nLunLÜüшuMpüшüü ni шqqш]Mü U^^p^lniU lpшüg lMpшnüшü hüшpш-inpnipjniüühpM ihpini&nip^üp: PшpÀ.pшqnL]ü kppnip^ü hшüшlшpqM U pnLhшlшü hшüш]üpM ühp^^gnigM^ühpp ^pnq hü Mpшlшüшgühl_ ^h-шnLp]шüp шфш]_ шшpшЬш2P2ШüMü uцшnüшgnq n^u^hpM pünijpM ni üшu2ШшpM lhpшphp]ШL ihpinL&nipjniü шшpphp püш&Mü U U^p^&Mü lшшüqühpM ni ^ngh^nip^ü hшüшp, npnüp ^pnq hü щшш^шп^ U^pq-

^rnjpü U üjniprn^rnü ^npniumühp, inipg lüшu hшugühL hüpшЦшnnLglш&p-ühppü, Ьшnш]nLp]nLÜühplü, ЦhüuшUl2ngühplü: Uju hrnUrnmhpumnLU qp-mшhhmшqnmшЦшü ш2^шшшüpühpp Цшpnц hü шüqpшqшnüшl_ Ü2lшЬ hlUüшhшpghpl nLunLUüшulpUшüü ni ühpЦшJшgühL hшúшqшшшu^шü n|npmшJlü LnibniUühp:

Cüqhrnünip шпи^ш^ шшpphp hp^pühpniU qlmшhhmшqnmшЦшü Цш-nnijgühpl À.UшlnpnLUü ni qшpqшgnLUp, pü^hu üшU ihpgpüühppu ühpqpш-iniUp üUrnürnml^ qnpЬpüpшgühplü цш]UшüшlnplшЬ hü hp^pl qpmrn-Цшü ühpnidp hшUш^UpUшü, hшuшpшЦшЦшü, pшцшpшЦшü, mümhuшЦшü hlUüш^üqlpühpl inibUrnü qnpbniU U np^niUühpl ЦшJшgUшü qnpb-püpшgühpnLU rnjq ühpnidp ЦlpшnUшü шühpшdh2шnLp]шü qlmшЦgUшUp:

2hmUrnprnp, ЦplmlЦшЦшü hüpшЦшnnLglш&pühpl шülmшüqnLpJшü цш2шцшünLp]шü qnp&püprngniU шЦшqhUlшЦшü hшüpnLp]шü U ^тш-^rnü hшшlшЬl hшUшqnp&шЦgnLpJшü püpшgpnLU pnihhpp, Iprn^rnürng-üh^ni qlшшhhшшqnшшЦшü ^hürnpnüühpp qnp&шnnLJpühp, ^rnpnq hü Цш-шшphL hhшшqnшшЦшü ш2^шшшüpühp шqqш]lü ЦplшlЦшЦшü hüpшЦш-nnLglшЬpühpl цш2ШЦШÜnLp]шü hlUüш^üqlpühpl inibUrnü m^mp^U^, ЦшnшlшpUшü UrnpUpüühpl Цп^и^ ^^mü^b np^niUühpl U ürn^rnq&h-pl, ünpUrnmli шЦшhpl, Ьpшqphpl и^шЦти U фnpЛ.шpüünLpJnLÜ, pü^hu üшU шühpшdh2шnLp]шü qh^pniU UrnrnnighL ^nphpqшmlшЦшü Ьшпш]т-pjniüühp ni ЦшqUшЦhpцhL n^ ф^иШ lhpшцшшpшuшnLUühp: qnpЬpüpшgühpl шpq]nLÜшlhm lpшЦшüшgUшü hrnUrnp шühpшdh2ш t hшúшqшшшu^шü npшЦшlnpUшUp Urnuürnqhmühpl щшшpшuшnLÜ:

ЧplшlЦшЦшü hüpшЦшnnLglшЬpühpl шülmшüqnLpJшü цш2шцш-ünLp]шü hшUшшhpuшnLU pшpÀ.pшqnLJÜ nLunLUüшЦшü hrnumrnmnLpjnLÜüh-pp Цшpnq hü lhpшüш]hL ^pnipjrnü pnlшüqшЦnLpJnLÜp шühpшdh2ш фnфn^nLp]nLÜühp lpшЦшüшgühLnl «ßшцшpшglшЦшü цш2шцшünLp]nLÜ U шpшшЦшpq lpшll^шЦühpl hlUürnhrnpghp» шnшpЦш]l qшuшlшüqUшü mrnüühpnLU: 2шUшA.ш]ü 22 ^prn^ü hшUшЦшpqnLU «ßшцшpшglшЦшü цш2шцшünLp]шü U rnpmrn^pq lpшll^шЦühpl hlUüшhшpghp» шnшp-Цш]р nLunigUrnü ЦшqUшЦhpцUшü Urnupü 22 ЦшnшlшpnLpJшü np^Urnü ш]ü hшUшplnLU t ^rnpmrnqlp qшuшlшüqlnц шnшpЦш n^ U^jü prnpÀ.prn-qnijü, шцЬ hшüpшЦppшЦшü nLunLUüшЦшü hrnumrnmnLpjnLÜühpnLU:

ЧplшlЦшЦшü hüpшЦшnnLglшЬpühpl цш2шцшünLp]шü qnp&püpш-gniU pшpA.pшqnL]ü nLunLUüшЦшü hшuшшшnLp]nLÜühpl ühpqpшlnLUp Цш-pnq t üцшuшhL цhшшЦшü hrnmirn&l Цп^и^ Uшuüшlnp hшmlш&lü ш^ш-

U^qp^nq фMüшüuшlnpüшü U ühpqpniUühpM ülшшüшüp lhpшhuln-qnip^ü Mpшlшüшgüшüp, Mü^hu üшU mjq qnp&püpшgühpM pшфшügMlnL-p]шü шцшhnlüшüp:

ЧpMшMlшlшü hüpшlшnnLglшЬpühpM цш2ШцшünLp]шü U шülшшü-qnLp]шü шцшhnlüшü hMüüш^üqMpühpM шlшqhüMшlшü üшlшpqшlnl nLUnLÜÜШuMpnLp]nLÜÜ ni pШpÀ.pШqnL]Ü nLUnLÜÜшlшÜ hшUШШШnLp]nLÜÜh-pniU hшüшщшшшu^шü niqq^&nip^ü шnшplшühpM qшuшlшüqnLÜp ^pUnpiniU hü ZZ-niU hш2lM шnühLnl ZZ-M шп^ ЬшпшдшЬ ühpp^ü U шp-шшр^, шщ piniU hшüш¿шф U шühшüш¿шф uцшnüш^Mpühpü ni U^p-шшhpшlhpühpp:

1.2. Unш2шpllnLÜ t ihpnÜ2^L hшüÀüшdnqnlnLÜ np^hu цhшшlшü

hшшlшЬM ühp^^gnLgM¿ühp ühpшnhL ZZ lшnшlшpnLpJШü U^u ^qUnq hhшU]ШL üш^шpшpnLp]nLÜühpü ni шnpüphp üшpüMüühpp ZZ шpшшlшpq MpшlM^шlühpM üш^шpшpnLp]nLÜ, ZZ цш2ШцшünLp]шü üш^шpшpnL-pjniü, ZZ шnnq2ШцшhnLp]шü üш^шpшpnLp]nLÜ, ZZ püшцшhцшünLp]шü üш^шpшpnLp]nLÜ, ZZ q]nLqшшüшhunLp]шü üш^шpшpnLp]nLÜ, ZZ tühpqh-шМЦ hüpшlшnnLglшЬpühpM U püшlшü цш2шpühpM üш^шpшpnLp]nLÜ, ZZ шшpшЬpш]Mü lшnшlшpüшü U qшpqшgüшü üш^шpшpnLp]nLÜ, ZZ шpшüu-цnpшM, ЦшцМ U шhqhlшшlшlшü шh^ün^nqMшühpM üш^шpшpnLp]nLÜ, ZZ фMüшüuühpM üш^шpшpnLp]nLÜ, ZZ шpqшpшqшшnLpJШü üш^шpшpnL-

pjniü, Uqqш]Mü шülшшüqnLpJШü &шnш]nLp]nLÜ, Zш]шuшшüм Zшüpшцh-шnLp]шü nuшMlшünLpJnLÜ, UMgni^jMü шülшшüqnLp]шü lшpqшlnpüшü цhшшlшü InJ^h, ßшqшpш2MünLp]шü цhшшlшü ЦП^Ш^ ßшqшpш-g^^ü шЦшдМщф qL^шlnp ^p^nipjniü:

1.3. Unш2шpllnLÜ t üшuüшlnp hшшlшЬM ühp^^gnigM^ühpMg шпш-^qphj_ U püшphL hhшU]ШL ^qU^lhp^nLpjnLÜühpp. «4hn^^ Snip» ФPC (2pшüшшшlшpшpnLÜ), «ZШJШUШШÜM tLhlшpшlшü gшüghp» ФPC (tühp-qшüшшшlшpшpnLÜ), «Zш]lшlшü шшnüш]Mü tLhlшpшlш]шü» ФPC

UnpM tLhlшpшlш]шü) (tLhlшpшtühpqMш]M üшшшlшpшpnLÜ), «O^q^pnU UpUhü^» ФPC (qшqшüшшшlшpшpnLÜ), ZpшqqшüM 2hpüшtl_hlшpшlш]шü (tühpqшüшшшlшpшpnLÜ), bpUшüM 2hpüшtl_hlшpшlш]шü (tühpqшüшшш-lшpшpnLÜ), «Zш]фnuш» ФPC (фnuшш]Mü Цшц), «UpUhü^ Shj^nü ЧП^ цшüM» (UpUhüSh^) ФPC (hhnшhшqnpqшlgnLp]nLÜ), «ZШ]ШUШШÜM шqqш]Mü hhnnLuшшшhunLp]nLÜ» ФPC (hhnnLuшшшhunLp]nLÜ), «Zшpшllnllшu]шü hp-^pniqM» ФPC (шpшüuцnpшш]Mü фn^шqpnLÜühp), «SшüqhqnLpM ^qüÄm-ün^Mpqhüш]Mü lnüpMüшш» ФPC (hшüpшpq]nLÜшphpnLp]nLÜ):

1.4. UnrngrnpmniU t np^hu шhqшЦшü lüpüшЦшnшlшpUшü UrnpUpü-ühpp ühpЦш]шgnLgl^ püqqpЦhL bpUшül pшцшpшщhmшpшüp, pü^hu üшU ühpЦш]шgnLgl^ühp ш]ü Urnpqhppg, npnüp ш2^шphшqpnphü uшhUшüшUhpA. hü Цши niühü püшЦ^nLp]шü Uhb plшpшüшЦ: Hp^hu urnhUrnürnUhpA. U qnp-^nniipni uшhUшüшцшh Urnpq шnшüÀüшglhL t SшlnL2p (hjniupu-rnpUhipniU uшhUшüшЦlg t Uqpph2шülü), luЦ pürn^nipjrnü ши^шЛ^ plшpшüшЦ niühgnq Urnpq UpUrnippp (267 hшqшp Urnpq)1, npü rnpUUnim-ppg цhшшЦшü uшhUшünl uшhUшüшЦlg t ßmpplrnilü: ShцшЦшü lüpüш-ЦшnшlшpUшü UrnpUpüühpp цhшшЦшü ЦшnшlшpUшü UrnpUpüühpl hhrn hrnUrnmhq ^hrnp t Цphü цшшшu^шüшшlnLp]nLÜ шqhшшЦш]nLÜ hш-Urnjüpühpp ЦшJnLÜ qшpqшgUшü U qprn hhrn Цшщ^Ь np^niUühpp püqniü-Urnü U lpшЦшüшgUшü hшUшp:

Ъ2lшЬ UrnpUpüühpl ühpЦш]шgnLgl^ühpl hlUüшЦшü qnp&шnnLJpühpü hü ЦplшlЦшЦшü hüpшЦшnnLglшЬpühpl шülmшüqnLpJшü цш2шцшünL-pjrnü hlUüш^üqlpühpl püüшpЦnLUühplü UшuüшЦghLÜ ni jnLprnprnüynLp ЦplшlЦшЦшü hüpшЦшnnLglшЬpl lhpшphpJШL шnш2шpЦnLp]nLÜühpnl hrnüqhu qшl_p, pü^hu üшU ш]u hlUüшЦшü qnp&шnnLJpühplg pfcnq шд hüpшqnpЬшnnL]pühpl lpшЦшüшgnLUp:

4pртрЦшЦшЪ. hhp-шЦшnmglшàphhpp щш2lnщшhnlp■Jшh шддшрЬ ЬшЬАЬшс^пцтр qnpbшnnlJphhpp.

• rnUprn^üqhi_ цhшшЦшü U Uшuüшlnp hшшlшЬühpl UpgU hrnUrnqnp-&шЦgnLpJnLÜp rnqq^b шqqш]lü ЦplшlЦшЦшü hüpшЦшnnLglшЬpüh-pp шülшшüqnLp]шü шщшhnlUшüp,

• hшUшЦшpqhl_ шqqш]lü ЦplшlЦшЦшü hüpшЦшnnLglшЬpühpl цшш-pшumшЦшünLpJшü qüшhшшUшü qnp&püpшgp,

• шühpшdh2ш ^nphpqrnminipjnLÜ mpшUшqphL шqqш]lü ЦplшlЦш-Цшü hüpшЦшnnLglшЬpühpl шülшшüqnLp]шü цшhцшüUшü qnpbpü-pшgnLU ühprnnirnb ЦшnnL]gühplü,

• Цшü^шшhuUшü шhuшüЦjnLÜlg шшpphp ughüшpühp,

• ЦpЦünpqnLUühplg ^nLuшфhlnL hшUшp huшшЦhgühL qnp&шnnLJpüh-pp, iprnqnpnipjnLÜühpl U lpшlnLÜpühpl 2P2ШüшЦp,

• hrnUrn^Uphi_ nhunipuühpü шühpшdh2ш ühpqpniUühp ЦшшшphLnL hrnUrnp,

• hшUшqnpЬшЦghL цhшшЦшü, Uшuüшlnp, шhqшЦшü lüpüшЦшnш-lшpUшü UrnpUpüühpl hhrn umhqbhini lmшüqühpl U uцшnüшLlp-

1 22 иЧП, 22 U2mm4mü püшЦ¿nLp]шü pirnprnürn^ 2015 plшЦшüp hnLÜlшpp 1-p qpnipjrnUp:

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.

100

ühpM qqnL2шgüшü (^q шqqшpшpüшü), n^u^hpM ihpini&nip^ü U hhшUшüpühpM lhpшЦшüqüüшü üMшuüшЦшü hшüшЦшpq,

• hшüшЦшpqhl_ &pшqphp U ^^шЦ^ pшqшpшЦшünLp]nLÜ шp<lшqшüph-Lni шqqш]Mü ^p^M^^ü hüpшЦшnnLglш&pühpM шülшшüqnLpJШü uцшnüшLMpühpMü ühpшn]ШL шpшшЦшpq MpшlM^шЦühpnLÜ шplJnL-üшlhш hшqnpqшЦgüшü шцшhnlnLÜp Цшnшlшpüшü шшpphp üшЦшpqшЦühpnLÜ,

• шqqш]Mü ^p^M^^ü hüpшЦшnnLglш&pühpM шülшшüqnLp]шü цш2ШцшünLp]шü qnpЬpüpшgnLÜ шцшhnlhL pnihhpM hhш 2шpnL-üшЦшЦшü hшüшqnpЬшЦgnLp]nLÜp:

2. и2ш^]_ ЧpMшMЦшЦшü hüpшЦшnnLglшЬpühpM цш2ШцшünLp]шü qnp&püpшgp ЦшünüшЦшpqnq шqqш]Mü nшqüшlшpnLp]nLÜ, npp ^pnq t

LMühL np^hu ZZ ^p^M^^ü hüpшЦшnnLglш&pühpM pшpшhqшqpüшü, шqqш]Mü шülшшüqnLp]шü шцшhnlüшü uцшnüш^MpühpM U цшhшÜ2lnq üh^шüMqühpM, ^p^M^^ü hüpшЦшnnLglш&pühpM цш2ШцшünLp]шüü niqq^b üM2ngшnnLÜühpM MpшЦшüшgüшü фnLl_hpM, huшшЦ dшüЦhшühpM, цшhшÜ2lnq nhunipuühpM pimp^U^üü ni üЦшpшqpnLp]шüp lhpшphpnq hшüш^Mp фшuшшpnLqp:

3. ^шЦ^ ЧpMшMЦшЦшü hüpшЦшnnLglш&pühpM цш2ШцшünLp]шü qnp&püpшgp ЦшünüшЦшpqnq ophüuqpшЦшü 1Ш2Ш, npp ЦuшhüшüM шMЦшЦшü hüpшЦшnnLglш&pühpM hMüüшЦшü ^üq^pühpp, qhpшЦш]nL-pjniüühpü ni üцшшшЦühpp, mjq hüpшЦшnnLglш&pühpM цш2ШцшünLp]шü u^qpniüpühpp, qnpЬpüpшgnLÜ ühpшnlш& ^nnijgühpM MpшlшunLp]nLÜ-ühpü ni цшшшu^шüшшnL üшpüMüühpp, qhpшЦшшшpnLp]шü pш2^lшЬnL-pjniüü шpшшЦшpq MpшlM^шЦühpnLÜ:

Unijü hnq^&M 2P2ШüшЦühpnLÜ ^p^M^^ü hüpшЦшnnLglш&pühpM шülшшüqnLp]шü цш2ШЦШÜnLp]шüü niqq^b üM2шqqш]Mü шшpphp Unqh^-ÜhpM nLUnLÜÜШuMpnLp]nLÜp фшUШnLÜ t, np ^p^M^^Ü hüpшЦшnnLg-i^pühpü ш]ü hшüшЦшpqhpü ni UMgngühpü hü, npnüg qnp^nnip^ü ^шфшünLÜp uшhqЬnLÜ t uцшnüш^Mpühp hp^pM шqqш]Mü шülшшüqnLp]шü, Mü^hu üшU qpш шnшügpш]Mü шhuшЦühpM tühpqhшMЦ, шüшhuшЦшü, ЦppшЦшü, dnqnlpqшqpшЦшü шülшшüqnLp]шü hшüшp: ЧpMшMЦшЦшü hü-pшЦшnnLglш&pühpM цш2ШЦШÜnLp]nLÜü püqqp^niU t hüpшЦшnnLglш&püh-pM uhфшЦшüшшhphpM, 2шhшqnpЬnqühpM U oqшшqnp&nqühpM ш^ pnjnp üш^шA.hnünLp]nLÜühpp, npnüf niqq^b hü gшüЦшgш& lpшpM, шqhшM U

hmpA.m^ümü qh^pntü hümpm^np^üu ^ümuühpn^ dmü^hrnntü

ЦрЩшЩЦшЦшй ЬйршЦшппъд^шЬрйЬрЩ дпрЬшппър]шй ^ЬршЦшйдййшйр:

ИйфпфЬ^п^ ш^ршдЬ2т t np ЦрЩшЩЦшЦшй ЬйршЦшппгд^ш&р-йЬрЩ цш2шцшйпър]шй дпрЬрйршдпъй ршрЛ.ршдпъ]й Цррпър]шй Ьшйш-Цшрдй ЬшЦшй ^ЬршЦшшшрп!р]пъй пг.йЩ йцшишЬ^п^ ш]ц. njnpm^U шпй^^пц дЩтЬфрЩ umhq&UrnUU nL шшршЬйшйр, Щй^цЬи йшЬ йшийшдЬшйЬрЩ цшш-ршишйшйр, npnUp Цшрпц hü йшийшЦдЬ^ ЦрЩшЩЦшЦшй ЬйршЦшппъд^шЬр-йЬрЩ пЩиЦш]йпър]шй qUшhшmUШU, пЩиЦЬрЩ pшgшhш]mUШU дпр&рйршд-йЬрЩ ЩршЦшйшдйшйр, ^ршйд ЦшU^шpqhlUШUU nL Цшпш^шрйшйй ПЪЦЦ^ШЬ ршцшршЦшйп1р]пъййЬрЩ, qnpЬnqnLр]nLÜühpЩ U Л^ши^ииЬрЩ и^шЦйшир, üЩ2шqqш]Щü ^^qm^U ФПРЛЩ nLunLUUшuЩpnLрjшUU nL шqqш]ЩU йшЦшр-цшЦ^й ^ршйд ЦЩршпйшй hüшpш^npnLр]nLÜühpЩ ^hplnL&nLрjшUр:

Umpui, 2017р.

UqpjnipUhp U qpшЦшünLр]nLÜ

1. ¿шртр]тЬ]шЬ L, ЪUршЦшnnLg4ш&pUhpЩ hшuЦшgnLрш]ЩU ЬЬЬрЩ Ü2m^nLÜp mürnhumq^mm^mU q^rnm^mpq^ qmpqmgümü hmtfmmhpumnLÜ, fc^LZ, Pmüphp 2(37), ЪрЬши «Lfcüq^rn» hpmmmpmЦ¿nLр]nLU, 2016:

2. Gretchen, M, Campbell, R. 2002. The New York Times Dictionary of Money and Investing.

3. Eggin, M.B, Manuel, ES. International CIIP Handbook 2008/2009. Center for Security Studies, ETH, Zurich, 2008.

4. Hromada, M. et al. 2014. Critical Infrastructure Protection and Resilience as an Actual Challenge of Security Education, Computers and Technology in Modern Education, Kuala Lumpur, Malaysia.

5. EU. Directive on the identification and designation of European critical infrastructures and the assessment of the need to improve their protection. In Council directive 2008/114/EC.

6. ZnllhшUU}lUJшU U, ишрцЦшфи ЦшщЩтшф oqmrnqnp&nttfp 22-nttf, SUmhurn-^rnü qrnpqrngürnU ^^^^ши^р^и шрцЩ h^tfürn^Uq^pUhpp ¿rn^umrnUnLtf, «SUmhurnqhm» hpшmшpшЦ^nLрjnLU, 2014:

7. Румянцева Е.Е 2005. Новая экономическая энциклопедия, М.

8. Ишр^ш^ши О, ^mhi^prnhhUp шUшhunLр]nLU, fcpürnU, ZZ OUU О-Щт^р^и-Uhp^ hpшmшpшЦ¿nLрjnLU, 2008:

9. 1ишуштр]ши Л., PEST ^рт^ър^ир np^hu pnthhp^ шртшрЩи й^ш^шдоЩ ^рщ^^р^и nmqüm4mpmЦmU щlшUm4nptfmU qnp&^p, fc^LZ, frnüphp 2(37), ЪрЬши, «LЩUq4m» hpшmшpшЦ¿nLрjnLU, 2016:

10. ZZ 2016-2018 р4шЦшUUhpЩ ^тшЦши й^иш^^^т ^^uhp^ &pmqЩp, http://www.gov.am/files/docs/1603.pdf

11. ZZ 2017-2019 р^ш^шииЬрЩ щЬшш^шЬ Ьш^иЬрЩ fcpmq^p, http://www.gov.am/files/docs/2015.pdf

12. ZZ шqqш]ЩU ф¿ш^шqpш^шU &шпш]пър]пШ, ZZ рЬш^^пър]шЬ р^шршЬш^р 2015 р^ш^шЬЩ hntU^p^ 1-Щ црпър]ш^р, http://www.armstat.am/ file/article/bnakch_01.01.2015.pdf

13. ZZ ^шпш^шрпързшЬ npn2ntd «ZZ ^шпш^шрпър]шии шпрЬрЬр ZZ пишЩ^шЬпъ-р]шЬ ^nqd^g щЬшш^шЬ щшhщшUnLр]шU ЬЬрш^ш щЬшш^шЬ ^шр^ЩииЬрЩ U ^шqdш^hpщnLр]nLUUhpЩ 2kUptp^ rn. 2fcUntp]ntUUhp^, Щи^щЬи ЬшЬ ^шрЬпрш-qnt]U Ь2шЬш^пър]ши opjt^mUtp^ дшЬ^Ьрр hшuшшшhLnL ^шиЩЬ>, http://www.arlis.am/documentview.aspx?docid=22423

14. ZZ ^шпш^шрпързшЬ npn2ntd ZZ ^ррш^шЬ hшdш^шpqnLd «Рш^шршдЩш^ши щш2шщшЬпър]шЬ U шpшш^шpq Щрш^Щ^ш^иЬрЩ hЩdUшhшpghp» шпшр^шф пшпъд^ши ^шqdш^hpщdшU ^шиЩЬ /27.09.2006/:

15. ZZ optUpp Uqqш]ЩU шU4mшUqnLр]шU ^шр^ЩииЬрЩ ^шиЩЬ рЬ^пъЬ^шЬ 28.12.2001, http://www.parliament.am/legislation.php?sel=show&ID=1278&lang=arm

16. ^ш]dшUшqЩp ZZ-Щ «Ъ^ршиЩш^ши титЬиш^ши ^Щпър]ши ^шиЩи» 2014р.

29-Щ щш]dшUшqpЩU ^Щшиш^пъ ^шиЩи pUqntU^fc 10.10.2014-Щи

17. Ерошин В, Лысенко А, Райзберг Б. 2016. Экономика и управление образованием. Словарь-справочник.

18. Корчагин Ю.А. 2009. Широкое понятие человеческого капитала, Воронеж, ЦИРЭ.

19. Сметана М., Защита критической инфраструктуры. Подходы государств Европейского Союза к определению элементов критической инфраструктуры, ВШБ-Технический Университет Острава, 2014/15.

20. Смирнов В. Т., Сошников И.В., Романчин В.И., Скоблякова И.В. 2005. Человеческий капитал: содержание и виды, оценка и стимулирование, М., Машиностроение^, Орёл, ГТУ.

21. Трапицына С.Ю. 2016. Менеджмент в образовании. Учебник и практикум для бакалавриата и магистратуры.

22. Хофрейтер Л. 2014. Критическая инфраструктура-содержание, структура и проблемы ее защиты//Securitologia. Nr 1.

23. Цыгичко В.Н., Смолян Г.Л., Черешкин Д. С. 2006. Обеспечение безопасности критических инфраструктур в США (аналитический обзор). Труды Института системного анализа Российской академии наук, 27, 4-34.

24. Baldoni R. et al. 2014. Critical Infrastructure Protections: Threats, Attacks and Coun-termeasures.

25. Directive of the Council on a European Programme for Critical Infrastructure Protection. COM (2006) 786, Brussels, 2006.

26. George Mason University-Critical Infrastructure Higher Education Initiative, http:// cip.gmu.edu/education-programs/critical-infrastructure-higher-education-initiative/

27. Government Security News-DHS wants to expand higher education in critical infrastructure field, http:// gsnmagazine.com/article/27017/dhs_wants_expand_higher_ education_critical_infrast

28. Homeland Security. Critical Infrastructure Security and Resilience Month-November, 2016.

29. National Infrastructure Advisory Council, https://www.dhs.gov/national-infrastructure-advisory-council

30. National Strategy for Critical Infrastructure, Canada, 2009. https://www.publicsafety.gc.ca/cnt/rsrcs/pblctns/srtg-crtcl-nfrstrctr/srtg-crtcl-nfrstrctr-eng.pdf

31. OECD: Development of Policies for Protection of Critical Information Infrastructures: Ministrial Background Report-DSTI/ICCP/REG (2007) 20/Final. https://www.oecd.org/sti/ieconomy/40761118.pdf

32. O'Rourke, T. 2007. Critical infrastructure, interdependencies, and resilience. BridgeWashington-National Academy of Engineering, 37(1), 22.

33. Stanisteanu, A.I. 2013. Critical Infrastructure Protection. International Scientific Conference "Strategies XXI". "Carol I" National Defence University.

34. The American Heritage Dictionary of the English Language. 2000. Fourth Edition. Houghton Mifflin Company. Boston, MA.

35. The Report of the President's Commission on Critical Infrastructure Protection, October 1997. https://fas.org/sgp/library/pccip.pdf

^nrUCTbfl-USnhU fhnphpin Ivmpmnpjwh, 3pJujrn Zmljnpjmh

UJ^n^mq^p

¿nq^m&nttf h^tfhm^mh nL2mqpnLp]ntUp hmm^mg^nttf t ^p^m^m^mh hhpm-^mnntg^m&phhp^ ^m2s^mhnLp]mhp, npnhp q^mmp^nttf hh np^hu ^q^m-^mh opjh^mhhp U hjntpm^mh nhuntpuhhp, mhqh^mm^m^mh hmtfm^mpqhp, gmhghp, mh^hnLnq^mhhp U bmnmjnLpjnthhhp, npnhp ^hhum^mhnphh ^mpUnp U2mUm^nLpjnLh nthhh ^hmntpjmh h^tfhm^mh qnpbmnntjphhp^ hmJmp ^hhum-qnpbnthhnLpjmh pnjnp n^nprnkhpntJ mqqmj^h U mhmhum^mh mh^smhqnt-pjnth, mnnq2m^mhnLpjnLh, mhmhum^mh pmpqm^m^nttf U ^mjnth qmpqmgnttf, ^hmm^mh ^mnm^mptfmh hmtfm^mpq^ mpqjnthm^hm qnpbmnntpjmh hmJmp: ^p^m^m^mh hUpm^mnnl.g^m&pUhpU mjh hmtfm^mpqhph ni. tf^nghhph hh, npnhg ^m^mhnttfp u^mnhm^p t umhqbntJ mqqmj^h mb^sm^n^^^ ^h^hu hmU mU4smUqnLp]mU h^tfhm^mh mhum^hhp^ (mUmhum^mU, ^ppm-^mh, dnqn^pqmqpm^mh) hmJmp:

¿пц^ш&пЫ ЬЬ ЬшЬ «ЦрЩтЩЦшЦшЬ ЬЬршЦшппъд^ш&р»

bqрЩ uшhtfшhnЫhhрp, ЦрЩтЩЦшЦшЬ ЬЬршЦшппг.д^ш&рЬЬрЩ hЩtfhшЦшh рш-^шцрЩ^ЬЬрр, ЬЬршЦшппъд^ш&рЬЬрЩ ши4шшЬдпър]ши щш2тщшЬпър]шЬЬ пъэд^шй hшJшЦшрqш]ЩU ^пцЦЬЬрр, hЦшршqр4ш& ЬЬ ЬшЬ ршрЛ.ршqпL]U Цррпър]шЬ hшtfшЦшрqhрЩ qпр&шnпl.jрhhрp ЦрЩшЩЦшЦшЬ ЬЬршЦшппъд^шЬр-ЬЬрЩ шqqш]ЩЬ шщшhп^tfшh цш2шцшЬпър]шЬ пщртпЫ:

ФУНКЦИИ ВЫСШЕГО ОБРАЗОВАНИЯ В ПРОЦЕССЕ ЗАЩИТЫ ОБЕСПЕЧЕНИЯ КРИТИЧЕСКИХ ИНФРАСТРУКТУР

Роберт ХХачатрян, Фрида Акопян

Резюме

В данной статье основное внимание уделяется защите критических инфраструктур, которые рассматриваются в качестве физических объектов и материальных ресурсов, информационных систем, сетей, технологий и услуг, которые имеют жизненно важное значение для основных функций государства во всех сферах жизнедеятельности: национальной и экономической безопасности, здравоохранения, экономического процветания и устойчивого развития, эффективного функционирования системы государственного управления. Критические инфраструктуры - это системы и средства, нарушение которых создает угрозу для национальной безопасности, а также для основных видов безопасности - экономической, образовательной, демографической.

В статье также представляются определение термина «критическая инфраструктура», основные компоненты критических инфраструктур, системные модели, направленные на защиту безопасности инфраструктур, описаны также функции систем высшего образования в области защиты национального обеспечения критических инфраструктур.

FUNCTIONS OF THE HIGHER EDUCATION IN PROTECTING THE SECURITY OF THE CRITICAL INFRASTRUCTURES

Robert Khachatryan, Frida Hakobyan

Resume

The article focuses on the protection of critical infrastructures, which are defined as a combination of physical objects and tangible facilities, systems, networks, technologies and services essential for the maintenance of vital societal functions, such as health, safety, security, economic well-being of people, and the effective functioning of government. Critical infrastructures are the systems and facilities, the incapacity or destruction of which could have a debilitating impact on national security and its major forms, such as energy, economic, educational, and demographic security.

The article provides the fundamental description and definition, the framework and components of critical infrastructure. It also reviews the critical infrastructure protection issues and presents systematic and efficient models of critical infrastructure protection. The article highlights the significance and functions of higher education system in protecting the security of the national critical infrastructures.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.